| | | | | | |
|
روزی از روزهای دیماهی |
|
چون شب تیر مه به کوتاهی |
|
|
از دگر روز هفته آن به بود |
|
ناف هفته مگر سهشنبه بود |
|
|
روز بهرام و رنگ بهرامی |
|
شاه با هردو کرده هم نامی |
|
|
سرخ در سرخ زیوری بر ساخت |
|
صبحگه سوی سرخ گنبد تاخت |
|
|
بانوی سرخ روی سقلابی |
|
آن به رنگ آتشی به لطف آبی |
|
|
به پرستاریش میان در بست |
|
خوش بود ماه آفتابپرست |
|
|
شب چو منجوق برکشید بلند |
|
طاق خورشید را درید پرند |
|
|
شاه از آن سرخ سیب شهدآمیز |
|
خواست افسانهای نشاطانگیز |
|
|
نازنین سر نتافت از رایش |
|
در فشاند از عقیق در پایش |
|
|
کای فلک آستان درگه تو |
|
قرص خورشید ماه خرگه تو |
|
|
برتر از هر دری که بتوان سفت |
|
بهتر از هر سخن که بتوان گفت |
|
|
کس به گردت رسید نتواند |
|
کور باد آنکه دید نتواند |
|
|
چون دعائی چنین به پایان برد |
|
لعل کان را به کان لعل سپرد |
|
|
گفت کز جمله ولایت روس |
|
بود شهری به نیکوی چو عروس |
|
|
پادشاهی درو عمارت ساز |
|
دختری داشت پروریده به ناز |
|
|
دلفریبی به غمزه جادو بند |
|
گلرخی قامتش چو سرو بلند |
|
|
رخ به خوبی ز ماه دلکشتر |
|
لب به شیرینی از شکر خوشتر |
|
|
زهرهای دل ز مشتری برده |
|
شکر و شمع پیش او مرده |
|
|
تنگ شکر ز تنگی شکرش |
|
تنگدلتر ز حلقه کمرش |
|
|
مشک با زلف او جگرخواری |
|
گل ز ریحان باغ او خاری |
|
|
قدی افراخته چو سرو به باغ |
|
روئی افروخته چو شمع و چراغ |
|
|
تازه روئیش تازهتر ز بهار |
|
خوب رنگیش خوبتر ز نگار |
|
|
خواب نرگس خمار دیده او |
|
ناز نسرین درم خریده او |
|
|
آب گل خاک ره پرستانش |
|
گل کمر بند زیر دستانش |
|
|
به جز از خوبی و شکر خندی |
|
داشت پیرایه هنرمندی |
|
|
دانش آموخته ز هر نسقی |
|
در نبشته ز هر فنی ورقی |
|
|
خوانده نیرنگ نامهای جهان |
|
جادوئیها و چیزهای نهان |
|
|
درکشیده نقاب زلف بروی |
|
سرکشیده ز بارنامه شوی |
|
|
آنکه در دور خویش طاق بود |
|
سوی جفتش کی اتفاق بود |
|
|
چون شد آوازه در جهان مشهور |
|
کامداست از بهشت رضوان حور |
|
|
ماه و خورشید بچهای زادست |
|
زهره شیر عطاردش دادست |
|
|
رغبت هرکسی بدو شد گرم |
|
آمد از هر سوئی شفاعت نرم |
|
|
این به زور آن به زر همیکوشید |
|
و او زر خود به زور میپوشید |
|
|
پدر از جستجوی ناموران |
|
کان صنم را رضا ندید در آن |
|
|
گشت عاجز که چاره چون سازد |
|
نرد با صد حریف چون بازد |
|
|
دختر خوبروی خلوت ساز |
|
دست خواهندگان چو دید دراز |
|
|
جست کوهی در آن دیار بلند |
|
دور چون دور آسمان ز گزند |
|
|
داد کردن بر او حصاری چست |
|
گفتی از مغز کوه کوهی رست |
|
|
پوزش انگیخت وز پدر درخواست |
|
تا کند برگ راه رفتن راست |
|
