مجموعه قوانین موضوعه و مصوبات دوره یازدهم قانونگذاری/قانون خدمت نظام وظیفه
قانون
خدمت نظام وظیفه
مصوب ۲۹ خرداد ماه ۱۳۱۷
فهرست
- فصل نخست – کلیات
- فصل دوم – مناطق سربازگیری
- فصل سوم – احضار مشمولین
- فصل چهارم – تأمین احتیاجات
- فصل پنجم – رسیدگی و اسم‌نویسی
- فصل ششم – تشکیل مجالس سربازگیری
- فصل هفتم – معافیت مزاجی
- فصل هشتم – معافیت محدود
- فصل نهم – متکفلین
- فصل دهم – دانش‌آموزان
- فصل یازدهم – کادر افسری احتیاط و ذخیره
- فصل دوازدهم – پزشکان – دامپزشکان – دواسازان – دندانسازان
- فصل سیزدهم – اجرای مراسم سربازگیری
- فصل چهاردهم – مشمولین مقیم خارجه
- فصل پانزدهم – طرز اجرای مراسم سوگند
- فصل شانزدهم – احضار تعلیماتی و بسیج
- فصل هفدهم – تغییر سن
- فصل هیجدهم – وظایف حوزه‌های سربازگیری
- فصل نوزدهم – تنبیهات
قانون خدمت نظام وظیفه
فصل نخست
کلیات
ماده ۱ – کلیه اتباع ذکور دولت شاهنشاهی ایران طبق قانون حاضر مکلف بانجام خدمت سربازی وظیفه میباشند.
ماده ۲ – ابتدای خدمت وظیفه اول فروردین ماه سالی است که در طی آن ۲۱ سالگی شروع میشود.
ماده ۳ – مدت خدمت سربازی ۲۵ سال است و خاتمه آن اول فروردین ماه سالی است که در طی آن ۴۶ سالگی شروع میگردد.
ماده ۴ – مدت خدمت سربازی مقرره در ماده ۳ دارای تقسیمات ذیل است.
| الف – دوره زیر پرچم جز در مواردی که بموجب همین قانون مستثنی گردیده | ۲ سال |
| ب – دوره احتیاط | ۴ سال |
| ج – دوره ذخیره اول | ۱۴ سال |
| د – دوره ذخیره دوم | ۵ سال |
تبصره – دوره خدمت زیر پرچم افراد نیروی دریائی ۲۸ ماه میباشد.
ماده ۵ – موالید ذکور از ۱۲۸۴ ببعد که مطابق قانون خدمت نظام وظیفه مصوب خرداد ماه ۱۳۰۴ و ۳۰ شهریور ماه ۱۳۱۰ خدمت زیر پرچم خود را تمام نکرده‌اند مشمول مقررات این قانون خواهند بود.
و آنهائیکه مطابق قوانین نامبرده تا تاریخ اجرای این قانون خدمت زیر پرچم خود را تمام کرده‌اند نسبت به بقیه مدت خدمت سربازی تابع این قانون میباشند
تبصرهٔ ۱ – کسانی که تا تاریخ اجراء این قانون مطابق مقررات قانون نظام وظیفه عمومی مصوب خرداد ۱۳۰۴ و ۳۰ شهریور ماه ۱۳۱۰ باخذ برگ معافیت دائم نائل شده‌اند معافیت آنان معتبر شناخته میشود.
تبصرهٔ ۲ – مدتی را که خدمتگزاران رسمی و و خدمتگزاران جزء قبل از تاریخ اجرای این قانون انجام خدمت زیر پرچم نموده‌اند و یا بعداً بنمایند جزو مدت خدمت آنها محسوب شده و وزارتخانه‌ها و ادارات مربوطه مکلفند آنها را پس از دوره خدمت زیر پرچم بخدمت خود بپذیرند و همینطور خدمتگزاران دیگر ادارات که بر اثر این قانون بخدمت نظام وظیفه دعوت میشوند پس از خاتمه خدمت زیر پرچم برای اشتغال بخدمت سابق خود با خدمات دیگر دولتی بر سایرین مقدم خواهند بود.
ماده ۶ – در مقابل مدت خدمتی که متجاوز از مدت مقرره در ماده چهار بنابر مقتضیات و اوامر مخصوص انجام شود دو برابر از ادوار مدت خدمت کسر میگردد بدین ترتیب که مطابق همان مدتی که اضافه خدمت نموده دوره احتیاط و بهمان مدت نیز انتهای مدت خدمت (ذخیره دوم) تقلیل مییابد.
تبصره – چهار ماه تفاوت دوره خدمت زیر پرچم افراد نیروی دریائی نیز مشمول مقررات این ماده خواهد بود.
ماده ۷ – افرادی که در زمان جنگ و بسیج عمومی خدمت آنها منقضی میگردد و تا پایان جنگ خدمت آنها تمدید میشود مشمول مقررات ماده فوق خواهند بود.
ماده ۸ – موقع گرفتن و مرخص کردن نفر بنابر تصمیمات ستاد ارتش در مواقع مختلف (روی مقررات پایه خدمتی) انجام میگردد.
ماده ۹ – سربازانی که پس از رفع احتیاجات قسمتها باقی میمانند آماده خدمت نامیده میشوند.
ماده ۱۰ – سربازان آماده خدمت در نخستین وهله احتیاج بایستی بقسمتهای مناطق مربوطه تحویل و مادامی که نفر آماده خدمت سنوات ماه قبل وجود دارد نبایستی از مشمولین آن استفاده شود.
ماده ۱۱ – مشمولین و نفرات آماده خدمت در هر موقع که خدمت خود را انجام دهند پس از خاتمه دوره زیر پرچم داخل طبقه نفرات هم سن خود میگردند.
ماده ۱۲ – افراد قبل از رسیدن به سنین مشمولیت میتوانند دو سال خدمت زیر پرچم خود را با حقوق وظیفه انجام دهند مشروط بر آنکه حداقل هیجده سال تمام دارا بوده وضعیت جسمانی آنها متناسب با انجام خدمت باشد.
تبصره ۱ – اشخاصی که تا این تاریخ داوطلبانه دو سال در صف خدمت نموده‌اند خدمت آنها زیر پرچم محسوب و جزو هم طبقه‌های خود منظور میشوند.
تبصره ۲ – هیجده سال تمام از اول فروردین ماه سالی محسوب میشود که نوزده سالگی در طی آن شروع میشود.
ماده ۱۳ – مدت تحصیلی در آموزشگاه‌ها و دانشکده‌های افسری (اعم از داخله یا خارجه جزو خدمت زیر پرچم محسوب میشود.
ماده ۱۴ – داوطلبان واجد شرایط آموزشگاه گروهبانی امنیه با تعهد شش سال خدمت در امنیه از خدمت زیر پرچم معاف خواهند بود.
ماده ۱۵ – داوطلبان هنرستان رانندگی ارتش چنانچه در سنین مشمولیت باشند یکسال از تحصیل در هنرستان و سال نخست خدمت رانندگی آنها جزو دوره زیر پرچم محسوب خواهد شد.
ماده ۱۶ – دانش‌آموزانی که از طرف ارتش جهت تحصیل بخارجه اعزام و پس از مراجعت بایران بدرجات گروهبانی و استواری نایل میگردند چنانچه در سنین مشمولیت باشند و برای خدمت دائمی در ارتش متعهد گردند از خدمت زیر پرچم معاف خواهند بود.
ماده ۱۷ – دوره تحصیلی آموزشگاه گروهبانی نیروی دریایی جزو دوره زیر پرچم محسوب و داوطلبان واجد شرایط دخولی آموزشگاه از خدمت زیر پرچم معاف خواهند بود.
ماده ۱۸ – اشخاص فنی آموزشگاه دیده که برای خدمت دائمی در ارتش تعهد بسپارند از خدمت زیر پرچم معاف خواهند بود.
ماده ۱۹ – بطور کلی اشخاصی که با درجات افسری ( باستثناء اداری) در ارتش مشغول خدمت هستند در صورت مشمولیت با سپردن تعهد دائم از خدمت زیر پرچم معاف خواهند بود.
ماده ۲۰ – کلیه کارکنانی که در ارتش بدون پایه نظامی (همردیف – کنتراتی – روزمزد) خدمت مینمایند (بغیر از متعهدین موارد فوق) از لحاظ مقررات مربوطه بخدمت وظیفه تابع مقررات عمومی کشور خواهند بود.
ماده ۲۱ – مشمولینی که در اثر تعهد خدمت دائم و یا طی آموزشگاه نظامی و فنی از انجام خدمت زیر پرچم معاف میگردند مادام که در خدمت ارتش هستند از احضار تعلیماتی و بسیج معاف بوده ولی چنانچه قبل از انقضاء ۲۵ سال ادوار قانونی از خدمت خارج شوند اگر بنابر علل خدمتی بوده باشد با رعایت مقام هریک در ردیف افسران یا افراد هم‌طبقه خود منظور و اگر بعلل محاکماتی خلع درجه یا اخراج شده باشند در صورتیکه مدت خدمت آنها کمتر از دو سال دوره زیر پرچم باشد کسر مدت را باید با درجه تابینی خدمت نموده و جزو افراد هم‌طبقه خود منظور شوند و در هر دو صورت در بقیه مدت ادوار قانونی تابع مقررات مربوطه به هم‌طبقه‌های خود خواهند بود.
ماده ۲۲ – درباره مشمولینی که قبل از احضار بخدمت سربازی مورد محکومیت واقع شده‌اند بطریق ذیل عمل خواهد شد:
الف – محکومین بجنایت و محکومینی که بواسطه تکرار جرم بمجازات بیشتر از حداکثر مجازات تأدیبی محکوم شده باشند بعد از اتمام مجازات مقرره خدمت زیر پرچم را در واحدهای مخصوص مطابق دستور ستاد ارتش در کارهای مورد احتیاج ارتش انجام خواهند داد.
