مذاکرات مجلس شورای ملی/دورهٔ ۱۶/جلسهٔ ۵۱
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل متن قوانین – تصویبنامه‌ها – صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی – مذاکرات مجلس سنا
اخبار رسمی – فرامین – انتصابات – آیین‌نامه‌ها – بخشنامه‌ها - آگهی‌های رسمی و قانونی سوالات
سال ششم – شماره ۱۵۹۳
۵شنبه ۱۹ امرداد ماه ۱۳۲۹
دوره شانزدهم قانونگذاری
شماره مسلسل ۵۱
مذاکرات مجلس شورای ملی
مجلس ساعت نه و چهل دقیقه صبح بر پاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید
– تصویب صورت مجلس جلسه اول امرداد
ویرایش۱ – تصویب صورت مجلس جلسه اول امرداد
رئیس – صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود (بشرح ذیل قرائت شد)
غائبین با اجازه – آقایان: شکرالله صفوی، بهادری، اورنک، امینی، اسکندری، اسلامی، دکتر راجی، حاذقی، محسن طاهری، سالار سنندجی.
غائبین بی اجازه – آقایان: ابریشم کار، اکبر، دکتر سید امامی، شیبانی، صدر میرحسینی، بهزادی، شهاب خسروانی، برومند.
دیر امده با اجازه – آقای: گنابادی
رئیس – صورت مجلس روز یکشنبه حاضر است آقایان نظری ندارند؟ (گفته شد خیر) صورت مجلس تصویب شد.
– بیانات قبل از دستور آقایان: شوشتری – صالح – دولت‌آبادی
ویرایش۲ – بیانات قبل از دستور آقایان: شوشتری – صالح – دولت ابادی
رئیس – چند نفر از آقایان تقاضای نطق قبل از دستور کرده‌اند (دستور – دستور) ورود در دستور مستلزم حضور دولت است. آقای شوشتری.
شوشتری – بسم الله الرحمن الرحیم. بنده با اینکه چند جلسه‌است امساک در عرایض خود می‌کنم وسعی کرده‌ام کمتر مزاحم آقایان شوم ولی از نظر لزوم امروز می‌خواهم چند موضوع را عرض کنم و استدعا دارم نمایندگان محترم توجه بفرمایند و متاسفم که از هیئت دولت کسی نیست که عرایضم را یادداشت بکند شاید نتیجه‌ای بدهد بطوری که از حوزه انتخابیه من اطلاع می‌دهند قیمتی که برای هر تن گندم در خطه گرگان تعیین شده‌است با اصل مخارجی که کشتکاران در آنجا می‌کنند و گندم بدست می‌اورند منطبق نیست یعنی مبلغی کسر عمل دارند (سنندجی – منطبق همه جا همینطور است) اجازه بفرمائید ۲۲۰ تومان (۲۲۰۰) ریلی هر تن گندم را برای گرگان قیمت معین کرده‌اند پارسال ۲۸۰ تومان بود همان تفاوت بود که عدهای را مشغول کرد که امسال گرگان در حدود ۵۰ – ۶۰ هزار تن مازاد دارد اگر این عمل به این کیفیت و به این قیمت صورت بگیرد سطح کشت پائین میاید و ناچار می‌شویم سال اینده خدای نخواسته برخلاف امسال که در تمام نقاط ممکلت وضع غله خوبست اگر چهار نیاید همه جا سه پائین میاید استدعا دارم مقام ریاست محترم که برای این موضوع تذکری به دولت بدهند که تجدید نظر در قیمت‌ها بشود که هم مردم مایوس نشوند و هم دولت مجبور نشود که سال دیکر مبالغ مهمی به ممالک دیگر پول بدهد غله بخرد این یک موضوع (صفائی – بالاخره هزینه زندگی هم باید پائین بیاید) اجازه بفرمائید این قسمت را دولت روی حساب باید تعیین بکند اول چیزهای دیگر را پائین بیاورید اول این سهمه‌ها را نسبت به ۸۳ شهرستان معین بکند اگر جناب آقای نخست وزیر تشریف داشتند عرض می‌کردم سپردن کار مردم بدست مردم بصورت قانون لازم نیست برای اینکار دولت دستش باز است همین سهمیه هائی که برای ۸۳ شهرستان معین شده در کشور تمام اینرا تقسیم کند بدون خاصه خرجی اگر مبلغی به مردم می‌دادند یک دفعه مردم می‌رفتند دنبال کار سطح کشت بالا می‌رفت از انطرف می‌توانستید این کارها را بکنید نمی‌شود یکطرف را انطور بکند یک طرف را خراب بکند ان بیاناتی که ان روز آقای ملکی کرد صحصح است موضوع پائین اوردن قیمت نان تهران در حلیکه سایر شهرستانها گرانست این عیب را من بحضور ایشان تذکر دادم در مملکت داری باید با اصول منصف رفتار کرد نه اینکه ما بگوئیم قیمت نان پائین بیاید و قند و چائی و وسایل زندگی رعیت برود بالا و گندم را بگوئیم ارزان بفروشند این نمی‌شود جناب آقای مکی استدعا دارم توجه بفرمائید استدعا دارم از ماده ۹۰ هم استفاده نکنید برای اینکه لحن من تند نیست امیدوارم که در مجلس شورای ملی توهین به مجلس نکنم. عرض کنم آقای مکی فرمودند که عدهای شکایت کردند که اراضی آنها را می‌آیند بغص می‌برند به زور می‌برند بنده با حفظ اصل الناس مسلطون این بیان آقا را تصدیق می‌کنم ولی این اصل با اصل لاضرر و لاضرر و جزئی از اصل المغرور یرجع علی من غر باید توام باشد یعنی اگر مال دزد زده را تعقیب نکنیم و فقط دزد را تعقیب بکنیم نظام زندگی عمومی مختل می‌شود اجازه بفرمائید این اصل کلی مسلم است که اراضی بی حسابی در اطراف تهران با دستیاری مامورین ناپاک و اشخاص غیر مالک برده شده‌است از مال بیت‌المال و سطح زندگانی عمومی مملکت در تهران بالا رفته و علت غائیبی را ممکن است من نفهمم من از اینجا این درد را جستجو کرده‌ام عقیده من این است عرض هم کردم وزیر دادگستری را هم موافق کردم که ۳ نفر از آقایان محترم نمایندگان مجلس شورای ملی، آقای جواد عامری آقای دکتر معظمی آقای گنابادی حاضر شوند دو نفر هم از متشاران دیوان عالی کشور یکی از وزارت دادگستری یکی از اداره ثبت کل بیاید یک طرحی تهیه کنند که هم این وضعیت برگردد و هم آن هزار متریها و دو هزار متریها، این بیچاره زمین داشته باشند خانه داشته باشند نظر کلی من اینست که هیچکس حق نداردکه خلاف قانون و با تنظیم سند جعل و تزویر و مبادله با همدیگر مال بیت المال را اینطور غارت بکنند که مملکت باینصورت در بیاید (مکی – شما هم بیان عقیده مرا می‌کنید من با شمما هم عقیده‌ام) خیل متشکرم. موضوع سوم اینکه باز مقام محترم ریاست را متوجه می‌کنم بنده مدتی است سه سوال دیگر یکی موضوع نفت است. موضوع نفت آن چه من پیدا کردم ممکن است اشتباه کرده باشم بین روزی نهصد هزار تومان الی یک میلیون تومان ملت فقیر ایران پول می‌دهد برای خرید بنزین یا نفت و مواد سوختی یعنی اگر فرض کنیم در ایران بطوریکه مسلم است هفتاد هزار اتومبیل و برای هر اتومبیل ده تومان بنزین حساب کنیدبنزین روزی هفتصد هزار تومان می‌شود و سایر مواد س. ختی دیگر روزی سیصد هزار تومان روزی یک میلیون تومان ملت بیچاره ایران پول می‌دهد و در سال ۳۶۰ میلیون تومان به نفت جنوب پول می‌دهد اینکه می‌گویم به نفت جنوب می‌دهد نه به دولت انگلستان باید آقای نخست وزیر، دولت آقای رزم ارا باید این را بداند و در مجلس سوایملی این اصل را مسلم کنیم که دولت ایران و مظفر الدین شاه امتیاز به ضخص داده نه به دولت انگلیس ما با دولت انگلیس طرف نیستیم ما با یک شرکت حرف حسابی داریم میگوئیم آقا شما یک مبلغی در سال به ما پول می‌دهید امروز صورت درامد را در گزارش کمسیون بودجه دیدم ۱۲۰۰ میلیون تومان است آن وقت در سال ۲۴۰ میلیون تومان از ما اضافه می‌گیرند به به عجب معمله‌ای است بوی هل وگلاب می‌دهد ما اگر در تاریکی باشیم و با شرافت زندگی کنیم بهتر از این است که دست تکدی برای مال خودمان دراز کنیم. (احسنت) از این جهت دولت باید دو اصل را روشن کند یک اینکه ما با دولت انگلیس به هیچ وجه من الوجوه معامله نکردیم و این حرف را به رسیت نمی‌شناسیم دیگر اینکه باید روی حساب دو دو تا چهار تا باید چهار درصد پنج درصد از اصل محصول نفت جنوب را باید از تمام این محلهای نبزین فروشی و نفت فروشی تحویل بدهد به دولت ایران دولت ایران خودش هرجه درامدش هست پنج درصد عین آن مال را گرفته باشد بملت فروشد که در مواقع لزوم ما هم یک روزی بی چراغ و بی سوخت و بی بنزین نشویم این اصل دیگری است از این جهت از مقام محترم ریاست تقاضا دارم به دلت تذکر بفرمایند قبل از اینکه مجلس تعطی بشود اینکار را بکند بنده تصریح می‌کنم و بذات پروردگار از هیج چیز هم باک ندارم وقتی که من گفتم از جانم می‌گذرم من نو کر ایرانم و خادم این مملکت می‌دانم (صحیح است) و همه باید این اصل را قبول کنید موضوع دیگر از آقایان نمایندگان محترم باکمال تضرع با کمال دوستی با کمال بندگی استدعا می‌کنم از محضر مقدس همه تان استدعا دارم راحع به تعطیل مجلس در این برهه از زمان در این وقتی که نمی‌دانیم تکلیفمان چیست فکری بفرمائید که هر دفعه‌ای کهمقام محترم ریاست مجلس شورایملی تدکر داد خبر کردفورا" مجلس تشکیل شود طوری نکنید این عمل را که مبادا همه پا شوید بروید آن وقت یک واقعه غیر مترقبه‌ای بشود این یک استدعائی است که با کمال تضرع از آقایان محترم استدعا می‌کنم موضوع دیگر آقای دکتر جزایری اخوی نور چشم من برادر عزیزم این را یادداشت کن به دولت بگو بجناب آقای رزم ارا تذکر بده این سهمیه هائی که در تهران خاصه خرجی می‌شود بیائید اینها را بین ۸۳ ولایت تقسیم کنند هر جائی را بدهند بدست خودش اگر یک عده مردم از تهران نرفتند اگر نرفتند از تهران بیرون خرد خرد کارها دست خودمان است و البته این قانون نی خواهد امنای شهرستانها را درکارها مداخله بدهید بدون قانون این یک موضوع است موضوع دیگر غله را هم صحبت کردم یعنی اگر قیمت غله را در گرگان ۲۲۰ تومان تعیین کرده‌اند برای گرگانی که امسال ۵۰ هزار تن غله بعلت افات اسمانی صدمه و خسارت دیده این قیمت عادلانه نیست و سطح کشت پائین میاید (فقیه‌زاده – برای گندم خروری سیصد تومان وخورده شصت تومان می‌خواهند پول بدهند) صحیح است موضوع دیگر اگر آقای اللهیار دولت باید از شهرستانهائی که زیا دارد بگیرد شهرستانهائی که کم دارد مثل کاشان مثل یزد بدهد اینها سالی سه ماه قوتشان را بیشتر ندارند اگر بنا باشد ولش کنیم بدهیم بدست محتکر گندم را در گرگان تنی ۲۲۰ تومان (صحیح است) این معنی دارد این بدبخت کردن مردم است ما باید وارد این مرحله بشویم این را هم اصلاح بفرمائید قسمت دیگر استدعا دارم از آقای دکتر بدولت تذکر بدهند حالا که رئیس بانک را تغییر داده‌اند معاونین و غیره اینها که بعضی از آنها وجودهای محترمی بودند اینها نباید بیکار بمانند ار اطراف اینها یک فکر جامع و پاکیزه‌ای بکنید که آنها هم ناراضی نشوند این عمل هم بشود عرایض خودم را بارادت آقایان خاتمه می‌دهم.
رئیس - آقای صالح
صالح – موقعی که توجه نمایندگان محترم معطوف لوایح برق اسای دولت قوی شرکت می‌باشد ممکن است بنظر بعضی از خرده گیران قدری بی تناسی بیاید که ولیکی در مجلس یک مطلبی را طرح نماید که غیر از این موضوعات ج جاریه باشد ولی بنظر ارباب بصیرت که بحمدالله و بسیاری از انان در این مجلس تشریف دارند پوشیده نیست که غالبا" حرفهای بزرگ در کشور ما فقط برای سرگرمی مردم و انحراف آنها از مسائل اساسی زده می‌شود و همینکه یک مطلب تازگی خود را از دست داد هیئت حاکمه ما بازرکی فوق‌العاده یک مطلب ظاهرا" فریبنده دیگری را طرح می‌نمایند مثل اینکه موضوعات از قبل برنامه هفت ساله و تصفیه کارمندان دولت و احقاق حقوق ملت ایران بابت نفت جنوب دیگر کهنه شده و اکنون دولت جناب آقای رزم ارا موضوع سازمان کشور را مطح نموده و می‌گویند باید حکومت مردم بر مردم دایر شود و حال آن که برای تامین این منظور قانون نسبه جامعی از چهل سال قبل باینطرف وجود داشته و می‌توانستند همان قانون را با اصلاحات لازم اجرا نمایند مقصود بنده قانون انجمنهای ایالتی و ولایتی است (فرامرزی – قانون تقسیمات اداری کشور قانونی که در سال ۳۲۵ قمری گذشته) صحیح است در عین حال مشغول توقیف جراید و ادامه حکومت نظامی در ولایات هستند و هیچ توجهی به تعقیب لایحه اصلاح قانون انتخابات اصلاح قانون مطبوعات و اصلاح قانون حکومت نظامی ندارند مقصود بنده از ذکر این مقدمه این بود که جا دارد مجلس شوایملی در ضمن این جریانات توجهی هم به پاره‌ای مسائل اساسی بفرمایند که یکی از آنها حالا بنده کار به این ندارم که چه شرایطی با الکساندر گیب طرح شده و چه علت دارد که حتما" باید این قرار داد با شرکت الکساندر گیب بسته بشود چون مجلس شورایملی ممکن است برای مدتی تعطیل شود بنده این تذکر قانونی را به هیئت محترم دولت می‌دهم که آن قرارداد سابق بکلی خاتمه یافته و موضوعی که الان مطرح است یک قرارداد کاملا جدیدی است و دولت حق ندارد بدون اعلان مناقصه با یک شرکتی قراداد ببندد و اگر یان کار را بکند مسئولیت قانونی متوجه دولت خواهد شد و ممکن است که اعلان مناقصه ندهد و به هر شرایطی که مصلحت می‌داند طرح قرارداد را که با هر شرکتی می‌خواهد ببندد و بیاورد بتصویب مجلس شورای ملی برساند. یک نکته را هم می‌خواهم بطور خیلی مختصر عرض کنم و مرخص بشوم و آن تشکر از آقای ولایاتی مثل شهرستان ما که احتیاج به گندم دارد. کاشان در سنوات پیش محصولش لااقل سه ماه احتیاجات شهر را رفع می‌کرد ولی در اثر خشکی و بیچارگی مردم انهم از میان رفته بطوریکه الان که سر خرمن هست برای مصرف روزانه شهر محتاج به کمک دولت هستند چون دولت از قرار معلوم در نظر دارد مصرف ولایات را از اول امرداد ماه ندهد این مطلب فوق‌العاده در شهر موجب نگرانی شده و بنده متشکرم از وزارت دارائی که فعلا قبول کرده‌اند که تا ۱۰ روز مصرف گندم کاشان را بدهند آقایانی که مخصوصا" از ولایاتی که همین طور جناب آقای شوشتری فرموده‌اند مثل کاشان است و از خود محصول به اندازه مصرف ندارند اگر بنا شود بدست یک عده تاجر محتکر خدانشناس این کار بیفتد و بخواهند گندم را خودشان تهیه کنند و در شهر بفروشند مردم بیش از آن چه الان بدبخت هستند گرفتار خواهند شد در کاشان کشت و کار از میان رفته مردم فقط دلشان خوش است که یک لقمه نان خالی نسیتا" ارزان بخورند حالا که دولت کمک نمی‌کند برای اینکه در آن جا برای مردم کار پیدا شود حتی وقت یکه خود مردم هم اقدام می‌کنند و این را در جلسه پیش عرض کردم و شرکت تاسیس می‌کنند برای ایجاد کارخانه نساجی و برای حفر چاههای عمیق دولت کمک نمی‌کند تا اینکه این شرکت منحل شود لااقل این نان خالی را از مدرم شهر دریغ نکنید (صحیح است) (احسنت) .
رئیس – آقای قبادیان هم اجازه گرفتند ولی اجازه ایشان بعد از سه نفر است و انشاءالله برای جلسه بعد می‌ماند آقای دولت‌آبادی.
دولت‌آبادی – قبل از بیان عرایض خود برای اینکه کدورتی در خاطرم باقی نماند به تذکر مختصری راجع به روش آقایان اقلیت مبادرت و سپس به اصل مطلب خود می‌پردازم روش بعضی همکاران اقلیت ما این است که در ضمن هر نطق و هر موقع که فرصتی بدست اید بر همکاران پارلمانی خود تاخته. (مکی – هیچ همچو چیزی نیست) و آنها را مدعیان نمایندگی مردم معرفی نمایند.
آشتیانی‌زاده - این روش بنده‌است نه روش اقلیت.
