مذاکرات مجلس شورای ملی/دورهٔ ۱۶/جلسهٔ ۱۴۸
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل: کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی – اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
سال هفتم – شماره ۱۸۲۵
۱شنبه ۵ خرداد ماه ۱۳۳۰
دوره شانزدهم مجلس شورای ملی
شماره مسلسل ۱۴۸
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه ۱۴۸
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۲۹ اردیبهشت ۱۳۳۰ نشست ۱۴۸
فهرست مطالب:
- ۱- تصویب صورت مجلس
- ۲- بیانات قبل از دستور - آقایان: کهبد - آشتیانی‌زاده - مکی
- ۳- اخذ رای نسبت به گزارش لوله‌کشی شهر تهران
- ۴- بیانات آقای کشاورز صدر به عنوان ماده ۹۰ آیین‌نامه
- ۵- تقدیم لایحه یک دوازدهم اردیبهشت به وسیله آقای وزیر دارایی به قید یک فوریت و تصویب فوریت آن
- ۶- معرفی آقای فضل‌الله نبیل به معاونت وزارت امور خارجه به وسیله آقای وزیر امور خارجه و تقاضای طرح قراردادهای دفع ملخ با پاکستان و هندوستان
- ۷- تقدیم لایحه اعتبار جهت دفع ملخ به وسیله آقای وزیر کشاورزی
- ۸- تقدیم تقاضای تمدید حکومت نظامی در هشت نقطه خوزستان به وسیله آقای وزیر جنگ
- ۹- طرح و تصویب فوریت لایحه اعتبار دفع ملخ
- ۱۰- معرفی آقای دکتر فاطمی به معاونت تخست‌وزیری به وسیله آقای وزیر بهداری طبق نامه آقای نخست‌وزیر
- ۱۱- قرائت و اعلام رای گزارش اصلاح ماده ۲۰ قانون مالیات بر درآمد راجع به اطاقهای بازرگانی
- ۱۲- تعیین موقع و دستور جلسه بعد و فوقالعاده - ختم جلسه
مجلس ساعت ده ودقیقه صبح بریاست آقای رضا حکمت تشکیل گردید
- تصویب صورتمجلس
ویرایش۱ - تصویب صورتمجلس
رئیس - صورت غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود (بشرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه - آقایان: شکرائی - صفوی - پالیزی - بهادری - مرتضی حکمت - دکتر طبا - غلامرضا فولادوند - شهاب خسروانی - فتحعلی افشار - طباطبائی - خزیمه علم
غائبین بی اجازه - آقایان: جواد مسعودی - مهدی پیراسته - ابوالحسن رضوی - عبدالوهاب اقبال - غلامحسین ابتهاج - ابوالفضل تولیت - محمدعلی منصف - محمدعلی نصرتیان - ابوالفتح قهرمان - ابریشکار - حسین خاکباز – محمود محمودی - عباس قبادیان
دیرآمدگان با اجازه - آقایان: آشتیانی زاده و بزرگنیا آخر وقت یکساعت
دیرآمدگان بی اجازه - آقایان:محمد علی مسعودی یکساعت - محمدهراتی یک ساعت و سی دقیقه امیر افشاری یکساعت محمد تقی برومند یکساعت - دکتر مصباح زاده یکساعت آقایانیکه با اجازه در کمیسیون بودند - آقایان:الهیار صالح - دکترشایگان - دکتر معظمی - حسین مکی - اردلان
رئیس - نسبت به صورت جلسه اعتراضی نیست؟آقای آشتیانی زاده
آشتیانی زاده - در جلسه گذشته بنده برای ثبت نام ساعت چهار بعد از نصف شب آمدم اینجا و تا آخر جلسه هم اینجا بودم و یکساعت به آخر وقت مانده رفتم و از آقای رئیس هم استجازه کردم
رئیس - نام شما با اجازه نوشته شده آقای ناصر صدری
صدری - در عرایضی که جلسه قبل کردم چند تا غلط چاپی هست اجازه بفرمائید تصحیح بکنم وبه تند نویسی بدهم.
رئیس - بسیار خوب به تند نویسی بدهید دیگر نظری نیست؟ آقای حاذقی
حاذقی - در جلسه گذشته سه نفر از همکاران محترم نطق قبل از دستور کردند دیگر اکثریت برای اخذ رأی نبود من عرض کردم که اسامی آقایان غائیبن را بنویسند حالا در صورت جلسه نوشته نشده خواهش می‌کنم دستور بفرمائید بنویسند که مجلس غیر از نطق قبل از دستور کار قانونگذاری هم بکند.
رئیس - صورت مجلس وقتیکه تهیه می‌شود نمی‌تواند بنویسد که کی غایب بوده و کی نبوده برای جلسه بعد که معلوم می‌شود کی با اجازه بوده کی بی اجازه آنوقت نوشته می‌شود آقای حائری زاده
حائری زاده - یک مختصر اصلاحی در صورت جلسه در نطق پریروز بنده هست که یاداشت می‌کنم و به اداره تند نویسی می‌دهم
رئیس - بفرمائید بدهید دیگر نظری نیست؟(گفته شد - خیر) صورتمجلس جلسه قبل تصویب شد.
- بیانات قبل از دستور آقایان: کهبد - آشتیانی زاده و مکی
ویرایش۲ - بیانات قبل از دستور آقایان: کهبد - آشتیانی زاده و مکی
رئیس ـ سه نفر از آقایان تقاضای قبل از دستور کرده‌اند امروز این نطق بعمل می‌آید ولی بنده خواستم یک تذکری به آقایان بدهم یعنی اگر موافقت بفرمایند عمل بشود چندین مرتبه هم آقایان وزرا ء اظهار نموده‌اند که برای جواب سئوالات تمام نمایندگان حاضرند و از طرفی خود آقایان هم اصرار دارند سئوالاتشان مطرح بشود (صحیح است) چند مرتبه هم مذاکره شد که یک جلسه فوقالعاده بشود و تعیین هم شد ولی تشکیل نشد حالا یک راه بنظر بنده می‌رسد در صورتیکه آقایان موافت بفرمایند و آن اینستکه صدوسی - صدو چهل فقره سئوال است که هر جلسه‌ای یکساعت بجای نطق قبل از دستور برای جواب سئوالات آقایان نمایندگان قرار دهیم بترتیبی که برای هر سئوال هم یکربع بیشتر طول نکشد (کشاورز صدر - بنده مخالفم یکروزی را فوقالعاده تعیین بفرمائید) گوش بدهید بگذارید من حرفم را بزنم بعد صحبت بفرمائید این در صورتی است کة آقایان مقید باشند که جواب سئوالات گفته شود والا یک جلسه فوق العاده تعیین بفرمائید که الان آقایان وزراء وزیر جنگ و آقای فرمند وزیر کشاورزی برای جواب سئوالات هر روز حاضرند یکجلسه فوقالعاده تعیین بفرمائید که بعدا نفرمائید که مطابق ماده ۱۶۸ که سئوال کردیم و جواب نمی‌دهند (صحیح است) آقای کهبد.
کهبد - در برنامه دولت در نظر داشتم مطالبی در خصوص وضع ناهنجار مالی و اقتصادی و کشاورزی کشور و تذکرات اصلاحی در سایر امور بعرض برسانم با بیاناتی که جناب نخست وزیر فرمودند و تصمیمی که مجلس در مورد برنامه دولت گرفت عرایض خود را بطور اختصار در این جلسه بعرض میرسانم و امیدوارم همانطوریکه جناب آقای دکتر مصدق وعده فرمودند عملا اقدام فرمایند.
بنده اعتقاد راسخ دارم باین که برنامه مختصر دولت جناب آقای دکتر مصدق شایان تقدیر و در خور همه گونه تایید مجلسین شورا و سنا بوده و از طرف قاطبه ملت ایران پشتیبانی خواهد گردید و عموماً با بی صبری منتظر ثمرات نیک آن هستیم قانون ملی شدن صنعت نفت با مساعی جناب نخست وزیر بتصویب مجلسین و توشیح ملوکانه رسیدبنده از طرف بازرگانان و کشاورزان شرافتمند تبریک گفته و امیدوارم دولت جناب آقای دکتر مصدق با نهایت خونسردی و متانت و سنجش اوضاع و با تدابیر عاقلانه و مدبرانه بنحویکه خیر و صلاح و سعادت ملت ایران را تامین کند این ماموریت مقدس را با حسن وجه اتمام فرمایند بنده با آشنائی که بر روحیه و اخلاق برجسته گان ملت انگلیس دارم در یک امر انجام شدنی که در تمام قوانین و شرایع بشر مشروع شناخته شده و مظلومیت ما محرز و مسلم گریده‌است از هر قسم کمک و پشتیبانی در مقابل زور و قدرت و خدعه خوداری نفرموده و بیش از این اجازه ندهند بعضی از روزنامه‌های استعماری بر خلاف حق و عدالت قلم فرسائی کنند ما طمع به مال دیگران نداشته و جزء حق مشروع خود چیز اضافه تری نمی‌خواهیم و با نظر احترام بتمام ملل آزادیخواه دنیا می‌نگریم و با هیچ دولت و ملتی جنگ و ستیزه نداریم امیدوارم دیگران هم این نظر ما را که مورد تصدیق خودشان هم هست تایید و تصویبب نمایند تا خللی بصلح جهانی وارد نشود ضمنا از جرائد حق گو و آزادیخواهان جهان که در این مورد با ما کمک کردند از طرف ملت ایران تشکر می‌کنم بر آقایان نمایندگان محترم پوشیده نیست که دولت انگلستان بحمایت از شرکت سابق نفت باز خیال دارد با سرنگ زور و قلدری آخرین خون ملت را بگیرد و به سرمایه داران میلیاردر انگلستان تزریق نماید انگلستان می‌خواهد با یک تیر دو نشان بزند یکی با زور و قدرت امریکا سیاست حکومت خود را بوسیله شرکت سابق نفت را ایران پایدار سازد و دیگر اینکه امریکا را که تاکنون ملت ایران امید داشت در نظر ملت ایران منفور و در نزد ملتهای دمکرات جهان مفتضح و رسوا کند دولت کارگری انگلستان که با صدور یاداشت اخیر ثابت کرد و با حربه تهدید و زور نفوذ نامشروع بی رحمانه خود را با نگهداری فرزندان دارسی تثبیت نماید غافل از اینکه که دوران استعمار طلبی و مکیدن خون ملتهای ضعیف سپری شده‌است و دست زدن باینوسیله جز تبلیغ و ترویج هدف حریف زورمند انگلیس و امریکا کوچکترین نتیجه نخواهد داشت وزارت خارجه انگلستان در عین حال که تصدیق می‌کند آرزوی ملت ایران تقویت بنیه اقتصادی و تأمین رفاه و آسایش عمومی ملت ایران است و به این امر ظاهراً می‌گوید مساعدم بلا فاصله متذکر می‌شود که استیفای حقوق ملت که حق حاکمیت کشور ایران است چنانچه با منافع شرکت سابق نفت تماس پیدا کند نامشروع است در صدور ذیل حرفش بورق پاره ۱۹۳۳ که با اکراه و اجبار و زور و فشار تنظیم نموده تمسک جوید ورق پاره‌ای که دنیا و ملت ایران پی برده‌است که بزور و جبر و پشت سر هم اندازی یکه تاز میدان سیاست و مرکز قدرت جهان یعنی بریتانیای کبیر امروز بوجود آمده آورده قابل استفاده نیست وزارت خارجه انگلستان برای آنکه نفوذ و قدرت خود را در تضییع حقوق ملت ایران بکار برد در یاداشت خود متذکر شده‌است که شرکت نفت در انگلستان بثبت رسیده‌است ولی هیچ نخواسته بیاد بیاورد که قبل از آن حقوق بشری که اعتبارش از این ورق پارها بسیار زیادتر است ثبت شده باید ممنون باشیم که کشور ایران را بنام شرکت ثبت نکرده‌اید والا بعید نبود دولت انگلستان با استناد بثبت اسناد کشور خودش تقاضای تخلیه ایران را از ایرانیان بنماید بعد از آنکه دنیا از صدای ملی نفت ایران پر شده‌است تازه آقای مریسون صحبت از اعزام هیئت برای تجدید قرار داد بمیان بمیاورد دولت انگلستان باید بدانداین پشنهاد بمنزله قطع حیات ملت ایران است. انگلستان باید بداند ان چیزی که قبل از جنبه اقتصای ملت ایران را به ملی کردن صنعت نفت و کوتاه کردن دست کمپانی سابق نفت واداشت قطع ید مداخله انگلیس در شئون این کشور بوده‌است (صحیح است) ملت ایران بجنبه معنوی این بمراتب بیش از جنبه اقتصادی آن اهمیت می‌دهد و از همه بدتر قسمت ۸ یاداشت می‌باشد که باز دولت انگلستان بشیوه دیرین خود در مقام تهدید بر آمده‌است و ایران را بعواقب وخیم اخافه می‌دهد درصورتیکه وخیم ترین عواقب را شرکت سابق نفت در شئون سیاسی و اجتماعی و اقتصادی ما بوجود آورده‌است و با بالاتراز این بیدادگری قابل تصور نیست باید صریح بگویم که ملت ایران همیشه بصلح جوئی و حسن روابط با کلیه کشورهای جهان علاقه وافر داشته ولی انگلستان نباید غرور و غیرت ایرانیان را فراموش کند درست است که شرکت سابق نفت ویا بعبارت دیگر دستگاه سلب حیات ملت رمقی برای مردم باقی نگذاشته ولی غیرت و غرور ایرانی از ایرانی سلب نشده‌است و نمی‌شود (صحیح است) ایرانی را با شناختن حقوقش می‌توان بهترین دوست کرد ولی بتهدید و نیرنگ ایرانی سر فرود نمی‌آورد اینک تذکرات اصلاحی را که دولت با کمال دقت و علاقه خاصی باید مورد توجه قرار دهد و در برنامه خود عملا اقدام فرمایند بطور خلاصه بعرض میرسانم
