مذاکرات مجلس شورای ملی/دورهٔ ۱۶/جلسهٔ ۵۵
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: متن قوانین – تصویبنامه‌ها – صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی – مذاکرات مجلس سنا
اخبار رسمی – فرامین – انتصابات – آیین‌نامه‌ها – بخشنامه‌ها - آگهی‌های رسمی و قانونی سوالات
سال ششم – شماره ۱۶۲۱
روزنامه یومیه - مدیر: سیدمحمد هاشمی
۳شنبه ۲۱ شهریور ماه ۱۳۲۹
دوره شانزدهم قانونگذاری
شماره مسلسل ۵۵
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه ۵۵
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۱۶ امرداد ۱۳۲۹ نشست ۵۵
فهرست مطالب:
- ۱- قرائت غایبین جلسه گذشته و مذاکره راجع به ورود در دستور
- ۲- اخذ رای و نصویب ماده واحده بودجه ۱۳۳۹ وزارت فرهنگ
- ۳- اخذ رای و تصویب بودجه ۱۳۲۹ وزارت بهداری
- ۴- مذاکره در طرح پیشنهادی راجع به انتخاب کمیسیون رسیدگی به لایحه امور شهرستانها
- ۵- تعیین موقع جلسه - ختم جلسه به عنوان تنفس
مجلس ساعت ده صبح برپاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید
قرائت غایبین جلسه گذشته و مذاکره راجع به ورود در دستور
ویرایش۱ – قرائت غائبین جلسه گذشته و مذاکره راجع به ورود در دستور
رئیس - صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.
غائبین با اجازه – آقایان: مجتبی دولت آبادی – سعید فرهودی – سالار سنندجی – ابوالقاسم امینی – محمد گرگانی – تولیت – فتحعلی افشار – محمد فرشی – محسن طاهری – ابوالقاسم حاذقی – ابوالحسن رضوی – دکتر راجی – جمال امامی – خزیمه علم
غائبین بی اجازه – آقایان: حسن خاکباز – اورنگ – عبدالحسین مجتهدی – حاجی محمد ابریشم کار – شکرالله صفوی – حسن اکبر – غلامحسین ابتهاج – شهاب خسروانی – دکتر سید امامی – دکتر مجتهدی – سالار بهزادی – کاظم شیبانی.
رئیس – متاسفانه امروز باز صورت مجلس حاضر نیست بواسطه تعطیلاتی که بود ودر این قسمت بنظر می‌رسد که یکقدری تاخیر در کار هست و در هیئت رئیسه یک تصمیمی راجع بچاپخانه اتخاذ خواهد شد در ظرف دیروز و پریروز از طرف تندنویسی اوراق بچاپخانه داده شده ولی در چاپخانه چاپ نشده‌است این است که امروز صورت جلسه نداریم آقای مکی بفرمائید.
مکی – بنده همین عرض را می‌خواستم بکنم که خودتان فرمودید
کهبد – در صورت جلسه هشتم امرداد یک اشتباهاتی هست
رئیس- صورت جلسه هشتم مرداد تصویب شده اگر نظری دارید به تندنویسی مراجعه فرمائید درست خواهد شد، آقای ملک مدنی بفرمائید.
ملک مدنی - بنده قبل از دستور عرایضی دارم.
رئیس – سه نفر از آقایان، آقای دکتر جلالی آقای کهبد و آقای مکی اسم نویسی کرده‌اند (نمایندگان – بعد از دستور) حالا اگر اجازه بفرمائید لوایح فرهنگ و بهداری بگذرد
دکتر جلالی – بعد از دستور که معنی ندارد همه آقایان تشریف می‌برند بنده ده جلسه‌است می‌خواهم صحبت کنم نمی‌شود پس بفرمائید اصلا تابلو برای اسم نویسی نگذارند (عده از نمایندگان دستور – دستور)
رئیس – آقای ملک مدنی نظری دارید؟
ملک مدنی – اجازه بفرمائید در عمل معلوم شد که نطق قبل از دستور اگر به بعد از دستور گذارده شود عملی نیست خصوصا" امروز که جلسه آخر است قطعا" آقایان می‌روند و بنده تذکر لازمی داشتم که مخواستم عرض کنم
- اخذ رای و تصویب ماده واحده بودجه ۱۳۲۹ وزارت فرهنگ
ویرایش۲ – اخذ رای و تصویب ماده واحده بودجه ۱۳۲۹ وزارت فرهنگ
رئیس – من می‌ترسم که بکارهایمان نرسیم اجازه بفرمائید فقط دو رای داریم راجع به لایحه که آنهم از مجلس سنا برگشته‌است یکی راجع به فرهنگ است که قرائت می‌شود. (بشرح ذیل خوانده شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی – در جواب مرقومه مورخه ۱۱-۵-۲۹ شماره ۴۵۰۹ راجع به لایحه اجازه مصرف بودجه سال ۱۳۲۹ وزارت فرهنگ
طبق مصوبات کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی اظهار می‌دارد که لایحه مزبور مشتمل بر ماده واحده مطرح و با تصدیق فوریت مورد شود قرار گرفت و نسبت بماده واحده اظهار نظر موافق شده و تصویب گردید نسبت به تبصره چون غیر مالی تشخیص داده شد رای گرفته نشد تا پس از رای قطعی در مجلس شورای ملی در مجلس سنا نیز رای گرفته شود.
