قانون حمایت حقوق مؤلف، مصنف، هنرمند و محقق (کاپی‌رایت)/فصل اول
مادهٔ اول:
این قانون در روشنی حکم مادهٔ چهل و هفتم قانون اساسی افغانستان به منظور حمایت حقوق مادی و معنوی آثار مؤلف، مصنف، هنرمند و محقق، طرز انتفاع از حقوق مالکیت اثار مذکور و تنظیم سایر امور مربوط به حق طبع و نشر آنها وضع گردیده‌است.
مادهٔ دوم:
مؤلف، مصنف، هنرمند و محقق در این قانون بنام پدیدآورنده یاد می‌شود.
مادهٔ سوم:
اصطلاحات آتی در این قانون مفاهیم ذیل را افاده می‌نماید:
۱- اثر: پدیده‌ای است که از راه دانش، هنر یا ابتکار پدیدآورنده، بدون درنظر گرفتن روشی که در بیان، ظهور یا ایجاد آن بکار میرود، بوجود می‌آید.
۲- اثر سمعی و بصری: اثری است که با استفاده از وسایل الکترونیکی یا سایر وسایل، قابل شنیدن یا دیدن باشد.
۳- اثر دسته جمعی: اثری است که در نتیجهٔ سهم گیری اشخاص حقیقی یا حکمی به طوریکه هر کدام به صورت مستقل و جداگانه بخشی از کار آن را انجام داده، ایجاد و به عنوان یک مجموعهٔ کامل تحت نظر یک سرپرست به طبع و نشر می‌رسد.
۴- اثر مشترک: اثری است که در نتیجهٔ سهم گیری دو یا چند شخص حقیقی یا حکمی جز لاینفک یا لازم و ملزوم همدیگر، ایجاد و بطور یک مجموعه واحد طبع و نشر گردیده و هرکدام آنها در اثر مذکور دارای حقوق مساوی می‌باشند.
۵- اثر اقتباسی: اثری جدید است که با استفاده از اثر یا آثار قبلی پدیدآورندهٔ دیگر ایجاد شده باشد.
۶- پخش و نشر: انتقال صوت، تصویر یا تصویر و صوت و ملحقات آن با استفاده از هر وسیله و روش به عامهٔ مردم می‌باشد.
۷- تجدید چاپ اثر: تولید بیش از یک نسخه از اثر، بشمول ضبط صوت، تصویر یا صوت و تصویر است. ثبت اثر، جهت ذخیره سازی موقت یا دایمی به هر وسیله یا روشی که قابلیت بازخوانی را داشته باشد، نیز شامل این تعریف می‌باشد.
۸- اثر ثابت (کنده): اثری است که مندرجات آن در یک نسخه، مجموعه از اصوات یا ملحقات آنها توسط پدیدآورندهٔ اثر یا تحت نظر وی به اندازه ثابت و دایمی ایجاد گردیده باشد که قابلیت دریافت یا تولید مجدد و یا انتقال آن به دفعات مکرر میسر باشد.
۹- اثر گمنام: اثری است که پدیدآورنده آن معلوم مشخص نباشد.
۱۰- اثر تصنیفی: گردآوری و تجمع مواد و یا اطلاعات موجود گذشته بوده که به شکلی انتخاب، هم آهنگ و تنظیم گردیده که اثر حاصله، یک اثر جدید و اصل را تشکیل دهد. اثر تصنیفی در برگیرنده آثار دسته جعی نیز می‌باشد.
۱۱- اثر معماری: اثری است متشکل از نقشه یا طرح‌های ساختمانی.
۱۲- اثر ادبی: اثری است غیر از اثر سمعی و بصری که بوسیلهٔ کلمات اعداد یا سایر علایم و نشانه‌های حروفی و عددی بدون نظرداشت اصالت مواد و طرز بوجود آمدن آن پدید آمده باشد.
۱۳- اثر عکاسی، نقاشی و پیکره سازی (مجسمه سازی): آثار دوبعدی و سه بعدی هنری، طراحی، عکاسی ونقشه کشی است که در نتیجهٔ ابتکار و خلاقیت بوجود آمده باشد.
۱۴- اثر با نام مستعار: اثری است که در آن القاب، الفاظ یا نام‌های مستعار پدیدآورنده ذکر گردیده باشد.
۱۵- مالک: شخص حقیقی یا حکمی است که دارندهٔ حقوق انحصاری مندرج این قانون می‌باشد.
۱۶- نمای اثر: نشان دادن اثر یا کاپی آن طور مستقیم یا توسط فلم، سلاید، تصاویر تلویزیونی، تصاویر متحرک و یا به هر وسیله و روش دیگر می‌باشد.
