| | | | | | |
|
چونک تنهااش بدید آن ساده مرد |
|
زود او قصد کنار و بوسه کرد |
|
|
بانگ بر وی زد به هیبت آن نگار |
|
که مرو گستاخ ادب را هوش دار |
|
|
گفت آخر خلوتست و خلق نی |
|
آب حاضر تشنهی همچون منی |
|
|
کس نمیجنبد درینجا جز که باد |
|
کیست حاضر کیست مانع زین گشاد |
|
|
گفت ای شیدا تو ابله بودهای |
|
ابلهی وز عاقلان نشنودهای |
|
|
باد را دیدی که میجنبد بدان |
|
بادجنبانیست اینجا بادران |
|
|
جزو بادی که به حکم ما درست |
|
بادبیزن تا نجنبانی نجست |
|
|
جنبش این جزو باد ای ساده مرد |
|
بیتو و بیبادبیزن سر نکرد |
|
|
جنبش باد نفس کاندر لبست |
|
تابع تصریف جان و قالبست |
|
|
گاه دم را مدح و پیغامی کنی |
|
گاه دم را هجو و دشنامی کنی |
|
|
پس بدان احوال دیگر بادها |
|
که ز جز وی کل میبیند نهی |
|
|
باد را حق گه بهاری میکند |
|
در دیش زین لطف عاری میکند |
|
|
بر گروه عاد صرصر میکند |
|
باز بر هودش معطر میکند |
|
|
میکند یک باد را زهر سموم |
|
مر صبا را میکند خرمقدوم |
|
|
باد دم را بر تو بنهاد او اساس |
|
تا کنی هر باد را بر وی قیاس |
|
|
دم نمیگردد سخن بیلطف و قهر |
|
بر گروهی شهد و بر قومیست زهر |
|
|
مروحه جنبان پی انعام کس |
|
وز برای قهر هر پشه و مگس |
|
|
مروحهی تقدیر ربانی چرا |
|
پر نباشد ز امتحان و ابتلا |
|
|
چونک جزو باد دم یا مروحه |
|
نیست الا مفسده یا مصلحه |
|
|
این شمال و این صبا و این دبور |
|
کی بود از لطف و از انعام دور |
|
|
یک کف گندم ز انباری ببین |
|
فهم کن کان جمله باشد همچنین |
|
|
کل باد از برج باد آسمان |
|
کی جهد بی مروحهی آن بادران |
|
|
بر سر خرمن به وقت انتقاد |
|
نه که فلاحان ز حق جویند باد |
|
|
تا جدا گردد ز گندم کاهها |
|
تا به انباری رود یا چاهها |
|
|
چون بماند دیر آن باد وزان |
|
جمله را بینی به حق لابهکنان |
|
|
همچنین در طلق آن باد ولاد |
|
گر نیاید بانگ درد آید که داد |
|
|
گر نمیدانند کش راننده اوست |
|
باد را پس کردن زاری چه خوست |
|
|
اهل کشتی همچنین جویای باد |
|
جمله خواهانش از آن رب العباد |
|
|
همچنین در درد دندانها ز باد |
|
دفع میخواهی بسوز و اعتقاد |
|
|
از خدا لابهکنان آن جندیان |
|
که بده باد ظفر ای کامران |
|
|
رقعهی تعویذ میخواهند نیز |
|
در شکنجهی طلق زن از هر عزیز |
|
|
پس همه دانستهاند آن را یقین |
|
که فرستد باد ربالعالمین |
|
|
پس یقین در عقل هر داننده هست |
|
اینک با جنبنده جنباننده هست |
|
|
گر تو او را مینبینی در نظر |
|
فهم کن آن را به اظهار اثر |
|
|
تن به جان جنبد نمیبینی تو جان |
|
لیک از جنبیدن تن جان بدان |
|
|
گفت او گر ابلهم من در ادب |
|
زیرکم اندر وفا و در طلب |
|
|
گفت ادب این بود خود که دیده شد |
|
آن دگر را خود همیدانی تو لد |
|