|
پدر مهربان از آن دوری |
|
گرچه رنجید داد دستوری |
|
|
تا چو شهدش ز خانه گردد دور |
|
در نیاید ز بام و در زنبور |
|
|
نیز چون در حصار باشد گنج |
|
پاسبان را ز دزد ناید رنج |
|
|
وان عروس حصاری از سر ناز |
|
کرد کار حصار خویش بساز |
|
|
چون بدان محکمی حصاری بست |
|
رفت و چون گنج در حصار نشست |
|
|
گنج او چون در استواری شد |
|
نام او بانوی حصاری شد |
|
|
دزد گنج از حصار او عاجز |
|
کاهنین قلعه بد چو رویین دز |
|
|
او در آن دز چو بانوی سقلاب |
|
هیچ دز بانو آن ندیده به خواب |
|
|
راه بربسته راه داران را |
|
دوخته کام کامگاران را |
|
|
در همه کاری آن هنر پیشه |
|
چارهگر بود و چابک اندیشه |
|
|
انجم چرخ را مزاج شناس |
|
طبعها را بهم گرفته قیاس |
|
|
بر طبایع تمام یافته دست |
|
راز روحانی آوریده به شست |
|
|
که ز هر خشک و تر چه شاید کرد |
|
چون شود آب گرم و آتش سرد |
|
|
مردمان را چه میکند مردم |
|
وانجمن را چه میدهد انجم |
|
|
هرچه فرهنگ را به کار آید |
|
وآدیمزاد را بیاراید |
|
|
همه آورده بود زیر نورد |
|
آن بصورت زن و به معنی مرد |
|
|
چون شکیبنده شد در آنباره |
|
دل ز مردم برید یکباره |
|
|
کرد در راه آن حصار بلند |
|
از سر زیرکی طلسمی چند |
|
|
پیکر هر طلسم از آهن و سنگ |
|
هر یکی دهرهای گرفته به چنگ |
|
|
هرکه رفتی بدان گذرگه بیم |
|
گشتی از زخم تیغها به دو نیم |
|
|
جز یکی کو رقیب آن دز بود |
|
هرکه آن راه رفت عاجز بود |
|
|
و آن رقیبی که بود محرم کار |
|
ره نرفتی مگر به گام شمار |
|
|
گر یکی پیغلط شدی ز صدش |
|
اوفتادی سرش ز کالبدش |
|
|
از طلسمی بدو رسیدی تیغ |
|
ماه عمرش نهان شدی در میغ |
|
|
در آنباره کاسمانی بود |
|
چون در آسمان نهانی بود |
|
|
گر دویدی مهندسی یک ماه |
|
بر درش چون فلک نبردی راه |
|
|
آن پری پیکر حصارنشین |
|
بود نقاش کارخانه چین |
|
|
چون قلم را به نقش پیوستی |
|
آب را چون صدف گره بستی |
|
|
از سواد قلم چو طره حور |
|
سایه را نقش برزدی بر نور |
|
|
چون در آن برج شهربندی یافت |
|
برج از آن ماه بهرهمندی یافت |
|
|
خامه برداشت پای تا سر خویش |
|
بر پرندی نگاشت پیکر خویش |
|
|
بر سر صورت پرند سرشت |
|
به خطی هرچه خوبتر بنوشت |
|
|
کز جهان هر کرا هوای منست |
|
با چنین قلعهای که جای منست |
|
|
گو چو پروانه در نظاره نور |
|
پای در نه سخن مگوی از دور |
|
|
بر چنین قلعه مرد باید بار |
|
نیست نامرد را درین دز کار |
|
|
هرکرا این نگار میباید |
|
نه یکی جان هزار میباید |
|
|
همتش سوی راه باید داشت |
|
چار شرطش نگاه باید داشت |
|
|
شرط اول درین زناشوئی |
|
نیکنامی شدست و نیکوئی |
|
|
دومین شرط آن که از سر رای |
|
گردد این راه را طلسم گشای |