رئیس مجلس سنا – سیدحسن تقی زاده
رئیس - رای گرفته می‌شود با ورقه به بودجه وزارت فرهنگ
اردلان - تبصره را باید جداگانه رای گرفت
رئیس - تبصره‌هایش را ما در اینجا رای می‌گیریم و بعدا" می‌فرستیم به سنا که آنهم رای بدهند آن مرتبه هم همین کار را کردیم رای دادیم و مجددا" بسنا فرستادیم حالا رای گرفته می‌شود. (اسامی آقایان بشرح ذیل اعلام و در محل نطق اخذ رای شد):
آقایان: – دکتر بقائی – دکتر معظمی – عباس اسلامی – فرهودی – اردلان – صدری – بوداغیان – تیمورتاش – دکتر هدایتی – ناصر ذوالفقاری – محمد ذوالفقاری – حکیمی – جواد مسعودی – وهاب زاده – سرتیپ زاده – شوشتری – امامی هری – پالیزی – دکتر مصدق – دکتر شایگان – مکی – آزاد – دکتر نبوی – عماد تربتی – صادق افشار – مهدی ارباب – گنابادی – نبوی – سلطان العلماء – دکتر جلالی – می‌رسید علی بهبهانی – قاسم فولادوند – ملک مدنی – ثقه الاسلامی – حمیدیه – پناهی - گنجه نریمان – حائری زاده – سعید مهدوی – نورالدین امامی – موسوی – صاحبجمع – فقیه زاده – بزرگ نیا – صفائی – دکتر کاسمی – ظفری – غضنفری – دکتر علوی – مرتضی حکمت – معدل – منصف – اسکندری – رفیع – عامری – کهبد – دکتر طاهری – دکتر کیان – برومند – قهرمان – میرحسینی – پیراسته – کوراغلی – ارباب گیو – دهقان – دکتر برال – اقبال – محمد علی مسعودی – صدرزاده (آراء شماره شد ۶۱ ورقه سفید و دو ورقه سفید بی اسم بود)
رئیس - ماده واحده وزارت فرهنگ با ۶۱ رای موافق از ۷۰ نفر عده حاضر تصویب شد
اسامی موافقین – آقایان: سلطان العلماء – مهدی ارباب – جواد مسعودی – عماد تربتی – دکتر جلالی – افشار صادقی – سرتیپ زاده – نبوی – محسن گنابادی – ملک مدنی – سعید مهدوی – حمیدیه – موسوی – نورالدین امامی – بزرگ نیا – صاحبجمع – فقیه‌زاده – علوی – منصف – کهبد – ظفری – دکتر کاسمی – صفائی – حکمت – معدل – عامری – دکتر کیان – دکتر طاهری – ارباب گیو – صدرمیرحسینی – غضنفری – برومند – قهرمان – امامی اهری – دکتر نبوی – شوشتری – گنجه – حکیمی – اردلان – ذوالفقاری – دکتر هدایتی – فرهودی – هدایتی – دکتر معظمی – ناصر ذوالفقاری – تیمورتاش – صدری- بوداغیان – احد وهاب‌زاده – پالیزی – حبیب پناهی – محمد علی مسعودی – صدرزاده – فولادوند – بهبهانی – ثقه الاسلامی – کوراوغلی – دهقان – پیراسته – دکتر برال – اقبال.
ورقه سفید علامت امتناع – دو برگ
- اخذ رای و تصویب بودجه ۱۳۲۹ وزارت بهداری
ویرایش۳ – اخذ رای و تصویب بودجه ۱۳۲۹ وزارت بهداری
رئیس – برنامه مجلس سنا راجع به بودجه وزارت بهداری قرائت می‌شود: (بشرح زیر قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی در جواب مرقومه ۱۵ / ۵ / ۲۹ شماره ۴۵۶۷ راجع به لایحه اجازه مصرف بودجه سال ۱۳۲۹ وزارت بهداری طبق مصوبات کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی اظهار می‌دارد که لایحه مزبور مشتمل بر ماده واحده در جلسه روز یکشنبه ۱۵ امرداد ماه ۱۳۲۹ مطرح و با تصدیق فوریت مورد شور قرار گرفت و نسبت بماده واحده اظهار نظر موافق شده تصویب گردید اینک برای رای نهائی به مجلس شورای ملی ارسال می‌شود. رئیس مجلس سنا – سید حسن تقی‌زاده
رئیس – نسبت به لایحه بهداری رای گرفته می‌شود عده حاضر ۶۶ نفر (اسامی آقایان نمایندگان بشرح ذیل اعلام و در محل نطق رای گرفته شد) آقایان: دکتر بقائی – دکتر معظمی – فرهودی – اسلامی – اردلان – تیمور تاش – ناصر ذوالفقاری – محمد ذوالفقاری – قاسم فولادوند – حکیمی – شوشتری – دکتر کیان – جواد مسعودی – پاییزی – وهاب‌زاده – پناهی – امامی اهری – گنجه – دکتر مصدق – مکی – آزاد – دکتر نبوی – بوداغیان – سعید مهدوی – گنابادی – نبوی – سلطان العلماء – پیراسته – ظفری – دکتر جلالی – بهبهانی – ملک مدنی – ثقه الاسلامی – حمیدیه – نریمان – حائری‌زاده – افشار صادقی – نورالدین امامی – موسوی – صاحبجمع – فقیه‌زاده – بزرگ نیا – دکتر کاسمی – غضنفری – دکتر علوی – معدل – منصف – مهدی ارباب – اسکندری – رفیع – عامری- کهبد – صفائی – دکتر طاهری- برومند – قهرمان – صدرمیرحسینی – ارباب گیو – کوراوغلی – دهقان – مرتضی حکمت – دکتر برال – محمد علی مسعودی- اقبال – صدرزاده. (پس از شماره آراء ۵۹ ورقه سفید بود)
رئیس – عده حاضر ۶۶ نفر بودجه وزارت بهداری با ۵۹ رای تصویب شد.
اسامی موافقین – آقایان: گنجه – پیراسته – افشار صادقی – کوراوغلی – صدری – ارباب گیو – دکتر برال – حکیمی – محمد ذوالفقاری – عامری – دکتر جلالی – فرهودی – بزرگ نیا – حکمت – صدر میرحسینی – صفائی – صاحبجمع – قهرمان – معدل – اردلان – کهبد – دکتر کاسمی – دکتر طاهری – جواد مسعودی – گنابادی – دکتر نبوی – سرتیپ‌زاده – امامی اهری – بوداغیان – مهدوی – موسوی – برومند – سلطان العلماء – ظفری – غضنفری – دکتر علوی – دکتر کیان – نبوی – شوشتری – منصف – ملک مدنی – حمیدیه – نورالدین امای – فقیه‌زاده – دهقان – صدرزاده – فولادوند – محمد علی مسعودی – اقبال – ثقه الاسلامی – وهاب‌زاده – بهبهانی – دکتر معظمی – مهدی ارباب – پالیزی – پناهی – تیمورتاش – ناصر ذوالفقاری – اسلامی.
– مذاکره در طرح پیشنهاد راجع به انتخاب کمیسیون رسیدگی به لایحه امور شهرستانها
ویرایش۴ – مذاکره در طرح پیشنهاد راجع به انتخاب کمیسیون رسیدگی به لایحه امور شهرستانها
رئیس - یک طرح دو فوری هم هست راجع به انتخاب کمیسیون برای رسیدگی بلایحه سازمان اداری کشور که قرائت می‌شود.