ب – سایر محکومین بجنحه هر چند در حال اجراء مجازات باشند در موقع مشمولیت بدواً باید خدمت زیر پرچم خود را انجام داده سپس درباره آنها اجرای مجازات بشود.
تبصره – محکومین بجنحه چنانچه در حین انجام خدمت سربازی حسن اخلاق و رفتار آنها مورد گواهی فرمانده مربوطه واقع شود بایستی مراتب در کتابچه نظامی آنها ذکر و گواهی شده تا بعد از انجام خدمت نظامی بپیشنهاد وزیر عدلیه و تصویب رئیس الوزراء مطابق ماده ۵۵ قانون مجازات عمومی از پیشگاه اعلیحضرت همایون شاهنشاهی استدعای تخفیف بشود.
فصل دوم – مناطق سربازگیری
ماده ۲۳ – در هر یک از استانهای کشور شاهنشاهی یک منطقه سربازگیری تحت امر فرمانده نظامی آن استان تشکیل مییابد.
ماده ۲۴ – هر یک از مناطق مرکب از چندین حوزه سربازگیری خواهد بود که حوزه اصلی نامیده میشود.
ماده ۲۵ – در محل‌هائی که مراکز حوزه‌های سربازگیری تشکیل گردیده یک دفتر ثبت احوال و آمار نیز تأسیس میگردد.
فصل سوم – احضار مشمولین
ماده ۲۶ – احضار افراد در ادوار مختلفه خدمتی بنابر فرمان همایونی انجام میگردد.
ماده ۲۷ – از تاریخ مشمولیت که اسامی مشمولین بوسیله آگهی منتشر و وضعیت آنها تحت رسیدگی واقع میگردد تا موقع تحویل بسربازخانه مرحله احضار نامیده میشود.
ماده ۲۸ – بنا بر ضرورت و مصالح نظامی موقع احضار و سربازگیری که در این قانون تصریح شده بر حسب فرمان همایونی تغییر پذیر خواهد بود.
ماده ۲۹ – برحسب فرمان همایونی ممکن است در موقع احتیاج طبقات مختلفه که هنوز بسن سربازی نرسیده‌اند بخدمت احضار گردند که در این صورت مشمول مقررات این قانون خواهند بود.
ماده ۳۰ – افرادی که بر طبق ماده فوق بخدمت احضار میگردند بمحض رفع احتیاج از خدمت مرخص و مدتی را که خدمت نموده‌اند جزء دوره زیر پرچم قانونی آنان محسوب و با افراد هم‌طبقه خود داخل ادوار مختلفه خدمتی میگردند.
تبصره – چنانچه خدمت آنها از مدت دو سال کمتر باشد بهمان نسبت از مدت خدمت زیر پرچم قانونی آنها کاسته میشود و بهر صورت ادوار خدمتی این قبیل احضار شدگان از تاریخ احضار بخدمت از ۲۰ سال تجاوز نمیکند.
ماده ۳۱ – هر ساله مشمولینی که مراسم سربازگیری آنها خاتمه مییابد بر حسب احتیاج جهت انجام خدمت احضار میگردند.
ماده ۳۲ – اسامی احضارشدگان بایستی سه ماه قبل از موعد حضور بوسیله آگهی در محل منتشر گردد.
ماده ۳۳ – نسبت باشخاصی که بسن سربازی رسیده‌اند و در دوره احضار واقع شده‌اند دو عمل میشود یکی رسیدگی و اسم‌نویسی و دیگری سربازگیری.
ماده ۳۴ – رسیدگی و اسم‌نویسی تحت نظر فرمانده قسمت و رئیس حوزه سربازگیری و رئیس دفتر آمار (یا نماینده آنها) انجام میشود.
ماده ۳۵ – اجرای مراسم سربازگیری با عضویت اعضاء مقرره در ماده ۳۴ و دو نفر پزشک نظامی در حضور عالیترین مأمور وزارت داخله یا نماینده او بعمل میآید تبصره ۱ – در نقاطی که امنیه و شهربانی و شهرداری موجود است نمایندگان امنیه و شهرداری و یکنفر نماینده انجمن شهرداری نیز در اجرای مراسم سربازگیری شرکت خواهند داشت.
تبصره ۲ – در صورت اقتضاء ممکن است سه نفر افسر از طرف فرمانده نظامی منطقه در اجرای مراسم سربازگیری شرکت داده شود.
ماده ۳۶ – انتخاب افسران نامبرده در تبصره دوم ماده قبل بعهده فرمانده پادگان و انتخاب پزشکان بعهده اداره بهداری ارتش است که با نظر بهداری پادگان تعیین و کلیةً بایستی پس از تصویب ستاد ارتش بانجام امور محوله مشغول گردند.
فصل چهارم – تأمین احتیاجات
ماده ۳۷ – مشمولین حوزه‌های تابعه هر یک از مناطق بواحدهای لشگر یا تیپ متبوعه همان منطقه اختصاص خواهند داشت.
ماده ۳۸ – حوزه‌های سربازگیری همه ساله در مدت یک ماهه آبان صورت نفراتی که بموجب ماده یک این قانون در فروردین سال بعد داخل سن ۲۱ سالگی خواهند شد از دفتر ثبت احوال و آمار همان محل دریافت خواهند نمود.
ماده ۳۹ – دفاتر آمار و ثبت احوال هر محل مکلفند با مراجعه بسوابق و مدارک قانونی مربوطه صورتهای منظور را دقیقاً استخراج نموده و بحوزه‌های سربازگیری همان محل تسلیم نمایند.
ماده ۴۰ – حوزه‌های سربازگیری هر محل بایستی صورتهای مزبور را در آذرماه با مدارک موجوده در دفاتر ثبت احوال همان محل که اسامی مشمولین از آن دفاتر استخراج شده دقیقاً تطبیق نموده و پس از رفع کلیه اختلافات تعداد آنها را تا اول دی ماه هر سال (در دو نسخه) بمناطق مربوطه صورت دهند که یک نسخه آن در منطقه بایگانی و نسخه دیگر قبل از بهمن ماه هر سال بمرکز فرستاده شود.
تبصره – صورتهای نامبرده بایستی اسامی ازقلم‌افتادگان سال گذشته و همچنین اسامی مشمولینی را که جدیداً شناسنامه اخذ نموده و یا از طریق اعتراض بسن مشمول شناخته شده‌اند در بر داشته باشند.
ماده ۴۱ – اداره نظام وظیفه عمومی مکلف است آمار جامعی از کلیه مشمولین فروردین ماه هر سال تنظیم نموده و قبل از اسفندماه سال قبل بستاد ارتش تسلیم نماید
ماده ۴۲ – آمار منظور بایستی صورت احتیاجات سال بعد کلیه قسمتهای ارتش را نیز (بافراد عادی، باسواد، فنی) پس از وضع افراد داوطلب با منظور داشتن صدی ده کسور احتمالی در بر داشته باشد.
ماده ۴۳ – قسمتها همواره موظف میباشند از احتیاجات سال بعد خود با در نظر گرفتن تغییرات سازمانی مناطق را مطلع ساخته و مناطق نیز بایستی از تغییرات حاصله بلافاصله اداره نظام وظیفه عمومی را مطلع سازند.
ماده ۴۴ – تأمین احتیاجات و تحویل نفر بقسمتها از روی شماره ترتیب دفتر اسامی (که از شماره ردیف صورتهای موالید واصله از دفتر آمار تشکیل داده میشود) بعمل میآید چنانچه احتیاجات کمتر از افراد احضار شده باشد مازاد از روی شماره موالید جزو افراد آماده بخدمت منظور میشوند.
ماده ۴۵ – در صورت اقتضاء ممکن است از مشمولین هر منطقه بمناطق مجاور آن اختصاص داده شود.
فصل پنجم – رسیدگی و اسم‌نویسی
ماده ۴۶ – همه ساله در اول دیماه اسامی مشمولینی که در طی سال بعد ۲۱ سالگی آنها شروع میشود بوسیله آگهی از طرف حوزه‌های سربازگیری در کلیه کشور منتشر میگردد.
ماده ۴۷ – اسامی مشمولین شهرها و بخش‌ها و دهستانها در محل خود انتشار داده میشود.
ماده ۴۸ – مردم مجاز هستند چنانچه اشتباه و یا اغلاط و یا سهوی در آگهی مشاهده نمایند (چه راجع بخود و چه راجع بدیگران) بمأمورین مربوطه کتباً یا شفاهاً یادآوری نمایند.
ماده ۴۹ – کدخدایان مکلفند چنانچه اشتباه یا اغلاط یا سهوی در آگهی ثبت مشاهده نمایند بمأمورین مربوطه کتباً یا شفاهاً یادآوری نمایند.
ماده ۵۰ – اشخاصی که بسن مشمولیت رسیده‌اند و اسم آنها در آگهی ثبت نشده بایستی شخصاً و یا بوسیله دیگری شفاهاً یا کتباً مأمورین را از وضعیت خود مطلع دارند.
ماده ۵۱ – مشمولینی که اسامی آنها در آگهی ثبت شده بایستی از تاریخ انتشار آگهی تا قبل از انقضاء نیمه اول اسفندماه حضوراً و یا کتباً و یا بوسیله وکیل و نماینده وضعیت خود را با ارائه عین برگ شناسنامه بشرح زیر به مأمورین اطلاع دهند.
- الف – میزان سواد و معلومات.
- ب – اطلاعات فنی.
- ج – وضعیت مزاجی.
- د – شغل و محل سکنی.
- هـ – وضعیت خانوادگی.
ماده ۵۲ – اطلاعات مذکوره در ماده فوق در صفحه مخصوص برگهای شناسنامه (ستون اظهارات) ذکر و همچنین در همین ستون مقابل اسامی هر یک در دفاتر سرباز گیری نیز قید و از طرف مأمورین امضاء میشود و موقعی را که بایستی برای معرفی با عین برک شناسنامه در مجلس سربازگیری حاضر شوند بآنها تذکر داده میشود.
تبصره ۱ – به کسانی که فاقد برگ شناسنامه و یا صفحه مخصوص آن باشند از طرف مأمورین اسم‌نویسی یک گواهینامه موقت داده میشود.