دولت‌آبادی – امثال من که به حقیقت و شاید به تصدیق خود آقایان با رای مردم به این مکان مقدس قدم گذاره‌ایم صریحا" عرض می‌کنم از این قبیل بیانات قلبا" رنجیده و طبعا" در طریق همکاری از اقلیت دور می‌شویم اگر آقایان می‌خواهند تا اخر دوره را به حرف بگذرانند بنده عرضی ندارم ولی در دنیا اقلیت هائی که می‌خواهند با منطق قوی روزی حائز اکثریت شده و موجبات تشکیل دولتی را فراهم نموده و به عقیده خود مصدر خدماتی برای مردم و کشور بشوند از بیان این حرفها خودداری می‌نمایند و به علاوه با این اظهاراتی که می‌شود چگونه می‌توان توقع داشت دولتی که متکی به اکثریت همین مجلس است حوادث بزرگ دنیا و یا ممالکت دیگر مقابله نموده یا حقوق ملت ایران را از شرکت نفت استیفا نماید از همکاران محترم تمنی می‌کنم بجای این حرفها در راه وحدت و یگانگی بکوشند تا به خواست خداوند موفق به انجام خدماتی بشویم اما مطالبی که موجب شده چند دقیقه با همکاران محترم صحبت نمایم یکی لایحه اعطای اختیار به شهرستانها و دیگری تصویب نامه دولت راجع به مازاد غله کشور و سوم موضوع اعتباراتی است که برای بنادر یا سیم کشی از طرف سازمان برنامه تامین شده‌است. اما در موضوع لایحه اعطای اختیار به شهرستانها بنده با اساس این لایحه موافقم حتی به شهادت همکاران فراکسیون و دو نفر دیگر از نمایندگان محترم قبلا" طرحی تهیه کرده بودم که عایدات نفت جنوب برای فرهنگ و بهداشت و امور عمرانی به نسبت جمعیت بین شهرستانها تقسیم شود. موضوعی که در طرح مورد نظر بود علاوه بر واگذاری اختیار به شهرستانها این بود که عایدات نفت یعنی خونبهای ملت ایران به شهرستانها اختصاص یافته و از این راه کمکی به امور اقتصادی شهرستانها بشود اما در ماده ۶۵ ائین نامه تنظیم شده برای درامدهای عمومی و تقسیم بین مرکز و شهرستانها ترتیبی در نظر گرفته شده که شهرستانها باید موسسات موجوده را هم منحل یا به وضع عوارض و مالیاتهای تازه مبادرت نمایند از مراجعه به بودجه تقدیمی به مجلس شورایملی صدق این مدعی ثابت می‌شود با حساب دقیقی که در ارقام درامد بودجه شده حقوق عوارض گمرکی و حق المتیاز و انحصار مانند شرکت نفت و شیلات و دخانیات و تریاک و سود ویژه دولت در معاملات به مرکز اخصاص یافته ۶۸۷ میلیون تومان و درامدی که جمعا" و خرجا" منظور شده ۱۷ میلیون و ۸۵۰ هزار تومان است چنانچه مجموع این دو رقم که قریب ۷۰۵ میلیون است از درامد بودجه عمومی کسر کنیم فقط ۱۹۰ میلیون تومان باقی می‌ماند که تمام شهرستانها اخصاص داده شده و در این مبلغ هم تازه مالیاتهای مستقیم و غیر مستقیم و سایر عواید ادارات مرکز تهران که لااقل یک سوم این مبلغ است منظور شده با کثر عواید ادارات مرکزی و صدی بیست که از عواید شهرستانها به استانها و مرکز تخصیص داده شده این حسا ب فقط یک صد و ده میلیون تومان برای هفده میلیون سکنه شهرستانها معین شده در صورتی که مسلما" هزینه فعلی شهرستانها که از خزانه حواله می‌شود از دو برابر مبلغ نامبرده بیشتر است و طرف دیگر چنانچه به ارقام بودجه و هزینه مرکزی مراجعه شود معلوم خواهد شد هزینه دربار سطلنتی و مجلسین و هئیت وزیران و وزارت جنگ و وزارت خارجه و سایر دوائر عمومی وزارت خانه‌ها به مبلغ پانصد میلیون تومان نخواهد رسید معلوم نیست به چه مناسبت هفصد و هفتاد و پنج میلیون باید به مرکز اختصاص یافته و فقط در حدود یکصد وده میلیون تومان بین کلیه شهرستانها تقسیم شود و با اینکه عوائد نفت به موجب قانون مصوبه از درامد عمومی کشور تفکیک و برای امور عمرانی اخصاص داده شد ه چطور دولت می‌خواهد با ذکر یک جمله در ماده ۶۵ ائین نامه این عوائد را به حساب درامد عمومی مرکز منظور دارد. اعتراض اساسی دیگری که در ائین نامه تنظیم شده‌است این است که در صورت ضمیمه تقسیم کشور به استان و شهرستان و بخش رعایت تناسب از هیچ جهت نشده و نسبت به اصفهان که تا اندازه به وضع طبیعی و جغرافیائی آن اطلاع دارم صریحا" عرض می‌کنم که این تقسیمات به هیچ وجه تناسب با وضع و جمعیت محل نیست برای مثال عرض می‌شود که یکی از شهرستانهای این استان شهرستان نائین با جمعیت ۳۸ هزار نفر و یکی از شهرستانهای اصفهان به جمعیت تقریبی ۷۰۰ هزار نفر منظور گردیده و بعضی بخشهای فعلی مانند جی و بررزودو کرون و عربستان که هریک به اندازه شهرستان نائین جمعیت دارد از قلم افتاده و جزء هیچ یک از شهرستانها به حساب نیامده‌است بعلاوه وضع طبیعی بخشها و روابط مردم با همدیگر نشده مثلا" فریدن دو قسمت نمود و هر قسمت آن را جزء یک شهرستان منظور داشتند و تلگرافی که در این موضوع وسیله بنده به مجلس شورای ملی مخابره شده تقدیم مقام ریاست می‌شود. بطوری که جناب آقای نخست وزیر مذاکره می‌فرمودند به هریک از شهرستانها بین چهار تا هفت میلیون تومان قرض بدهند اگر محل این قرضه عواید نفی و درامد عمومی کشور است علت قرض دادن آن را نمی‌فهمم چنانچه به وسایل دیگری مثل قرضه بانک و غیره‌است لااقل باید جمعیت هر شهرستان و واجبات محلی مورد نظر قرار گیرد. مطلب دیگری که بین آقایان نمایندگان و در خارج مجلس بحث زیادی در اطراف آن می‌شود اختیارات انجمنهای محلی است آن چه از مجموع نظریات مستفاد می‌شود این است که اختیارات محلی باید با امور فرهنگی و بهداشتی و راه سازی و صنعتی و امار و ثبت اسناد محدود شود چون این موضوع قابل نهایت دقت است با توجه به عرایض که راجع به بودجه شهرستانها و تقسمات کشور معروض داشت عقیده دارم که نسبت به سه موضوع فوق حتما" مجلس شورای ملی باید اظهار نظر نماید و از طرفی اگر طبق گزارش کمسیون کشور بخواهیم تمام قانون یا ائین نامه مربوطه را در مجلس طرح کنیم تصویب آن مدت زیادی طول می‌کشد و با رای فوریتی که داده شده منافات دارد لذا به تامین نظر نمایندگان محترم و دولت در موقع طرح ماده واحده پیشنهاد اصلاحی برای تفیک قسمت قانونی با آن چه باید به موجب ائین نامه مقرر شود تقدیم خواهم نمود. موضوع دیگری که سالها است موجب زحمت مردم شده موضوع خرید ممازاد غله‌است بطوریکه خاطر نمایندگان محترم مستحضر است در پانزده سال قبل اداره بنام تثبیت نرخ غله تشکیل و در سنوات اولیه هم که گندم و جو فراوان بود کمک موثری به مالکین و کشاورزان نمود ولی با شروع جنگ و ترقی بهای گندم و جو چون دولت هیچگاه یک روش صحیحی برای این کار پیش نگرفته علاوه به زحمت مالکین و کشاورزان هر سال مبلغ معتنابهی خسارت این کار را در بودجه منظور داشته و بالاخره شکایت مردم بجائی رسید که اصلاح این اداره جزء مسائل مشکل و مورد توجه دولتها قرار گرفت تا حدی که در روز شرفیابی دسته جمعی نمایندگان حضور اعلیحضرت همایون شاهنشاهی انحلال این اداره را بعنان یکی از اقدامات مفید دولت جناب آقای ساعد بیان فرمودند و در تعقیب همین فرمایشات ملوکانه لایحه‌ای به مجلس شواریملی تقدیم شد و لی با نهایت تاسف باید عرض کنم کمسیون قوانین دارائی با گذشتن ۳ ماده از تاریخ تقدیم لایحه تا کنون گزارش خود را به مجلس شورایملی تقدیم شد ولی با نهایت تاسف باید عرض کنم کمیسیون قوانین دارائی با گذشتن ۳ ماده از تاریخ تقدیم لایحه تا کنون گزارش خود را به مجلس نداده و چون فصل برداشت محصول شروع شده بناجار هیئت وزیران د ر جلسه ۲۸ تیر ماه ۲۹ تصویب نامه گذرنده‌اند که با وضع روز به هیچ وجه متناسب نیست برای توضیح مطلب عرض می‌کنم یکی از دلائل تشکیل این اداره نظارت دولت در امر غله مخصوصا" برای مواقع سخت و خطرناک بوده که اگر حوادثی پیش اید لااقل اهالی کشور از حیث نان که قوت غالب مردم است در زحمت نباشند و در این موقع که دنیا را خطر جنگ تهدید می‌نماید دولت باید روشی اتخاذ نماید که بتوند به میزان حد اکثر خرید کند و با صدور این تصویب نامه قطعا" دولت موفق به خرید گندم به مقدار کافی نشده و نمی‌تواند در بهای نان نظارت نماید با این که همگی میل داریم که در هزینه زندگی تنزل فاحشی حاصل شود نباید فراموش کرد تنزل قیمت یک جنس بغیر از بیچاره کردن تولید کنندگان آن تاثیری ندارد اگر دولت بهای اجناس انحصاری خود را طوری که متناسب با بهای گندم باشد تقلیل دهد برای کشاورز بدبخت هم پائین اوردن قیمت گندم ضرری ندارد والا با وضع فعلی باز هم مالکین عمده از داردن مازاد غله و فروش گندم باین نرخ شانه خالی کرده و گریبان خرده مالکین و کشاورزان در دست مامورین دولت خواهد بود این خرده مالکین و کشاورزان همان بدخبتانی هستند که از سهمیه قند و شکر هم که در هر کیلو برای دولت ده ریلن نفع دارد محروم می‌باشند در تهران برای هر نفر تقریبا" چهار کیلو قند و شکر تعیین سهم شده بود و چون منافع شرکتی که متصدی اینکار است کم بوده اخیرا" یک هزار تن بر سهمیه افزوده شده که برای هر یک نفر در حقیقت ۵ کیلو قند و شکر معین شده‌است با آن که همه می‌دانیم که مصرف قند و شکر هر یک از متمکنین هم از دو کیلو تجاوز نمی‌نماید این مقدار اضافه به شرکت تحویل می‌شود تا در شهرستانها و دهات به کشاورزان و سایر کسانکه از سهمیه محروم یا نیم کیلو سهم دارند به قیمت گرانتر فروخته شود اگر توزیع قند و شکر بوسیله شرکتها به مصلحت مردم است چرا همه جا شرکتها را منحل کرده‌اند و اگر شرکتها به نفع خود و به ضرر مردم اقدام نموده‌است علت بقای شرکت تهران چیست؟ تنزلی که اخیرا" در بهای شکر قائل بده‌اند مفید به حال طبقات پائین نیست زیرا به طوریکه قبلا" عرض شد بقدری سهمیه شهرستانها و دهات نا چیز است که قسمت عمده مصرف را باید از بازار ازاد تهیه نمایند.
رئیس _ آقا وقت شما تمام شده‌است کارهای دیگری هم هست.
دولت‌آبادی – بنده به اندازه دو دقیقه سه دقیقه عرض دارم اجازه بفرمائید. از موضوع دور شدیم خلاصه نظر بنده انست که راه پائین اوردن هزینه زندگی تنها تقلیل بهای گند م نیست وقیمت همه چیز یک مرتبه باید تنزیل کند و بعلاوه دولت باید نرخ فروش را هم تعیین کرده باشد تا بتواندنظارتی در قیمت داشته باشد والا بصورت فعلی و با اجرای تصویب نامه اطمینان می‌دهم که دولت موفق بخرید گندم نشده و هر جه طبق قانون از شهرستانها جمع اوری می‌کند باید ته تهران حمل نماید واین خود موجب زحمت فوق‌العاده برای ساکنین شهرستانها خواهد شد مطلب سوم موضوع ساختمان بندر خرمشهر است که در روزنامه‌ها نوشته شده اس طرف سازمان برنامه هیجده میلیون تومان اعتبار برای این کار تامین شده و همچنین مبلغ ۲۱ میلیون تومان برای سیمکشی تعیین و مبالغ خطیری هم هزیه فرود گاهها براورد و در بودجه منظور گردیده‌است در صورتیکه با وضع فعلی مردم این کشور قبل از هر جیز باید به فکر سیر نمودن گرسنگان و بهداشت و فرهنگ آنها بود بطور قطع عرض می‌کنم کلیه اصلاح طلبان با این قبیل هزینه‌ها مخالف هستند و بعقیده بنده هم حق با آنها است زیرا در کشوری که واردات آن ۵ برابر صادرات است یک دولت بیدار و دلسوز باید بنادر موجده را هم خراب کند تا راه وصول واردات فوق‌العاده که موجب ورشکستگی می‌شود مسدود گردد اصلاح بنادر و سیمکشی و فرودگاه بری ما در درجه دوم اهمیت واقع شده و هیچکس حاضر نیست پول نفت یا در امدهای دیگر صرف این قبیل امور بشود اگر دنیا را خطر حوادثی تهدید می‌نماید هزینه جلوگیری یا مقابله با آن حوادث نباید به ملتی تحمیل شود که در دو جنگ گدشته در ردیف متفقین فاتح وافع و پل پیروزی لقب گرفته و خسارات فوق‌العاده جنگ را هم دیده و دیناری منتفع نشده‌است. با این که دوره عمل سازمان برنامه با بودجه مصوبه دوره ۱۵ تا اواسط تیرماه خاتمه یافته بود و بودجه سال جاری باید تقدیم مجلس شده باشد معلوم نیست به چه مجوزی اعتبارات را تقسیم و محل خرج درامد نفت را بدون نظر و تصویب مجلس معین نموده‌اند. در خاتمه به استحضار همکاران محترم می‌رساند که در شرائط موجود و با وضع فعلی که لایحه اعطاء اختیارات در دستور است و بودجه سازمان هم باید مبه مجلس تقدیم شود و تعطیل مجلس به صالح کشور نیست و ملت ایران از مجلس و دولت حاضر انتظار دارد که بدون فوت وقت و با مطالعه کامل در قوانین و امور مربوط به سازمان برنامه از هزینه‌های غیر ضروری جلوگیری و هر چه زودتر بکارهای عمرانی کشور که موجب تولید و ترقی سطح زندگی عمومی باشد اقدام نماید ضمنا" همانطور که دولت ایران برای اثبات نریه ازادیخواهی خود حکومت نظامی را در اعلب شهرستانها لغو نموده تمنی می‌شود نسبت به لغو حکومت نظامی در اصفهان هم اقدام فرمایند.
بیانات آقایان مکی دکتر طباو فرامرزی طبق ماده ۹۰ آئین نامه
ویرایش۳- بیانات آقایان مکی دکتر طباو فرامرزی طبق ماده ۹۰ آئین نامه
مطلب دیگری هم می‌خواستم عرض کنم راجع به معاونین بانک چون آقای شوشتری فرمودند عرض نمی‌کنم.
رئیس – وارد دستور می‌شویم، آقایان تصدیق می‌فرمایند که اول جلسه وقت کار است و نطق قبل از دستور وقت کار را می‌گیرد و در ائین نامه هم ذکر شده که هم بعد از جلسه می‌شود هم قبل از جلسه بنابراین با اجازه آقایان از جلسه اینده بنده سه ربع ساعت اخر را تخصیص می‌دهم برای نطقهای قبل از دستور چون اینها اثری ندارد و با اینکه او وقت آقایان فکرشان حاضر است که کار بکنند نطق قبل از دستور می‌شود در صورتیکه لزومی ندارد و کارهائی که اول وقت حاضر است عقب می‌ماند بنابراین همیشه همین کار را می‌کنیم.
مکی - بشرط اینکه دولت هم در اول جلسه حاضر باشد
رئیس – چون وارد دستور می‌شویم دو نفر از آقایان مطابق ماده ۹۰ می‌خواهند صحبت کنند از اقلیت آقای مکی و آقای دکتر طبا هم طبق همین ماده اظهاراتی دارند.
کشاورز صدر – بنده اخطار نظامنامه‌ای دارم.
رئیس – طبق چه ماده ای؟
کشاورز صدر – طبق ماده ۱۴۰ و استدعا می‌کنم از مقام ریاست که اجازه بفرمایند بنده ماده را بخوانم و طوری باشد که از ابتدای تفسیری بفرمائید. ماده ۱۴۰ فوریت لوایح یا طرحها باید مستند به دلایل قطعی برای لزوم سرعت تصویب باشد و دو فوری بودن لوایح و طرحها موقعی مطرح می‌شود که تصویب آن از لحاظ امکان وقوع خسارت و فوت فرصت و جهات مشابه مستلزم سرعت فوق‌العاده باشد و در غیر اینصورت قابل طرح در مجلس نخواهد بود. خواستم عرض کنم که ناقص صریح این ماده عنوان کردن این طرحی است که الان در دستور است صحیح نیست زیرا دلیلی بر فوری و فوتی بودن او ذکر نشده‌است.
صدرزاده - بفوریتش در جلسه پیش رای دادیم.
رئیس - آقای مکی
مکی - بنده از آقایان نمایندگان محترم اکثریت استدعا دارم که بعرایض بنده توجه کنند آقای دولت ابادی ضمن بیاناتشان تلویحا" یا تصریحا" خواستند بین نمایندگان اقلیت واکثریت ایجاد تفرقه ونقال بکنند ما به آقایان نمایندگان اکثریت کمترین اشاره‌ای بکند بنده عصبی شدم، احترام مجلس، احترام اقلیت احترام اکثریت احترام همه اینها به یک مبانی و اصولی است که همه شان رویهم رفته مظهر اراده ملت و مشروطیت ایران را تشکیل می‌دهد (صحیح است) (دولت‌آبادی – بنده هم همین نظر را دارم) مجلس یعنی مظهر اراده یک ملت و نظر افکار یک ملت و ما به این مظهر و ارداه و افکار یک ملت کمال احترام رامی‌گذاریم با کثریت کی تا کنون توهین کرده یا خواسته توهین بکند؟ اگر عقیده بنده با عقیده آقای دولت ابادی مغایرت و اختلاف دارد نمی‌شود گفت اختلاف عقیده دارند و اختلاف اصولی را نمی‌شود گفت اختلاف بین اقلیت و اکثریت و بعقیده بندهد گفتن این مطالب در پشت تریبون و وانمود کردن که بین اکثریت و اقلیت در مسائل کلی اختلاف هست این بصلاح مملکت نیست (صحیح ات) الکلام بجرالکلام اینها بعقیده بنده می‌خواهم بدین وسیله بین اقلیت و اکثریت ایجاد جنگ بکنند بقول آن حکیم معروف فان الحرب اولها کلام ما با کسی جنگ نداریم جنگ را باید با دشمنان ایران کرد و امیدواریم که از طرف نمایندگان اکثریت نشود و هم در مطالبی که متفق القول بین اقلیت و اکثریت است به اتمام قورا همکاری می‌کنیم و امیدوارم که دی مسائل اصولی هیچ وقت بین ما تفرقه و نفاقی نباشد. مخبر فرهمند – نطق قبل از دستور نظریه اشخاص است و ربطی به اکثریت و اقلیت ندارد (صحیح است) مکی – صحیح است کما اینکه در جلسه خصوصی هم درباره طرح ماده واحد ما همه متفق شدیم راجع به کمسیون که بیاید از کمسیون و شعب انتخاب بکنند ولی از خود آقایان نمایندگان اکثریت مانع شدند و بنده اطلاع ندارم که چرا آقای شکرائی رفتند بین آقایان اکثریت تفرقه ایجاد کردند و نگذاشتند که در مجلس مطرح شود و این مربوز به بنش و به اقلیت نیست ۰۰ (زنگ رئیس) .
رئیس - مطالب را طوری بفرمائید که از ماده ۹۰ مجددا" استفاده نشود و خود شما هم دارید خارج می‌شوید.
مکی - این مربوط به ماده ۹۰ است و بنده عرض دیگری ندارم.
رئیس - آقای دکتر طبا
دکتر طبا - بنده یک دقیقه بیشتر عرض ندارم اشاره‌ای که آقای دولت‌آبادی راجع به حوزه انتخابیه بنده فرمودند حقیقه بنده را خیلی متعجب و متاثر کرد زیرا نائین در استان اصفهان است و خوب بود ایشان از یک شهری که فاصه اش از اصفهان ۱۴۰ کیلومتر بیشتر نیست اطلاع بیشتری داشتند و مخصوصا" راجع به جمعیتش یک رقم صحیحی این جا ذکر می‌فرمودند نه اینکه بفرمایند که جمعیت شهرستان نائین ۳۸ هزار نفر است (شوشتری – شهر را گفتند) شهر نگفتند و گفتند شهرستان و مخصوصا" ایراد داشتند که چرا شهرستانهای مملکت جمعیت‌های متفاوتی دارد و گفتند نائین ۳۸ هزار نفر جمعیت دارد ولی شهرستان نائین طبق امار خود و جندق و بیابانک ۳۰۰۰۰ نفر وانارک هم بین ۱۰ الی ۱۵۰۰۰ نفر جمعیت تقریبی انست که اداره و بنابراین جمعیت شهرستان نائین ۷۰۰۰۰ نفر می‌شود نه سی هزار نفر ولی اصولا این ایراد وارد نیست مگر شهرستان هما مملکت بید جمعیت مساوی داشته باشد مگر شهرستانها مملکت باید جمعیت مساوی داشته باشد مگر در ممالک دیگر شهرستانها و استانها جمعیت متساوی دارد بنده خواستم این اشتباه ایشان را اصلاح کنم و راجع به وضع نائین هم آقایان البته با اطلاع هستند و راجع به وضع مملکت هم اطلاع دارند نائین همیشه اشخاص عالیقدر مجتهدین بزرگ و طراز اول داشته (صحیح است) سیاستمدار و قضات هم داشته و تمام این اشخاص نائین همیشه معروف بوده‌اند و شاید از حیث رجال از اصفهان عقب نبوده‌است.
فرامرزی – بنده هم طبق همین ماده ۹۰ عرایضی دارم.
رئیس - بیانات شما را تحریف کرده اند؟
فرامرزی - بله من ماده ۹۰ را می‌خوانم و ببینم این حرفها چطور مربوط به ماده ۹۰ است اگر کسی گفت هوای لار گرم است آن وقت من حق دارم دفاع کنم یا جمعیت نائین کم است یا بندر عباس ابش شور است ماده ۹۰ می‌گوید اگر در ضمن مذاکرات صریحا" و تلویحا" نسبت سوئی به یکی از نمایندگان داده شود یا عقیده و اظهار او را برخلاف واقع جلوه دهند و نماینده مذکور برای رد آن نسبت به رفع اشتباه اجازه نطق بخواهد بدون رعایت نوبت به او اجازه داده می‌شود و نطق او نباید از مدتی که در فقره ۴ بند الف... الخ. این چه ربطی دارد که نفوس نائین کم است یا زیاد است که نماینده حق داشته باشد بموجب ماده ۹۰ بیاید این جا حرف بزند اگر بنا باشد توی این مملکت هر ماده و هر قانونی اینقدر کشش بدهند هیچ در این مملکت چهار دیواری نخواهد ماند. دکتر کاسمی – نطق شما هم شامل همین ماده‌است.
