خاقانی (قصاید)/صبح گاهی سر خوناب جگر بگشایید

by خاقانی

	صبح گاهی سر خوناب جگر بگشایید			ژاله‌ی صبح دم از نرگس تر بگشایید
	دانه دانه گهر اشک ببارید چنانک			گره رشته‌ی تسبیح ز سر بگشایید
	خاک لب تشنه‌ی خون است و ز سرچشمه‌ی دل			آب آتش زده چون چاه سقر بگشایید
	نونو از چشمه‌ی خوناب چو گل تو بر تو			روی پرچین شده چون سفره‌ی زر بگشایید
	سیل خون از جگر آرید سوی باغ دماغ			ناودان مژه را راه گذر بگشایید
	از زبر سیل به زیر اید و سیلاب شما			گر چه زیر است رهش سوی زبر بگشایید
	چون سیاهی عنب کب دهد سرخ، شما			سرخی خون ز سیاهی بصر بگشایید
	تف خون کز مژه بر لب زد و لب آبله کرد			زمهریری ز لب ابله‌ور بگشایید
	رخ نمک زار شد از اشک و ببست از تف آه			برکه‌ی اشک نمک را چو جگر بگشایید
	بر وفای دل من ناله برآرید چنانک			چنبر این فلک شعبده‌گر بگشایید
	چون دو شش جمع برآیید چو یاران مسیح			بر من این ششدر ایام مگر بگشایید
	دل کبود است چو نیل فلک ار بتوانید			بام خم‌خانه‌ی نیلی به تبر بگشایید
	زین دو نان فلک ار خوانچه‌ی دو نان بینید			تا نبینم که دهان از پی خور بگشایید
	از طرب روزه بگیرید وز خون‌ریز سرشک			نه به خوان ریزه‌ی این خوانچه‌ی زر بگشایید
	به جهان پشت مبندید و به یک صدمت آه			مهره‌ی پشت جهان یک ز دگر بگشایید
	گریه گر سوی مژه راه نیابد مژه را			ره سوی گریه کزو نیست گذر بگشایید
	گر سوی قندز مژگان نرسد آتل اشک			راه آتل سوی قندز به خزر بگشایید
	لوح عبرت که خرد راست به کف برخوانید			مشکل غصه که جان راست ز بر بگشایید
	لعبت چشم به خونین بچگان حامله شد			راه آن حامله را وقت سحر بگشایید
	گر به ناهید رسانید چو کرنای خروش			هشت گوش سر آن بر بط کر بگشایید
	ور بگریید به درد از دم دریای سرشک			گوش ماهی را هم راه خبر بگشایید
	غم رصد وار ز لب باج نفس می‌گیرد			لب ز بیم رصد غم به حذر بگشایید
	به غم تازه شمایید مرا یار کهن			سر این بار غم عمر شکر بگشایید
	خون گشاد از دل و شد در جگرم سده ببست			این ببندید به جهد آن به اثر بگشایید
	آگهید از رگ جانم که چه خون می‌ریزد			خون ز رگ‌های دل وسوسه گر بگشایید
	نه کمید از شجر رز که گشاید رگ آب			رگ خون همچو رگ آب شجر بگشایید
	دست‌خون است در این قمره‌ی خاکل که منم			آه اگر ششدره‌ی دور قمر بگشایید
	سحر چرخ از دو قواره‌ی مه و خور خوابم بست			بند این ساحر هاروت سیر بگشایید
	همه هم خوابه و هم‌درد دل تنگ منید			مرکب خواب مرا تنگ سفر بگشایید
	نه نه چشمم پس ازین خواب مبیناد به خواب			ور ببیند رگ جانش به سهر بگشایید
	خواب بد دیدم وز بوی خطرناکی خواب			نیک بد رنگ شدم، بند خطر بگشایید
	آتشی دیدم کو باغ مرا سوخت به خواب			سر این آتش و آن باغ به بر بگشایید
	گر ندانید که تعبیر کنید آتش و باغ			رمز تعبیر ز آیات و سو بگشایید
	آری آتش اجل و باغ به بر فرزند است			رفت فرزند شما زیور و فر بگشایید
	نازنینان منا مرد چراغ دل من			همچو شمع از مژه خوناب جگر بگشایید
	خبر مرگ جگر گوشه‌ی من گوش کنید			شد جگر چشمه‌ی خون چشم عبر بگشایید
	اشک داود ببارید پس از نوحه‌ی نوح			تا ز طوفان مژه خون مدر بگشایید
	باد غم جست در لهو و طرب بربندید			موج خون خاست در بهو و طرز بگشایید
	سر سر باغچه و لب لب برکه بکنید			رگ مرغان ز سر سرو و خضر بگشایید
	گلشن آتش بزنید و ز سر گلبن و شاخ			نارسیده گل و ناپخته ثمر بگشایید
	نخل بستان و ترج سر ایوان ببرید			نخل مومین را هم برگ ز بر بگشایید
	خوان غم را پر طاووس مگس ران به چه کار			بند آن مائده آرای بطر بگشایید
	تیغ سیم از دهن طوطی گویا بکنید			طوق مشک از گلوی قمری نر بگشایید
	بلبل نغمه‌گر از باغ طرب شد به سفر			گوش بر نوحه‌ی زاغان به حضر بگشایید
	گیسوی چنگ و رگ بازوی بر بط ببرید			گریه از چشم نی تیز نگر بگشایید
	مسند از تخت و مخده ز نمط برگیرید			حجر از بهو و ستاره ز حجر بگشایید
	گر چه غم خانه‌ی ما را نه حجر ماند و نه بهو			هر چه آرایش طاق است ز بر بگشایید
	جیب و گیسوی و شاقان و بتان باز کنید			طوق و دستارچه‌ی اسب و ستر بگشایید
	پرده بر روی سپیدان سمنبر بدرید			ساخت از پشت سیاهان اغر بگشایید
	کرته بر قد غزالان چو قبا بشکافید			چشمه از چشم گوزنان چو شمر بگشایید
	از کله قوقه و از صدره علم برگیرید			وز حمایل زر و از جیب درر بگشایید
	صورت از دفتر و حلی ز قلم محو کنید			حلی از خنجر و کوکب ز سپر بگشایید
	صور ایوان از دود جگر تیره کنید			هم به شنگرف مژه روی صور بگشایید
	در دار الکتب و بام دبستان بکنید			بر نظاره ز در و بام مفر بگشایید
	سر انگشت قلم زن چو قلم بشکافید			بن اجزای مقالات و سمر بگشایید
	عبهر نثر ز هر شاخ نکت باز کنید			جوهر نظم ز هر سلک غرر بگشایید
	نسخه‌ی رخ همه عجم و نقط است از خط اشک			زو معمای غم من به فکر بگشایید
	مادر ار شد قلم و لوح و دواتش بشکست			خون بگریید چو بر هرسه نظر بگشایید
	من رسالات و دواوین و کتب سوخته‌ام			دیده‌ی بینش این حال ضرر بگشایید
	پای ناخوانده رسید و نفر مویه گران			وار شیداه کنان راه نفر بگشایید
	دشمنان را که چنین سوخته دارندم حال			راه بدهید و به روی همه در بگشایید
	دوستانی که وفاشان ز ازل داشته‌ام			چون درآیند ره از پیش حشر بگشایید