|
|
سومین شرس آنکه از پیوند |
|
چون گشاید طلسمها را بند |
|
|
در ین در نشان دهد که کدام |
|
تا ز در جفت من شود نه ز بام |
|
|
چارمین شرط اگر به جای آرد |
|
ره سوی شهر زیرپای آرد |
|
|
تا من آیم به بارگاه پدر |
|
پرسم از وی حدیثهای هنر |
|
|
گر جوابم دهد چنانکه سزاست |
|
خواهم او را چنانکه شرط وفاست |
|
|
شوی من باشد آن گرامی مرد |
|
کانچه گفتم تمام داند کرد |
|
|
وانکه زین شرط بگذرد تن او |
|
خون بیشرط او به گردن او |
|
|
هرکه این شرط را نکو دارد |
|
کیمیای سعادت او دارد |
|
|
وانکه پی بر سخن نداند برد |
|
گر بزرگست زود گردد خرد |
|
|
چون ز ترتیب این ورق پرداخت |
|
پیش آنکس که اهل بود انداخت |
|
|
گفت برخیز و این ورق بردار |
|
وین طبق پوش ازین طبق بردار |
|
|
بر در شهر شو به جای بلند |
|
این ورق را به تاج در دربند |
|
|
تا ز شهری و لشگری هرکس |
|
کافتدش بر چو من عروس هوس |
|
|
به چنین شرط راه برگیرد |
|
یا شود میر قلعه یا میرد |
|
|
شد پرستنده وان ورق برداشت |
|
پیچ بر پیچ راه را بگذاشت |
|
|
بر در شهر بست پیکر ماه |
|
تا درو عاشقان کنند نگاه |
|
|
هرکه را رغبت اوفتد خیزد |
|
خون خود را به دست خود ریزد |
|
|
چون به هر تخت گیر و تاجوری |
|
زین حکایت رسیده شد خبری |
|
|
بر تمنای آن حدیث گزاف |
|
سر نهادند مرم از اطراف |
|
|
هرکس از گرمی جوانی خویش |
|
داد بر باد زندگانی خویش |
|
|
هرکه در راه او نهادی گام |
|
گشتی از زخم تیغ دشمن کام |
|
|
هیچ کوشندهای به چاره و رای |
|
نشد آن قلعه را طلسم گشای |
|
|
وانکه لختی نمود چارهگری |
|
هم فسونش ز چاره شد سپری |
|
|
گرچه بگشاد از آن طلسمی چند |
|
بر دگرها نگشت نیرومند |
|
|
از سر بیخودی و بیرائی |
|
در سر کار شد به رسوائی |
|
|
بیمرادی کزو میسر شد |
|
چند برنای خوب در سر شد |
|
|
کس از آن ره خلاص دیده نبود |
|
همه ره جز سر بریده نبود |
|
|
هر سری کز سران بریدندی |
|
به در شهر برکشیدندی |
|
|
تا ز بس سر که شد بریده به قهر |
|
کله بر کله بسته شد در شهر |
|
|
گرد گیتی چو بنگری همه جای |
|
نبود جز به سور شهر آرای |
|
|
وان پریرخ که شد ستیزه حور |
|
شهری آراسته به سر نه به سور |
|
|
نارسیده به سایه در او |
|
ای بسا سر که رفت در سر او |
|
|
از بزرگان پادشا زاده |
|
بود زیبا جوانی آزاده |
|
|
زیرک و زورمند و خوب و دلیر |
|
صید شمشیر او چه گور و چه شیر |
|
|
روزی از شهر شد به سوی شکار |
|
تا شکفته شود چو تازه بهار |
|
|
دید یک نوش نامه بر در شهر |
|
گرد او صد هزار شیشه زهر |
|
|
پیکری بسته بر سواد پرند |
|
پیکری دلفریب و دیده پسند |
|
|
صورتی کز جمال و زیبائی |
|
برد ازو در زمان شکیبائی |
|
|
