مذاکرات مجلس شورای اسلامی/دورهٔ ۱/جلسهٔ ۱۹
مجلس شورای اسلامی دوره ۱ جلسه ۱۹
رئیس جلسه: یدالله سحابی تاریخ: ۱۳۵۹/۰۴/۲۹
شماره روزنامه رسمی: ۱۰۹۹۲ زمان: ۰۹:۳۵ تا ۱۳:۲۰
اعلام رسمیت جلسه و تلاوت آیاتی از کلام الله مجید
ویرایشرئیس- بسم الله الرحمن الرحیم . جلسه رسمی است . آیاتی از کلام الله مجید قرائت میشود .
اعوذبالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
الله لا اله الا هوالحی القیوم لا تاخذه سنه و لانوم له ما فی السموات و ما فی الارض من ذاالذی یشفع عنده الاباذنه یعلم ما بین ایدیهم و ما خلفهم و لایحیطون بشی من علمه الا بماشاء وسع کرسیه السموات و الارض و لایوده حفظهما و هو العلی العظیم لا اکراه فی الدین قد تبین الرشد من الغی فمن یکفر بالطاغوت و یومن بالله فقد استمسک بالعروه الوثقی لاانفصام لها والله سمیع علیم الله ولی الذین امنوا یخرجهم من الظلمات الی النور ، والذین کفروا اولیاء هم . الطاغوت یخرجونهم من النور الی الظلمات اولئک اصحاب النارهم فیها خالدون .
( صدق الله العلی العظیم )
( نمایندگان – اللهم صل علی محمد و آل محمد ) .
( از آیه ۲۵۴ الی آیه ۲۵۷ سوره بقره )
بیانات آقای دکتر سحابی راجع به حضور اعضای شورای نگهبان در مجلس و اعلام اعتبار قانونگذاری مجلس
ویرایشرئیس- با انتخابی که مجلس در جلسه گذشته نسبت به اعضاء حقوقدان شورای نگهبان نمودند شورای نگهبان کامل شد و از آقایان دعوت بعمل آمد و امروز تشریف آورده اند که بعد از معرفی آقایان و همچنین صحبتی که دو نفر از آقایان در مجلس خواهند فرمود بر طبق اصل ۹۱ و ۹۳ قانون اساسی اعتبار قانونگذاری مجلس شورای اسلامی ایران از امروز پایدار میشود و مجلس در مراحل قانونگذاری وارد خواهد شد ، آنطوریکه وظیفه اش محول شده است ان شاء الله چنانکه آقایان مسبوق هستند اعضاء شورای نگهبان قانون اساسی دو دسته هستند یک دسته اعضاء فقهای شورای نگهبان هستند که از طرف مقام رهبری معرفی شده اند . معرفی این آقایان قبلا در جرائد و همچنین در رسانه های گروهی قبلا به عمل آمده است امروز هم من آماده بودم که همان متن فرمان امام را راجع به معرفی آقایان در مجلس قرائت کنم اما چون آن متن آماده نبود همین اندازه به خاطر آقایان متذکر میشوم که شنیده اید و عنداللزوم بعدا هم اگر لازم باشد آن متن که در مجلس هست و به اطلاع خواهد رسید بنده اسامی فقهای شورا را برا معرفی قبلا قرائت میکنم جناب آقای احمد جنتی – جناب آقای لطف الله صافی – جناب آقای یوسف صانعی – جناب آقای غلامرضا رضوانی – جناب آقای عبدالرحیم ربانی – جناب آقای محمدرضا مهدوی کنی و اعضای حقوقدان شورای نگهبان بطریقی که آقایان انتخاب کرده بودند عبارتند از جناب آقای مهدی هادوی – ناب آقای حسین مهرپور – جناب آقای علی راد – جناب آقای گودرز افتخار جهرمی – جناب آقای محسن هادوی و جناب آقای محمد صالحی . با این معرفی برای مجلس شورای نگهبان معرفی شده است و بنابراین اعتبار قانونگذاری مجلس اعلام میشود ( تکبیر نمایندگان )اینک اگر آقایان فرمایشی دارند میتوانند بیانشان را بفرمایند . آقای جنتی از جمله فقهای شورای نگهبان صحبتی خواهند کرد .
بیانات آقای جنتی و افتخار جهرمی به نمایندگی از طرف اعضای شورای نگهبان
ویرایشجنتی
ویرایشاعوذبالله من الشیطان الرجیم ، بسم الله الرحمن الرحیم – الحمدلله رب العالمین و الصلوه و السلام علی رسوله خاتم النبیین محمد و صلی الله علیه و اله الطیبین الطاهرین ( نمایندگان – اللهم صل علی محمد و آل محمد ) و علی آله المعصومین و لاسیما امام المنتظر الحجه ثانی عشر روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفدا اعوذبالله من الشیطان الرجیم ، الذین ان مکنا هم فی الارض اقام الصلوه و آتواالزکوه و امروا بالمعروف و نهوا عن المنکر ولله عاقبه الامور جای بسی شکر است که خداوند متعال این منت را بر ملت مسلمان و مستضعف ایران نهاد و دشمن سرسخت و عنود و متکی به قدرتهای سنگین را از پای درآورد و ما را مشول آیه شریفه و ایات شریفه ای در این مساق قرار داد که ونرید ان نمن علی الذین استضعفوا فی الارض و نجعلهم ائمه و نجعلهم الوارثین و نمکن لهم فی الارض و نری فرعون و هامان و جنود هما مینهم ماکانوا یحذرون . هر چه نسبت به این عمت شکرگزاری کنیم کم است و از جمله وظایف شکر و قدردانی انجام مسوولیتهائی است که به عهده ما در این رابطه هست و باید تا آنجا که امکانات و وسع و قدرت ما ایجاب می کند شعی کنیم حکومت اسلامی به معنای واقعی کلمه برقرار باشد و همانطوریکه خواست خدا و خواست مردم مسلمانی است که بعنوان اسلامی و بعنوان قرآن و بعنوان خدا با بانگهای الله اکبر حرکتشان را آغاز کردند آن خواسته ها عملی شود و کاری بشود که هم خدا و هم بندگان مومن و مسلمان خدا راضی باشند آیه قرآن میفرماید الذین ان مکنا هم فی الارض اقام الصلوه آتوالزکوه و امروابالمعروف نهوا عن المنکر موقعی که مکنتی بدست آمد . بندگان خدا در آن مکنت و از قدرت برای اقامه صلوه استفاده می کنند و رابطه بین اسنانها را از نظر تامین امور مادی و رسیدگی به وضع مشتضعفین تحکیم می کنند و آنچه خیر و پسندیده است اجرا می کنند و آنچه اعمال ناپسند است و منکر جلوگیری می کنند و شاید بهترین وسیله برای امربمعروف و نهی از منکر عمل باشد یعنی عمل ما باید نشان دهد معروف چیست و چگونه باید به معروف عمل کرد . مجلس شورا همینطوری که از نامش پیداست مجلس مشورت است یعنی مساله ای مطرح میشود و شور میشود و با کمال حسن نیتی که همه دارند که باید چه کرد و آیا صلاح اسلامی و مسلمین در این موضوع چیست ؟ مصلحت اندیشی کنند از فکر همدیگر استفاده کنند اگر نارسائی در یک فکر باشد افکار دیگر جبران می کند و بعد به یک توافق نسبی و یا کلی میرسند و مصلحت اسلام و مسلمین را تامین می کند ، این طبیعت مجلس شورا است و وقتی اسلامی شد این قضیه باید با تاکید بیشتر رعایت شود جنبه جدل و منازعه و کشمکش هیچ نباید در مجلس ما باشد که هر کجا جدل آمد چهره حق پوشیده میشود و امکان ندارد بین دو نفر بحث درگیر شود ولو در یک مباحث ساده علمی و رنگ جدل پیدا بکند و حق جلوه کند ، محال است و ما این مساله را مخصوصا برادران اهل علم در مدرسه آموخته ایم که بر سر مسائل علمی همیشه اختلاف نظر بوده و همیشه استدلالها از طرفین بوده است و همیشه صفا و صمیمیت و برادری و دوستی هم بوده است و کلی و جزئی مسائل از نظر اسلام این است بحث ممکن است سروصدائی داشته باشد اما نه در حد منازعه و کشمکش و درگیریهای تند و ما امید داریم عملا به مردممان نشان بدهیم و مردم بفهمند که مجلس ، مجلس سرتاپا اسلامی است جز حسن نیت مطلبی حکومت نمی کند و علاوه بر آن حسن نیت طرز ادای مطالب و طرز برخوردها هم کاملا اسلامی است چون گاهی ممکن است حسن نیت باشد ولی برخورد صحیحی نباشد و این هر دو مساله باید رعایت بشود . ما باید امام زمان علیه السلام را ناظر مجلس بدانیم علاوه بر اینکه خدا سمیع و بصیر است و بر همه جا محیط و همه جا ناظر ، مسوولیت سنگین خودمان را در مقابل خدا و اولیاء خدا حس کنیم و چیزی جز رضای خدا نخواهیم و زیاد در سیره امیرالمومنین ، در سیره رسول الله صلی الله علیه و آله و در سیره ائمه علیهم السلام دقت کنیم و مطالعه سیره داشته باشیم و مطالعه قرآن داشته باشیم و ببینیم اگر در این مجلس ما امام صادق علیه السلام حضور داشت و یک طرف قضیه بود و می خواست رای بدهد و بر این رای استدلال بکند بینش ما اینست که چه جوری کار میکرد . آنچه ما از مجموعه سیره دریافته ایم آن است که اگر ایشان حضور داشتند چه میکردند طرز تلقی و برخورد چه جور بود . ما هم همانجور رفتار بکنیم و این مجلس برای دنیا نمونه باشد و بتواند بفهماند که اگر اسلام حاکم شد معروف است و منکر . معروف پیاده میشود . منکر برداشته میشود و هرکسی خواست برخلاف این رفتار بکند جلویش گرفته میشود .