- ۱ - اصلاح و ایجاد امنیت و بسط عدالت اجتماعی بمعنی اعم که باید در سر لوحه تمام اصلاحات باشد
- ۲ - تهیه وتعدیل بودجه سالیانه کشور دقت و توجه بقدرت و بنیه مالی مردم و حذف هزینه‌های زائد و جلوگیری از افراط کاریها و لغو مالیاتها غیر مستقیم و بر قرار نمودن مالیاتهای عادلانه و سهل الوصول و تقدیم فوری بودجه به مجلس شورای ملی برای تصویب
- ۳ - اصلاح وضع مالی و اقتصادی و کشاورزی کشور با مشورت و مطالعات کامل
- ۴ - جلوگیری از سوء جریان در ادارات دولتی و دستگاهای وابسته به دولت و وادار کردن مأمورین دولت را که با کمال علاقه کارهای مردم را انجام دهند و از سر گردانی و کاغذ بازی و وعده فردا مراجعین را راحت نمایند
- ۵ - دادن پاداش و تشویق از مأمورین صدیق و درست دولت و تعقیب و کیفر دادن بمختلسین و مأمورین نادرست و طرد آنها از مقامات حساس و جلوگیری از رشوه و ارتشاء بدون ذره‌ای ترحم
- ۶ - جلوگیری از محرمات از قبیل مسکرات الکلی و مواد مخدره و مجازات مرتکبین طبق قانون مقدس اسلام
چون بحث در هر یک از مسائل معروضه محتاج بوقت و توضیح بیشتری است و خوشبختانه خود جناب آقای نخست وزیر بیش از همه متذکر هستند از طرفی بطوریکه خود آقایان محترم مستحضر هستند از موقعیکه اینجناب افتخار نمایندگی را داشته‌ام تذکرات و عرایضم محدود بمسائل اقتصادی و کشاورزی و اصلاح حوزه انتخابیم (شهریار و ساوجبلاغ)بوده‌است و انشاءالله تا آخر دوره هم این رویه را ادامه خواهم دادبحث و توضیح در مسائل معروضه را بعهده همکاران محترم واگذار و فقط عرایض مختصری در خصوص اصلاح وضع مالی و اقتصادی و کشاورزی بسمع نمایندگان محترم ودولت میرسانم متاسفانه از شهریور ۱۳۲۰ تاکنون بعضی از دولتهائی که روی کار آمده بر خلاف برنامه خود که وعده هزارگونه اصلاحات داده بودند علاوه بر آنکه یکی را برای نمونه عمل نکردند مخصوصاً موجباتی در امور اقتصادی فراهم نمودند که روز بروز هزینه سرسام آور زندگی رو بتزاید گذارد که مردم را فقیر و ناتوان نماید و بالنتجه موجبات بیکاری و بدبختی برای اهالی این کشور را فرهم کرده باشند (کشاورز صدر - بتحریک شرکت نفت بوده) جناب آقای دکتر مصدق تجار وپیشه وران و کشاورزان از بزرگترین تاجر تا کوچکترین زارع دلشان ار دست دولتهای گذشته خون است یکی از علل بالا رفتن هزینه زندگانی ترقی نرخ لیره‌است که بزور دو یا سه برابر قیمت واقعی بمردم تحمیل شده یکی دیگر تصویبنامه‌های ضد و نقیض و خلق الساعه که بدون مطالعه و دقت و مشورت با مراکز صلاحیتدار صادر گردیده می‌باشد و حتی کار بجائی رسیده که با تصویبنامه‌های مخصوص مالیات غیر قانونی که بر خلاف نص صریح قانون اساسی است از مردم گرفته شده و هنوز هم می‌گیرند همین دخالتهای بیمعنی دولت در امور اقتصادی و مالی است که مردم را بروز سیاه نشانده‌است از همه مهمتر قانون انحصار تجارت خارجی است که شاید برا ی زمان وضع آن تا حدی مفید ولی فعلاً بهیچوجه بدرد مردم نمی‌خورد و عموماً ناراضی هستند و به ضرر اقتصاد کشور است و باید حتما لغو یا تجدید نظر شود اصلاح امور اقتصادی و پائین آمدن هزینه زندگی نقشه صحیح و روش عاقلانه می‌خواهد و باید بدست اشخاص صالح و طرف اعتماد انجام شود دولت نباید در امور بازرگانی مداخله کند بتصدیق خود جنابعالی دولت تاجر وکشاورز خوبی نیست وبهر کاری دست زده هم خودش ضرر کرده وهم بدیگران ضرر زده‌است چون جنابعالی را مرد با شهامتی می‌دانم بیائید و با یک تهور وطن پرستانه باین هرج ومرج خاتمه داده و این لانه‌های رشوه و ارتشاء را خراب کرده و رشته‌های بند وبست بمنظور سوء استفاده که جز بدبختی و فاسد نمون جامعه فایده دیگری ندارد ازهم بگسلانید با اهل فن مشورت کنید نظر علماء اقتصاد و مطلعین را بخواهید یقین دارم همه حاضرند برایگان نظریات اصلاحی خود را اظهار دارند هر طور که خیر وصلاح کشور است عمل کنید قانون انحصار تجارت خارجی و قانون کمیسیون ارز و قوانین ظالمانه که در زمان جنگ وضع شده بدرد امروز نمی‌خورد قسمت اعظم بدبختی‌ها و سوء استفادها را مأمورین نادرست ببهانه اجرای این قوانین ایجاد می‌نمایند و موجب زحمت و آزار مردم را فراهم می‌کنند و پرونده سازی برای چندین هزار نفر اشخاص محترم و بی گناه تهیه و حیثیت آنها را از بین می‌برند بیائید بعد از مطالعه و امعان نظر پیشنهاد لغو آنها را به مجلس بدهید همچنین تصویبنامه‌های غلطی که بضرر ملک و ملت است و انحصار بازیهائی کة موجب فقر وبیکاری است و جلوگیری از مواد تولیدی است لغو کنید بیایئید بکارخانجات و صنایع کشور توجه کنید بنده معتقدم باید تمام کارخانجات ملی شود و با یک اصول مطمئن و شالودهٔ صحیحی همان طور که در دنیای امروز معمول و متداول است و با یک اساسنامه تغییر ناپذیر و هیئت مدیره طرف اعتماد و باشخصیتی که دستخوش سیاستهای دولت وقت قرار نگیرد باین امر مهم سرو صورتی بدهید اگر متخصص لازم شود از ممالک بیطرف استخدام کنید فی المثل اگر ما متوانیم قند و پارچه و سیمان مورد مصرف خود را در داخله کشور تهیه کنیم از این راه چند فایده برده‌ایم اول قریب ۲۰ ملیون لیره برای خرید انها بخارج نداده ودر داخله کشور می‌ماند و به مصرف کارهای تولیدی می‌رسد. دوم قریب ثلث جمعیت ایران بکارهای تولیدی گمارده می‌شوند و مردم از این بدبختی تا حدی خلاص خواهند شد سوم که از همه مهمتر است این کشور راز قید اسارت اقتصادی خلاص خواهدشد بنده دراینخصوص پیشنهادات مفیدی دارم که اگر تصمیم به اصلاح گرفتید با کمال میل تقدیم خواهد شد بیائید توجه بسازمان برنامه بفرمائید از گوشه و کنار شنیده می‌شود که در دوره کابینه مرحوم رزم آرا عملیاتی در سازمان انجام شده که اگر صحت داشته باشد موجب کمال تأسف است و چون در صحت آن مشکوک هستم موکول می‌کنم ببعد از تحقیق در خاتمه شرحی که راجع به حوزه انتخابیه خود شهریار و ساوجبلاغ خدمت جناب آقای نخست وزیر کتباً عرض کرده‌ام عیناً قرائت می‌کنم. جناب آقای نخست وزیر عطف به مذاکرات حضوری اینک نیازمندیهای شهریار و ساوجبلاغ را که جنبه فوری دارد و تأخیر آن موجب خسارات جبران ناپذیری است که باهالی آن حدود می‌رسد بطور فهرست وار و محض یاداوری مجدد بعرض میرسانم که امرو مقرر فرمائید هرچه زودتر اقدام شایسته بعمل آید
- ۱ - بطوریکه خاطر شریف مستحضر است شهریار و ساوجبلاغ منطقه مالاریاخیز و مالاریا در بعضی از نقاط آن بیدا د می‌کند همه ساله مقداری گرد د. د. ت پاشیده می‌شود و مقداری مازوت بانهار سیاه آب ریخته می‌شود متأسفانه امسال هنوز کوچکترین اقدامی نشده چون فصل و موعد آن می‌گذرد استدعا دارد امر و مقرر فرمائید سریعاً اقدام عاجلی شود موجب مزید و تشکر و امتنان خواهد بود
- ۲ - همه ساله مقداری سمومات و سم پاش برای دفع آفات اشجار به رایگان از طرف وزارت کشاورزی باختیار کشاورزان وباغداران شهریار و ساوجبلاغ گذاشته می‌شد با آنکه چندین مرتبه بوزارت کشاورزی مراجعه کردم و نامه نوشتم متأسفانه به نتیجه نرسید استدعا می‌کنم در این مورد دستور اکید تا موقع نگذشته صادر فرمائید
- ۳ - همه ساله مقداری گرد گوگرد بطور گرد در مراکز شهریار وساوجبلاغ به قیمت مناسب وبه اقساط و شرایط سهل باختیار کشاورزان گذاشته می‌شد متأسفانه امسال هم قیمت را بالا برده‌اند و هم به مراکز پر جمعیت نفرستاده‌اند فی المثل کشاورز بیچاره برای خرید یک کیلو گل گوگرد باید از انتهای شهریار وساوجبلاغ به تهران بیاید تازه بنگاه شمیائی یا نماینده فروش آن ممکن است در این موقع تعطیل یا اشکال تراشی کند استدعا دارد امر و مقرر فرمائید کما فی السابق اقدام فوری بعمل آید
- ۴ - وضع راه شهریار از طریق علیشاه عوض و بعضی نقاط مهم ساوجبلاغ و شهریار جاده‌ها و راهها بقدری خراب است که حد ندارد بعد از زحمات زیاد سنه گذشته مبلغی برای راه شهریار در نظر گرفته شد حتی خود بنده هم مبلغ متنابعی خرج ساختمان قسمتی از پلها را دادم و سازمان برنامه هم وعده صریح و قول قطعی دادکه چون این راه کمک شایسته بپائین آمدن هزینه زندگی می‌کنددر سال آینده اسفالت نمایدمتأسفانه هنوز اقدامی نشده استدعا دارد امر و مقرر فرمائید در این خصوص اقدام شود.
- ۵ - وضع بهداری و بیمارستانهای شهریار و ساوجبلاغ از حیث دارو طبیب بسیار بدخواهش دارمامرو مقرر فرمائیدوزارت بهداری یا سازمان برنامه به این امر حیاتی مهم توجه و رفع نقیصه نمایند.
- ۶ - فرهنگ شهریار و ساوجبلاغ از حیث کم بودمعلم و ابزار کار نواقصی داردکه استدعا دارم مقرر فرمائید تکمیل شود امید است با توجه مخصوص که شخص حضرتعالی نسبت به حال عموم بخصوص کشاورزان دارید امر و مقرر فرمائید همانطوریکه در مجلس و حضوراً فرمودید عملاً اقدام و از نتیجه بنده را مستحضر فرمائید. و از جناب نخست وزیر بسیار متشکرم که در حضور خودم دستورات لازمه را صادر فرمودند و فوراً صد دستگاه گردپاش و۱۷۵ تن گل گوگرد (البته با پرداخت قیمت گل گوگرداز طرف مردم) به شهریار و ساوجبلاغ فرستاده شدامیدوارم بقیه دستورات ایشان را سازمان برنامه و وزارت بهداری و وزارت کشاورزی و وزارت راه عملی فرمایند که محتاج مراجعه مجدد نباشد بیانات خود را خاتمه داده و از قادر متعال توفیق همه را خواهانم (احسنت) بقیه وقتم اگر مانده باشد به آقای آشتیانی می‌دهم.
رئیس - بقیه ندارد آقای آشتیانی زاده.