آفرین گفت بر چنان قلمی |
|
کاید از نوکش آنچنان رقمی |
|
|
گرد آن صورت جهان آرای |
|
صد سر آویخته ز سر تا پای |
|
|
گفت ازین گوهر نهنگ آویز |
|
چون گریزم که نیست جای گریز |
|
|
زین هوسنامه گر به دارم دست |
|
آورد در تنم شکیب شکست |
|
|
گر دلم زین هوس به در نشود |
|
سر شود وین هوس ز سر نشود |
|
|
بر پرند ارچه صورتی زیباست |
|
مار در حلقه خار در دیباست |
|
|
این همه سر بریده شد باری |
|
هیچکس را به سر نشد کاری |
|
|
سر من نیز رفته گیر چه سود |
|
خاکیی کشته گیر خاک آلود |
|
|
گر نه زین رشته باز دارم دست |
|
سر برین رشته باز باید بست |
|
|
گر دلیری کنم به جان سفتن |
|
چون توانم به ترک جان گفتن |
|
|
باز گفت این پرند را پریان |
|
بستهاند از برای مشتریان |
|
|
پیش افسون آنچنان پریی |
|
نتوان رفت بیفسون گریی |
|
|
تا زبان بند آن پری نکنم |
|
سر درین کار سرسری نکنم |
|
|
چارهای بایدم نه خرد بزرگ |
|
تا رهد گوسفندم از دم گرگ |
|
|
هرکه در کار سخت گیر شود |
|
نظم کارش خللپذیر شود |
|
|
در تصرف مباش خرداندیش |
|
تازیانی بزرگ ناید پیش |
|
|
ساز بر پرده جهان میساز |
|
سست میگیر و سخت میانداز |
|
|
دلم از خاطرم خرابترست |
|
جگرم از دلم کبابترست |
|
|
به چنین دل چگونه باشم شاد |
|
وز چنین خاطری چه آرم یاد |
|
|
این سخن گفت و لختی انده خورد |
|
وز نفس برکشید بادی سرد |
|
|
آب در دیده زآن نظاره گذشت |
|
نطع با تیغ دید و سر با طشت |
|
|
این هوس را چنانکه بود نهفت |
|
با کس اندیشهای که داشت نگفت |
|
|
روز و شب بود با دلی پر سوز |
|
نه شبش شب بد و نه روزش روز |
|
|
هر سحرگه به آرزوی تمام |
|
تا در شهر برگرفتی گام |
|
|
دید آن پیکر نوآیین را |
|
گور فرهاد و قصر شیرین را |
|
|
آن گره را به صد هزار کلید |
|
جست و سررشتهای نگشت پدید |
|
|
رشتهای دید صدهزارش سر |
|
وز سر رشته کس نداد خبر |
|
|
گرچه بسیار تاخت از پس و پیش |
|
نگشاد آن گره ز رشته خویش |
|
|
کبر ازآن کار بر کناره نهاد |
|
روی در جستجوی چاره نهاد |
|
|
چارهسازی هر طرف میجست |
|
که ازو بند سخت گردد سست |
|
|
تا خبر یافت از خردمندی |
|
دیو بندی فرشته پیوندی |
|
|
در همه توسنی کشیده لگام |
|
به همه دانشی رسیده تمام |
|
|
همه همدستی اوفتاده او |
|
همه در بستهای گشاده او |
|
|
چون جوانمرد ازان جهان هنر |
|
از جهان دیدگان شنید خبر |
|
|
پیش سیمرغ آفتاب شکوه |
|
شد چو مرغ پرنده کوه به کوه |
|
|
یافتش چون شکفته گلزاری |
|
در کجا؟ در خرابتر غاری |
|
|
زد به فتراک او چو سوسن دست |
|
خدمتش را چو گل میان در بست |
|
|
از سر فرخی و فیروزی |
|
کرد از آن خضر دانشآموزی |
|
|
چون از آن چشمه بهره یافت بسی |
|
برزد از راز خویشتن نفسی |
|
