وحشی بافقی (رباعیات)

رباعیات
از وحشی بافقی
برگرفته از کتاب‌خانهٔ دیجیتال ری‌را
  یارب که بقای جاودانی بادا کامت بادا و کامرانی بادا  
  هر اشربه‌ای کز پی درمان نوشی خاصیت آب زندگانی بادا  

***

  عشرت بادا صبح تو و شام ترا آغاز تو را خوشی و انجام ترا  
  شبهای ترا باد نشاط شب عید نوروز ز هم نگسلد ایام ترا  

***

  شد یار و به غم ساخت گرفتار مرا نگذاشت به درد دل افکار مرا  
  چون سوی چمن روم که از باد بهار دل می‌ترقد چو غنچه، بی‌یار، مرا  

***

  جان سوخت ز داغ دوری یار مرا افزود سد آزار بر آزار مرا  
  من کشتنیم کز او جدایی جستم ای هجر به جرم این بکش زار مرا  

***

  از بهر نشیمن شه عرش جناب بنگر که چه خوش دست به هم داد اسباب  
  گردید سپهر خیمه و انجم میخ شد سد ره ستون و کهکشان گشت طناب  

***

  اندر ره انتظار چشمی که مراست بی نور شد و وصال تو ناپیداست  
  من نام بگرداندم و یعقوب شدم ای یوسف من نام تو یعقوب چراست  

***

  آن سرو که جایش دل غم پرور ماست جان در غم بالاش گرفتار بلاست  
  از دوری او به ناخن محرومی سد چاک زدیم سینه جایش پیداست  

***

  پیوستن دوستان به هم آسان است دشوار بریدن است و آخر آن است  
  شیرینی وصل را نمی‌دارم دوست از غایت تلخیی که در هجران است  

***

  شاها سربخت بر در دولت تست یک خیمه فلک ز اردوی شوکت تست  
  گر خیمه‌ی چرخ را ستونی باید اندازه ستون خیمه‌ی رفعت تست  

***

  اکسیر حیات جاودانم بفرست کام دل و آرزوی جانم بفرست  
  آن مایع که سرمایه‌ی عیش و طرب است آنم بفرست و در زمانم بفرست  

***

  شوخی که خطش آیه‌ی فرخ فالی است نادیدن آن موجب سد بد حالی است  
  تا شمع رخش نهان شد از پیش نظر شد دیده تهی ز نور و جایش خالی است  

***

  جز فکر جدا شدن ز دلدارم نیست این صبر هراسنده ولی یارم نیست  
  دندان به جگر نهادنی می‌باید اما چه کنم صبر جگر دارم نیست  

***

  مجنون که کمال عشق و حیرانی داشت مهری نه چو این مهر که میدانی داشت  
  این مهر نه عاشقی ست ، مهری ست که آن با یوسف مصر پیر کنعانی داشت  

***

  شاها سر روزگار پامال تو باد گردون ز کتل کشان اجلال تو باد  
  هر صید مرادی که بود در عالم فتراک پرست رخش اقبال تو باد  

***

  شاها چو کمان قدر به فرمان تو باد چون گوی فلک در خم چوگان تو باد  
  آن سینه پر داغ که خصمت دارد صندوقه تیرهای پران تو باد  

***

  صید افکنی مراد آیین تو باد عیوق شکارگاه شاهین تو باد  
  هر سر که نه در پای سمند تو بود بر بسته به جای طبل برزین تو باد  

***

  شاها در جهان عرصه‌ی در گاه تو باد آفاق پراز خیمه و خرگاه تو باد  
  این خیمه‌ی بی ستون که چرخش خوانند قایم به ستون خیمه‌ی جاه تو باد  

***

  جرم است سراپای من خاک نهاد لیکن بودم به عفو او خاطر شاد  
  ای وای اگر عفو نباشد ، ای وای فریاد اگر جرم نبخشد ، فریاد  

***

  کوی تو که آواره هزاری دارد هرکس به خود آنجا سر و کاری دارد  
  تنها نه منم تشنه‌ی دیدار، آنجا جاییست که خضر هم گذاری دارد  

***

  وحشی که همیشه میل ساغر دارد جز باده کشی چه کار دیگر دارد  
  پیوسته کدویش ز می ناب پر است یعنی که مدام باده در سر دارد  

***

  گر کسب کمال می‌کنی می‌گذرد ور فکر مجال می‌کنی می‌گذرد  
  دنیا همه سر به سر خیال است ، خیال هر نوع خیال می‌کنی می‌گذرد  