– تصویب فوریت لایح راجع به بودجه ۱۳۲۹ وزارت فرهنگ
ویرایش۴ – تصویب فوریت لایح راجع به بودجه ۱۳۲۹ وزارت فرهنگ
رئیس – یک لایحه‌ای آقای وزیر فرهنگ در جلسه قبل دادند فوریت داشت قرائت شد ولی وقتی که رای گرفته شود. (بشرح ذیل قرائت شد)
ماده واحده – وزارت دارائی مجاز است اعتبارات اضافی سال جاری وزارت فرهنگ را اعم از حقوق و مزایا و هزینه تاسیس و تکمیل مدارس و اموزشگاههای حرفهای و صنعتی و کشاورزی و دانشکده‌های شهرستانها و بیمارستانهای وابسته به آن و سایر هزینه‌های آن به میزانی که مورد رسیدگی و موافقت کمسیون بودجه واقع گردیده و طبق صورتی که وزارت فرهنگ تهیه و تسلیم خواهد نمود از محل درامد کل کشور تامین و تادیه نماید
رئیس - فوریت لایحه مطرح است آقای دکتر معظمی موافقید یا مخالف؟
ملک مدنی - بنده با این نظر جناب آقای وزیر فرهنگ موافق هستم که تقاضا کرده‌اند که اعتباراتی که برای وزارت فرهنگ هست زودتر تصویب بشود برای اینکه سال تحصیلی از ۱۵ شهریور یا اول مهر شروع می‌شود و قبلا" باید مقدمات کارشان را فراهم بکند که مثل گذشته دبستانها و دبیرستانها بدون اموزگار و دبیر نماند و نه نظر بنده اقدام بسیار صحیحی کردند و انتظار همه هم این است که آقایان دکتر جزایری که یک سوابق خوبی دارند در این موقع وظایف خودشان را که خدمت به فرهنگ است انجام بدهند ونکته‌ای را که به نظر بنده لازم بود بعنوان تذکر عرض کنم که مورد نظرشان باشد این است آقایان تصدیق می‌فرمایند که فرهنگ پایه و اساس اصلاحات مملکت است بعقیده بنده ما اگر بخواهیم که کشورمان پیشرفت کند و سیر تکاملش را بکند باید سعی بکنیم که اصول فرهنگی درست بشود همان طوری که دیدیم در رادیو و تذکری داده بود ید که بعضی از مواد پروگرام فرهنگی ما متناسب با وضعیت ما نیست بنده نمی‌خواهم که این جا تذکرات بیشتری داده باشم چون می‌بینم و احساس می‌کنم خود جنابعالی توجه دارید ما در مرحله اول باید در قسمتهای ابتدائی مسائل دینی را مورد توجه قرار دهیم زیرا ما مسلمان هستیم و قانون اساسی ما هم مقید به این است که باید کشور ما یک کشور اسلامی باشد بچه‌های ما که از دبستان بیرون می‌ایند باید به اصول مذهب اشنایی داشته باشند بنده این مطلب را در کمیسیون بود چه آقایان شاهدند سال گذشته روز اخری که کمیسیون بودجه بودجه فرهنگ را تصویب کرد به آقای دکتر زنگنه تذکر دادم حالا هم عرض می‌کنم که دین و ائین یک چیزی است که برای حیات بشر و ملیت لازم هست (صجیح است) و هیچ جای تردید نیست ما خرافاتی هم نمیخهواهم بشویم و دنبال اوهام و خرافات برویم چون دین ما یک دین خرافاتی نیست دین ما یک دینی است که تا ابد کهنه نمی‌شود و همیشه اصول و مواردش قابل عمل و اجرا است بنده خواستم این را عرض کنم که مورد نظرتان باشد والا بنده با پیشنهاد و نظر جنابعالی کاملا" موافقم.
رئیس - آقای دکترمعظمی
دکترمعظمی - آقای ملک مدنی در واقع موافق بودند بنده مختصر عرض می‌کنم بهترین موقعی که یک وزیر فرهنگی بتواند یک اصلاحاتی انجام بدهد موقع قبل از شهریور (صحیح است) برای اینکه مدارس تعطیل است و برای این کار هم احتیاج ببودجه دارد بودجه وزارت فرهنگ هم کاملا در کمیسیون بودجه رسیدگی شد انچه که مخارج زائد بود حتی الا مکان حذف شد و آن مخارج اصلاحی مخصوصا" آن چه که مربوط بشهرستانها بود کمیسیون بودجه تصویب کرد خود آقای دکتر جزایری هم یک مردی هستند که واقعا صلاحیت دارند و مورد اعتماد هستند(صحیح است) بعقیده بنده اگر این بودجه تصویب شود و به دست وزارت قرهنگ داده شود بسیار موثر است (صحیح است)
رئیس - آقای وزیر فرهنگ توضیحی دارید بفرمائید.
صاحب جمع - آقای وزیر فرهنگ مخالفید.
وزیر فرهنگ - (دکتر جزایری) بنده خواستم واقعا" تشکربکنم از مجلس شورایملی و نمایندگان محترم که می‌بیننم با چه توجه مخصوصی نسبت به بودجه وزارت فرهنگ و کلیه امور مربوطه به فرهنگ مخصوصا" قسمت اخلاق و تربیت توجه دارند البته همان طور که جناب آقای ملک مدنی فرمودند موضوع اصلاحی و برنامه فرهنگ مورد توجه وزارت فرهنگ است. شروع به یک اصلاحاتی شده در قسمت اوقاف هم یک اصلاحاتی شده‌است و در سایر موضوع‌ها هم توجه خواهد شد و پس از اینکه کارها را انجام دادیم امیدواریم به عرض مجلس شورایملی برسانم.
رئیس - رای گرفته می‌شود به فوریت این لایحه آقایانیکه موافقند قیام فرمایند (اکثریت برخاستند) تصویب شد. برای طبع و نشر فرستاده می‌شود آقای وزیر دارائی لایحه‌ای دارید؟
– تقدیم یک فقره لایحه راجع به سازمان برنامه به قید دو فوریت به وسیله آقای وزیر دارایی
ویرایش۵ – تقدیم یک فقره لایحه راجع به سازمان برنامه به قید دو فوریت به وسیله آقای وزیر دارایی
وزیر دارائی (آقای دکتر تقی نصر) – بنده یک لایحه خیلی مختصری است یک ماده واحده راجع به سازمان برنامه می‌خواستم تقدیم بکنم با قید دو فوریت علت اینکه این لایحه با دو فوریت داده می‌شود این است که اگر خاطر آقایان باشد در سال گذشته در سیزدهم تیرماه تمام شده و فعلا" سازمان برنامه بلاتکلیف است برای اینکه این بلاتکلیفی رفع شود به این جهت این ماده واحده به قید دو فوریت تقدیم می‌شود.
اردلان - آقای رئیس قبل از این لایحه دو لایحه دو فوری دیگر هم داریم اجازه بدهید اول تکلیف آنها معلوم شود.
– طرح لایحه تعرفه گمرکی
ویرایش۶ – طرح لایحه تعرفه گمرکی
رئیس - صحیح است لایحه اصلاح تعرفه گمرکی که دو فوریتش هم تصویب شده‌است مطرح است قرائت می‌شود (بشرح ذیل قرائت شد)
ماده واحده – دولت مجاز است در تعرفه گمرکی فعلی اصلاحات و تغییراتی که لازم می‌داند (تیمور تاش – بنده پیشنهادی داده بودم) بعمل اورد. و پس از ۶ ماه ازمایش تعرفه اصلاح شده را برای تصویب به مجلس شورایملی پیشنهاد نماید. نخست وزیر – رزم‌آرا - وزیر دارائی – دکتر تقی نصر.
رئیس – ماده واحده مطرح است آقای مکی
مکی – بنده با این لایحه‌ای که به این کیفیت به مجلس شورایملی تقدیم شده‌است بدلایلی که عرض می‌کنم مخالف هستم اصلاح طرح این لایحه با این کیفیت یک توهین است از طرف دولت به مجلس شورای ملی ایران وضع قانون از مختصات مجلس شورای ملی است دولت نمی‌تواند از طرف مجلس شوایملی وضع قانون بکند (اشتیانی‌زاده – صحیح است) و اگر جنین اقدامی کرد مثل این است که بگوید از طرف مجلس شورای ملی سمت ولایت و قیمومت دارم که از طرف مجلس در دنیا برای این است که در دخل و خرج مملکت نظارت بکند ما اگر اجازه بدهیم بیک کمسیونی که آن کمسیون را دولت از هر طبقه و از هر صنفی انتخاب بکند این برخلاف وظیفه نمایندگی است در مجلس شورایملی ایران هم تاکنون سابقه نداشته‌است که جنین اختیارات وسیعی را بدولت داده باشد آقایانی که در دوره چهارم مجلس شورایملی سمت نمایندگی داشتند قطعا" بخاطر دارند که یک روزی لایحه تعرفه گمرکی از طرف دولت به مجلس تقدیم شد در لایحه تعرفه گمرکی از طرف دولت به مجلس تقدیم شد در لایحه تعرفه گمرکی سور تاکسی برای مشروبات الکلی پیش بینی شده بود مرحوم مدرس بعنوان مخالف با لایحه تعرفه گمرکی پشت تریبون امد و اگر خاطر آقایانی که در آن دوره بوده‌اند باشد آن شعر معروف دهقان سامانی را خواند گفت بشیراز ارنصیب ما نشد از آن می‌خلر خدا از بدنگهدارد نجف اباد و جلفا را ما که داریم مشروب به چه مناسبت از خارج می‌خریم. مریضی که برای تقویت خودش و برای اینکه طبیب تجویز کرده‌است مشروب بخورد مال ایران را بخورد چرا از خارج بیاوریم قصد بنده از ذکر این شعر و این موضوع این بود که آقایان بخاطرشان بیاید که لوایح مزبور به تعرفه گمرکی در مجلس مطرح میشده و در مجلس هم روی یکی یکی مواردش بحث میشده و بعد هم سور تاکسی اضافه میشده این لایحه‌ای که به این کیفیت امده و درست مثل این می‌ماند که دولت از مجلس تقاضا کند که یک دسته‌ای را اعدام کند بعد بروند پرونده شان را رسیدگی کند که آنها مستحق مجازات بوده‌اند یا نه باید دولت برود یک تعرفه‌ای بنویسد ۶ ماه هم اجرا بکند بعد از ۶ ماه هم بیاید در مجلس و بگوید که من کار صحیح کردم یا غلط کردم این به عقیده بنده درست مثل اینست که دولت یکی را ادام بکند بعد از مجلس تقاضا کند که ما می‌خواهیم این را محاکمه اش بکنیم بعد از اعدام بنده آن طور تصور می‌کنم اگر آقای دکتر نصر توجه بکنند اگر آقایان وزارء که اینجا امده‌اند و باید از لایحه هایشان دفاع بکنند باید توجه بکنند اگر اینجا یک مجلس خصوصی است این امری است علیحده در چند روز قبل که دولت آقای رزم ارا و آقای دکتر نصر یک تصویب نامه‌ای گذراندند که صورت ظاهر این تصویب نامه بقدری فریبنده و زیبا بود که حدی بر آن متصور نیست آن تصویبنامه این بود که هر کس هر مقدار کالای غیر مفید دارد برود از گمرک ازا د کند البته پارچه‌های نخی منسوجات نخی جزو این دسته از کالاها بوده مردم هم رفتند خارج کردند متعاقب این تصویبناه یک تصویبنامه‌ای گذشت که ۱۵ ٪ بر اجناس نخی دولت می‌افزاید صورت ظاهر قضیه این بود که برای حمایت از صنایع داخلی است ولی آن چه که در خارج گفته می‌شود اینستکه (آقای دکتر نصر توجه بفرمائید) اینها جواب دارد آن چه در خارج گفته می‌شود این است که یک دسته سرمایه دار که قصد دارند ارشی میلیونر شوند با اطلاع دولت رفته‌اند اموالشن را از گمرک در اورده‌اند و احتکار کرده‌اند این تصویب نامه‌ای که گذشت ۱۵ ٪ اضافه کرده‌اند و استفاده برده‌اند در خارج گفته می‌شود این دولتی که دعوی صلاحیت می‌کند باید همانروز که این تصویبنامه را صادر می‌کند بگوید که در اجناس نخی هم تجدید نظر خواهیم کرد یا اقلا یک مدتی این موضوع را مسکوت می‌گذاشت تا این اجناس بدست دوم و سوم می‌رسید بعد این تصویب نامه را میگذراند این برای طبقه مخصوصی است که دولت دانسته یا ندانسته می‌خواهد مردم فقیر و بیچاره بنادر جنوب ایران یا کرمان یا سایر جاها را فقیر تر بکند و یک دسته میلیونر را ارشی میلیونر بکند این به عقیده بنده جرمی بود که بنفع یک عده میلیونر تمام شد و ضرر آن برای مردم بیچاره این مملکت اگر منظور حمایت صنایع داخلی است مزد یک کارگر امریکائی ارزانتر است بعلاوه اجناس داخلی از صدی ۶۰ انحصار معاف هستند و اجناسی که از خارج وارد می‌شودند ۶۰٪ گمرک و حق انحصار دارد پنبه ایران ارزانتر از پنبه امریکا است چیت از امریکا میاید به ایران از پارجه‌های ایران ارزانتر بفروش می‌رسد پس این منظور حمایت از صنایع داخلی نبوده حمایت از صنایع داخلی همان ۶۰ ٪ است که از عوارض گمرکی و حق انحصار دولت معاف است زیرا مزد یک کارگر ایرانی ۷ برابر از مزد یک کارگر امریکائی کمتر است پنبه ایران هم قیمتش کمتر است اگر واقعا" قصدشان اینستکه یکعده کارخانه چیهائی که در دوره جنگ خون مردم را به شیشه کردند تمام ساحل زاینده رود را رفته‌اند تصاحب کرده‌اند و مسیر رودخانه را گرافته‌اند که اگر سیل بیاید شهر در خطر می‌افتد و همه را کاخهای زیبا ساخته‌اند و می‌خواهند دوباره تکرار شود و میلیونها پول در بانکهای خارج گذاشته شود این یک امری است علیحده بیایند اینجا بگویند که ما قصدمان اینستکه ملیونرها ارش ملیوتر شوند و چشم حسود کور شود و هر کس هم نمی‌تواند ببیند نه بیند اینها خدمت نیست اینها زیال و خسارت به قوه اقتصادی مملکت است قوه خرید مردم است مردم بیچاره این مملکت تحمل این همه اضافات را ندارند این همه باجها و خراجها را ندارند اگر می‌خواهید جلوگیری از این جریانات نامطلوب را بکنید باید رعایت طبقه سوم و چهارم این مملکت را بکنید و باید رفاه و اسایش طبقه چهارم را تامین بکنید رفاه و اسایش طبقه ملیونر و طبقه اول بغض و کینه را در طبقه سوم و چهارم زیادتر خواهد کرد. مملکت را بانقلاب می‌کشد (اشتیانی‌زاده – بهتر) بهتر ولی همه در این اتش می‌سوزند و خشک و تر با هم می‌سوزند بعد امدند گفتند ما می‌خواهیم اجناس لوکس را ورودش را بوسیله این سور تاکس محدود بکنیم مگر سر حدات ایران یک در بند و دروازه حسابی دارد که از یک نقطه مخصوص این مال التجاره‌ها وارد ایران بشود جنوب ایران با آن همه مسافتی که در طول بحر عمان و خلیج فارس دارد راه ورود را بهر نوع قاچاقچیها و گرجیهائی که قاچاق می‌اورند بازگذاشته و در دوره سابق هم با آن صورتی که داشت نمی‌توانستند مانع از قاچاق اجناس ممنوعه بشوند اهواز و خیلی از شهرها بنادر جنوب ایران مرکز خرید و فروش قاچاق بود شکا که سور تاکس را معین می‌کنید راه قاچاق را دارید باز می‌کنید که آن اجناس که مورد لزوم و احتیاج یک طبقه مخصوص این مملکت است بطور قاچاق وارد این مملکت بشود وانگهی بایستی نوع این کالاها را دولت تعیین بکند دولت به چه حق می‌خواهد اضافه کند تقدیم این لایحه از طرف دولت به مجلس این چنده روزه ببیند روز نرخ اتومبیل چقدر رفته‌است ۴۰٪ به نرخ اتومبیل اضافه کرده ایا منظور دولت از تقدیم این لایحه این بود که یکدسته یهودی که خودشان را تبعه ایران می‌دانند یا نمی‌دانند یا پسرهایشان اورده تبعه ایران کردند یا شرکتهای خودشان را بنام ایرانی ثبت کرده‌اند و معنا" این لایحه به نفع آنها است اگر اینها را می‌خواهند ملیونر کنند این حرفی است علیدحده در این چند روز که داین لایحه به مجلس امده یک اتومبیلی که تا دیروز ۱۲ هزار تومان در تهران فروش میرفته الان به ۱۶ هزار تومان نمی‌دهند تفاوت نرخ کجا می‌رود اگر دولت مقصودش این بود که جلو اینها را بگیرد اول خوب بود موجودی این شرکتها را تعیین میگرد اجناس را هم در گمرک براورد می‌کرد که چقدر است بعد میامد این لایحه را با نوعش به مجلس میاورد که مثلا" ما ضمن اجناسی که می‌خواهیم سور تاکس برایش معین بکنیم نوع اتومبیل و لاستیک یا فرض بفرمائید پودر و ماتیک و غیره‌است و بعد هم دولت می‌توانست کنترل بکند و جلوی کسانی را که در این چند روزه ملیونر شده‌اند بگیرد الان دولت یک لایحه‌ای بمجلس داده یک دسته‌ای هم سوء استفاده یا استفاده شان را کرده‌اند حالا این لایحه با یان کیفیت تصوب شود یا نشود من نمی‌دانم ولی آن کسانیکه باید استفاده سرشار ببرند برده‌اند وانگهی این لایحه باید به کمسیون خارجه برود ما با بعضی کشورها قراردادهای تجارتی دادیم قراردادهای دوستی داریم که ضمن قراردادهای دوستی اشاره به قرارداد تجارتی شده دولت از کالاهائیکه از یان کشورها میاید مثلا ۱۰٪ بیشتر گمرک گرفته نمی‌شود شما بایستی اینموضوع را در کمسیون خارجه برده باشید کمسیون خارجه این لایحه را با قرارداد هائی که با این کشورها داریم مطابقت بدهید مطالعه بکند ببینید که با آن قراردادهائیکه مابسته‌ایم زیانی وارد نمی‌کند به تعهدات بینالمللی مالطمه‌ای وارد نمیاورد و اگر لطمه‌ای وارد نمیاورد قرارداد را به مجلس بدهند اگر قراردادهائیکه با بعضی کشورها داریم و تعهداتیکه با بعضی کشورها داریم لطمه وارد شد باید بگویند این به تعهدات بین المللی ما لطمه وارد میاورد باید در کمسیون خارجه بحث شود و این بعقیده بنده یک نقص زرک این لایحه‌است و همانطور که عرض کردم اختیار دادن به کمیسیون اصولا برخلاف نص صریح قانون اساسی است کمیسیونی که خودش می‌خواهد انتخاب کند و بگوید این لایحه را بگذارنید وقتی گدشت یک کمسیونی که دولت انتخاب خواهد کرد برود تعرفه گمرکی را اجراء بکند بعد از ۶ ماه بیاید از مجلس اجازه بگیرد این بر خلاف اصل قانون اساسی است وضع مالیات از مختصات مجلس شواری ملی است بکی اجازه می‌دهید؟ مگر از طرف مجلس وکالت در توکیل هم می‌شود داد که یک کمیسیونی برود از طرف مجلس وضع قانون بکند آن هم یک کمسیون آن چنانی کهمن نمی‌دانم اعضایش کیها هستند جناب آقای وزیر اقتصاد است معاون ایشان است یکدسته‌ای معین هستند که رفته‌اند با اسثکو لاتورها زد و بند کرده‌اند هیئتی که می‌خواهد تعرفه گمرکی را مطالعه بکند و بدولت اجازه بدهد که بموقع اجرا بگذارد و بعد از شش ماه به مجلس بیاورد آن کمیسیون برای من مبهم است کیست دولت است، مجلس است، کمسیون اقتصاد ملی است، کدام مقام صالهی است برای این کار بهر حال این یکی از اصولی است که در بادی امر جلب توجه می‌کند آقایان اجازه ندهید بر خلاف قانون اساسی برخلاف نص صریح ائین نامه داخلی مجلس برخلاف سیره و سابقه مجلس یک کارهائی شود و اگر امروز شد این دنیای پراشوب این حوادثی که پی در پی باین مملکت هجوم میاورد یک روز از این خلاف اصول کردنها اتخاذ سند می‌کنند یک امضاهایی از دولتهای ما می‌گیرند واگر بگوییم که چرا این امضاءها می‌گیرند می‌گویند در فلان دوره مجلس فلان عمل را کرده اینها زیان اور بحال مملکت و بحال ملت ایران است بیائید از حالا یک کار خلاف اصولی نکنید دولت هم اگر واقعا"حسن نیت دارد و نمی‌خواهد یک دسته‌ای را میلیونر بکند چه مانعی دارد که اصل لایحه تعرفه گمرکی را به مجلس بیاورد و بگوید که مواردش اینست اگر مقصود استفاده کردن یک اشخاصی بوده که باید استفاده بکنند تا امروز استفاده کردند این اجناسی که باید ترقی بکنند حتی بچند برابر خریدش رسیده شاید برای یک اتومبیل سواری هزار تومان سور تاکسی اضافه شد و الان پنجهزار تومان ترقی کرده این هیچ ضرورت و لزومی ندارد که برود در کمسیون خیلی از چیزهاست که ممکن است در این کمسیون بهش توجهی نشود و آن را جزء کالای ممنوع یا جزء کالا هائیکه باید سوز تاکس برای آن معین شود منظور نشود ولی وقتی که امد بمجلس برای آنها سور تاکس معین بشود جلو ترقی آنها گرفته می‌شود بنابراین بنده می‌خواستم از آقایان استدعا کنم که درست است آقایان اکثریت هستند و رای هم داده‌اند و درست است که با دولت موافقت دارند ولی باید موافقت با دولت روی یک اصول و یک شرائطی باشد تا وقتی با دولت موافق باشند که ائین نامه مجلس را نقض نکند سیره و سابقه مجلس را زیر پا نگدارد این سوابق برای این مملکت خطرناک است ولی از آقای دکتر معظمی که واقعا" بهشان احترام می‌کنم و همواره طرفدار اصول مبانی بوده‌اند و هر موقع ضرورت پیدا کرده بلند شده‌اند و دفاع از حق مردم کرده‌اند تعجب کردم که چطور بلند شدند و بافوریت این لایحه موافقت کردند شما که همیشه حامی و طرفدار قانون اساسی بودید مگر وضع قانون از مختصات مجلس شورای ملی نیست؟ (دکتر معظمی – چرا) بچه مناسبت به کمسیون اجازه می‌دهید این کمسیون اعضایش کیها هستند شما استاد حقوق هستید این بعقیده بنده بر خلاف اصول است برخلاف قانون اساسی است از یک استاد حقوق آن هم شخصی مثل آقای دکتر معظمی برای بنده تعجب اور است که چرا با فوریت موافقت کردید صلا" ذکر نشده کدام کمسیون است (یکنفر از نمایندگان – کمسیون اقتصادی از اشخاص صالح تشکیل شده) صحبت کمسیون اقتصاد ملی نیست کمسیونی است که دولت اختیار می‌دهد که برود مجلس بگیرد بنده نمی‌دانم یک جمعیت شش نفری است پنج نفری است بفرض هم کمسیون اقتصاد ملی باشد (دکتر هدایتی – ایشان موافقت با فوریت کردند) موافقت با فوریت کردند لایحه قرائت شد لایحه‌ای که اصلش غلط است اصلش برخلاف مبنی و اصول قانون اساسی است چطور با فوریتش موافقند بعقیده بنده این یکقدری مسئله غامض و مشکلی است بنده عقیده دارم که جناب آقای دکتر معظمی همواره طرفدار اصول مشروطیت است و حالا هم هست و اگر هم خدای نخواسته سوء تقاهم را خواهند کرد و ما هم همه به ایشان ارادت داشته‌ایم و داریم برای آن که همیشه اینطور بوده اگر سوء تقاهمی برایشان ایجاد می‌شد پس از توضیح سوء تفاهمشان رفع می‌شد و عقیده صحیح را قبول می‌کردند آن ستکه بعقیده بنده آقای دکتر (اشاره به آقای دکتر نصر) که خودشان هم که حواسشان اینجا نیست از وزیری که مدعی است جوان است تحصیل کرده‌است وطن پرست است درستکار است (یکنفر از نمایندگان – همینطور هم هست) خیل تعجب می‌کنم که یک همچون لایحه‌ای را بردارد و بیاورد و یکدسته ملیونر را ارشی ملیونر بکند ایشان اگر هم واقعا" اینطور هستند باید طرفدار طبقه رنجبر این مملکت باشند ایشان مبارزه شان با آن دسته‌ای باشد کهدر این مدت خون مردم را مکیده‌اند و مال مردم را به باد غارت و یغما داده‌اند اگر ایشان می‌خواهند باز همان دسته را حمایت کنند و بنفع همانها بخواهند قانون بگدرانند با آن چه که ادعا می‌کنند مخالف است (دکتر بقائی – دلائل شما را اگر می‌شنیدند پس می‌گرفتند) بلی آقای دکتر دلائل را نشنیدند (اشاره به آقای دکتر کیان که به آقای وزیر دارائی صحبت می‌نمودند) کارهای خارج را آقای دکتر باید در خارج انجام داد و کارهای مجلس را هم در مجلس انجام داد که هر چیزی بجای خویش بهتر است (یکنفر از نمایندگان – ایشان مخبر کمسیون بودجه هستند) ایشان مخبر کمسیون بودجه هستند مخبر کمسیون اقتصاد که نیستند و مخبر کمسیون دارائی هم نیستند بنده هم به آقای دکتر کیان ارادت دارم (دکتر کیان – بنده تایید فرمایشات شما را می‌کردم) بنده متشکرم و امیدوارم که غالب آقایان که در مجلس تشریف دارند پا بند این صول باشند وقتی در یک موضوعی سوء تقاهمی شود جسورانه بلند شوند و رفع سوء تفاهم را بکنند اگر واقعا" هر کس تا این حدود حاضر شود معایب مملکت را رفع بکند کار مملکت ما به اینجا نمی‌رسید تمام بدبختی این مملکت برای معایبی است که ایجاد می‌شود که چون آقای دکتر کیان فلان کار را کرده‌اند باید من بعکس بکنم ولی اگر آقای دکتر کیان و من دو نفریمان بنشیننیم و با حسن تفاهم همه قضایا را حل بکنیم هیچوقت سوء تقاهمی پیش نیم اید و هیچوقت هم کار مملکت باین بدبختی و فالکت نمی‌رسد (دکتر معظمی – برای اینکه از ماده ۹۰ استفاده نکنم شرح را که نوشته‌ام بخوانید) (آقای مکی بشرح زیر نوشته آقای دکتر معظمی را ز صورت مشروح مجلس خواندند) در فوریت این لایحه آقای مکی فرمودند که یک معایب اصولی ممکن است در خود ماده باشد البته فعلا که خود ماده مطرح نشده تصویب فوریت اجازه ورود در دستور است و وقتی که شور شروع شود اگر معایب اصولی باشد در خود مجلس گفته می‌شود و خود ماده اصلاح می‌شود (دکتر معظمی – خوب همینطور است) خیلی متشکرم از جنابعالی که رفع سوءتقاهم را فرمودند , چون بنده یکی از ارادتمندان جنابعالی هستم و چون نمی‌خواستم سوء تقاهیم پیش بیاید (نوالدین امامی – به بنده هم ارادت دارید؟) بنده بهر کسی که برای این مملکت قدم بردارد نه تنها ارادتمندم بلکه خدمتگذار او هم هستم، مستخدم او هستم (نورالدین امامی – من مثل تو مستخدمی نمی‌خواهم) تو وق وق صاحبی (خنده نمایندگان) بنده بیش از این وقت آقایان را نمی‌گیرم خدا می‌داند آن چه را که عقیده‌ام بردخدمت آقایان عرض کردم و عرایض بنده خالی از هر شائبه‌ای بود و هیچوقت هم دلم نمی‌خواهد تعصبی ایجاد شود اگر آقایان محترم دلایلی خلاف عقیده بنده دارند بیان بفرمایند بنده هم با آقاینان هم عقیده خواهم شد و هیچ تعصبی بنده ندارم و خیال می‌کنم همه ما که اینجا نشسته‌ایم قصدمان خدمتگذاری مملکت است (صحیح است) و از خدا باید بخواهیم که توفیق پیدا کنیم برای مردم این مملکت کاری کنیم اگر اینطور بود بنده البته موافقت خواهم کرد (صحیح است) .
آزاد – بنده اخطار نطامنامه‌ای دارم.
رئیس – بر طبق چه ماده ای؟
آزاد – ماده ۴۸ و ۵۷
رئیس – ۴۸ و ۵۷؟
آزاد – بلی، بلی.
رئیس – همانجا ماده را قرائت کنید، (ماده ۴۸ بوسیله آقای ازاد بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۴۸ – وظایف کمسیون دارائی عبارتست از رسیدگی بلوایح و طرحهای قانونی راجع بوضع مالیاتها وعوارض و ننقل و انتقالات اموال دولتی و امتیازات و معادن و یا تاسیس و ایجاد بانکها و هر آن چه در عایدات دولت موثر است (باستثنای آن چه بموجب قوانین از مختصات انجمنهای ایالتی و ولایتی و شهرداری هاست) و پیشنهدد الغاعو تخفیف و تغییر تعرفه یا نرخ مالیاتها و عوارض.
رئیس – خوب این ماده ۴۸ چه ربطی به مسئله دارد؟
آزاد – این لایحه باید برود بکمسیون دارائی
رئیس – این دو فوریت دارد.
آزاد – بنده می‌دانم که دو فوریت دارد
رئیس – اخصار می‌کنید جوابش را هم بشنوید، این چون دو فوریت دارد دو فوریتش را مجلس قبول کرده‌است به کمسیون نمی‌رود و بحثش در خود مجلس است مخالف و موافق صحبت می‌کنند و اخطار شما وارد نیست کفایت مداکرات که پیشنهاد شد و تصویب شد پیشنهاد می‌دهند بعد هم رای می‌دهند این دو فوریت برای همین است که بکمسیون نرود پیشنهادی رسیده‌است که قرائت می‌شود (بشرح زیر قرائت شد) ریاست محترم مجلس شورای ملی بر طبق ماده ۱۴۷ ائین نامه داخلی تقاضا می‌کنم طرح لایحه تعرفه گمرکی فعلا مسکوت بماند – دکتر شایگان
رئیس – ایشان این پیشنهاد را می‌توانند بکنند منتهی باید خیلی بطور اختصار صحبت کنند ماده ۱۴۷ قرائت می‌شود (بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۴۷ – هریک از نمایندگان حق دارد از مجلس کتبا" تقاضا نماید که طرح یا لایحه قانونی که به مجلس مراجعه شده‌است موقه یا دائما" مسکوت بماند در این قبیل موارد در خصوص رد یا قبول این تقاضا قبل از اینکه در موضوع اصلی بحث شود پس از توضیح مختصر پیشنهاد کننده و پاسخ آن از طرف یکنفر مخالف که باید با رعایت اختصار کامل بعمل اید و محدود به بحث در موضوع باشد رای گرفته می‌شود.
رئیس – بفرمائید آقای دکتر شایگان اما با رعایت ماده.
دکتر شایگان – بنده متجاوز نیستم از آن ماده۰ در مملکت ما هر کس که فکر خدمت به مملکت می‌افتد تصور می‌کند که بایستی حتما" خود او کاری انجام بدهد و دیگران را فراموش می‌کند این روحیه باعث این می‌شود که هر دولتی که بیاید و خیال کند می‌خواهد بمردم خدمتی بکند می‌خواهد تعدی کند و پا روی صلاحیت سایر قوای مشروطه بگدارد دستگاه مشروطه ایران قوه مقننه دارد قوه مجریه دارد فوه قضائیه دارد قوه مقننه برای این وضع شده‌است که وضع قانون کند و قوه مجریه تصور می‌کند که اگر کارها را تماما" بدست او بدهند اصلاحات تام و تمام است اگر بنده بگویم که این عقیده ناشی از بی ایمانی مجلس است شاید بعضی می‌گویند نه اینطور نیست اگر این دولت بمجلس ایمان دارد چرا می‌خواهد پا روی حقوق مجلس بگدارد مسئله تعرفه گمرکی مسئله دادن چند متر از اراضی بفلانکس یا فلانجا نیست مسئله درجه اول اقتصادی مملکت است دولت میاید در اینجا می‌گوید بمن اختیار بدهید که در این باب هر چه می‌خواهم بکنم و پس از شش ماه خدمت شما خواهم رسید و لایحه قطعی را آن وقت بدهم در ظرف ششماه یک مملکت را ممکن است بکلی ورشکست کرد ممکن است یک عدهای را که بدلایلی مجبوبند آنها را تایید کرد و عدهای که مغضوبند بکلی بدرک فرستاد بنا براین این اختیار را چطور می‌شود بدولت داد وقتی که ما اینجا صحبت از دیکتاتوری می‌کنیم همه میخندند همه می‌گویند خیر آقا دیکتاتوری یعنی یک دولتی که می‌گوید مجلس از اختیارت خودش صرفنظر کند و ببنده اجازه دهد هر کاری می‌خواهم بکنم این یعنی دیکتاتوری، دیکتاتوری چه چیز است بنده عرض می‌کنم اساس اقتصادیات مملکت روی تعرفه گمرکی است تعرفه گمرکی هم جنبه داخلی دارد هم جنبه بین المللی اش ما قرارداد ئائی با دول خارجه داریم همه اینها را در بسته تقدیم کنیم به کمسیون حتی بنظر دولت کمسیون مجلس هم قابل اعتنا نیست بدهیم بخود دولت خود دولت تشریف ببرد ششماه هر کاری که می‌خواهد بکند و بعد از شش ماه تشریف بیاورد اینجا بگویند آقا شما چه میگوئید بنده باین دلیل است که می‌گویم این قضیه را مسکوت بگذارید (صحیص است) بواسطه اینکه حتی اگر در یک قسمت خاصی این پیشنهاد شده بود بنده می‌گفتم آن قسمت خاصش را می‌شود این اجازه را داد دولت منصور می‌خواست...
رئیس - آقا مخصوصا" در این ماه نوشته‌است بطور اختصار در همان موضوع توضیخ بدهند دولت منصور که مربوط باین موضوع نیست. دکتر شایگان – بنده می‌گویم دولت منصور می‌خواست در همین مورد اقدام کند ما باو فهماندیم که آقا شما که این کار را می‌خواهید بکنید این معایب را دارد ماده گفته‌است باختصار ولی اختصار ملاکش فهم هیئت رئیسه‌است این در اصل موضوع است.
رئیس - من می‌خواستم ائین نامه رعایت شود والا نمی‌شود که همینطور اجازه داد ناطق هر طور می‌خواهد بگوید و از موضوع خارج شود.
دکتر شایگان - این کجایش از موضوع خارج است.
رئیس - شما در اصل موضوع نیاید بحث کنید باید علت خروج از دستور را بفرمائید.
دکتر شایگان - علتش همین است که این مملکت را ورشکست می‌کند بنده حرفم تمام شده‌است و تمام عرایضم وارد بود و یک کلمه خارج از موضوع صحبت نکردم.
رئیس - شما الان یک ربع صحبت کردید.
دکتر شایگان - صحبت از ربع و این حرفها نیست خلاصه این است که اختیار مجلس دست جناب رئیس است جناب رئیس هم می‌گویند کسی را که من نمی‌خواهم نباید صحبت کند.
رئیس - ائین نامه اجازه نمی‌دهد.
دکتر شایگان - تمامش وارد بوده و بنده و یک کلمه خارج صحبت نکردم.
رئیس - آقای وزیر دارائی
وزیر دارائی – آقایان نمایندگان اقلیت یا آقایانی که اسمشان را میگدارند اقلیت متاسفانه خودشان را در وضعی گذاشته‌اند که دولت اگر بخواهد تبعیت از نظریات آقایان بکند باید از صبح تا شام تصمیمات متضاد بگیرد ویا اقلا کاری نکند. جناب آقای مکی که بنده بایشان احترام می‌گذارم در جلسه پیش گله می‌فرمایند که چرا نان را ارزان کردید بنده فکر می‌کردم که اگر همه آقایان گله کنند آقایان نمایندگان تهران گله نخواهند کرد گله می‌کنند که چرا نان را ارزان می‌کنید گله می‌کنند که چرا صنایع داخلی را حمایت می‌کند بنده نمی‌دانم بالاخره یک دولتی چه بکند که بتواند به وضع اقتصادی فعلی کشور کمکی کرده باشد (مکی – تمام اینها سفسطه‌است عرایض بنده تحریف شده‌است) الان یک تئوری است که اینجا جای بحث آن نیست ولی این مطلب از ذهن آقایان نرفته‌است که در دو سه سال پیش قیمت قماش متری ۲۵ ریلح ۳۰ ریلپ بود و مردم گله‌ای را که امروز دارند و بیچارگی را که امروز دارند نداشتند امایک مطلب را آقایان در نظر ندارند و آن فوه خرید مردم مملکت است وقتی که در ایران تمام کارخانه‌ها می‌بندند در بوشهر هم بیکارند خرمایشان را نمی‌توانند صادر کنند فرششان را بهیچیک از بازارهای دنیا نمی‌توانند صادر کنند دولتی میاید با کمال خونسردی و بیطرفی آن موضوع را مطالعه می‌کند با خود کمسیون اقتصادی سه روز تبادل نظر می‌کند در نتیجه تمام این زحمات یک تصویب نامه‌ای صادر می‌کند و با قلم هم می‌نویسد تشریف ببرید در هیئت دولت به بینید این تصویب نامه با قلم نوشته شدها است برای اینکه هیچکس مطلع نشود و شاید گله آقایان هم برای این است از خارج هیچکس اطلاع پیدا نکرد که ما نمی‌توانیم قیمت قند را پائین بیاوریم و قیمت قماش را بال ببریم تمام صحبت آقایان این است که می‌گویند یک تعرفه‌ای که همنقدر صحبت در اطرافش تمام بازار و تما اقتصاد مملکت را متزلزل می‌کند این تعرفه را ما بیاوریم اینجا در مجلس باز کنیم وئ دو ماه رویش بحث کنیم و دو ماه رویش بحث کنیم فلان نماینده بگوید که آقا خوب است ما قلان صادرات را بکنیم یا نکنیم و قلان ماشین را چه بکنیم یا فلان چیز بیاید یا نیاید به بدبختی مملکت باید توجه کرد و بدولت هم اعتماد بدبختی مملکت باید توجه کرد و بدولت هم اعتماد داشت و اجازه داد که این کارها را بکند و یا اگر اعتماد نیست و توجه باین بدبختی نیست اصلا تمام مذاکرات ما بیجاست آقای مکی می‌فرمایند یک عده میلیونر را میلیونر تر بکنند بکنند بنده از ایشان توقع نداشتم یک همچو صحبتی بکنند برای اینکه شخص ایشان بنده را می‌شناسند این تصمیم را که ما گرفتیم کسی اطلاع نداشت کسی نمی‌دانست که تصمیمی اتخاذ شده‌است و یک نفر در خارج اطلاع نداشت اما اگر میاوردند اینجا و مطرح می‌کردند آن وقت میدیدید که چه صورتی پیدا می‌کند و چه سوء استفاده‌ای از آن می‌شود امروز وقتی که ۱۵ درصد به قیمت قماش اضافه شده همین دو روز اخیر بنده اطلاع دارم که کارخانه‌های اصفهان و تبریز و بوشهر یک قدری وضعشان عوض شده‌است و اگر قیمت قماش ترقی کرد در مقابل قیمت قند پائین امد و باین ترتیب هزینه افراد عوض نمی‌شود سطح زندگی تغییر نمی‌کند در امد دولت عوض نمی‌شود ولی از یکطرف ما امدیم کارخانجات را حمایت کردیم یعنی برای کارگر کار ایجاد کردیم و از طرف دیگر آن چیزی که بیشتر مورد احتیاج مردم است ارزان کرده‌ایم این است که از آقایان اقلیت استدعا می‌شود در تمان دنیا در مسائل مهم نمایندگان اقلیت خودشان می‌دانند که در مسائل مهم نمایندگان اقلیت خودشان می‌دانند که در مسائل اصلی مملکت با اکثریت توافق می‌کنند الان در یک چنین بحران خطرناکی که وجود دارد البته بنده چون مامور سیاسی نیستم راجع به سیاست فعلا صحبت نمی‌کنم ولی در چنین بحران اقتصادی خطرناکی که مملکت دارد و از رعیت گرفته تا تاجر و مالک همه در بدبختی هستند و ما نمی‌توانیم حقوق مستخدمین را در اخر ماه بپردازیم این را آقایان یکقدری انصاف داشته باشند وقت هیئت دولت را بهیچوجه باین مذاکرات بیجائی که در اینجا می‌شود... (مکی – آقای دکتر نصر در نظر داشته باشید که چه میفرمائید بنده مجبورم بعنوان ماده ۹۰ صحبت کنم) بنده مذاکرات دارائی مانده یک عده آنجا هستند دنبال کار الان موقع خرید غله‌است موقع خرید تریاک است موقع جمع اوری هزار نوع محصول است تعرفه گمرکی معطل است کار سازمان برنامه هم معطل است بنده می‌ایم اینجا صبح تا شام دنبال این کار باید آقایان یکقدری هم کمک کنید یا دولت را عوض کنند بلاخره چه طور می‌شود بدردهای این مملکت رسید بهر حال در موضوع تعرفه گمرکی که آقایان فرمودند همه نوع می‌شود اقدام کرد و راهی که بنظر دولت رسید این بود که از نظر اینکه سوء استفاده‌ای نشود بهمین ترتیب که عرض شد پیشنهاد شد حالا اگر آقایان حاضرند یک جلسه سری تشکیل بدهند و قول بدهند که از صبح تا عصری از آن جلسه خارج نشودند ما تعرفه را بیاوریم و این تمام بشود بنده موافقم. با این کار که جلسه سری تشکیل شود و از صبح تا عصر اینکار تمام شود ما هم بیائیم تا عصر می‌نشینیم و درش بحث می‌کنیم تا در همان جلسه تمام شود. (صحیح است) اگر غیر از این است و آقایان می‌خواهند در اطرافش بحث کنند این درست نیست.
