| | | | | | |
|
قلم بخت من شکسته سر است |
|
موی در سر ز طالع هنر است |
|
|
بخت نیک، آرزو رسان دل است |
|
که قلم نقش بند هر صور است |
|
|
نقش امید چون تواند بست |
|
قلمی کز دلم شکستهتر است |
|
|
دیده دارد سپید بخت سیاه |
|
این سپید آفت سیاه سر است |
|
|
بخت را در گلیم بایستی |
|
این سپیدی برص که در بصر است |
|
|
چشم زاغ است بر سیاهی بال |
|
گر سپیدی به چشم زاغ در است |
|
|
کوه را زر چه سود بر کمرش |
|
که شهان را زر از در کمر است |
|
|
تن چو ناخن شد استخوانم از آنک |
|
بخت را ناخته به چشم در است |
|
|
استخوان پیشکش کنم غم را |
|
زآنکه غم میهمان سگ جگر است |
|
|
روز دانش زوال یافت که بخت |
|
به من راست فعل کژ نگر است |
|
|
بس به پیشین ندیدهای خورشید |
|
که چو کژ سر نمود کژ نظر است |
|
|
چون نفس میزنم کژم نگرد |
|
چرخ کژ سیر کاهرمن سیر است |
|
|
چون صفیرش زنی کژت نگرد |
|
اسب کورا نظر بر آبخور است |
|
|
یا مگر راست میکند کژ من |
|
که مرا از کژی هنوز اثر است |
|
|
ترک آن کژ نگه کند در تیر |
|
تا شود راست کالت ظفر است |
|
|
همه روز اعور است چرخ ولیک |
|
احول است آن زمان که کینهور است |
|
|
هر که را روی راست، بخت کژ است |
|
مار کژ بین که بر رخ سپر است |
|
|
بس نبالد گیابنی که کژ است |
|
بس نپرد کبوتری که تر است |
|
|
دهر صیاد و روز و شب دو سگ است |
|
چرخ باز کبود تیز پر است |
|
|
همه عالم شکارگه بینی |
|
کاین دو سگ زیر و باز بر زبر است |
|
|
عقل سگ جان هوا گرفت چو باز |
|
کاین سگ و باز چون شکارگر است |
|
|
من چو کبک آب زهره ریخته رنگ |
|
صید باز و سگی که بوی بر است |
|
|
نیک بد حال و سخت سست دلم |
|
حال و دل هر دو یک نه بر خطر است |
|
|
عافیت آرزو کنم هیهات |
|
این تمناست یافتن دگر است |
|
|
آرزو را ذخیره امید است |
|
وصل امید عمر جانور است |
|
|
آرزو چون نشاند شاخ طمع |
|
طلبش بیخ و یافت برگ و بر است |
|
|
طمع آسان ولی طلب صعب است |
|
صعبی یافت از طلب بتر است |
|
|
آرزویی که از جهان خواهم |
|
بدهد زآنکه مست و بیخبر است |
|
|
لیکن آن داده را به هشیاری |
|
واستاند که نیک بد گهر است |
|
|
در دبستان روزگار، مرا |
|
روز و شب لوح آرزو به بر است |
|
|
هیچ طفلی در این دبستان نیست |
|
که ورا سورهی وفا ز بر است |
|
|
چون برد آیت وفا از یاد؟ |
|
کخر اوفوا بعهدی از سور است |
|
|
خاطرم بکر و دهر نامرد است |
|
نزد نامرد، بکر کمخطر است |
|
|
نالش بکر خاطرم ز قضاست |
|
گلهی شهربانو از عمر است |
|
|
سایهی من خبر ندارد از آنک |
|
آه من چرخسوز و کوه در است |
|
|
جوش دریا در دیده زهرهی کوه |
|
گوش ماهی بنشنود که کر است |
|
|
مر ما مر من حساب العمر |
|
چون به پنجه رسد حساب مر است |
|
|
ناودان مژه ز بام دماغ |
|
قطره ریز است و آرزو خضر است |
|
|
سبب آبروی آب مژه است |
|
صیقل تیغ کوه تیغ خور است |
|
|
نکنم زر طلب که طالب زر |
|
همچو زر نثار پیسپر است |
|
|
عاقبت هرکه سر فراخت به زر |
|
همچو سکه نگون و زخم خور است |
|
|
روی عقل از هوای زر همه را |
|
آبله خورده همچو روی زر است |
|
|
از شمار نفس فذلک عمر |
|
هم غم است ار چه غم نفس شمراست |
|
|
غم هم از عالم است و در عالم |
|
مینگنجد که بس قوی حشر است |
|
|
عالم از جور مایهی زای غم است |
|
بتر از هیمه مایه شرر است |
|
|
چون شرر شد قوی همه عالم |
|
طعمه سازد چه حاجت تبر است |
|
|
لهو، یک جزو و غم هزار ورق |
|
غصه مجموع و قصه مختصر است |
|
|
قابل گل منم که گل همه تن |
|
رنگ خون است و خار نیشتر است |
|
|
غم ز دل زاد و خورد خون دلم |
|
خون مادر غذا ده پسر است |
|
|
آتشی کز دل شجر زاید |
|
طعمهی او هم از تن شجر است |
|
|
چرخ بازیچه گون چون بازیچه |
|
در کف هفت طفل جان شکر است |
|
|
بدو خیط ملون شب و روز |
|
در گشایش بسان باد فر است |
|
|
شب که ترکان چرخ کوچ کنند |
|
کاروان حیات بر حذر است |
|
|
خیل ترکان کنند بر سر کوچ |
|
غارت کاروان که بر گذر است |
|
|
خواجه چون دید دردمند دلم |
|
گفت کین دردناکی از سفر است |
|
|
هان کجایی چه میخوری؟ گفتم |