ریاست محترم مجلس شورای ملی – با قید دو فوریت پیشنهاد می‌کنیم کمیسیونی که برای بررسی لایحه دولت راجع به سازمان اداری کشور باید معین شود با رای مجلس شورای ملی انتخاب شود. خسرو قشقائی – سرتیپ‌زاده – دکتر جلالی – حسن مکرم – نصرتیان – بزرگ نیا – ظفری – علی محمد غضنفری – پالیزی – قاسم فولادوند – جواد گنجه – امامی اهری – حبیب پناهی – احد وهاب‌زاده – معین‌زاده – محمود محمودی – مرتضی حکمت
رئیس – این طرح دو فوریتش قبلا بتصویب رسیده حالا خودش مطرح است آقای نورالدین امامی بفرمائید.
نورالدین امامی – عرض کنم علت اینکه من در این طرح که آقایان نمایندگان محترم برای انتخاب کمیسیون هیجده نفری به مجلس شورای ملی تقدیم کرده‌اند اسم نویسی کرده‌ام می‌خواهم صحبت کنم اینست اولا خیلی خوشوقتم مه این طرح در مجلس شورای ملی مطرح شد و من نظریات خودم را اینجا بعرض میرسانم چند هفته قبل در جلسه خصوصی که روز ۵ شنبه اینجا تشکیل شد بنده چند کلمه‌ای در اطراف لایحه بنمایندگان محترم عرض کردم و روزنامه محترم کیهان یک قسمت از بیانات بنده را درج کرده بود این درج بیانات بنده در روزنامه کیهان وسیله‌ای شد که عده زیادی از رفقای من و از همشهریهای من از شهرستانهای مختلف کشور سوالاتی از من کردند یکعده در این نامه‌ها علت مخالفت مرا سوال کرده بودند یک عده‌ای عرایض مرا تایید کرده بودند یک عده سوال کرده بودند که بنظر شما این لایحه که شما با آن مخالفید چه جور باید بشود تا شما مخالف نباشید من دیدم اگر جواب این نامه‌های آقایان را بخواهم بدهم هم وقت ندارم و هم طولانی خوهد شد و من خیلی خوشوقتم که این لایحه اینجا مطرح شد و من امروز وقت خواهم داشت در ظرف تیم ساعت هم نظر خودم را و هم گمان می‌کنم نظریه اکثر رفقای پارلمانی خودم را بعرض نمایندگان محترم و بعرض دولت وبوسیله جراید به ملت ایران برسانم یک عده‌ای در این نامه‌ها و بعضی از رفقای خیال کرده بودند که چون بنده با این لایحه مخالفم با دولت هم مخالفم در صورتیکه این دلیل نمی‌شود ممکن است دولت یک لایحه‌ای را که بنظر خودش خوب باشد به مجلس بیاورد و تقدیم بکند ولی بنده با آن نظر موافق نباشم عرض می‌کنم این لایحه پس از آنکه در جلسه مخصوصی مطرح شد من نظریه خودم را بنمایندگان محترم عرض کردم در چند جمله مخصوصا" عرض کردم حضور جناب آقای نخست وزیر که در جلسه‌ای که در فراکسیون اتحاد در مجلس شورای ملی تشکیل شده بود و جناب آقای نخست وزیر هم تشریف داشتند اینجا که در اطراف آن لایحه صحبت شد ایشان مخصوصا" این جمله را فرمودند وقتی که این لایحه تصویب شد ماخواهیم دید که در شهرستانها برای اجرای این لایحه بقدر کافی افراد اداره کننده نداریم من در جلسه خصوصی بعرضشان و بعرض نمایندگان رساندم که اگر می‌دانیم برای اینکارهائی برای این کارهائی که ما خودمان بدست خودمان به شهرستانها می‌دهیم بقدر کافی افراد اداره کننده نداریم برای چه از حالا کارها را از هم بپاشیم پله پله قدم بقدم برویم کارها را تقسیم بکنیم هر وقت وسیله فراهم بود یک کار دیگری بدهیم تمام ملل متمدن دنیا کارهای مردم را بدست خودشان می‌دهند ضمنا" نظریات خودم ار طرح کردم که فعلا هم عرض می‌کنم این قانون انجمن شهربنظر من یک قانون ناقص و غلطی است این را باید بیاوریم و تکمیل کنیم و نواقص آن را رفع کنیم مثل تمام قوانین دنیا و بعد انجمن شهر را انتخاب بکنیم باید به انجمن شهر اختیارات بیشتری بدهیم آنوقت برویم به فرهنگ، فرهنگ در قسمت تعلیمات ابتدائی با شرط اینکه برنامه را دولت در مرکز تهیه بکند و بتمام ایران متحدالشکل بدهد و بودجه تعلیمات اجباری را در همه جا بطور یکسان تقسیم بکند و بدهند بدست همان انجمن شهر که فرهنگ ابتدائی را آنها خودشان اداره بکنند یعنی اگر شهرستان خوی با همان یکصدوپنجاه هزار تومان بودجه ایکه دولت باو می‌دهد دارای تعلیمات ابتدائی کافی نباشد خودشان عوارض وضع بکنند بیست تا دبستان دیگر هم تاسیس بکنند خودشان عوارض وضع بکنند در تمام دهات و قصبات تعلیمات اجباری را اجرا کنند این یک قسمت، قسمت دوم بهداشت، الان خود بنده گرفتار این کارم هیچ طبیبی با آن حقوقی که دولت می‌دهد حاضر نیست برود خوی وطبابت کند چون آنجا عایداتی که تهران دارد، که ندارد بنده خودم طبیبی را انتخاب کردم اخیرا" با توجه آقای دکتر صالح اخیرا" یک سند دادیم و قرار شده بود که از طرف نمایندگان پانصد تومان داده شود و آنجا برود تا بشود وسائل جراحی را تهیه بکنند تا بتواند جراحی کند (شوشتری – این خوب نیست سرایت بسایر جاها می‌کند) مردم فقیرند مملکت فقیر است این یک موضوع بود محرمانه به وزیر بهداری عرض کردم قسمت بهداشت را بودجه