مرقوم فرمودند که امروز راجع به شهدای پاسدار عزای عمومی اعلام شده است به این منظور بنده هم اعلام فاتحه می کنم . فاتحه ای به روح این شهیدان عزیز و از جان گذشته در راه اسلام بفرستیم . بنده عرایضم را تمام می کنم و بیشتر از این وقت عزیز مجلس را نگیرم ما امیدواریم که ان شاء الله همان جوری که رضای خدا است عمل شود و مقررات مجلس از حدود کتاب و سنت و از حدود قانون اساسی تجاوز نکند که به خواست خدا نمی کند و چنانچه احیانا غفلتی شد شورای نگهبان آمادگی کامل دارد آن وظیفه را که بین خود خدا دارد و آن مسوولیتی سنگین که از حانب خدا و از جانب امام به عهده اش گذاشته شده است به بهترین وجه ایفا کند . والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته .
رئیس- از آقایان حقوقدانان ، آقای افتخار جهرمی صحبتی دارید بفرمائید .
افتخار جهرمی
ویرایشبسم الله الرحمن الرحیم ، ابتدا از حانب خدا و برادران حقوقدان عضو شورای نگهبان از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی که بما اعتماد کرده اند تشکر می نمایم وظیفه بسیار سنگینی از طرق قانون اساسی بما محول شده است امیدواریم که بتوانیم در انجام وظایف خود کوشا و این وظیفه را بنحو احسن انجام دهیم امانتی بما سپرده اید که از خداوند تبارک و تعالی میخواهیم که بما توفیق دهد این امانت را بخوبی نگهدارم و حفظ نمائیم امروز ملت اسلام و بخصوص ملت ایران چشم امید به مجلس دارند مردم میخواهند که مجلس با قاطعیت هرچه بیشتر احکام اسلامی را یکی بعد از دیگری پیاده کند . میخواهند که بر اساس اصل ۷۶ قانون اساسی مجلس در تمام امور کشور تحقیق و تفحص نماید و نظارت داشته باشد همه ما وظیفه داریم که فقط باسلام عزیز و مملکتمان فکر کنیم و جز رضای خداوند تبارک و تعالی چیزی نخواهیم وقتی در این جهت بودیم مسلما امام امت و ملت شریف ایران هم راضی خواهند بود .
مملکت ما امروز گرفتاریها ومشکلات فراوان دارد حل این مشکلات جز با اتحاد همه نیروهای اسلامی وحرکت قاطع ومکتبی امکان پذیر نیست نباید بگذاریم که خون شهدای اسلام بهدر رود اهمال وسستی خیانت است همه باید دست بدست هم بدهیم وپشت سر رهبر کبیرانقلابمان حرکت کنیم تا بحول وقوه الهی مشکلات را یکی بعد از دیگری پشت سرگذاریم وجامعه ای اسلامی بوجود آوریم که نمونه ای باشدنه تنها بریا ممالک اسلامی بلکه برای ممالک غیر مسلمان پیروزی انقلاب وتحقق اسلام درایران باشکست همه قدرتهای طاغوتی درسراسر جهان خواهد بود. واین خود مقدمه ایست برای ظهورحضرت مهدی ارواحا الفداء .
بار دیگر از درگاه خداوند متعال مسئلت داریم که ما را درانجام وظیفه ای که بما سپرده اید کمک فرماید واز لغزشها و خطاها مصون و محفوظ دارد والسلام علیکم ورحمه الله وبرکاته .
تصویب طرح دو فوریتی نمایندگان راجع به اجرای آئین نامه مصوب کمیسیون تدوین آئین نامه
ویرایشرئیس- پس از این معرفی مجلس وارد مرحله جدیدی می شود ووظایفی برعهده هیات رئیسه موقت است که باید بلافاصله به آن اقدام شود . برطبق آئین نامه یعنی قانون مصوبی که از شورای انقلاب گذشته است تصریحی براین امراست که بلافاصله پس از معرفی شورای نگهبان انتخاب هیات رئیسه دائم صورت گیرد . اما تصریح قانون اساسی درفصول مختلف متذکر است وکما اینکه چند نفر از آقایان هم درجلسه گذشته متذکر شدند مقدمه باید آئین نامه داخلی مجلس بتصویب برسد که برطبق آن آئین نامه هیات رئیسه بلافاصله شروع به عمل کند. آقایان مسبوق هستید که از ابتدای تشکیل شعب کمیسیونی برای تدوین آئین نامه داخلی مجلس معین شد واین کمیسیون هفته گذشته وحتی هفته ماقبل به اطلاع رسانید که مطالعه شان را دراین زمینه کامل کرده اند وگزارشش را هم داده اند وتکثیر هم شده است و به اطلاع آقایان هم رسیده است . بنابراین فعلا ناگزیر هستیم برطبق تصریحی که درقانون اساسی شده است نسبت به آئین نامه داخلی تصمیم گیری می کنیم ، اینست که قبل از انتخاب هیات رئیسه راجع به آئین نامه برای اینکه زودتر بتوانیم استفاده کنیم ومجلس بتواند به آن وظایفی که برعهده دارد وانتظار هم میرود ک زودتر وارد این مراحل بشویم ، دردرجه اول معرفی دولت وعمکاری دولت ومجلس برای رفع مشکلا ت مملکت وواقف شدن به اوضاع داخلی وخارجی مملکت همه این ها ایجاب می کند که زودتر به تعیین هیات رئیسه بپردازیم وبرای اینکار ناچار میشویم که برا ی آئین نامه دروقت صرفه جوئی بکنیم . این است که طرحی از طرف عده ای از آقایان نمایندگان بعنوان طرح دو فوریتی رسیده است که قرائت میشود وبعد از آن مجلس آماده است که دربارة این طرح تصمیم گیری کند . واگر این طرح را قبول داشته باشند این آئین نامه لااقل برای مدتی بطور موقت محور عمل هیات رئیسه دائم قرار گرفت وبعد از مدتی ک درطرح تصمیم گیری کند. واگر این طرح را قبول داشته باشند این آئین نامه لااقل برای مدتی بطور موقت محور عمل هیات رئیسه دائم قرار گرفت وبعد از مدتی که درطرح معین شده است واگرآقایان هم تایید کردند بعد از آن زمان آئین نامه درمجلس مطرح خواهد شد و نسبت به یک یک موادش بحث و گفت وگو خواهد شد این است که حالا ما آن طرح آقایان راکه با قید دوفوریت کرده اند و مجلس هم وارد مرحله قانونگذاری شده است وآن آئین نامه هم هنوز مطرح نشده است که دربارة طرح های دو فوریتی چه بای کرد؟ آن چه را که بنده شخصا در مورد لوایح دو فوریتی آن خاطرم هست از این قرار است که اول مجلس باید به یک فوریت آن رای بدهد وبعد رای به دوفوریت آن بدهد انوقت اگر به هر فوریت آن رای بدهد وبعد رای به دو فوریت آن بدهد آنوقت اگر به هر دو فوریت را ی دادند بلافاصله پیشنهاد مطرح خواهد شد . برای حضور دهن بیشتر شما اول طرح را میخوانیم وبعد نسبت به فوریت اول ودوم آن رای گیری خواهیم کرد . لطفا طرح را قرائت بفرمائید ( یکی از نمایندگان – دراین مورد تذکر نظامنامه ای دارم ).
رئیس- اجازه بفرمائید اول بخوانند بعد اگر تذکر داشتند بفرمائید البته هنوز نظام نامه ای دراختیار نیست .
محلاتی – قبل از اینکه این طرح مطرح بشود یک تذکری دارم اجازه بفرمائید عرض کنم .
رئیس- خوب ممکن است شما با تذکرتان باعث بشوید که دیگران هم تقاضا کنند ومن میترسم که رشته مطلب از دست برود ، معذلک بفرمائید.
محلاتی – قبل از آن که این آئین نامه واین طرح مطرح بشود کی مساله ای که مکرر آقایان تذکر داده اند روشن بشود وآن این است که همین آئین نامه اسمش وهمینطور اسم مجلس باید مجلس شورای اسلامی باشد ودیگر برای همیشه مجلس ملی نباشد خواهش می کنم اول تکلیف این را روشن بفرمائید.
رئیس- آقا خارج از این بحث است .
محلاتی – خارج نیست شما آئین نامه برا ی چه درست می کنید آئین نامه برای مجلس شورای اسلامی یا مجلس شورای ملی ؟
رئیس- بعداین ها مطرح میشود حالا بگذارید این مسائل مطرح بشود .
محلاتی – درابتدای این آئین نامه هم نوشته شده است که محل تشکیل مجلس شورای ملی جمهوری اسلامی ایران اول این را روشن بفرمائید.
خلخالی – باید تکلیف روشن بشود قبل از ورود به این جا اسم این مجلس معلوم بشود که مجلس شورای اسلامی است یا مجلس شورایملی ؟
رئیس- این عبارت ها وامثال اینها بعدا وقتی میخواند عملا درست معین خواهد شد .
خلخالی – تعلل درست نیست .
رئیس- فعلا اولین کاری که ما باید بکنیم تصویب آئین نامه داخلی است دراین باره پیشنهاد کرده اندکه اول آئین نامه مطرح بشود وبعد موضوعات دیگر .
خلخالی – وکلای محترم مجلس هستند وشورای نگهبان هم هستند ودراین جا بنظر من تکلیف را روشن بفرمائید واسم مجلس را در نوشته هایتان مجلس شورای اسلامی بنویسید.
رئیس- فعلا اجازه بدهید پیشنهاد مطرح بشود آقا این ها هم عمل شده است .
خلخالی – هیچ هم عمل نشده است وشما فقط تکیه برحرف های خودتان داردید همه اش میفرمائید ملی چه موقع عمل شده ؟ هیچ عمل نشده درنوشته ها هیچوقت مجلس شورای اسلامی نوشته نشده است همه اش نوشته اند مجلس شورای ملی سه ماه است دارید این مساله را طول میدهید .
رئیس- آقا بیشتر ازاین وقت رانگذرانید بگذارید برطبق اصول پیش برویم وبمنظور شما هم میرسیم.
توکلی – تذکر آئین نامه ای دارم .
رئیس- آقای توکلی بفرمائید.
توکلی – توجه همه را به این نکته جلب می کنم بحصوص نظر آقای خلخالی را که تا مجلس برای قانونگذاری آماده میشود که آئین نامه داخلی داشته باشد الان آئین نامه تصویب میشود اولین کاری که مجلس می کند این است که بلافاصله اسم خودش را قانونی می کند این موصوع مساله مشکلی را درست نمی کند.
رئیس- طرح قرائت بشود.
