| | | | | | |
|
بیا ساقی آن آب یاقوتوار |
|
در افکن بدان جام یاقوت بار |
|
|
سفالینه جامی که می جان اوست |
|
سفالین زمین خاک ریحان اوست |
|
|
علم برکش ای آفتاب بلند |
|
خرامان شو ای ابر مشگین پرند |
|
|
بنال ای دل رعد چون کوس شاه |
|
بخند ای لب برق چون صبحگاه |
|
|
به بار ای هوا قطره ناب را |
|
بگیر ای صدف در کن این آب را |
|
|
برا ای در از قعر دریای خویش |
|
ز تاج سر شاه کن جای خویش |
|
|
شهی که آرزومند معراج توست |
|
زمین بوس او درةالتاج توست |
|
|
سکندر شکوهی که در جمله ساز |
|
شکوه سکندر بدو گشت باز |
|
|
زمین زندهدار آسمان زنده کن |
|
جهان گیر دشمن پراکنده کن |
|
|
طرفدار مغرب به مردانگی |
|
قدر خان مشرق به فرزانگی |
|
|
جهان پهلوان نصرةالدین که هست |
|
بر اعدای خود چون فلک چیرهدست |
|
|
مخالف پس اندیش و او پیش بین |
|
بداندیش کم مهر و او بیشکین |
|
|
خداوند شمشیر و تخت و کلاه |
|
سه نوبت زن پنج نوبت پناه |
|
|
به رستم رکابی روان کرده رخش |
|
هم اورنگ پیرای و هم تاج بخش |
|
|
شهان را ز رسمی که آیین بود |
|
کلید آهنین گنج زرین بود |
|
|
جز او کاهن تیغ روشن کند |
|
کلید از زر و گنج از آهن کند |
|
|
چو آب فرات آشکارانواز |
|
چو سرچشمه نیل پنهان گداز |
|
|
اگر سایه بر آفتاب افکند |
|
در آن چشمهی آتش آب افکند |
|
|
وگر ماه نو را براتی دهد |
|
ز نقص کمالش نجاتی دهد |
|
|
گر انعام او بر شمارد کسی |
|
بدان تا کند شکر نعمت بسی |
|
|
ز شکر وی آن نعمت افزون بود |
|
ولی نعمتی بیش از این چون بود |
|
|
فلک وار با هر که بندد کمر |
|
بر آب افکند چون زمینش سیر |
|
|
بریزد در آشوب چون میغ او |
|
سر تیغ کوه از سر تیغ او |
|
|
هر آنچ او نموده گه کارزار |
|
نه رستم نموده نه اسفندیار |
|
|
صلاح جهان آن شب آمد پدید |
|
که از مولد این صبح صادق دمید |
|
|
کجا گام زد خنگ پدرام او |
|
زمین یافت سرسبزی از گام او |
|
|
به هر دایره کو زده ترکتاز |
|
ز پرگار خطش گره کرده باز |
|
|
بران بقعه کاو بارگی تاخته |
|
زمین گنج قارون برانداخته |
|
|
بر آن دژ که او رایت انگیخته |
|
سر کوتوال از دژ آویخته |
|
|
اگر دیگران کاصلشان آدمیست |
|
همه مردمند او همه مردمیست |
|
|
ندانم کس از مردم روشناس |
|
کزان مردمی نیست بر وی سپاس |
|
|
ز بس ناز و نعمت کزو راندهاند |
|
ولینعمت عالمش خواندهاند |
|
|
اگر مردهای سر آرد ز گور |
|
بگیرد همه شهر و بازار شور |
|
|
هزاران دل مرده از عدل شاه |
|
شود زنده و خصم ناید به راه |
|
|
چو عیسی بسی مرده را زنده کرد |
|
به خلقی چنین خلق را بنده کرد |
|
|
جهان بود چون کان گوهر خراب |
|
به آبادی افتاد ازین آفتاب |
|
|
زمین دوزخی بود بی کار و کشت |
|
به ابری چنین تازه شد چون بهشت |
|
|
ز هر نعمتی کایدش نو به نو |
|
دهد بخش خواهندگان جو به جو |
|
|
به هر نیکوی چون خرد پیبرد |
|
جهان یاد نیک از جهان کی بود |
|
|
گر از نخل طوبی رسد در بهشت |
|
به هر کوشکی شاخ عنبر سرشت |
|
|
رسد شرق تا غرب احسان او |
|
به هر خانهای نعمت خوان او |
|
|
زهی بارگاهی که چون آفتاب |
|
ز مشرق به مغرب رساند طناب |
|
|
به کیخسروی نامش افتاده چست |
|
نسب کرده بر کیقبادی درست |
|
|
به هر وادیی کو عنان تافته |
|
در منه به دامن درم یافته |
|
|
ز کنجش زمین کیسه بر دوخته |
|
سمن سیم و خیری زر اندوخته |
|
|
کجا گنج دانی پشیزی در او |
|
که از گنج او نیست چیزی در او |
|
|
چو از تاج او شد فلک سر بلند |
|
سرش باد از آن تاج فیروزمند |
|
|
زهی خضر و اسکندر کاینات |
|
که هم ملک داری هم آب حیات |
|
|
چو اسکندری شاه کشورگشای |
|
چو خضر از ره افتاده را رهنمای |
|
|
همه چیز داری که آن درخورست |
|
نداری یکی چیز و آن همسرست |
|
|
چو دریا نگویم گران سایهای |
|