|
زان پریروی و آن حصار بلند |
|
وانکه زو خلق را رسید گزند |
|
|
وان طلسمی که بست بر ره خویش |
|
وان فکندن هزار سر در پیش |
|
|
جمله در پیش فیلسوف کهن |
|
گفت و پنهان نداشت هیچ سخن |
|
|
فیلسوف از حسابهای نهفت |
|
هرچه در خورد بود با او گفت |
|
|
چون شد آن چارهجوی چارهشناس |
|
باز پس گشت با هزار سپاس |
|
|
روزکی چند چون گرفت قرار |
|
کرد با خویشتن سگالش کار |
|
|
زالت راه آن گریوه تنگ |
|
هرچه بایستش آورید به چنگ |
|
|
نسبتی باز جست روحانی |
|
کارد از سختیش به آسانی |
|
|
آنچنان کز قیاس او برخاست |
|
کرد ترتیب هر طلسمی راست |
|
|
اول از بهر آن طلبکاری |
|
خواست از تیز همتان یاری |
|
|
جامه را سرخ کرد کاین خونست |
|
وین تظلم ز جور گردونست |
|
|
چون به دریای خون درآمد زود |
|
جامه چون دیده کرد خونآلود |
|
|
آرزوی خود از میان برداشت |
|
بانگ تشنیع از جهان برداشت |
|
|
گفت رنج از برای خود نبرم |
|
بلکه خونخواه صدهزار سرم |
|
|
یا ز سرها گشایم این چنبر |
|
یا سر خویشتن کنم در سر |
|
|
چون بدین شغل جامه در خون زد |
|
تیغ برداشت خیمه بیرون زد |
|
|
هرکه زین شغل یافت آگاهی |
|
کامد آن شیردل به خونخواهی |
|
|
همت کارگر دران در بست |
|
کو بدان کار زود یابد دست |
|
|
همت خلق ورای روشن او |
|
درع پولاد گشت بر تن او |
|
|
وانگهی بر طریق معذوری |
|
خواست از شاه شهر دستوری |
|
|
پس ره آن حصار پیش گرفت |
|
پی تدبیر کار خویش گرفت |
|
|
چون به نزدیک آن طلسم رسید |
|
رخنهای کرد و رقیهای بدمید |
|
|
همه نیرنگ آن طلسم بکند |
|
برگشاد آن طلسم را پیوند |
|
|
هر طلسمی که دید بر سر راه |
|
همه را چنبر او فکند به چاه |
|
|
چون ز کوه آن طلسمها برداشت |
|
تیغها را به تیغ کوه گذاشت |
|
|
بر در حصار شد در حال |
|
دهلی را کشید زیر دوال |
|
|
وان صدا را به گرد بارو جست |
|
کند چون جای کنده بود درست |
|
|
چون صدا رخنه را کلید آمد |
|
از سر رخنه در پدید آمد |
|
|
زین حکایت چو یافت آگاهی |
|
کس فرستاد ماه خرگاهی |
|
|
گفت کای رخنه بنده راه گشای |
|
دولتت بر مراد راهنمای |
|
|
چون گشادی طلسم را ز نخست |
|
در گنجینه یافتی به درست |
|
|
سر سوی شهر کن چو آب روان |
|
صابری کن دو روز اگر بتوان |
|
|
تا من آیم به بارگاه پدر |
|
آزمایش کنم ترا به هنر |
|
|
پرسم از تو چهار چیز نهفت |
|
گر نهفته جواب دانی گفت |
|
|
با توام دوستی یگانه شود |
|
شغل و پیوند بیبهانه شود |
|
|
مرد چون دید کامگاری خویش |
|
روی پس کرد و ره گرفت به پیش |
|
|
چون به شهر آمد از حصار بلند |
|
از در شهر برکشید پرند |
|
|
در نوشت و به چاکری بسپرد |
|
آفرین زنده گشت و آفت مرد |
|
|
جمله سرها که بود بر در شهر |
|
