پروین اعتصامی (مثنویات و تمثیلات و مقطعات)/شباهنگام، کاین فیروزه گلشن
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
//
شباهنگام، کاین فیروزه گلشن، | / ز انوار کواکب، گشت روشن، | |||||
غزال روز، پنهان گشت از بیم؛ | / پلنگ شب، برون آمد ز مَکمَن. | |||||
روان شد خارکن با پشتهی خار، | / بِخَسته، دست و پا و پشت و گردن. | |||||
به کُنج لانه، مور آرامگه ساخت، | / شده آزرده، از دانه کشیدن. | |||||
به رسم و راهِ دیرین، داد چوپان، | / در آغِل، گوسفندان را نشمین. | |||||
کبوتر جُست اندر لانه راحت؛ | / زَغَن در آشیان بنمود مسکن. | |||||
جهان را سوگ بگرفت و شباویز، | / به سانِ سوگواران کرد شیون. | |||||
زمانِ خُفتن آمد ماکیان را؛ | / نچیده مانْد آن پاشیده ارزن. | |||||
نهاد از دست، مرد کارگر کار، | / که شد بیگاه وقت کار کردن. | |||||
هم افسونگر رهایی یافت، هم مار؛ | / هم آهنگر بیاسود و هم آهن. | |||||
لحافِ پیرزن را پارگی مانْد، | / که نتوانست نخ کردن به سوزن. | |||||
بیارامید صید، آسوده در دام، | / به شوقِ شادیِ روزِ رهیدن. | |||||
دروگر، داس خود بنهاد بر دوش؛ | / تبرزن، رخت خود پوشید بر تن. | |||||
عَسَس بیدار مانْد، آری چه نیکوست، | / برای خفتگان، بیدار بودن! | |||||
به بامِ خلق، بَرشُد دزدِ طَرّار | / کمینِ رهگذاران کرد رهزن. | |||||
ز بی خوابی شکایت کرد بیمار، | / که شد نزدیک، رنجِ شب نخفتن. | |||||
بدوشیدند شیرِ گوسفندان، | / بیاسودند گاو و گاوآهن. | |||||
خروش از جانب میخانه برخاست، | / زِ بس جام و سبو در هم شکستن. | |||||
زِ تاریکی، زمین بگرفت اِسپَر؛ | / زِ اَنجُم آسمان بر بست جوشن. | |||||
زِ مشرق، گشت ناهید آشکارا، | / چو تابنده گهر، از تیره معدن. | |||||
شهاب ثاقب، از دامان افلاک، | / فرو افتاد، چون سنگِ فلاخن. | |||||
بناتُ النَّعش، خونین کرده رخسار، | / زِ مویه کردن و از موی کندن. | |||||
ثَوابِت، جمله حیران ایستاده، | / چو محکومان به هنگام زِلیفَن. | |||||
به کنج کلبهی تاریکْ بختان، | / فروتابید نورِ مَه زِ رُوزن. | |||||
بر آمد صبحدم، مِهرِ جهانتاب، | / به سانِ حور از چنگِ هَریمن. | |||||
فرو شستند چینِ زلفِ سنبل؛ | / بیفشاندند گَرد از چهرِ سوسن. | |||||
زِ سر بگرفت سعی و رنج خود، مور؛ | / بشد گنجشک، بهر دانه جُستن. | |||||
نمانَد توسنی و راهواری، | / زِ ناهمواری ایام توسن. | |||||
بدین گونه است آیینِ زمانه، | / زمانی دوستدار و گاه دشمن | |||||
پدید آرد گهی صبح و گهی شام؛ | / گهی اردیبهشت و گاه بهمن. | |||||
دریغا، کاروان عمر بگذشت، | / ز سال و ماه و روز و شب گذشتن. | |||||
زِ گیر و دار این دامِ بلاخیز، | / جهان تا هست، کس را نیست رَستَن. | |||||
اگر نیک و اگر بد گردد احوال، | / نیفتد چرخهی گیتی ز گشتن. | |||||
دهد این سودگر، ای دوست، ما را، | / گهی کرباس و گاهی خزِّ اَدکَن. | |||||
به دانش، زنگ از این آیینه بِزْدای؛ | / به صیقل، زنگ را دانی زِدودن. | |||||
چو اسرائیلیان، کفرانِ نعمت، | / مکن، چون هست هم سَلوی' و هم مَنّ. | |||||
کتاب حکمت و عرقان چه خوانی، | / نخوانده اَبجَد و حُطّی و کَلمَن؟ | |||||
حقیقت گوی شو، پروین! چه ترسی؟ | / نشاید بهر باطل، حق نهفتن! |