تبصره ۲ – چنانچه برگهای شناسنامه حاضرشدگان با دفاتر اسامی و صورتهای مستخرجه از دفاتر آمار و ثبت احوال اختلاف داشته باشد علل آن بازرسی شده و برای رفع اختلاف بایستی از طرف نماینده آمار اقدام شود.
ماده ۵۳ – همه ساله در کلیه مناطق و حوزه‌های سربازگیری تا آخر اسفند ماه همان سال بعمل مقرره در ماده فوق باید خاتمه داده شود.
ماده ۵۴ – انجام مقررات این فصل بعهده مأمورین مقرر ضمن ماده ۳۴ خواهد بود که بایستی برای رسیدگی بوضعیت مشمولین هر محل قبل از انقضای موعد قانونی در مراکز مربوطه حاضر شده و وظایف محوله را خاتمه دهند.
فصل ششم – تشکیل مجالس سربازگیری
ماده ۵۵ – در ۱۵ اسفند ماه هر سال از طرف وزارت جنگ پیشنهاد لازم بمنظور صدور فرمان همایونی راجع باحضار مشمولین سال بعد به هیئت وزراء تقدیم می شود.
عین فرمان همایونی در اول فروردین ماه هر سال بوسیله مأمورین وزارت داخله در کلیه نقاط کشور منتشر میگردد.
ماده ۵۶ – پس از انتشار فرمان همایونی همه ساله از پانزدهم فروردین تا پانزدهم خرداد وضعیت مشمولین تحت نظر مجلس سربازگیری رسیدگی خواهد شد و مشمولین بافتخار عنوان سربازی نایل خواهند شد.
تبصره – چنانچه بعد از تاریخ انقضای مدت تشکیل مجلس سربازگیری نیز مشمولینی باقی باشند که وضعیت آنها روشن نشده باشد، دادگاههای اداری متشکله در مراکز حوزه‌ها وظایف مجلس سربازگیری را انجام خواهند داد.
ماده ۵۷ – مجلس سربازگیری تحت ریاست عالیترین مأمور وزارت داخله هر محل و بمعاونت و نظارت رئیس حوزه سربازگیری و عضویت سایر اشخاص نامبرده در ماده ۳۵ تشکیل میگردد.
ماده ۵۸ – مجالس سربازگیری رسماً افتتاح میشود و جلسات آن علنی خواهد بود و مردم میتوانند بعنوان تماشاچی (بدون حق شرکت در مذاکرات) حضور بهمرسانند.
فصل هفتم – معافیت مزاجی
ماده ۵۹ – وضعیت مزاجی مشمولین بایستی بوسیله پزشکان نظامی روشن شده و علت مزاجی آنها در نقاطی که تشکیل شورای پزشکی نظامی مقدور نباشد لااقل بوسیله دونفر پزشک نظامی مشخص گردد.
ماده ۶۰ – معلولین ذیل از خدمات صف و خارج صف محروم و جهت خدمات پرستاری پزشکی و دام‌پزشکی و امثال آن تعیین و چنانچه فنی و باسواد باشند در امور مربوطه مورد استفاده واقع و از تعلیمات نظامی معاف هستند.
- ۱ – نابینایان از یک چشم.
- ۲ – شل و چلاق (در صورتیکه بدون اتکاء قادر بحرکت باشند.)
- ۳ – فاقدین شست یا سبابه دست راست .
- ۴ – اشخاص قصیرالقامه که قد آنها از ۱۵۰ سانتیمتر کمتر است.
- ۵ – دارندگان قوز (بشرط آنکه از راه رفتن بدون اتکاء عاجز باشند)
ماده ۶۱ – مشمولین معلول ذیل از کلیه خدمات نظامی برای همیشه معاف خواهند بود:
- ۱ – نابینایان
- ۲ – کر
- ۳ – لال
- ۴ – فاقدین دست یا پا
- ۵ – مبتلایان بامراض غیرقابل علاج.
- ۶ – شل و چلاق یا دارندگان قوز که بدون اتکاء قادر بحرکت نباشند.
تبصره ۱ – چنانچه پزشکان نظامی در محل نباشند ممکن است از وجود پزشکان غیر نظامی یا بنگاههای بهداری کشور با اجازه ستاد ارتش استفاده شود.
تبصره ۲ – مشمولین بیمار و ضعیف‌البنیه بوسیله بنگاههای بهداری کشور قبلا تحت معالجه واقع و پس از بهبودی بخدمت اعزام میگردند و مدت تعویق خدمت آنها از یکسال تجاوز نخواهد کرد مگر آنکه ادامه معالجات آنها مورد تأیید و گواهی شورای پزشکی نظامی واقع گردد.
تبصره ۳ – بنگاههای بهداری کشوری موظف بمعالجه و مداوای مجانی مشمولین تبصره بالا خواهند بود.
فصل هشتم – معافیت محدود
ماده ۶۲ – اشخاص ذیل بواسطه موقعیت خود پس از انجام خدمت زیر پرچم از خدمات و تعلیمات ادوار بعدی (بجز در موقع بسیج عمومی) معاف خواهند بود:
- ۱ – حکام شرع مجاز باجتهاد یا فتوی از مراجع تقلید یا فتوی.
- ۲ – علماء درجه اول مذاهب زردشتی و کلیمی و مسیحی.
تبصره ۱ – اعتبار مدارک مربوطه آنها منوط به گواهی وزارت معارف خواهد بود.
تبصره ۲ – طلاب علوم دینیه و دانشجویان علوم معقول و منقول مشمول مقررات فصل دهم این قانون خواهند بود.
فصل نهم – متکفلین
ماده ۶۳ – بطور کلی مشمولینی که عنوان سرپرستی و اداره امور عائله دارند مثل سایر افراد بخدمت حاضر خواهند شد.
ماده ۶۴ – مشمولین ذیل که عهده‌دار هزینه و نفقه‌دهنده خانواده میباشند بخدمت احضار و و پس از هشت ماه خدمت در واحدهای ارتش بقیه دوره زیر پرچم را با دریافت مدد معاش و جیره (مطابق حقوق افراد امنیه) در اداره امنیه خدمت خواهند کرد.
۱ – مشمولینی که دارای عیال و اولاد بوده ولی دارای پدر یا پدرزن یا برادر زن باشند که در اینصورت اگر هر سه نفر وجود داشته باشند مشترکاً والا هر کدام در قید حیات هستند موظف به نگاهداری عائله او خواهند بود.
۲ – مشمولینی که تحت‌الکفاله آنها برادر و خواهر کوچک یا طفل بی‌مادر باشد که در این صورت بنگاههای شهرداریها بایستی برای قبول آنان حق تقدم منظور دارند و در غیر آن سایر اقوام ذکور نسبی درجات ۲ و ۳ ملزم به نگاهداری آنها خواهند بود.
۳ – مشمولینی که تحت الکفاله آنها (پدر یا مادر یا جد یا جده) از کار افتاده بوده و خود آنها دارای برادر یا پدر و یا اقوام ذکور نسبی درجات ۲ و ۳ باشند که در اینصورت اقوام هریک ملزم به نگاهداری بسته خود خواهند.
۴ – مشمولینی که دارای یک یا دو نفر تحت‌الکفاله باشند بدون هیچگونه رعایتی بخدمت احضار و بایستی با آنچه که ماهیانه در حین خدمت زیر پرچم دریافت میدارند معاش آنانرا تأمین نماید.
تبصره – بطور کلی در مورد کلیه مشمولین نامبرده در این ماده هر گاه تحت‌الکفاله‌های آنها مطابق گواهینامه مجلس سربازگیری متمکن و قادر بکار نبوده و بسته نزدیکی که از آنها نگاهداری نماید نداشته باشند بنگاههای شهرداری باید در مدت هشت ماه اول خدمت زیر پرچم برای قبول آنان حق تقدم منظور دارند.
ماده ۶۵ – چنانچه مشمول دارای عیال (بدون اولاد) باشد ولو اینکه پدر یا پدرزن و برادر زن هم نداشته باشد بخدمت احضار خواهد شد.
ماده ۶۶ – مشمولی که دارای عیال و اولاد بوده و عیالش از نظر مزاجی مانعی برای تأمین معاش نداشته باشد بخدمت احضار خواهد شد.
ماده ۶۷ – چنانچه مشمولی علاوه بر عیال و اولاد پدر یا مادر یا جد و جده از کار افتاده در تحت کفالت خود دارا باشد ولی بتوانند با تمول و یا در آمد خدمتی عیال او مخارج خود را تأمین کنند بخدمت احضار خواهد شد.
ماده ۶۸ – مشمولینی که عائله تحت‌الکفاله آنان از دو نفر تجاوز کرده و مشمول مقررات هیچیک از مواد نباشند مادام که حال بدین منوال است از خدمت زیر پرچم موقتاً معاف خواهند بود و بمحض اینکه عائله تحت‌الکفاله آنها تقلیل پیدا کرد مشمول مقررات ماده ۶۴ میگردند بشرط آنکه سن متکفل از سی سال تجاوز نکرده باشد و در صورت تجاوز از اول ۳۱ سالگی پس از هشت ماه خدمت معاف و جزو ذخیره منظور خواهند بود.
ماده ۶۹ – بطور کلی یکنفر از دو و سه پسر و دو نفر از چهار و پنج پسر مادامی که سایرین در خدمت زیر پرچم هستند معاف خواهند بود.
تبصره ۱ – بمنظور اجرای این قانون سن بلوغ برای دختر و پسر هیجده سال تمام محسوب میشود.
تبصره ۲ – مشمولین متکفل بایستی عین یا رونوشت مصدق از برگهای شناسنامه عائله تحت‌الکفاله خود را پیوست باستشهاد مصدق محلی بحوزه‌های سربازگیری تسلیم نمایند.
تبصره ۳ – صحت هویت امضاءکنندگان استشهاد در شهرها از طرف شهربانی و در دهستانها بوسیله امنیه یا کدخدایان باید مورد گواهی واقع شود.
