| | | | | | |
|
پس سلیمان دید اندر گوشهای |
|
نوگیاهی رسته همچون خوشهای |
|
|
دید بس نادر گیاهی سبز و تر |
|
میربود آن سبزیش نور از بصر |
|
|
پس سلامش کرد در حال آن حشیش |
|
او جوابش گفت و بشکفت از خوشیش |
|
|
گفت نامت چیست برگو بیدهان |
|
گفت خروبست ای شاه جهان |
|
|
گفت اندر تو چه خاصیت بود |
|
گفت من رستم مکان ویران شود |
|
|
من که خروبم خراب منزلم |
|
هادم بنیاد این آب و گلم |
|
|
پس سلیمان آن زمان دانست زود |
|
که اجل آمد سفر خواهد نمود |
|
|
گفت تا من هستم این مسجد یقین |
|
در خلل ناید ز آفات زمین |
|
|
تا که من باشم وجود من بود |
|
مسجداقصی مخلخل کی شود |
|
|
پس که هدم مسجد ما بیگمان |
|
نبود الا بعد مرگ ما بدان |
|
|
مسجدست آن دل که جسمش ساجدست |
|
یار بد خروب هر جا مسجدست |
|
|
یار بد چون رست در تو مهر او |
|
هین ازو بگریز و کم کن گفت وگو |
|
|
برکن از بیخش که گر سر بر زند |
|
مر ترا و مسجدت را بر کند |
|
|
عاشقا خروب تو آمد کژی |
|
همچو طفلان سوی کژ چون میغژی |
|
|
خویش مجرم دان و مجرم گو مترس |
|
تا ندزدد از تو آن استاد درس |
|
|
چون بگویی جاهلم تعلیم ده |
|
این چنین انصاف از ناموس به |
|
|
از پدر آموز ای روشنجبین |
|
ربنا گفت و ظلمنا پیش ازین |
|
|
نه بهانه کرد و نه تزویر ساخت |
|
نه لوای مکر و حیلت بر فراخت |
|
|
باز آن ابلیس بحث آغاز کرد |
|
که بدم من سرخ رو کردیم زرد |
|
|
رنگ رنگ تست صباغم توی |
|
اصل جرم و آفت و داغم توی |
|
|
هین بخوان رب بما اغویتنی |
|
تا نگردی جبری و کژ کم تنی |
|
|
بر درخت جبر تا کی بر جهی |
|
اختیار خویش را یکسو نهی |
|
|
همچو آن ابلیس و ذریات او |
|
با خدا در جنگ و اندر گفت و گو |
|
|
چون بود اکراه با چندان خوشی |
|
که تو در عصیان همی دامن کشی |
|
|
آنچنان خوش کس رود در مکرهی |
|
کس چنان رقصان دود در گمرهی |
|
|
بیست مرده جنگ میکردی در آن |
|
کت همیدادند پند آن دیگران |
|
|
که صواب اینست و راه اینست و بس |
|
کی زند طعنه مرا جز هیچکس |
|
|
کی چنین گوید کسی کو مکر هست |
|
چون چنین جنگد کسی کو بیرهست |
|
|
هر چه نفست خواست داری اختیار |
|
هر چه عقلت خواست آری اضطرار |
|
|
داند او کو نیکبخت و محرمست |
|
زیرکی ز ابلیس و عشق از آدمست |
|
|
زیرکی سباحی آمد در بحار |
|
کم رهد غرقست او پایان کار |
|
|
هل سباحت را رها کن کبر و کین |
|
نیست جیحون نیست جو دریاست این |
|
|
وانگهان دریای ژرف بیپناه |
|
در رباید هفت دریا را چو کاه |
|
|
عشق چون کشتی بود بهر خواص |
|
کم بود آفت بود اغلب خلاص |
|
|
زیرکی بفروش و حیرانی بخر |
|
زیرکی ظنست و حیرانی نظر |
|
|
عقل قربان کن به پیش مصطفی |
|
حسبی الله گو که اللهام کفی |
|
|
همچو کنعان سر ز کشتی وا مکش |
|
که غرورش داد نفس زیرکش |
|
|
که برآیم بر سر کوه مشید |
|
منت نوحم چرا باید کشید |
|
|
چون رمی از منتش بر جان ما |
|
چونک شکر و منتش گوید خدا |
|
|
تو چه دانی ای غرارهی پر حسد |
|
منت او را خدا هم میکشد |
|
|
کاشکی او آشنا ناموختی |
|
تا طمع در نوح و کشتی دوختی |
|
|
کاش چون طفل از حیل جاهل بدی |
|
تا چو طفلان چنگ در مادر زدی |
|
|
یا به علم نقل کم بودی ملی |
|
علم وحی دل ربودی از ولی |
|
|
با چنین نوری چو پیش آری کتاب |
|
جان وحی آسای تو آرد عتاب |
|
|
چون تیمم با وجود آب دان |
|
علم نقلی با دم قطب زمان |
|
|
خویش ابله کن تبع میرو سپس |
|
رستگی زین ابلهی یابی و بس |
|
|
اکثر اهل الجنه البله ای پسر |
|
بهر این گفتست سلطان البشر |
|
|
زیرکی چون کبر و باد انگیز تست |
|
ابلهی شو تا بماند دل درست |
|
|
ابلهی نه کو به مسخرگی دوتوست |
|
ابلهی کو واله و حیران هوست |
|
|
ابلهاناند آن زنان دست بر |
|
از کف ابله وز رخ یوسف نذر |
|
|
عقل را قربان کن اندر عشق دوست |
|
عقلها باری از آن سویست کوست |
|
|
عقلها آن سو فرستاده عقول |
|
مانده این سو که نه معشوقست گول |
|
|
زین سر از حیرت گر این عقلت رود |
|
هر سو مویت سر و عقلی شود |
|
|
نیست آن سو رنج فکرت بر دماغ |
|
که دماغ و عقل روید دشت و باغ |
|
|
سوی دشت از دشت نکته بشنوی |
|
سوی باغ آیی شود نخلت روی |
|
|
اندرین ره ترک کن طاق و طرنب |
|
تا قلاوزت نجنبد تو مجنب |
|
|
هر که او بی سر بجنبد دم بود |
|
جنبشش چون جنبش کزدم بود |
|
|
کژرو و شب کور و زشت و زهرناک |
|
پیشهی او خستن اجسام پاک |
|
|
سر بکوب آن را که سرش این بود |
|
خلق و خوی مستمرش این بود |
|
|
خود صلاح اوست آن سر کوفتن |
|
تا رهد جانریزهاش زان شومتن |
|
|
واستان آن دست دیوانه سلاح |
|
تا ز تو راضی شود عدل و صلاح |
|
|
چون سلاحش هست و عقلش نه ببند |
|
دست او را ورنه آرد صد گزند |
|