آشتیانی زاده - چند عریضه مربوط به خانواده‌های محبوسین است که از بنده خواهش کرده‌اند تقدیم مقام ریاست بکنم (تقدیم نمودند) از چیزهایی که مسلماً انحصاری نیست یکی خواب دیدن است خواب انحصاری نیست یکی خواب دیدن است خواب انحصاری نیست می‌شود خواب دید بلی شب گذشته خواب دیدم یک مرد نورانی با وقاری روی تخته سنگ بزرگی نشسته بود (فرامرزی - کجا نشسته بود) روی تخته سنگ وقت بنده تنگ است آنوقت اجازه نمی‌دهند صحبت کنم مرا صدا زد از سیما و حرکاتش معلوم بود این مرد همان کسی است که بخواب جناب آقای دکتر مصدق آمده‌است و ایشان را مأمور پاره کردن زنجیرهای اسارت و بدبختی از دست وپای ملت ایران نموده‌است با اشارت دست مرا به نزدیک خود خواند وگفت پیغام مرا به جناب آقای دکتر مصدق برسان (این خواب را شب جمعه گذشته دیدم شب قتل هم بود) و بگو با عمله یهود برای مسلمانان مسجد نتوان ساخت و کشیش مسیحی و مجوسی بیش نمازی مسلمانان نتوان کرد آن مرد مجلل نورانی گفت که من می‌ترسم باز کردن زنجیرهای اسارت از دست وپای ملت ایران حلقه‌ها و تعویض رشته‌های زنجیر باشد و زنجیر کهنه‌ای را با زنجیر محکم نوتر عوض کند او گفت که با دست فراماسونها و با راهنمائی عاقدین قرارداد ۱۹۳۴ نمی‌شود حلقه اسارت را از گردن ملت ستمدیده برداشت او گفت برای آنکه مردم ایران واقعاً باور کنند که این چتربازیها و توپ اندازیها و کشتی سازیها و یاداشت پرانیها واقعیت دارد و دلیل ذلیل شدن شیر پیر بریتانا است و دولت دکتر مصدق برای ریشه کن ساختن اساس نفوذ سیاسبی و اقتصادی کمپانی نفت دامن به کمر زده‌است اگر دکتر مصدق بجای روبوسی با تقی زاده و ائتلاف با عامیون (حاذقی - روز اتحاد و اتفاق است) این روزنامه آقای دکتر بقائی است (حاذقی روز اتحاد است این حرفها صلاح نیست) چرا صلاح نیست این حرفها چیست اجازه بفرمائید جناب آقای حاجی حاذقی (روزنامه شاهد را نشان دادند) این عکس آقای ایدن وسط آقای حکیم الملک دست راست آقای تقی زاده دست چپ این هم آقای کاظمی من بنوشته‌های همکارم آقای دکتر بقائی معتقدم (دکتر بقائی ـ آقای دکتر مصدق با رئیس مجلس سنا آشتی کرد والا آقای تقی زاده تغییر ماهیت نداده‌اند) اگر آنها را از مسند ریاست سنا و سناتوری و وزارت پای میز محاکمه میکشانیدند و جزای خیانت کاری آنها را می‌دادند اگر دست ائتلاف بطرف ملت ایران دراز می‌کردند و با مجازات خائنین اراده و تصمیم خودش را برای ریشه کن ساختن عاملین اجنبی اعلام می‌داشت قطع بدانید که دولت انگلستان یاداشتهای پی در پی نمی‌فرستاد و مطبوعات کمپانی در دنیا اسکاندال نمی‌کردند و تعزیه شیر و فضه خاتمه می‌پذیرفت آن مرد نورانی گفت به دکتر مصدق بگوکه وقتی روی امضاءکننده قرارداد ۱۹۳۳ را می‌بوسی و از حزب او وزیر می‌پذیری و از حزب او در کمیسیون مختلط نفت جای می‌گیرند کمپانی نفت و دولت انگلستان بهیچوجه از کوشش و اصرار و به نتیجه رسیدن نقشه‌های خود مایوس نمی‌شود چه بسا که متن این یاداشتها با نظر تنظیم کنندگان قرارداد ۱۹۳۳در تهران تهیه می‌شود و به لندن مخابره می‌کنند و از آنجا باز پس می‌فرستند. وقتی وزیر خارجه کابینه شخص کاظمی است (حاذقی - از شریفترین مردمان این مملکت است) که یک عضو رسمی و تمام عیار عامیون است چرا دولت انگلستان از ارسال یاداشت و فشار آوردن به ایران مأیوس شود. آن شخص نورانی گفت که بدکتر مصدق بگو خلع ید از کمپانی استخاره لازم ندارد خلع ید از کمپانی آئین نامه نمی‌خواهد هئیت مختلط وظیفه اش تغییر خلع ید نیست معنی خلع ید در قانون ما معلوم است و احتیاج به مشورت با قضات ندارد آن شخص نورانی گفت که به این آقایان متخصصین حقوق بگو که بمحض تشکیل هیئت مختلط دولت باید بکمپانی اخطار می‌کرد که تاسیسات خود را تحویل بدهد اگر تحویل نمی‌داد بجای اینهمه بازیهای وقت تلف کن فوراً دست بیک اقدام قانونی می‌زدند یعنی قانون ملی شدن صنعت نفت حقی برای دولت در تصاحب تاسیسات آبادان ایجاد کرده‌است تحصیل این حق یا بدون مقاومت کمپانی که فعلاً خود را صاحب این حق می‌داند میسر است یا نیست اگر کمپانی از تحویل آن خوداری کرد مانند تمام موارد دیگر دولت بدادگاه رجوع میکرداز کمپانی شکایت می‌نمود (صفائی - از موارد حق حاکمیت است مربوط به دادگستری نیست) که مانع از تحصیل و تصاحب حق قانونی دولت شده‌است دادگاه خارج از نوبت رسیدگی می‌نمود و رای می‌داد و آنوقت ضابطین دادگستری یعنی پلیس و ژاندارم تحت نظر هئیت مختلط حکم محکم عدلیه را اجرا می‌کردند و راه هر گونه اعتراض را سد می‌ساختند اینست طریق خلع ید از کمپانی نفت ولی آقایان محترم خیال دیگری بسر دارند و می‌خواهند خلع ید را تفسیر کنند و از میان این تفسیر راهی برای ساختن با کمپانی پیدا نمایند این را بنده اگر خاطر آقایان باشد در کابینه علاء هم گفتم که باین کیفیت می‌خواهند زنجیرهای نو ومحکمی بجای زنجیر قدیمی بر دست و پای ملت به بندند آنمرد نورانی این مطلب را گفت (فرامرزی نگفت در مجلس بگو) برادر خواب دیدم (فرامرزی - گفت به دکتر مصدق بگو نگفت در مجلس بگو) دکتر را هم نمی‌بینم راهم نمی‌دهند ده روز است که می‌خواهم به بینم نمی‌شود (شیبانی - یکدفعه هم تشریف نیاورده‌اید) نمی‌دانم چطور شرفیاب شوم (فرامرزی - بفرمائید معاونشان به آقای دکتر می‌گویند) بلی قربان و من بر حسب وظیفه آقای رئیس وقت نگذشته‌است؟
رئیس - ۵ دقیقه مانده‌است.
آشتیانی زاده - و من بر حسب وظیفه وجدانی و ملی و از نظر علاقه‌ای که بحیثیت دکتر مصدق دارم عین آن تذکرات را عرض کردم. بر رسولان پیام باشد و بس از روزیکه آقای دکتر مصدق زمامدار شده‌اند (فرامرزی - اینرا که گفت؟) اینرا خودم حرف خیلی هست که می‌شود گفت ولی همه حرفها را نمی‌شود گفت خدا رحمت کند مرحوم ملک الشعرای بهار را می‌گوید نه آنچه … نه می‌گویم چون این شعر حالا مقتضی نیست (فرامرزی - چرا نگفتید) شعر خوب نبود گفتنش خوب نبود هجو بود از روزی که آقای دکتر مصدق زمامدار شده‌اند بعضی از وکلای مجلس و در چند مورد شخص ایشان طوری عمل می‌کردند که حکومت فعلی را بصورت یک حکومت دیکتاتوری سفید جلوه گر ساخته (اردلان - آقا اینطور نیست) تا حالا مفسرین بی طرف در دنیا دو نوع دیکتاتوری تشخیص داده بودند یکی دیکتاتوری سرخ که عبارت از دیکتاتوری پرولتاریا است دوم دیکتاتوری سیاه یا دیکتاتوری قزاقها و حکومت پلیس و رژیمهای نیمه مشروطه مانند ایران اکنون ما در مملکت خودمان بیک نوع سوم از دیکتاتوری تصادف کرده‌ایم که آنرا باید دیکتاتوری سفید نام گذاشت زیرا بنام مشروطه و حکومت ملی دولتی سر کار آمده‌است که شرط اولش تصویب در بست و بی چون و چرای طرحهای او بوده و هنگام بحث در نامه دولت نیز با یک وضع غریبی ترور افکار کردند و شخص رئیس دولت که تاکنون بارها در مجلس سخن از لزوم آزادی نطق و اجازه دادن بناطق مخالف بیاناتنی کرده‌اند اظهار داشته‌اند که در مورد دولت ایشان ابدا حرف و صحبتی لازم ندارد از طرف دیگر هر کس انتقادی از طرز عمل دولت یا طرز تصویب مواد ۹ گانه اجرای ملی شدن نفت دارد فوراً آقایان چماق تکفیر را از زیر قبا بیرون می‌کنند ودر مجلس و مطبوعات ناطق را نوکر انگلیس و عامل کمپانی می‌خوانند وبا این اتهامات او را هو می‌کنند و یک ترور بیسابقه‌ای بوجود می‌آورند که نظیرش فقط در دوره رضا شاه دیده شده‌است تا کسی حرف می‌زند ما می‌خواهیم نفت را تمام کنیم حرف نزنید اگر کسی انتقاد کرد فورا به او حمله می‌کنند که تو اخلال گری و کار هوچیگری را بجائی میرسانند که کسانی امثال کشاورز صدر را وادار می‌کنند هرکس حرف زد فورا به او فحش بدهد در جلسه قبل آمد پشت تریبون و یک حرفهائی نسبت به بنده زد که بنده از ایشان انتظار نداشتم و در بیرون مجلس یک چیزهائی واقع شد ولی جواب حرف ایشان را بنده مجبورم بگویم (فرامرزی - چیزهای خارجی چی بود؟) خودتان بهتر می‌دانید (فرامرزی - من نمی‌دانم) شما مرشد ما هستیم تعجب من در اینستکه آقای کشاورز صدر جنابعالی به آقای دکتر فاطمی که ارادت دارید ارادت دارید یا ندارید؟ ایشان را مرد ملی می‌دانید گوش کنید تعجب من در اینستکه چطور کسانی مانند امثال کشاورز صدر طرفدار این ترور و رژیم بنفع کابینه دکتر مصدق شده‌اند و چطور تا این اندازه پیراهن برای ملی شدن نفت پاره می‌کنند اگر آقای کشاورز صدر یادش رفته باشد سایرین بخاطر دارند که این آقا معاون ساعد در کابینه قرارداد ساعد - گس - گلشائیان بوده‌است و بوسیله هژیر وکیل مجلس شد و در کابینه رزم آرا در جلسه خصوصی مجلس بنا بنوشته روزنامه باختر امروز پیشنهاد کرد که وکلای اکثریت برای کتک زدن دکتر مصدق و حائری زاده و دکتر شایگان گارد حمله تشکیل بدهند اگر دروغ می‌گویم پاشوید مغز مرا بکوبید بزنید به کله‌ام (کشاورز صدر - جواب آقا را عرض خواهم کرد) هرچه فحش و تهمت است به بنده بدهید…
رئیس - اقای آشتیانی زاده یک دقیقه وقت دارید.
آشتیانی زاده - وخودش داوطلبی خود را در این گارد حمله رزم آرا اعلام کرد روزنامه باختر امروز در سر مقاله مورخ ۲ آذر ۱۳۲۹ می‌نویسد ((در جلسه دیشب پارلمان یکی از تصفیه شده‌ها ضمن نطق تملق آمیز و اظهارات چاکرانه بحضور تیمسار عرضه داشته بمجلس پیشنهاد کرده که برای جلوگیری از حملات اقلیت یک گارد حمله مرکب از خود او و دیگران تشکیل گردد که در موقع لزوم از مقام تیمسار در داخل مجلس حمایت بعمل آید وقتیکه من می‌بینم که معاون کابینه قرارداد الحاقی نفت و رئیس گارد حمله رزم آرا ناگهان در صف مقدم و فدائیان جبهه ملی در می‌آید و اینطور سینه می‌خراشد بدون شک دچار این تردید می‌شوم که چرا باید نام دکتر مصدق را با این مانورها و باهوکردن مخالفین دولت با حربه اتهام و فحش و ناسزا و با ترور افکار و عقاید خراب کنند.
رئیس - آقای آشتیانی زاده وقت شما تمام شده‌است
آشتیانی زاده - از مجلس اجازه بخواهید.
رئیس - اجازه نمی‌خواهد آنوقت سابقه می‌شود.