(به شرح زیر قرائت شد)
بسمه تعالی
ریاست محترم مجلس شورای اسلامی نظر به اینکه هیات رئیسه منتخب برای ادارة مجلس واجازه نطق ها و گذراندن لوایح قانونی و طرح ها و تصویب آئین نامه ها از اولین قدم کار خود احتیاج به ملاک عمل وآئین نامه داخلی مصوب داردکه درحال حاضر فاقدآن می باشد ماامضاءکنندگان این طرح قانونی مادهواحده ذیل را با قید دو فوریت پیشنهاد می کنیم .
مادة واحده – آئین نامه داخلی تنظیمی کمیسیون تدوین آئین نامه که مشتمل بر ۱۸۰ ماده و۳۱ تبصره می باشد بصورت آزمایش موقت دوماهه ملاک عمل ادارة مجلس خواهد بود نمایندگان محترم میتوانند درظرف یکماه اول پیشنهادهای اصلاحی و تکمیلی خود را به هیات رئیسه رای ارجاع به کمیسیون بدهند کمیسیون آنها را بررسی نموده ودر ظرف ده روز متن تکمیل شده جدید را برای طرح وتصویب در جلسه علنی تقدیم هیات رئیسه خواهدکرد.
رئیس- فوریت این مساله مطرح است .
معین فر- من با فوریت این مساله مخالفم .
رئیس- مخالفید ؟ تشریف بیاورید.
یکی از نمایندگان – آقای دکتر اگر اجازه میدهید راجع به این آئین نامه من یک پیشنهاد دارم .
رئیس- خیر اقا هنوز مطرج نشده است . چون پیشنهاد وتقاضای دو فوریتی کرده اند اول اجازه بدهید ما ببینیم نظرمجلس درباره این دو فوریت چیست آقای معین فر میخواهند درمخالفت با فوریت اول صحبت کنند.
یکی از نمایندگان – اسم امضاء کنندگان راآقای دیالمه نخواندند.
دیالمه – هفده نفر از آقایان امضاء کرده اند.
رئیس- پیشنهاد کرده اند ‹‹ اگرلازم میدانید برای اطمینان خاطر آقایان نمایندگان اسامیشان راهم بخوانید ›› اگر قبول دارید به گفتن تعداد همین هفده نفر قناعت بشود. درغیر اینصورت اسامی را بخوانید ( همهمه نمایندگان ).
عده ای از نمایندگان – بخوانید آقا ، بخوانید . اسامی را بخوانید آقا ، بله حتما هم بخوانید.
رئیس- بخوانید آقا .
منشی – آقایان : پرویز ملک پور ، علی غفور ی، اسحق فرهمند پور ، محمدمحمدی ،سی محمد مهدی جعفری ، رجائیان ، رضا اصفهانی ، غفور خلخالی ، صلاح الدین بیانی ، برومند، عباسی ،حجت کشفی ، صباغیان بقیه هم خوانده نمیشود
رئیس-فوریت مساله مطرح است آقای معین فر، خواهش می کنم راجع به فوریت صحبت بفرمائید.
معین فر- بله راجع به فوریت صحبت می کنم . بنده ضمن اینکه معتقد هستم هرچه زودتر باید به امر قانونگذاری اقدام کرد وتاخیری دراین باره را ه ندهد ، معتقد به رعایت اصول وضوابط هم هستم آن چیزی که باعث شد جناب آقای رئیس قانون مصوب شورای انقلاب راکه تاکنون برآن عمل میکردیم واحترامش را هم داشتیم دراین مورد بخصوص کنار بگذارند وآئین نامه را مقدم برانتخاب هیات رئیسه بدانند تمسک به این اصل قانون اساسی است که پس ازبرگزاری انتخابات جلسات مجلس شورای ملی ب حضور دوسوم مجموع انجام میگردد ابتدا خواستم این نکته را عرض کنم که شورای انقلاب بهاین مساله توجه داشته وعملی برخلاف قانون اساسی انجام نداده است . انتخاب هیات رئیسه مجلس به عنوان طرح ولایحه تلقی نمیشود بنابراین آنچه درقانون مصوب شورای انقلاب هست کاملا موافقت دارد با اصل شصت وپنجم قانون اساسی وراه را باز می کند برای بحث درمورد آئین نامه ای که باید مورد تصویب نمایندگان محترم قرار بگیرد این نکته را عرض کرده باشم . بنابراین الان اگر بخواهیم آن قانونرا کنار بگذاریم ومخدوش جلوه بدهیم کلیه اعمال ما تا کنو مخدوش است ناگزیر هستیم ابتدا آن قانون را درنظر بگیریم . تنها مساله ای که این جا پیش میاید این است که وقتی که ما خواستیم هیات رئیسه مجلس را انتخاب کنیم برطبق چه ضوابطی وچه آئین نامه ای باشد؟
بنابراین اگر دفاعی بخواهیم تازه روی این مساله بکنیم وبگوئیم جناب رئیس کار اشتباهی نکرده اند که این موضوع را مطرح کرده اندبه عنوان مقدمه ای برتعیین هیات رئیسه کاراشتباهی نکرده ان که این موضوع را مطرح کرده اند به عنوان مقدمه ای بر تعیین هیات رئیسه که نحوه انتخاب اعضای هیات رئیسه رامعین بکند به عنوان مقدمه آئین نامه ای لازم است این سوال الان پیش می آید که آیا آئین نامه کلا تمامش لازم است یا آن مقدمه ای که برای این کار بخصوص مورد نیاز است یعنی نحوه انتخاب هیات رئیسه بنظر بنده این دومی . یعین برفرض اینکه این آئین نامه ای که بتصویب کمیسیون رسیده بخواهیم درنظر بگیریم تنها استفاده ای که میتوانیم بکنیم این است که قسمتی که مربوط به انتخاب هیات رئیسه است این را ما قبول می کنیم وبه عنوان مقدمه کا رانتخاب هیات رئیسه برای خودمان محترم میشماریم وآئین نامه را بعد از این که هیات رئیسه مجلس معین شد مورد بحث قرار میدهیم واما چرابنده این عرض را میکنم
....
هم یک مزایای خاصی دارد من پیشنهاد می کنم مدت انتخاب هیات رئیسه اول چهارماه یا حداکثر شش ماه باشد تا استعداد هیات رئیسه ثابت بشود اگر مورد پسند آقایان بود بعد از شش ماه تمدید میشود . . .
رئیس- من مجبورم که کلام شما را قطع کنم شما هیچ توجه نفرمودید که پیشنهاد چیست ؟ پیشنهاد شده است آئین نامه ای را که کمیسیون تدوین آئین نامه تهیه کرده است و به اطلاعتان رسیده است این محور بحث این ساعت باشد نه این که مدت اعتبار هیات رئیسه چه مدت باشد طبق همین آئین نامه پیشنهاد شده است که فعلا این آئین نامه محور بحث باشد و بطور موقت بر طبق این عمل بشود یعنی برای مدت دو ماه و بعد از دوماه شما باید این صحبت هایتان را بفرمائید ، اول نظرتان را بدهید و بعد وقتی در مجلس مطرح میشود صحبت هم بفرمائید الان بحث این موضوع را نباید بفرمائید شما نسبت به این پیشنهاد باید نظرتان را بفرمائید .
فاضل – این مربوط به خود هیات رئیسه است .
رئیس- شما اصلا توجهی نکردید که باید در مورد مواد آئین نامه نظر داده بشود . آقای رضا اصفهانی بفرمائید .
اصفهانی
ویرایشبسم الله الرحمن الرحیم ، آن مطالبی که اقای معین فر گفتند بنظر میرسد که با آن چه که آقای شبستری گفتند متضاد باشد و چون آقای معین فر صریحا طبق اصل شصت و پنجم گفتند که لوایح و طرح ها توسط نمایندگان مطرح و تصویب میشود اما آقای شبستری آئین نامه را که خواندند گفتند که حتی آن آئین نامه داخلی و همه کارها . . . در صورتی که بین این دو را میشود جمع بندی کرد و آن اینکه ، آن چه که در آن جا نوشته است لوایح و طرح ها نمیخواهد بگوید که فقط لوایح و طرح ها چون کار مجلس رسیدگی به طرح ها و لوایح هست پس میتوان بین اصل شصت و پنجم و اصل شصت و ششم را جمع کرد و در نتیجه الان باید آئین نامه داخلی مطرح بشود و یا به همان شکلی که گفتند تصویب بشود و مطابق آئین داخلی اگر قرار است رائی گرفته بشود .
رئیس- بسیار خوب آقای فواد کریمی میخواهند در مخالفت صحبت بفرمایند .
فواد کریمی
ویرایشبسم الله الرحمن الرحیم ، این طرح را ما بایستی از سه نظر مورد توجه قرار بدهیم اولا اینکه در مورد این که یکی از برادران گفتند تغییر اسم شورای ملی به شورای اسلامی باید طبق آئین نامه باشد ، این خودش جزئی از آئین نامه است بنابراین پیشنهاد میکنم در همین ماده واحده ای که ما میخواهیم تصویب کنیم قید کنیم یعنی بدنبال آن اضافه کنیم که نام مجلس ما ، مجلس شورای اسلامی است و هرجا در آئین نامه مجلس شورای ملی قید شده است به مجلس شورای اسلامی تبدیل بشود این قسمت اول ، قسمت دومش ان است که دوماه بصورت آزمایشی میخواهد بمرحله عمل در بیاید و در رابطه با مساله سوم که در ماه اول آقایان هر پیشنهادی دارند به کمیسیون بدهند و در ماه دوم مورد بررسی قرار بگیرد از ظاهر این طرح معلوم است که اشاره و انصراف بهه کمیسیون فعلی آئین نامه دارد ، من پیشنهاد میکنم چون قرار است کمیسیونها انتخاب بشوند ، کمیسیون تدوین آئین نامه دو مرتبه انتخاب بشود بخاطر اینکه ترکیب کمیسیون تدوین آئین نامه ترکیب انقلابی آنچنانکه ایده آل باشد نبوده و مواردی هم که نارسائی در این آئین نامه دیده میشود و منجمله همین شورای ملی بعلت همین ترکیب است اینست که همین قسمت آخرش را هم تصحیح بفرمایند یعنی در آخر طرح اضافه بشود که کمیسیون تدوین آئین نامه دوباره انتخاب خواهد شد .
