قانون تاسیس وزارت نیرو
قانون تاسیس وزارت نیرو – مصوب ۱ دی ۱۳۵۳ مجلس شورای ملی و ۲۸ بهمن ۱۳۵۳ مجلس سنا – این قانون در تاریخ ۱ اسفند ۱۳۵۳ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.
ماده ۱ ویرایش
به منظور حداکثر استفاده از منابع انرژی و آب کشور و همچنین تهیه و تأمین و انرژی و آب برای انواع مصارف اعم از صنعتی - کشاورزی‌و روستایی و شهری و حمل و نقل وزارت نیرو برای انجام وظایف اساسی زیر تشکیل می‌شود:
الف - بررسی و مطالعه و تحقیق درباره انواع انرژی و تنظیم برنامه‌های کوتاه مدت و دراز مدت برای استفاده از منابع مختلف و برآورد میزان قابل‌تولید سالانه انواع انرژی و همچنین برآورد میزان احتیاجات انرژی کشور در بخشهای مختلف و هماهنگ نمودن مصارف انواع انرژی.
ب - مطالعه و تحقیق برای شناسایی و در اختیار گرفتن انرژی‌های دست نیافته.
ج - تعیین سیاست انرژی کشور.
د - هماهنگ نمودن برنامه‌های مؤسساتی که در حال حاضر در امر تولید و بهره‌برداری و انتقال و توزیع انرژی وجود دارند و یا آنچه که در آینده‌ایجاد خواهد شد.
ه - نظارت بر نحوه استفاده از انواع انرژی و همچنین تعیین و تصویب نحوه مصرف و نرخ انواع انرژی در داخل کشور.
و - نظارت بر نحوه استفاده از مواد انرژی‌زا به صورت مواد اولیه در صنایع.
ز - تعیین مقررات و صدور دستورالعملهای لازم برای حسن انجام امور مربوط به تولید و انتقال و توزیع و مصرف انرژی در کشور.
ح - ارتباط و مبادله اطلاعات و همکاریهای علمی و فنی و صنعتی و بازرگانی با کشورها و مؤسسات خارجی در زمینه انواع انرژی.
ط - تهیه و اجرای طرحهای لازم در زمینه احداث نیروگاههای تولید برق و ایجاد شبکه‌های انتقال و توزیع برق و تأسیسات شیرین کردن آب شور‌و اداره و بهره‌برداری از آنها به وسیله سازمانها و شرکتهای وابسته و تابع وزارت نیرو.
ی - انجام مطالعات به منظور شناخت مشخصات منابع آب کشور اعم از سطحی زیر زمینی برای تهیه برنامه‌های چگونگی بهره‌برداری از آنها و‌تهیه طرحهای جامع با توجه به سیاستها و برنامه‌های استفاده از سرزمین.
ک - انجام مطالعات تفصیلی برای توسعه بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی و مهار کردن آبهای سطحی به منظور احداث تأسیسات مورد نیاز و تهیه‌طرحهای اجرایی.
ل - احداث تأسیسات مربوط به آب و بهره‌برداری از آنها.
م - کنترل بهره‌برداری از منابع آب و اجرای قانون آب و نحوه ملی شدن آن.
ن - انجام تحقیقات لازم درباره مسایل آب و به کار بردن روشهای جدید علمی و فنی برای بهره‌وری بیشتر و بهتر منابع آب.
س - تهیه و تنظیم اجرای برنامه‌های آموزشی به منظور تربیت نیروی انسانی. مورد نیاز.
ع - تهیه و تدارک و ساخت وسایل و لوازم و ماشین آلات مربوط به امر تولید و انتقال و توزیع آب و برق.
ماده ۲ ویرایش
وزارت نیرو مجاز است برای انجام وظایف مقرر در این قانون مبادرت به ایجاد و اداره سازمانهای تحقیقاتی و آموزشی به نماید و همچنین‌مؤسساتی را که طبق اصل بازرگانی و یا غیر بازرگانی اداره خواهند شد به عنوان شرکت یا سازمان به وجود آورد اساسنامه مؤسسات مذکور از طرف‌وزارت نیرو تهیه و پس از تأیید سازمان امور اداری و استخدامی کشور به تصویب کمیسیونهای مربوط مجلسین خواهد رسید نسبت به تغییرات بعدی‌اساسنامه‌های مؤسسات مذکور نیز به ترتیب فوق عمل خواهد شد.