آشتیانی زاده - سابقه شده‌است
عده‌ای از نمایندگان - رای بگیرید
رئیس - پس رای می‌گیریم آقای آشتیانی زاده ۵ دقیقه کافی است؟
آشتیانی زاده - ده دقیقه
کشاورز صدر - من استدعا می‌کنم آقایان مخالفت نکنند تا فرمایشاتشان را تمام کنند
رئیس - رای گرفته می‌شود برای ده دقیقه ادامه صحبت آقای آشتیانی زاده آقایانیکه موافقند قیام فرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد آقای آشتیانی زاده بفرمائید
آشتیانی زاده - همان شبی که بنده اینجا صحبت کردم و پیشنهاداتی راجع به گزارش کمیسیون کردم گذشته از حمله ناجوانمردانیکه درب مجلس بمن شد بالغ بر پنجاه نفر با چاقو بمن حمله کردند آنشب که بنده بمنزل رفتم دیدم که سی چهل نفر اشخاص ناشناس درب خانه بنده ایستاده‌اند و شروع کرده‌اند بهوچیگری مشکوک شدم آنجا نایستادم رفتم به کلانتری اطلاع دادم و رئیس کلانتری ۱۳سرهنگ امین یا امینی اسمش یادم نیست با۱۰ - ۱۵ نفر پاسبان آمدند و تا صبح پاس دادند (فرامرزی - قانون عجیبی است از اینطرف می‌کشنداز آنطرف هم می‌کشند) وقتی در رونامه شاهد با نیشهای زننده و ایرادهای مادر قاسمی بمن بدبخت بیچاره فلکزده حمله کرد و هنگامیکه در دولت علاء راجع به همکاری جبهه ملی و علاء تذکر می‌دادم آقای معدل گفت که من چطور جرات کرده‌ام از جبهه ملی انتقاد کنم و بعد از چند روز آقای دکترمصدق در پشت همین تریبون اعلام کرد امیرعلائی عضو جبهه ملی در کابینه علاء وزیر بوده و تمام اقداماتش در دادگستری به دستور جبهه ملی بوده‌است در برنامه دولت آقای دکتر مصدق بنده مطالبی می‌خواستم عرض کنم که تذکر آنها بدون تردید تاثیر قطعی در تغییر بعضی از اعضاء دولت داشت و حقایقی را شامل بود که ماسک خیلی از اعضای دولت را پاره می‌کرد من مخالف دکتر مصدق نبودم و از جهت علاقه به حفظ حیثیت او بود که می‌خواستم آن تذکرات را بدهم و عرض کنم در کابینه دکتر مصدق ائتلاف دسته فراماسونها با اشخاص نیم بند و قزاق و اعضای جبهه ملی چه معتی و مفهومی دارد سی سال ما شب و روز فکر کردیم که یک روزی برسد که دکتر مصدق زمامدار شود و قرارمان این بود یعنی خودمان این فکر می‌کردیم که وقتی ایشان زمامدار شدند این طبقه را عوض کنند و در همین سرسرا روزیکه ایشان رای تمایل گرفتند بنده دست ایشان را بوسیدم به بنده اظهار لطف فرمودند که من کاری در کابینه‌ام بتو می‌دهم بنده گفتم که من لیاقت اینکار را ندارم بنده وکیلم و استدعائیکه از شما دارم این است که این اعضای فراماسونها را بکابینه نیاورید دیدید که آنها چه بودند خودشان فرمودند ما مقله شما هستیم شما در امور سیاسی و اجتماعی مجتهدید و خودشان می‌دانند که من شخصا چقدر در راه ایشان فداکاری کردم بایشان گفتم نظامی نیاورید کابینه میلیتاریزم تشکیل ندهید اشخاصی از رفقای جبهه ملی بیاورید از حزب ایران بیاورید که ایرادی نشود بشما گفت یعنی اگر غیر از این باشد مردم می‌گویند ملی شدن نفت مساوی است با قرارداد۱۹۳۳ چه داعی دارد که ایشان برود همان اشخاصی که در قرارداد۱۹۳۳ دست داشتند انها را در کابینه‌ای که می‌خواهد نفت را ملی کند بیاورد و شرکت بدهد ولی آقایان با یک تاکتیک برق آسا از ادامه تذکرات جلوگیری کردند و اجازه این تذکرات را ندادند و ما هر وقت حرفی زدیم گفتند آقا موضوع نفت در پیش است تا این کار حل نشده نباید هیچ حرفی زد بنده یک مثلی است نکته‌ای است عرض می‌کنم برای آقایان چند روز قبل در خیابان ناصر خسرو عبور می‌کردیم نزدیک ظهر بودکه دیدیم یکی از اتوبوسها از دست راست آمده بطرف چپ بطور اوریب جلوی اتوبوس دیگری که راه را سد کرده‌است شوفرهای اتوبوس حسابی داشتند بین خودشان که نمی‌دانم چه حسابی بود و در دنبال و عقب و جلوی این اتوبوسها متجاوز از دویست و سیصد تاکسی و درشکه و اتومبیل و سواری و گاری و آبکش راه را گرفته بودند و اصلا راهی نبود ظریفی از آنجا رد می‌شد از همین مردم عادی خیلی چیز می‌فهمند (شوشتری همه چیز می‌فهمند) ظریفی رد شد گفت آقا پیشوا فرمودند تا نفت ملی نشود همین است باید کسی توی خیابان راه نرود باید توی خیابان اینجور باشد این که نمی‌شود ما می‌خواهیم رئیس دولت را بینیم باید وکلا را بپذیرید باید حرف بزنید صحیح است که امروز موضوع نفت از اهم مطالب است ولی اگر کسی آمد حرفی بزند فوراً هو می‌کنند حرف نزنید شلوغ شد توطئه شد حرف نزنید اینکه درست نیست رئیس دولت حافظ امنیت مملکت است وقتی خودش از ترس بیاید در مجلس متحصن شود این که نشد این معنی ندارد حکومت حکومت شمشیر و قانون است رئیس حکومت باید شخصی باشد قادر و توانا باید در یک دستش قانون و در دست دیگرش شمشیر حکومت داشته باشد و با این قانون و آن شمشیر حکومت کند و مردم این طرز حکومت را دیکتاتوری می‌نامند فرق نمی‌کند اینهم یک نوع دیکتاتوری است و در میان انواع حکومتهای دنیا جز دیکتاتوری هیچ نامی ندارد مقصود بنده از دیکتاتوری سفید حکومت آقای دکتر و رفقای ایشانست که هم حکومت می‌کنند و هم تهمت می‌زنند و هم تکفیر می‌کنند و هم هو کردن را کار شرعی تصور می‌فرمایند. بنده زیر بار این نوع حکومت نمی‌روم حسن نیت دکتر مصدق برای مردم ایران کفایت نمی‌کند که زمام امور مملکت را دربست باختیار چند نفر شناخته شده بگذارند و نفس از کسی بیرون نیاید بنده می‌گوییم اگر آزادی نطق نبود مجلس ایران موفق نمی‌شد رشته‌های اسارت اقتصادی نفت را پاره کند اگر انشاء الله تعویض نگردد انشاء الله را بنده می‌گوییم اگر آقای دکتر مصدق بیاری خداوند موضوع نفت را آنطوریکه مورد نظر ملت ایران است تمام کنند در سایه همین آزادی بیان و گفتار موفقیت یافته‌اند بنده می‌گویم در سایه اهمیت ترور افکار و دیکتاتوری بود که تقی زاده وجه المله بیست سال پیش زیر قرارداد ۱۹۳۳ را امضاء کرد بنده می‌گویم حالا هم باید در سایه آزادی نطق و اظهار عقیده وکلاء مجلس و سایر مردم قانون ملی شدن صنعت نفت اصلاح و اجرا شود (صحیح است)ما که با دیکتاتوری مبارزه می‌کنیم نه برای اینست که از اسم دیکتاتور بدمان می‌آید ما از مفهوم و مظاهر دیکتاتوری وحشت داریم و این مفهوم و مظهر در هر قیافه‌ای مجسم شود با او مبارزه خواهیم کرد (احسنت)رئیس الوزرای مجلس پشت تریبون گفته‌است من امنیت جانی ندارم از وزیر کشور سئوال کردم که اگر قبول دارد مسئولیت حفظ و استقرار امنیت در داخله کشور بعهده اوست وقتی رئیس دولت یک چنین عنوانی می‌کند او چه جواب دارد؟ و اساسا چرا در پست خود باقی مانده‌است آنوقت کشاورز صدر برای من ناصح می‌شود و این تذکرات را مبنی بر اخلال گری جلوه می‌دهد من صریحاً اعلام می‌کنم که بهیچوجه از میدان این تهمتها و حرف مفتها بدر نمی‌روم با دیکتاتوری از هر رقم که باشد مبارزه خواهم کرداین بنا را نباید گذاشت که یکدسته‌ای در مجلس حکومت کنند وهم ترور فکر وهم اکثریت باشند وهم چماق تکفیر و هوچیگری را بسر و مغز مردم بکوبند با زمینه‌ای که از دو سه هفته پیش در مجلس تهیه شده‌است اینطور بنظر می‌رسد که هر روز لایحه‌ای را بخواهند بگذرانند یک محیط مرده و ساکت بوسیله ایجاد پانیک و نشان دادن حربهٔ تکفیر و چماق تهمت بوجود می‌آورند و هر کس حرفی زد او را مهد ورالدم می‌خوانند و چاقوکش بسر او می‌فرستند بنده زیر بار این چنین حکومت نمی‌روم موضوع نفت باتمام اهمیتی که دارد آنقدر مهم نیست که اصول مشروطیت را خفه کنند
رئیس - آقای آشتیانی زاده ده دقیقه وقت تمام شد
آشتیانی زاده - یک تذکر دیگری هم دادم به آقای دکتر فاطمی که تشریف دارند امروز صبح از نیاوران تلفن کردند که مسئولین آنجا تحت تهدید هستند این نامه هم مال یکعده از محبوسین است که تقدیم مقام ریاست می‌کنم
رئیس - آقای مکی بفرمائید
فرامرزی - آقای آشتیانی زاده می‌خواهند جواب شما را بدهند تشریف ببرند
آشتیانی زاده - بنده بیرون می‌روم که مشمول ماده ۹۰ نشوم که باز وقت مجلس را بگیرم.
مکی - متأسفانه بنده عرضی با ایشان ندارم که بزنم بنده سعی می‌کنم که همواره قبل از دستور مطالبی که زیاد ضرورت ندارد عرض نکنم که بدان وسیله وقت مجلس گرفته شود ولی امروز یک وظیفه وجدانی بنده را وادار کرد که بنام ملت ایران یک عرایضی اینجا بسمع جهانیان و ملل آزاد جهان و آنها که بدروغ و تزویر دعوی آزادی طلبی و حمایت از ملل ضعیف را می‌کنند برسانم متأسفانه بر خلاف آنچه را که روزنامه‌های امریکا (که گاهی هم به ما نیش می‌زنند) و مبارزه اخیر ملت ایران را هم سنگ مبارزاتی که در اواخر قرن هیجدهم که ملت امریکا برای بدست آوردن آزادی خودشان می‌کردند جلوه گر می‌ساختند و همیشه سیاسیون امریکا در دنیا ندا می‌دادند که ما از ملل ضعیف پشتیبانی می‌کنیم و در دو نوبت که وارد جنگ شده‌ایم برای تأمین آزادی ملل ضعیف و بسط دموکراسی در دنیا بود و هیچوقت در امور داخلی کشوری مداخله نمی‌کنیم دیروز سیاسیون امریکا و وزارت امور خارجه امریکا بر خلاف آنچه را که مدعی بوده‌اند در امور داخلی کشور ایران که یک کشوری است آزاد و مستقل مداخله کردند (صحیح است) ما تصور می‌کردیم که بعد از آزمایش ۸ ماه مداخلات در حکومت رزم آرا دولت امریکا لااقل از تجربیات تلخی که نصیبش شده‌است درس عبرت گرفته و همواره از افکار عمومی ملت ایران پشتیبانی خواهد کرد و لااقل اگر پشتیبانی نکند بکمک شرکت غاصب نفت بجنگ ملت ایران نیاید برای ما از اینکه امریکا اعلامیه‌ای بدهد یا ندهد کمترین ارزشی ندارد (صحیح است) برای اینکه مجلس شورای ملی و سنای ایران که قانون ملی شدن صنعت نفت را بتصویب رسانیده‌اند ضامن این تصویب هیجده میلیون جمعیت ایران است (تیمورتاش - نه آقا ۱۸ میلیون ملت ایران ضامن این تصمیم نیست) آقای تیمورتاش ضامن این تصمیم هستند.
تیمورتاش - نه بدبختانه خود آقا هستند.
کشاورز صدر - امروز آقای مکی عصبانی نشوید یک نقشه‌ای هست خونسردی بکنید.
فرامرزی - پس مجلس سنا و شورای ملی رای داد ملت ایران پشت سرش نیست؟
دکتر بقائی - باتفاق آرا تصویب شد خودشان هم رای دادند
تیمورتاش - بنده رای نداده‌ام
دکتر بقائی - پس تا حالا شما را بحساب نگذاشته بودیم.