تبصره ۴ – وضعیت مشمولین این ماده بایستی از طرف حوزه‌های سربازگیری بوسیله مأمورین مربوطه یامأمورین شهربانی و امنیه محل تحت تحقیق واقع و نتیجه بازرسی با برگهای شناسنامه و استشهاد دقیقاً تطبیق شود.
تبصره ۵ – متکفلینی که مطابق قانون مصوب ۳۰ شهریور ماه ۱۳۱۰ از خدمت سربازی معاف بوده‌اند چنانچه در تاریخ اجرای این قانون پنج سال دوره تکفل آنها منقضی شده باشد مشمول تبصره ماده ۱۶ قانون نامبرده بوده و بایستی چهارماه خدمت نمایند.
تبصره ۶ – هیچیک از مقررات این فصل شامل حال مشمولینی که دارای گواهینامه تحصیلی دوره متوسطه و بالاتر میباشند نخواهد بود.
فصل دهم – دانش‌آموزان
ماده ۷۰ – اشخاصی دانش‌آموز نامیده میشوند که در یکی از آموزشگاههای ملی یا دولتی (داخله یا خارجه) رسماً اشتغال بتحصیل داشته باشند.
ماده ۷۱ – رسمیت جریان تحصیل منوط بتصدیق و گواهینامهٔ است که از طرف وزارت معارف بدانش آموزان داده خواهد شد.
ماده ۷۲ – دانش‌آموزان دوره دوم دبیرستانها و دانشجویان آموزشگاههای عالی چنانچه در حین تحصیل بسن مشمولیت برسند تا موقعی که تحصیلات خود را در دبیرستان و دانشکده‌ها ادامه میدهند از احضار بخدمت معاف هستند.
ماده ۷۳ – کلیه دانش‌آموزان و دانشجویان مشمول بمحض ترک یا فراغت از تحصیل بخدمت احضار و بدون رعایت مدارج تحصیلی دو سال خدمت زیر پرچم را انجام خواهند داد.
کسانیکه دوره تحصیلات آنها کمتر از دوره کامل متوسطه باشد مشمول مقررات مربوط بسایر افراد خواهند بود.
کسانیکه دوره تحصیلات آنها مطابق دوره کامل متوسطه و بیشتر باشد جهت تشکیل کادر افسری احتیاط اختصاص خواهند داشت در حق این مشمولین مطابق ماده ۸۶ عمل و انتخاب‌شدگان یکسال در دانشکده افسری احتیاط و یکسال در صف خدمت خواهند نمود.
ماده ۷۴ – از تاریخ اجرای این قانون مشمولینی که در دانشکده افسری احتیاط و بنگاههای بهداری و دام‌پزشکی ارتش مشغول طی تعلیمات مقرره میباشند و افسران وظیفه ای که خدمت زیر پرچم خود را انجام میدهند از حیث مدت خدمت تابع مقررات ماده بالا خواهند بود.
فصل یازدهم – کادر افسری احتیاط و ذخیره
ماده ۷۵ – کادر افسری احتیاط از روی صورتهای اسامی ارسالی وزارت معارف تشکیل میگردد.
ماده ۷۶ – دارندگان گواهینامه تحصیلات متوسطه و عالیه که جهت کادر افسری احتیاط و ذخیره اختصاص یافته در اول مهرماه هر سال بدانشکده افسری احتیاط اعزام و معرفی میگردند.
تبصره – پزشکان و دامپزشکان و دواسازان و دندانسازان مشمول مقررات اینماده نبوده و تابع مقررات فصل دوازدهم این قانون خواهند بود.
ماده ۷۷ – اعزام و معرفی مشمولین ماده فوق بدانشکده افسری احتیاط از روی تقدم تاریخ ولادت بعمل آمده و آنهایی که از خارجه و یا سایر نقاط کشور به مرکز آمده‌اند بر سایرین نیز حق تقدم خواهند داشت.
ماده ۷۸ – دانشکده افسری احتیاط هر ساله در اول مهرماه در تهران تشکیل میشود و دوره آن یکسال است.
ماده ۷۹ – افراد نامبرده در ماده ۷۶ از تاریخ معرفی بدانشکده افسری تا خاتمه دوره دانشکده تابع مقررات عمومی دانشکده افسری احتیاط بوده و طبق برنامه مخصوص تعلیمات لازمه را طی خواهند نمود.
ماده ۸۰ – حقوق دانش‌آموزان دانشکده افسری احتیاط در مدت دوازده ماه اولیه مطابق حقوق سایر افراد وظیفه میباشد و پس از خاتمه دوره دانشکده حقوق پایه مصوبه را دریافت خواهند داشت.
ماده ۸۱ – دانش‌آموزان دانشکده افسری احتیاط پس از خاتمه دوره دانشکده چنانچه از عهده امتحانات خروجی بر آیند طبق فصل پنجم قانون ترفیعات بدرجه افسری نایل میگردند.
ماده ۸۲ – چنانچه افسران وظیفه در خدمت بی‌علاقگی نشان داده و یا بی‌انضباطی و سستی از آنان مشهود گردد برای هر دفعه ارتکاب با نظر ستاد ارتش از سه ماه تا یکسال خدمت آنها تمدید میگردد.
ماده ۸۳ – افسران وظیفه پس از خروج از دانشکده با نظر ستاد ارتش به نسبت احتیاجات بقسمتهای ارتش تقسیم میگردند.
ماده ۸۴ – افراد وظیفه که خدمت زیر پرچم خود را مانند افراد عادی خاتمه داده و بعداً بخاتمه تحصیلات و اخذ گواهینامه متوسطه و عالیه نایل آیند و بخواهند جزء کادر افسری احتیاط محسوب گردند مشمول مقررات این فصل خواهند بود.
ماده ۸۵ – افسران وظیفه و احتیاط در صورت تمایل بادامه خدمت داوطلب در ارتش پس از طی سال دوم دوره دانشکده افسری افسر داوطلب شناخته شده و تابع مقررات عمومی ارتشی خواهند بود.
تبصره – مدت تحصیل در سال دوم دانشکده با استفاده از حقوق درجه بوده ولی هزینه آنها در دانشکده از حقوق آنها محسوب خواهد شد.
ماده ۸۶ – دارندگان گواهینامه که بخاتمه ادوار تحصیلی متوسطه و عالیه موفق شده‌اند در موقع انجام خدمت زیر پرچم برای دخول بدانشکده افسری احتیاط بایستی شرایط زیر را دارا باشند.
الف – در موقع معرفی از طرف وزارت معارف راجع باستعداد و قابلیت نظامی و همچنین وضعیت اخلاقی دارای گواهینامه مخصوص باشند.
ب – از نظر جسمانی و تناسب اندام (که با معاینه متخصصین پزشکی منتخب از طرف ستاد ارتش تشخیص داده میشود) نقیصه بدنی نداشته و کاملا سالم باشند.
ج – پس از معرفی جهت انجام خدمت وظیفه بوسیله یک هیئت نظامی تحت آزمایش واقع و مطابق برنامه تعلیمات نظامی وزارت معارف از عهده امتحانات لازمه بر آیند.
تبصره – مشمولینی که در هر یک از مراحل سه‌گانهٔ بالا مردود شوند جهت دو سال خدمت عادی معرفی و آنهائیکه دارای شرایط مقرره باشند روز اول مهر ماه هر سال بدانشکده افسری احتیاط اعزام و معرفی میگردند.
ماده ۸۷ – تجدید ادوار تحصیلی دانشجویان دانشکده افسری احتیاط جزء مدت خدمت آنها محسوب نشده و فقط یک دوره آن جزء مدت خدمت زیر پرچم محسوب و برای طی یکسال بقیه مدت زیر پرچم بدون درجه بصف اعزام میگردند.
تبصره – تجدید ادوار تحصیلی دانشکده افسری احتیاط از دو دوره تجاوز نخواهد کرد.
ماده ۸۸ – افسر وظیفه و احتیاط و ذخیره چنانچه در هریک از مراحل خدمتی شئون و خصایص افسری را از دست داده و فاقد صلاحیت گردند بقیه مدت خدمت را در کلیه مراحل با درجه سربازی ادامه داده و از کادر افسری خـارج خواهند بود.
فصل دوازدهم – پزشگان – دام‌پزشگان
دواسازان – دندانسازان
ماده ۸۹ – مشمولین نامبرده در این فصل در امور تخصصی خود مورد استفاده واقع و جزو کادر مربوطه منظور خواهند شد.
ماده ۹۰ – مشمولین نامبرده در این فصل بمحض اینکه از طرف وزارت معارف معرفی شدند پزشکان و دواسازان و دندانسازان بوسیله اداره بهداری ارتش و دامپزشکان بوسیله اداره دام‌پزشکی ارتش بخدمث اعزام و در محلهای معینه از طرف ستاد ارتش گمارده میشوند.
ماده ۹۱ – افراد نامبرده در ماده فوق در ضمن انجام دوازده ماه خدمت اولیه تعلیمات لازمه را فرا گرفته و پس از انقضاء مدت مزبور چنانچه از عهده امتحانات مقرره بر آیند بدرجه افسری نائل و الا دوازده ماه خدمت اولیه آنها تجدیدخواهدشد.
ماده ۹۲ – افراد نامبرده در این فصل در دوازده ماه خدمت اولیه مثل سایر سربازان وظیفه بوده ولی چنانچه بمأموریت خارج از منطقه مربوطه (جز مرکز) اعزام شوند هر ماه مطابق حقوق یک نفر ستوانسوم مدد معاش در حق آنها پرداخت خواهد شد.
تبصره – برای تعیین منطقه مربوطه محل اقامتگاه قانونی مشمولین معتبر خواهد بود.
ماده ۹۳ – افراد نامبرده در این فصل مشمول مقررات مواد ۸۲ و ۸۶ و ۸۷ و ۸۸ این قانون خواهند بود.