***

  فریاد که سوز دل عیان نتوان کرد با کس سخن از داغ نهان نتوان کرد  
  اینها که من از جفای هجران دیدم یک شمه به سد سال بیان نتوان کرد  

***

  تیرت چو ره نشان پران گیرد هر بار نشان زخم پیکان گیرد  
  از حیرت آن قدرت بخت اندازی مردم لب خود بخش به دندان گیرد  

***

  دل زان بت پیمان گسلم می‌سوزد برق غم او متصلم می‌سوزد  
  از داغ فراق اگر بنالم چه عجب یاران چه کنم، وای دلم می‌سوزد  

***

  یارب که زمانه دلنوازت باشد ایام همیشه کار سازت باشد  
  رخش تو سپهر و زین رخش تو هلال خورشید به جای طبل بازت باشد  

***

  می‌خواست فلک که تلخ کامم بکشد ناکرده‌ی می طرب به جامم، بکشد  
  بسپرد به شحنه فراق تو مرا تا او به عقوبت تمامم بکشد  

***

  شاها به عداوت توکس یار نشد کاو در نظر جهانیان خوار نشد  
  با نشأه‌ی خصمی تو آنکس که بخفت در خواب شد آنچنان که بیدار نشد  

***

  آنان که به کویی نگران می‌گردند پیوسته مرا به قصد جان می گردند  
  از رشک نبات می‌دهم جان که چرا گرد سر هم نام فلان می‌گردند  

***

  آن زمره که از منطق ما بی‌خبرند سد نغمه‌ی ما به بانک زاغی نخرند  
  زاغیم شده به عندلیبی مشهور ما دیگر و مرغان خوش الحان دگرند  

***

  مجنون به من بی سر و پا می‌ماند غمخانه‌ی من به کربلا می‌ماند  
  جغدی به سرای من فرود آمد و گفت کاین خانه به ویرانه ما می‌ماند  

***

  ای چرخ مرا دلی ست بیداد پسند بیمم دهی از سنگ حوادث تا چند  
  من شیشه نیم که بشکند سنگ توام مرغ قفسم که گشتم آزاد ز بند  

***

  یا صاحب ننگ و نام می‌باید بود یا شهره‌ی خاص و عام می‌باید بود  
  القصه کمال جهد می‌باید کرد در وادی خود تمام می‌باید بود  

***

  در کوی توام پای تمنا نرود من سعی بسی کنم ولی پا نرود  
  خواهم که ز کویت روم اما چه کنم کاین بیهده گرد پا دگر جا نرود  

***

  تا پای کسی سلسله آرا نشود او را سر قدر آسمان سا نشود  
  باز ار نشود صید و نیفتد در قید او را به سر دست شهان جا نشود  

***

  در صید گهت که جان طرب ساز آید سیمرغ اسیر چنگل بازآید  
  هر جا که صدای طبل باز تو رسد سد مرغ دل از شوق به پرواز آید  

***

  ازدیده ز رفتن تو خون می‌آید بر چهره سرشک لاله گون می‌آید  
  بشتاب که بی توجان ز غمخانه‌ی تن اینک به وداع تو برون می‌آید  

***

  خوش آن که ره عشق بتی پیماید برخاک رهش روی ارادت ساید  
  یک سو نظرش که غیر پیدا نشود دل در طرفی که یار کی می‌آید  

***

  تا شکل هلال گردد از چرخ پدید کز بهر در شادی عید است کلید  
  روز وشب عمر بی زوالت بادش مستلزم اجر روزه و شادی عید  

***

  نوروز شد و بنفشه از خاک دمید بر روی جمیلان چمن نیل کشید  
  کس را به سخن نمی‌گذارد بلبل در باغ مگر غنچه به رویش خندید  

***

  آهنگ سفر می‌کند آن ماه عذار ای جان که نفس گیر شدی ناله برآر  
  در محملش آویز دلا همچو جرس وزناله و فریاد زبان باز مدار  

***

  یارب که در این دایره‌ی دیر مدار باشی ز چنان زندگیی برخوردار  
  کایام شریف عیدش ار جمع کنند سد عمر ابد به هم رسد بلکه هزار  

***

  دانی شاها که مهر فرخنده اثر تحویل حمل نمود و بودش چه نظر  
  تا روز نشاطت که به گلشن گذرد هرروز فزونتر بود از روز دگر  

***

  ای صیت معالجات تو عالم گیر و آوازه تو کرده جهان را تسخیر  
  یارب که جدا مباد تا عالم هست صحت ز تنت چو نور از بدر منیر  

***

  آن شمع که دوش بود تب تا سحرش صحت پی رفع تب در آمد ز درش  
  تب از بدنش راه‌گریزی می‌جست فصاد جهاند از ره نیشترش  