از رسنها فرو گرفت به قهر |
|
|
داد تا بر وی آفرین کردند |
|
با تن کشتگان دفین کردند |
|
|
شد سوی خانه با هزار درود |
|
مطرب آورد و برکشید سرود |
|
|
شهریان بر سرش نثار افشان |
|
همه بام و درش نگار افشان |
|
|
همه خوردند یک به یک سوگند |
|
که اگر شه نخواهد این پیوند |
|
|
شاه را در زمان تباه کنیم |
|
بر خود او را امیر و شاه کنیم |
|
|
کان سرما برید و سردی کرد |
|
وین سرما رهاند و مردی کرد |
|
|
وز دگر سو عروس زیباروی |
|
شادمان شد به خواستاری شوی |
|
|
چون شب از نافههای مشک سیاه |
|
غالیه سود بر عماری ماه |
|
|
در عماری نشست با دل خوش |
|
ماه در موکبش عماری کش |
|
|
سوی کاخ آمد ز گریوه کوه |
|
کاخ ازو یافت چون شکوفه شکوه |
|
|
پدر از دیدنش چو گل به شکفت |
|
دختر احوال خویش ازو ننهفت |
|
|
هرچه پیش آمدش ز نیک و ز بد |
|
کرد با او همه حکایت خود |
|
|
زان سواران کزو پیاده شدند |
|
چاه کندند و درفتاده شدند |
|
|
زان هزبران که نام او بردند |
|
وز سر عجز پیش او مردند |
|
|
تا بدانجا که آن ملک زاده |
|
بود یکباره دل بدو داده |
|
|
وانکه آمد چو کوهپای فشرد |
|
کرد یکیک طلسمها را خرد |
|
|
وانکه بر قلعه کامگاری یافت |
|
وز سر شرط رفته روی نتافت |
|
|
چون سه شرط از چهار شرط نمود |
|
تا چهارم چگونه خواهد بود |
|
|
شاه گفتا که شرط چارم چیست |
|
پرسم از وی به رهنمونی بخت |
|
|
گر بدو مشکلم گشاده شود |
|
تاج بر تارکش نهاده شود |
|
|
ور درین ره خرش فروماند |
|
خرگه آنجا زند که او داند |
|
|
واجب آن شد که بامداد پگاه |
|
بر سر تخت خود نشیند شاه |
|
|
خواند او را به شرط مهمانی |
|
من شوم زیر پرده پنهانی |
|
|
پرسم او را سال سربسته |
|
تا جوابم فرستد آهسته |
|
|
شاه گفتا چنین کنیم رواست |
|
هرچه آن کردهای تو کرده ماست |
|
|
بیشتر زین سخن نیفزودند |
|
در شبستان شدند و آسودند |
|
|
بامدادان که چرخ مینا رنگ |
|
گرد یاقوت بردمید به سنگ |
|
|
مجلس آراست شه به رسم کیان |
|
بست بر بندگیش بخت میان |
|
|
انجمن ساخت نامداران را |
|
راستگویان و رستگاران را |
|
|
خواند شهزاده را به مهمانی |
|
بر سرش کرد گوهرافشانی |
|
|
خوان زرین نهاده شد در کاخ |
|
تنگ شد بارگه ز برگ فراخ |
|
|
از بسی آرزو که بر خوان بود |
|
آن نه خوان بود کارزودان بود |
|
|
از خورشها که بود بر چپ و راست |
|
هرکس آب خورد کارزو درخواست |
|
|
چون خورش خورده شد به اندازه |
|
شد طبیعت به پرورش تازه |
|
|
شاه فرمود تا به مجلس خاص |
|
بر محکها زنند زر خلاص |
|
|
خود درون رفت و جای خوش بماند |
|
میهمان را به جای خویش نشاند |
|
|
پیش دختر نشست روی به روی |
|
تا چه بازیگری کند با شوی |
|
|
بازیآموز لعبتان طراز |
|