فصل سیزدهم – مراسم انجام سربازگیری
ماده ۹۴ – مجالس سربازگیری در پانزدهم فروردین ماه هر سال در مراکز حوزه‌ها تشکیل و افتتاح میگردد.
تبصره ۱ – در صورتیکه تشکیل مجلس سربازگیری در مدت مقرره ضمن ماده ۵۶ در کلیه کشور مقدور نباشد مناطق و حوزه‌های سربازگیری مکلف میباشند بمحض تهیه مقدمات در طول سال تشکیل داده و وضعیت مشمولین را طوری رسیدگی نمایند که بسال بعد موکول نشود.
تبصره ۲ – در سال ۱۳۱۷ استثنائاً مجالس سربازگیری در ۱۵ مهرماه تشکیل و افتتاح میگردد.
ماده ۹۵ – در اولین ساعت افتتاح مجلس سربازگیری فرمان همایونی از طرف رئیس مجلس قرائت و با ایراد نطق مختصری دایر بمنویات خاطر خطیر شاهانه و فواید خدمت سربازی مجلس را افتتاح مینمایند.
ماده ۹۶ – رئیس مجلس مقررات مربوط به کسانیرا که مطابق این قانون ممکن است از خدمت نظامی دائماً یا موقتاً معاف گردند شرح میدهد.
ماده ۹۷ – اسامی اشخاصی که در آن سال بخدمت سربازی دعوت شده‌اند مطابق دفاتری که حوزه‌های سربازگیری از روی مدارک و دفاتر آمار استخراج نموده‌اند باید یک یک بصدای بلند خوانده شود و مطابق مقررات این قانون در حق حاضرین و غائبین عمل شود.
ماده ۹۸ – باطلاعاتی که طبق اظهار مشمولین با نمایندگان آنها در موقع رسیدگی و اسم‌نویسی اظهار شده ضمن دفاتر شناسنامه خود آنها و دفتر اسامی حوزه‌ها ثبت شده دقیقاً رسیدگی و نتیجه تشخیص (صحت و سقم) و نظریه مجلس سربازگیری در ستون مربوطه (برگهای شناسنامه – دفاتر حوزه‌ها – صورت مجلس سربازگیری) قید و امضاء میشود.
تبصره ۱ – کسانیکه مطابق ماده ۲ این قانون در سنین مشمولیت بوده و در صفحه مخصوص برگهای شناسنامه آنها از طرف مأمورین رسیدگی و مجالس سربازگیری نتیجه بررسی و رأی مجلس سربازگیری ذکر نشده باشد هیچیک از ادارات و بنگاههای دولتی و شهرداریها و ملی (اعم از رسمی و غیررسمی) مجاز باستخدام و قبول عضویت آنها در هیچ کاری نخواهند بود و گماردن این قبیل اشخاص بهر گونه خدمتی بکلی ممنوع است و بآنان نبایستی اجازه مسافرت داده شود.
تبصره ۲ – کسانی که برگهای شناسنامه آنها حاکی از احراز عنوان سربازی میباشد بایستی دارای دفترچه خدمت نظامی و یا برگ آماده خدمت باشند و الا مشمول مقررات تبصره بالا خواهند بود.
ماده ۹۹ – مشمولینی که در موقع رسیدگی و اسم‌نویسی اساساً خود را سرباز بلامانع معرفی نموده‌اند محتاج رسیدگی نبوده بایستی فوراً رأی سربازی آنها از طرف مجلس صادر و جهت انجام خدمت معرفی شوند.
ماده ۱۰۰ – مجالس سربازگیری بایستی با مراجعه بسوابق و بررسی در وضعیت هر یک از مشمولین که قبلا رسیدگی شده بدون تأخیر رأی خود را به پرونده‌های مربوطه ضمیمه نمایند.
ماده ۱۰۱ – مشمولینی که بواسطه مسافرت و یا کسالت و علل دیگر حاضر نشده و نماینده فرستاده باشند از نماینده آنها تحقیقات لازمه بعمل آمده علل عدم حضور و وضیعت آنها در مقابل اسامی مربوطه ذکر و مطابق این قانون درباره آنها رفتار میشود.
ماده ۱۰۲ – در صورت بروز اختلاف آراء بین اعضاء مجلس سربازگیری رأی اکثریت قاطع خواهد بود و در صورت تساوی تعداد رأی‌دهندگان رأی قسمتی که رئیس با آن موافقت نموده قابل اجرا میباشد.
ماده ۱۰۳ – پس از خاتمه رسیدگی بوضعیت کلیه مشمولین حاضر و موضوع کردن معافها سربازشدگان به‌نسبت احتیاج از روی شماره ترتیب اسامی بسربازخانه اعزام و بمازاد برگ آماده خدمت داده میشود تا در اولین موقع احتیاج بسربازخانه فرستاده شوند.
ماده ۱۰۴ – پس از ختم عملیات مجالس سربازگیری صورت مجلس در چهار نسخه نوشته شده و کلیه اعضاء امضاء مینمایند یک نسخه از صورت مجلس بوزارت داخله ویک نسخه باداره نظام وظیفه عمومی ارسال و یک نسخه در دفتر حوزه سربازگیری و یک نسخه در دفتر رئیس مجلس سربازگیری بایگانی میشود.
ماده ۱۰۵ – بلافاصله بعداز خاتمه مجلس سربازگیری حوزه‌های سربازگیری موظفند توضیحات لازمه راجع به مشمولین متوفی را در دفاتر مربوطه ذکر نموده و راجع بجلب غائبین و فراریان مطابق مقررات این قانون اقدام و عمل نمایند
فصل چهاردهم – مشمولین مقیم خارجه
ماده ۱۰۶ – نمایندگان سیاسی و قنسولی دولت شاهنشاهی ایران مقیم خارجه بایستی دفتری جهت ثبت اسامی کلیه اتباع مقیم حوزه مأموریت خود تهیه نموده و از روی مدارک صحیحه تنظیم نمایند.
تبصره – در دفتر مزبور بایستی بطور خلاصه تاریخچه انفرادی هر یک از اتباع ذکور دولت شاهنشاهی از حیث (هویت کامل – تاریخ تولد – مشاغل – مدت توقف – تاریخ عزیمت از ایران – تعداد عائله ومیزان در آمد و سرمایه در خارجه و در ایران درج شود.
ماده ۱۰۷ – به مشمولینی که فاقد برگ شناسنامه بوده و یا آنهائیکه جدیداً متولد میشوند بایستی از طرف مأمورین مذکور در ماده ۱۰۶ مطابق مقررات قانون آمار و ثبت احوال برگ شناسنامه داده شود.
ماده ۱۰۸ – نمایندگان دولت شاهنشاهی مقیم خارجه انجام وظایف مجلس سربازگیری را در حوزه مأموریت خود نسبت باتباع ایران عهده‌دار خواهند بود.
ماده ۱۰۹ – در اول فروردین ماه هر سال بمحض اینکه فرمان همایونی دائر به احضار مشمولین شرف صدور یافت بوسیله وزارت امور خارجه تلگرافاً بنمایندگان مقیم خارجه ابلاغ میگردد.
ماده ۱۱۰ – نمایندگان دولت شاهنشاهی بمحض استحضار از فرمان همایونی با مراجعه بدفاتر خود که میبایستی اسامی مشمولین هر سال دقیقاً طبقه‌بندی شده باشد مشمولینی را که در آن سال فرمان همایونی دائر به احضار آنان شرف صدور یافته به سفارتخانه یا قنسولگری دعوت مینمایند.
ماده ۱۱۱ – رسیدگی بوضعیت هر یک از مشمولین بایستی مطابق مقررات این قانون در مجلسی که تحت ریاست نماینده دولت با حضور نماینده نظامی و پزشک و یک یا دو نفر دیگر از اعضاء سفارتخانه یا قنسولگری و دو نفر از اتباع مطلع با انتخاب نماینده دولت تشکیل میگردد بعمل آید.
تبصره – عضویت هر یک از اشخاص نامبرده در این ماده منوط ببودن آنها در محل است.
ماده ۱۱۲ – مشمولینی که سرباز بلامانع تشخیص داده شوند بایستی بطرف ایران حرکت داده شوند و اسامی و سوابق و مدارج تحصیلی آنها نیز مشروحاً بمرکز گزارش شود.
ماده ۱۱۳ – مشمولینی که از خارجه ایران عازم میشوند چنانچه از ایران برگ شناسنامه گرفته باشند (باستثناء آنهائی که دارای گواهینامه متوسطه و عالیه هستند) بایستی در محل احذ برگ شناسنامه بخدمت معرفی شوند و چنانچه از نمایندگان ایران در خارجه برگ شناسنامه اخذ کرده باشند باید خدمت خود را در قسمتهای مرکزی انجام دهند.
تبصره ۱ – انجام خدمت مشمولینی که دارای گواهینامه میباشند تابع مقررات فصل ۱۱ و ۱۲ این قانون خواهند بود.
تبصره ۲ – چنانچه مشمولین نامبرده در این ماده بواسطه محظورات و موانعی مایل بانجام خدمت در منطقه مربوطه نباشند میتوانند انجام خدمت زیر پرچم خود را در یکی از قسمت های پادگان مرکز استدعا نمایند.
ماده ۱۱۴ – اسامی مشمولین بی‌بضاعتی که بتصدیق نمایندگان دولت شاهنشاهی قادر بتهیه هزینه مسافرت خود بایران نباشند بایستی مشروحاً بمرکز گزارش شود .
ماده ۱۱۵ – مشمولینی که بایران عزیمت مینمایند بایستی از نمایندگان دولت شاهنشاهی مطابق مندرجات ماده ۱۰۶ معرفی‌نامه رسمی در دست داشته باشند.
ماده ۱۱۶ – مشمولینی که در حین عبور از مرز دارای معرفی‌نامه رسمی نباشند بایستی خود را بنزدیکترین حوزه سربازگیری معرفی نموده و وضعیت آنها مطابق مقررات قانون در همان حوزه تحت رسیدگی قرار داده شود.