رئیس - آقای فولادوند (مکی – مطابق ماده ۹۰ بنده اخطار دارم) چیزی نگفتند که اخطار دارید (مکی – تمام بیانات بنده را تحریف کردند)
فولادوند - به نماینده نفرمودند که اظهاری نکنند خودشان را فرمودند که من اظهاراتم بیجاست و نتیجه اگر هم فرضا" یک اشتباهی بود عذر خواستند بنده با پیشنهاد جناب آقای دکتر شایگان که خورج از دستور است مخالفم و البته بایستی چه پیشنهاد دهنده چه مخالف صرفا" روی پیشنهادی که داده شده‌است صحبت کنند مطابق ائین نامه این لایحه بنظر بنده بعکس عقیده آقایان که فرمودند مضر است یکی از لوایح بسیار مفید برای طبقه پائین و دوم و سوم است و یکی از لوایح بسیار مضر برای طبقه اول این مملکت زیرا اتومبیل درجه اول و اجناس لوکس و تجملی و پودر و ماتیک و از این قبیل‌ها را هیج زن کارگری و هیچ کارگر مصرف نمی‌کند و ما که وکلای اکثریت هسیتم و خودمان هم جزء طبقات درجه اول مملکت نسبه هستیم همه ما حاضر شدیم با کمال طیب خاطر این ضرر را بخودمان و اقواممان بزنیم که بیائیم از آقایان استدعا کنیم خواهش کنیم که باین مملکت خدمت کنند و حاضر شوند یک مقار از آن پولی که در جیب دارند و در بانکها دارند برای خرج به این مملکت فقیر و این گداهائی که می‌ایند توی خیابانها می‌نشینند بدهیم که این مناظر رقت اور را انسان نبیند و این خروج از دستور بنظر بنده بسیار بضرر طبقات ۳ و ۴ مملکت است و اینکه میفرمائید بدولت اختیار قانونگزاری می‌دهیم ما بیک خارجی یعنی دکتر میلیسپو اختیارات بسیار زیادی داردیم و یک دولتی که مورد احترام اکثریت است یعنی از طرف مجلس نمایندگی و ختیار دارد چطور ما باو اختیار ندهیم که فرضا" با اتومبیل کادیلاک دو هزار تومان مالیات به بندد بنده نمی‌دانم این از کجا ضررش بطبقه سوم و چهارم می‌خورد اگر این را بیاورند مطرح کنند همینطور که آقای وزیر دارائی فرمودند الان در بازار شروع به استفاده کرده‌اند هنوز که تعرفه گمرکی را ندیده‌اند آن تجاری که حاضرند بمردم صدمه بزنند اجناس را گران کردند و بمردم صدمه می‌زنند (مکی – ما هم همین را میگوئیم) و از دسترسی مردم خارج کرده‌اند بنده اظهاراتم تمام شد و این لایحه از لوایح مقید است و نباید ما در مجلس یک همچو لایحه‌ای را دو سه ماه تعطیل کنیم و باین دولت باید تبریک بگوئیم که همچو خدماتی کرد و آقایان بایستی با کمال اطمینان و عقیده و ایمان باین لایحه رای بدهند که یک پولی از طبقات ثروتمند برای طبقه فقیر بگیرند.
دکتر شایگان - اینطور نیست آقا
کشاورز صدر - بنده هم مخالف هستم
رئیس - پیشنهاد دهنده آقای دکتر شایگان راجع به مسکوت مانده لایح تعرفه گمرکی آقایانی که موافقندقیام کنند (چند نفری برخاستند) تصویب نشد بحث ادامه دارد آقای مهدی ارباب. مهدی ارباب – تصور می‌کنم موضوعات اقتصادی و مالی که در مجلس مطرح می‌شود و جنبه اقتصادی دارد لازم است که آقای وزیر اقتصاد هم حضور داشته باشد (صحیح است) و امروز گویا به این اصل توجه نشده البته دولت اخیرا" بفکر اصلاحات امور اقتصاد افتاده و نسبت بامر صادرات هم انصافا" جناب آقای وزیر دارائی یک اقدام مفیدی کرده‌اند و امیدوار هستم که با این (مکی – که من ملیونر و شمای فقیر، من مخالفم و شما موافق) حاضرم ثروتمان را مبادله کنیم با همدیگر (مکی – با کمال میل) (جواد مسعودی – آقای ارباب با کی؟ با مکی ضرر می‌کنید) و امیدوارم بقیه اصلاحاتی را هم که لازم است و من و همه آقایان انتظار آن را داریم انجام بدهید یکی از اطلاحاتی که بنظر دولت رسیده که باید انجام شود اصلاح تعرفه گمرکی است جای تردید نیست اما شرطی که در موافقت بنده هست که تعرفه گمرکی بطوری اصلاح شود که برای زندگی طبقات متوسط مردم گرانی فراهم نشود البته در اصلاح تعرفه چنانچه باشیاء لوکس و لوازم غیر ضروری چیزی تحمیل شود لطمه‌ای بجائی نمی‌زند لیکن چنانچه به مصارف عمومی تحمیلی شود آن خلاف انتظار مجلس و آقایان خواهد بود منظور ما در اصلاح این تعرفه تغییر هزینه زندگی مردم خواهد بود و مشکلاتی که در عمل هست مرتفع خواهد شد اما نکته‌ای که جلب توجه جناب آقای وزیر دارائی را باید بکنم این است که تا کنون تقلیل درامد دولت که ناشی از وجود اشکالات روز افزونی است که بوده‌است و دولتهای گذشته باین اصل توجه نکرده‌اند وجود این مشکلات موجب این شده‌است که دایره قاچاق رو به توسعه گذاشته‌است با این تعرفه‌های وسیعی که ما داریم و کنترل آن خیلی مشکل است بایستی در عمل اقدامی نمود که واردات بصورت قاچاق بکشور صرف نکند اخیرا" دو کشتی از کلکته بطرف خلیج حرکت کرده‌است یک کشتی اسمعیلیه که ۱۰۸۵ صندوق چای محتوی انست که در حالی ۱۱۲۵ صندوق آن بکویت و بشرین حمل شده‌است بمنظور اینکه بطور قاچاق وارد کشور گردد (کشاورز صدر – بحرین جزء ایران است) بحرین البته جزو ایران ولی در بحرین نمی‌شود قاجاق کرد (شوشتری – چند صندوق فرمودید عرض کردم در کشتی اسمعیلیه ۱۱۰۸۵ صندوق چای حمل شده که ۱۱۲۵ صندوقش میاید به بنادری کهگمرک هست کنترل دولت هست و ۹۹۶۰ صندوق آن بطور قاچاق از طریق بحرین و کویت وارد ایران خواهد شد با کشتی دیگری هم ۸۰۰۰ صندوق چای حمل شده‌است که ۳۹۰۰ صندوقش بیشتر بمقصد خرمشهر نخواهد رسید (شوشتری – جناب آقای وزیر دارائی توجه بفرمائید) این یک مطلب تازه‌ای نیست این اقدام تازه‌ای نیست منظور عرض بنده این است که نصف بازرگانی ایران و واردات بصورت قاچاق عمل می‌شود بایستی تحمیلات واردات را کم کرد علی‌التحقیق درآمد دولت بالنتیجه اضافه خواهد شد در وضع فعلی هم اضافه خواهد شد (صحیح است) مثلا چای مجموعا" کیلوئی ۶۷ ریلی عوارض تعلق می‌گیرد و البته اینها را که عرض می‌کنم اینها اقدام دولت جدید نیست امیدوارم دولت جدید در رفع مشکلات موفقیت پیدا کند بنده ایمان دارم که فرو گذار نخواهد کرد این تذکر برای توجه باصل خرابی و عیب کار ست مثلا ملاحظه بفرمائید شکر کیلوئی ۴ الی ۵ ریال وارد سرحد می‌شود ۳ ریال۰ گمرک ۳ ریلذ حق انحصار ۵۰ دینار راهداری ۹ ریال هم سود بازگانی میکیرند البته اخیرا" قرار بودکه صود بازرگانی را موقوف کنند که خبر ندارم چکار کردند قماش هفتاد در صد عوارض دارد با این کیفیت البته قاچاق صرف می‌کند امیدوارم در این اصلاح تعرفه توجهی دولت کده باشد که دیگر قاچاق صرف نکند اما نکته دیگری که بطور اختصار عرض می‌کنم البته مطالب دیگری هم داشتم و خیلی زیاد هم بود حالا صرفهظر می‌کنم، این است که مدت ۶ ماه که برای ازمایش تعیین شده... (شوشتری – یادداشت را بخوانید) امیدوارم که در ظرف ۶ ماه لایحه قطعی را بیاورند به مجلس و البته آقایان می‌دانید از دوره نهم مجلس شورایملی لوایح آقایان می‌دانید از دوره نهم مجلس شورایملی لوایح ازمایشی خیل اوردند و بصورت قانون باقیمانده و هنوز برای قطعی شده آن فایده داشتن یا نداشتن مراجعه به مجلس نشده‌است البته مطالب دیگری هم که دارم طرفنظر می‌کنم و فعلا خاتمه می‌دهم یک یاداشتهائی هم آقایان دادند متشکرم در موقع دیگر مطالب را بعرض آقایان میرسانم و شخصا" کمال اعتماد را بجناب آقای وزیر دارائی دارم و انتظار دارم که دو سه سال بمانند و کارها را اصلاح کنند
رئیس - پیشنهاد کفایت مذاکرات گرفته شود دکتر کیان
دکتر کیان – بنده تصور می‌کنم که احتیاج بتوضیح زیاد نداشته باشد مذاکرات بقدر کافی شده‌است و ضمنا" موقعی که رای بکفایت مذاکرات گرفته شد اگر کسی هم نظری داشته باشد بصورت پیشنهاد خواهد داد و ضمنا" خود بنده هم یک پیشنهادی دارم که در موقعش تقدیم خواهم کرد.
کشاورز صدر - بنده مخالفم
رئیس – بفرمائید. کشاورز صدر - بنده عقیده دارم هر دولتی مخصوصا" آقایان که تحمل کرده و اروپا رفته هستند مثل جناب آقای دکتر نصر خودشان باید بیشتر اصول مشروطیت و حکومت پارلمانی را رعایت کنند حتی اگر با رعایت اصول پارلمانی یک زیانهائی هم بافراد توجه پیدا کند و عدهای ضرر بکنند یا نفع ببرند باید رجحان داد که مجلس در حکومت مشروطه حاکم بر اوضاع باشد (صحیح است) بنده اعتقاد دارم باید پرهیز کرد از این که حتی ایمان دارم که خود شما آقای دکتر نصر اقتضا نداشت باید پرهیز بکنید که اختیارات مجلس را بگیرید حتی بکمسیون بدهید من قبول دارم فرمایش آقا را را جع به تعرفه گمرکی یا قانون دیگری اگر در مجلس علنی گفتگو شود و تصویب شود یک زیانی می‌رسد و یک فعل و انفعالهائی در خارج می‌شود ولی مسلم بدانید که پیروی از اصول حکومت مشروطه و پالمانی مقدم بر اینهاست و حالا هم که تشریف اوردید و اختیار خواستید خوب بود همینطور که اینجا امدید برای این قانون یک کمسیون خاصی بخواهید و بعد گزارش آن کمسیون را بیاورید باین جا وفی الفور تصویب بشود یا لااقل لایحه را عادی می‌دادید می‌رفت به کمسیون و گزارشی که از کمسیون میامد اقدام می‌کردید که هم در مجلس تصویب شده باشد و هم خلاف اصل نباشد اما یک نکته دیگر علت اینکه من می‌گویم مذاکرات کافی نیست و باید مذاکره کرد این است که بسیاری از مسائل گفته نشده جناب آقای مکی یک مخالف صحبت کرده تصدیق بفرمائید که برای یک لایحه‌ای که دولت امده‌است می‌خواهد شلاقی اختیار بگیرد و برود با عجله لایه‌ای بقید دوفوریت اورده‌اید لااقل اجازه بدهید که دو نفر مخالف و دو نفر موافق حرف بزنند این که درست نیست همین موضوع قماش نخی که ۱۵ درصد... (زنگ رئیس) بنده یک دقیقه دیگر صحبت می‌کنم من باب مثل عرض می‌کنم این موضوع قماش نخی که گفته شد هزینه زندگی این بیچاره‌ها، این لخت و عورها را آقای دکتر نصر بالا برده شما بقماش انگلیسی و اتومبیلهای لوکس ۹۰ درصد بگذارید ولی حمایت صنایع داخلی در مملکت نباید موجب از بین بردن طبقه بدبخت باشد حمایت صنایع داخلی لازم است ولی راهش اینطور نیست، صنایع داخلیتان را بشکل دیگر حمایت بکنید نگذارید این اشیاء لوکس را بیاورند، پارچه انگلیسی بیاورند... (زنگ رئیس)
رئیس - آقای کشاورز صدر وقت شما تمام شده.
کشاورز صدر - اجازه بفرمائید من از آقایان تقاضا می‌کنم که اجازه بدهید یکنفر دو نفر دیگر در اطراف این موضوع صحبت کنند شاید مطالب لازمی بود و بنظر دولت هم مفید بیاید.
رئیس - رای گرفته می‌شود به پیشنهدد کفایت مذاکرات آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد فرائت می‌شود (پیشنهاد آقای نبوی بشرح ذیل قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی – راجع به لایحه شماره ۲۴۰۶۱ دولت موضوع تنظیم تعرفه گمرکی پیشنهاد می‌کنم جمله ذیل بر اخر ماده واحده اضافه شود: هدف دولت در تغییر و تنظیم تعرفه جدید تشویق صادرات و جلوگیری از ورود اشیاء غیر ضروری و تجملی خواهد بود.
رئیس - آقای نبوی.
نبوی - جای شک نیست که تعرفه گمرکی در اوضاع اقتصاد کشور تاثیر مهم دارد اگر گفته شود که یک قسمت از وضع بد مردم مربوط به تعرفه گمرکی است شاید مبالغه نباشد وضع گمرکی فعلی طوری است که اجناس داخلی صادر نمی‌شود و عدم صدور اجناس داخلی موجب بدبختی کشاورزان شده جناب آقای وزیر دارائی هم تصدیق فرمودند بنده پیشنهاد کردم که منظور دولت از تجدید تعرفه گمرکی این باشد که صادرات راتشویق بکند و مواد غیر ضروری را مانع از وردوش بکشور بشود با اطمینانی که آقای وزیر دارائی در اینجا دادند و فرمودند بنده می‌توانم این پیشنهاد را پس بگیرم چون منظورم تامین شده‌است. کشاورز صدر - بنده این پیشنهاد را قبول کردم.
رئیس - مطابق ائین نامه نیمشود و اگر شما می‌خواهید پیشنهادی نظیر این پیشنهاد بنویسید و بدهید پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود. (بشرح ذیل قرائت شد)
تبصره – ماشین الات تولیدی موجود در گمرک و همچنین ماشین الاتی که از اغاز سال ۱۳۲۹ از گمرک خارج شده‌است مشمول همان عوارض یا معافیتهائی خواهد بود که در ضمن اصلاح تعرفه جدید گمرکی منظور خواهد گردید، تیمورتاش. اردلان.
رئیس – آقای تیمورتاش.
تیمور تاش - عرض کنم منظور بنده از این پیشنهاد خیل ساده بود باین معنی که یک مقداری ماشین‌آلات وارد در گمرک ایران شده‌است و از صاحبان آنها برای ترخیص از گمرک تعهداتی گرفته‌اند چنانچه آقای وزیر دارائی در کسیون اقتصاد فرمودند در این تعرفه گمرکی امیدوار هستم که شاید تخفیف زیادی نسبت بگمرکات ماشین الات داده شود بنابراین بنده استدعایم این بود که از اول سال ۲۹ آن قسمت از ماشین الات که وارد گمرکات شده‌است و تعهداتی داده‌اند آنها را بپایه بعد از تصویب این قانون بگذارند و بهمین طریق عمل بکنند (شوشتری چرا بطور کلی نکنند؟) منظور این است که باید از جائی شروع شود حالا از اول سال ۱۳۲۹ شروع بشود اگر آقای وزیر دارائی می‌فرمایند که این را باید عطف بماسبق تر کرد یعنی مثلا از نیمه سال ۲۸ بشود بنده هم عرضی ندارم. وزیر دارائی - اگر چه باز هم احتمال می‌رود آقای مکی بلند شوند و یک نطقی بفرمایند معذلک چون نظر دولت این است که تولید افزایش پیدا کند و این هم جز از این طریق راهی ندارد بنده با پیشنهاد جناب آقای تیمورتاش موافقم با یک اصلاح و آن اصلاح این است که نوشته شود: مشمول همان عوارض و مالیاتی خواهند بود که در ضمن تعرفه جدید منظور خواهد شد.
رئیس - آقای وزیر دارائی باین صورت موافقت کردند، ماشین‌آلات تولیدی که از اغاز سال ۱۳۲۹ وارد گمرکات ایران شده‌اند مشمول همان عوارض و مالیاتی خواهند بود که در ضمن اصلاح تعرفه جدید گمرکی منظور خواهد کرد.
اردلان - صحیح است ما هم قبول داریم.
دکتر طاهری - ۱۳۲۹ نیست آن چه که در گمرک موجود است.
وزیر دارائی - اجازه بفرمائید اضافه بشود ماشین الات موجود در گمرک و ماشین الاتی که از اول ۱۳۲۹ وارد شده.
رئیس – با اصلاحی که آقای وزیر دارائی فرمودند باین پیشنهاد رای گرفته می‌شود.
جمال امامی - دیگر رای می‌خواهد چه بکند وزیر که قبول کرده‌است.
رئیس - ائین نامه گفتنه‌است باز هم بید رای گرفته شود اگر اینطور نمی‌خواهید ائین نامه را اصلاح بکنید بنده چه بکنم، آقایان که موافقند با پیشنهاد آقایان تیمورتاش و اردلان با اصلاحی که آقای وزیر دارائی کردند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد، جزو لایحه می‌شود پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌کنم جمله زیر به اخر ماده واحده اضافه شود. تا موقعی که تعرفه پیشنهادی به تصویب مجلس شورای ملی نرسیده‌است تعرفه گمرکی که بموجب این ماده مقرر می‌شود قابل اجرا خواهد بود فرهودی.
رئیس - آقای فرهودی.
فرهودی - یکی از اصولی که در قانگزاری باید رعایت کرد این است که خللی در امور مملکت پیدا نشود قانون تعرفه گمرکی یک از قوانین مستمر مملکت است یعنی نیمشود موقعی را ما فرض کنیم که یک قانون تعرفه‌ای در دست نداشته باشیم در این جا دولت پیشنهاد کرده‌است که ما یک تعرفه‌ای معین کنیم و شش ماه هم ازمایش می‌کنیم بعد می‌دهیم بمجلس و شوایملی بنده می‌خواهم ببینم فاصله مدت بین آن شش ماه و آن تاریخی که مجلس شورایملی این تعرفه را تصویب می‌کند چه خواهد بود؟ ایا تعرفه‌ای که فعلا اجرا می‌شود اجرا خواهدشد؟ اگر این تعرفه خوب بود که تغییرش نمی‌دادند و اگر بگویند که این تعرفه اصلاح شده اجرا خواهد شد که شش ماهش گذشته بنابراین ناچاریم که یک مدتی معین بکنیم بنی ششماهی که ازمایش شده و آن روزی که مجلس رای خواهد داد و در حقیقت این تکمیل ماده‌است یعنی ما را از بلاتکلیفی راحت خواهد کرد و من خیلی خوشوقتم که در این پیشنهاد مواجه هستم با آقای وزیر دارائی که توجه باین امور دارند و یک حباب صد شمعی این کابنیه هستند و این پیشنهاد را قبول می‌فرمایند ضمنا" برای اینکه دو مرتبه پشت این تریبون نیایم پیشنهاد دیگری هم داده‌ام و آن اینست که بدولت اجازه داده شده‌است که در تعرفه گمرکی تجدید نظر بکنند که تعرفه را بالا ببرد یا پائین ببرد و این تعرفه را دچار تزلزل بکنند برای اینکه تعرفه هر روز تغییر نکند بنده پیشنهادی داده‌ام که این تغییر فقط برای یک دفعه خواهد بود و بعد بیاید به مجلس شوارای ملی و تصویب بشود.
رئیس – آقای نورالدین امامی.
امامی - موافقم
وزیر دارائی - مجددا" پیشنهاد خوانده شود
رئیس – مجددا" خوانده می‌شود (مجددا" پیشنهاد آقای فرهودی قرائت شد) آقای ارباب مخالفید بفرمائید:
ارباب - فقط می‌خواستم عرض کنم با پیشنهاد آقای فرهودی موافقم.
رئیس - باید رای گرفته شود آقای وزیر دارائی با این پیشنهاد موافقت نمودند. آقایانی که با این پیشنهاد موافقند قیام کنند (اکثربرخاستند) تصویب شد، پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌کنم در ماده واحده تعرفه گمرکی بعد از جمله لازم می‌داند " در یک دفعه " اضافه شود. فرهودی
رئیس - آقای فرهودی
فرهودی - توضیحش را بنده عرض کردم مقصود این است که این تعرفه را یک دفعه اصلاح کنند که تصور نشود دولت اجازه دارد در ظرف مدت این ششماه دائما" این را اصلاح بکند این است که بنده خواهش می‌کنم آقای وزیر دارائی پیشنهد من را قبول بکنند که این اصلاح فقط برای یک دفعه‌است.
رئیس - آقای تیمورتاش
تیمورتاش - گفته‌اند تعرفه گمرکی ازمایشی یعنی اینکه بخواهند در ظرف ششماه ازمایش بکنند بنده می‌خواستم از جناب آقای فرهودی استدعا کنم آن اصل کلی را که جناب آقای وزیر دارائی فرمودند یهنی آن اصل اعتماد را رعایت بفرمایند (فرامزی – یعنی میفرمائید هر روز عوض کنند) من عرض نمی‌کنم هر روز عوض بکنند این اختیاری است که بوزارت دارائی می‌دهند (فرامرزی – برای یک دفعه) دعوی بر سر همین است که بهتر است قبول کینم بنده عقیده‌ام این است که چون اسمش ازمایشی است یک دفعه معنی ندارد اجازه بدهید این در اختیار وزارت دارائی باشد که هر وقت خواست تغییر بدهد.
