شرح حال رجال ایران/احمد میرزا معین‌الدوله
احمد احمد میرزا معین‌الدوله پسر دهم عباس میرزا نایب‌السلطنه و پسر سوم خرده خانم بوده که در حدود سال ۱۲۳۴ ق. متولد و در محرم سال ۱۳۱۰ ق. در سن ۷۶ سالگی در مشهد در گذشت و در نزدیک قبر پدرش عباس میرزا در
 |
 |
احمد میرزا معین‌الدوله
حرم حضرت رضا (ع) در قسمت دارالحفاظ مدفون گردید در سال ۱۲۵۰ ق. که محمدمیرزا با سمت ولایت عهدی و حکومت آذربایجان به تبریز وارد شد از چهار برادر صلبی خود (جهانگیں میرزا – احمد میرزا – خسرو میرزا – مصطفی‌قلی میرزا) بدگمان شده آنان را از تبریز بقلعه اردبیل فرستاد و در آنجا زندانی نمود و چهار ماه بعد که فتحعلی‌شاه در اصفهان درگذشت و پس از آن که محمدمیرزا شاه شد هنگام عزیمت خود بسوی تهران دستور داد که اسمعیل‌خان قرجه‌داغی فراش‌باشی باردبیل رفته جهانگیرمیرزا و خسرومیرزا را از هر دو چشم کور نماید و با دو برادر دیگر خود مانند پیش زندانی باشند احمدمیرزا با دو برادر نابینا و یک برادر بینای خود همینطور در زندان بسر میبرد تا اینکه در سال ۱۲۵۱ ه. ق. پس از کشته شدن قائم‌مقام بنا بدستور محمدشاه با برادران بتویسرکان فرستاده شدند و در آنجا و ملایر آزادانه با داشتن تیول و مواجب دولتی زندگانی میکردند از درگذشت محمدشاه و پادشاهی ناصرالدین شاه (۱۲۶۴ ق.) طبق نظر میرزا تقی خان امیر کبیر شاه شاهزادگان را از تویسرکان خواسته و بتدریج جهانگیر میرزا و خسرومیرزای کور و احمدمیرزا و مصطفی قلی میرزا[۱] داخل کار شده و بهر یک کاری ارجاع شد احمد میرزا در سال ۱۲۶۷ ق. بحکومت گلپایگان و خوانسار که در سال ۱۲۶۶ ق. ضمیمه حکومت خوزستان و لرستان شده بود و در این سال دوباره از آنها مجزی شده منصوب گردید. در سال ۱۲۷۱ ق. پس از درگذشت برادرش مصطفی قلی میرزا بجای او بحکومت مازندران برگزیده شد؛ حکومتش در مازندران تا سال ۱۲۷۲ ق. بطول انجامید در این سال از حکومت آنجا معزول و بجای او لطف اله
 |
 |
میرزا برادر صلبیش (پسر ۲۳ عباس میرزا نایب السلطنه) حاکم مازندران شد. در سال ۱۲۷۵ ق. برای بار دوم بحکومت گلپایگان و خوانسار منصوب گردید و در سال ۱۲۷۶ ق. ملقب بمعین الدوله شد. در سال ۱۲۷۷ ق. که مسعودمیرزا ملقب به یمین الدوله و بحکومت مازندران و استر آباد در سن یازده سالگی منصوب شد از طرف وی معین‌الدوله بسمت نایب‌الحکومه استرآباد برقرار گردید. در سال ۱۲۸۳ ق. بحکومت ارومیه (رضائیه) منصوب و فرستاده شد. در سال ۱۲۹۶ ق. نیز برای بار دوم بحکومت رضائیه منصوب و چندی بعد بخراسان منتقل شد و در سال ۱۲۹۹ ق. در حکومت محمدتقی‌میرزا رکن‌الدوله در غیاب وی هنگام سرکشی بمرزها مدتها نیابت حکومت با معین‌الدوله بود. معین‌الدوله چون سفیدرو و در اواخر عمرش خیلی گنده شده بود ناصرالدینشاه در غیابش او را دیوسفید خطاب میکرد.
- ↑ مصطفی قلی میرزا پسر ۱۲ عباس میرزا نایب السلطنه و کوچکترین پسران خرده خانم بود که در حدود سال ۱۲۳۵ ق. متولد و در سال ۱۲۷۱ قمری در سن جوانی ۳۶ سالگی در گذشت.