وزارت بهداری را نسبت بتعداد نفرات هر شهرستانی تقسیم بکنند مال شهرستان خوی را که ۶۰۰۰۰ نفر است باز بدهند دست انجمن شهر انجمن خودش تقسیم بکند، پول بدهد عوارض وضع یکند، اضافه حقوق بدهد و یک پرفسور بر دارد بیاورد از لندن یا نیویورک قسمت سوم قسمت کشاورزی است از کشاورزی غیر از اسم کوچکترین آثاری در آذربایجان ما نداریم (یکی از نمایندگان – مثل همه جا) اداره اش هست، تابلوش هست ولی بودجه ندارند در تمام آذربایجان من خیال می‌کنم پنچ تراکتور نداریم درباره سم پاشی اول بهار اگر تشریف ببرید به آذربایجان مطمئن باشید که تمام این درختها مثل زمستان سفید است همه راسن گرفته و از بین برده‌است تمام درختهایش خشک شده یک از محصولات مهم آذربایجان که سردرختی است وجود خارجی دیگر ندارد اگر دو سه سال دیگر به این منوال بگذرد دیگر وجود خارجی نخواهد داشت و همه موافقند که بودجه قسمت کشاورزی رابدست همان انجمن شهر بدهند آنها بروند فکری بکنند و اگر باز هم اعبتارشان کم بود مالیات وضع بکند از مالکین بگیرند و ببرند خرج این کار بکنند این هم قسمت کشاروزی اما آمار و سرشماری البته مردمان هر شهر ساکنین هر شهر ساکنین هر قصبه بهتر می‌توانند وضعیت آمار و سرشماری خودشان را عملی کنند این دیگر احتیاج ندارد باینکه یک نفر شیرازی را بفرستند به آذربایجان (صدرزاده – یا بالعکس) یا آذربایجان را بفرستند شیراز اینکه اطلاعی ندارد بیاید آمار بردارد، آنهم من موافقم (صدرزاده – بالعکسش را هم بفرمائید) بالعکسش را هم عرض کردم بوشهری را بفرستند به آنجا و ماکوئی را هم بفرستند به بوشهر این پنج قسمت را آنروز بنده در جلسه خصوصی هم بعرضتان رساندم این پنج قسمت را با این تشریفات که بعرض رساندم ما این را می‌گذاریم، می‌دهیم بدست این آقایان انجمن شهر، انجمن شهر خودش شروع بعمل بکند اما انجمن ایالتی و ولایتی، انجمن ایالتی و ولایتی که قانون اساسی پیش بینی کرده ناظر خوبیست باید نظارت در تمام این عملی ات را انجمن ایالتی و ولایتی بکند اجرار انجمن شهر می‌کند بعقیده خودم و نظارت را انجمن ولایتی هیچ منافاتی هم ندارد و هیچ اصطکاکی هم با هم ندارند فرماندار خوی عمل می‌کند وزیر کشور نظارت می‌کند، انجمن ایالتی و ولایتی هم پارلمان کوچکی است، نظارت در تمام کارهای دولت و انجمن شهر می‌کند مطابق اصل ۴۴ قانون اساسی که آن روزهم خوانده شد. ولی آیین‌نامه‌ای که دولت تهیه کرده بود و آنروز به مجلس داده بودند در آن اشکالاتی بنظر بنده داشت (اردلان – اینکه مطرح نیست) بلی مطرح نیست ولی چون طرحی است که برای کمیسیون اینکار داده‌اند و در اطراف آن طرح هم می‌شود در کلیاتش صحبت کرد علت صحبت بنده هم اینست که آقایانی که انشاءالله انتخاب خواهند شد اطلاع در نظریات ما داشته باشند، با علم و اطلاع تشریف ببرند و بنشینند و آن آیین‌نامه را تنظیم کنند (اردلان – صحیح است) یک از اشکالات مهم پاره کردن قانون استخدامست. بعقیده بنده در آن آیین‌نامه چون اختیارات تام بانجمنهای شهر و یا انجمنهای ولایتی و ایالتی داده شده کار استخدام متزلزل می‌شود تمام مستخدمین دولت از آنروز بکلی دلسرد شده‌اند یک روز هم حضور جناب آقای نخست وزیر عرض کردم که راجع به این قسمت توجهی بفرمائید و بنظر من راجع به این قسمت توجهی نشده‌است و نتیجه این است که همه مستخدمین ناراحتند و مترلزل، هم مستخدم صالح می‌ترسد که بفرستندش خانه و نانش بریده شود ومستخدم ناصالح که دزدی میکرده می‌ترسد که برش دارند، امروز‌ها دستپاچه شده اگر دو تومان میگرفته امروز‌ها پانزده تومان می‌گیرد. برای اینکه تامین آتیه بکند، اینرا می‌خواستم استدعا بکنم توجه بفرمائید، یک روز هم استدعا کردم از حضورشان که راجع به این قسمت یک اعلامیه‌ای صادر شود که تا همه مردم بدانند هر کس بد باشد برش می‌دارند، هر کس خوبست ازش تقویت خواهد شد، این قسمت را تا امروز عمل نکرده‌اند اگر می‌کردند بنده حرفی نداشتم (شوشتری – از قانون استخدام که چیزی باقی نگذاشته‌اند) یکی شهربانی و ژاندارمری است. بنده صد در صد با این قسمت مخالفم نیمشود فعلا تماتم رشته‌ها را پاره کرد و بدست مردمانی داد که آنها هنوز پله اول نردبان را طی نکرده‌اند آنروزهم عرض کردم که بعد از عمل کردن آن پنج قسمت وقتیکه یک قدری وارد کوران و عمل شدند، اطلاعاتشان کافی شد و وافی تر شد، آنوقت برویم قسمت شهربانی را بدهیم بدست آنها بعد برویم پله پله ژاندارمری را بدهیم بعد برویم فرمانداری را بدهیم فرمانداری را که می‌فرمودند که یا از آن چند نفری که بانجمن انتخاب می‌شوند یک نفر را انتخاب می‌کنیم یا یکی از مردم شهر را انتخاب می‌کنیم یا اگر نشد وزارت کشور یکنفر می‌فرستد