محتشم کاشانی (قصاید)/چو گل ز صد طرفم چاک در گریبانست

by محتشم کاشانی

	چو گل ز صد طرفم چاک در گریبانست			نهال گلشن دردم من این گل آنست
	من شکسته دل آن غنچه‌ام که پیرهنم			چو لاله‌ی سرخ ز خوناب داغ پنهان است
	گلی ز باغ جهان بهر من شکفت کزان			چو عندلیب مرا صد هزار افغانست
	غمی که داده به چندین هزار کس دوران			مرا ز گردش دوران هزار چندانست
	زمانه داد گریبان من به دست بلا			ولیک تا ابدش دست من به دامان است
	به بحر خون شدم از موج خیز حادثه‌ی غرق			نگفت یک متنفس که این چه طوفان است
	ز آه و گریه‌ی من خون گریست چشم جهان			کسی نگفت که آه این چه چشم گریان است
	چو شانه‌ی باد سر مدعی باره فکار			کزو چه زلف بتان خاطرم پریشان است
	ز بس که مست می جهل بود می‌پنداشت			که شیشه‌ی دل مردم شکستن آسان است
	ز کینه ساخت مراپایمال و داشت گمان			که من ز بی‌مددی مورم او سلیمان است
	ولی نداشت ازینجا خبر که صاحب من			امیر عادل اعظم محمدی خان است
	اسد مخافت و ضیغم شکار و لیث مصاف			که صید ارقم تیغش هزار ثعبان است
	قمر وجاهت و مریخ تیغ و زهره‌ی نشاط			که داغ بندگیش بر جبین کیوان است
	یگانه‌ای که درین شش دری سرای سپنج			پناه شش جهة و پشت چار ارکان است
	سکندری که ز سد متین معدلتش			همیشه خانه‌ی یاجوج ظلم ویران است
	زهی رسیده به جایی که کبریای تو را			نه ابتدا نه نهایت نه حد نه پایان است
	محیط جود تو بحریست بی‌کران که در آن			حبابها چو سپهر برین فراوان است
	ز لجه کرمت قلزمیست هر قطره			چه قلزمی که در آن صد هزار عمان است
	تو آفتابی و کیوان بر آستانه‌ی تو			به آستین ادب خاکروب ایوان است
	ز عین مرتبه ذرات خاک پای تو را			هزار مرتبه بر آفتاب رجحان است
	ز ترکتاز تو بر ران آسمان مه نو			نشان تازه‌ای از زخم نعل یکران است
	تن فلک هدف ناوک زره بر تست			که از ستاره بر او صد هزار پیکان است
	سپهر منزلتا سرو را اگرچه مرا			هزار گونه شکایت ز دست دوران است
	ولی به خوشدلی دولت ملازمتت			هزار منتم از روزگار بر جان است
	به یک عطیه ز لطف تو می‌شوم قانع			که فی‌الحقیقه به از صد هزار احسان است
	اجازه ده که ز احوال خویش یک دو سه حرف			ادا کنم که سزاوار سمع سلطان است
	عدوی سرکش من آتشی است تیز و مرا			برای کشتن او صد دلیل و برهان است
	منم که در چمن مدح حیدر کرار			همیشه بلبل طبعم هزار دستان است
	سیه دلی که بود در دلش عداوت من			بسان هیمه‌ی دوزخ سزاش نیران است
	منم فصیح زبان عندلیب خوش نفسی			که باغ منقبت از طبع من گلستان است
	منافقی که هلاک من از خدا خواهد			هلاک ساختن او رواج ایمان است
	منم فدایی آل علی و مدعیم			به این که دشمن من گشته خصم ایشان است
	رعایت دل من واجبست کشتن او			گناه نیست که کفاره‌ی گناهان است
	شعار من شب و روزست مدح حیدر و آل			گواه دعوی من کردگار دیان است
	فعال خصم بدافعال من ز اول عمر			چو ظاهر است چه حاجت به شرح تبیانست
	دل مکدرش از زنگ جهل خالی نیست			ولی تنش ز لباس کمال عریان است
	غرور مال چنان کرده غارت دینش			که غافل از غضب شاه و قهر سلطان است
	به قبض روح پلیدش فرست قورچه‌ای			کنون که قابض تمغای ملک کاشان است
	که از توجه پاکان و آه غمناکان			درین دو روزه به خاک سیاه یکسان است
	به او مجال حکایت مده که هر نفسش			در آستین حیل صد هزار دستان است
	بزرگوارا امیرا اگرچه نظم فقیر			نه در برابر شعر ظهیر و سلمان است
	ولی به تربیت روزگار در دل کان			حجر که تیره‌ی جمادیست لعل رخشان است
	عروس فکرت ایشان ز فکر شاه و امیر			به جلوه آمده در حجله گاه دیوان است
	اگر تو نیز به اکسیر تربیت سازی			مس وجود مرا زر درین چه نقصان است
	چه محتشم به طفیل سگ تو گشت انسان			گر از سگان تو دوری کند نه انسان است
	همیشه تا ز تقاضای چرخ شعبده‌باز			زمانه حادثه انگیز و دهر فتان است
	ز حادثات نهان سایه‌ی حمایت شاه			پناه ذات تو بادا که ظل یزدان است