رئیس - آقای ملک مدنی
ملک مدنی - این پیشنهاد بسیار پیشنهاد مفیدی است برای خاطر اینکه این نگرانی هست که اگر اختیار بطور کلی بدولت داده شود چندین مرتبه این تعرفه گمرکی را عوض و بدل بکند و ما می‌خواهیم وقتی که دولت یکباره تضمیمش را گرفت همانطوریکه خودشان فرمودند بدون اطلاع قبلی منتشر کنند که اشخاص سوء استفاده نکنند بنده بآقای دکتر نصر نهایت اعتماد را دارم و ایشان را مردی درستکار و صحیح العمل می‌دانم که دقت می‌کند هیچوقت اشخاص سوءاستفاده نکنند ولی در قانونگذاری باید رعایت احتیاط را بکنیم و پیشنهاد آقای فرهودی بنظر بنده صحیح است و خود جناب آقای وزیر دارائی یقینا" موافقت می‌فرمایند.
وزیر دارائی - بنده موافقم.
رئیس - رای گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای فرهودی باموافقتی که آقای وزیر دارائی فرمودند آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثریت برخاستند) تصویب شد، پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد)
ریاست مجلس شورای ملی – پیشنهاد می‌کنم که دولت فقط می‌تواند نسبت به اجناس غیر لازم و تجملی تعرفه گمرکی را اضافه کند و نسبت باجناس لازم و تجملی تعرفه گمرکی را اضافه کند و نسبت باجناس لازم و غیر تجملی حق اضافه نمودن نرخ تعرفه گمرکی ندارد. غلامرضا فولادوند.
امامی - من مخالفم آقای رئیس
رئیس - آقای فولادوند
فولادوند - بنده منظورم این بود که فقط برای اجناس غیر لازم و تجملی اضافه نرخ گمرک تعیین بشود و اجناس مورد احتیاج عامه و طبقات پائین معاف بشود، جناب آقای وزیر می‌فرمایند این موضوع پیش بیند شده (وزیر دارائی – حتی المقدور سعی می‌کنم) حتی المقدور سعی میفرمائید آنجا که بنده با پیشنهاد آقای دکتر شایگان مخالفت کردم از نظر کمک اقویا به فقرا بود اما حالا که اجناس مورد احتیاج عامه رات هم تعرفه گمرکی می‌بندند این زندگی را بر مردم سخت می‌کند باین جهت بود که بنده این پیشنهاد را کردم.
رئیس – آقای وزیر دارائی
وزیر دارائی - البته اساس نظر دولت بر این است که اشیاء مولد از گمرکات معاف شوند و یا گمرک انا کم بشود و اشیاء مورد احتیاج عامه گران نشود ولی نظر بهمین معافیت هائی که در نظر می‌گیریم در مقابل چون درامد دولت هم یک امر اساسی است بنده نمی‌توانم قول بدهم که نسبت باشاء مورد لزوم دیگر هیچ اضافه نخواهد شد منتهای سعی بعمل خواهد امد که باجناس دیگر اضافه نشود و اگر اضافه می‌شود باجناس تجملی اضافه شود.
رئیس - آقای امامی
چندنفر از نمایندگان - پس گرفتند
رئیس - اگر پس می‌گیرند باید خودشان بفرمایند من نمی‌فهمم چرا وقت را تضییع می‌کنند آقای امامی
نورالدین امامی - بعقیده بنده از این لایحه دولت نظر داشته که یک عده اجناس که مورد احتیاج عمومی و طبقه سوم و چهارم نیست در تعرفه گمرکی آنها تجدید نظر بکند بتعرفه آنها اضافه بکند و چیز هائی که مورد احتیاج است از آنها کم بکند ما با این پیشنهادات خودمان الان طوری می‌کنیم کهبدبخت دولت هم پشیمان می‌شود از اوردن یک لایحه مثلا پیشنهاد می‌کنند ماشینهای تولیدی من آنجا مخالف بودم و آقای رئیس اجازه ندادند آقا ماشنهائی که میلیونها پول داده‌اید و اورده‌اند و می‌خواهند پارچه ببافند و بقیمت گران بفروشند چرا از عوارض گمرکی معاف بشود ما داریم دولت رامجبور می‌کنیم دیگر اینجور لایحه نیاورد استدعا می‌کنم شب جمعه ست هوا هم گرم است آقایان از پیشنهادهای خود صرفنظر کنند لایحه را تصویب کنند.
فولادوند – اینها ارتباط با پیشنهاد بنده نداشت
رئیس – پیشنهاد مشابهی رسیده راجع به بعضی معافیتها همین طور لوازم برق و دواها و چیزهای دیگری که خود نمایندگان پیشنهاد کرده‌اند ماده ۱۳۷ در این باره‌است که قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۱۳۷ – هیچیک از نمایندگان نمی‌تواند بهیچ عنوان چه مستقلا" و چه در ضمن لوایح و طرحها پیشنهاد خرج یا پیشنهادی که بالواسطه مستلزم خرج باشد بنماید. (ازاد – این پیشنهاد خرج نیست)
رئیس – این پیشنهاداتی که رسیده مشابهش هم رسیده معافیت از گمرکات این راجع بخرج نیست؟ (گفته شد خیر راجع به خرج نیست) بسیار خوب پس رای می‌گیریم به پیشنهاد آقا فولادوند آقایانی که موافقند قیام کنند (عده کمی برخاستند) تصویب نشد پیشنهاد دیگر قرائت می‌شود (بشرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌کنم ماشین الات برق که برای روشنائی شهرستانها در اول سال ۱۳۲۹ وارد گمرکات شده و یا فعلا در گمرکات موجود است مانند کارخانجات تولیدی مشمول تعرفه باشد – عماد تربتی جمال امامی – رای دادیم و قبول هم شد
رئیس – آقای عماد تربتی
عماد تربتی – اولا عرض کنم که این پیشنهاد خرج نیست بلکه گفته شده که در تعرفه اضافه نشود راجع به کارخانجات تولیدی آقای وزیر دارائی قبول فرمودند در صورتیکه کارخانجات برق که رد باب روشنائی ولایات است مقدم و موضوعی در برنامه دولت بود که مردم در تاریکی هستند و دولت و سازمان برنامه حاضر است کمک مالی بکند که مردم نجات پیدا کنند در ولایات مطلقا" برق نیست! اگر هم برقباشد بنا بمثال معروف باید کبریت بزنید و ببینید چراغ روشن است یا این بود که بنده درخواست می‌کنم که در مودر کار نجات برق هم مثل کارخانجات تولیدی بشود.
رئیس – آقای وزیر دارائی
وزیر دارائی – می‌خواستم عرض کنم کارخانجات برق هم مشمول آن قسمتی است که بنده موافقت کردم.
رئیس - آقای عماد تربتی آقای وزیر دارائی موافقند و نظر شما تامین است.
عماد تربتی – مامورین وصول و مامورین گمرکات اشکال می‌کنند که این تولیدی نیست باید تصریح شود یک کلمه برق در آنجا بگذارید یا آن که این پیشنهاد تصویب بشود والا در عمل ممکن است متصدیان وصول اشکالتراشی بکنند. همانطور که لوازم یدکی تراکتور را نپذیرفتند.
رئیس – آقای امامی
امامی – مخالفت بنده با پیشنهاد آقای عماد تربتی از لحاظ تاریخی است که در آن جا ذکر کرده‌اند یعنی آن جا نوشته‌اند از اول سال ۲۹ وارد شده یا می‌شود بنده این قسمت را خدمت آقای دکتر نصر بطور خصوصی پیشنهاد کردم در این مورد بهترین عمل عمران و ابادی که از طرف اهالی اقدام می‌شود و یکی از بهترین قسمت هائی که برای ابادی و عمران شهرها بکار می‌رود همین موتورهای برق است که یکی از اظهاراتی که دولت حاضر در بدو معرفی دولت در مجالس که صحبت می‌شد می‌گفت این بود که بدبختی این مملکت است که بیش از بیست سی شهرستان برق روشنائی ندارد اینرا می‌خواستم تذکر بدهم این متجاسرین که در اذربایجان حکومت می‌کردند در مدت خیلی کمی که حکومت کردند از نظر خودشان قرارداده بودند بدون اساس روز خیابانها قیر میریخته بعنوان اینکه اسفالت می‌کنیم یا موتورهای کوچکی می‌اورند و برای پروپا کاند و تبلیغات یک کارهائی می‌کردند حالا مادر بعضی از شهرها اقدام کردیم و برای شهرهای اذربایجان یک مقداری موتور وارد کردیم ولی از نظر سنگینی عوارض گمرکی و از جنبه گمرکی که به آنها تعلق گرفته نمی‌توانم وارد کنم اینست که می‌خواستم تقاضا کنم این موتورهای برق که الان یاد در سال ۲۷ و ۲۸ وارد شده این را موافقت کنند که از تعرفه و ارضیه گمرکی معاف باشد.
رئیس – آقای وزیر دارائی
وزیر دارائی – این ماشین‌آلات برق همانطور که آقای امامی اهری تذکر دادند باید وارد شود ولی یک موضوعی هست که اگر بنا بشود ما همین طور به تدریج دامنه این قانون را توسعه بدهیم کار مالی مان فلج می‌شود و اساس مالیات و درامد دولت بکلی مختل می‌شود (فرامرزی – صحیح است) خواهش می‌کنم موافقت بفرمائید از همان اول سال ۱۳۲۹ این مقررات اجرا شود (صحیح است)
تربتی – از اول ۲۹ که همان پیشنهاد بنده‌است حالا که موافقت فرمودند من پیشنهاد خود را پس می‌گیرم.
رئیس – پیشنهاد دیگری قرائت می‌شود (بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی – پیشنهاد می‌کنم که دولت نسبت به اجناسی که می‌خواهد نرخ تعرفه گمرکی را اضافه نمایند باید منحصر به اجناس و اشیائی باشد که از تاریخ تصویب این قانون وارد کشور می‌شود و یا در گمرک موجود است و برای اجناس موجود در کشور این حق را نخواهد داشت – غلامرضا فولادوند.
نورالدین امامی - پس گرفتند
رئیس – آقای فولادوند
فولادوند - جناب آقای امامی خوئی جنابعالی اگر خسته‌اید باید پیشنهاد کنید که جناب آقای رئیس تجدید وقت کنند برویک و بعد بیائیم وارد قانونی که با مقدرات مملکت و مردم سر و کار دارد که نمی‌شود با این سرعت تصویب بشود بگوئید پس گرفتند بنده که با این قانون موافقم با شرایطی موافقم و اگر این شرایط بنده در نظر گرفته نشود خودم باین لایحه رای نمی‌دهم یکی از شرایط بنده که رد شد خوب، شرط دوم بنده این است مامورین وزارت مالیه درد کاکین و خانه‌های مردم نریزند که دو متر پارچه قاچاق داری سه تا ساعت قاچاق داری (صحیح است) و سبب آزار مردم را فراهم کنند بنده پیشنهاد می‌کنم آن اجناسی که فعلا در گمرک است و آن چه اجناس که بعدا" وارد گمرک می‌شود مشمول مقررات این تعرفه‌است (صحیح است) نه بخانه‌ای مردم بریزند و بمغازه‌های مردم بریزند و اسباب زحمت بشوند پیشنهاد بنده این است پیشنهاد می‌کنم که دولت نسبت باجناسی که می‌خواهد نرخ تعرفه گمرکی را اضافه کند باید منحصر باجناس و اشیائی باشد که یا در گمرک موجود است و یا از تاریخ تصویب این قانون وارد بکشور می‌شود و برای اجناس موجود در کشور این حق را نخواهد داشت.
رئیس - آقای وزیر دارائی
وزیر دارائی - نظر نماینده محترم کاملا صحیح است ولی این قانون گزاری است وقتی قانون گمرک و تعرفه گمرکی وضع می‌شود فقط شامل اجناسی است که در تاریخ اجرا شدن تعرفه گمرکی از گمرکات بیرون میاید والا جنسی که قبلا وارد مملکت شده‌است اصلا در اختیار گمرک نیست که بخواهند از او چیزی بگیرند.
صفائی - آقای فولادوند اتخاذ سند کنید و پس بگیرید
رئیس - رای گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای فولادوند
رفیع - آقا رای نمی‌دهند آن وقت عکسی العمل ایجاد می‌شود.
فولادوند – نظر بنده تامین شده و پس می‌گیرم.
وزیر دارئی – نظر ایشان تامین است.
رئیس- پیشنهاد آقای ملک مدنی قرائت می‌شود (بشرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌نمایم جمله زیر بماده واحده اضافه شود: ورود اتومبیلهای لوکس درجه اول ممنوع و همچنین ماشین‌آلات کشاورزی و اسباب یدکی ماشینهای کشاورزی از عوارض گمرکی معاف خواهد بود.
رئیس- آقای ملک مدنی
ملک مدنی - یکی از اصلاحاتی که هر دولتی در نظر دارد بخصوص این دولت فعلی که نظرش اصلاح امور کشاورزی است در این که کشاورزی یا آلات و افزار کهنه و قدیمی دارد و حتما" باید بتدریج ما اصول کشاورزیمان جدید بشود و مکانیزه بشود محل تردید نیست و بنده پیشنهاد کردم که اولا اتومبیلهای لوکس و درجه اول یعنی آن اتومبیل‌هائی که بنده حالا اسم نمی‌برم که سوء استفاده کنند از بیان بنده ولی جنابعالی و همه واقف هستند اینها را ممنوع کنند که در مملکت وارد نشود و بنظر بنده این دو حسن دارد یکی اینکه پول زیادی از کشور ما بخارج منتقل نمی‌شود و یکی دیگر هم یک قدری حسد مردم را کم می‌کند در این خیابانهای تهران از زیادی اتومبیلهای لوکس کادیلاک و دوج و بیوک آدم نمی‌تواند عبور کند، دو تا سیستم اتومبیل در نظر بگیرند که کارخانه اتومبیل هم مجبور باشد اسبات و اثاثیه او را بیک قیمت مناسبی بمملکت بدهد من خیال می‌کنم این بنفع کشور باشد که ماشین الات کشاورزی و اسباب یدکی آنها را که طرف احتیاج کشاورزان است از عوارض گمرکی معاف کینم یک قانونی هم قبلا" در این موضوع گذشته و عطف شده ولی متاسفانه آن طوریکه لازم بود اجرا ندشده بنده پیشنهاد م اینست که اگر چناچه دولت در نظر دارد بامور کشاورزی کمک بکند بهترین راه اینست که ماشینهای کشاورزی و ادوات و اسباب یدکیش را از گمرک معاف کند که کشاورز و زارع بتواند بیک قیمت مناسبی تراکتور و سایر اسباب یدکی آن را تهیه کند و این یک کمک موثری در قیمت تولید مملکت می‌کند.
رئیس - آقای وزیر دارائی
وزیر دارائی – پیشنهاد آقای ملک مدنی شامل سه قسمت بود یکی راجع به اینکه اتومبیل لوکس وارد نشود امروز تعریف اتومبیل لوکس یک امر مشکلی است و حتی رویش هم نوشته‌است لوکس و لوکس تنها بمعنی تجمل است بلکه برخلاف آن چه تصور می‌رود آن اتومبیلهایی که رویش نوشته شده‌است دولوکس ارزانتر از سایر اتومبیلها ست بنابراین تشخیص اتومبیل تجملی و غیر تجملی امر مشکلی است ولی بنده بانظر ایشان موافق هستم که در قسمت حقوق گمرکی ترتیبی داده شود که کسانیکه می‌خواهند اتومبیل خیلی اعیانی و تجملی داشته باشند خرج بیشتری بکنند یک قسمت دیگر راجع بماشین الات کشاورزی فرمودند که بعقیده بنده صددرصد صحیح است و مشمول همان مقرراتی می‌شود که راجع بماشین الات کشاورزی تصویب شده‌است فقط یک نکته‌است، ایشان می‌فرمایند که در همین جا پیشنهادی بکنند که معاف بشود این با اصل ماده وفق نمی‌دهد چرا؟ برای اینکه اگر اینجا بگوئیم معاف بشود وارد تعرفه گذاری شده‌ایم و حال اینکه این ماده واحده فقط برای تحصیل اختیار است و این موضوع پیشنهاد جنابعالی را دولت در نظر می‌گیرد و مسئله سوم راجع به وسائل یدکی است، البته وسایل یدکی لازم و ملزوم هر دستگاهی است، منتهی آقایانی که بامور گمرکی یکقدری ارتباط دارند می‌دانند تشخیص یک بسته اسباب قبدانها مبذول نداشته‌اند و بنده خیال می‌کنم تمام آقایان نمایندگان با من همصدا هستند کابینه آقای دکتر مصدق که خود در صف معلمین جاداشته و دارند من می‌خواهم که توجه بیشتری نسبت بتقاضای طبقه معلم و مواد ده گانه قطعنامه جامعه لیسانسیه‌ها مبذول دارند باید مجلس شورایملی نسبت بتقاضای حقه این طبقه مردم وطنپرست بذل توجه نماید و موجبات تشویق آنها را فراهم سازد (صحیح است) تلگرافی هم از شوشتر برای آقای ابریشمکار رسیده‌است که برای بنده فرستاده‌اند وخلاصه اش این است که فرماندار جدیدی که بانجا رفته‌است نسبت بشهردار و استقلال شهرداری شروع به بدگوئی و توهین کرده‌است و برای پیشرفت کار خودش ایجاد دودستگی درشهر فراهم کرده‌است وموجب زحمت مردم شده‌است و مردم تقاضا دارند که در این موقع باریک کاری نکنند که این جریانات در شوشتر پیدا بشود که اسباب زحمت بشود یک نامه سر گشاده‌ای هم از عدهای از اهالی خوزستان رسیده راجع بافزایش عده نمایندگان خوزستان که توضیحات کافی هم داده شده این تلگراف را خدمت آقای رئیس تقدیم می‌کنم جناب آقای سلطان العلماء تذکر فرمودند مطابق دو اصل قانون اساسی که بنده خواندم خوب است دولت لایحه منع مسکرات الکلی را که مجلس هم تصویب کرده زود تر بیاورند (شوشتری اجرای منع مسکرات ـبفرمائید منع نفرمائید)
مکی ـ لایحه آن در مجلس سنا خوابیده‌است
رئیس ـ آقای گنجه
گنجه ـ مطلبی که بنده امروز می‌خواستم باستحضار مجلس شورای ملی برسانم راجع بوضع دانشگاه تبریز است که خوشبختانه خود آقای وزیر فرهنگ که یکی از فرهنگیان کشور است خوب استحضار دارند و تشریف دارند خواهش می‌کنم عرایض بنده را درست توجه بفرمائید وقبل ازاینکه مادر مقابل یک پیش امدهای غیر منتطره‌ای باشیم علاج کار را بفرمایند با این که هیچوقت از صحبت‌های قبل از دستور نتیجه‌ای تحصیل نمی‌شود و اثری باین گفتارها ترتیب نیست روی اصل اینکه اظهار درد شاید تخفیفی در الام خواهد داد مطالبی راجع بدانشگاه تبریزعرض می‌کنم و حالا هم آقای فرهودی راجع بخوزستان و ایجاد دانشگاه در آنجا بیاناتی فرمودند بنده خواستم بایشان یاد اوری کنم که اگر منظور از تاسیس دانشگاه و وضع دانشگاه این است که ما داریم بهتر این است که ایشان از تقاضای تاسیس که وارد گمرک می‌شود که آیا این اسباب یدکی است و یا پیچ است خیلی مشکل است چون رویهمرفته یک پیج و مهره برای یک تراکتور که حقوق گمرکی داشته باشد یا نداشته باشد تاثیری در وضع گمرک ندارد ولی معاف کردن از گمرکش اشکالات زیادی تولید می‌کند و قاچاق فوق‌العاده‌ای را ایجاد می‌کند و کار دولت را در محظور می‌گذارد اینست که باوجود اینکه دولت کمال میل را دارد که اسبابهای یدکی وسایل کشاورزی از گمرک معاف باشند چون لوازم یدکی قابل کنترل نیست این اجازه را می‌خواهد که این نظر را فعلا" مسکوت بگذارند تا راه حلی برایش پیش بینی شود.
ملک مدنی - بنده در آن قسمت اوئلی کاملا موافقم و می‌دانم که خود آقای دکتر نصر وزیر دارائی حسن نیت دارند و در قسمت سوم می‌خواستم یک توضیحی عرض کنم که در نظر بگیرند که این الان مبتلا به اشخاص است که تراکتور خریده‌اند و می‌خواستم عرض کنم که یک راهی پیداکند که این سوءاستفاده نشود یک تکه اسبابی که پنجتومان وارد می‌شود کشاورز پنجاه تومان خریداری نکند بنده اصل عرضم این بود.
رئیس – پیشنهاد آقای کشاورز صدر قرائت می‌شود (بشرح زیر قرائت شد)
تبصره – دولت مکلف است ضمن تنظیم تعرفه گمرکی ورود مشروبات الکلی را بکشور باستثناء آنهائیکه جنبه طبی دارد ممنوع سازد. وزیر دارائی – ممنوع هست.
