شرح حال رجال ایران/ابوالحسن‌خان شیرازی
ابوالحسن حاج میرزا ابوالحسن خان شیرازی، مشیرالملک ثانی، در سال ۱۲۲۶ هجری ق. متولد، و در سال ۱۲۶۲ ق.[۱] وزیر فارس شد؛ و در این شغل، مدت سی سال، کمال قدرت و استعداد را داشت؛ مرد بسیار زرنگ و باهوشی بوده است ولاة فارس، طوعا یا کرها، آلت دست او بودند تا آنکه، در ۱۲۹۳ ق.، حاج فرهاد میرزا معتمدالدوله، که بعد از یحیی‌خان معتمدالملک والی فارس شد، بشیراز آمد، به تحریک و تطمیع میرزا علی محمد خان قوام‌الملک، یگانه رقیبش، او را معزول کرد، و بچوب بست، و چند ماهی هم زندانی نمود.
مشیرالملک پس از پرداخت مبالغ زیادی پول به معتمدالدوله، از زندان رهایی یافت. و بمکه مشرف شد و پس از مراجعت، همواره بسرپرستی املاک خود مشغول بود. در سال ۱۲۶۶ و ۱۲۶۷ هجری قمری که ملا محمدعلی حجت، از زعمای بزرگ فرقه بابیه، با دو هزار نفر از مریدانش در زنجان، بر علیه دولت وقت قیام کرد؛ و پس از ۹ ماه جنگهای سخت، بین سپاه دولت و بابیان، بالاخره دولت بر آنان غلبه کرد و فایق گردید و حجت و مریدانش در جنگ کشته شدند و بابیها نیز از آن حدود بکلی قلع و قمع گردیدند. خانواده حجت را بتهران آورده و از این جا به شیراز تبعید نمودند. پس از چندی مشیرالملک با یکی از دختران او ازدواج کرد و میرزا حسین پسر حجت را هم مستخدم خود نمود. از آثار خیریه او بنای مسجد عالی است در شیراز بنام مسجد مشیرالملک. حاج میرزا ابوالحسن خان مشیرالملک، در سال ۱۳۰۳ ق.، در سن ۷۷ سالگی، در شیراز، در گذشت.
- ↑ پس از فوت پدرش میرزا محمد علی مشیرالملک.