ماده ۱۱۷ – مشمولین مقیم خارجه چنانچه در موقع مقرره جهت انجام خدمت خود را معرفی ننموده باشند تا اول فروردین چهل و شش سالگی در هر موقع و در هر سنی که بایران مراجعت نمایند بایستی خدمت مقرره را انجام داده و مطابق مقررات فصل نوزدهم این قانون در حق آنها رفتار شود.
فصل پانزدهم – طرز اجرای مراسم سوگند
ماده ۱۱۸ – کلیه مشمولینی که بافتخار انجام خدمت سربازی نایل میشوند بایستی نسبت بشاهنشاه و میهن سوگند وفادارای یاد نمایند.
ماده ۱۱۹ – انجام مراسم سوگند بایستی پس از دوره تعلیمات اولیه در مقابل پرچم هنگی بعمل آید.
ماده ۱۲۰ – طرز اجرای مراسم سوگند بدین ترتیب خواهد بودکه بایستی سربازان هر واحد جملات زیر را کلمه بکلمه با فرمانده خود تکرار کنند.
سوگندنامه
«من در پیشگاه خداوند قسم یاد میکنم که در انجام وظایف مقدس سربازی و فداکاری نسبت باعلیحضرت همایون شاهنشاهی و میهن خود قصور و کوتاهی نکرده و آماده‌ام در هر موقع با نثار جان خود وفاداری باین سوگند و پیمان را عملا نشان دهم.
ماده ۱۲۱ – پس از خاتمه مراسم سوگند سرود ملی خوانده شده و سلام شاهنشاهی نواخته میشود.
فصل شانزدهم – احضار تعلیماتی و بسیج
ماده ۱۲۲ – احضار طبقات صنوف و قسمتهای مختلفه مشمول مقررات ماده ۲۶ این قانون خواهد بود.
ماده ۱۲۳ – کلیه سربازانی که دوره خدمت زیر پرچم خود را بپایان رسانیده‌اند در چهار سال دوره احتیاط از سه سال اول در سال چهارم احتیاط یک مرتبه و در شش سال اول ذخیره هر دو سال یک مرتبه در سالهای دوم و چهارم و ششم و در بقیه سالها هر سه سال یکمرتبه در سالهای نهم و دوازدهم و پانزدهم بایستی برای مدت یکماه تجدید تعلیماتی نظامی حاضر گردند.
ماده ۱۳۴ – احضار هر یک از طبقات شامل افسران و گروهبانان آن طبقه نیز خواهد بود.
ماده ۱۲۵ – جز در مواقع بسیج عمومی حکم احضار سه ماه قبل از تاریخ حضور بوسیله آگهی منتشر میگردد.
ماده ۱۲۶ – حکم و آگهی احضارشدگان از طریق حوزه‌های نظام وظیفه بوسیله فرمانداران و کدخدایان و مأمورین امنیه و شهربانی ابلاغ و منتشر میگردد و باحضارشدگان مقیم خارجه توسط نمایندگان شاهنشاهی ابلاغ میگردد.
ماده ۱۲۷ – کدخدایان موظف میباشند آنهائیرا که اسمشان در فهرست‌های واصله درج شده احضار نموده وادار نمایند تا روز مقرر وسائل حرکت ورود خود را بمحل تجمع آماده نمایند و راجع بسایر احضارشدگانی که در محل نباشند ملزم میباشند از کسان و آشنایان آنها تحقیقات وافیه بعمل آورده تاریخ فوت و یا تاریخ . غیبت و محل توقف و اشتغالات فعلی آنان را در مقابل اسامی مربوطه بطور صریح ذکر نموده بنزدیکترین رئیس شهربانی و یا فرمانده امنیه تسلیم نمایند که بلافاصله جهت حوزه مربوطه ارسال شود.
تبصره – در خارجه اجرای مقررات بالا به عهده نمایندگان دولت شاهنشاهی خواهد بود.
ماده ۱۲۸ – طبقاتی که در موقع بسیج عمومی احضار میگردند موظفند پس از اینکه اعلامیه احضار بمحل آنها رسید در ظرف بیست و چهار ساعت حرکت نموده به مرکز حوزه سربازگیری و یا سفارتخانه و قونسولخانه خود حاضر شوند.
ماده ۱۲۹ – طبقاتی که موقع احضار در خارجه متوقف هستند باید بوسایل مقتضی از قبیل آگهی در روزنامه یا ابلاغ انفرادی از طرف سفارت یا قنسولخانه از جریان احضار خود آگاهی یافته جهة دریافت گذرنامه در سفارتخانه یا قنسولخانه مربوطه حاضر شوند.
ماده ۱۳۰ – اشخاصی که در موقع بسیج عمومی احضار میگردند چنانچه برای انجام امورات شخصی در غیاب خود محتاج نماینده – وکیل و شخص ثالث باشند هر گونه وکالت‌نامهٔ که در حضور رئیس دفتر سربازگیری و یا افسر امنیه و شهربانی نوشته باشند و از طرف مأمورین نامبرده نیز گواهی شده باشد از هر گونه هزینه معاف بوده و در نزد مراجع و مقامات مادامی که نویسنده آن تحت تجهیز است اعتبار وکالت‌نامه رسمی را خواهد داشت.
ماده ۱۳۱ – برای بیمارانی که قادر به حرکت نباشند بایستی گواهینامه و استشهاد معتبر با گواهی شهربانی یا امنیه بمرکز حوزه مربوطه با تعیین نوع مرض فرستاده شود که بلافاصله از طرف حوزه پزشک بازرس جهت رسیدگی بوضعیت فرد فرد بیماران اعزام گردد.
ماده ۱۳۲ – بنفراتی که موقع احضار در خارج از حوزه مربوطه سکنی دارند (اعم از خارجه یا داخله) بایستی بمحض انتشار آگهی از طرف کسان و خویشان آنها جریان احضار باسرع وسائل اطلاع داده شود که در رأس موعد مقرره بمحل معینه حاضر شوند.
ماده ۱۳۳ – کلیه افراد احتیاط و ذخیره بایستی بدفعاتی که در این قانون تصریح شده در تجدید تعلیمات شرکت نمایند و چنانچه در هر یک از دفعات احضـار بعلل موجهی در حضور و شرکت آنها تعویق حاصل شود بایستی در سنوات آتی با طبقات بعدی بمنظور طی تعلیمات مقرره احضار و شرکت نمایند.
ماده ۱۳۴ – بطور کلی در مواقع احضار و بسیج محل تجمع افراد هر حوزه مراکز حوزه‌های مربوطه بوده و بایستی احضارشدگان خود را بدفتر سربازگیری همان محل معرفی نمایند.
ماده ۱۳۵ – افراد احتیاط و ذخیره زیر از احضار برای تجدید تعلیمات و وهله اول بسیج معاف میباشند:
- الف – بیمارانی که قادر بحرکت و انجام تعلیمات نباشند.
- ب – زندانیان.
- ج – رؤسای دادگاهها – مأمورین سیاسی و قونسولی و سایر نمایندگان دولت شاهنشاهی در خارجه.
- د – شهردارها و کدخدایان رسمی.
- هـ – مدیران و آموزگاران دبستانها و آموزشگاههای فلاحتی که بگواهی وزارت معارف تعیین جانشین جهت آنها مقدور نباشد و لااقل دارای یکسال سابقه خدمت در معارف باشند.
- و – کارگران فنی راه‌آهن بشرط آنکه لااقل سه ماه قبل از صدور حکم داخل در خدمت نامبرده شده باشند.
- ز – نفراتی که در خدمات ارتش هستند.
تبصره ۱ – مواقعی که حضور هر یک از معاف‌شدگان مندرجه در بالا ضرورت حاصل کند تصریحاً در احکام صادره قید میشود.
تبصره ۲ – کسانی که در موقع احضار تعلیماتی در خارجه بوده و بنا بگواهی سفارت یا قونسولخانه حضور آنها در موعد مقرر غیرمیسر و قابل تعویق باشند در سال بعد بدون هیچگونه عذری باید در تعلیمات طبقه بعدی شرکت نمایند.
ماده ۱۳۶ – بجای نفرات احتیاط و ذخیره مستخدمی که در احضار تعلیماتی و وهله اول بسیج مطابق مقررات ماده بالا معاف میگردند بایستی فوراً از طرف وزارتخانه‌های مربوطه جانشین تعیین و در نظر گرفته شود تا در موقع احضار بعدی مانعی برای حضور و شرکت آنها در بین نباشد مگر در مواردی که فرمان مخصوص صادر شده باشد.
ماده ۱۳۷ – اشخاصی که بخدمت احضار نمیگردند موظفند که نسبت باسلاف و اولاد و زنان و برادران و خواهران سربازانی که متکفل عائله بوده از ده یا محل آنها برای مدت بیش از یکماه و نیم احضار شده‌اند از تاریخ دخول احضارشدگان بخدمت الی روز خاتمه خدمت مساعدت و همراهی نمایند و اولیای امور شهرداریهای محلی و کدخدایان بایستی اجرای منصفانه این مقررات را عهده‌دار شده و در انجام آن مراقبت کامل معمول دارند.
تبصره ۱ – بخانواده فراریان و متخلفین هیچگونه کمک و همراهی نباید معمول شود.
تبصره ۲ – در موقع بسیج بنگاههای ملی و شهرداریها نیز بایستی در همراهی و کمک مادی به عائله احضارشدگان لازمه مساعدت و معاضدت را بعمل آورند.
ماده ۱۳۸ – نفراتی که در خدمت ادارات دولتی یا عمومی و غیره بوده و مشمول موارد معافیت نیستند بایستی سه روز قبل از تاریخ احضار و حرکت از خدمت مربوطه موقتاً معاف گردند.
ماده ۱۳۹ – طبقات احضارشده با ارائه کتابچه نظامی و دفتر خدمت وظیفه برای حضور در محل تجمع از پرداخت هزینه راه‌آهن و کشتی در داخله کشور معاف خواهند بود.
