| | | | | | |
|
ز خاک هر سر خاری که میشود پیدا |
|
بشارت است به توحید واحد یکتا |
|
|
ز سبزه هر رقم تازه بر حواشی جوی |
|
عبارت است ز ابداع مبدع اشیا |
|
|
به دست شاهد بستان زهر گل آینهایست |
|
در او نموده رخ صنع بوستان آرا |
|
|
هزار شاخ ز یک آب و گل نموده نمو |
|
که کس ندیده یکی را به دیگری مانا |
|
|
هزار برگ زهر شاخ رسته کز هر یک |
|
علامتی دگر است از مغایرت پیدا |
|
|
یکی اگر نه بهر یک تشخصی داده |
|
که شاخ و برگ نینداز چه رو به یک سیما |
|
|
تصور حکما آن که میکنند پدید |
|
قوای نامیه در چوب خشگ نشو و نما |
|
|
توهم دگران این که میزند شه گل |
|
به طرف باغچه خر گه ز لطف آب و هوا |
|
|
گرفتم این که چنین است اگرچه نیست چنین |
|
کز اقتدار که زین سان قویست دست قوا |
|
|
دگر ز آب و هوا هم شکفته گلشن و گل |
|
که تربیت ده آب و هواست ای سفها |
|
|
چه شاخ و برگ و چه نور و ثمر چه خار و چه گل |
|
یکایکند خبرده ز فرد بیهمتا |
|
|
درون مهد زمین صد هزار طفل نبات |
|
به جنبشند به جنبش دهنده راه نما |
|
|
ز طفل مریم بیجفت حیرت افزاتر |
|
منزه آمده از امهات و از آبا |
|
|
در آسمان و زمین کردگار را مطلب |
|
که بینیاز نباشد نیازمند به جا |
|
|
به عقل خواهش کنهش چنان بود که کنند |
|
به نور مشعله مهر جستجوی سها |
|
|
مدار امید به کس کز خدا خبر دهدت |
|
چه عالم و چه معلم چه مفتی و ملا |
|
|
به ورطهای که شوی ناامید از همهکس |
|
ببین به کیست امیدت بدانکه اوست خدا |
|
|
خدای ملک و ملک سیر بخش فلک و فلک |
|
حفیظ سفل و علو پادشاه ارض و سما |
|
|
مصور صور بیمثال در ارحام |
|
بنان کرده قلم کش قلم مرکب سا |
|
|
جهنده قطرهای اندر مشیمه سازنده |
|
چمنده سرو سمن چهره و سهی بالا |
|
|
دگر ز غیرت آن حسن کز زوال بریست |
|
چو چنگ نخل جنان را کننده پشت دوتا |
|
|
کسی که در ظلمات رحم کند تصویر |
|
که در بصیرت او شک کند به جز اعما |
|
|
زهی حکیم علیمی که در طلسم نبشت |
|
هزار باب وقوف از قوای خمسه کجا |
|
|
دهد به باصره نوری که بیند از پی مهر |
|
هلال یک شبه را چاشت بر فلک مجرا |
|
|
دهد به سامعه در کی که فرق یابد اگر |
|
برآید از قدم آشنا و غیر صدا |
|
|
دهد به شامه آگاهی که گم نشود |
|
نسیم غنچه و گل بیتفاوتی ز صبا |
|
|
دهد به ذائقه لذت شناسی که کند |
|
ز هم دو میوه یک شاخ را به طعم جدا |
|
|
دهد به لامسه حسی که در تحرک نبض |
|
کند میان صحیح و سقیم تفرقهها |
|
|
هزار رمز به جنبیدن زبان در کام |
|
فرستد از دل گویا به خاطر شنوا |
|
|
هزار راز ز ساییدن قلم به ورق |
|
به دیدهها سپرد تا به دل کند انها |
|
|
هزار قلعهی دانش به دست فهم دهد |
|
که گر تهی کند از کنگرش کمند رجا |
|
|
هزار گنج ز معنی به پای فکر کشد |
|
که خسروان جهان را بر آن نباشد پا |
|
|
طلسم دیده چنان بسته کز گشودن آن |
|
شود حباب حقیری محیط ارض و سما |
|
|
به نیم چشم زدن پیک تیز گام نظر |
|
عبور میکند از هفت غرفه والا |
|
|
به این سند که ز برهان قاطعند برین |
|
اکابر علما و اجلهی حکما |