مکی - بهر حال ضامن استقلال هر ملتی افرادی هستند که در آن کشور زندگی می‌کنند ضامن استقلال ملت ایران هم جمعیتیی است که در آن زندگی می‌کنند و بکرات نشان داده شده‌است که در مواقع خطیر و بحرانی ملت ایران از جان و دل و حتی با تمام قوا تا آخرین قطره خون خودش ایستادگی کرده‌است (صحیح است) اگر ملت امریکا نخواهد از گذشته درس عبرت بگیرد و باز در امور داخلی ملت ایران مداخله کند (تیمورتاش - خود را در آغوش ملت شوروی خواهیم انداخت) آن شما هستید که خود را در آغوش دولت شوروی می‌اندازید برای ما شوروی امریکا انگلیس یکسان است هر کس به استقلال و حق حاکمیت ملی ایران احترام کند ما نیز احترم متقابل خواهیم داشت (صحیح است) و هر کشوری خواه شوروی خواه انگلیس خواه امریکا یا هر کشور دیگری می‌خواهد باشد باندازه سر سوزنی باستقلال ما لطمه وارد آورد ما بزرگترین دشمن او خواهیم بود (احسنت صحیح است) ولی امریکا و انگلیس با این مانورها ملت ایران را به آغوش شوروی بیاندازند وقتی که ملت ایران راه را از هر طرف بر خود مسدود دید آنوقت است که زمینه برای کمونیزم و انقلاب آماده می‌شود و این امرکا و انگلیس است که می‌خواهد ملت نجیب ایران را بر خلاف آمال و آرزوی قلبیش بطرف کمونیزم سوق بدهد (غلامرضا فولادوند - بطرف کمونیزم آن وقت هم سوق نمی‌دهد) اما باید در مورد یاداشت اخیر دولت انگلستان بگویم که قانونی است که از تصویب مجلسین ایران گذشته‌است و ما از حق حاکمیت ملی خودمان استفاده کرده‌ایم انگلستان می‌تواند مدعی شود که یک ملتی را بزندان بیاندازد و بگوید برای این بزندان انداخته‌ایم که بزور قرارداد تحمیل کرده بودیم ایران یک انبار باروت بین المللی است دنیا و آزاد مردان دنیا متوجه باشند که به این انبار باروت کبریت نزدیک نکنند اگر کبریتی به این انبار باروت نزدیک شود امپراطوری بریتانیا از بین خواهد رفت در این آتش آنها زودتر از ملت ایران خواهند سوخت در یکی از جراید امروز دیدم که بعضی از مراجع تقلید صراحتاً اظهار عقیده کرده‌اند که هر گاه تهدیدات انگلیس که جنبه هو و تبلیغ و ارعاب ملت ایرا ن را دارد بخواهد جنبهٔ عمل بگیرد فتوای جهاد خواهند داد و امروز در این رمینه پیامی از طرف حضرت آیت الله کاشانی در فتوای جهاد مشاهده کردم بنابراین سعادت ملت ایران برای پاره کردن زنجیر استعمار شرکت غاصب نفت ایران است که تا آخرین قدم در مقابل این قبیل تبلیغات و این قبیل حملاتی که بملت نجیب ایران می‌شود ایستادگی کند و تا آخرین قطره خون خود ایستاده‌ایم و نفت را بتمام معنی ملی خواهیم کرد و این قانون را بصورت اجرا و عمل در می‌آوریم (صحیح است) (فقیه زاده ملی شده باید اجرا شود بلی ملی شده‌است باید اجرا کنیم و بهیچ نحوی از انحاء اجازه نخواهیم دادکه شرکت غاصب نفت بنحوی از انحاء بساط عملیات بهره برداری را در ایران ادامه دهدنفت ملی شده‌است و باید تمام عملیات اعم از اکتشاف و استخراج و بهره برداری در دست دولت وملت ایران قرار گیرد (صحیح است) بنا براین اباطیلی که اکتشاف و استخراج در دست ملت ایران باشد ولی تصفیه و صدور نفت در دست شرکت انگلیس و ایران باشد این یک حرف پوجی است که ما هیچگونه زیر بار این حرف نخواهیم رفت (صحیح است) و تا آخرین قدم هم مقاومت خواهیم کرد (صحیح است) بطوری که در جراید خواندم آزاد مردان تهران و اجتماعات آزادیخواه تهران روز سه شنبه بعد از ظهر بعنوان ابراز تنفر و انزجار نسبت به رویه امریکا و یاداشت اخیر دولت انگلیس در این میدان بهارستان تظاهراتی خواهند کرد این تظاهر در روز سه شنبه نشان می‌دهد که مردم تهران تا چه اندازه با ادامه عملیات شرکت نفت در ایران مخالف هستند چنانچه مردم تمام ایران و تمام شهرستانها نشان داده‌اند که باهر نوع عملیات شرکت نفت که تاکنون در ظرف این پنجاه ساله ببدبختی و بیچارگی ملت ایران تمام شده‌است مخالفند وبا تمام قوا برای پاره کردن این زنجیر قیام و اقدام کرده‌اند بنابراین نه ملت ایران از آن یاداشتها هراس دارد و نه برای اینها کمترین ارزشی قائل است و نه آن حکمیت را می‌پذیرد زیرا ما از حق حاکمیت ملی خودمان استفاده کرده‌ایم و نمی‌توانند بما بگویند که شما نباید از حق حاکمیت خود استفاده نمائید و مستقل باشید ما مستقلیم و آزاد و برای هر کشور مستقل و آزادی حق حاکمیت ملی مسلم است و ما از همان حق استفاده خواهیم کرد
- اخذ رای و تصویب فوریت گزارش لوله کشی شهر تهران
ویرایش۳ - اخذ رای و تصویب فوریت گزارش لوله کشی شهر تهران
رئیس - آقای کشاورز صدر بموجب ماده ۹۰ اجازه خواستند ولی این رائی که در جلسه گذشته اعلام شده گرفته می‌شود بعد ایشان بفرمایند آقایان در نظر دارند که در جلسه پیش فوریت لایحه لوله کشی مطرح شد و مذاکره در فوریت بعمل آمد ودر جلسه پیش اعلام رأی گردید حالا رأی گرفته می‌شود بفوریتش بعد هم اجازه داده می‌شود به آقای کشاورز صدر آقایان بیرون نروند برای اینکه رأی کرفته بشود حاذقی - آقای رئیس یکساعت و نیم نطق قبل از دستور داده شده‌است در صورتیکه مطابق نظامنامه سه ربع ساعت بیشتر نطق قبل از دستور نمی‌شود نظامنامه باید عوض شود یا باید نظامنامه رعایت بشود
امامی اهری - هر چه مجلس رای بدهد نظامنامه‌است
رئیس - خود مجلس رای داد که آقای آشتیانی زاده ده دقیقه بیشتر صحبت کنند رأی گرفته می‌شود بفوریت لایحهٔ که از مجلس سنا آمده‌است و بیست نفر از آقایان هم پیشنهاد کرده‌اند باینکه با فوریت باشد آقایانیکه با فوریت موافقند قیام کنند (اکثراً برخاستند) تصویب شد
رئیس - آقای کشاورز صدر مطابق ماده ۹۰ مطالبی دارند بفرمایند
- بیانات آقای کشاورز صدر عنوان ماده ۹۰ آئین نامه
ویرایش۴ - بیانات آقای کشاورز صدر عنوان ماده ۹۰ آئین نامه
کشاورز صدر - الدهر انزلنی ثم انزلنی بنده سعی می‌کنم در جواب آقای آشتیانی زاده از استعمال کلمات رکیک و زننده و بی مهریهائی که ایشان کرده‌اند تا حدی صرف نظر کنم که من از ایشان گله ندارم و منتظر هستم که حملات شدیدتر و زیادتر چه از جانب ایشان و چه از جانب اعمال دیگر ببنده بشود و باز انتظار دارم که مانند جدم علی ابن ابیطالب بگردن من ریسمان بیندازند و از اینجا بیرون بکشند و سر بلند نکنم (فرامرزی - این دروغ است کسی نتوانسته بعلی توهین کند واین کار را بکند علی شیر خدابود کسی نمی‌توانسته باعلی چنین کاری رابکند (صحیح است احسنت) من هم اولاد علی هستم بنابراین چون مطلب بسیار مهم و مصالح مملکت درپیش است ما پیه همه چیز را به تن خود مالیده‌ایم و انتظار هرگونه حمله و ناسزا راداریم آقای رئیس باایشان هم (فرامرزی با عصبانیت در حال خروج از تالار جلسه) مرتب باید پشت این تریبون مزخرف بگویند مثل اینکه کسی غیراز خودشان نیست ماشروع می‌کنیم مانمی‌خواهیم چیزی بگوئیم ولی هر کس دیگری هم دخالت بکند میگوئیم
حاذقی - شما متوجه نشدید یک چیز مذهبی بود که ایشان اعتراض کردند
رئیس - تامل بفرمائید اکثریت نیست
بعضی از نمایندگان - ماده ۹۰ را بگذارید جلسه دیگر
کشاورز صدر - مانعی ندارد هر طور آقای رئیس بفرمایند (پس از لحظه‌ای اکثریت شد)
رئیس - بفرمائید
کشاورز صدر - بنده انتظار حملات شدیدتر و زیادتر برای این گستاخی که بر علیه شرکت متجاوز نفت و دولت متجاوز انگلستان کرده‌ایم دارم ومن باآقای آشتیانی زاده هیچ اختلافی نداشتم و با کمال ارادت و صمیمیت می‌نشستیم و برمی خاستیم نمی‌دانم چرا یکمرتبه وفی الفور بعد از نطقی که من بر علیه شرکت نفت و رویه متجاوزانه دولت انگلستان در پشت این تریبون کردم مورد بغض وبی مهری وبی محبتی ایشان قرار گرفتم تمام آقایان شاهد هستند و اگر من اشتباه کرده‌ام بیادم بیاورید قبول می‌کنم و آیا آنروز که بنده مشغول صحبت بودم ایشان به من اشاره کردند و بی مهری کردند با من؟ وقتی آمدند با کمال نزاکت و ادب خواهش کردم از آقای آشتیانی زاده که از اقدامی که موجب تشنج در مجلس می‌شود خوداری فرمایند آیا یک نفر نماینده از نماینده دیگر حق ندارد این خواهش را بکند اگر من می‌دانستم که این بهانه ایشان می‌شود و حس می‌کردم حرفی نمی‌زدم هر چه می‌توانند مجلس را متشنج بکنند این اظهار من و این خواهش من ایجاب می‌کرد باینکه ایشان بیایند پشت تریبون و حمله بکنند؟ آیا اینطور استنباط میفرمائید که اثر نطق تند بنده و فاصلهٔ بین آن جلسه و این جلسه موجب شد که ایشان بیایند و این مطلب را بمن بگویند آقای آشتیانی زاده بمن فرمودند معاون دولت ساعد و راجع به قرارداد گس وگلشائیان اشاره کردند همه آقایان شاهد هستند که در دوره پانزدهم آن قرارداد شوم به مجلس داده شد و من بعد از پایان دورهٔ پانزدهم به معاونت نخست وزیر معین شدم که آن لایحه در اینجا بود و بتصدیق آقای مکی و ارتباط مستقیمی که با ایشان داشتم خواهش می‌کنم که شهادت بدهند ما موجب بودیم که آن قرارداد بتصویب نرسد من کسی بودم که با کمپانی نفت که دشمن استقلال و تمامیت ما است موافقت کنم؟ خدا مرا بکشد که اگر کوچکترین موافقتی با آن قرارداد داشته و یا داشته باشم بعد اشاره فرمودند بنده بوسیله آقای هژیر بنمایندگی انتخاب شدم قضاوت این امر را بعهده ارباب اطلاع و آقایانی که هستند می‌گذارم و باز این تهمت را بخود می‌خرم وحرفی ندارم زیرا اگر بنا است با انتخاب من اعتراض شود از طرف موکلین من باید بشود نه از طرف دیگری و برای دل خوشی ایشان و خوشحال شدن ایشان می‌گویم که آقای محمدرضا آشتیانی زاده وکیل طبیعی و ملی هستند و من وکیل غیر طبیعی و تحمیلی (حاذقی - هر دوش دروغ است) باز بمن اعتراض فرمودند که من حامی دولت رزم آرا بودم از تمام آقایان شهادت می‌خواهم و استناد می‌کنم بصورتجلسات ببینید که اگر یکمرتبه برای نمونه هم من رأی بدولت رزم آرا داده‌ام مچ مرا قطع کنید صورتمجلس‌ها هست و من هیچوقت حاضر نیستم بدوست عزیز خودم آقای دکتر فاطمی حرفی بزنم که چرا بمن بد گفت موقع مبارزه مربوط به نفت بود و اختیار داشت بمن فحش بدهد مختار بود و اعتراضی ندارد (احسنت) مختارند آقای دکتر فاطمی شما بقدری مبارزه کردید که اگر بی جتهم به من فحش دادید عیب ندارد من از ذکر مسائل و مطالبی که زننده برای ایشان است و اطلاعاتی که دارم خوداری می‌کنم و عرض نمی‌کنم (احسنت)
- تقدیم لایحه یک دوازدهم اردیبهشت بوسیله آقای وزیر دارائی بقید یک فوریت و تصویب فوریت آن
ویرایش۵ - تقدیم لایحه یک دوازدهم اردیبهشت بوسیله آقای وزیر دارائی بقید یک فوریت و تصویب فوریت آن
رئیس - آقای وزیر دارائی
وزیر دارائی - (آقای وارسته) بطوریکه آقایان محترم استحضار دارند در دولت جناب آقای علاء بنده بودجه تقدیمی دولت اسبق را استرداد کرده بودم که در بودجه تجدید نظر بکنم و در این فاصله هم مطالعات کافی شد و زمینه هائی البته فراهم شده بود ولی چون دولت فعلی در نظر دارد که بمناسبت ملی شدن صنعت نفت یک بودجه‌ای تهیه و تقدیم شود که از هر حیث متضمن تامین مقتضیات و منافع کشور و در خور آرزوها و توقعات ملت ایران باشد باین جهت برای حقوق اردیبهشت ماه لایحه مربوط به یکدوازدهم را تقدیم می‌کند باقید یک فوریت و استدعا می‌کنم مورد توجه قرار بگیرد
رئیس - لایحه قرائت می‌شود (بشرح ذیل قرائت شد)
- مجلس شورای ملی چون دولت در نظر دارد با اجرای قوانین مربوط به ملی شدن صنعت نفت در سراسر کشور بودجه که از هر حیث شایسته دولت شاهنشاهی و متناسب با احتیاجات و انتظارات ملت ایران باشد تهیه و تقدیم نماید و انجام این منظور مستلزم صرف وقت و فرصت بیشتری می‌باشد به این جهت ماده واحده ذیل با قید فوریت تقدیم وتصویب آنرا تقاضا منماید
- ماده واحده - بوزارت دارائی اجازه داده می‌شود حقوق و مزایای کارمندان و خدمتگذاران و مصارف مستمر و غیرمستمر اردیبهشت ماه ۱۳۳۰ را مطابق قانون یک دوازدهم فروردین ماه ۱۳۳۰ مصوب پنجم اردیبهشت ماه ۱۳۳۰ از محل درآمد عمومی کشور پرداخت نماید - نخست وزیر دکتر مصدق. وزیر دارائی محمد علی وارسته
رئیس - یک فوریت این لایحه مطرح است آقای فقیه زاده موافقید یا مخالف؟
فقیه زاده - مخالفم
رئیس - بفرمائید
فقیه زاده - اگر نظر مبارک آقایان باشد در فروردین که لایحه یک دوازدهم آمد بمجلس تعهد شد از طرف دولت که در اردیبهشت ماه بودجه کل را بیاورند متأسفانه باز آخر اردیبهشت شد دو روز بآخر مانده مستخدمین دولت بی پول در مضیق هستند حالا ما را زحمت انداخته باز لایحه یکدوازدهم آوردند من استدعا میکم از دولت و آقای وزیر دارائی اصلا لایحه بودجه کل را بیاورند بمجلس که در اطرافش صحبت بشود
رئیس - آقای نبوی
نبوی - مخالفم
رئیس - آقای ارباب مهدی
ارباب - بنده مخالفم
رئیس - آقای ملک مدنی موافقید بفرمائید.