ماده ۱۴۰ – طبقات احضارشده جهت تجدید تعلیمات آنانکه جزو ادارات و بنگاهها هستند در مدت احضار موقت حقوق خود را از ادارات و بنگاههای مربوطه دریافت خواهند نمود و آنهایی که دارای مشاغل آزاد هستند بر طبق مقررات مالی ارتش از قسمتهای مربوطه مأخوذ خواهند داشت.
ماده ۱۴۱ – در مواقع بسیج بطور کلی حقوق و هزینه احضارشدگان بعهده ارتش خواهد بود.
فصل هفدهم – تغییر سن
ماده ۱۴۲ – بطور کلی سن اشخاص تابع مصرحات برگهای شناسنامه آنها خواهد بود.
ماده ۱۴۳ – چنانچه در موقع رسیدگی و اسم‌نویسی مندرجات برگهای شناسنامه با سن حقیقی مشمولین مطابق بنظر نرسیده و یا اختلاف فاحش کوچکتر یا بزرگتر از سنین مشمولیت تشخیص داده شوند بایستی موضوع در مجلس سربازگیری مطرح شده و چنانچه مورد تأیید واقع گردد پرونده امریه هیئت تجدیدنظر مراجعه و رأی قاطع هیئت مذکور در محل مخصوص برگ شناسنامه و در ستون دفاتر مربوطه قید شود این رأی قابل اعتراض نبوده ولی فقط از نقطه نظر مقررات راجع به نظام وظیفه مؤثر خواهد بود.
تبصره – پرونده‌های موجوده که روی جریان فوق عمل شده و هنوز مطابق مقررات اولیه جریان آن خاتمه نیافته مشمول مقررات این ماده خواهد بود.
ماده ۱۴۴ – هیئت تجدیدنظر تحت ریاست یکنفر افسر ارشد عضویت نمایندگان اداره آمار و ثبت احوال و نظام وظیفه و بهداری ارتش و دو نفر عضو نظامی با نظر ستاد ارتش تعیین و تشکیل میگردد.
ماده ۱۴۵ – قانون اصلاح ماده ۹ قانون ثبت احوال مصوب اول بهمن ماه ۱۳۱۲ نسخ میشود.
چنانچه سن اشخاص از لحاظ مشمولیت نظام وظیفه نظر باختلاف فاحش قیافه مورد اعتراض کمیسیونی مرکب از نمایندگان نظام وظیفه و آمار و ثبت احوال و امنیه و شهربانی در هر حوزه اعم از مرکز و ولایات واقع شود رسیدگی باعتراض مزبور در محل با حضور هیئتی مرکب از عالیترین مأمور وزارت داخله یا نماینده او و نمایندگان عدلیه و ادارات نامبرده بالا و یک نفر پزشک بانتخاب نظام وظیفه و دو نفر از معتمدین محل بانتخاب هیئت مزبور بعمل خواهد آمد – تشکیل هیئت مزبور و تسلیم اعتراض به هیئت در صورت عدم تصادف با ایام تعطیل باید در ظرف ۴۸ ساعت بعمل آید.
هیئت مذکور با حضور معترض علیه باعتراض مذکور رسیدگی کرده و نظریه خود را بمعترض علیه ابلاغ و گزارش امر را پیوست پرونده رسیدگی بمرکز ارسال خواهد داشت و در مرکز پس از رسیدگی هیئت تجدیدنظر نامبرده در ماده ۱۴۴ رأی صادره از هیئت مذکور قطعی و غیر قابل اعتراض است.
تبصره ۱ – محل اعتراض نسبت ببرگهای شناسنامه سکنه دهات و قصبات مراکز حوزه‌های اصلی میباشد.
تبصره ۲ – حضور هر یک از نمایندگان معینه منوط بوجود ادارات مربوطه در محل خواهد بود.
تبصره ۳ – معترض علیه چنانچه مدارک و اسنادی برای تأیید مندرجات برگ شناسنامه خود داشته و در دسترس نباشد میتواند به مدت متناسبی کتباً از هیئت محلی و تجدید نظر استمهال نماید.
تبصره ۴ – پرونده‌های موجوده که روی جریان بالا عمل شده و هنوز جریان آن ناتمام است مشمول مقررات این ماده خواهد بود.
ماده ۱۴۶ – نسبت ببرگهای شناسنامه که قبل از تاریخ تصویب ماده ۹ اصلاح قانون اصلاحی ثبت احوال مصوب اول بهمن ۱۳۱۲ بموجب حکم قطعی عدلیه یا بموجب تجدید نظر مطابق ماده ۸ قانون ثبت احوال مصوب بیستم امرداد ۱۳۰۷ تصحیح شده.
چنانچه جریان امر از لحاظ مشمولیت بر طبق مدارک متقنه مورد اعتراض کمیسیون مقرره در ماده ۱۴۵ واقع شود از تاریخ تصویب این قانون الی مدت ششماه ممکن است نسبت باحکام عدلیه بتوسط دادستان دادگاهی که حکم داده بآن دادگاه و نسبت به برگهائی که مطابق ماده ۸ قانون ثبت احوال مصوب بیستم امرداد ۱۳۰۷ تصحیح شده بهیئت تجدید نظر مقرره در ماده ۱۴۴ اعتراضات کتباً ارسال شود و هیئت تجدیدنظر و دادگاهها بایستی در ظرف مدتی که از تاریخ اجرای این قانون از یکسال و نیم تجاوز ننماید بکلیه اعتراضات واصله مطابق مقررات مربوطه رسیدگی نماید و در صورتیکه اعتراضات وارد باشد حکم مجدد صادر خواهد شد حکم مجدد صادره قابل استیناف و تمیز نبوده و اداره آمار و ثبت احوال مکلف است برگهای شناسنامه معترض علیه را مطابق رأی قطعی هیئت تجدید نظر و حکم مجدد دادگاهها تصحیح نماید آراء مذکوره قطعی ولی فقط از حیث مقررات راجعه به نظام وظیفه مؤثر خواهد بود. اعتراضاتی که بموجب قانون اصلاح ماده ۹ ثبت احوال مصوب اول بهمن ۱۳۱۲ توسط دادستانها باحکام دادگاههای عدلیه شده و تا تاریخ تصویب این قانون تکلیف آنها در دادگاه معلوم نشده است کان‌لم‌یکن خواهد بود و تعقیب آن موقوف باین است که مطابق این ماده اعتراض جدید بشود.
فصل هیجدهم – وظایف حوزه‌های سربازگیری
ماده ۱۴۷ – بطور کلی تهیه وسایل اجرای مقررات این قانون در هر حوزه سربازگیری بعهده رئیس آن حوزه خواهد بود.
ماده ۱۴۸ – روسای حوزه‌های نظام وظیفه وظیفه‌دار هستند که با اقدامات قانونی تمام قلمرو حوزه مربوطه را در هر سال حتماً از نظر سربازگیری عمل نمایند.
تبصره – رسیدگی بوضعیت مشمولین و نفرات حوزه های دیگر نیز چنانچه محل اقامت خود را تغییر داده باشند بعهده حوزه محل اقامت خواهد بود منتها بایستی فوراً مراتب به حوزه مربوطه نیز سابقه داده شود.
ماده ۱۴۹ – در مرکز هر یک از حوزه‌ها و مناطق سربازگیری طبق تبصره ماده ۵۶ یک دادگاه اداری وجود خواهد داشت که تحت ریاست رؤسای مناطق و حوزه‌های سربازگیری بعضویت نمایندگان عالیترین مأمور وزارت داخله و ثبت احوال محل و یک نفر پزشک نظامی تشکیل و بوضعیت باقی‌مانده امور سربازگیری رسیدگی خواهد شد.
تبصره ۱ – در نقاطی که امنیه و شهربانی موجود است نمایندگان مربوطه نیز در دادگاه اداری عضویت خواهند داشت.
تبصره ۲ – آراء دادگاه اداری باید کتبی و روی مدارک پرونده بوده و اعتبار آن بمنزله آراء مجلس سربازگیری خواهد بود.
تبصره ۳ – آراء مجالس سربازگیری و دادگاههای اداری قطعی بوده مگر اینکه در نتیجه شکایات معترضین و یا وصول گزارشات مأمورین صلاحیتدار و یا اطلاعات موثق بر حسب دستور ستاد ارتش تجدید نظر آن ضرورت حاصل کند که در این صورت پرونده‌های مربوطه بهر منطقه در دادگاه اداری متشکله در مرکز آن منطقه با حضور رئیس منطقه و فرمانده پادگان یا نماینده او فقط برای یک مرتبه تجدید نظر خواهد شد و چنانچه قضیه قابل تعقیب جزائی تشخیص داده شود بدادگاه صلاحیتدار احاله میگردد.
ماده ۱۵۰ – کلیه تنبیهات و مجازاتهای مقرره در فصل نوزدهم این قانون پس از بررسی پرونده‌های مربوطه از طرف دادگاههای اداری مرکز مناطق و حوزه‌ها رسیدگی و آنچه که بموجب مصرحات فصل مذکور مربوطه بدادگاههای نظامی و یا عمومی باشد پرونده‌های مربوطه عیناً احاله و تصمیماتی که دادگاه اداری باید رأساً اتخاذ نماید بمنظور صدور تصویب نامه و دستور اجرا جهت فرمانده نظامی منطقه ارسال میگردد.
ماده ۱۵۱ – حوزه‌های سربازگیری موظفند جریان عمل را طوری تنظیم نمایند که نفرات معینه در رأس مواعد مقرره بخدمت احضار و وسائل ترخیص و برگها و مدارک آنها طوری پیش‌بینی و تنظیم شود که موجبات تأخیر جریان امور فراهم نگردد.
ماده ۱۵۱ – در حوزه‌های سربازگیری دفاتر مربوطه باید به نحوی ترتیب داده شود که تاریخچه ادوار خدمتی کلیه نفرات حوزه مربوطه را بطور روشن نشان داده و کلیه تغییرات بطور واضح و دقیق در آن مصرح باشد و باید همیشه مندرجات دفاتر با واقعیت و وضعیت نفرات آن حوزه در هر موقع مطابق و بدون اختلاف باشد.