|
میخورم خون خود که ما حضر است |
|
|
چه خورش کو خورش کدام خورش |
|
دست خون مانده را چه جای خور است |
|
|
گوید آخر چه آرزو داری |
|
آرزو زهر و غم نه کام و گر است |
|
|
نیم جنسی و یکدلی خواهم |
|
آرزوم از جهان همین قدر است |
|
|
از دو یک دم که در جهان یابم |
|
ناگزیر است و از جهان گذر است |
|
|
نگذرد دیگ پایه را ز حجر |
|
نگذرد آتشی که در حجر است |
|
|
به مقامی رسیدهام که مرا |
|
خار و حنظل بجای گل شکر است |
|
|
کو سر تیغ کرزوی من است |
|
کانس وحشی به سبزه و شمر است |
|
|
بر سر تیغ به سری که سر است |
|
خرج قصاب به بزی که نر است |
|
|
ابله از چشم زخم کم رنج است |
|
اکمه از درد چشم کم ضرر است |
|
|
جاهل آسوده، فاضل اندر رنج |
|
فضل مجهول و جهل معتبر است |
|
|
سفله مستغنی و سخی محتاج |
|
این تغابن ز بخشش قدر است |
|
|
همه جور زمانه بر فضلاست |
|
بوالفضول از حفاش زاستر است |
|
|
سوس را با پلاس کینی نیست |
|
کین او با پرند شوشتر است |
|
|
حال مقلوب شد که بر تن دهر |
|
ابره کرباس و دیبه آستر است |
|
|
عالم از علم مشتق است و لیک |
|
جهل عالم به عالمی سمر است |
|
|
معنی از اشتقاق دور افتاد |
|
کز صلف کبر و از اصف کبر است |
|
|
قوت مرغ جان به بال دل است |
|
قیمت شاخ کز به زال زر است |
|
|
دل پاکان شکستهی فلک است |
|
زال دستان فکندهی پدر است |
|
|
جان دانا عجب بزرگ دل است |
|
تن ادریس بس بلند پر است |
|
|
در گلستان عمر و رستهی عهد |
|
پس گل، خار و بعد نفع، ضر است |
|
|
از پس هر مبارکی شومی است |
|
وز پی هر محرمی صفر است |
|
|
فقر کن نصب عین و پیش خسان |
|
رفع قصه مکن نه وقت جر است |
|
|
دهر اگر خوان زندگانی ساخت |
|
خورد هر چاشنی که کام و گر است |
|
|
سال کو خرمن جوانی دید |
|
سوخت هر خوشهای که زیب و فر است |
|
|
درزیی صدرهی مسیح برید |
|
علمش برد و گفت گوش خر است |
|
|
کشت امید چون نرویاند |
|
گریه کو فتح باب هر نظر است |
|
|
وقت تب چون به نی نبرد تب |
|
شیر گر نیستانش مستقر است |
|
|
دفع عین الکمال چون نکند |
|
رنگ نیلی که بر رخ قمر است |
|
|
دی همی گفتم آه کز ره چشم |
|
دل من نیم کشتهی عبر است |
|
|
مرگ یاران شنیدم از ره گوش |
|
دلم امروز کشتهی فکر است |
|
|
هر که از راه گوش کشته شود |
|
زاندرون پوست خون او هدر است |
|
|
آری آری هم از ره گوش است |
|
کشتن قندزی که در خزر است |
|
|
نقطهی خون شد از سفر دل من |
|
خود سفر هم به نقطهای سقر است |
|
|
تا به غربت فتادهام همه سال |
|
نه مهم غیبت و سه مه حضر است |
|
|
نی نی از بخت شکرها دارم |
|
چند شکری که شوک بیثمر است |
|
|
صورت بخت من طویلالذیل |
|
در وفا چون قصیر با قصر است |
|
|
بخت ملاح کشتی طرب است |
|
بخت فلاح کشته بطر است |
|
|
چشم بد دور بر در بختم |
|
چرخ حلقه به گوش همچو در است |
|
|
بخت، مرغ نشیمن امل است |
|
روز، طفل مشیمهی سحر است |
|
|
هم ز بخت است کز مقالت من |
|
همه عالم غرائب و غرر است |
|
|
استراحت به بخت یا نعم است |
|
استطابت به آب یا مدر است |
|
|
فخر من یاد کرد شروان به |
|
که مباهات خور به باختر است |
|
|
لیک تبریز به اقامت را |
|
که صدف قطره را بهین مقر است |
|
|
هم به مولد قرار نتوان کرد |
|
که صدف حبس خانهی درر است |
|
|
گرچه تبریز شهرهتر شهری است |
|
لیک شروان شریفتر ثغر است |
|
|
خاک شروان مگو که وان شر است |
|
کان شرفوان به خیر مشتهر است |
|
|
هم شرفوان نویسمش لیکن |
|
حرف علت از آن میان بدر است |
|
|
عیب شروان مکن که خاقانی |
|
هست از آن شهر کابتداش شر است |
|
|
عیب شهری چرا کنی به دو حرف |
|
کاول شرع و آخر بشر است |
|
|
جرم خورشید را چه جرم بدانک |
|
شرق و غرب ابتدا شراست و غر است |
|
|
گر چه ز اول غر است حرف غریب |
|
مرد نامی غریب بحر و بر است |
|
|
چه کنی نقص مشک کاشغری |
|
که غر آخر حروف کاشغر است |
|
|
گرچه هست اول بدخشان بد |
|
به نتیجه نکوترین گهر است |
|
|
نه تب اول حروف تبریز است |
|
لیک صحت رسان هر نفر است |
|
|
دیدی آن جانور که زاید مشک |
|
نامش آهو و او همه هنر است |
|