***

  ای منشاء دانایی و ای مایه هوش بفرست از آن که تا سحر خوردم دوش  
  بسیار نه ، کم نه، آن قدر بخش که من هشیار نگردم و نمانم مدهوش  

***

  ای جان و تنم مطیع و شوق تو مطاع رفتی و جدا زان رخ خورشید شعاع  
  هیهات که جان وداع تن کرد و نداد چندان مهلت که تن شتابد به وداع  

***

  فن تو و سد هزار برهان کمال شغل من و یک جهان خیالات محال  
  تو منزوی مدرسه‌ی عالی فضل من بیهده گرد راست بازار خیال  

***

  در نامه رقم ز خانه‌ای یافته‌ام وز عنبر تر شمامه‌ای یافته‌ام  
  از شوق دمی هزار بارش خوانم گویی تو که گنج نامه‌ای یافته‌ام  

***

  تا کار جهان به کام کس نیست مدام عیش تو مدام باد و کار تو تمام  
  در مجلس عشرت تو غم خوردن دهر یارب که بود چو روزه در عید حرام  

***

  تا در ره عشق آشنای تو شدم با سد غم و درد مبتلای تو شدم  
  لیلی‌وش من به حال زارم بنگر مجنون زمانه از برای تو شدم  

***

  امشب همه شب ز هجر نالان بودم با بخت سیه دست و گریبان بودم  
  قربان شومت دی به که همره بودی کامشب همه شب به خویش گریان بودم  

***

  از آبله‌ای تازه گل باغ ارم حاشا که شود طراوت روی تو کم  
  نی جوهر حسن لاله است از ژاله نی زیور خوبی گل است از شبنم  

***

  ای آنکه به یکرنگی تو متصفم در بندگیت مقرم و معترفم  
  با «فاف» و «ر» و « الف ،ب » و «ه » ز کرم بفرست بدست «غین » و « لام» و « الفم»  

***

  تا کی ز مصیبت غمت یاد کنم آهسته ز فرقت تو فریاد کنم  
  وقت است که دست از دهن بردارم از دست غمت هزار بیداد کنم  

***

  رخسار تو ای تازه گل گلشن جان کز آبله شبنمی نشسته ست بر آن  
  لاله ست ولی آمده با ژاله قرین ماهی‌ست ولی کرده به سیاره قران  

***

  تا بود چنین بود و چنین است جهان از حادثه دهر کرا بود امان  
  بلقیس اگر به ملک جاویدان رفت جاوید تو مانی ای سلیمان زمان  

***

  خورشید که هست شمسه‌ی هفت ایوان خواهی که بگویمت که چون گشت عیان  
  زد رفعت شاه خیمه بیرون از چرخ ماندش ز ستون خیمه بر چرخ نشان  

***

  در نفی رخت شمع شبی راند سخن روزش دیدم گرفته کنجی مسکن  
  ماننده‌ی عاصیی که در روز جزا با روی سیاه سر برآرد ز کفن  

***

  ای مدت شاهی جهان مدت تو در عید سرور خلق از دولت تو  
  گر عید تواند که مجسم گردد آید ز پی تهنیت خلعت تو  

***

  ای رفعت و شان فروترین پایه تو خوبی یکی از هزار پیرایه‌ی تو  
  از بهر خدا سایه زمن باز مگیر ای سایه‌ی رحمت خدا سایه‌ی تو  

***

  خوش آن که شود بساط مهجوری طی در بزم وصال می‌کشم پی در پی  
  می‌جویمت آنچنان که مهجور وصال مشتاق توام چنان که مخمور به می  

***

  گر درخور مهرم احترامی بودی نزدیک توام قدر تمامی بودی  
  من می‌گفتم که عشق من تا به کجاست گر ز آنطرف از عشق مقامی بودی  

***

  ای کاش برات من براتی بودی کر مفلسیم خط نجاتی بودی  
  بالله که آنچنان برایت می‌بود گر از طرف تو التفاتی بودی  

***

  در عهد معالجات تو بیماری بیکار شد از شیوه خلق آزاری  
  نی از پی آزار به سوی تو شتافت آمد که شکایت کند از بیکاری  

***

  گر با تو گهی نظر کنم پنهانی لازم نبود که طبع خود رنجانی  
  من بودم و دیدنی چو این هم منع است آن نیز به یاران دگر ارزانی  

***

  ای درگه تو عید گه روحانی در تهنیتت هم انسی و هم جانی  
  از لطف تو عیدیی طمع دارم لیک ترسم که توام طفل طبیعت خوانی