ملک مدنی - تذکر آقای فقیه زاده صحیح است ولی یک نکته را نباید از نظر دور داشت در این ماه اردیبهشت ما مواجه با یک مطلب بسیار مهمی بودیم که هم دولت و هم مجلس شورای ملی به آن توجه داشت و آن موضوع ملی شدن صنعت نفت بوده‌است و دولت قسمت مهم وقت خودش را صرف کار آن کمیسیون کردند مخصوصاً آقای وزیر دارائی که باید بودجه را تهیه کنند در آن قسمت مشغول بودند اگر تأخیری افتاده بود برای این بوده و الان این ماه اردیبهشت باید قبول بفرمائید که ماهی بوده‌است که در واقع مجلس کاری کرده‌است و ما در مقدمه اجرای این قانون بودیم دولت هم برای کار مشغول بوده از آن یازده نفری که همیشه باید در آن کمیسیون حضور داشته باشد یکنفر آن آقای وزیر دارائی است و بنده خیال نمی‌کنم دولت فعلی و آقای وزیر دارائی هیچوقت نظرشان این باشد که تاخیری در تقدیم بودجه کشور داشته باشند یعنی خود آقای وارسته وزیر دارائی که سوابق زندگیشان بر همه روشن است ایشان همیشه مایل هستند که بودجه کل بگذرد و یک دوازدهم نباشد بنده هم خودم همیشه از اشخاصی هستم که طرفدار این فکر و عقیده هستم ولی ما یک مطلب مهم در نظر داشتیم که شاید تأخیر این قسمت متاسفانه از آن جهت بوده بنظر بنده آقایان موافقت بفرمایند که یک دوازدهم فوریتش تصویب بشود زیرا که حقوق کارمندان دولت را نمی‌شود به تأخیر انداخت، بیمارستانها موسسات عام المنفعه همه بالاخره احتیاج دارند که این بودجه یکماه شان تصویب شود و چرخهاشان معطل نگردد بنظر بنده ضرورت دارد که موافقت بکنیم تصویب بشود البته بنده هم بسهم خودم از آقای وزیر دارائی تقاضا می‌کنم که زودتر بودجه را تقدیم مجلس بکنند که در کمیسیون بودجه مورد بحث قرار گیرد و باید در مجلس بلکه انشاءالله بتوانیم در اول سال بودجه برای تمام سال بگذرانیم و یقین هم دارم که توجه دارند باید تعادل در بودجه برقرار باشد این مطلبی است که سال گذشته هم بنده عرض کردم حالا هم چون موقع آن مناسب است باز یادآور می‌شوم بحضرتعالی باید درآمدها و خرجها تعادل داشته باشند زیرا یکی از قسمتهائی که زندگانی مردم را مختل نموده همین عدم توازن و تعادل بودجه بوده‌است.
رئیس - البته آقایان مطلعند که فقط بفوریت رأی داده می‌شود و پس از تصویب برای چاپ فرستاده می‌شود و جلسه بعد مطرح خواهد شد آقای وزیر دارائی بفرمائید.
وزیر دارائی - بنده تصورمی کنم که برای جناب آقای فقیه زاده سوء تفاهمی دست داده‌است و ایشان تصور نموده‌اند که بنده از انجام تعهد خودم خواستم سرپیچی کنم و حال اینکه اینطور نیست اولاً بنده تعهدی که کردم در دولت جناب آقای علاء بوده و عرضی که امروز کردم مربوط به سیاست دولت جناب آقای دکتر مصدق است بنده عرض کردم که چون این ملی شدن صنعت نفت یک اثراتی دارد مخصوصا در بودجه کشور که اگر هم نیست بطور حتم ما بزودی موفق خواهیم شد که آرزوی دیرین ملت ایران را بصورت عمل در بیاوریم وقتی که ما موفقیت حاصل کردیم مطالبه حقه و درآمد مشروع خودمان را از این راه تأمین کنیم ما آنوقت می‌توانیم کارهائی بکنیم که ملت ایران را راضی و خشنود بکنیم که اگر غیر از این باشد بنده تصور می‌کنم که تمام آرزوهای ملت ایران مبدل بیأس خواهد شد و بنابراین بنده تمنی می‌کنم این عرض بنده را با حسن نظری که آقایان دارید قبول بفرمائید و امروز این پیشنهاد را تصویب بفرمائید
فقیه زاده - بشخص شما همه ارادت دارند.
رئیس - اعلام رأی می‌شود تا اکثریت حاصل شود.
نبوی - اجازه میفرمائید؟
رئیس - دیگر صحبتی ندارد یک مخالف و موافق باید صحبت کند گرچه موافق هم صحبت نمی‌کند(عده برای رأی کافی شد) رأی گرفته می‌شود بفوریت یک دوازدهم آقایاتی که موافقند قیام بفرمایند (اکثراً برخاستند) تصویب شد فرستاده می‌شود برای چاپ
- معرفی آقای فضل الله نبیل بمعاونت وزارت امور خارجه بوسیله آقای وزیر امور خارجه و تقاضای طرح قراردادهای دفع ملخ منعقده با پاکستان و هندوستان
ویرایش۶ - معرفی آقای فضل الله نبیل بمعاونت وزارت امور خارجه بوسیله آقای وزیر امور خارجه و تقاضای طرح قراردادهای دفع ملخ منعقده با پاکستان و هندوستان
رئیس - آقای وزیر خارجه فرمایشی دارید؟بفرمائید
وزیر امور خارجه - بنده از حضور آقایان محترم اجازه می‌خواهم آقای فضل الله نیبل را که از مأمورین عالیمقام و با تجربه وزارت خارجه هستند به معاونت وزارت امور خارجه معرفی کنم (مبارک است) و استدعای دیگری که دارم این است که قرار داد منعقده بین ایران و پاکستان و هندوستان که برای مبارزه با ملخ دریائی که تمام مراحل خودش را طی کرده آقایان موافقت بفرمائید جزو دستور قرار گیرد و جریان خودش را تمام کند
- تقدیم یک فقره لایحه راجع به اعتبار دفع ملخ بوسیله آقای وزیر کشاورزی
ویرایش۷ - تقدیم یک فقره لایحه راجع به اعتبار دفع ملخ بوسیله آقای وزیر کشاورزی
رئیس - جزو دستور هست اقای وزیر کشاورزی بفرمائید
وزیر کشاورزی - آقایان کاملاً مسبوق هستند از جریان مبارزه با ملخ در قسمتهای جنوبی ایران و بنده هم بعرض رسانیده‌ام در مبارزه‌ای که می‌شود یک موفقیتی داشته‌ایم و مأمورین وزارت کشاورزی ارتش - استاندار و مردم همگی در راه مبارزه کمک کردند و بسیار بنده خوشوقتم که حضور آقایان عرض کنم که همه مأمورین دفع ملخ بوظیفه خودشان عمل کرده‌اند (صحیح است) البته یک مقدار ملخهائی که در بعضی موانع طبیعی بوده‌اند که از چشم دید بانها پنهان بود و نتوانسته‌اند مبارزه کنند آنها دفع نشدند و بطرف شمال شرقی آمده‌اند که ما برای این کار محتاج بمبارزه با ملخهای قسمت دوم که از طرف جنوب بشمال می‌روند هستیم حالا در این مبارزه دوم یک اعتبارتی لازم است که این اعتبارات رابا موافقت وزارت دارائی بنده پیشنهاد می‌کنم و تقاضای فوریت‌های انرا تقاضا می‌کنم فقط دستور بفرمائید اگر آقایان اصلاحی در نظر دارند بفرمایند چون اگر این کاربتأخیر بیفتد باز زحماتی که تا بحال کشیده شده‌است آنها بهدر نرود حال با یک فوریت، دوفوریت، سه فوریت هرچه بفرمائید حضور آقایان تقدیم کنم و تقاضا دارم زودتر آقایان این اعتبار را تصویب بفرمایند صفائی - بنده پیشنهاد تقدیم کردم.
- تقاضای آقای وزیر جنگ راجع به تمدید حکومت نظامی در هفت نقطه خوزستان
ویرایش۸ - تقاضای آقای وزیر جنگ راجع به تمدید حکومت نظامی در هفت نقطه خوزستان
رئیس - لایحه‌ای که آقای وزیر کشاورزی دادند با قید دو فوریت است ولی چون مالی است یک فوریت بیشتر لازم ندارد یک بیاناتی هم آقای وزیر جنگ دارند، بفرمائید
محمدعلی مسعودی - جناب اقای وزیر جنگ برای سئوال بنده حاضر بودند اجازه بفرمائید حالا که آمده‌اند در مجلس بنده سئوال خودم را مطرح کنم.
رئیس - برای اقای وزیر جنگ سئوالهای دیگری هم رسیده‌است ولی حالا ایشان بیاناتی دارند، بفرمائید
وزیر جنگ - بطوری که آقایان محترم مستحضر هستند در پنجم فروردین ماه در هفت نقطه از نقاط نفت خیز خوزستان حکومت نظامی اعلام و سپس در مجلس شورای ملی و سنا بتصویب رسید و چون حالا دولت موقعیت را چنان تشخیص می‌دهد که حکومت نظامی تمدید شود واز طرفی هم در پنجم خرداد مدت حکومت نظامی منقضی می‌شود این است که لایحه‌ای تهیه شده حداکثر برای مدت دو ماه تقدیم می‌شود
خسرو قشقائی - دیگر لازم نیست.
رئیس - دیگر فرمایشی ندارید
وزیر جنگ - خیر بنده برای جواب سئوالات آقایان حاضر هستم
رئیس - اگر آقایان موافق هستند جلسه آینده اختصاص به سئوالات داده شود، چون هر روز این سئوالات مطرح می‌شود و جواب داده نمی‌شود اگر آقایان موافق هستند جلسه آینده و یا اینکه یک جلسه فوق العاده‌ای برای این کار باشد، فردا صبح باشد (همهمه نمایندگان)
- طرح و تصویب فوریت اعتبار دفع ملخ
ویرایش۹ - طرح و تصویب فوریت اعتبار دفع ملخ
رئیس - این اعتباری که برای دفع ملخ تقاضا شده دو فوریت دارد و دوفوریت هم لازم نیست یک فوریت می‌خواهد و مطرح است قرائت می‌شود.
