شاهنامه (تصحیح ژول مل)/پیغام فرستادن کاوس به نزدیک قیصر روم و افراسیاب

شاهنامه از فردوسی
تصحیح ژول مل

پیغام فرستادن کاؤس به نزدیک قیصر روم و افراسیاب

پیغام فرستادن کاؤس بنزدیک قیصر روم و افراسیاب

  فرستاده شد نزد قیصر ز شاه سواری که اندر نوردید راه‏  
  بفرمود کز نامداران روم مبادا که ماند بدآن مرز بوم‏  
  فرستاد باید بنزدیک من برافروختن رای تاریک من  
  جهان دیده باید عنان دار و بس مبادا که آید جز این هیچکس  
  چنین لشکری باید از مرز روم که آیند با من بآباد بوم  ۳۵۰
  پس آگاهی آمد ز هاماوران بدشت سواران نیزه وران  
  که رستم بمصر و ببربر چه کرد برآن شهریاران بروز نبرد  
  دلیران بجستند گردی سوار عنان پیچ و شیر افگن و مردوار  
  نبشتند نامه یکی شاهوار سخنهای شایستهٔ آبدار  
  که ما شاهرا سربسر چاکریم جهان جز بفرمان او نسپریم  ۳۵۵
  چو از کرکساران بیآمد سپاه که جوینده گاه سرافراز شاه  
  دل ما شد از کار ایشان بدرد که دلشان چنین برتری یاد کرد  
  همی تخت تو خواست افراسیاب چنین بد مبیناد هرگز بخواب  
  همه نامداران شمشیرزن برین کینهگه بر شدیم انجمن  
  برفتیم با نیزهای دراز برو تلخ کردیم آرام و ناز  ۳۶۰
  از ایشان و از ما بسی کشته شد زمانه بهر نیک و بد گشته شد  
  کنون آمد از کار تو آگهی که تازه شد آن فرّ شاهنشهی  
  چو تو بر گرائی ز بربر عنان بگردن بر آریم یکسر سنان  
  زمین کوه تا کوه پر خون کنیم ز خون‌شان جهان رود جیحون کنیم  
  فرستاده باره بر افگند و رفت ببربرستان روی بنهاد تفت  ۳۶۵
  چو نامه بر شاه ایران رسید برین گونه گفتار بایسته دید  
  از ایشان پسند آمدش کارکرد بافراسیاب آنزمان نامه کرد  
  که ایران بپرداز و سستی مجوی سر ما شد از تو پر از گفتگوی  
  ترا شهر توران پسندست خود چه خیره همی دست بازی ببد  
  فزونی مجوی ار شدی بی نیاز که زود آردت پیش رنج دراز  ۳۸۰
  ترا کهتری کار کردن نکوست نگه داشتن بر تن خویش پوست  
  ندانی که ایران نشست منست جهان سر بسر زیر دست منست  
  پلنگ ژیان گر چه باشد دلیر نیارد شدن پیش چنگال شیر  
  چو نامه بمهر اندر آمد بداد بدست یکی گرد پهلو نژاد  
  ستد نامه از شاه و ره بر گرفت همی رفت پویان براه ای شکفت  ۳۷۵
  چو آمد بر شاه ترکان و چین زمینرا ببوسید و کرد آفرین  
  بدو داد پیغامها بی شمار همان نامهٔ نامور شهریار  
  چو این نامه بر خواند افراسیاب سرش گشت پر کین و دل پر شتاب  
  فرستاد پاسخ که این گفتگوی نزیبد جز از مردم زشت خوی  
  ترا گر سزا بودی ایران همان نیازت نبودی بهاماوران  ۳۸۰
  کنون آمدم جنگرا ساخته درفش درفشان در افراخته  
  بر و بوم ایران دو رویه مراست بباید شنیدن سخنهای راست  
  همه شهر ایران سرای منست که تور فریدون نیای منست  
  و دیگر ببازوی شمشیرزن تهی کردم از تازیان انجمن  
  بشمشیر بستانم از کوه تیغ عقاب اندر آرم ز تاریک میغ  ۳۸۵
  بیآراست لشکر کران تا کران بگرز و بتیغ و به برگستوان  
  پس آنگه سوی نامور با شتاب بیآمد همان نیز افراسیاب  
  چو بشنید کاؤس گفتار اوی بیآراست لشکر بپیکار اوی  
  ز بربر بیآمد سوی تازیان یکی لشکری بی‌کران و میان  
  بجنگش بیآراست افراسیاب بگردون همی خاک بر زد از آب  ۳۹۰
  جهان پر شد از نالهٔ بوق و کوس زمین آهنین شد سپهر آبنوس  
  ز زخم تبرزین و از بس ترنگ همی موج خون خاست از دشت جنگ  
  تهمتن بغرّید در قلب گاه یکی حمله بدرید قلب سپاه  
  سر بخت گردان افراسیاب درین رزمگاه اندر آمد بخواب  
  سپهدار توران چو زآن گونه دید بی آتش بجوشید همچون نبید  ۳۹۵
  بآواز گفت ای دلیران من گزیده بزرگان و شیران من  
  شما را ز بهر چنین روزگار همی پرورانیدم اندر کنار  
  که با دشمنم تیغ بازی کنید نه زین گونه در جنگ تازی کنید  
  بکوشید وهم پشت جنگ آورید جهانرا بکاؤس تنگ آورید  
  یلانرا بژوپین و خنجر زنید دلیرانشرا سر بسر افگنید  ۴۰۰
  همان رستم سگزی شیر دل که از تیغ او گشته گردون خجل  
  بود کز دلیری ببند آورید سرش را بدام گزند آورید  
  هر آنکس که او را بدشت نبرد ز زین پلنگ اندر آرد بگرد  
  بدو شاهی و چتر و دختر دهم همش نام اسپهبدی بر نهم  
  همان شهر ایران سپارم ورا بگردون گردان بر آرم ورا  ۴۰۵
  چو ترکان شنیدند گفتار اوی سراسر سوی رزم کردند روی  
  دلیران ایران سراسر سران بدست اندرون گرزهای گران  
  بکشتند چندان ز توران گروه که پیدا نبد دشت و دریا و کوه  
  دو بهره ز توران سپه کشته شد ز خونشان زمین چون گل آغشته شد  
  سر بخت ترکان برآمد بخواب گریزان شد از رستم افراسیاب  ۴۱۰
  بشد تیز با لشکر غوریان بدآن سود جستن برآمد زیان  
  چو گشت زمانه بدآن گونه دید ز غوری سوی شهر توران کشید  
  دلش خسته و کشته لشکر دو بهر همی نوش جست از جهان یافت زهر