ماده ۳ ویرایش
از تاریخ تصویب این قانون وزارت نیرو جانشین وزارت آب و برق می‌شود و کلیه کارکنان و وسایل و دارایی و اعتبارات و تعهدات آن به‌وزارت نیرو منتقل می‌گردد. کلیه مؤسسات و شرکتهای تابع وزارت آب و برق از شرکتهای تابع وزارت نیرو محسوب می‌شوند و وظایف و اختیارات‌وزیر و وزارت آب و برق در شرکتهای مزبور به وزیر نیرو منتقل می‌گردد.
ماده ۴ ویرایش
وزارت نیرو حسب مورد و نوع احتیاج برای انجام وظایف مقرر در این قانون سازمان و تشکیلات لازم را بر اساس تبصره 2 ماده 8 قانون‌استخدام کشوری تهیه و پس از تأیید سازمان امور اداری و استخدامی کشور به موقع اجرا خواهد گذاشت و تا زمانی که سازمان و تشکیلات مزبور به‌تأیید نرسیده است سازمان و تشکیلات مصوب فعلی وزارت آب و برق معتبر است.
ماده ۵ ویرایش
آن قسمت از تشکیلات وزارت آب و برق و سازمان آب و برق خوزستان که در امور مربوط به کشت و صنعت فعالیت دارند تدریجاً با کلیه‌وظایف و اختیارات و دارایی و بدهی و بودجه و درآمد و اعتبارات و تعهدات و کارکنان به وزارت کشاورزی و منابع طبیعی منتقل خواهد شد کلیه‌اختیارات وزیر و وزارت آب و برق در کلیه قراردادهای منعقده مربوط به شرکتهای کشت و صنعت واقع در اراضی زیر سد محمد رضا شاه پهلوی به‌وزیر و وزارت کشاورزی و منابع طبیعی واگذار می‌گردد و همچنین سهام و وزارت آب و برق در شرکت سهامی کشت و صنعت شاوور و اختیارات وزیر‌و وزارت آب و برق در شرکت مزبور به وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و وزیر کشاورزی و منابع طبیعی واگذار می‌شود.
ماده ۶ ویرایش
وزارت نیرو مجاز است پس از تأیید سازمان امور اداری و استخدامی کشور با تصویب کمیسیونهای مربوط مجلسین اصلاحات لازم را در‌اساسنامه مؤسسات و شرکتهای تابع خود به عمل آورده و یا نسبت به ادغام و انحلال آنها با رعایت اساسنامه‌های مربوط اقدام نماید.
ماده ۷ ویرایش
وظایف و اختیاراتی که برای وزیر و وزارت آب و برق به موجب قوانین و آیین‌نامه‌ها مقررات مصوب تعیین شده است به وزیر و وزارت‌نیرو منتقل می‌گردد.
ماده ۸ ویرایش
در مورد نفت و گاز و فرآورده‌های آنها شرکت ملی نفت ایران و شرکتهای فرعی و وابسته آن در حدود مفاد قانون نفت و سایر قوانین و‌مربوط به خود عمل خواهند کرد.
شرکت ملی نفت ایران برنامه‌های تولید - پالایش و توزیع نفت گاز را به اطلاع وزارت نیرو خواهد رسانید.
وزارت نیرو عهده‌دار هماهنگ کردن آن برنامه‌ها با برنامه‌های سایر منابع انرژی خواهد بود.
ماده ۹ ویرایش
سازمان انرژی اتمی ایران به وزارت نیرو وابسته می‌شود و کلیه وظایف و اختیارات وزیر و وزارت آب و برق در مورد سازمان مذکور به‌وزیر و وزارت نیرو منتقل می‌گردد.
ماده ۱۰ ویرایش
وزارت نیرو مجاز است به منظور انجام وظایف مقرر در این قانون متخصصین و کارشناسان ایرانی مورد نیاز را بر اساس آیین‌نامه‌استخدامی خاصی که به تصویب شورای حقوق و دستمزد خواهد رسید استخدام نماید.
ماده ۱۱ ویرایش
آیین‌نامه‌های لازم برای اجرای این قانون توسط وزارت نیرو تهیه و پس از تصویب هیأت وزیران به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
قانون فوق مشتمل بر یازده ماده پس از تصویب مجلس شورای ملی در جلسه روز یکشنبه اول دی ماه 1353 در جلسه روز دوشنبه بیست و هشتم‌بهمن ماه یک هزار و سیصد و پنجاه و سه شمسی به تصویب مجلس سنا رسید.
رییس مجلس سنا - جعفر شریف‌امامی