| | | | | | |
|
بیا ساقی از خود رهائیم ده |
|
ز رخشنده می روشنائیم ده |
|
|
میی کو ز محنت رهائی دهد |
|
به آزردگان مومیائی دهد |
|
|
سخن سنجی آمد ترازو به دست |
|
درست زر اندود را میشکست |
|
|
تصرف در آن سکه بگذاشتم |
|
کزان سیم در زر خبر داشتم |
|
|
گر انگشت من حرفگیری کند |
|
ندانم کسی کو دبیری کند |
|
|
ولی تا قوی دست شد پشت من |
|
نشد حرف گیر کس انگشت من |
|
|
نبینم به بدخواهی اندر کسی |
|
که من نیز بدخواه دارم بسی |
|
|
ره من همه زهر نوشیدنست |
|
هنر جستم و عیب پوشیدنست |
|
|
بدان ره که خود را نمودم نخست |
|
قدم داشتم تابه آخر درست |
|
|
دباغت چنان دادم این چرم را |
|
که برتابد آسیب و آزرم را |
|
|
چنان خواهم از پاک پروردگار |
|
کزین ره نگردم سرانجام کار |
|
|
گزارای نقش گزارش پذیر |
|
که نقش از گزارش ندارد گزیر |
|
|
چنین نقش بندد که چون شاه روم |
|
به ملک جهان نقش برزد به موم |
|
|
ولایت ز عدلش پر آوازه گشت |
|
بدو تاج و تخت پدر تازه گشت |
|
|
همان رسمها کز پدر دیده بود |
|
نمود آنچه رایش پسندیده بود |
|
|
همان عهد دیرینه برجای داشت |
|
علمهای پیشینه بر پای داشت |
|
|
به دارا همان گنج زر میسپرد |
|
بران عهد پیشینه پی میفشرد |
|
|
ز فرمانبران ملک فیلقوس |
|
نشد کس در آن شغل با وی شموش |
|
|
که بود از پدر دوست انگیزتر |
|
به دشمن کشی تیغ او تیزتر |
|
|
چنان شد که با زور بازوی او |
|
نچربید کس در ترازوی او |
|
|
چو در زور پیچیدی اندام را |
|
گره برزدی گوش ضرغام را |
|
|
کباده ز چرخه کمان ساختی |
|
بهر گشتنی تیری انداختی |
|
|
به نخجیر گه شیری کردی شکار |
|
ز گور و گوزنش نرفتی شمار |
|
|
ربود از دلیران تواناتری |
|
سر زیرکان شد به داناتری |
|
|
چو خطش قلم راند بر آفتاب |
|
یکی جدول انگیخت از مشک ناب |
|
|
فلک زان خط جدول انگیخته |
|
سواد حبش را ورق ریخته |
|
|
حساب جهانگیری آورد پیش |
|
جهان را زبون دید در دست خویش |
|
|
همش هوش دل بود و هم زوردست |
|
بدین هر دو بر تخت شاید نشست |
|
|
به هر کاری کو جست نام آوری |
|
در آن کار دادش فلک یاوری |
|
|
همه روم از آن سرو نوخاسته |
|
به ریحان سرسبزی آراسته |
|
|
ازو بسته نقشی به هر خانهای |
|
رسیده به هر کشور افسانهای |
|
|
گهی راز با انجمن مینهاد |
|
گه از راز انجم گره میگشاد |
|
|
به انبوه می با جوانان گرفت |
|
به خلوت پی کار دانان گرفت |
|
|
نه آن کرد با مردم از مردمی |
|
که آید در اندیشهی آدمی |
|
|
به آزردن کس نیاورد رای |
|
برون از خط عدل ننهاد پای |
|
|
به بازارگانان رها کرد باج |
|
نجست از مقیمان شهری خراج |
|
|
ز دیوان دهقان قلم برگرفت |
|
به بیمایگان هم درم درگرفت |
|
|
عمارت همی کرد و زر میفشاند |
|
همه خار میکند و گل مینشاند |
|
|
به هر ناحیت نام داغش کشید |
|
به مصر و حبس بوی باغش کشید |
|
|
گشاده دو دستش چو روشن درخش |
|
یکی تیغ زن شد یکی تاج بخش |
|
|
ترازو خود آن به که دارد دو سر |
|
یکی جای آهن یکی جای زر |
|
|
هر آن کار اقبال را درخورست |
|
به آهن چو آهن به زر چون زرست |
|
|
چنان دادگر شد که هر مرز و بوم |
|
زدی داستان کای خوشا مرز روم |
|
|
ارسطو که دستور درگاه بود |
|
به هر نیک و بد محرم شاه بود |
|
|
سکندر به تدبیر دانا وزیر |
|
به کم روزگاری شد آفاق گیر |
|
|
وزیری چنین شهریاری چنان |
|
جهان چون نگیرد قراری چنان |
|
|
همه کار شاهان گیتی نکوه |
|
ز رای وزیران پذیرد شکوه |
|
|
ملک شاه و محمود و نوشیروان |
|
که بردند گوی از همه خسروان |
|
|
پذیرای پند وزیران شدند |
|
که از جملهی دور گیران شدند |
|
|
شه ما که بدخواه را کرد خرد |
|
برای وزیر از جهان گوی برد |
|
|
مرا و تو را گه شود پای سست |
|
تن شاه باید که ماند درست |
|
|
مبادا که شه را رسد پای لغز |
|
که گردد سر ملک شوریده مغز |
|
|
چو باشد کند چشم بد بازیی |
|
کند دیو بافتنه دم سازیی |
|
|
جهان دادخواهست و شه دادگیر |
|
ز داور نباشد جهان را گزیر |
|
|
جهان را به صاحب جهان نور باد |
|
وزین داوری چشم بد دور باد |
|