خاقانی (قصاید)/سریر فقر تو را سرکشد به تاج رضا

by خاقانی

	سریر فقر تو را سرکشد به تاج رضا			تو سر به جیب هوس درکشیده‌ای به خطا
	بر آن سریر سر بی‌سران به تاج رسید			تو تاج بر سری از سر فرو نهی عمدا
	سر است قیمت این تاج گر سرش داری			به من یزید چنین تاج سر بیار بها
	تو را چو شمع ز تن هر زمان سری روید			سری که دردسر آرد بریدن است دوا
	نگر که نام سری بر چنین سری ننهی			که گنبد هوس است این و دخمه‌ی سودا
	سری دگر به کف آور که در طریقت عشق			سزاست این سر سگ سار سنگ سار سزا
	چرا چو لاله‌ی نشکفته سر فکنده نه‌ای			که آسمان ز سر افکندگی است پا برجا
	تو را میان سران کی رسد کله داری			ز خون حلق تو خاکی نگشته لعل قبا
	یتیم وار در این تیم ضایع است دلت			برو یتیم نوازی بورز چون عنقا
	دلی طلب کن بیمار کرده‌ی وحدت			چو چشم دوست که بیماری است عین شفا
	مگر شبی ز برای عیادت دل تو			قدم نهد صفت ینزل الله از بالا
	بر آستانه‌ی وحدت سقیم خوش تر دل			به پالکانه‌ی جنت عقیم به حورا
	مقامری صفتی کن طلب که نقش قمار			دو یک شمار دگر چه دوشش زند عذرا
	تو را مقامر صورت کجا دهد انصاف			تورا هلیله‌ی زرین کجا برد صفرا
	به ترک جاه مقامر ظریف تر درویش			بخوان شاه مزعفر لطیف تر حلوا
	سواد اعظمت اینک ببین مقام خرد			جهاد اکبرت اینک بدر مصاف هوا
	میان خاک چه بازی سفال کودک وار			سرای خاک به خاکی بباز مرد آسا
	زر نهاد تو چون پاک شد به بوته‌ی خاک			نه طوق و تاج شود چون شود ز بوته جدا
	زری که گوی گریبان جبرئیل سزد			رکاب پای شیاطین مکن که نیست سزا
	چو گل مباش که هم پوست را کفن سازی			چو لاله باری اول ز پوست بیرون آ
	به دست همت طغرای بی‌نیازی دار			که هر دو کون تو داری چو داری این طغرا
	ره امان نتوان رفت و دل رهین امل			رفوگری نتوان کرد و چشم نابینا
	تو را امان ز امل به که اسب جنگی را			به روز معرکه برگستوان به از هرا
	تو را که رشته‌ی ایمان ز هم گسست امروز			سحاء خط امان از چه می‌کنی فردا
	تو را ز پشتی همت به کف شود ملکت			بلی ز پهلوی آدم پدید شد حوا
	چو همت آمد هر هشت داده به جنت			که از سر دو گروهی است شورش و غوغا
	خروش و جوش تو از بهر بود و نابود است			که از سر دو گروهی است شورش و غوغا
	به بوی بود دو روزه چرا شوی خرسند			که بدو حال محال است و مهر کار فنا
	به بند دهر چه ماندی بمیر تا برهی			که طوطی از پی این مرگ شد ز بند رها
	چو باشه دوخته چشمی به سوزن تقدیر			چو لاشه بسته گلوئی به ریسمان قضا
	چه خوش حیات و چه ناخوش چو آخر است زوال			چه جعد ساده چه پرخم چو خارج است نوا
	نجسته فقر، سلامت کجا کنی حاصل؟			نگفته بسم به الحمد چون کنی مبدا؟
	دمیده در شب آخر زمان سپیده‌ی حشر			پس از تو خفتن اصحاب کهف نیست روا
	مسافران به سحرگاه راه پیش کنند			تو خواب بیش کنی اینت خفته‌ی رعنا
	به خواب دایم جز سیم و زر نمی‌بینی			ببین که رز همه رنج است و سیم جمله عنا
	تو را که از مل و مال است مستی و هستی			خمار و خواب تو را صور نشکند به صدا