رئیس – آقای کشاورز صدر
کشاورز صدر – بنده تصور نمی‌کنم که آقایان با این نظر مخالف باشند زیرا این یک مطلبی است که آقایان دانه دانه که خدمتشان رسیدم می‌فرمایند که ممنوع است ولی این عمل نشده این مربوط بحقوق گمرکش هم نیست بنده این توضیحم را می‌دهم آقا اگر فرمودید که ممنوع است که ممنوع بکنید و در گمرک هم تصریحی در مورد آنها نشده‌است بنده در سال ۱۳۲۶ یک اماری گرفتم که چهار صد تن یعنی ۱۳۰۰ خروار مشروب خارجی وارد این مملکت شده‌است (مکی – کوفتشان بشود) بنده پیشنهاد کردم باستثناء آن مشروباتی یعنی آن مشروباتی که الکل دارد ولی طبی است باستثتاء آنها مطلقا" ممنوع بشود که وارد کشور بشود ما این درامد را نمی‌خواهیم و بعقیده بنده این یک قدم بزرگی است که ما ربر می‌داریم و استدعا می‌کنم از آقای وزیر دارائی توضیح هم زیاد نمی‌دهم خواهش می‌کنم بپذیرند چون در آنها آن موضوعی که هست جامعیتش باندازه این ماده نیست و اگر اینرا آقا بپذیرند اطمینان دارم که نتیجه خوب می‌گیرند و اگر این کار را کردید باین لایحه هم رای می‌دهم.
رئیس – آقای وزیر دارائی
وزیر دارائی – راجع باین اصل که مشروبات الکلی نبایستی وارد کشور بشود باچندین دلیل بنده موافقم که محتاج تبذکر نیست برای اینکه آقایان هم همین نظر را دارند همین الان این ممنوع است و ممنوع تر ار این هم هست جنابعالی تذکر میفرمائید برای اینکه حتی برای سفارتخانه‌های خارجی هم ممنووع شده و از این جهت ما دچار اشکال شده‌ایم (کشاورز صدر – هرروز دارند وارد می‌کنند) بعالوره اصولا موضوع تعرفه مربوط بمیزان حقوق گمرکی است و معمول نیست که در موضوع تعرفه ممنوعیت بپردازند برای اینکه ممنوعیت خودش یکوقتی طبق یک قانونی شده‌است و دیگر تغییر تعرفه لازم نیست برای اینکه اگر ما این را در تعرفه گمرکی بگنجانیم دجار اشکال می‌شویم در هر حال هم دلائل ایشان و هم نظر ایشان هر دو تامین است.
کشاورز صدر – تعرفه اش را بردارید بنده قبول می‌کنم.
رئیس – رای گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای کشاورز صدر، آقای وزیر دارائی این موضوع است یا خیر؟ (وزیر دارائی – ممنوع است آقا) پس دیگر رای لازم نیست پیشنهاد آقای دکتر طبا قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌کنم ماده واحده تقدیمی وزارت بهداری راجع به معافیت گمرک داروجات که دو فوریت آن تصویب شده‌است بعنوان ماده الحاقی بماده واحده اضافه شود.
رئیس - آقای دکتر طبا
دکتر طبا – پیشنهاد بنده تقریبا" تصویب شده چون دو فوریتش در جلسه اسبق مجلس تصویب شد یک داروهائی است که وزارت بهداری اسم برده از قبیل داروهای ضد مالاریا، بیسموت که آقایان دیده‌اند مطالعه کرده‌اند که فوریتش تصویب شده‌است، این داروها برای اینکه فوق‌العاده ضرورت دارد و از گمرک هم معاف تشخیص داده شده بنده پیشنهاد کردم که این قانون بصورت ماده الحاقیه ضمیمه ماده واحده بشود (جمعی از نمایندگان – مخالفی نیست) (وزیر دارائی – بنده هم موافقم)
رئیس – پس رای گرفته می‌شود، آقای وزیر دارائی موافقت کرده‌اند آقای وزیر بهداری هم همین طور پس رای گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای دکتر طبا آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد. پیشنهاد آقای دکتر کیان قرائت می‌شود (بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی – پیشنهاد می‌نمایم تبصره ذیل بماده واحده افزوده شود.
تبصره – دولت مکلف است بلافاصله پس از تصویب این قانون تعرفه گمرکی را که تهیه شده‌است بمجلس شورایملی تقدیم و در همان موقع آن را اجرا نماید.
رئیس – آقای دکتر کیان
دکتر کیان – این موضوعی که بنده پیشنهاد کردم مختصر توضیحی لازم دارد و گمان می‌کنم خود آقای وزیر دارائی هم معتقد باین مسئله باشند بطوریکه آقایان می‌دانند که نمی‌شود در امور اقتصادی و مخصوصا" مالی و گمرکی مدرم را بکلی بلاتکلیف گذاشت یعنی مثلا در یک دوره ششماهه یا بیشتری اساسا" ملاک عمل در دست مردم نباشد، آقایان بازرگانی بایستی در هر موقعی که کالا سفارش می‌دهند یا مرخص بکنند باید باید قبلا بدانند که چقد باید گمرک و عوارض بدهند و اینکه در مدت ششماه اصلا مملکت ایران بدون تعرفه گمرکی باشد این صحیح نیست و قطعا" نظر وزارت دارئی هم این نبوده، از طرف دیگر در ادوار مختلف هم که تعرفه گمرکی بمجلس شورایملی برای تصویب پیشنهاد شده‌است همیشه قرار بر این بوده استکه طرح تعرفه گمرکی را هم ضمیمه ماده واحده می‌کردند منتهی باقید دو فوریت تصویب می‌شد، آن نظر دولت و آن تعرفه هم منتشر میشده دولت هم مدت شش ماه یا کمتر یا بیشتر حق داشته‌است در اثر تجربیاتی که حاصل می‌کنند اگر تغییر و تبدیل را مقتضی دانست این تغییرات را بعمل میاورد. بطور کلی در سایر ممالک این رسم عمومی است و یک قوانینی خودشان دارند که تعرفه‌های گمرکی را در موقعی که دولت تهیه کرد و خواست بموقع اجرا بگذارد از موقعیکه خودش تشخیص داد که باید این را اجرا کند اول آن را اجرا می‌کند و بعد هم لایحه قانونیش را بمجلس میاورد از لحاظ جلوگیری از تبانی و این در عرف بین المللی اسمش لوادوکارنه‌است از آقای شوشتری عذر می‌خواهم. تعرفه کنونی ورا هم در حدود یکسال ونیم است که مشغول تنظیمش هستند و حالا هم طرح جامعی تهیه شده و وقتی که دولت این قانون را آورد بایستی بلافاصله پس از تصویب این قانون تعرفه کنونی تهیه شده و منتشر شود و در اختیار عموم گذاشته شود و ضمنا" یک نسخه هم بمجلس شورای ملی تقدیم شود که بهترین وسیله انتشار آن خواهد بود و در عین حال در مدت شش ماه اگر تغییر و تبدیل دادند مطابق این اجازه که داده می‌شود آن تغییرات را هم در آن تعرفه بتدریج وارد می‌کنند و آن تعرفه‌ای که پس از ششماه از تاریخ این قانون مورد عمل گمرک خواهد بود آن تعره قطعی است که بتصویب مجلس می‌رسد. بنابراین بعقیده بنده آقای وزیر دارائی هم موافقند با این پیشنهاد حتما" موافقت می‌کنند چونکه نمی‌شود مملکت را در حال فترت گذاشت از لحاظ تعرفه امایک نکته دیگری که مخواستم از جناب آقای وزر دارائی توضیح بخواهم و طی یک پیشنهاد هم داده‌ام اینست کهما با بعضی از ممالک قراردادهای تجاری داریم که بموجب آن بعضی از مواد تعرفه گمرکی را نمی‌توانیم بدهیم من جمله قرارداد ایران و امریکا ست که طبق آن تعرفه اتومبیل و رادیو و امثال اینها را که چندین رقم است اینها را ما مطابق این قرارداد تعهد کرده‌ایم که تغییر ندهیم و تعرفه اش را اضافه نکنیم ما حق تغییر داریم اما حق اضافه نداریم، البته اینها را دولت قبل از اینکه این تعرفه را بیاورد آن مدت مقرر در قرارداد را رعایت می‌کرد و اظهار می‌کرد بدولتها که ما در نظر داریم که تعرفه را تغییر بدهیم آن مدت یعنی آن خودداری بفرمایند و الیته این وضعی که در دانشگاه تبریز پیدا شده‌است و وضعی که دارد اگر خود آقای وزیر فرهنگ تشریف ببرند واز نزدیک ببیند مسلما پی خواهند برد که وضعیت دانشجویان آنجا چطوراست وشاگردان آنجا تا چه پایه تربیت می‌شوند والبته باید این وضع اصلاح بشود وتقاضا دارم از آقا که اگر ممکن است خودتان از نزدیک سر کشی بفرمائید تاشاید با نظر جنابعالی اصلاح بشود. موضوع دیگری نیز موردعلاقةهمشهری‌های من است، روشنفکران، دانشجویان وملیون تبریز اتصالا اصرار دارند که من در مجلس شورایملی راجع بموضوع نفت و نظر همشهریان و افکار عمومی محل نسبت باین موضوع توضیحاتی بدهم تمام جهانیان می‌دانند در مسئله نفت تمام کشور یک دل و یک زبان برای استیفای حقوق خویش قیام نموده‌است (صحیح است) و خوشبختانه در سایه اتحاد و وحدت نظری که در این موضوع حیاتی ما بین هم میهنان موجود است نتایج مثبتی بدست امده و اطمینان داریم عنقریب بخاتمه قطعی منتهی و منظور ملت ایران عملی گردد (انشاءالله) اذربایجانی‌ها مکرر اثرات سلطه اقتصادی و سیاسی بیگانه را بچشم خود دیده واهمیت نفوذ اقتصادی خارجی‌ها را خوب تشخیص می‌دهد و دو قرن است که همواره با سلطه‌های بیگانه در مبارزه‌است بنابراین از نظر سیاست عمومی کشور و وظیفه‌ای که در پیشگاه میهن و ملت دارند لازم بود در این مبارزات اخیر هم در صف اول مبارزه قرار بگیرد متاسفانه تظاهرات ملی و سعی و تلاشی که لازمه این مبارزه‌است در شهر تبریز باندازه کافی و رضایت بخشی نبوده‌است و درمجلس شورایملی کرات عدهای از همکاران محترم در این قسمت سؤالاتی فرموده‌اند ونباید از اینوضع اینطور نتیجه گرفته تصور فرمایند که خدای نکرده اتش کانون فداکاری و جانبازی در آنجا خاموش گشته بلکه مقتضیات کنونی محلی و موانع دیگری که رفع آنها در حدود امکانات اهالی محل نیست موجب شده که در مبارزات اخیر طریقه حزم و احتیاط پیش بگیرند و اهسته قدم بردارند و عنوانی بدست ندهند با این مختصر خواستم خاطر نشان نمایم که همشهریان من در انجام وظایف خویش در این قسمت بافکار عمومی سایر هم میهنان خود کاملا موافقت دارند و همه موقع برای جانبازی اماده هستند (صحیح است) (نورالدین امامی – دو هزار تلگراف امده‌است از اذربایجان چطور ابراز احساسات نشده؟) از دلایل صحت عرایض من یکی هم تلگرافی است که بوسله آقای مکلی اخیرا در این چند روزه بمجلس مخابره شده از مراغه و اظهار سپاسگذاری راجع بملی شدن صنعت نفت در سراسر کشور شده‌است (نورالدین امامی – آقایان برای یک تلگراف تظاهر می‌کنند ما نمی‌خواهیم تظاهر بکنیم دو هزار تلگراف در این باب رسیده‌است از اذربایجان ارشیو مجلس پراست از این تلگرافات) مطلب دیگری که می‌خواستم بعرض مجلس برسانم و مخصوصا روی کلام من به مخبرین محترم جراید است این است که بنده در این دو سه روزه در غالب روزنامه‌های تهران مطالبی دیدم که واقعا برای من تعجب‌آور است من جمله گفته می‌شود که در این نمایشاتی که اخیرا بعضی از دستجات برپاکرده‌اند شاید عدهای یا اشخاصی از خارجی‌ها موتور این کار هستند فلان ژنرال مثلا این دسته را راه انداخته و فرماندهی می‌کند از این حرفها من تعجب کردم که اگر واقعا همچوچیزی موجود است چطور این دولت که اینقدر تسلط بر اوضاع دارد نمی‌تواند از آنها جلوگیری کند و یا نمی‌خواهد و اگر نیست همچو چیزی چرا تکذیب نمی‌کند و اساسا من فکر می‌کنم که این مطالب را آقایان با دقت کامل بنویسند زیرا که ممکن است همین گفته‌ها وهمین اخبار را دیگران بدهن ما بگذارند برای این که اوضاع ما را اشفته تر نشان بدهند در صورتیکه ما همه می‌دانیم مملکت ما شاید از آرامترین و منظمترین کشورهای عالم است و هیچگونه وضعی که دلیل بر غیر عادی بودن اوضاع باشد در این جا موجود نیست و چرا ما خودمان باید با دست خودمان این مطالب را انتشار بدهیم و وضعیت را غیرعادی جلوه بدهیم در یک محیط ساکت و آرام و فوق‌العاده ساکت یک قدمهای برجسته‌ای مجلس شورای ملی برداشت چرا ما باید این حرفها را بزنیم که اثر این کارهای مارا تخفیف بدهد (صحیح است) این را خواهش می‌کنم آقایان خودشان یک کانونی بوجود بیاورند که این انتشارات را خودشان کنترل کنند و یکی هم راجع بحریق بناب بود که چند روز پیش همکار محترم من آقای حمیدیه این جا بیاناتی کردند و کمک و مساعدت دولت را برای اهالی بیچاره آنجا جلب کردند خواهش می‌کنم آقایان وزرائی که اینجا تشریف دارند اقدام بفرمایند که هرچه زودتر کمکی به آنها بشود.
رئیس – آقای ناظرزاده
ناظرزاده – در چند جلسه قبل همکار محترم جناب آقای صدرزاده بیاناتی راجع ببهداران که در دهات و نقاط دور دست کشور بوظیفه مقدس پزشکی اشتغال دارند و در حفظ جان مردم می‌کوشند ایراد کردند چون در همین زمینه نامه هائی از بعضی بهداران به بنده رسیده بود و تقاضا کرده بودند که نسبت بدرخواست‌های آنها از مساعدت دریغ نشود بنده با جناب آقای دکتر ادهم وزیر محترم بهداری و معاون ایشان جناب آقای دکتر کیا مذاکره کردم وباطلاع آقایان رساندم که تقاضاهای دانشجویان اموزشگاههای عالی از قبیل افزایش کمک هزینه در دوران دانشجوئی و تکمیل وسایل تحصیلی و نظایر آن و همچنین خواسته‌های آقایان بهداری مثل اشل حقوق و حق لیسانس و ترفیع در حدود سایر لیسانسیه‌های کشور و نیز ایجاد شرایط سهلتری برای ورود آنها بدانشکده پزشکی و امثال آن همه مشروع و قابل قبول است و وزارت بهداری باید نسبت باین تقاضاها رسیدگی و تا آنجا که مقدور است مساعدت و موافقت کند آقایان اولیاء وزارت بهداری درخواست بنده را پذیرفتند و قرار شد مجموع تقاضاهای دانشجویان اموزشگاه عالی پزشکی و آقایان بهداران را بنده تنظیم و تسلیم جناب آقای وزیر بهداری کنم تا در شورائی که در وزارت بهداری برای رسیدگی باین قبیل امور تشکیل می‌شود مورد شور و اقدام قرار گیرد و امید است با خدماتی که بهداران بهداشت مملکت انهم در نقاط دور افتاده می‌کنند از تشویق آنها دریغ نشود ضمنا خواستم توجه وزارت بهداری و وزارت فرهنگ را بافتتاح اموزشگاه عالی پزشکی که در چند ماه پیش وزیران هر دو وزارتخانه تقبل و تعهد کردند امسال عملی خواهد شد جلب کنم زیرا مقدمات افتتاح این اموزشگاه که در کرمان از هر جهت کمال لزوم را دارد فراهم شده و بموقع است که وزارتین بهداری و فرهنگ با توجه بسوابق اجازه افتتاح و ترتیب دایر شدن اموزشگاه عالی بهداری کرمان را بدهند و بتعهدی که سابقا در همین مجلس شده وفا نمایند. موضوع دیگری که خواستم بعرض برسانم مربوط بمعلمین است بنده اگر نسبت بدو طبقة مؤثر و خدمتگزار کشور یعنی پزشک و معلم در مجلس مطالبی اظهار می‌دارم بمناسبت ارزش خدمت آنها و وظیفه‌ای است که هرنماینده از لحاظ تامین فرهنگ و بهداشت بر عهده دارد مردم ایران بفرهنگ و بهداشت فوق‌العاده نیازمندند و یکی از شرایط پیشرفت این دو امر قدردانی و تشویق از معلیمن و پزشکان است بهر حال راجع بتقاضاهای معلمین بنده چند بار با جناب آقای دکتر سجادی وزیر فرهنگ مذاکره کرده‌ام و مطمئن هستم که شخص ایشان هم با لزوم تامین نظر معلمین در مورد تقاضاهای حقه‌ای که دارند کاملا موافقند و البته مجلس شورای ملی هم که همیشه کمال علاقه را نسبت بفرهنگ و فرهنگیان ابراز می‌دارد در اینراه از مساعدت دوره اخطار قبلی را رعایت می‌کرد و اخطار می‌کرد مثلا به دولت امریکا که پس از سه ماه که پیش بینی شده ما می‌خواهیم در این قرارداد تجدید نظر بکنیم و این کار تاکنون نشده باشد بنظر بنده دولت بایستی بالفاصله پس از تصویب این قانون اخطار بکند بدولت امریکا که قراداد فعلی تان را مطابق آن حقی که داریم بشما اخطار می‌کنم و پس از گذشتن این مدت بترتیب دیگری را که مقتضی می‌دانند عمل بکنند. اینست که اگر آقای وزیر دارائی در این باره توضیح بدهند دیگر آن پیشنهاد مطرح نخواهد شد اما راجع باین پیشنهاد فعلی بعقیده بنده ضروری است. وزیر دارائی - یکبار دیگر این پیشنهاد را قرائت بفرمائید. (مجدا" بشرح سابق قرائت شد)
رئیس - آقای وزیر دارائی
وزیر دارائی – بنده باتمام ایمانی که باطلاعات و تجربه و سابقه آقای دکتر کیان دارم در امور مالی و اقتصادی می‌خواستم تذکر بدهم که این دو تا پیشنهاد تان یک قدری تضاد دارد یعنی بهمان دلیلی که فرمودند باید بامقامات خارجی صحبت کرد تا ما بتوانیم آن مقررات را لغو بکنیم و رفع اشکال بکنیم بهمین دلیل نمی‌توانیم پس از اینکه این قانون تصویب شد تعرفه را بیاوریم بمجلس زیرا اصلا اختیاری را که دولت می‌خواهد بهمین منظور است اگر بنده می‌رفتیم بانماینده امریکا قبل از اینکه با آقایان صحبت بکنم صحبت می‌کردم که من می‌خواستم این تعرفه را عوض بکنم این درست نبود دولت با دولتهائی که قرارداد بازرگانی دارد تا حال مذاکره‌ای نکرده و این اختیار در نداشته و الان این اختیار را می‌خواهد بعد هم وارد مذاکره خواهد شد و بعد از اینکه وارد مذاکره شد و بنتیجه رسید تعرفه را اعلام می‌کند، البته بنده با این قسمت موافقم که بمحض اینکه هر اصلاحی در تعرفه گمرکی بعمل اید بلافاصله آن مواد اصلاح شده را بمجلس شورایملی بفرسیتم.
دکتر کیان - پس بنا بر این منظور شد که جزء در مورد آن چند قلم کالا که طبق قرار داد ایران و امریکا نثبیب شده‌است بقیه تعرفه را که تهیه کرد اند فورا" بمجلس می‌دهند و بقیه چند قلم را می‌گذارند بعد بمجلس می‌دهند.
وزیر دارائی - مقصود بلافاصله پس از تصویب قانون نیست بلکه بلافاصله پس از اتخاذ تصمیم نسبت به تغییر تعرفه‌است (صحیح است)
رئیس – پیشنهاد آقای دکتر جلالی قرائت می‌شود (بشرح زیر قرائت شد) پیشنهاد می‌کنم اثاثیه فنی (و لوازم ساختمانی) بیمارستانها خواه ملی و خواه دولتی از پرداخت عوارض گمرکی معاف خواهد بود.
رئیس – این پیشنهادات دارد خارج از موضوع لایحه می‌شود، این معافیتها ربطی به لایحه تعرفه گمرکی ندارد ماده ۱۲۰ ائین نامه هم راجع بهمین موضوع است که قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد) ماده ۱۲۰ – نمایندگان حق دارند نسبت بهریک از مواد اختلافاتی پیشنهاد نمایند مشروط بر اینکه آن پیشنهاد کاملا مربوط بموضوع لایحه باشد کلیه اصلاحاتی که از طرف یک یا چند نفر از نمایندگان پیشنهاد می‌شود باید کتبی باشد و ماده‌ای را که اصلاح پیشنهادی مربوط به آن است تصریح ننماید به اصلاحیاتی که به تشخیص رئیس مجلس خارج از موضوع لایحه باشد ترتیب اثر داده نمی‌شود و بقرائت آن اکتفا می‌گردد.