منشی – آقای کریمی شما در مخالفت صحبت نکردید بلکه پیشنهاد دادید .
فواد کریمی – چرا در مخالفت بود من با دو قسمت این طرح مخالفت کردم و بعد پیشنهاد دادم یعنی گفتم که این دو مورد مخالفت من است و پیشنهاد هم این است .
رئیس- پیشنهاد را بعدا بفرمائید اول باید صحبتتان را راجع به مخالفت جمع و جور بکنید که نست به طرح این موضوع نسبت باجرای طرح که الان پیشنهاد شده چه نظری دارید بعد پیشنهادتان را علیحده بدهید .
غفاری قره باغ – جناب آقای رئیس من در موافقت صحبت دارم .
منشی ( انصاری ) – اسم ها نوشته شده است هنوز نوبت شما نیست آقای روحانی .
رئیس- آقای روحانی بفرمائید .
روحانی
ویرایشبسم الله الرحمن الرحیم ، من فکر میکنم که در قانون اساسی اصلا این مساله وجود ندارد که انتخاب هیات رئیسه باید بعد از تصویب آئین نامه داخلی باشد آنچه در اصل ۶۵ و ۶۶ وجود دارد این است ‹‹ آئین نامه مصوب داخلی ›› مگر تاکنون که مجلس اداره میشده آئین نامه داخلی نداشته ، آنچه که شورای انقلاب تصویب کرده آئین نامه داخلی تلقی میشود . مجلس تا حالا چه جوری اداره میشد ؟ با آئین نامه داخلی مصوب مجلس ›› بلکه نوشته شده ‹‹ آئین نامه داخلی مجلس ›› بنابراین اصلا آقای دکتر سحابی رئیس مجلس حق نداشتند که این مساله را باینصورت طرح بکنند طبق مصوبات شورای انقلاب لازم بوده اول هیات رئیسه دائمی انتخاب بشوند بعدا مساله آئین نامه داخلی مطرح بشود ، و این عمل با قانون اساسی ، هم اصلا منافات ندارد شورای نگهبان هم حاضرند و میتوانند در تفسیر این اصل قانون اساسی نظرشان را اعلام نمایند والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته .
منشی ( انصاری ) – آقای حجت کشفی بفرمائید .
حجت کشفی
ویرایشبسم الله الرحمن الرحیم ، اولا اعضای کمیسیون تدوین آئین نامه بانتخاب اعضای شعب انجام گرفته و با این انتخاب صلاحیت این کمیسیون مورد تایید اکثریت نمایندگان قرار گرفته است و این آئین نامه پیشنهادی که بوسیله این کمیسیون تدوین شده در حقیقت از متن مجلس برخاسته است حالا آیا این آئین نامه صلاحیت عملکرد دارد یا نه ؟ برای تشخیص صلاحیت دو راه وجود دارد یکی اینکه بند بند این آئین نامه مورد بحث قرار بگیرد و دیگر اینکه در عمل مشخص بشود که آیا صلاح است که باین آئین نامه عمل بشود و یا نه ؟ با تصویب اینکه ما فورا باین عمل کنیم و در مدت یکماه یا دوماه در آزمایش باشد بهر دو نظر میرسیم چون هم در عمل مشخص میشود که آیا این ارزش عملکرد دارد یا نه و همچنین در این مدت نمایندگان فرصت کافی دارند که روی بند بند این آئین نامه دقت بکنند و نظرات اصلاحی خودشان را تقدیم کنند ، عرض دیگری ندارم .
منشی ( انصاری ) – آقای عباسی
عباسی
ویرایشبسم الله الرحمن الرحیم ، اینکه اول آئین نامه داخلی آنهم با یک کیفیت ضربتی و انقلابی مطرح بشود و تصویب بشود ، این ایجاد اشکالی نمیکرد که آنقدر دوستان و برادران و نمایندگان محترم ماده واحده تهیه کنند و بخواهند بخاطر اینکه هیات رئیسه دائم تعیین بشود از این راه استفاده کرده باشند . اساسا طرحی که برادران محترم ما و نمایندگان داده اند باید بر اساس یک آئین نامه ای باشد و ما هنوز آئین نامه ای نداریم . اینکه تقاضای یک فوریت یا دو فوریت کرده باشیم و فوریت ها را به رای بگذاریم باید بر اساس آئین نامه باشد ما الان آئین نامه ای نداریم پس این آقایانی که تقاضا کرده اند خودشان آئین نامه را تصویب شده تلقی کرده اند و اینکه اصرار میفرمایند اگر انتخاب هیات رئیسه دائم قبل از تصویب آئین نامه داخلی باشد مخالف با قانون اساسی است ، این را توجه فرموده اند ولی توجه به این ندارند که بیک مجموعه رای دادن ، موافقت صددرصدی هم با قانون اساسی و با آئین نامه موقت مصوب شورای انقلاب ندارد . از طرف دیگر هم باید حساب کرد که بیک مجموعه رای داده . نوعی مصالحه بنظر میآید با توجه باینکه در بعضی موارد صراحت دارد که ماده بماده باید بررسی و رای داده بشود . یک مقداری سرعت عمل بخرج داده شود و آئین نامه داخلی تصویب گردد و بعد هیات رئیسه انتخاب شود و این هیات رئیسه سنی هم که الان هستند منافات ندارد برای اینکه کارشان را ادامه بدهند میگوید اول باید آئین نامه تصویب بشود هیچ اشکالی ما نمی بینیم که با همین هیات رئسه آئین نامه داخلی تصویب بشود . یا میفرمائید که امکان این هست که هیات رئیسه قبلا انتخاب بشود چه ضرورتی دارد که ما یک دفعه بیک مجموعه ای رای بدهیم که در بسیاری از موارد آن آقایان ممکن است جای حرف و صحبتی داشته باشند آنهم اعلام کنیم بطور موقت و آزمایشی و صریحا اعلام بکنیم که این یکنوع مصالحه است . فرمایشات نماینده محترم جناب آقای شبستری که مخالفت با ماده ۶۶ لیست ، شامل آئین نامه اول و مجلس دوره اول نیست ما الان آئین نامه ای نداریم که آن آئین نامه خط مشی ما را مشخص بکند ایشان الان وقتی خودشان خواندند بیان فرمودند عین آن ماده ای را که خواندند ،صراحت دارد که بر اساس آئین نامه ، ما آئین نامه ای نداریم که بر اساس آن آئین نامه خط مشی ما مشخص بشود بنابراین شامل مجلس دوره اول و این آئین نامه مورد بحث نیست اصولا الان سخن در اصل آئین نامه است و ایشان فرمودند که آئین نامه کمیسیونها و شعب و غیره را مشخص میکند . بحث الان ما در خود آئین نامه است و خود آئین نامه را آئین نامه مشخص نمیکند آنچه که الان ملاک عمل است نوشته و مصوبات شورای انقلاب است که بطور موقت دست ما هست آنرا اگر بخواهید بگوئید که تا الان که اعضای شورای نگهبان تکمیل شده و حقودانان هم اضافه شده اند و جمعا در مجلس هستند بفرمائید این بقوت خودش میتواند باقی باشد . از این میشود استفاده کرد که صراحت دارد که هیات رئیسه میشود الان تشکیل بشود فرض میفرمائید که نمیشود همین هیات رئیسه سنی کارشان را ادامه میدهند ولی بجای جاروجنجال و صحبت با فوریت و خیلی منظم و مرتب آئین نامه داخلی رسیدگی و تصویب شود . از این توضیحات که دادم برادران و خواهران متوجه شدید که عباسی که طرح را با نمایندگان دیگر امضاء گرده است من نیستم برادرمان نماینده محترم بندرعباس هستند خیلی متشکرم .
رئیس- تعداد زیادی از آقایان پشنهاد کفایت مذاکرات کرده اند . ( غفاری قره باغ – آقا اجازه بدهید صحبت کنم ) بنابراین باید به پیشنهاد عمل بشود . آقایانی که مذاکرات را کافی ندانستند رای نخواهند داد آقایانی که با پیشنهاد کفایت مذاکرات موافق هستند قیام فرمایند ( اکثر برخاستند ) تعداد این آقایان برحسب تذکر آقای دکتر آیت شمرده شود .
عده ای از نمایندگان – نه آقا تعداد کافی است .
رئیس- آقای دکتر آیت قبول کرده اند که ان شاء الله این کفایت مذاکرات تصویب شد . حالا باید نسبت به طرحی که داده شده بود رای گیری بعمل بیاید . طرح راجع به آئین نامه را میخوانیم و بلافاصله رای گرفته میشود .
عسگراولادی – پیشنهاد دارم .
رئیس- آقای عسگراولادی پیشنهاد شما نرسیده پیشنهاد باید کتبی باشد .
یکی از نمایندگان – من پیشنهاد تکمیلی دارم .
رئیس- پیشنهاد باید بصورت کتبی باشد و شفاهی نمیشود ما الان رای گرفتیم به کفایت مذاکرات بنابراین هیچ مساله دیگری مطرح نمیشود مگر خود طرحی که قبلا داده شده است با وجود اینکه من باید بلافاصله رای بگیرم ولی توقف کوتاهی میکنم تا آقایان اگر پیشنهادی دارند زودتر تسلیم کنند .
الویری – برای این طرح پیشنهاد دارم .
بازرگان – پیشنهادهای اصلاحی را بفرمائید بخوانند .
دکتر یزدی – من اعتراض دارم .
رئیس- بفرمائید .
دکتر یزدی – طبق کدام نظامنامه ای جنابعالی میفرمائید نظر فلان نماینده ای که آراء را بشمرید درست هست و یا کفایت مذاکرات را اینجوری رای بگیریم و یا آنجوری رای نگریم آقایانی که مخالف هستند یا اینکه این طرح الان تصویب بشود باید توجه داشته باشند که اگر ما آئین نامه نداشته باشیم هیچیک از مسائل که الان جنابعالی عنوان میفرمائید قابل طرح نیست طبق کدام ضوابطی میفرمائید که من پیشنهادم را باید کتبی بدهم یا شفاهی یا وقتیکه یک پیشنهادی در دستور هست و بحث میشود آیا یک نماینده دیگری حق دارد پیشنهاد تازه ای بدهد یا نه ) ؟
رئیس- خودتان بهتر مسبوق هستید وقتی یکی پیشنهاد میشود باید مدون باشد تا آقایانی که می خواهند درباره آن پیشنهاد اظهار نظر کنند بدانند با یک بیان شفاهی آنقدر تعبیری خواهد شد که مشخص نمیتواند باشد که ما بتوانیم آنرا مطرح کنیم بنابراین پیشنهاد حتما باید کتبی باشد که من بتوانم مطرح کنم .