(بشرح زیر قرائت شد)
- مجلس شورای ملی بطوریکه خاطر نمایندگان محترم مستحضر است سال گذشته برای جلوگیری از خسارات وارده از حمله ملخ به اراضی جنوب چهل میلیون ریال اعتبار تصویب شد متأسفانه ملخها بمراتب بیش از آنچه پیش بینی می‌شد هجوم نمودند و اعتبارات مصوب کفاف مبارزه دامنه داری را که علیه این آفت خطرناک شروع شده و هنوز هم ادامه دارد نمی‌نماید علیهذا برای تأمین اعتبار مورد لزوم ماده واحده ذیل را با قید دو فوریت پیشنهاد و تقاضای تصویب آنرا دارد.
- ماده واحده - برای ادامه مبارزه با انواع ملخ مبلغ سی میلیون ریال دیگر بعنوان اعتبار تصویب و بوزارت دارائی اجازه داده می‌شود مبلغ مزبور را از محل درآمد عمومی سال جاری کشور بتدریجی که مصرف پیدا می‌کند بر طبق درخواست وزارت کشاورزی در اختیار وزارت نامبرده بگذارد نخست وزیر دکتر مصدق - وزیر دارائی - محمد علی وارسته وزیر کشاورزی - فرمند
رئیس - فوریت این لایحه مطرح است آقای سالار بهزادی بفرمائید
سالار بهزادی - بنده که بعنوان مخالف صحبت می‌کنم نه اینکه با موضوع مبارزه با ملخ مخالف هستم بلکه برای یک امر لازمی است و بنده متأسفانه که زیاد خوب عمل نشده‌است (حاذقی - و خسرو قشقائی - در فارس خیلی خوب عمل شده) و متأسفانه در این مملکت هیچکاری روی اصول انجام نمی‌شود روی اغراض شخصی و نظریات خصوصی است در موقعی که در کرمان مبارزه با ملخ می‌شود رئیس کشاورزی آنجا بوزارت کشاورزی می‌نویسد که در جیرفت ودر بم جو تنی ۲۰۰تومان ارزش دارد و آقایان آمدند مطابق این صورتی که دردست است البته صورت ریزش نیست از این جا سبوس حمل کردند با کرایه‌ای که داده شده اطلاع دارم تنی ۴۵۰ تومان برای دولت تمام شده (فقیه زاده - آنجا قحطی می‌شد) خیر الان هم جنس موجود است در صورتی که اینکار را در محل می‌توانستند انجام دهند و این پول را تلف نکرده باشند حالا حاجت بگفتار نیست اینطور الان عمل می‌شود (همهمه نمایندگان)(زنگ رئیس) متأسفانه جریان قحطی آنجا را در نظر نگرفتند بلکه فعل و انفعالاتی انجام شده که بنده نمی‌خواهم وارد بحث آن شوم و یک کمسیونهائی که در وزارت کشاورزی شده بود که روی همان جریان هم منجر ببرداشتن رئیس کشاورزی آنجا شد و اگر لازم شد بنده حاضرم که جریان را با اسناد و مدارک در اینجا بسمع آقایان برسانم و بهتر است که وزارت کشاورزی صورت ریز آن ارقامی که در آنجا خرج شده‌است بما بدهد تا ما بتوانیم که اعتبار دیگر بدهیم و به آقای وزیر کشاورزی می‌گویم که این صورت قانع کننده نیست و صورت ریز لازم دارد وزیر کشاوزری - صورت ریزش حاضر است
رئیس - آقای وزیر کشاورزی
وزیر کشاورزی - (آقای فرمند)اینکه آقا فرمودند که در تهران سبوس تهیه شده و حمل شده و چهار صد تومان قیمت پیدا کرده‌است اینطور نیست برای اینکه اولاً سبوس را از سیلوی تهران گرفتیم و بنده هم نبودم در سه چهار ماه پیش در دولت اسبق در تهران در انبار سیلو سبوسی بود که هیچ مصرفی نداشت و اینجا می‌پوسید و مبلغی باید خرج بکنند که این سبوس را بیرون بریزند وزارت کشاورزی قبول کرد و اینها را با کامیون حمل کرده‌است به کرمان و این طعمه برای مسموم شدن ملخها لازم بوده‌است ودر کرمان هم این طعمه نبوده و چیزی که هست جو هست نه سبوس (سالار بهزادی - اینطور نبوده‌است مبلغ زیادی کرایه داده‌اند)
رئیس - اقای سالار بهزادی بشما تذکر مید هم حفظ نظم را بفرمائید
وزیر کشاورزی - این عملی که شده‌است در وزارت کشاورزی در وزارت آقای وزیر سابق بوده که آقای مهدوی بوده‌اند و اینکار بصرفه دولت بوده‌است برای اینکه از سیلوی دولت جنس حمل شده‌است اما اگر ما می‌خواستیم سبوس آنجا را بخریم ممکن بود که در مزایده هزار حقه بازی کنند این کار که از کارهای خیلی خوب دولت است که از اجناس خودش بمصارفی که می‌شود میرساند و آقایان تصدیق بفرمائید که اینکار را بهتر بود آقای سالار بهزادی تشویق می‌فرمودند (صحیح است) و اینکه رئیس کشاورزی آنجا را بنده عوض کردم این را می‌خواهم توضیح بدهم در فارس مأمورین خوب کار کردند در خوزستان مأمورین خوب کار کردند در بلوچستان خوب کار کردند ولی در کرمان یک اختلافی پیدا شده بود که بنده یکساعت و نیم با استاندار کرمان تلگراف حضوری کرم التماس کردم که نگذارید نفاق کنند تمام اداره کرمان شلوغ شده بود (سالار بهزادی - گناه درستی است) و دلیلش را بنده عرض می‌کنم دلیلش این است که این رئیس کشاورزی آنجا بزور به آقای مهدوی تحمیل شده بود وقتی مأموری را بزور تحمیل بکنند آن مأمور آنجا نمی‌تواند انجام وظیفه کند و آقای سالار بهزادی هم امروز صبح بنده را تهدید کردند باستیضاح بنده هم به ایشان عرض کردم من وکیل بودم از استیضاح نمی‌ترسم (معدل - در وزارتخانه شما از او پول می‌خواستند نداده این کار را کردند).
بزرگ نیا - مهدوی مرد شریفی است
معدل - مهدوی مرد درستی است ولی از آن شخص پول خواستند نداد او را برداشتند
رئیس - آقای صدرزاده
صدرزاده - تصور می‌کنم مطلب مهمتر از این باشد که عجالة ما وارد به این مسئله رئیس کشاورزی بشویم یک کار مهمی را معوق بگذاریم (صحیح است) امیدوارم که آقای وزیر کشاورزی ترتیبی بدهند که موافق با جریان امر باشد و خودشان این موضوع راحل بفرمایند از چند ماه قبل دسته‌های خیلی بزرگی از ملخ بنواحی جنوب حمله کردند وزارت کشاورزی هم تا آنجا که ما اطلاع داریم و مأمورین که بنواحی فارس اعزام داشته با کمال صداقت و دستی انجام وظیفه کرده‌اند (صحیح است) و من باید این نکته را عرض کنم که مردم فارس از طبقه ملاک و کشاورز در نهایت درجه صمیمیت با مأمورین دولت همکاری کرده‌اند (صحیح است) بنده که در ایام عید به شیراز رفتم با مامورین کشاورزی تماس گرفتم آنها بعد از اظهار رضایتی که از مردم فارس می‌کردند می‌گفتند که این اعتبار برای دفع ملخ با این وضع کافی نیست و اگر اعتبار دیگر بما داده نشود ممکن است که این عملیات ما نارسا باشد و حتی محصولات آتیه هم دچار خطر بشود بنده همان موقع بجناب آقای وزیر کشاورزی این مسئله را تذکر دادم که متاسفانه جریان یکطوری بود که لایحه‌ای بعنوان این اعتبار حالا به مجلس تقدیم می‌کند بنابراین می‌خواستم از آقایان استدعا کنم که نسبت به فوریت این لایحه رأی بدهند (صحیح است) برای اینکه این بودجه در اختیار آنها گذاشته شود تنها فارس از این آفت خسارت نمی‌بیند بلکه قسمت عمده کشور متضرر می‌شود (صحیح است)
رئیس - آقایانی که با فوریت این لایحه موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد برای چاپ فرستاده می‌شود.
- معرفی آقای دکتر فاطمی بمعاونت نخست وزیری بوسیله آقای وزیر بهداری طبق نامه آقای نخست وزیر
ویرایش۱۰ - معرفی آقای دکتر فاطمی بمعاونت نخست وزیری بوسیله آقای وزیر بهداری طبق نامه آقای نخست وزیر
رئیس - آقای نخست وزیر یک شرحی نوشته‌اند که قرائت می‌شود (بشرح زیر قرائت شد)
- ریاست محترم مجلس شورای ملی چون بواسطه کسالت حضور اینجانب در جلسه مقدور نیست جناب آقای دکتر حسن ادهم وزیر بهداری با اجازه آنجناب آقای دکتر حسین فاطمی را به سمت معاونت پارلمانی اینجانب به مجلس شورای ملی معرفی می‌نماید دکتر محمد مصدق
رئیس - آقای دکتر ادهم وزیر بهداری دکتر ادهم - چون آقای دکتر فاطمی راجع به ملی شدن صنعت نفت خدماتی انجام داده‌اند اینست که جناب آقای نخست وزیر به اینجانب دستور دادند که اشان را بسمت معاونت پارلمانی نخست وزیر به مجلس شورای ملی معرفی کنم (مبارک است)
- قرائت و اعلام رأی گزارش اصلاح ماده ۲۰ قانون مالیات بر درآمد راجع به اطاقهای بازرگانی
ویرایش۱۱ - قرائت و اعلام رأی گزارش اصلاح ماده ۲۰ قانون مالیات بر درآمد راجع به اطاقهای بازرگانی
رئیس - خاطر آقایان مسبوق است یک قانونی به مجلس سنا فرستاده شده راجع به ماده ۲۰ املاک مزروعی و مالیات بر در آمد که برگشته قرائت می‌شود که رأی نهائی گرفته شود (بشرح ذیل قرائت شد)
- ریاست محترم مجلس شورای ملی - در جواب مراسله بشماره ۱۲۲۳ - ۳۰۲/۵ راجع به گزارش کمیسیونهای قوانین دارائی و اقتصاد ملی مجلس شورای ملی در خصوص اصلاح ماده ۲۰ قانون مالیات بر در آمد که برای اظهار نظر به مجلس سنا ارسال شده بود اشعار می‌دارد ماده واحده و تبصره دوم آن در جلسه روز ۲۵ اردیبهشت ماه ۱۳۳۰ با اظهار نظر موافق بتصویب رسید لیکن نسبت به تبصره اول آن چون غیر مالی تشخیص گردید قرار شد پس از اخذ رأی نهائیدر مجلس شورای ملی به مجلس سنا ارسال شود تا مرد رأی قرار گیرد. اینک مواد ماده واحده و تبصره ایکه بتصویب مجلس سنا رسیده‌است لفاً ارسال می‌گردد.
- ماده واحده - قسمت اخیر ماده۲۰ قانون املاک مزروعی و مالیات بر در آمد مصوب ۲۹ تیر ماه ۱۳۲۸ از اول سال ۱۳۲۹ لغو و وزارت اقتصاد ملی در مورد درآمد اطاقهای بازرگانی کماکان طبق ماده ۲۲ قانون اطاقهای بازرگانی مصوب دوم تیر ماه ۱۳۲۱ عمل خواهد نمود
- تبصره - کلیه درآمد صدی یک اطاقهای بازرگانی پس از وضع حداکثر صدی سه برای هزینه وصول منحصراً بایستی بمصرف اختصاصی اطاق بازرگانی برسد ماده واحده و تبصره آن در جلسه روز چهارشنبه ۲۵ اردیبهشت ماه ۱۳۳۰ با اظهار نظر موافق به تصویب مجلس سنا رسیده‌است. نایب رئیس مجلس سنا -
- ماده واحده - قسمت اخیر ماده۲۰ قانون املاک مزروعی و مالیات بر در آمد مصوب ۲۹ تیر ماه ۱۳۲۸ از اول سال ۱۳۲۹ لغو و وزارت اقتصاد ملی در مورد درآمد اطاقهای بازرگانی کماکان طبق ماده ۲۲ قانون اطاقهای بازرگانی مصوب دوم تیر ماه ۱۳۲۱ عمل خواهد نمود
بیات صفائی - آن تبصره ایکه حذف شده بفرمائید قرائت کنند. (بشرح ذیل قرائت شد)
- تبصره - در هر شهر که مرکز شهرستان بوده و جمعیت آن از بیست و پنجهزار نفر متجاوز باشد دولت مکلف است بتدریج اطاق بازرگانی تأسیس نماید
صفائی - این تبصره مالی نیست و نظر مجلس سنا صحیح است.
رئیس - آقای نبوی.
