| | | | | | |
| |
این سخن پایان ندارد آن فریق |
|
بر گرفتند از پی آن دز طریق |
|
| |
بر درخت گندم منهی زدند |
|
از طویله‌ی مخلصان بیرون شدند |
|
| |
چون شدند از منع و نهیش گرم‌تر |
|
سوی آن قلعه بر آوردند سر |
|
| |
بر ستیز قول شاه مجتبی |
|
تا به قلعه‌ی صبرسوز هش‌ربا |
|
| |
آمدند از رغم عقل پندتوز |
|
در شب تاریک بر گشته ز روز |
|
| |
اندر آن قلعه‌ی خوش ذات الصور |
|
پنج در در بحر و پنجی سوی بر |
|
| |
پنج از آن چون حس به سوی رنگ و بو |
|
پنج از آن چون حس باطن رازجو |
|
| |
زان هزاران صورت و نقش و نگار |
|
می‌شدند از سو به سو خوش بی‌قرار |
|
| |
زین قدح‌های صور کم‌باش مست |
|
تا نگردی بت‌تراش و بت‌پرست |
|
| |
از قدح‌های صور بگذر مه‌ایست |
|
باده در جامست لیک از جام نیست |
|
| |
سوی باده‌بخش بگشا پهن فم |
|
چون رسد باده نیاید جام کم |
|
| |
آدما معنی دلبندم بجوی |
|
ترک قشر و صورت گندم بگوی |
|
| |
چونک ریگی آرد شد بهر خلیل |
|
دانک معزولست گندم ای نبیل |
|
| |
صورت از بی‌صورت آید در وجود |
|
هم‌چنانک از آتشی زادست دود |
|
| |
کمترین عیب مصور در خصال |
|
چون پیاپی بینیش آید ملال |
|
| |
حیرت محض آردت بی‌صورتی |
|
زاده صد گون آلت از بی‌آلتی |
|
| |
بی ز دستی دست‌ها بافد همی |
|
جان جان سازد مصور آدمی |
|
| |
آنچنان که اندر دل از هجر و وصال |
|
می‌شود بافیده گوناگون خیال |
|
| |
هیچ ماند این مثر با اثر |
|
هیچ ماند بانگ و نوحه با ضرر |
|
| |
نوحه را صورت ضرر بی‌صورتست |
|
دست خایند از ضرر کش نیست دست |
|
| |
این مثل نالایقست ای مستدل |
|
حیله‌ی تفهیم را جهد المقل |
|
| |
صنع بی‌صورت بکارد صورتی |
|
تن بروید با حواس و آلتی |
|
| |
تا چه صورت باشد آن بر وفق خود |
|
اندر آرد جسم را در نیک و بد |
|
| |
صورت نعمت بود شاکر شود |
|
صورت مهلت بود صابر شود |
|
| |
صورت رحمی بود بالان شود |
|
صورت زخمی بود نالان شود |
|
| |
صورت شهری بود گیرد سفر |
|
صورت تیری بود گیرد سپر |
|
| |
صورت خوبان بود عشرت کند |
|
صورت غیبی بود خلوت کند |
|
| |
صورت محتاجی آرد سوی کسب |
|
صورت بازو وری آرد به غصب |
|
| |
این ز حد و اندازه‌ها باشد برون |
|
داعی فعل از خیال گونه‌گون |
|
| |
بی‌نهایت کیش‌ها و پیشه‌ها |
|
جمله ظل صورت اندیشه‌ها |
|
| |
بر لب بام ایستاده قوم خوش |
|
هر یکی را بر زمین بین سایه‌اش |
|
| |
صورت فکرست بر بام مشید |
|
وآن عمل چون سایه بر ارکان پدید |
|
| |
فعل بر ارکان و فکرت مکتتم |
|
لیک در تاثیر و وصلت دو به هم |
|
| |
آن صور در بزم کز جام خوشیست |
|
فایده‌ی او بی‌خودی و بیهشیست |
|
| |
صورت مرد و زن و لعب و جماع |
|
فایده‌ش بی‌هوشی وقت وقاع |
|
| |
صورت نان و نمک کان نعمتست |
|
فایده‌ش آن قوت بی‌صورتست |
|
| |
در مصاف آن صورت تیغ و سپر |
|
فایده‌ش بی‌صورتی یعنی ظفر |
|
| |
مدرسه و تعلیق و صورت‌های وی |
|
چون به دانش متصل شد گشت طی |
|
| |
این صور چون بنده‌ی بی‌صورتند |
|
پس چرا در نفی صاحب‌نعمتند |
|
| |
این صور دارد ز بی‌صورت وجود |
|
چیست پس بر موجد خویشش جحود |
|
| |
خود ازو یابد ظهور انکار او |
|
نیست غیر عکس خود این کار او |
|
| |
صورت دیوار و سقف هر مکان |
|
سایه‌ی اندیشه‌ی معمار دان |
|
| |
گرچه خود اندر محل افتکار |
|
نیست سنگ و چوب و خشتی آشکار |
|
| |
فاعل مطلق یقین بی‌صورتست |
|
صورت اندر دست او چون آلتست |
|
| |
گه گه آن بی‌صورت از کتم عدم |
|
مر صور را رو نماید از کرم |
|
| |
تا مدد گیرد ازو هر صورتی |
|
از کمال و از جمال و قدرتی |
|
| |
باز بی‌صورت چو پنهان کرد رو |
|
آمدند از بهر کد در رنگ و بو |
|
| |
صورتی از صورت دیگر کمال |
|
گر بجوید باشد آن عین ضلال |
|
| |
پس چه عرضه می‌کنی ای بی‌گهر |
|
احتیاج خود به محتاجی دگر |
|
| |
چون صور بنده‌ست بر یزدان مگو |
|
ظن مبر صورت به تشبیهش مجو |
|
| |
در تضرع جوی و در افنای خویش |
|
کز تفکر جز صور ناید به پیش |
|
| |
ور ز غیر صورتت نبود فره |
|
صورتی کان بی‌تو زاید در تو به |
|
| |
صورت شهری که آنجا می‌روی |
|
ذوق بی‌صورت کشیدت ای روی |
|
| |
پس به معنی می‌روی تا لامکان |
|
که خوشی غیر مکانست و زمان |
|
| |
صورت یاری که سوی او شوی |
|
از برای مونسی‌اش می‌روی |
|
| |
پس بمعنی سوی بی‌صورت شدی |
|
گرچه زان مقصود غافل آمدی |
|
| |
پس حقیقت حق بود معبود کل |
|
کز پی ذوقست سیران سبل |
|
| |
لیک بعضی رو سوی دم کرده‌اند |
|
گرچه سر اصلست سر گم کرده‌اند |
|
| |
لیک آن سر پیش این ضالان گم |
|
می‌دهد داد سری از راه دم |
|
| |
آن ز سر می‌یابد آن داد این ز دم |
|
قوم دیگر پا و سر کردند گم |
|
| |
چونک گم شد جمله جمله یافتند |
|
از کم آمد سوی کل بشتافتند |
|