با پنج تا (پا) و (اگر) که نمی‌شود کار مملکت را بهم زد این بود که بنده عرض کردم این چیزها را نمی‌شود بدست مردم داد بزرگترین همه دارائی و قسمت است، تمام سرمایه مملکتی تمرکز پیدا کرده در تهران عرض کنم گمرکات است انحصارات ماست دخانیات ماست، عرض می‌کنم چیزی که منحصر بولایات می‌ماند یک مالیات املاک مزروعیش است یکی هم مالیات بر در آمدش است مالیات بر درآمد هم آقای اردلان غیر از تهران در ولایات درآمدی نیست که مالیاتی داشته باشد ممکنست در مرکز سالی چند میلیون تومان مالیات گرفته شود مالیات املاک مزروعی آنروز مدیر کل مالیات املاک مزروعی می‌گفت سالی چهار میلیون تومان از املاک مالیات می‌گیریم و سالی پنج میلیون خرج می‌کنی و آن وقت شهرستانها بیش از صدی چهل صدی پنجاه از مخارج خودش عایدات ندارند، این عملی نیست که بگوئیم صدی بیست آن بیاید بمرکز نتیجه این کار این کسیکه سالی صد تومان خرج داشت و پنجاه تومان درآمد و حالا بگوئیم صدی ده صدی بیست اش را هم بفرست تهران این بقیه اش که در آنجا می‌ماند محدود است به ۴۰ تومان و باید در مقابل ۴۰ تومان صد تومان خرج کند (صحیح است) از کجا بیاورد باقی آنرا؟ اینست که مجبور است از قسمت استخدام و مستخدمین کم بکند مستخدمینی که ۳۰ سال ۴۰ سال سابقه خدمت دارند، بدون تقصیر و خطا و بعنوان اینکه من پول ندارم بریزد بیرون، این که عملی نیست موضوع دوم که در شهرستانها عرض کردم آقای اردلان مالیات در شهرستانها مخصوصا" مالیات املاک مزروعی در اواخر سال پرداخت می‌شود اوائل سال که مالیات نیست مثلا شهرستان خوی مالیات دهنده در آذرودی گندمش را فروحته و پولش راگرفته و مالیات می‌دهد هفت ماه، هشت ماه از اول سال دار اداره دارائی اصلا پول نیست، اینرا که نمی‌شود گفت آقا که هفت ماه صبر بکنید تا مالک گندمش را بفروشد و مالیات بدهد اینهم یک دلیل پس ینده موافقم که انتخابات انجمن شهر با تعویض این قانون بطور خیلی کامل و آرومندی بعمل بیاید با یک اختیارات بیشتری انجمن شهر انتخاب شود قسمت تعلیمات اجباری، بهداشت، آمار و سرشماری به آن انجمن داده شود (دکتر طاهری – این مطالب که مربوط به موضوع نیست – موضوع انتخاب کمیسیون است) خوب جنابعالی یادداشت تان را مرقوم بفرمائید بعد بفرمائید، این با آقای رئیس است، آقای رئیس آقا توجه بفرمائید که آقای دکتر طاهری یاداشت می‌فرمایند و هم اظهار عقیده می‌کنند و هم وظیفه رئیس را انجام می‌دهند اظهار عقیده شان را باید پشت تریبون بکنند
رئیس – شما صحبت تان را بکنید.
نورالدین امامی – آقا نمی‌گذارند جناب آقای دکتر طاهری یاداشت می‌فرمودند و توجه شده‌است و من حق درام نظریات خودم را اینجا عرض بکنم که آقایان اعضای کمیسیون اطلاع داشته باشند این عرائض بنده را یاداشت بفرمایند و در کمیسیون مورد توجه قرار بدهند، پس نتیجه باینجا می‌رسد که در قسمت کشاورزی، بهداشت، تعلیمات ابتدائی، انجمن شهر، آمار، سرشماری این اختیار را می‌توانیم الان بدهیم با یک اصول صحیحی اما قسمت شهربانی و ژاندارمری، قسمت فرمانداری قسمت دارائی را صددر صد نمایندگان مجلس شورای ملی با این قسمت مخالفند بلکه باید پله پله، چند تا بدهیم، پله پله اگر آنها قدری سوار کار شدند بعدا" انشاءالله دو سال دیگر، سه سال دیگر قدم بقدم برویم بالا تا انشاء الله مملکت بطور بهتر و آبرومندتری اداره بشود و الله حالا جمه آوری و اداره اش کار مشکلی است. رئیس- آقای اردلان اردلان – خوشبختانه بیانات نمایندگان محترم آقای امامی مخالف با این طرح که نمایندگان محترم تقدیم فرمودند نبود اصل موضوع را فرمودند و همانطوریکه آقای دکتر طاهری هم تذکر دادند این طرح مبنی بر این است که مجلس شورای ملی ۱۶ نفر یا هیجده نفر را تعیین می‌کند و این آقایان می‌نشینند و نظری را که دولت دارد در جلوی خودشان می‌گذارند بعد آقایان نمایندگان هر کدام نظری دارند نظر خودشان را می‌دهند و در کمیسیون روی آنها دقت می‌شود این موضوعی است که نمی‌تواند مورد مخالفت هیچکس واقع گردد از ابتدای مشروطیت تا حال هر حزبی که در این مملکت بوجود آمد سرلوحه سرام نامه خودش را این قرار داد که اختیارات را باید بشهرستانها تا حدی که ممکن است تفویض نمود و از این مرکزیت زائدی که واقعا" مزاحمت برای شهرستانها قراهم کرده تا اندازه‌ای جلوگیری کرد تمام دولت هائی که تا حالا بوجود آمده‌اند در برنامه خودشان این را نوشته‌اند و اگر هم اتفآقا" نمی‌نوشته‌اند مخالفین دولت مخالفت کرده‌اند و گفته‌اند که چرا دولت این قسمت را در برنامه خودش نگنجانیده‌است بنابراین حالا دولت جناب آقای رزم‌آرا آمده و یک مسئله‌ای را که مورد قبول تمام ملت ایران و نمایندگان