رئیس – حالا بفرمائید آقای دکتر جلالی توضیحتان را بدهید.
دکتر جلالی - عرض کنم در زمانی که از جنگ باینطرف اثاثیه طبی بقدری گران شده که اصلا کسی نمی‌تواند بخرد. اجازه بفرمائید یک چاقوئی که برای عمل چشم کار می‌کند ۴۰ تومان است در صورتیکه قبلا دو تومان بوده‌است و در مریضخانه‌ها این موضوع خیلی اسباب زحمت شده‌است و خیلی ترقی کرده بعاوه این اثاثیه چیزی است که برای مصرف مردمان بی پول هم بکار می‌رود بنابراین من تمنی دارم آقای وزیر دارائی ببا این پیشنهاد موافقت بفرمایند و اگر بنظرشان میاید که آن لوازم ساختمانی معنی ندارد آن را بزنید و همان اثاثیه طبی را بگذارید.
رئیس – آقای فرامرزی.
فرامرزی – وقتی که لایحه مالی یا گمرکی بمجلس می‌آید هنوز در روح ما و در اعماق قلب ما این فکر هست که مالیه دولت مال ظلمه و فسقه‌است و هرچه ما از این کم بکنیم یک خدمتی به حقیقت و بمردم کرده‌ایم و یک ضربه‌ای بظلمه زده‌ایم (صحیح است) یادم هست یکی از وکلای دوره چهارم که مرد عالمی هم بود یکروزی گفت من افتخار می‌کنم که به هیچ لایحه مالی رای ندادم و به هیچ مالیاتی رای ندادم گفتم این افتخار را هم می‌کند که نرفته باشید پهلوی صندوق و حقوق نگرفته باشید؟ آخر این حقوق که بشما بدهند و این ژاندارمری، این قشون، آن نظمیه، آن عدلیه، آن تشکیلات، باید مالیات گرفته شود تا اینها را بشود اجرا کرد. مال دولت و مال ملت یکی است و بهمین جهت اسمش را گذاشته‌اند بیت المال مسلمین، با این ترتیبی که آقایان پیش می‌روند همه چیز کم کم از حقوق گمرکی معاف می‌شود یکی مال مریضخانه‌است، یکی پارچه‌است ممکن است بدرد علما بخورد بدرد سادات بخورد باید معاف بشود یکی ممکن است کتاب باشد، قران باشد باید معاف بوشد، آقا کی تشخیص می‌دهند این چیزی که می‌آورند برای مریضخانه‌است یا برای شخصی است، این مریضخانه از دو حال خارج نیست یا مریضخانه شخصی است یا مریضخانه دولتی است، اگر مریضخانه دولتی است از این جیب دولت گرفته می‌شود به آن جیب ریخته می‌شود اگر مال آقای دکتر است و شخصی است از ویزیتی که می‌گیرد یک خرده هم گمرک بدهد و یک خرده هم مالیات بدهد این روحیه آقایان صحیح نیست که قلم بقلم همه چیز را از مالیات و گمرک معاف بدارند. برای اینکه خزانه دولت خالی خواهد ماند فقط یک تذکری می‌خواستم بجناب آقای وزیر دارائی بدهم و استفاده می‌کنم در این وقتی که پیدا کردم برای حرف زدن و آن اینست که در مقابل تمام بنادر ما یک بنادر آزادی است که از تمام اشیاء فقط صدی پنج گمرک می‌گیرند، در شارجه، در دوبی، در بحرین فقط صدی پنج گمرک می‌گیرند از هر چیزی و فاکتور تاجر را هم قبول می‌گیرند که صدی پنجش مال گمرک است و صدی یکش بمعارف اختصاص دارد وصدی یکش هم بشهرداری با آن تعرفه ازاد گمرکی که این بنادر دارند (دکتر طبا – آقا جنابعالی باستناد چه ماده‌ای صحبت می‌کنید؟) این مربوط به مخالفت است، با پیشنهاد ایشان مخالفت کردم امدم اینجا شما هم اگر اظهاری دارید بشماهم اجازه می‌دهند در هر حال بنده خواستم این را بگویم که در این باب مطالعه فرموده‌اند یا نه؟
رئیس – آقای دکتر طاهری
دکتر طاهری – عرض کنم این پیشنهاد ایشان یک قسمتش تحصیل حاصل است لازم نیست برای اینکه در بودجه سال گذشته تصویب شده و بهمین جهت خواهش می‌کنم ایشان پیشنهادشان را پس بگیرند.
رئیس – آقای دکتر طاهری دکتر طاهری – عرض کنم این پیشنهاد ایشان یک قسمتش تحصیل حاصل است لازم نیست برای اینکه در بودجه سال گذشته تصویب شده و بهمین جهت خواهش می‌کنم ایشان پیشنهادشان را پس بگیرند.
رئیس – آقای دکتر جلالی پس می‌گیرید؟
دکتر جلالی – چون نظر بنده تامین شده‌است و اثاثیه فنی معاف است پس می‌گیرم.
– تصویب تعطیل یک ماهه همه جلسات
ویرایش۷ – تصویب تعطیل یک ماهه همه جلسات
رئیس – یک پیشنهادی راجع بختم جلسه رسید و یک پیشنهادی هم راجع به شروع تعطیل که از روز دهم تعطیل بشود رسیده‌است که قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد) امضاء کنندگان پیشنهاد مینمائیم مجلس برای مدت ۴۵ روز از ۱۱ مرداد تا ۲۵ شهریور ۱۳۲۹ طبق ائین نامه مجلس تعطیل شود (صحیح است)
رئیس – چهل و پنج روز بعقیده بنده زیاد است همان یکماه کافی است. عده زیادی از آقایان هم امضا کرده‌اند. آقای حائری‌زاده مخالفید؟ (حائری‌زاده – مخالفم) بفرمائید.
حائری‌زاده – مخالفت بنده با تعطیل از نظر اوضاع و احوال دنیای امروز است مجلس سنا که تعطیل شده و اعلیحضرت هم که مسئولیت در کارها ندارد او شخص مقدسی است و مسئولیتی ندارد دولت هم یک دولت تازه کاری ست وزرای جوان و جدی و کار آمدی دارد ولی تازه‌کارند موقعیت دنیا هم یک موقعیت مهمی است و باید بیشتر مواظبت کرد که حوادث دنیا بضرر مملکت ما تمام نشود از این جهت من معتقدم هفته‌ای یکروز آقایان تشریف بیاورند دو سه ساعت که مراقب اوضاع مملکت باشند یک وظیفه‌ای مردم بما محول کرده‌اند و ما برویم دنبال اسایش و راحتی خودمان من موافق نیستم هفته‌ای یکروز دو ساعت بیائید آقایان اینجا باقیش را هم برا حفظ مزاج خودشان ییلاق بروند مانعی ندارد.
رئیس – آقای دکتر معظمی
دکتر معظمی – بنده عرض زیادی نداشتم ولی چون هیئت رئیسه روز یکشنبه دعوت شده‌است می‌خواستم تمنی کنم باین پیشنهاد رای گرفته نشود تا ما جهات مختلف را در نظر بگیریم و با توجه بکارهای دولت یک پیشنهاد جامع در قست تعطیل برای آقایان تهیه بکنیم.
رئیس – رای گرفته می‌شود برا ی مدت یکماه از روز ۴ شنبه یازدهم که دو جلسه دیگر خواهیم داشت برای اینکه این کارهائی که در دستوراست بگذارد آقایانی که با تعطیل برای مدت یکماه موافقند قیام فرمایند (اکثر ببرخاستند) تصویب شد.
– تقدیم یک فقره لایحه به قید یک فوریت بوسیله آقای وزیر بهداری و تصویب فوریت آن
ویرایش۸ – تقدیم یک فقره لایحه به قید یک فوریت بوسیله آقای وزیر بهداری و تصویب فوریت آن
رئیس – آقای وزیر بهداری بفرمائید. وزیر بهداری – بنده عرض زیادی نداشتم خواهش می‌کنم آقایان یکدقیقه توجه بفرمایند بطوری که آقایان اطلاع دارند وزارت بهداری اخیرا" یک سازمان جدیدی تهیه کرده و برای اینکه خیلی اهمیت داشت، آن سازمان را با کمک هیئت تصفیه بتصویب رسانید و بدین وسیله صورت قانونی پیدا کرد اما اجرا ی این سازمان مستلزم وضع بودجه‌است بنابراین نظر به اینکه سازمان جدید وزارت بهداری بتصویب رسیده و برا یاجراء الاغ گردیده باید قبل از شهریور ادارات جدید بهداری کشور طبق سازمان شروع به خدمت نمایند و از این نظر که وزارت بهداری هم بتواند بودجه خود را تصویب و بموقع اجرا بگذارد ماده واحده ا ی بقید یک فوریت تقدیم می‌شود. منظور اینست که اختیاراتی که داده‌اند برای بیمارستانها و تامین بهداشت و تشکیل درمانگاهها اینها نماند برا ی بعد از شهریور چون وقتی یک پولی دادید، یک بودجه‌ای دادید، ما بعد از شهریور می‌توانیم تشکیلات اموزشی بدهیم در بیمارستانها ولی اگر ندادید ما نه می‌توانیم تشکلات اموزشی بدهیم و نه می‌توانیم تشکیلات ساختمانی بدهیم اینست که خواهش می‌کنم آقایان با این نظر موافقت بفرمایند.
یکنفر از نمایندگان – لایح تعرفه گمرکی چطور شد؟
رئیس – آن بماند برای بعد حالا هم بعد از قرائت لایحه جلسه را ختم می‌کنیم. (لایحه وزارت بهداری بشرح زیر قرائت شد)
ماده واحده – مجلس شورایملی بودجه سال ۱۳۲۹ وزارت بهداری را بنحوی که از طرف کمسیون بودجه تصویب و بمجلس شورای ملی پیشنهاد شده‌است تصویب می‌نماید که بموقع اجرا گذاشته شود.
رئیس – آقای رفیع
رفیع - این ترتیب منظمی نیست که هر کدام از آقایان بیایند و بگویند اجازه بدهید بودجه ما بگذرد، اگر آن طور باشد چرا آن دو سه وزارتخانه دیگر باقی بمانند خوب آن یکی هم وزارت اقتصاد است، کاردارد، مردم معامله دارند، این که حرف نشد شما بودجه‌ای داده‌اید رفته‌است بکمسیون، کمسیون هم تصویب کرده‌است باید بیاید بمجلس تصویب شود. این را برفرض هم که ما تصویب بکنیم باید بمجلس سنا برود و مجلس سنا که تعطیل است، مجلس هم پس فردا تعطیل خواهد شد، بعلاوه من می‌خواستم استدعا کنم که آقای وزیر دارائی توضیح بدهند که وقتی گفته شد ماشین‌آلات کشاورزی این تنها ماشینهای مربوط به گندم است یا چای و چیزهای دیگر هم هست که از گمرک معاف می‌شود.
وزیر دارائی – ماشین الات چای خشک کنی هم جزء وسایل کشاورزی است.
رئیس - رای گرفته می‌شود بفوریت این لایحه و بعد به کیمسیون می‌رود آقایانی که موافقند قیام کنند (اکثریت برخاستند) تصویب شد، برای طبع و توزیع فرستاده می‌شود.
– تعیین موقع و دستور جلسه آینده ختم جلسه
ویرایش۹ – تعیین موقع و دستور جلسه آینده ختم جلسه
رئیس – جلسه اینده روز یکشنبه ساعت ۹ صبح. گزارشی هم از کمسیون نفت رسیده‌است که اول جلسه اینده قرائت می‌شود دستور هم دنباله لایحه تعرفه گمرکی. (مجلس یکساعت و ۱۰ دقیقه بعد از ظهر ختم شد)
رئیس مجلس شواری ملی – رضا حکمت
قوانین شماره ۲۰۸۸۵ - ۹ / ۱ / ۲۹ وزارت جنگ
ویرایشفرمان همایونی بانضمام قانون اصلاح مواد ۲۶ و ۶۴ قانون نظام وظیفه که در جلسه پانزدهم اسفند ماه یکهزار و سیصد و بیست و هفت بتصویب مجلس شورای ملی رسیده‌است ذیلا ابلاع می‌گردد، با تاییدات خداوند متعال ما پهلوی شاهنشاه ایران محل صحه مبارک نظر باصل بیست و هفتم متمم قانون اساسی مقرر می‌داریم:
ماده اول – قانون اسلاح مواد ۲۶ و ۶۴ قانون نظام وظیفه که در جلسه پانزدهم اسفند ماه یکهزار و سیصد و بیست و هفت بتصویب مجلس شورای ملی رسیده و منضم به این دستخط است بموقع اجرا گذاشته شود.
ماده دوم – هیئت دولت مامور اجرای این قانون هستند، بتاریخ ۲۳ اسفند ماه ۱۳۲۷ قانون اصلاج مواد ۲۶ و ۶۴ قانون نظام وظیفه
ماده واحده – الف مواد ۲۶ مصوب خرداد ماه ۱۳۱۷ و ۶۴ مصوب اسفند ۱۳۲۱ قانون نظام وظیفه ملغی و بشرح زیر اصلاح می‌شود.
ماده ۲۶ – ترتیب احضار افراد در ادوار مختلفه خدمتی و همچنین معافیت موقت و دائم یک یا چند طبقه و یا قسمت از طبقات بنابر پیشنهاد وزارت جنگ و صدور فرمان همایونی انجام می‌گردد.
ماده ۶۴ – هیچکس تا قبل از دخول بسن ۲۳ سالگی حق معافیت از خدمت زیر پرچم را بعنوان داشتن عیال و یا اولاد ندارد ولی پس از دخول بسن مزبور اشخاصی که دارای عیال یا اولاد باشند وموقتا" از خدمت زیر پرچم معاف خواهند بود (باستثناء کسانی که در این تاریخ مشغول انجام خدمت زیر پرجم می‌باشند که بایستی در صورت احتیاج وزارت جنگ خدمت مقرره را باتمام رسانند)
- الف - مشمولین محصل از مقررات این ماده مستثنی بوده و پس از فراغت از تحصیل و یا ترک تحصیل فقط در صورت استفاده از معافیت نخستین قرعه مقرره در ماده واحده ابانماه ۱۳۲۴ قانون اصلاحی قانون نظام وظیفه که هر گاه دارای عیال و اولاد باشند از مزایای فوق الذکر استفاده خواهند نمود.
- ب – مشمولین نظام وظیفه که ۴ سال متوالی طبق مقررات قانون نظام وظیفه عمومی متکفل و یا معاف موقت پزشکی گردیده و یا در اتیه تشخیص داده شوند در پایان این مدت بکلی از خدمت زیر پرچم معاف و جزء طبقات مربوطه در احتیاط و ذخیره منظور خواهند گردید.
- ج – حد نصاب سنی معافیت متکفل موضوع ماده ۶۳ از بیست و نه سالگی به بیست و پنچ سالگی تقلیل می‌یابد.
- د – مشمولینی که برای انجام خدمت زیر پرچم احضار شده و در موقع معینه بدون عذر موجه حاضر نشوند از مقررات تکفل بهره مند نخواهند شد.
- ه – مشمولینی که قبل از اسفند ۱۳۲۷ متاهل شده‌اند متکفل شناخته می‌شودند.
- و – مشمولین نظام وظیفه که خدمت سربازی خود را انجام داده‌اند چنانچه قبل از ورود بخدمت نظام در یکی از دوایر دولتی و یا بنگاههای ملی و یا هر موسسه غیر دولتی مشغول کار بوده‌اند پس از پایان خدمت نظام وظیفه بلادرنگ بمحل سابق خود گماشته خواهند شد.
- ز – وزارت جنگ مکلف است در مدت دو سال خدمت سربازی موجبات باسواد شدن سربازان را فراهم نماید به طوریکه خوانده و نوشتن را بیاموزند.
- ح – کارگرانیکه خدمت سربازی خود را انجام می‌دهند می‌باید بکار اولیه خود مشغول شوند و کارفرماها اعم از دولتی و غیر دولتی موظفند آنها را بکار قبول نمایند.
- ط – کسانیکه خدمت وظیفه خود را انجام داده‌اند از لحاظ استخدام در دستگاههای دولتی در صورت تساوی شرائط حق تقدم خواهند داشت این قانون از تاریخ تصویب بمورد اجرا گذاره خواهد شد. این قانون که مشمول بریک ماده‌است در جلسه پانزدهم اسفند ماه یکهزار و سیصد و بیست و هفت بتصویب مجلس شورایملی رسید.
رئیس مجلس شورایملی – رضا حکمت
قوانین شماره و ۲۰۱۴ شماره ۶۱۰۱ - ۲۸ / ۴ / ۲۹ تصمیم قانونی وزارت دارائی – سازمان برنامه – وزارت اقتصاد ملی
ویرایشتصمیم قانونی دائر بانتخاب کمسیون تحقیق برای رسیدگی بامور برنامه هفت ساله که در جلسه روز شنبه ۱۷ تیر ماه ۲۹ مجلس سنا اتخاذ شده‌است ذیلا ابلاغ می‌گردد.
تصمیم قانونی دایر بانتخاب کمسیون تحقیق مربوط بامور برنامه هفت ساله مجلس سنا در جلسه روز شنبه ۱۷ تیر ۱۳۲۹ کمسیون مرکب از آقایان: نجم – بیات – محوی – سروری – افخمی – دکتر شفق و دکتر متین دفتری انتخاب نمود که بامور برنامه هفت ساله رسیدگی کند و در ظرف یک ماه گزارش خود را تقدیم مجلس سنا نمایند. رئیس مجلس سنا – سید حسن تقی‌زاده اصل تصمیم قانونی در دفتر نخست وزیر است.
م – ۲۰۰۹ نخست وزیر شماره ۶۰۹۹ ۲۷ / ۴ / ۲۹ وزارت خانه‌ها
ویرایشتصمیم قانونی دایره بابراز رای اعتماد بدولت جناب آقای رزم ارا و متن برنامه دولت که در جلسه ۱۳ تیرماه یکهزار و سیصد و بیست ونه بتصویب مجلس شورای ملی و در جلسه ۱۹ تیرماه بتصویب مجلس سنا رسیده‌است ذیلا ابلاغ می‌گردد:
تصمیم قانونی دائر بابراز رای اعتماد بدولت جناب آقای علی رزم ارا مجلس شورای ملی پس از طرح برنامه دولت جناب آقای علی رزم ارا نخست وزیر که متن ان ضمیمه‌است با موافقت اجرای مواد ان در جلسه ۱۳ تیرماه ۱۳۲۹ باکثرت ۹۵ رای از ۱۰۷ نفر عده حضار بدولت ایشان ابراز اعتماد نموده‌است. این تصمیم در جلسه ۱۳ تیرماه ۱۳۲۹ از طرف مجلس شورای ملی اتخاذ شده‌است، رئیس مجلس شورای ملی – رضا حکمت
متن برنامه:
- ۱ – تغییر در طرز کارهای اداری کشور واگذاری کارهای عمومی محلی بدست مردم از طریق تشکیل انجمنهای محلی در ده – بخش و شهرستان و استان و تغییر وضع زندگانی مردم ده نشین و ایلات بزندگانی مترقی.
- ۲ – بهبود در وضع اقتصادی کشور و اجرای برنامه هفت ساله با کمک بسازمان‌های محلی و تهیه کار برای بیکاران و عمران و ابادی به تناسب هر محل وسعی در تعدیل بودجه کشور و تقلیل هزینه عمومی :۳ – تهیه و تقدیم لوایح قانونی بمنظور تجدید نظر در مقررات و قوانینی که با مقتضیات کنونی کشور و احتیاجات مردم وفق نمی‌دهد و تامین استقلال قضائی.
- ۴ – پائین اوردن هزینه زندگی و بالابردن سطح زندگی عمومی و ایجاد عدالت اجتماعی.
- ۵ – توجه کامل بوضع فرهنگ و بهداشت و جلب همکاری مردم برای تعمیر ان از طریق انجمنهای محلی. در سیاست خارجی رویه دولت حفظ مناسبات حسنه با کلیه کشورها براساس احترام متقابل و رعایت منشور ملل متفق می‌باشد. اصل تصمیم قانونی در دفتر نخست وزیر است
م – ۲۰۰۸ نخست وزیر اخبار مجلس ریاست مجلس شورای ملی
ویرایشاینجانب آقای وزیر دادگستری را بعلت توقیف جراید و سوءجریان دادگستری استیضاح می‌نمایم متمنی است بآقای وزیر دادگستری اطلاع داده شود هر چه زودتر برای استیضاح و تعیین روز ان در مجلس حاضر شوند.
حسین کلی ۲۹ / ۴ / ۲۹ سوالات نمایندگان ریاست محترم مجلس شورایملی در تاریخ نوزدهم اسفند ۲۷ ماده واحده بتصویب مجلس شورایملی رسیده که دولت مبلغ یکصد و شصت میلیون ریال بسرمایه بانک کشاورزی اضافه نماید و بانک هم طبق مقررات همین قانون در شهرستانها عمل کند تمنی دارم بوزیر دارائی ابلاغ فرمائید در مجلس حاضر شود و صریحا" اعلام نمایند که قانون مزبور بموقع اجرا گذارده شده یا خیر.
با تقدیم احترامات – فقیه‌زاده