|
|
که تا خطوط شعاعی نمیرسد ز بصر |
|
به مبصرات نهانند در حجاب خفا |
|
|
پس از نگه به ثوابت ظهور آن اجرام |
|
ز هفت پرده به کرسی نشاند این دعوا |
|
|
کدام جزو ز اجزای آدمیست که نیست |
|
دلیل حکمت او عز شانهی الاعلا |
|
|
ز جنبش متشابه زبان به قدرت کیست |
|
زمان رمان به عبارات مختلف گویا |
|
|
به شغل و شعر و معما بنان فکرت را |
|
که میکند همه دم عقده بند و عقده گشا |
|
|
که ساخته است دهن کیست آن معین دو دست |
|
که هر یک از هنری حاجتی کنند روا |
|
|
ز قوت عصبانی برای طی طرق |
|
تکاوران قدم را که میکند اقوا |
|
|
چه راست داشته یارب به خویش لنگر او |
|
علیالخصوص در ایجاد چرخ مستعلا |
|
|
خیال بسته که این طاق خود گرفته علو |
|
قدیری از ید علیا نکرده این اعلا |
|
|
قرار داده که این گوی بیقرار ز خویش |
|
وجود دارد و دارد ز موجد استغنا |
|
|
لجاج ورزی و این کار حسن به این غایت |
|
اثر عجب که کند در دل اسیر عما |
|
|
نظر به خانهی زنبوری افکن ای منکر |
|
ببین بنای چنان ممکن است بیبنا |
|
|
پس این رواق مقرنس ببین و قایل شو |
|
بنایی که نهاده است این بلند بنا |
|
|
به حشر مرده اجزا به باد بر شده را |
|
به یک اشارهی او منتقل شود اعضا |
|
|
ز صد هزار حکیم اینقدر نمیآید |
|
که گر کنند پر پشهای نهند به جا |
|
|
ز آفریدن دیو و پری و انس و ملک |
|
ز خلق کردن وحش زمین و طیر هوا |
|
|
به پوش چشم به موری نظر فکن که بود |
|
به دیدهی خرد احقر ز اکثر اشیا |
|
|
که چون اراده جنبش کند نمیگردد |
|
سکون پذیر به سحر ابوعلی سینا |
|
|
و گر ز جنبش خود باز ماند و افتد |
|
به اهتمام سلیمان نمیشود برپا |
|
|
کدام شیوه ز حسن صفات او گویم |
|
که شیوهای دگرم در نیاورد به ثنا |
|
|
کدام شاه غنی کز نیاز ننهاده |
|
نظر به مائدهی رزق او فقیر آسا |
|
|
گهی جبابره دهر را رسد که زنند |
|
سرادق عظمت بر لب محیط غنا |
|
|
که روزی از لب نانی زیند مستغنی |
|
دو روز بر دم آبی زنند استغنا |
|
|
ازین جماعت محتاج کز تسلط من |
|
همیشه بر در رزقند چون گروه گدا |
|
|
چه طرفه بود که بعضی به دعوی صمدی |
|
نمودهاند بسی را ز اهل جهل اغوا |
|
|
چنین کسان به خداوندی ارس زا باشند |
|
بتان به این سمت باطلند نیز سزا |
|
|
هزار نفس ز بیم هلاک خود فرعون |
|
به خنجر ستم و تیغ کین فکند از پا |
|
|
یکی نگفت که معبودی و هراس اجل |
|
به کیش کیست درست و به مذهب که روا |
|
|
خدا و بیم ز مخلوق خود معاذالله |
|
خران سزاست که با این کنند استهزا |
|
|
خدایی آن صمدی را رسد که گرد و جهان |
|
بهم خورد نهراسد بقای او ز فنا |
|
|
چرا به زمره شدادیان نگفت کسی |
|
که ای ز نادقهی معبود ناسزای شما |
|
|
اگر ز تخت زراندود خود نمیجنبد |
|
ز فضله میکند آن را به یک دو روز اندا |
|
|
ندارد آن که دو روز اختیار پیکر خویش |
|
چهسان بود گه و بیگه حفیظ هیکل ما |
|
|
سخن کشید باطناب و در نصیحت نفس |
|
نگشت بلبل باغ بلاغ نغمه سرا |
|
|
مگر قصیده دیگر به سلک نظم کشم |
|
که گوش هوش پر از در شود در آن اثنا |
|