مجلس در تمام ادوار گذشته و احزاب مترقی بود می‌خواهند بموقع اجرا بگذارند ما باید از این موقعیت استفاده بکنیم و کمال تشکر را از ایشان بکنیم و تصویب این طرح با خود مجلس شورای ملی است ما می‌نشینیم با کمال دقت این هجده نفر ار انتخاب می‌کنیم هر کدام از آقایان که در آن کمیسیون باشند البته نظر اصلاحی خودشان را آنجا عمل می‌کنند و هر کدام از آقایان دیگر هم می‌توانند نظر اصلاحی خودشان را به کمیسیون بدهند و در آن کمیسیون اگر بنده انتخاب شوم با کمال افتخار می‌نشینم تمام نظریات آقایان را از آن کمیسیون اصلی می‌خواهم و بالاخره یک چیز جامعی به مجلس شورای ملی تقدیم می‌کنم که با نظر خود دولت بعد بموقع اجرا گذارده شود به نظر بنده اگر قدمی راجع به تحول این مملکت برداشته شود همین قدمی است که دولت حاضر برداشته‌است هر جزبی که امده‌است در ایران برنامه اش همین بود (مکی – این دولت منظورش این نیست منظورش تجزیه‌است) آن روز هم بنده عرض کردم این شخص محترمی که اینجا نشسته نمی‌توانم قبول کنم که چنین منظوری داشته باشند اینطور نیست ایشان از خدمتگزاران این مملکت هستند باور بفرمائید آقای مکی همین آقای رزم‌آرا نسبت بخودم اینقدر با محبت نمی‌دیدم خودشان هم می‌دانند که در ستاد ارتش خدمتشان نرسیدم ولی انسان باید آقا خودش وجدان داشته باشد وقتی یک مسئله‌ای را می‌بیند بین و واضح از ابتدای مشروطیت تابحال هر وقت یک حزبی تشکیل شده گفته آقا اختیارات را باید داد بخود شهرستانها برای این که از شهرداری رشت سه ماه مکاتبه با وزارت کشور نکنند اینظور وقت مملکت تضییع نشود کجای این تجزیه‌است به هیچ وجه من الوجوه تجزیه نیست بعلاوه اختیارش هم بدست مجلس شورای ملی است دست ما است این است که همانطوریکه آقای رئیس مجلس شورای ملی هم تذکر دادند بهتر است وارد عمل شویم این هیجده نفر را انتخاب کنیم و امیدواریم این آقایان هم وقت کافی خواهند داشت در ایام تعطیل و بعد هم که مجلس شورای ملی باز می‌شود لایحه خودشان را به مجلس شورای ملی تقدیم کنند و بنده مطمئن هستم یک قدمی برای ترقی و سعادت مملکت ایران اگر برداریم و برای این مملکت تحولی بوجود بیاوریم همین قدمی است که می‌خواهیم برداریم
رئیس – پیشنهاد رسیده که قرائت می‌شود. (پیشنهاد آقای مکی بشرح ذیل قرائت شد)
ریاست محترم مجلس شورای ملی – پیشنهاد می‌نمایم که طرح مربوط به سازمان شهرستانها طبق ماده ۱۴۷ مسکوت بماند. رئیس - آقای مکی مکی- بنده علت اینکه پیشنهاد مسکوت ماندن لایحه را دارم یکیش بابلو عده حاضر در مرکز است عده وکلا فعلا" ۱۲۶ نفر والان عده حاضر نمایندگان در تهران ۸۵ نفر است که برای رای ۶۴ نفر کافی اس یک طرح به این مهمی وقتیکه مطرح می‌شود تمام نمایندگان باید رویش نظر بدهدند درست است که مطابق آیین‌نامه الان می‌شود بحث کرد ولی یک طرح به این مهمی را نباید اینطور سرسری تلقی کرد وانگهی این هیچده نفر که آقایان پیشنهاد داده‌اند که بروند ببینند آیین‌نامه‌ای را که دولت می‌دهد ملاحظه کنند و رویش مطالعه کنند آیین‌نامه ایکه رسمااز طرف دولت به مجلس شورای میلی داده نشده ما برویم روی آن پایه واهی و خیالی ۱۸ نفر را انتخاب بکنیم که بنشینند و رای بدهند این بر خلاف اصل است اصلا یک آیین‌نامه‌ای که هنوز به مجلس داده نشده و ملت ایران و مجلس ایران رسما" این آیین‌نامه را قبول نکرده‌است یعنی دریافت نکرده‌است ما یک عده‌ای را انتخاب بکنیم در کمیسیون بنشینند و این آیین‌نامه را حقیقت دولت می‌خواست یک طرح قابل رای بشود بایستی دولت آیین‌نامه اش را بیاورد به مجلس تقدیم کند و رسما" بمقام ریاست تقدیم بکند که برود در کمیسیون مربوطه یا کمیسیون مخصوصی اینکه داده رسمیتی ندارد دولت برداشته پولی کپی کرده برای بعضی از آقایان فرستاده برای مخالفین در مجلس شورای ملی و مجلس سنا هم نفرستاده‌است برای آنهائی هم که مخالف یا موافقتشان موثر نیست نفرستاده‌است فقط برای هر فراکسیون یک نسخه یا برای بعضی از آقایان فرستاده این طرح را مطرح کرد این است که بنده از مقام ریاست تقاضا کردم که طرح مربوطه به سازمان شهرستانها مسکوت بماند تا بعد از تعطیل و بعلاوه امروز هم که مجلس تعطیل می‌شود و تا یازدهم شهریور ماه ما مجلس نداریم و کمیسیون هم تشکیل نمی‌شود این کمیسیون بفرض اینکه انتخاب بشود نمی‌رود به نشیند روی آن مطالعه بکند مذاکره بکند و اگر آقایان با این نظر موافقت بفرمایند از این گذشته ما از حق ابسترکسیون خودمان استفاده خواهیم کرد یعنی عده حاضر در مرکز بقدری است که ما اگر ابسترکسیون بکنیم مجلس از اکثریت خواهد افتاد با اینکه جریمه هم خواهیم داد ما از این حق خودمان استفاده خواهیم کرد.
