تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، جلد اول/ایران در جامعهٔ ملل
۴۴- ایران در جامعهٔ ملل
در جلسهٔ ۹ جدی سنهٔ ۱۳۰۰ مادهٔ واحده‌ایکه عضویت مملکت ایران را در جامعهٔ ملل تصویب مینمود از تصویب مجلس گذشت و راپورت تعهدنامهٔ جامعهٔ ملل و دارای یک مقدمه و ۲۶ اصل و ۲ ضمیمه از طرف کمیسیون خارجهٔ مجلس تقدیم مجلس گردیده طبع و توزیع شد.
روزنامهٔ نوبهار هفتگی در شمارهٔ ۳ در این باره چنین نوشت: «آیا می‌توانیم حدس بزنیم که اقدامات رقابت‌آمیز مللی که در جامعهٔ مزبور عضویت دارند و قضایای ملالت‌خیزی که در این اواخر از طرف فرانسه و انگلیس و ایتالی و یونان نسبت به آلمان و عثمانی بوقوع پیوسته و مسئلهٔ اسلامبول چه تأثیری در روح جامعهٔ ملل خواهد بخشید؟
آیا راست است که جامعه مللی وجود دارد؟
این جامعهٔ ملل که ۳۲ دولت بعنوان عضو اصلی معاهدهٔ صلح را امضا کرده‌اند و ۱۲ دولت هم بلا فاصله بعد از امضا کردن معاهدهٔ صلح در جامعهٔ مزبور دعوت شده و بعضویت پذیرفته شده‌اند آیا قادر است صلح عمومی را در این زمستان محافظت نماید و از وقوع جنک یعنی از اثر قطعی و طبیعی فشارها و مظالم حریصانهٔ فاتحین بر مغلوبین و اختلاف بین فاتحین بر سر منافع جلوگیری کرده چند صباحی صلحرا در عالم آشفته و خونچکان امروزی صیانت نماید؟!؟...»
مؤلف میگوید: دیدیم که جامعهٔ ملل جز لفاظی هیچکاری نتوانست صورت دهد و یکی یکی اعضای او ازهم متلاشی گردیدند و عاقبت جنک عمومی که نتیجهٔ منطقی معاهدهٔ بیرویهٔ صلح بود با این شدت در گرفت و دنیا را طوری در خون و آتش فرو برد که تا یک قرن دیگر عالم بشریت سوگوار و خونچکان و زخمدار خواهد بود!