| | | | | | |
|
آن ماه که ماه نو سزد یارهی او |
|
خورشید می نشاط نظارهی او |
|
|
چون گیرد عکس از لب میخوارهی او |
|
سر برزند از مشرق رخسارهی او |
|
|
ای راحت آن نفس که جان زد با تو |
|
یک داو دلم در دو جهان زد با تو |
|
|
هجر تو چنین است اگر وصل بود |
|
یارب که چو عیشها توان زد با تو |
|
|
رفتم چو نماند هیچ آبم بر تو |
|
در چشم تو خوارتر ز خاک در تو |
|
|
با این همه روز و شب بر آتش باشم |
|
زان بیم که باد بگذرد بر سر تو |
|
|
دستی نه که گستاخ بکوبد در تو |
|
پایی نه که آزاد بپوید بر تو |
|
|
با ناز تو هر سری ندارد سر تو |
|
دانی که کشد بار ترا هم خر تو |
|
|
دل هرچه ز بد دید پسندید از تو |
|
وز جمله جهان برید و نبرید از تو |
|
|
گفتی که نبیند دلت از من غم هجر |
|
دیدی که به عاقبت همان دید از تو |
|
|
گر هیچ سعادتم رساند بر تو |
|
جان پیش کشم مباش گو در خور تو |
|
|
گاهی چو زمین بوسه دهم بر پایت |
|
گاهی چو فلک گردم گرد سر تو |
|
|
جان درد تو یادگار دارد بیتو |
|
اندوه تو در کنار دارد بیتو |
|
|
با این همه من ز جان به جان آمدهام |
|
جان در تن من چه کار دارد بیتو |
|
|
دورم ز قرار و خواب از دوری تو |
|
وز پرده برون شدم به مستوری تو |
|
|
گویی که کراست برگ مهجوری من |
|
انگشت به خود کشم به دستوری تو |
|
|
آن صبر که حامی منست از غم تو |
|
مویی نبرد ز عهد نامحکم تو |
|
|
وین وصل که قبلهایست در عالم عشق |
|
از گمشدگان یکیست در عالم تو |
|
|
دست تو که جود در سجود آید ازو |
|
سرمایهی نزهت وجود آید ازو |
|
|
دستارچهای که یک دمش خدمت کرد |
|
تا نیست نگشت بوی عود آید ازو |
|
|
آن دل که نشان نیست مرا در بر ازو |
|
جز درد و به درد میزنم بر سر ازو |
|
|
بازآمد و محنتی درافکنده چو دود |
|
هرگز نبود حرام روزی تر ازو |
|
|
آن بت که به دست غم گرفتارم ازو |
|
وز دست همی درگذرد کارم ازو |
|
|
بیزار شدست از من و من زارم ازو |
|
دل نی و هزار درد دل دارم ازو |
|
|
گفتی چه شود کار فراقت یکسو |
|
چون اشک چو شمع گرم باشم بیتو |
|
|
آن روز ز روبهای اشکت به کجا |
|
وان گرم سریهای چو اشکت پس کو |
|
|
ای نحس چو مریخ و زحل بیگه و گاه |
|
چون زهره غرو چو مشتری غره به جاه |
|
|
چون تیر منافق نه سفید و نه سیاه |
|
غماز چو آفتاب و نمام چو ماه |
|
|
با روز رخ تو گرچه ای روت چو ماه |
|
از روز و شب جهان نبودم آگاه |
|
|
بنمود چو چشم بد فروبست این راه |
|
شبهای فراق تو مرا روز سیاه |
|
|
از بهر هلال عید آن مه ناگاه |
|
بر بام دوید و هر طرف کرد نگاه |
|
|
هرکس که بدید گفت سبحانالله |
|
خورشید برآمدست و میجوید ماه |
|
|
با من به سخن درآمد امروز پگاه |
|
آن لاغری که دارمش از پی راه |