خزاعی – من پیشنهاد اصلاحی دارم .
رئیس- پیشنهادهای اصلاحی را بدهید .
دکتر سامی – من تذکر نظامنامه ای دارم .
رئیس- بفرمائید .
دکتر کاظم سامی – این مطلبی را که برادرمان آقای دکتر یزدی فرمودند من قبلا تذکر کتبی آنرا خدمت شما دادم ولی توجه نفرمودید آنچه را که ملاک عمل شماست در همین مدتی که الان گذشت و شما طرحی خدمتتان رسیده و مطرح کردید . مساله یک فوریت و دو فوریت و رای دادن بآن و چگونگی عمل طبق چه آئین نامه است ؟ و این آئین نامه ای که در اختیار شماست اگر ملاک قانون تصویب شده شورای انقلاب است که مطلقا این مطالب ریز را مطرح نکرده و شما طبق آن نمیتوانید عمل کنید اگر ملاک آئین نامه های گذشته محلس هایی است که جاری بوده آن آئین نامه را که آقایان قبول نکرده اند و الان ملاک عمل مجلس نیست بنابراین آنچه که مطرح میکنند درست است یعنی اصولا طرح یک لایحه یک فوریتی دو فوریتی و نحوه عمل بآن و رای گیری اکثریت و همه چیز آن در گروی آنست که شما یک آئین نامه ای داشته باشید این است که اصلا این مساله نمیتوانست مطرح بشود قبل از اینکه شما یک آئین نامه اجرائی برای مجلس داشته باشید آنچه را که آقای دکتر یزدی میفرمایند نه این است که ایراد میگیرند که چرا پیشنهادهای تکمیلی بشکل شفاهی مطرح میشود و شما قبول نمیکنید و شما میگوئید کتبی باشد این را هم قبول داریم میگویند همین بیانی را که شما میفرمائید طبق کدام آئین نامه است ؟
رئیس- قبلا اقای دکتر سامی پیشنهادتان رسید چون مساله را وارد ندانستم این بود که جوابی نمیتوانستم بدهم ما آئین نامه ای برای طرحهای یک فوریتی ، دو فوریتی الان نداریم و من هم شخصا از نظر آئین نامه ای که تدوین شده است اطلاعی ندارم که چه تصمیم در این باره گرفته شده است من سابقه این امر را در مجالس گذشته گفتم ولی بعد آنرا بنظر مجلس گذاشتم و بعد مخصوصا تصریح کردم با آنکه طرح دو فورتی است بعد از اینکه آقایان یکی بعنوان موافق و یکی بعنوان مخالف صحبت کردند تصریح کردم که آیا این طرحی را که با قید دو فوریت اینجا هست آیا این را مطرح بکنم یا خیر ؟ مجلس تصویب کرد بنابراین من باعتبار رای مجلس وارد عمل شده ام نه اینکه باعتبار یک آئین نامه ای باشد و این جواب مساله ایست که شما کتبا و شفاها متذکر شدید فقط مجلس قبول کرد که در همین جلسه نسبت باین طرح پیشنهادی تصمیم گیری کنیم از این ظر بنده عمل کردم بنابراین فکر کردم این را دریافت میفرمائید و چون تصری شفاهی کردید واستم آنرا بدون جواب نگذارم . بهرحال الان پیشنهادهای متعددی رسیده است و باید این پیشنهادات یک یک خوانده بشود و همچنین پیشنهادات تکمیلی که تمام این ها وقت خواهد گرفت اجازه بدهید من اینها را میخوانم اگر بین آنها مطالب جالب و مهمی بود و خود پیشنهاد دهنده و آقایانی پیشنهاد کرده اند قبول میکنند در متن پیشنهادشان بگذارند یا خیر اگر قبول نکردند باید به رای مجلس بگذاریم بهرحال پیشنهادات این است لطفا این پیشنهادات را بخوانید .
کمالی نیا – پس تکلیف پیشنهاد کفایت مذاکرات چه میشود ؟
رئیس- همین است پیشنهاد کفایت مذاکرات شده است نسبت به آن صحبت های قبلی یعنی در موافقت و مخالفت حال باید همان پیشنهاد مطرح بشود . در زمینه این پیشنهاد ، پیشنهادات تکمیلی داده اند که شاید این پیشنهادات تکمیلی متن پیشنهادی را از جهات دیگر یک اصلاحی بکند و آنرا محدودتر بکند و از این جهت خوانده میشود که آقایان بآن توجه بکنند که پیشنهاد کنندگان متذکر باین پیشنهاد تکمیلی هم باشند .
موسوی تبریزی – آقای دکتر سحابی من یک سوال دارم .
موسوی تبریزی – حضرتعالی تا حالا طبق آئین نامه مصوب شورای انقلاب در این مجلس عمل کردید . چطور شد شما این ماده ۱۸ را نمیخواهید عمل بکنید و یک چیزهائی را عمل کنید که آنوقت هی دست و پا بزنید که من اینطور عمل کردم ، پیشنهاد شفاهی بجائی نمیرسد پیشنهاد کتبی باید باشد . رئیس نسی پس از انتخاب اعضای شورای نگهبان مطابق اصل ۹۳ قانون اساسی اعتبار مجلس را اعلام داشته و بلافاصله نسبت به انتخاب هیات رئیسه اقدام خواهد کرد . شما چرا باین ماده عمل نمیکنید .
رئیس- جناب آقای موسوی شما برگشتید به صحبت اصل . . .
موسوی – به اصل دقیانوس هم برگردید تمام اعمال شما باید طبق قانون باشد تا حالا ( رئیس- ما هم طبق قانون میخواهیم عمل کنیم ) چطور شد شما بعد از انتخاب شورای نگهبان بلافاصله بعد از اعلام اعتبار رسمیت مجلس باید هیات رئیسه را انتخاب کنید تا خود هیات رئیسه بیاید نسبت به آئین نامه داخلی ، نیست به آئین نامه چه تصمیمی بگیرد به خود این مواد مصوبه شورای انقلاب متعرض هست و خودقانون اساسی هم متعرض هست .
غفاری قره باغ – من یک تذکری دارم . . .
رئیس- آقای موسوی بعد از این همه مذاکرات تذکری است که آقایان از نظر قانون اساسی اصل ۶۵ و ۶۶ دارند و با توضیحی که آقای شبستری در اینمورد دادند رای گرفته شد بهر صورت ناچاریم نسبت باین کار تا این اندازه که عمل شده نتیجه گیری کنیم .
موسوی – تمام این کارها که شما کردید بهیچ قانونی مستند نبوده است و طبق اراده خودتان در این مجلس رفتار کردید بهتر است شما طبق قانون مصوب شورای انقلاب عمل کنید تا اعمالتان مطابق قانون باشد .
رئیس- تذکراتی که از نظر اصل ۶۶ اینهمه اینجا داده شده اینها را در نظر نگیریم آقا . . . (همهمه نمایندگان) .
منشی ( انصاری ) – اجازه بدهید پیشنهادات قرائت بشود ( عده ای از نمایندگان – ما تذکراتی داریم ) .
منش – نسبت به کفایت مذاکرات رای گیری شده .
موسوی – طبق چه اصلی نسبت به کفایت مذاکرات رای گیری شده ؟
رئیس- بین الاثنین خواهش میکنم صحبت نفرمائید .
قره باغ – آقای دکتر سحابی راجع به قانون اساسی تذکری دارم .
صباغیان- اجازه بدهید جنابعالی یک پیشنهاد را مطرح فرمودید فوریتش را تصویب کردند و پیشنهاد کفایت مذاکرات هم شده است لذا هیچ پیشنهاد دیگری مقدم بر آن پیشنهاد نیست بنابراین باید بلافاصله نمسبت بان تصمیم گرفته بشود . . .
قره باغ – من راجع به قانون اساسی یک کلمه تذکر دارم . . .
رئیس- بفرمائید .
غفاری قره باغ – اصل ۶۵ قانون اساسی تصویب لوایح و طرحها را مطابق آئین نامه داخلی مشروط میداند و بعد میگوید آئین نامه داخلی مجلس بوسیله دو سوم از نمایندگان به تصویب میرسد . در اصل ۶۶ میگوید ترتیب انتخاب رئیس و هیات رئیسه و تعداد کمیسیونها بوسیله آئین نامه داخلی باید باشد آئین نامه . . .
رئیس- تمام این ها آقای غفاری تکراری است وقت مجلس را میگیرید .
قره باغ – اجازه بفرمائید این کلمه آئین نامه را که در سه جا اسم برده آئین نامه ی است که دو سوم نمایندگان رای دادند و بوسیله همان آئین نامه باید هیات رئیسه انتخاب بشود . معنی اش این است که باید اول آئین نامه داخلی بوسیله نمایندگان تصویب بشود و بعد هیات رئیسه انتخاب بشود . (همهمه نمایندگان) . پس ماده ۱۸ شورای انقلاب مخالف قانون اساسی است (زنگ رئیس -همهمه نمایندگان)
معادیخواه – مشکلاتی که الان پیش آمده بخاطر ابهامی است که قانون اساسی دارد .
رئیس- الان در این مقام هستیم که قانون اساسی را اصلاح کنیم .
معادیخواه – اجازه بفرمائید شورای نگهبان میتواند تفسیر کند که آیا اصولی که مطرح شده به آن کیفیتی است که الان ما این امکان را داریم . . .
رئیس- شما دارید وقت را می گذرانید الان خیلی ساده میتوانیم باین پیشنهاد رای بگیریم و بالاخره کار روشن میشود . بمن تذکری دادند که فکر میکنم منطقی باشد پیشنهادها باید بر طبق سبقت مطرح بشود اول آن پیشنهاد اولیه برای گذاشته می شود اگر آقایان آنرا تصویب کردند بر طبق آن عمل خواهد شد و بلافاصله انتخاب هیات رئیسه شروع خواهد شد ( معادیخواه – اجازه بفرمائید ) اگر پیشنهاد تصویب نشد پیشنهادهای اجرائی را مطرح میکنیم .