اردلان – دوره چهاردهم هم ابسترکسیون کردند نتیجه نداد فایده اش چیه؟
رئیس – آقای صفائی
صفائی – آقای مکی دو سه موضوع را بیان فرمودند و دلیلشان برای خروج از دستور بود که بنظر بنده صحیح و کامل نیست موضوع عده حاضر را که فرمودند
مکی – آنرا که خودم گفتم صحیح نیست ولی عده کم است کافی نیست) و اینکه این لایحه مهم باید وقت دیگر بیاید این لایحه یک ماده واندی است که مطرح است و حداکثر مطالعه و شور بقدر کافی شده یک وقت ایراد می‌خواهیم بکنیم که کار را لنگ بکنیم صحیح است همانطوری است که فرمودید و الا بین تمام آقایان نمایندگان در ظرف این مدت همیشه بحث بروی این موضوع بود وحقیقت مردم انتظار دارند (مکی – معلوم می‌شود که شما موکل ندارید) قیاس به نفس میفرمائید (مکی – بنده را مردم تهران می‌دانند) بنده را هم مردم مازنداران می‌دانند مردم مازنداران با مخالفت مرکز مرا انتخاب کردند (مکی اینطور نیست) قبول بفرمائید که بنده وکیل ملی هستم و مردم مازندران مرا با وجود مخالفت حکومت مرکزی انتخاب کرده‌اند خود شما هم می‌دانید (مکی – از موافقتتان با این لایحه معلوم است) مردم آقا اختیاراتشان را بمن و شما داده‌اند که برای آنها کار بکنیم انی است که باید به انتظارات مردم توجه شود و مردم در سرنوشت خودشان دخالت بکنند (مکی – بدست مشا اختیارات را به آنها بدهند) نه اینکه من و شما به نشینیم بیخود صحبت بکنیم (مکی – چرا سفسطه می‌کنید) من سفسطه می‌کنم یا شما یک ماه است که مردم منتضرند تکلیفشان معین بشود باید کمیسیون تشکیل بشود امروز که می‌خواهند بحص کنند جنابعالی میفرمائید نه شما پشت این تریبون میائید میفرمائید باید اختیار مردم بمردم داده بشود وقتیکه می‌خواهند اختیار مردم را بمردم بدهند ایراد می‌کنید نان مردم را ارزان می‌کنند مخالفت می‌کنید (مکی – این حرفها سفسطه‌است) من سفسطه نمی‌کنم کار شما سفسطه‌است این چه حرفی است آقای مکی؟ من زندگی ام با استدلال و منطق بوده بهر حال آقا مردم باید بدانند سکوت و خروج از دستور بهانه گیری است این موضوع ابستر کسیون (شوشتری – فارسی بفرمائید) یعنی رفتن بیرون و از اکثریت انداختن مجلس هم نشان می‌دهد که آقایان سرو کارشان با استدلال و منطق نیست و معنایش این است که آقایان با اکثریت نمی‌خواهند کار بکنند و احترامی باکثریت نمی‌خواهند کار بکنند و احترامی باکثریت نمی‌خواهند بگذارند این معنایش این است والا آقایان اگر مخالفند و استدلال می‌کنند مجلس هم رای می‌دهد موضو ع اکثریت و اقلیت رای مجلس است در مشروطیت هر چه اکثریت گفت آن صحیح است ما می‌رویم بیرون و رای نمی‌دهیم بعقیده من این نشان می‌دهد که منظور اینست که ما با منطق و استدلال سرو کار نداریم اینکه فرمودند آیین‌نامه تقدیم نشده‌است این قضیه خیلی سابقه دارد در موقعی که دولت می‌خواسته اختیار بگیرد هیچوقت لوایح قبلا داده نشده طبق ماده واحده اختیار میگرفته‌است و بعد از اختیار لوایح در کمیسیونی که ذی صلاحیت بوده‌است تقدیم میدشه سوابق همیشه اینطور بوده معمولا لوایح در کمیسیون دادگستری میرفته کمیسیون قانون مدنی و قانون مجازات عمومی را که تصویب کرده‌است اینطور بوده‌است هیچوقت قانون مدنی به مجلس تقدیم نشد اختیار گرفته شد و بکمیسیون دادگستری رفت بنابراین بعقیده بنده هیچ محظوری از نظر قانونی نیست و اگر هم آیین‌نامه تقدیم نشده باشد منع قانونی ندارد و باید تکلیف این را معنی کرد و اگر هم آیین‌نامه تقدیم نشده باشد منع قانونی ندارد و باید تکلیف این را معنی کرد و اگر اکثریت گفت صحیح نیست بسیار خوب صحیح نیست و برود (فقیه‌زاده – خصوصا" اینکه می‌گویند بعد بیادی به مجلس و مجلس رای بدهد) و اما ایراداتی که آقای امامی نسبت ببعضی از مواد آیین‌نامه داشتند اصلا رفتن بکمیسیون و برگشتن به مجلس بریا این وبده‌است که اگر در لایحه تقدیمی دولت نوقصی موجود است این نواقص به این شکل مرتفع بشود بنابراین هیچ جای نگرانی باقی نمی‌ماند و اگر هم ایرادی داشته باشد مرتفع می‌شود و بعد هم به مجلس خواهد آمد و انشاءالله تصویب خواهد شد و مردم این مملکت به آن قسمت از حقوق اساسی خودش که قانون اساسی برای آنها قائل شده در دوره این حکومت خواهد رسید (انشاءالله)
رئیس - رای گرفته می‌شود به پیشنهاد آقای مکی...(چند نفر از نمایندگان – عده برای رای کافی نیست) به آقایان بگوئید بیایند
اردلان – آقای مکی پس بگیرید
رفیع – آقای رئیس اینجا اختیارات معین نشده‌است
رئیس – اعلام رای نسبت بماده واحده نشده اینجا حدود اختیارات معین نشده ابتدا باید تکلیف تشکیل خود کمیسیون معلوم بشود بعد اختیارات معلوم می‌شود.
مکی – بنده استدعائی دارم اجازه بفرمائید نطقهای قبل از دستور بشود بعدا" رای گرفته بشود رئیس- چون اعلام رای کرده‌ایم نمی‌شود
مکی – اگر نطق قبل از دستور بشود بنده پیشنهادم را پس می‌گیرم
رئیس – نطق یا قبل از دستور است یا بعد از دستور وسط دستور که نمی‌شود نطق کرد
مکی – به بنده اجازه میفرمائید یک اخطار نظامنامه‌ای دارم
رئیس – طبق چه ماده‌ای؟
مکی – عرض کنم طبق مواد ۱۷ و ۱۷۳ که مربوط به استیضاح است
رئیس- میفرمائید که منظورتان تعیین روز استیضاح است دولت بمن خبر داده که حاضر است و تعیین وقت باید از طرف مجلس بشود
مکی – ماده ۱۷۲ می‌گوید که نباید از یکماه تجاوز بکند در جلسه فوق العاده ایکه شد اگر می‌خواهد واقعا" دولت قانونی باشد باید تقاضا کند که یک جلسه فوق العاده هم برای استیضاح معین بشود اگر منظرو این است که مجلس تعطیل بشود و دولت از گیر نمایندگان خلاص بشود ما از اصل ششم قانون اساسی استفاده خواهیم کرد و اگر می‌خواهد مدت تعطیل را طولانی بکند مجلس را وکلای تهران می‌توانند تشکیل بدهند.
محمدعلی مسعودی – آن قانون منسوخ شده‌است.
مکی - منسوخ نشده‌است
تیمورتاش - خجالت بکش آقا وکلای تهران نمی‌توانند مجلس را تشکیل بدهند.