|
|
گفتا که طمع نیست مرا باری جو |
|
چندان که ببویم ای مسلمانان کاه |
|
|
بر من در محنت و بلا باز مخواه |
|
درد من دل دادهی جان باز مخواه |
|
|
جانی که به عاریت دو دم یافتهام |
|
چندانک دمی بینمت آن باز مخواه |
|
|
ای امر تو ملک را عنان بگرفته |
|
فتراک تو دست آسمان بگرفته |
|
|
روزی بینی سپاه تازندهی تو |
|
پیروز شد و ملک جهان بگرفته |
|
|
ای لشکر تو روی زمین بگرفته |
|
نام تو دیار کفر و دین بگرفته |
|
|
روزی به بهانهی شکاری بینی |
|
از روم کمین کرده و چین بگرفته |
|
|
دی طوف چمن کرده سه چاری خورده |
|
آهنگ حزین و پرده حزان کرده |
|
|
او چون گل و سرو و گرد او عاشقوار |
|
گل جامه دریده سرو حال آورده |
|
|
کسری که کمان عدل او کرد به زه |
|
حاتم که ز کان به جود بگشاد گره |
|
|
رستم که به گرز خود کردی چو زره |
|
پیروز شه از هرسه درین هریک به |
|
|
چون باز کنی ز زلف پرتاب گره |
|
احسنت کند چرخ و فلک گوید زه |
|
|
بر چشم جهانیان نگارا که و مه |
|
هر روز نکوتری و هر ساعت به |
|
|
آیا که مرا تو دست گیری یا نه |
|
فریادرسی در این اسیری یا نه |
|
|
گفتی که ترا به بندگی بپذیرم |
|
خدمت کردم اگر پذیری یا نه |
|
|
در راه فرید کاتب فرزانه |
|
بگشاد شبی در تناسل خانه |
|
|
آورده به صحرای جهان مردانه |
|
خوارزمیکی باره و دندانه |
|
|
ای فتنهی روزگار شبپوش منه |
|
و ابدالان را غاشیه بر دوش منه |
|
|
زلفی که هزار جان ازو در خطرست |
|
از چشم بدان بترس و برگوش منه |
|
|
در مرتبه از سپهر پیش آمدهای |
|
وز آدم در وجود بیش آمدهای |
|
|
نشکفت که سلطان لقبت داد ملک |
|
تو خود ملک از مادر خویش آمدهای |
|
|
بر چرخ همیشه همعنان راندهای |
|
بر ماه غبار موکب افشاندهای |
|
|
آدم پدر منست و زو فخرم نیست |
|
از تست که تو برادرم خواندهای |
|
|
پایی که مرا نزد تو بد راهنمای |
|
دستی که بدان خواستمت من ز خدای |
|
|
آن پای مرا چنین بیفکند از دست |
|
وآن دست مرا چنین درآورد ز پای |
|
|
زان شب که نشستیم به هم با طربی |
|
کردیم فراق را به وصلت ادبی |
|
|
بس روز که برخاستهام با تک و تاز |
|
در آرزوی چنان نشستی و شبی |
|
|
دوش ارنه وقارت به زمین پیوستی |
|
فریاد و دعایت به زمین کی بستی |
|
|
ور حلم تو بر دامن او ننشستی |
|
از زلزلهی سقف آسمان بشکستی |
|
|
دوش از سر درد نیستی در مستی |
|
گفتم فلکا نیست شدم گر هستی |
|
|
گفت این چه علی لاست که بر ما بستی |
|
بوطالب نعمه بر زبان ران رستی |
|
|
گر دل پی یار گیردی نیکستی |
|
یا دامن کار گیردی نیکستی |
|
|
چون عمر همی دهد قرار همه کار |
|
گر عمر قرار گیردی نیکستی |
|
|
گر شعر در مراد میبگشادی |
|
یا کار کسی به شعر نوری دادی |
|
|