معادیخواه – اجازه بفرمائید ( منشی – پیشنهاد کفایت مذاکرات تصویب شده ) آیا آئین نامه شورای انقلاب موافق قانون اساسی است با مخالف قانون اساسی ؟
رئیس- این بحثها فعلا مطرح نیست .
حبیبی – اینطور که نمیشود مرحله به مرحله باید جلو برویم .
رئیس- آقای دکتر حبیبی معنی مرحله چیست ؟ مرحله به مرحله یعنی ابتدا رای گرفتن نسبت باین پیشنهاد است .
یکی از نمایندگان – اگر تصویب نشد چی ؟
رئیس- آنموقع که به پیشنهاد کفایت مذاکرات رای داده شد این باید در آن وقت باشد (همهمه نمایندگان)
حبیبی – اقا این اشتباه است خلاف قانون اساسی است .
رئیس- در همانموقع مطرح کردیم و آقایان نسبت به کفایت مذاکرات رای دادند (همهمه نمایندگان- زنگ رئیس ) اگر اینطور بین آقایان اختلاف نظر باشد من ناچارم جلسه را بعنوان تنفس تعطیل کنم ( عده ای از نمایندگان – رای بگیرید ) .
خزاعی – تذکر آقای صباغیان وارد نیست بدلیل اینکه ممکن است پیشنهاد بهتری داده شده باشد و چون نمایندگان نمیدانند آن تصویب بشود و به نتیجه بهتری نرسیم (زنگ رئیس )
رئیس- باورقه رای میگیریم نسبت به پیشنهاد .
موسوی خراسانی – آقا این درست نیست شاید پیشنهادهای بعدی کاملتر باشد چرا میخواهید رای بگیرید (همهمه نمایندگان- زنگ رئیس )
رئیس- بنابراین ، تصویب نمی شود و به پیشنهاد بعدی رای گرفته می شود .
کریمی – این پیشنهاد مخالف این آئین نامه است این آئین نامه ای که ما نوشتیم مخالف این طرح است .
رئیس- پیشنهاد اول مقدم است . آقایان توجه بفرمائید یکمرتبه دیگر طرح قرائت میشود و بلافاصله با ورقه اخذ رای خواهد شد .
( بشرح زیر قرائت شد )
ماده واحده – آئین نامه داخلی تنظیمی کمیسیون تدوین آئین نامه که مشتمل بر ۱۸۰ ماده و ۳۱ تبصره میباشد بصورت آزمایش موقت دو ماهه ملاک عمل اداره مجلس خواهد بود نمایندگان محترم میتوانند در ظرف یکماهه اول پیشنهادهای اصلاحی و تکمیلی خود را به هیات رئیسه برای ارجاع به کمیسیون بدهند کمیسیون آنها را بررسی نموده در ظرف ۱۰روز متن تکمیل شده جدید را برای طرح و تصویب در جلسه علنی تقدیم هیات رئیسه خواهد کرد .
متکی – اسم مجلس باید مشخص بشود اگر راب بدهیم اسم مجلس ملی میشود این درست نیست باید مجلس اسلامی باشد .
کیاوش – اسم مجلس را اصلاح کنید بعد رای بگیرید .
حبیبی – سوال دارم میخواهیم ببینیم باید به چه رای بدهیم .
رئیس- رای باین پیشنهادی که از طرف کمیسیون تدوین آئین نامه شده است که برای مدت دوماه محور عمل هیات رئیسه دائمی قرار بگیرد و بعد از دوماه با پیشنهاداتی که آقایان نمایندگان بتدریج در ظرف یکماه خواهند کرد بعد در مجلس مطرح بشود و یک یک مورد بررسی قرار گیرد .
حبیبی – آیا اعضای شورای نگهبان این آئین نامه را خوانده اند یا نخوانده اند اینکه درست نیست .
رئیس- چون اعضای شورای نگهبان آماده شده اند ما میتوانیم رای گیری بکنیم . مجلس در مقام قانونگذاری است و پیش از این من چنین طرحی را نمیتوانستم مطرح کنم .
موسوی تبریزی – آقای سحابی این وظیفه در اختیار هیات رئیسه سنی نیست .
یکی از نمایندگان – جنبه اسلامی را در آئین نامه گنجاندن نظر اکثر نمایندگان است .
رئیس- آقای حائری زاده تذکری دارند که در جواب آقای دکتر حبیبی است .
متکی – آقای دکتر سحابی این خواست تمام نمایندگان است وقتی که آئین نامه تصویب شد که دیگر کلمه اسلامی را نمیتوان در آنجا اضافه کرد . . .
حائری زاده – بسم الله الرحمن الرحیم . آقایان اجازه بفرمائید : این دو صفحه اصلا لغو است . اجازه بدهید این را بخوانم ‹‹ قانون نحوه اداره دوره اول مجلس شورای ملی جمهوری اسلامی تا هنگامیکه مجلس اعتبار قانونی می یابد ›› الان مجلس اعتبار قانونی یافته است و این دو صفحه ای که شورای انقلاب تصویب کرده است دیگر ، الان برای ما مطرح نیست .
قره باغ – آقاجان ، اصل ماده هجدهم را بخوانید ( اشاره به حائری زاده )ماده هجدهم است .
رئیس- آقایان ، آراء تان را زودتر . . . (همهمه نمایندگان)
منشی – آقایان آراء را جمع کنید .
رئیس- آقایان ، وقت رای گیری هست ، ملاحظه بفرمائید ، بدین ترتیب انتظام مجلس بهم میخورد . . .
قره باغ – آقای دکتر سحابی الان ما روشن نیستیم که برای چه رای میدهیم ( منشی – آقای قره باغ سه مرتبه متن این ماده قرائت شده است ) تا اسم مجلس روشن نشود این رای دادن درست نیست اول باید آئین نامه داخلی معین بشود زیرا در آئین نامه داخلی مجلس شورا ، مجلس شورای ملی نوشته شده است (همهمه نمایندگان-زنگ رئیس ) اول باید اسلامی بشود بعد . . .
خلخالی – اگر بخواهید درباره آئین نامه دقت کنید شش ماه وقت ما گرفته میشود بهتر است حالا بطور اجمال آنرا تصویب کنید .
رئیس- فعلا یک ربع تنفس اعلام میکنیم .
( ساعت یازده و پنج دقیقه جلسه بعنوان تنفس تعطیل شد و مجددا در ساعت دوازده و بیست و پنج دقیقه جلسه به ریاست آقای دکتر یدالله سحابی تشکیل شد )
رئیس- بسم الله الرحمن الرحیم . جلسه رسمی است در فاصله زمانی استفاده شد و با آقایان اعضاء‌شورای نگهبان مشورتی بعمل آمد ، نظر آقایان بر این مساله بود که طبق اصل ۶۶ قانون اساسی تصویب آئین نامه داخلی بر تعیین هیات رئیسه تقدم دارد با این توصیف چون مذاکره به حد کافی شده است و اعلام رای شده بود بنابراین رای گیری حالا انجام خواهد شد لذا آقایان آراء خودشان را التفات فرمایند .
علی اکبر معصومی – جناب آقای سحابی ، قید اسلامیت دارد یا ندارد ؟
منشی ( دیالمه ) ماده واحده – آئین نامه داخلی تنظیمی کمیسیون موقت دوماهه ملاک عمل اداره مجلس شورای اسلامی خواهد بود ، نمایندگان محترم میتوانند در ظرف یکماه اول پیشنهادهای اصلاحی و تکمیلی خود را به هیات رئیسه برای ارجاع به کمیسیون بدهند کمیسیون آنها را بررسی نموده در ظرف ده روز متن تکمیل شده جدید را برای طرح و تصویب در جلسه علنی تقدیم هیات رئیسه خواهد کرد .
رئیس- بنابراین ملاحظه فرمودید . آقایان حالا اظهار رای بفرمایند .
منشی – آقای سحابی این رای گیری بشرطی است که در آئین نامه هرجا ملی هست اسلامی بشود این خواست نمایندگان است .
رئیس- این اندازه اصلاح پیشنهاد شده است که خیال آقایان راحت بشود . با ورقه سفید و بی نام اظهار رای بفرمائید که ورقه سفید موافق . ورقه کبود مخالف و زرد ممتنع است ،
خلخالی – آقایان مرقوم بفرمائید بشرط اسلامی بودن .
( اخذ رای بعمل آمد و نتیجه آن بشرح زیر اعلام شد )
رئیس- زنگ رئیس ، نتیجه رای گیری از این قرار است :
آراء اخذ شذه ۲۰۶ رای ، موافق ۱۸۹ رای ، مخالف ۱۰ رای و ممتنع ۷رای بنابراین پیشنهاد هیات هفده نفری بعنوان اینکه آئین نامه پیشنهادی از طرف کمیسیون تهیه آئین نامه تا دو ماه محور عمل هیات رئیسه دائمی که بلافاصله انتخاب خواهد شد قرار خواهد گرفت . این طرح تصویب شد . ( تکبیر نمایندگان )اجازه بفرمائید من بسیار مقید هستم چند نفر از آقایان تقاضای صحبت قبل از دستور کرده بودند و وعده شد که بعد از دستور ولی بموجب همین قیدی که الان هست چون بلافاصله بایستی برای انتخاب هیات رئیسه اقدام بشود ناچار هستیم اقدام بر این امر بکنیم . خواهش میکنم آقایان موافقت باطنی داشته باشند که صحبت شان به جلسه بعد محول شود حالا انتخابات هیات رئیسه شورع خواهد شد . صورتها در خدمت آقایان هست ( عباسعلی ناطق نوری – همه اعضاء یا فقط رئیس ؟ ) اجازه بفرمائید خیر ، یک یک ، اول رئیس بعد نایب رئیس ها بعد منشی ها و بعد کارپردازها ، یک یک نتایج اعلام میشود . من باب ادای وظیفه تودیع من چند سطری تهیه کرده ام که خدمت شما میخوانم . ‹‹ آخرین وظیفه ای که بر طبق آئین نامه ، مصوب و موجود بعهده هیات رئیسه سنی مجلس شورا است انجام انتخابات هیات رئیسه دائمی است که حالا شروع میشود و قبل از شروع چند کلمه من باب تودیع به نمایندگان محترم عرض میکنیم نخست ادای شکر به درگاه خدای بی همتا داریم در این ۵۴ روز که از افتتاح مجلس شورای جمهوری اسلامی میگذرد توفیق خدمتگزاری به هیات رئیسه سنی عنایت فرمود تا آنچه در توان داشت و مقدور بود با صداقت و بردباری صرف اداره دوره مقدماتی مجلس نماید و امیدوار است که این خدمت ناچیز ولی پر اخلاص بعنوان قدمی در تحکیم اساس جمهوری اسلامی ایران و خدمت بمردم موجب رضای خدا ، و بنابراین تقدیر رحمت وسیعتر او نسبت به ملت ما باشد هرگاه در انجام این وظیفه بناچار و یا از روی غفلت و سهل و یا اشتباه ترک اولی و یا عملی دور از حق در کار و یا در بیان هیات رئیسه موقت صورت گرفته باشد امید گذشت و اغماض از جانب شما آقایان و خانمها داریم .