۱۷- اجرای اثر: خواندن اثر با صدای موزون و هنری یا نمایش آن با حرکات موزون یا هنری به هروسیله و روش می‌باشد.
۱۸- اجرا کنندهٔ اثر: شخصی است که آثار مندرج این قانون را به هر وسیله و روش مطلوب نمایش می‌دهد.
۱۹- تصاویر متحرک: اثر بصری متشکل از تصاویر مرتبط با هم بوده که اجرا و نمایش آن با صوت یا بدون صوت، بیانگر معنی، مفهوم و مقصد خاص می‌باشد.
۲۰- مؤسسهٔ نشراتی: شخصیت حکمی دارندهٔ جواز فعالیتی است که به اساس آن امتیاز پخش ناثر یا به نیابت از مالک آن، حایز می‌گردد.
۲۱- حقوق جانبی: حقوقی است که نمایش، تهیه‌کننده‌گان، فونوگرام‌ها و مؤسسات نشراتی را مورد حمایت قرار می‌دهد.
۲۲- شخص: مشتمل است بر:
- - شخص حقیقی داخلی: شخصی است که مطابق احکام قوانین نافذه، هویت آن تثبیت گردیده باشد.
- - شخص حکمی داخلی: شخصی است که به شکل مؤسسه، شرکت، مالکیت انحصاری، شرکت سهامی و محدودالمسئولیت، شرکت تضامنی خاص یا عام و یا هر نوع مؤسسهٔ دیگر انتفاعی که مطابق احکام قوانین نافذه تأسیس گردیده باشد.
- - شخص حقیقی خارجی: شخصی است که تابعیت غیر از تابعیت افغانی را داشته باشد.
- - شخص حکمی خارجی: شخصی است که شخصیت حقوقی وی در چارچوب قوانین غیر از قوانین افغانستان مشخص شده باشد.
۲۳- فرهنگ عامه (فولکلور ملی): اثری است که در تجلی یا بیان، شامل اصول مشخص میراث باستانی هنری بوده و به وسیلهٔ گروهی از مردم در کشور طوری ابداع و انکشاف یافته باشد که میراث هنری خود را منعکس نموده و شامل بیان‌های ذیل می‌باشد:
- - آثار شفاهی: شامل افسانه‌ها، اشعار و چیستان‌های مردمی.
- - آثار آهنگ‌دار: شامل سرودهای مردمی که با موسیقی یا بدون آن همراهی می‌گردد.
- - آثار حرکت‌دار، شامل اتن‌های مردمی، نمایش نامه و سایر اشکال هنری با تشریفات و شیوه‌های خاص مردمی.
- - آثار عینی شامل تولیدات یا صنعت مردمی، مانند نقاشی، رسامی دارای خطوط و رنگها، حکاکی، مجسمه‌سازی، سفالی، کلالی، سوزن‌دوزی، کندنکاری چوب، موزائیک، فلزکاری، زرگری، بافندگی، قالین‌بافی و سایر منسوجات بافی.
- - سامان آلات موسیقی.
- - آثار متنوع معماری.
۲۴- اشاعهٔ اثر: نشر و توزیع اثر از طریق فروش، اجاره، گرو (رهن)، قرض یا سایر طرق انتقال مالکیت واگذاری آن به مقاصد اجراء و نمایش آن به عامهٔ مردم می‌باشد.
۲۵- ضبط صوت یا تصویر: تبدیل نمودن صوت، تصویر یا صوت و تصویر به اثر ثابت به هر وسیله و روش که دوباره قابلیت بازخوانی، بازنگری، تجدید چاپ، انتقال یا جرا و نمایش را داشته باشد.
۲۶- انتقال حق مالکیت اثر: واگذاری از طریق فروش، گرو (رهن)، هبه یا سایر طرق دیگری است که به وسیلهٔ آن حق انحصاری مالکیت یک اثر با رعایت شرایط مندرج این قانون به شخص دیگری مربوط می‌شود.
۲۷- فونوگرام: آثاری است که از تثبیت یک رشته صداهای موسقی، گفتاری یا صداهای دیگر بوجود می‌آید، مگر صوت‌های همراه کننده یک اثر سمعی و بصری را شامل نمی‌گردد.
این آثار توسط روش‌های شناخته شدهٔ فعلی یا روش‌های که بعداً به وجود می‌آید، تثبیت و از آن صوت‌ها می‌تواند درک، تکثیر یا بشکل دیگر انتقال یابد، اعم از اینکه به طور مستقیم یا به کمک ماشین یا دستگاه دیگر باشد.
مادهٔ چهارم:
وزارت اطلاعات و فرهنگ مرجع اساسی تطبیق کنندهٔ این قانون می‌باشد.