آخر به سه چار خدمتم صدر جهان |
|
از ملک چنان یک صله بفرستادی |
|
|
گر همت من دل به جهان برنهدی |
|
طبعم به ذخیره گنج گوهر نهدی |
|
|
ور بخت بگویم قدم اندر نهدی |
|
جود کف من جهان دیگر نهدی |
|
|
دی در چمن آن زمان که طوفی کردی |
|
با گل گفتم کز آن شرابی خوردی |
|
|
گل گفت که سهل بود گفتم که برو |
|
چون جامه دریدی ز چه رنگ آوردی |
|
|
ای دل تو بسی که از غمش خون خوردی |
|
چندین مخروش و باش تا چون کردی |
|
|
آری شب عشق دیر بازست و سیاه |
|
لیکن تو سپید کار زود آوردی |
|
|
جانا بر نور شمع دود آوردی |
|
یعنی که خط ارچه خوش نبود آوردی |
|
|
گر آتش آه ماست دیرت بگرفت |
|
ور خط به خون ماست زود آوردی |
|
|
دیروز که در سرای عالی بودی |
|
رمزی گفتی اشارتی فرمودی |
|
|
گر هست بده ورنه در آن بند مباش |
|
انگار که از من این سخن نشنودی |
|
|
در کفر گریزم ار تو ایمان گردی |
|
با درد بسازم ار تو درمان گردی |
|
|
چون از سر این حدیث برخاست دلم |
|
دل برکنم از توگر مثل جان گردی |
|
|
با دل گفتم گرد بلا میگردی |
|
مغرور شدی به صبر و پی گم کردی |
|
|
من نیز بدان رسن فروچاه شدم |
|
دیدی که تو خوردی و مرا آزردی |
|
|
ای دل بنشین به عافیت کو داری |
|
تا باز نیفکنی مرا در کاری |
|
|
از تلخی عیش اگر ترا سیری نیست |
|
من سیر شدم ز جان شیرین باری |
|
|
مسعود قزل مست نهای هشیاری |
|
یک دم چه بود که مطربی بگذاری |
|
|
زر بستانی ازارکی برداری |
|
ما را گل و باقلی و ریواس آری |
|
|
بر سنگ قناعت ار عیاری داری |
|
از نیک و بد جهان کناری داری |
|
|
ور با همه کس بهر خلافی که رود |
|
در کار شوی دراز کاری داری |
|
|
گفتی که به هر قطعه مرا هر باری |
|
از خواجه به تازگی برآید کاری |
|
|
دوران شماست ای برادر آری |
|
ما را به سه چار و پنج خدمت داری |
|
|
ای دل به غم عشق بدین دشواری |
|
آسان آسان پرده مگر برداری |
|
|
ور هست وگر نیست به کامت باری |
|
آن دم که به کام دل یاری یاری |
|
|
هر شب بت من به وقت باد سحری |
|
دل باز فرستدم به صاحب خبری |
|
|
دل با همه بیرحمی و بیدادگری |
|
آید بر من نشیند و زارگری |
|
|
کویی که درو مست و بهش درگذری |
|
زنهار به خاک او به حرمت نگری |
|
|
نیکو نبود که از سر بیخبری |
|
تو زلف بتان و چشم شاهان سپری |
|
|
ای شب چو ز نالهای من بیخبری |
|
بر خیره کنون چند کنم نوحهگری |
|
|
ای روز سپید وقت نامد که مرا |
|
از صحبت این شب سیه باز خری |
|
|
در بنده به دیدهی دگر مینگری |
|
با این همه خوش دلم چو درمینگری |
|
|
هر روز سپس ترست کارم با تو |
|
در من نه به چشم پیشتر مینگری |
|
|
دل سیر نگرددت ز بیدادگری |
|
چشم آب نگیردت چو در من نگری |
|
|
این طرفه که دوستتر ز جانت دارم |