از پس پرده گشت لعبت باز |
|
|
از بناگوش خود دو للی خرد |
|
برگشاد و به خازنی بسپرد |
|
|
کین به مهمان ما رسان به شتاب |
|
چون رسانیده شد به یار جواب |
|
|
شد فرستاده پیش مهمان زود |
|
وآنچه آورده بد بدو بنمود |
|
|
مرد للی خرد بر سنجید |
|
عیره کردش چنانکه در گنجید |
|
|
زان جوهر که بود در خور آن |
|
سه دیگر نهاد بر سر آن |
|
|
هم بدان پیک نامهور دادش |
|
سوی آن نامور فرستادش |
|
|
سنگدل چون که دید لل پنج |
|
سنگ برداشت گشت لل سنج |
|
|
چون کم و بیش دیدشان به عیار |
|
هم برآن سنگ سودشان چو غبار |
|
|
قبضهواری شکر بران افزود |
|
آن در و آن شکر به یکجا سود |
|
|
داد تا نزد میهمان بشتافت |
|
میهمان باز نکته را دریافت |
|
|
از پرستنده خواست جامی شیر |
|
هردو دروی فشاند و گفت بگیر |
|
|
شد پرستنده سوی بانوی خویش |
|
وان ره آورد را نهاد به پیش |
|
|
بانو آن شیر بر گرفت و بخورد |
|
وآنچه زو مانده بد خمیر بکرد |
|
|
برکشیدش به وزن اول بار |
|
یک سر موی کم نکرد عیار |
|
|
حالی انگشتری گشاد ز دست |
|
داد تا برد پیک راه پرست |
|
|
مرد بخرد ستد ز دست کنیز |
|
پس در انگشت کرد و داشت عزیز |
|
|
داد یکتا دری جهان افروز |
|
شب چراغی به روشنائی روز |
|
|
باز پس شد کنیز حور نژاد |
|
در یکتا به لعل یکتا داد |
|
|
بانو آن در نهاد بر کف دست |
|
عقد خود را ز یک دگر بگسست |
|
|
تا دری یافت هم طویله آن |
|
شبچراغی هم از قبیله آن |
|
|
هردو در رشتهای کشید بهم |
|
این و آن چون؟ یکی نه بیش و نه کم |
|
|
شد پرستنده در به دریا داد |
|
بلکه خورشید را ثریا داد |
|
|
چون که بخرد نظر بران انداخت |
|
آن دو هم عقد را ز هم نشناخت |
|
|
جز دوئی در میان آن در خوشاب |
|
هیچ فرقی نبد به رونق و آب |
|
|
مهرهای ازرق از غلامان خواست |
|
کان دویم را سوم نیامد راست |
|
|
بر سر در نهاد مهره خرد |
|
داد تا آنکه آورید ببرد |
|
|
مهربانش چو مهره با در دید |
|
مهر بر لب نهاد وخوش خندید |
|
|
ستد آن مهره و در از سر هوش |
|
مهره در دست بست و در در گوش |
|
|
با پدر گفت خیز و کار بساز |
|
بس که بر بخت خویش کردم ناز |
|
|
بخت من بین چگونه یار منست |
|
کاین چنین یاری اختیار منست |
|
|
همسری یافتم که همسر او |
|
نیست کس در دیار و کشور او |
|
|
ما که دانا شدیم و دانا دوست |
|
دانش ما به زیر دانش اوست |
|
|
پدر از لطف آن حکایت خوش |
|
با پری گفت کای فریشته وش |
|
|
آنچه من دیدم از سوال و جواب |
|
روی پوشیده بود زیر نقاب |
|
|
هرچه رفت از حدیثهای نهفت |
|
یک به یک با منت بیاید گفت |
|
|
نازپرورده هزار نیاز |
|
پرده رمز بر گرفت ز راز |
|
|
گفت اول که تیز کردم هوش |
|
عقد لل گشادم از بن گوش |
|
|
در نمودار آن دو لل ناب |