نبوی - بنده وقتی اجازه گرفتم صحبت کنم که این تبصره را قرائت نکرده بودند می‌خواستم بطور کلی عرض کنم که آقایان کارهای بودجه‌ای و مالی را بعنوان مشاوره بسنا می‌فرستند ولی معنیش این نیست که اگر آنها نظری دارند ما توجه نکنیم چند دفعه بنده دیدم که در لوایحی که آنها نظر داده بودند ما توجه نکردیم ودر مجلس بدون اینکه توجهی بشود رأی گرفته شد بنده خواستم اینجا عرض کنم که از نظر مشورتی آقایان باید استفاده کنیم و آن نظر را در اینجا مطرح کتیم به بینیم مجلس شورا قبول می‌کند یا خیر البته اگر مجلس شورا قبول نکرد آن نظر مشورتی رد شده دراین موارد بایستی ما در آینده دقت کنیم که این تبصره هائی که جنبه مالی ندارد مثل همین تبصره ضمیمه کارهای مالی نشود که آنها برگردانند من خواستم این موضوع را جناب اقای رئیس تذکر بدهید
رئیس - وقتی که رأی نهائی گرفته شد ان تبصره چون غیر مالی است مجدداً به مجلس سنا فرستاده می‌شود و مجلس هم در موقع خودش تشخیص می‌دهد
- تعیین موقع و دستور جلسهٔ بعد و جلسه فوق العاده ختم جلسه
ویرایش۱۲ - تعیین موقع و دستور جلسهٔ بعد و جلسه فوق العاده ختم جلسه
رئیس - راجع به تقاضای دولت راجع به تمدید حکومت نظامی چون مطابق قانون حکومت نظامی باید در جلسه فوق العاده مطرح شود حالا هر روزی را که اقایان تعیین بفرمایند (صفائی - پنجشنبه را تعیین بفرمائید) پنجشنبه جلسه عادی است باید در یک جلسه فوق العاده مطرح شود چون روز سه شنبه هم تعطیل است و ۵شنبه هم قبلاً مذاکره شد که برای یکدوازدهم و سئوالات باشد (محمد علی مسعودی - عصر پنج شنبه را برای جلسه فوق العاده معین بفرمائید) پنجشنبه بعداز ظهر اگر آقایان موافق باشند (نمایندگان - مانعی ندارد) پس ساعت ۵ بعداز ظهر روز ۵ شنبه برای لایحه تمدید حکومت نظامی خوزستان بطور فوق العاده جلسه خواهد شد و الان هم چون عده کافی نیست بعنوان تنفس تعطیل می‌کنیم (مقارن ظهر جلسه بعنوان تنفس تعطیل و دیگر تشکیل نگردید)
رئیس مجلس شورای ملی - رضا حکمت.
پرسشهای نمایندگان
ویرایشریاست محترم مجلس شورای ملی
متمنی است مقرر فرمائید آقای وزیر خارجه در مجلس شورای ملی حضور بهم رسانیده پرسشهای زیر را پاسخ دهند
- ۱ - چرا تاکنون قرار داد منعقد بین دولتین ایران و عراق راجع به اداره کردن امور شط العرب که قرار بود دولتین معظمتین مشترکاً اداره کنند و کارمندان آن متساویاً یا ایرانی یا عراقی باشند و درآمد آن بالمناصفه تقسیم شود هنوز اجرا نشده‌است؟
- ۲ - وضع کنونی اداره امور شط العرب از چه قرار است؟
- ۳ - درآمد سالیانه بنگاه نامبرده چقدر است و بچه مصرفی می‌رسد و چگونه بازرسی می‌شود؟
- ۴ - کارمندان آن چند نفرند و چند کارمند ایرانی درآنجا مشغول کارند؟
- ۵ - عدم اجرای مفاد قرارداد نامبرده چه زیانهائی بکشور ایران رسانیده؟
- ۶ - مسئول این زیانهای مادی و معنوی کیست و چگونه باید جبران شود؟
مجید موقر
۳۰ - ۲ - ۲۲
ریاست مجلس شورای ملی
متمنی است مقرر فرمائید آقای وزیر جنگ در مجلس شورای ملی حاضر شده پرسشهای زیر را پاسخ دهد
- ۱ - رزم آرا که می‌گویند یک نقشه خطرناک عشایری داشته و در دوره زمامداری او بوده که نقشه اعزام محمد سعید خزعلی پسر شیخ خزعل معروف که نسبت خانوادگی هم با رزم آرا داشته چه طرح شده چه مجوزی و منظوری از این مأموریت داشته
- ۲ - محمد سعید خزعلی که هیچگونه سابقه اداری در ایران ندارد بلکه یر عکس سوابق ممتدی در ارتش عراق داشته و حتی بعنوان ورثه خزعل ادعای مالکیت این منطقه حساس مرزی را دارد باچه صلاح اندیشی از طرف لشگر خوزستان و ستاد ارتش به عنوان فرمانداری دشت میشان معرفی شده‌است؟
- ۳ - چرا عناصر خائن که برعلیه استقلال و تمامیت ایران قیام مسلحانه نمودند و فرزندان رشید ایرانی را در راه دفاع از میهن عزیز بخاک وخون آغشته ساختند مورد مرحمت و حمایت لشگر خوزستان قرار گرفته اند؟
- ۴ - جریان قیام مسلحانه این عناصر خائن در سال ۱۳۲۰و ۱۳۲۴از چه قرار بوده؟
- ۵ - وزارت جنگ چه اطلاعی از عملیات خائنانه ستون پنجم در خوزستان که از زمان جنگ تاکنون مشغول فعالیت و خراب کاری هستند دارد؟
- ۶ - وزارت جنگ چه اطلاعی دارد از همدستان خزعلی که از قاچاقچیان بدنام و بد سابقه خوزستان بوده و خیانتهائی مرتکب شده و جریان جنایات آنها در مجلس و در تمام مطبوعات مهم کشور منعکس شد و چرا لشگر آلت دست آنان قرار گرفته‌است؟
- ۷ - چرا فرمانده سایق لشگر خوزستان بدون هیچ مجوز قانونی در امور کشوری مداخله نموده و اصرار ورزیده شحص مشکوکی مانند محمد سعید خزعلی بر خلاف مصالح عالیه کشور بفرمانداری منطقه بسیار حساس مرزی دشت میشان گمارده شود؟
مجید موقر ۳۰/۲/۲۲
سئوال از آقای وزیر کشور
مقام منیع ریاست مجلس شورای ملی شیدالله ارکانه در جلسه (۲۲ اردیبهشت ۱۳۳۰ جناب آقای نخست وزیر ضمن بیانات مشروح خود فرمودند: که بعلت عدم امنیت عمومی و هرج ومرج برای مدت نامعلومی شخصاً در محوطه مجلس تحصن خواهند یافت بنده نفهمیدم که این تشکیلات عریض و طویل که بنام قوای تأمیینیه و انتظامی بر دوش ضعیف خلق تحمیل گردیده و هر سال مبالغ هنگفتی به این عنوان از بیت المال سهم می‌برد برای چه منظوری است؟
اگر قرار شود رئیس حکومت که خود ضامن امنیت قاطبه مردم است از ترس جان و بعلت نبودن امنیت در محوطه مجلس متحصن شود پس تکلیف مردم عادی و بی پناه چه خواهد بود؟
آیا این جریانات را جز بر عدم لیاقت هیئت حاکمه بر چیز دیگری می‌توان حمل کرد؟
تمنا دارم دستور اکید صادر فرمایند به آقای وزیر کشور اطلاع دهند تا در اسرع اوقات در مجلس حضور یافته و برای روشن شدن اذهان عمومی توضیحات کافی دهند
محمد رضا آشتیانی زاده
مقام محترم ریاست مجلس
راجع به انتخابات دوره ۱۶ مجلس شورای ملی بعضی از نقاط کشور سئوالی از دولت دارم تمنی دارم دستور فرمائید وزیر کشور در مجلس شورای ملی حضوور بهم رسانیده جواب بدهند
جواد گنجهٔ
ریاست محترم مجلس شورای ملی
خواهشمندم بجناب آقای وزیر دادگستری اطلاع فرمایند برای پاسخ بسئوال زیر در ظرف مدت مقرر قانونی در مجلس شورای ملی حضور بهم رسانند وزارت دادگستری نسبت به مجازات قاتلین خانواده حسینیان در ابرقو و رسیدگی به تظلم اولیای دم چه اقدام قانونی کرده‌است؟
ابوالفضل حاذقی
سئوال از دولت وسیلهٔ ریاست معظم مجلس شورای ملی جناب آقای دکتر مصدق نخست وزیر
بقرار اطلاع قسمت بهداشتی سازمان برنامه در وزارت بهداری موجودی گرد د. د. ت را که امسال محدود می‌باشد برای مصرف تهران و حومه اختصاص داده‌است در صورتیکه آنجناب اطلاع کامل دارند که دو استان گبلان و مازندران مالاریا خیز و مردم این سامان سالهاست با این بیماری خطرناک مواجه و حیات سلامت آنها در معرض تهدید است؟ اگر بپاس حق شناسی از مردم تهران که جنابعالی وکیل اول آنها هستید این تصمیم اتخاذ شده برای آنجناب صلاح نیست و اگر باید تمام اصلاحات منحصر به تهران باشد و از توجه به منافع حیاتی و تأمین سلامت مردم سایر نواحی غفلت گردد آن هم قطعاًصلاح دولت مصلحی مانند دولت آنجناب نیست، علیهذا خواهشمند است اگر موضوع صحیح است دستور فرمایند رفع این بی عدالتی شود و اگر صحیح نیست جناب آقای وزیر بهداری در مجلس مورد را تکذیب فرمایند
ابولقاسم امینی
ریاست محترم مجلس شورای ملی
مقرر فرمائید جناب آقای وزیر دادگستری برای پاسخ سئوال زیر در مجلس شورای ملی حضور یابند جناب آقای امیرعلائی وزیر دادگستری کابینه قبل سی نفر از قضات را منتظر خدمت و قریب به هفتاد نفر را بر خلاف رضایت انان منتقل و یا تغییر شغل داده‌است چون تغییر قضات بدین شکل و مخصوصاً با تنزل رتبه بر خلاف اصل استقلال قضات وقانون اساسی است که در نتیجه باعث تزلزل دستگاه دادگستری و از بین رفتن عدالت اجتماعی و یأس قضات صالح کشور می‌گردداز جناب آقای هیئت که شخصی با تجربه و واقف بموازین قضائی هستند پرسش می‌کنم:
- ۱ - انتظار خدمت وتغییر قضاتی که در دوره وزارت جناب آقای امیر علائی بعمل آمده‌است بنظر آنجناب موافق قانون اساسی و بصلاح دادگستری بوده‌است یا خیر؟
- ۲ - در صورتیکه این تغییرات را صحیح ندانید چه اقدامی برای جبران آن بعمل خواهیدآورد عبد الصاحب صفائی گزارش از کمسیون کشور به مجلس شورای ملی طرح قانونی راجع به اصلاح دو ماده از قانون تشکیل شهرداریها و انجمن شهرها و قصبات که بتصویب مجلس سنا رسیده در کمسیون کشور با حضور اقای وزیر کشور مطرح گردیده پس از مذاکرات لازمه ماده ۱۵ مصوب مجلس سنا عیناً و ماده ۲۹ با اصلاحاتی بقرار زیر تصویب گردیده که اینک گزارش آن را برای تصویب مجلس شورای ملی تقدیم می‌دارد: ماده ۱۵ دادن رأی مخفی است و همینکه رأی دهندگان باطاق انجمن یا شعبه وارد و واجد شرایط بودن او بدادن رأی تشخیص داده شد باید رای خود را با نهایت آزای شخصاً روی یکبرک از اوراقی که برای کار تهیه شده و در انجمن باو تسلیم می‌شود بنویسد ودر حضور انجمن در صندوق انداخته خارج شود
ماده ۲۹ - انجمن شهر با رأی مخفی یکنفر از بین خود یا از اشخاص خارج از انجمن در مرتبه اول با اکثریت تام و در صورتی که در نوبت اول اکثریت تام حاصل نشود در مرتبه دوم با اکثریت نسبی برای ریاست شهرداری بمدت دو سال انتخاب و بوسیله فرماندار به وزارت کشور معرفی می‌نماید. چنانچه از اعضاء انجمن کسی بعنوان شهردار انتخاب شد و قبول نمود خودبخود از عضویت انجمن شهر مستعفی شناخته می‌شود و نفر بعد که حائز اکثریت بوده بجای او عضو انجمن شهر خواهد شد. تبصره‌های این ماده به قوت خود باقی است
مخبر کمسیون کشور - امیر قاسم فولادوند
- -*-*-*
کمسیون محاسبات مجلس شورای ملی بریاست آقای شوشتری در جلسات عدیده تشکیل گردیده و بلوایح تفریغ بودجه سنوات ۱۳۲۱/۲۲/۲۳/۲۴/۲۵/۲۶/۲۷مجلس شورای ملی را مطرح نموده با توضیحاتی که از طرف آقای مهربان مهر رئیس حسابداری کل مجلس داده شدصحت محاسبات هفت ساله مورد رسیدگی و تصدیق قرار گرفت و تفریغ بودجه‌های سنوات مزبور تصویب گردید و گزارش آنها قرار شد هر یک جداگانه به مجلس شورای ملی تقدیم شود روز یکشنبه ۲۹ اردیبهشت ۱۳۳۰ قبل از ظهر کمسیون عرایض منتخبه از شعب تشکیل گردید و هیئت رئیسه خود را از اینقرار انتخاب نمود
- آقای معدل رئیس
- آقای مکرم نایب رئیس
- آقای حاذقی مخبر
- آقای مکی منشی.