قره باغ – جناب آقای دکتر سحابی برای اینکه سنت حسنه ای از شما به یادگار باقی بماند همین اسم مجلس را در همین جلسه پیش از انتخاب هیات رئیسه انجام بدهید تا اینکه یادگار و خاطره خوبی از شما باشد ( خنده نمایندگان ) البته ما این کار را خواهیم کرد ولی شما بکنید بهتر است .
رئیس- آقایان توجه بفرمائید در صورتی که خدمت آقایان بعنوان داوطلب فرستاده شده است اسم جناب آقای موسوی خوئینی ها هم ذکر شده است ایشان با یادداشتی که فرستاده اند خودشان را معذور دانسته اند بنابراین در صورت که نامشان جزو داوطلبین نواب رئیس هست ، ایشان داوطلب این مقام نیستند . (همهمه نمایندگان – زنگ رئیس ) آقایان دیگر تذکری داشتند ؟ کسی هست که بخواهد نامش اعلام شود ؟ ( اظهاری نشد ) مواد مربوط به نحوه انتخاب هیات رئیسه قرائت میشود .
منشی ( دیالمه ) – ماده ۲۰ آئین نامه تصویبی هیات رئیسه دائم پس از انتخاب اعضاء حقوقدان شورای نگهبان برای مدت یکسال انتخاب میشود .
ماده ۲۱- هیات رئیسه مرکب از رئیس و دو نائب رئیس و شش منشی و سه کارپرداز خواهد بود .
ماده ۲۲ – انتخاب رئیس در مرحله اول با اکثریت مطلق نمایندگانی است که اعتبارنامه های آنها به تصویب رسیده است و انتخاب نواب و منشی ها و کارپردازان هرکدام جداگانه و با اکثریت نسبی مشروط بر اینکه کمتر از سی درصد آراء نباشد و با رای مخفی و با ورقه خواهد بود در صورتیکه در انتخاب رئیس در دفعه اول اکثریت مطلق حاصل نشود دفعه دوم اکثریت نسبی کافی خواهد بود رئیس مجلس بر سایر اعضاء هیات رئیسه و تمام ادارات مجلس ریاست دارد .
انتخاب آقای هاشمی رفسنجانی به ریاست مجلس و بیانات ایشان و بحث پیرامون نام گذاری مجلس
ویرایشرئیس- اول انتخاب رئیس انجام میشود آقایان صورت اسامی چهار نفر داوطلب خدمتتان هست و کاغذ رای بشما داده میشود که یکی را انتخاب بفرمائید .
آقایان توجه بفرمائید آقایانیکه اعتبارنامه آنها تصویب نشده است نباید در رای دادن مشارکت کنند .
رئیس- آقایان توجه بفرمائید کاندیداهای ریاست مجلس آقای دکتر حبیبی ، آقای دکتر علی گلزاده غفوری ، آقای هاشمی رفسنجانی ، آقای مهندس بازرگان هستند یکی از این چهار نفر را انتخاب بفرمائید .
( اخذ رای بعمل آمد و نتیجه آن بشرح زیر اعلام شد )
رئیس- اعلام رای نسبت به انتخاب رئیس جمع آراء دریافت شده ۱۹۶ رای آقای هاشمی رفسنجانی ۱۴۶ رای آقای حبیبی ۲۰ رای آقای غفوری ۱۵ رای آقای بازرگان ۱۲رای و ممتنع ۳رای بنابراین آقای هاشمی رفسنجانی به ریاست دائمی مجلس برای مدت یکسال انتخاب شد ( تکبیر نمایندگان) با اجازه آقایان من بلافاصله از ایشان خواهش میکنم که اداره جلسه را بعهده بگیرند.
کیاوش – آقای رفسنجانی آنجا نشسته اند من پیشنهادی به آقای خوئینی ها دارم گاهی وقت است که تکلیفی به گردن انسان محول میشود که جرات مخالفت ندارد . آقای موسوی خوئینی ها نمایندگان به شما پیشنهاد میکند و استدعا میکنند که قبول بکنید این مسوولیت را هر چقدر هم که این عمل برای شما مشکل است . ( در این هنگام آقای هاشمی رفسنجانی ریاست جلسه را به عهده گرفتند )
هاشمی رفسنجانی – سلام علیکم آقایان من مایل نبودم قبل از بسم الله الرحمن الرحیم چیزی گفته شود بعد خدمت آقایان صحبت میشود که :
بسم الله الرحمن الرحیم اعوذبالله من الشیطان الرجیم . رب اشرح لی صدری و یسرلی امری و احلل عقده من لسانی یفقهوا قولی .
قبل از هرچیز از ابراز اعتمادی که فرمودید سپاسگزارم و امیدوارم که خداوند توفیق بدهد از عهده این مسوولیت در این مرحله حساس از تاریخ کشورمان با کمک شما برادران و خواهران و دوستان برآئین نکته ای که لازم است متوجه باشیم که من شخصا از زحماتی که جناب آقای دکتر سحابی در این چند روز متحمل شدند بسهم خودم سپاسگزاری میکنم و این نکته قابل توجه است که زحمت ایشان بخاطر نبودن یک آئین نامه روشن و وظایف مشخص و حدود روشنی برای صحبت کردنها و توبیخ ها و تجاوزها کارایشان خیلی مشکل بود وباید حق داد که ایشان با توجه باین نقص دراین مدت مجلس را درحدی که میشد انتظار داشت اداده کردند که من شخصا راضی هستم امیدوارم که درآینده هم با این آئین نامه ای که خود شما تصویب کرده اید هم من وهم دوستان دیگر هیات رئیسه وهم شما و برادران نمایندگان محترم خودمان را مقید کنیم که درمحیطی کاملا منضبط و کاملا قانونی وظایف مان را انجام بدهیم وحدود و حقوقی که برای هریک از ما دراین آئین نامه تعیین شده است با کمال دقت انجام بشود.(خلخالی – اجازه میفرمائید بنده یک عرضی راجع به آقای خوئینی ها بکنم ) جناب آقای خلخالی اجازه بفرمائید زا مراحل اولیه رد بشویم بعد میرسیم باینکه صحبتی که باید بشود و تذکراتی که دارید قبول میکنم من خودم حالا که نشسته بودم فکر میکردم که بقیه اعضای هیات رئیسه که نواب رئیس و منشی ها وکارپردازان هستند اسامی آنها تعدادش داده شده وبقیه اسامی هم در دفتر هیات رئیسه موحود است یک فرصت کوتاهی حداقل تا فردا صبح ضرورت دارد که نمایندگان محترم بتوانند مطالعه کنند وفکر کنند و مشورت کنند که درانتخاب آنها دچار عجله زندگی نشده باشیم ومن اولین اقدامی که خودم با اختیار خودم فکرمیکنم باید بکنم اینست که انتخاب بقیه اعضای هیات رئیسه را به فردا صبح و اولین جلسه ای که تشکیل میدهیم و ساعت ۹فردا صبح خواهدبود بیندازیم وامروز کاری به دنبال این انتخاباتی که شده است انجام ندهیم . ( خلخالی – نام مجلس را چرا ؟) پیشنهادی که رسیده اینست که ما نام مجلس را که تا به حال بدون قرار داد قبلی بطور سابقه ذهنی در نوشته با مجلس شورای ملی نوشته شده بود وحساب خاصی روی آن باز نشده بود وخدمت امام هم که خود بنده ودوستان دیگر صبت کردیم ایشان فرمودند مساله را به مجلس محول کنیم ومجلس الان آماده قانونگذاری است پیشنهادی که رسیده است اینست که نام مجلس راازاین به بعد مجلس شورای اسلامی بگذرایم من همین پیشنهاد را با همین کیفیت به رای میگذارم برای اینکه از این به بعد خیال ما راحت باشد.
محمد خامنه ای – من تذکری دارم چون درقانون اسای این کلمه قید شده است وتفسیر قانون اساسی با شورای نگهبان است این را ارجاع بفرمائید برابر بیان صریح وعلمی که امام فرمودند این را تصحیحش بکنند وبه ما ابلاغ کنند چون تفسیر قانون اساسی است ودرصلاحیت مجلس نیست .
رئیس- آقای موسوی تبریزی بفرمائید.
موسوی تبریزی – آقای خامنه ای فرمودند درقانون اساسی به نام مجلس شورای ملی اسم برده شده است آن بعنوان مشیر است چون من خود درمجلس خبرگان بودم لفظ ملی درآنجا به عنوان مشیر است عنوان مشیر معنایش اینست که اشاره کرده است برهمین مجلس موجود که الان داریم وبصورت علمی نیست وقتیکه بصورت علمی نشد این تفسیر قانون اساسی نیست تا بگوئیم برعهده شورای نگهبان است وآنها باید تفسیر بکنند مجلس شورای ملی که ما در قانون اساسی نوشته ایم منظورمان همان مجلس بوده والا به عنوان علمی نبوده است .
رئیس- متشکر و من یک توضیحی اضافه میکنم بر فرض مه شورای نگهبان اظهار نظر بکنند ما تصویب که کردیم این تصویب ما بدست آنها خواهد رسید وآنها مثل همه مصوبات ما درآینده نظرشان را ابراز میکنند اگر مخالف قانون اساسی بود بعد نظرشان را خواهند گفت . خواهش میکنم چون وقت کم است وباید به نماز هم برسیم اگر حرف تکراری ندارید و حرف غیر تکراری است بفرمائید اما حرف تکراری لزومی ندارد آقای حجتی بفرمائید.