همانا که چون کان گرانمایهای |
|
|
چو در صید شیران شعار افکنی |
|
به تیری دو پیکر شکار افکنی |
|
|
چو در جنگ پیلان گشائی کمند |
|
دهی شاه قنوج را پیل بند |
|
|
اگر شیر گور افکند وقت زور |
|
تو شیر افکنی بلکه بهرام گور |
|
|
چه دولت که در بند کار تو نیست |
|
چه مقصود کان در کنار تو نیست |
|
|
بسا گردن سخت کیمخت چرم |
|
که شد چون دوال از رکاب تو نرم |
|
|
دو شخص ایمنند از تو کایی به جوش |
|
یکی نرم گردن یکی سفته گوش |
|
|
به عذر از تو بدخواه جان میبرد |
|
بدین عهد رایت جهان میبرد |
|
|
چو برگشت گرد جهان روزگار |
|
ز شش پادشه ماند شش یادگار |
|
|
کلاه از کیومرث تختگیر |
|
ز جمشید تیغ از فریدون سریر |
|
|
ز کیخسرو آن جام گیتی نمای |
|
که احکام انجم درو یافت جای |
|
|
فروزنده آیینهی گوهری |
|
نمودار تاریخ اسکندری |
|
|
همان خاتم لعل بر دوخته |
|
به مهر سلیمانی افروخته |
|
|
بدین گونه شش چیز در حرف تست |
|
گواه سخن نام شش حرف تست |
|
|
جز این نیز بینم تو را شش خصال |
|
که بادی برومند ازو ماه و سال |
|
|
یکی آنکه از گنج آراسته |
|
دهی آرزوهای ناخواسته |
|
|
دویم مردمی کردن بی قیاس |
|
عوض باز ناجستن از حقشناس |
|
|
سوم دل به شفقت برآراستن |
|
ستمدیده را داد دل خواستن |
|
|
چهارم علم بر ثریا زدن |
|
چو خورشید لشگر به تنها زدن |
|
|
همان پنجم از مجرم عذر خواه |
|
ز روی کرم عفو کردن گناه |
|
|
ششم عهد و پیمان نگهداشتن |
|
وفا داری از یاد نگذاشتن |
|
|
ز تو شش جهت بی روائی مباد |
|
وز این شش خصالت جدائی مباد |
|
|
به پرواز ملکت دو شاهین به کار |
|
یکی در خزینه یکی در شکار |
|
|
دو مار از برای تو توفیر سنج |
|
یکی مار مهره یکی مار گنج |
|
|
جهان خسروا زیر هفت آسمان |
|
طرفدار پنجم توئی بی گمان |
|
|
جهان را به فرمان چندین بلاد |
|
ستون در تست ذات العماد |
|
|
همه شب که مه طوف گردون کند |
|
چراغ ترا روغن افزون کند |
|
|
همه روز خورشید با تاج زر |
|
به پائین تخت تو بندد کمر |
|
|
سپارنده پادشاهی به تو |
|
سپرد از جهان هر چه خواهی به تو |
|
|
بدان داد ملکت که شاهی کنبی |
|
چو داور شوی داد خواهی کنی |
|
|
که بازی کند بر پریشه زور |
|
نه پیلی نهد پای بر پشت مور |
|
|
سپاس از خداوند گیتی پناه |
|
که بیشست از این قصه انصاف شاه |
|
|
به انصاف شه چشم دارم یکی |
|
که بیند در این داستان اندکی |
|
|
گر افسانهای بیند از کار دور |
|
نه سایه بر او گستراند نه نور |
|
|
وگر بیند از در در او موج موج |
|
سراینده را سر برآرد به اوج |
|
|
در این گنجنامه زر از جهان |
|
کلید بسی گنج کردم نهان |
|
|
کسی کان کلید زر آرد به دست |
|
طلسم بسی گنج داند شکست |
|
|
وگر گنج پنهان نیارد پدید |
|
شود خرم آخر به زرین کلید |
|
|
تو دانی که این گوهر نیم سفت |
|
چه گنجینهها دارد اندر نهفت |
|
|
نشاط از تو دارد گهر سفتنم |
|
سزاوار توست آفرین گفتنم |
|
|
خرد کاسمان را زمین میکند |
|
برین آفرین آفرین میکند |
|
|
چو فرمان چنین آمد از شهریار |
|
که بر نام ما نقش بند این نگار |
|
|
به گفتار شه مغز را تر کنم |
|
بگفت کان مغز در سر کنم |
|
|
فرستم عروسی بدان بزمگاه |
|
کزو چشم روشن شود بزم شاه |
|
|
عروسی چنین شاه را بنده باد |
|
بران فحل آفاق فرخنده باد |
|
|
به اندازه آنکه نزدیک و دور |
|
چراغ جهان تاب را هست نور |
|
|
گل باغ شه عالم افروز باد |
|
چراغ شبش مشعل روز باد |
|
|
دریده دهن بد سگالش چو داغ |
|
زبان سوخته دشمنش چون چراغ |
|
|
نظامی چو دولت در ایوان او |
|
شب و روز باد آفرین خوان او |
|
|
ز چشم بد آن کس نیابد گزند |
|
که پیوسته سوزد بر آتش سپند |
|
|
ز سحر آن سرا را نیابی خراب |
|
که دارد سفالینهای پر سداب |
|
|
سداب و سپند رقیبان شاه |
|
دعای نظامی است در صبحگاه |
|