|
عمر گفتم دو روزه شد دریاب |
|
|
او که بر دو سه دیگر بفزود |
|
گفت اگر پنج بگذرد هم زود |
|
|
من که شکر به در درافزودم |
|
وآن در و آن شکر به هم سودم |
|
|
گفتم این عمر شهوتآلوده |
|
چون در و چون شکر بهم سوده |
|
|
به فسون و به کیمیا کردن |
|
که تواند ز هم جدا کردن |
|
|
او که شیری در آن میان انداخت |
|
تا یکی ماند و دیگری بگداخت |
|
|
گفت شکر که با در آمیزد |
|
به یکی قطره شیر برخیزد |
|
|
من که خوردم شکر ز ساغر او |
|
شیر خواری بدم برابر او |
|
|
وانکه انگشتری فرستادم |
|
به نکاح خودش رضا دادم |
|
|
او که داد آن گهر نهانی گفت |
|
که چو گوهر مرا نیابی جفت |
|
|
من که هم عقد گوهرش بستم |
|
وا نمودم که جفت او هستم |
|
|
او که در جستجوی آن دو گهر |
|
سومی در جهان ندید دگر |
|
|
مهره ازرق آورید به دست |
|
وز پی چشم بد در ایشان بست |
|
|
من که مهره به خود برآمودم |
|
سر به مهر رضای او بودم |
|
|
مهره مهر او به سینه من |
|
مهر گنج است بر خزینه من |
|
|
بروی از پنچ راز پنهانی |
|
پنج نوبت زدم به سلطانی |
|
|
شاه چون دید توسنی را رام |
|
رفته خامی به تازیانه خام |
|
|
کرد بر سنت زناشوئی |
|
هرچه باید ز شرط نیکوئی |
|
|
در شکر ریز سور او بنشست |
|
زهره را با سهیل کابین بست |
|
|
بزمی آراست چون بساط بهشت |
|
بزمگه را به مشک و عود سرشت |
|
|
کرد پیرایه عروسی راست |
|
سرو و گل را نشاند و خود برخاست |
|
|
دو سبک روح را به هم بسپرد |
|
خویشتن زان میان گرانی برد |
|
|
کان کن لعل چون رسید به کان |
|
جان کنی را مدد رسید از جان |
|
|
گاه رخ بوسه داد و گاه لبش |
|
گاه نارش گزید و گه رطبش |
|
|
آخر الماس یافت بر در دست |
|
باز بر سینه تذرو نشست |
|
|
مهره خویش دید در دستش |
|
مهر خود در دو نرگس مستش |
|
|
گوهرش را به مهر خود نگذاشت |
|
مهر گوهر ز گنج او برداشت |
|
|
زیست با او به ناز و کامه خویش |
|
چون رخش سرخ کرد جامه خویش |
|
|
کاولین روز بر سپیدی حال |
|
سرخی جامه را گرفت به فال |
|
|
چون بدان سرخی از سیاهی رست |
|
زیور سرخ داشتی پیوست |
|
|
چون به سرخی برات راندندش |
|
ملک سرخ جامه خواندندش |
|
|
سرخی آرایشی نو آیینست |
|
گوهر سرخ را بها زاینست |
|
|
زر که گوگرد سرخ شد لقبش |
|
سرخی آمد نکوترین سلبش |
|
|
خون که آمیزش روان دارد |
|
سرخ ازآن شد که لطف جان دارد |
|
|
در کسانیکه نیکوئی جوئی |
|
سرخ روئیست اصل نیکوئی |
|
|
سرخ گل شاه بوستان نبود |
|
گر ز سرخی درو نشان نبود |
|
|
چون به پایان شد این حکایت نغز |
|
گشت پر سرخ گل هوا را مغز |
|
|
روی بهرام از آن گل افشانی |
|
سرخ شد چون رحیق ریحانی |
|
|
دست بر سرخ گل کشد دراز |
|
در کنارش گرفت و خفت به ناز |
|