	میان بادیه‌ای هان و هان مخسب ار نه			حرامیان ز تو هم سر برند و هم کالا
	غلام آب رزانی نداری آب روان			رفیق صاف رحیقی نه‌ای به صف صفا
	به کار آبی و دین با دل و تنت گویان			که کار آب شما برد آب کار شما
	بهینه چیز که آن کیمیای دولت توست			ز همنشینی صهبا هبا شده است هبا
	خرد به ماتم و تن در نشاط خوش نبود			که دیو جلوه کند بر تو و پری رسوا
	برو نخست طهارت کن از جماع الاثم			که کس جنب نگذارند در جناب خدا
	مجرد آی در این راه تا زحق شنوی			الی عبدی اینجا نزول کن اینجا
	ز چار ارکان برگرد و پنج ارکان جوی			که هست فایده زین پنج پنج نوبت لا
	ز نه خراس برون شو به کوی هشت صفات			که هست حاصل این هشت هشت باغ بقا
	اگر ز عارضه‌ی معصیت شکسته دلی			تو را شفاعت احمد ضمان کند به شفا
	به یک شهادت سربسته مرد احمد باش			که پایمرد سران اوست در سرای جزا
	پی ثنای محمد برآر تیغ ضمیر			که خاص بر قد او بافتند درع ثنا
	زبان بسته به مدح محمد آرد نطق			که نخل خشک پی مریم آورد خرما
	بهینه سورت او بود و انبیا ابجد			مهینه معنی او بود و اصفیا اسما
	اگرچه بعد همه در وجودش آوردند			قدوم آخر او بر کمال اوست گوا
	نه سورت از پی ابجد همی شود مرقوم			نه معنی از پی اسما همی شود پیدا
	نه روح را پس ترکیب صورت است نزول			نه شمس را ز پس صبح صادق است ضیا
	نه سبزه بردمد از خاک وانگهی سوسن			نه غوره در رسد از تاک وانگهی صهبا
	گه ولادتش ارواح خوانده سوره‌ی نور			ستار بست ستاره سماع کرد سما
	بکوفت موکب اقبال مرکب اجرام			ببست قبه‌ی زربفت قبه‌ی مینا
	چو نقل کرد روانش، مسافر ملکوت			برای عرسش بر عرش خرقه کرد وطا
	درید جوزا جیب و برید پروین عقد			گذاشت مهر دواج و فکند صبح لوا
	ز بوی خلقش حبل‌الورید یافت حیات			ز فر لطفش حبل‌المتین گرفت بها
	به وقت مکرمه بحر کفش چو موج زدی			حباب وار بدی هفت گنبد خضرا
	سزد که چون کف او نشر کرد نشره‌ی جود			روان حاتم طی، طی کند بساط سخا
	ز بارگاه محمد ندای هاتف غیب			به من رسید که خاقانیا بیار ثنا
	ز خشک آخور خذلان برست خاقانی			که در ریاض محمد چرید کشت رضا
	مراد بخشا در تو گریزم از اخلاص			کزین خراس خسیسان دهی خلاص مرا
	مرا تو باش که از ما و من دلم بگرفت			برآر تیغ عنایت نه من گذار و نه ما
	کلید رحمتم آخر عطا فرست چنان			که گنج معرفت اول هم از تو بود عطا
	گوا توئی که ندارم به کاه برگی، برگ			به اهل بیت ز من چون رسد نوال و نوا
	چو قرصه‌ی جو و سرکه نمی‌رسد به مسیح			کجا رسد به حواری خواره و حلوا
	مرا ز خطه‌ی شروان برون فکن ملکا			که فرضه‌ای است در او صد هزار بحر بلا
	مرا کنف کفن است الغیاث از این موطن			مرا مقر سقر است الامان از این منشا
	بر مهان نشوم ور شوم چو خاک مهین			غم کیا نخورم ور خورم به کوه، گیا
	از این گره که چو پرگار دزد بدراهند			دلم چو نقطه‌ی نون است در خط دنیا
	گرفته سرشان سرسام و جسمشان ابرص			ز سام ابرص جانکاه‌تر به زهر جفا
	مرا به باطل محتاج جاه خود شمرند			به حق حق که جز از حق مراست استغنا