|
با آنکه ز صدهزار دشمن بتری |
|
|
با دلبرم از زبان باد سحری |
|
گل گفت نیایی به چمن درنگری |
|
|
گفت آیم اگر تو جامه بر خود ندری |
|
چون رنگ آری به خنده بیرون نبری |
|
|
چون چنگ خودم به عمری ار بنوازی |
|
هم در ساعت پردهی خواری سازی |
|
|
آن را که چو زیر کرد گویا غم تو |
|
چون زیر گسستهاش برون اندازی |
|
|
چون صبح درآمد به جهانافروزی |
|
معشوقه به گاه رفتن از دلسوزی |
|
|
میگفت و گری که با من غم روزی |
|
صبحا ز شفق چون شفقت ناموزی |
|
|
بر جان منت نیست دمی دلسوزی |
|
بر وصل توام نیست شبی پیروزی |
|
|
در عشق کسی بود بدین بد روزی |
|
وای من مستمند هجران روزی |
|
|
هرکو به مواظبت بخواند چیزی |
|
با او به همه حال بماند چیزی |
|
|
آخر پس از آن، از آن به چیزی برسد |
|
چیزی نبود هر که نداند چیزی |
|
|
ای نوبت تو گذشته از چرخ بسی |
|
بینوبت تو مباد عالم نفسی |
|
|
آوازهی نوبتت به هر کس برساد |
|
لیکن مرساد از تو نوبت به کسی |
|
|
دی درویشی به راز با همنفسی |
|
میگفت کریم در جهان مانده کسی |
|
|
از گوشهی چرخ هاتفی گفت خموش |
|
بوطالب نعمه را بقا باد بسی |
|
|
با دل گفتم کهای همه قلاشی |
|
چونی و چگونهای کجا میباشی |
|
|
دل دیده پرآب کرد و گفتا که خموش |
|
در خدمت خیل دختر جماشی |
|
|
تا چند ز جان مستمند اندیشی |
|
تا کی ز جهان پر گزند اندیشی |
|
|
آنچ از تو توان شدن همین کالبدست |
|
یک مزبلهگو مباش چند اندیشی |
|
|
ای نسبت تو هم به نبی هم به علی |
|
عمر ابدی بادت و عز ازلی |
|
|
باقی به وجود تو پس از پانصد سال |
|
هم گوهر مصطفی و هم نام علی |
|
|
ای پیش کفت جود فلک زراقی |
|
ابنای ملوک مجلست را ساقی |
|
|
من بنده ز پای میدرآیم ز نیاز |
|
دریاب که جز دمی ندارم باقی |
|
|
کو آنکه ز غم دست به جایی زدمی |
|
یا در طلب وصل تو رایی زدمی |
|
|
بر حیلهگری دسترسم نیز نماند |
|
آن دولت شد که دست و پایی زدمی |
|
|
گر عقل عزیز را به فرمان شومی |
|
ناریخته آبم از پی نان شومی |
|
|
زین قصهی دیرباز چون البقره |
|
هم با سر درس آل عمران شومی |
|
|
در ملک چنین که وسعتش میدانی |
|
با شعر چنین که روز و شب میخوانی |
|
|
آبم بشد از شکایت بینانی |
|
کو مجدالدین بوالحسن عمرانی |
|
|
ای دل طمعم زان همه سرگردانی |
|
نومیدی و درد بود و بیدرمانی |
|
|
این کار نه بر امید آن میکردم |
|
باری تو که در میان کاری دانی |
|
|
شاها چو تو مادر زمان زاید نی |
|
بخشد چو تو هیچ شاه و بخشاید نی |
|
|
تا حشر چو تیغ و تازیانهات پس از این |
|
یک ملکستان و ملکبخش آید نی |
|
|
صدرا چو تو چشم آسمان بیند نی |
|
خورشید به پایهی تو بنشنید نی |
|
|
آنجا که تو دامن کرم افشانی |
|
