منشور آتلانتیک

منشور آتلانتیک (۱۹۴۱ خورشیدی)
این نوشتار ترجمه‌ای است از سندی که بین فرانکلین دلانو روزولت و وینستون چرچیل روی یک کشتی در خلیج پالسنتیای نیوفاندلند در روز ۱۴ اوت ۱۹۴۱ (۲۳ مرداد ۱۳۲۰) به منظور ایجاد زمینه‌ای برای همکاری بین دولت‌های ایالات متحده و انگلستان به طور مشترک به امضا رسید. این سند بعدها در کنفرانس متفقین که در لندن برگزار شد نیز به تصویب رسید و سپس برای تشکیل ائتلاف «ملل متحد» علیه نیروهای خشونت و فاشیسم که بعدها به تمام دنیا حمله کردند استفاده شد و در نهایت موجب تشکیل نهاد دائم ملل متحد گردید.

رئیس جمهور دول متحده امریکا و نخست وزیر انگلیس با یکدیگر ملاقات نموده و مناسب دیده‏‌اند که برخی از اصول مشترک سیاست ملی‏ کشورهای خویش را که امیدوارند در پرتو آن‏‌ها آینده‏‌ای بهتر برای‏ کلیه ملل جهان فراهم گردد منتشر و به‌اطلاع عموم برسانند. این اصول به‌قرار زیر است:

  1. دو کشور امریکا و انگلیس به هیچ وجه قصد افزایش خاک ندارند.
  2. هر دو کشور مخالف هر گونه تغییرات مرزی می‌باشند که با موافقت آزادانه ملل‏ مربوطه انجام نشود.
  3. این دو کشور امریکا و انگلیس حق هر ملت را در انتخاب نوع‏ حکومتی که برای خود مناسب بینند محترم شمرده و امیدوارند مللی که‏ اکنون به زور از حقوق و حاکمیت و استقلال محروم شده‏‌اند از نو این حقوق‏ را به دست آوردند.
  4. این دو کشور با رعایت تعهداتی که اکنون بر گردن گرفته‏‌اند خواهند کوشید برای هر ملتی کوچک یا بزرگ و غالب یا مغلوب به‌طور تساوی حق شرکت در بازرگانی بین‏‌المللی و دسترسی به کلیه منابع مواد اولیه‏ که برای رفاهیت اقتصادی ایشان لازم است تامین گردد.
  5. این دو کشور مایلند تمام مساعی خود را بکار برند تا کلیه ملت‏‌ها بتوانند در زمینه امور اقتصادی با یکدیگر همکاری کامل بکنند و برای همه‏ شرایط کار بهتر و ترقی اقتصادی کاملتر و امنیت اجتماعی بیشتر فراهم گردد.
  6. این دو کشور امیدوارند پس از انهدام کامل اصول بیدادگری نازی‏ صلحی برقرار گردد که در پرتو آن کلیه ملت‏‌ها بتوانند در داخله مرزهای‏ خویش به آرامش به سر برند و مطمئن باشند که کلیه مردم عموم کشورها خواهند توانست دور از بیم و احتیاج به زندگی خویش ادامه دهند.
  7. در چنین صلحی باید همه کس حق داشته باشند در اقیانوس‌ها و در دریاهای آزاد به فراغت بال مسافرت کنند.
  8. این دو کشور معتقدند که کلیه ملت‏‌های دنیا به علل معنوی و مادی‏ باید دست از اعمال زور بردارند تا وقتی که یک ملت بتواند نیروهای زمینی و دریایی و هوایی خود را به منظور حمله به کشورهای خارج از مرزهای خویش‏ ادامه دهد هیچ صلحی در آینده پابرجا نخواهد ماند.
پیش‌نویس چرچیل
سند رسمی منشور آتلانتیک

بنابراین دو کشور عقیده‏‌مندند که تا هنگام استقرار صلح پایدار و تأمین‏ آرامش اجتماعی کامل لازم است کلیه ملت‏‌هایی که ممکن است نیروی خود را در راه تجاوز و مهاجمه به‌کار اندازند مطلقا خلع سلاح گردند و به همین‏ جهت دول امریکا و انگلیس در عملی شدن هر گونه اصلی که ملت‏‌های‏ صلح‌جو را از فشار تحمل‏‌ناپذیر تسلیحات خلاصی بخشد یا این‏ بار را سبک‏ کند از هیچ گونه کمک و تشویق خودداری نخواهد کرد.

  • مجله آینده، سال سوم، آبان ۱۳۲۳، شماره ۳