حجتی کرمانی – همانطور که آقای موسوی گفتند درمجلس خبرگان اتفاقا خود بنده پیشنهاد کردم که اسم مجلس عوض بشود واسم اسلامی باشد منتها توجه نشد الان هم عرض من اینست که اگر بخواهد قانونی باشد باید طرحی به مجلس بیاید وبا پیشنهاد کی نفر نمیشود یک طرحی باید بیاید وپانزده نفر امضاء کنند البته بیشتر هم حاضر هستند که امضاء کنند.
رئیس- این طرح با بیشتر از پانزده امضاء آمده است .
حجتی کرمانی – درهر صورت پیشنهاد خود من اینست که همانطور که آقای کنی همیشه تعبیر میکردند وتعبیر خود من هم همین بود برای اینکه قانون اساسی هم مجترم بماند ‹‹مجلس شورای ملی اسلامی ›› باشد ( همهمه نمایندگان ) آقایان اگر بنا باشد آقا ی هاشمی هم که آمدند سرکار شما همان کارها را بکنید که نمیشود.
رئیس- آقای خلخالی بفرمائید.
خلخالی – مقصد عبارت ازاین نیست که ما در اینجا به قانون اساسی توهین بکنیم همانطور که آقای هاشمی وآقای موسوی اشاره فرمودند به عنوان مشیر بوده است ومقصود اسم گذاری نبوده است که اسم مجلس شورای اسلامی ملی بوده باشد وحالا بخواهیم آنرا عوض کنیم نه ، ما الان میخواهیم اسم گذاری کنیم وتا حالا اسم گذاری نشده است ، لذا مجلس شورای اسلامی اسم میگذاریم آقایان رای میدهند وهیچوقت توهین به قانون اساسی هم نیست ومخالف با قانون اساسی هم نیست .
رئیس- جناب آقای شبستری بفرمائید .
محمد مجتهد شبستری – عرض کنم خدمت آقایان و خانمها ، این مطلبی را که برادران فرمودند که عنوانش عنوان مشیر است ،کاملا صحیح است ولی خود این نوعی تفسیر است این صحیح است اما این تفسیر باید از طریق شورای نگهبان رد بشود . بنده پیشنهادم این است برای اینکه محکم کاری بشود وبرای اینکه ما از اول از امروز که کار قانوگذاری مجلس بطور رسمی شروع میشود. آن چنان راه درستی را برویم که جای هیچگونه اشکال وایرادی نباشد وبرای آینده مجکم کاری باشد ، موافقت بفرمائید که همین نفسیر از طریق شورای نگهبان به مجلس بیاید ، از آن طریق اینجا میاید آنها اینگونه تفسیر میکنند اگر هم لازم باشد تذکراتی به شورای نگهبان داده بشود از طرف آن اقایانی که درمجلس خبرگان بودند این تذکرات داده بشود آنه هم به روح قانون پی ببرند وآقایان شورای نگهبان هم این تفسیر را بکنند وبه مجلس بفرسیند درعرض یک روز دو روز هرچه زودتر بهتر مجلس این را تصویب بکند بنده این را از این لحاظ عرض میکنم که از حالا مجکم کاری بکنیم بنیاد قانونگذاری را براساسی که قانون اساسی معین کرده است برویم ، برای تسریع این روش صحیح را بهم نزنیم .
رئیس- آقای محمدی گرگانی بفرمائید.
محمدی گرگانی – ما اگر بخواهیم اسم مجلس خودمان را جدای از قانون اساسی بگذاریم از نظرقانونی مانعی ندارد اما وقتی که قانون اساسی این را خلاف نوشته است مجلس شورای ملی هیچ تصمیمی نمیتواند بگیرد که برخلاف نص قانون اساسی باشد ، البته اصل قضیه مورد توافق همه ما هست شکی نیست ولی همانطور که اقای شبستری هم فرمودند چون ما باید در چتر قانون اساسی عمل بکنیم این برخلاف قانون اساسی است ، ما خودمان میتوانیم تصمیم بگیریم که حق تعویض قانون اساسی را نداشته باشیم ، مجلس اعلام بکند ما مجلس شورای اسلامی از این ببعد اسم خودمان را شورای اسلامی گذاشتیم ولی این هیچ ناظر به قانون اساسی نخواهد بود تاکید ماهم روی این نیست که اسم عوض نشود، همانطور که اقای شبستری فرمودند تاکید برحرمت قانون اساسی است به اینک ازحالا که جلسه اول است به این موضوع توجه داشته باشیم .
رئیس- قبل از اینکه وقت دیگران را اعلام بکنم تو ضیحی میدهم که این مضمون دیگر تکرار نشود در قانون اساسی ماده ای نداریم که درآن ماده گفته شده باشد اسم مجلس ، مجلس شورای ملی است بلکه همینطور در چند مورد اسم برده شده گفتند ‹‹ مجلس شورای ملی ›› به صورت یک ماده نیامده است بنابراین از نظر قانون اساسی قبلا بررسی شده ، البته مجلس و شورای نگهبان نظر خواهند داد ولی قبلا روشن بوده است که در این باره ماده ای در قانون اساسی نیست ، خواهش میکنم آقایان این مضمون را تکرار نکنند چون وقتمان کم است جناب اقای یزدی بفرمائید.
محمد یزدی – نامگذاری مجلس هیچ مخالفتی با قانون اساسی ندارد بنابراین مجلس حق دارد این نامگذاری را بکند وهیچ مخالفتی هم باقانون اساسی نیست .
رئیس- متشکرم ولی این تکرار بود راجع به این مساله تکرار لزومی ندارد آقای صدر حاج سید جوادی .
صدر حاج سید جوادی – عرض بنده هم همان بود که آقای یزدی فرمودند .
رئیس- بسیار خوب ، آقای دکتر سحابی که تازه تشریف برده اند پائین بفرمائید .
دکتر سحابی – در اولین اقدام و اولین رای و اولین تصویبی که از شورای فعلی میگذرد بنده به سهم خودم احساس ناراحتی میکنم بنحوی که این تصمیم و با چنین پیشنهادی و تعجیل در یک چنین موضوعی اینطور با عجله و بدون دقت صورت بگیرد کما اینکه ملاحظه فرمودید در یکی دو ساعت قبل پیشنهادات یا یک صورت فورتی دارد و یا یک صورت عادی ، اگر صورت عادی دارد چون مجلس در مرحله قانونگذاری وارد شده است باید اینها به کمیسیون برود و رویش مطالعه بشود و تمام جوانبش رعایت بشود بعد بیاید به مجلس اما اگر جنبه دیگری دارد باید قید شده باشد که اگر بخواهیم این پیشنهادها را فی المجلس مطرح بکنیم باید قبلا فوریتش تصویب شود با این ترتیب ، یکی این مساله بود ، دیگر انکه آقایان فراموش نفرمایند که در برابر قرآن مجید و در برابر مقدسات قسم یاد کرده ایم که حافظ قانون اساسی باشیم بنابراین باید تمام جوانب این امر را در نظر بگیریم که یک چنین تصمیمی با قانون اساسی مغایرت ندارد که به این سادگی بنشینیم فورا یک مساله ای را مطرح بکنیم و فی المجلس هم درباره اش چنین تصمیمی بگیریم خیال میکنم که طلیعه خوبی برای دوره قانونگذاری مجلس ما نباشد .
رئیس- با توجه به اینکه وقت نماز نزدیک است و باید برای نماز برویم دو نفر اسم نوشته اند این دو نفر هم کوتاه صحبت می کنند ، چون من احساس میکنم که این مطلب هنوز یک مقداری به بحث نیاز دارد و مساله دو فوریتی مطرح است .
عده ای از نمایندگان – شورای نگهبان باید در این باره نظر بدهد ، آقا رای بگیرید .
رئیس-خوب ، وقتی که تشخیص دادیم آنطور عمل میکنم ، دو فوریتش را لااقل باید قبلا تصویب بکنیم بعد رای بگیریم که امروز قطعا نخواهیم رسید و برای فردا میگذاریم ، الان آقای وافی و آقای هادی وقت گرفته اند .
خلخالی – این را نگذارید برای فردا . انجام این کار برای شما افتخار است .
رئیس- چون الان وقت نماز ایست اینقدر برایش فوریت نمی بینم آقای وافی بفرمائید .
وافی – بسم الله الرحمن الرحیم . تذکری را که بنده میخواستم بدهم این بود که خود امام در یک سخنرانی که چندی پیش کردند تصریح کردند که این اسم گذاری برای مجلس شورای اسلامی هیچ مخالفتی با قانون اساسی ندارد ، برای اینکه در قانون اساسی ماده ای وضع نشده است علاوه بر فرمایش دوستان ، خود فرمایش امام که تصریح کردند که این معنی هیچ مخالف قانون اساسی نیست برای ما حجت است . این یک و بعد برادر ما جناب آقای شبستری که فرمودند طرح از آنجا برسد عکس این است . برطبق آئین نامه مجلس ، مجلس بایستی قانونی را تصویب بکند و آنوقت تصویب مجلس به شورای نگهبان برود و شورای نگهبان نظر موافق یا مخالف بدهد .
رئیس- آقای دکتر هادی هم صحبت بفرمایند .
دکتر هادی – پیشنهاد بنده این است که این بحث را به فردا موکول کنیم تا انتخاب تمام اعضای هیات رئیسه ، برای اینکه اعضای هیات رئیسه رئیس تنها نیست و مادامی که همه اعضای هیات رئیسه انتخاب نشده اند ما حق قانونگذاری نخواهیم داشت . والسلام .
پایان جلسه
ویرایشرئیس- متشکریم از شورای نگهبان هم تذکری رسیده است که بر مبنای آن تذکر مصلح می بینم که این بحث را برای جلسه بعد بگذاریم و چون الان موقع نماز است جلسه را ختم می کنیم و جلسه آینده فردا صبح ساعت ۹خواهد بود .
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
( ساعت سیزده و بیست دقیقه جلسه پایان یافت )
رئیس مجلس شورای اسلامی – اکبر هاشمی رفسنجانی[۱]