از خاک بجز ستاره کس چیند نی |
|
|
ای گل گهر ژاله چو در گوش کنی |
|
وز سایهی ابر ترک شبپوش کنی |
|
|
آن کت ز چمن پار برون کرد اینجاست |
|
امسال چه خویشتن فراموش کنی |
|
|
گر من ز فلک شکایت کنمی |
|
هرچ او کندی جمله حکایت کنمی |
|
|
افسوس که دست من بدو مینرسد |
|
ورنه شر او جمله کفایت کنمی |
|
|
گر در همه عمر یک نکویی بکنی |
|
صد گونه جفا و زشتخویی بکنی |
|
|
گویی که برغم تو چنین خواهم کرد |
|
داری سر آنکه هرچه گویی بکنی |
|
|
ای شاه گر آنچه میتوانی نکنی |
|
زین پس بجز از دریغ و آوخ نکنی |
|
|
اندر رمهی خدای گرگ آمد گرگ |
|
هیهات اگر توشان شبانی بکنی |
|
|
با بوعلی اب ارب هم بنشینی |
|
شخصی شش جهتش زو بینی |
|
|
گر دیده به دیدن رخش چار کنی |
|
چندان که ازو بینی بینی بینی |
|
|
رو رو که تو یار چو منی کم بینی |
|
وین پس همه مرد جلد محکم بینی |
|
|
من با تو وفا کردم از آن غم دیدم |
|
با اهل جفا وفا کنی غم بینی |
|
|
عمزاد و عمزاد خریدند بری |
|
عمزادگکی قدیمشان اندر پی |
|
|
اینک چو دو نوبهار بین با یک دی |
|
عمزاد همی رود دو عمزاد ز پی |
|
|
ای چرخ جز آیت بلا خوانی نی |
|
بر کس قلمی ز عافیت رانی نی |
|
|
چیزی ندهی که باز نستانی نی |
|
ای کوژ کبود خود جز این دانی نی |
|
|
مریخ به خنجر تو جوید فتوی |
|
ناهید به ساغر تو پوید ماوی |
|
|
زانست که میکند به عید اضحی |
|
از بهر ترا آن حمل این ثور فدی |
|
|
شب نیست دلا که از غمش خون نشوی |
|
وز دیده به جای اشک بیرون نشوی |
|
|
چون نیست امید آنکه بر گردد کار |
|
ای دل پس کار خویشتن چون نشوی |
|
|
هر روز به نویی ای بت سلسلهموی |
|
جای دگری به دوستی در تک و پوی |
|
|
ماهی تو و ماه را چنین باشد خوی |
|
هر روز به منزلی دگر دارد روی |
|
|
گفتم که نثار جان کنم گر آیی |
|
گفتا به رخم که باد میپیمایی |
|
|
تو زنده به جان دگران میباشی |
|
از کیسهی خویش چون فقع بگشایی |
|
|
ای محنت هجر بر دلم سرنایی |
|
وی دولت وصل از درم درنایی |
|
|
از بخت چو هیچ کار برمیناید |
|
ای جان ستیزه کار هم برنایی |
|
|
چون دیده فرو ریخت به رخ بینایی |
|
وز دل اثری نماند جز رسوایی |
|
|
ای جان تو چه میکنی کرا میپایی |
|
نیکو سر و کاریست تو درمیبایی |
|
|
با دل گفتم گرد بلا میپویی |
|
بنشین که نه مرد عشق آن مهرویی |
|
|
دل گفت ز خواب دیر بیدار شدی |
|
خر جست و رسن برد کنون میگویی |
|
|
صورتگر فطرت ننگارد چو تویی |
|
دوران فلک برون نیارد چو تویی |
|
|
هرچند همه جهان تو داری لیکن |
|
ای صدر جهان جهان ندارد چو تویی |
|
|
ای نامتحرک حیوانی که تویی |
|
ای خواجهی رایگان گرانی که تویی |
|
|
ای قاعدهی قحط جهانی که تویی |
|
ای آب دریغ کاهدانی که تویی |
|