ماده ۱۵۳ – مأمورین آمار و کدخدایان هر حوزه مکلفند هر یک در موارد مربوطه هر موقع تغییراتی راجع بافراد حوزه مربوطه از لحاظ شهادت و فوت و فرار و مسافرت خارجه و تغییر محل حاصل میگردد بلافاصله حوزه‌های سربازگیری را مطلع سازند که در دفاتر و پرونده‌های مربوطه عمل نموده و اقدامات لازمه معمول دارند.
ماده ۱۵۴ – وضعیت و طرز عمل مناطق و حوزه‌های سربازگیری لااقل در هر سال یک مرتبه با اعزام بازرس از مرکز و یا از طرف فرمانده مربوطه تحت بازرسی دقیق واقع و در صورت اقتضاء نیز در مواقع مختلفه بازرس اعزام میگردد.
فصل نوزدهم – تنبیهات
ماده ۱۵۵ – سربازانی که در موقع صلح مدت غیبت آنها در خدمت از پانزده روز متوالی تجاوز نماید فراری محسوب و پس از دستگیری جهت تعیین مجازاتهای زیر بدادگاههای نظامی تسلیم میگردند:
- الف – برای دفعه اول فرار از تاریخ دستگیری تجدید خدمت زیر پرچم با ششماه خدمت اضافی.
- ب – برای دفعه دوم فرار تجدید خدمت زیر پرچم با یکسال خدمت اضافی.
- ج – برای دفعه سوم فرار بچهار سال خدمت زیر پرچم محکوم خواهند شد.
- د – در صورتیکه ارتکاب به فرار از سه مرتبه تجاوز نمود مرتکبین آن مشمول مقررات تبصره ۲ ماده ۱۵۶ خواهند بود.
تبصره – در موقع جنگ پنج روز غیبت فرار محسوب و چنانچه فرار از سربازخانه باشد مرتکبین به شش الی پانزده سال زندانی با اعمال شاقه و چنانچه در جبهه و خط آتش باشد باعدام محکوم و محاکمه مرتکبین در دادگاه نظامی زمان جنگ بعمل خواهد آمد.
ماده ۱۵۶ – غائبین زیر چنانچه دارای عذر موجه نباشند علاوه بر مدت خدمت زیر پرچم مطابق دو برابر ایام خدمت محکوم باضافه خدمت خواهند بود:
- الف – مشمولینی که در موقع رسیدگی و اسم‌نویسی حاضر نشده و یا تأخیر کرده باشند.
- ب – مشمولینی که در موقع اجرای مراسم سربازگیری حاضر نشده و یا تأخیر کرده باشند.
- ج – کسانی که در موقع احضار تعلیماتی تأخیر نموده باشند.
- د – اشخاصی که روی علت مزاج معالجات آنها برای مدت معینی ببنگاههای بهداری کشوری محول و در اجرای دستورات پزشکی تعلل نموده و یا اساساً مراجعه ننموده‌اند که در این صورت برای تعیین مدت اضافه خدمت آنها تمام مدت معینه جهت معالجه مأخذ قرار داده میشود.
- هـ – اشخاصی که روی علت مزاج احضار آنها به تعویق افتاده و در خاتمه مدت مقرره جهت معالجه خود را معرفی نکرده باشند.
تبصره ۱ – چنانچه لزوم ادامه معالجه مشمولین فقره (د – هـ) از طرف شورای پزشکی تجویز شود پس از خاتمه معالجه و بهبودی تنبیه معینه باید در حق آنان اعمال شود.
تبصره ۲ – مشمولینی که بموجب این ماده اضافه خدمت آنها بیش از چهار سال الزام گردد بایستی پس از انجام خدمت زیر پرچم شش سال بخدمات ساختمانی و جاده‌سازی و امثال آن گمارده شده و پس از آن جزو افراد هم‌طبقه خود منظور گردند که در این صورت در تمام مدت شش سالی که مشغول انجام خدمات نامبرده هستند هزینه خوراک و پوشاک و منزل آنها با حقوقی که از حقوق معینه جهت افراد وظیفه تجاوز نکند بعهده وزارتخانه یا اداره خواهد بودکه جهت خدمات آن اختصاص داده شده‌اند.
ماده ۱۵۷ – مشمولین نظام وظیفه که تا کنون غائب بوده و بخدمت حاضر نشده‌اند و همچنین سربازانی که از خدمت فرار اختیار و تا حال مراجعت نکرده‌اند چنانچه تا ششماه بعد از تصویب این قانون شخصاً خود را معرفی نموده و خدمت مقرره را انجام دهند از هر گونه مجازات معاف خواهند بود.
ماده ۱۵۸ – در مورد اشخاص زیر طبق مقررات مربوط بمحاکمات اداری وزارتخانه‌ها مجازات انتظامی اعمال میگردد:
۱ – اعضاء مجلس سربازگیری و مأمورین رسیدگی که در انجام وظائف محوله قصور ورزیده و یا در جلسات متشکله بدون عذر موجه حاضر نشوند.
۲ – مأمورین آمار و کدخدایانی که در انجام وظایف مقرره در ماده ۱۰۳ این قانون تأخیر و یا قصور کرده باشند.
ماده ۱۵۹ – پرونده مشمولین مقررات ماده ۱۵۶ و ۱۵۷ در دادگاههای اداری حوزه‌ها و مشمولین مقررات ماده ۱۵۸ در دادگاههای اداری مربوطه رسیدگی و رأی داده خواهد شد.
ماده ۱۶۰ – اشخاص زیر به ده الی سی روز زندانی قابل ابتیاع محکوم خواهند شد:
- الف – اشخاصی که مشمولین احضار شده جهت رسیدگی و اسم‌نویسی را عالماً عامداً استخدام نمایند قبل از آنکه برگهای شناسنامه آنها از طرف مأمورین مربوطه نوشته شده باشد.
- ب – اشخاصی که مشمولین دعوت شده جهت اجرای مراسم سربازگیری را عالماً عامداً استخدام نمایند قبل از آنکه نظر به مجلس سربازگیری در برگهای شناسنامه آنها ذکر شده باشد و چنانچه از طرف مجلس سربازگیری نیز رأی مربوطه قید شده باشد فقط در حال آماده خدمت ارجاع شغل به آنان بلامانع خواهد بود والا چنانچه برگهای شناسنامه حاکی از رأی سربازی و یا انقضاء مدت آماده خدمت باشد مرتکبین مشمول مقررات همین ماده خواهند بود.
ماده ۱۶۱ – اشخاص زیر بیک الی دو ماه زندانی قابل ابتیاع محکوم خواهند شد.
- الف – اشخاصی که در موقع جنگ و بسیج نفرات آماده بخدمت و یا نفرات احتیاط و ذخیره احضار شده را عالماً عامداً بخدمت بپذیرند.
- ب – پزشگان موظف بهداری کشور که در معالجه و مداوای مشمولین معلول قصور نمایند.
- ج – کسانی که مطابق قانون موظف بنگاهداری و تأمین اعاشه عائله متکفلین بوده و بدون عذر موجه خودداری نمایند.
- د – کسانی که برای تثبیت تکفل اشخاص شهادت کذب داده باشند.
- هـ – اشخاصی که نفرات فراری از خدمت را عالماً عامداً استخدام کرده باشند.
- و – اشخاصی که در موقع جنگ و بسیج مطابق این قانون موظف بکمک و همراهی با عائله سربازان بوده و بدون عذر موجه خودداری نموده باشند.
ماده ۱۶۲ – چنانچه استخدام اشخاص نامبرده در دو ماده بالا از طرف مقامات رسمی بعمل آمده باشد مجازات مقرره در حق رؤسای کارگزینی و آمر استخدام آنها معمول خواهد شد و انواع استخدام اعم از روزمزد و کنتراتی خدمات خصوصی یا عمومی یا اداری بطور کلی مشمول مقررات نامبرده خواهد بود.
ماده ۱۶۳ – فراریان و یا کسانی که بخارجه مسافرت نموده‌اند چنانچه مدت فرار و عدم حضور آنها بمحل خدمت بیش از یکسال بطول انجامید بضبط کلیه اموال محکوم خواهند بود.
تبصره – اشخاص مشمول مقررات این ماده هر موقع حاضر شوند اموال آنها توسط دادگاههای عمومی مسترد شده و در زمان صلح بوسیله دادگاههای اداری حوزه‌ها به مجازات مقرره در ماده ۱۵۶ محکوم خواهند شد.
ماده ۱۶۴ – رسیدگی و اجرای مواد ۱۶۰ – ۱۶۱ – و ۱۶۲ و ۱۶۳ مربوط به دادگاههای عمومی بوده و پرونده‌های مربوط بموارد منظور از دادگاههای اداری مناطق و حوزه‌های سربازگیری نیز باید بدادگاههای عمومی احاله گردد.
ماده ۱۶۵ – در موقع جنگ و بسیج احضارشدگانی که بدون عذر موجه تأخیر حضور آنها در داخله بمراکز حوزه‌های سربازگیری و در خارجه بمراکز سفارتخانه‌ها و قنسولگری‌ها از ده روز تجاوز کند مشمول مقررات ماده ۱۶۳ گردیده و پس از حضور و دستگیری بدادگاه نظامی زمان جنگ تسلیم میگردند.
ماده ۱۶۶ – این قانون که مشتمل بر نوزده فصل و متضمن ۱۶۶ ماده و ۵۶ تبصره میباشد جانشین قانون خدمت نظام وظیفه عمومی مصوب ۱۶ خردادماه ۱۳۰۴ و ۳۰ شهریور ماه ۱۳۱۰ شمسی خواهد بود.
این قانون که مشتمل بر یکصد و شصت و شش ماده است در جلسه بیست و نهم خرداد ماه یکهزار و سصید و هفده بتصویب مجلس شورای ملی رسید.
| رئیس مجلس شورای ملی – حسن اسفندیاری |