مکی – خجالت خودت بکش برو سواد پیدا کن و اصل ششم قانون اساسی را بخوان
رئیس – نسبت بماده واحده و پیشنهاد سکوتی که آقای مکی کردند اعلام رای شده‌است بنده گمان نمی‌کنم که عده برای رای کافی باشد بنابراین همینطور می‌ماند تا در اولین جلسه رای گرفته شود حالا اگر اجازه می‌دهید آقایانی که می‌خواستند بیاناتی کنند بکنند (عده‌ای از نمایندگان – ختم جلسه، ختم جلسه)
رئیس - آقایان تامل بکنید تا روز جلسه را هم تعیین بکنیم روز یازدهم شهریور مطابق رایی است که مجلس داده و حالا اگر مجلس تصویب می‌کند روز ۲۱ شهریور تعیین جلسه بشود.
مکی - بنده با روز بیست و یکم مخالفم
رئیس – چون تعیین جلسه با بنده بود خواستم استفاده بکنم
نورالدین امامی – اینکه نمی‌شود این برخلاف آیین‌نامه‌است بنده مخالفم.
رئیس – پس همان روز یازدهم شهریور
معدل – بالاخره چه روزی شد؟
رئیس – همان یازدهم شهریور آقایان بفرمایند سرجایشان بنشینند آقای نخست وزیر بیاناتی دارند.
نخست‌وزیر – چهل روز پیش دولت پیشنهادی تقدیم مجلس کرد و در ضمن برنامه خودش بعرض رسانید که یکی از مواد برنامه تشکیل سازمان‌های داخلی شهرستانها و واگذاری قسمتی از کارها بدست خود مردم است تقاضای دولت چه بود بسیار ساده بود دولت تقاضا می‌کرد که آیین‌نامه‌ای که تنظیم کرده به کمیسیونی مراجعه شود و در مجلس شورای ملی نسبت به مواد این آیین‌نامه بررسی و دقت بکنند هر قسم حک و اصلاحی که لازم است انجام بشود و سپس این آیین‌نامه‌ای که تصویب شده بموقع عمل بگذارند (صحیح است) بهیچ وجه دولت تقاضای این درا نداشت که صراحتا" وارد عملی بشود و یا اقدام مستقیمی بکند با وصف اینکه در قانون اساسی تصریح شده که اصول مشروطیت تعطیل بردارنیست و باید اجرا بشود ولی چون قسمتی از قوانین مربوط به انتخابات شهرستانها و انتخابات انجمنهای ایالتی و ولایتی با وضع فعلی شاید تطبیق نمی‌کرد دولت بخصوص این موضوع را پیشنهاد کرد و تقاضا کرد از برای اینکه یک اصل مشروطیت تعطیل نشود با در نظر گرفتن وضع کنونی این موضوع بموقع اجرا گذارده شود متاسفانه بنده می‌بینم بعد از چهل روز یک تقاضای ساده دولت یک دولتی که از روی حسن نظر و برای خدمت بکشور حاضر شده‌است یک پیشنهاد بسیار صحیحی را تقدیم می‌کند بهیچ وجه مورد توجه آقایان واقع نمی‌شود و حتی نمی‌خواهند توجه داشته باشند که کمیسیونی تشکیل بشود و نسبت به این پیشنهاد دقت و رسیدگی بنماید بنده اینجا صراحتا" بعرض میرسانم این کمیسیون توجه بفرمایند قانون اساسی را یعنی آن چیزی که در دست ما است بموقع اجرا می‌گذاریم (دکتر بقائی – نمی‌توانید) پس این موظیفه ما است و بنده صراحتا" این موضوع را بعرض مجلس شورای ملی میرسانم قبول و یا رد آن با خود مجلس شورای ملی است برای اینکه اصل مشروطیت تعطیل بردار نیست و این نظر بنده یا فلان آدم نیست که بخواهد یا نخواهد آن چیزی که تقاضا شده مطابق اصول و مقررات قوانین کشور بود تقاضا شد که کمیسیونی تشکیل بشود به این جریانات رسیدگی بکند و اصولی را در نظر بگیرند و مقرراتی را بدست دولت بدهند که با اجرای آن نتیجه بهتری حاصل شود اگر آقایان نمایندگان محترم با این جریان موافق نیستند دولت عین قانون انجمنهای ایالتی و ولایتی را بموقع اجرا خواهد گذاشت (صحیح است)
دکتر بقائی – صحیح نیست اجازه میفرمائید
رئیس – چون اعلام رای کردیم هیچگونه صحبتی نمی‌شود کرد
دکتر بقائی – اگر اعلام رای شد ایشان هم حق نداشتند صحبت کنند
رئیس - در آیین‌نامه هست نخست وزیر وزراء هر وقت بخواهند می‌توانند صحبت کنند.
دکتر بقائی – آقای صدرزاده آن ماده را بخوانید
صدرزاده - باید آقای رئیس دستور بفرمایند تا قرائت بشود
رئیس – وزراء دولت اگر اجازه بخواهند خارج از نوبت می‌توانند صحبت بکنند
دکتر بقائی - بنده راجع به همین موضوع اخطار نظامنانه‌ای دارم.
شوشتری – اجازه بفرمائید صحبت بکنم
رئیس – اگر آقایان حاضر هستند بعد از ختم دستور صحبت بشود.
دکتر بقائی – اخطار نظامنامه‌ای دارم
رئیس – ماده اش را بفرمائید
دکتر بقائی - طبق ماده اعلام رای
رئیس - همانطوریکه آقایان تشریف می‌برند بیرون و نمی‌گذارند کار انجام بشود وزارء هم می‌توانند توضیح بدهند دیگر چون عده کافی نیست جلسه را ختم می‌کنیم.
دکتر بقائی – اخطار بنده تمام نشده آقای رئیس.
عده‌ای از نمایندگان – آقای رئیس کمی تامل بفرمائید شاید عده کافی شد
رئیس - چقدر تامل بکنیم.
نمایندگان - پس تنفس بدهید
- تعیین موقع جلسه بعد – ختم جلسه
ویرایش۵ – تعیین موقع جلسه بعد – ختم جلسه بعنوان تنفس
رئیس – فعلا جلسه آینده را تعیین می‌کنیم. جلسه آینده یکشنبه ۱۲ شهریور ۳ ساعت قبل از ظهر – ده دقیقه تنفس داده می‌شود. (در اینموقع سه ربع قبل از ظهر جلسه بعنوان تنفس تعطیل و دیگر تشکیل نشد)
رئیس مجلس شورای ملی – رضا حکمت