مذاکرات مجلس شورای ملی/دورهٔ ۱۶/جلسهٔ ۱۹
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل متن قوانین – تصویبنامه‌ها – صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی – مذاکرات مجلس سنا
اخبار رسمی – فرامین – انتصابات – آیین‌نامه‌ها – بخشنامه‌ها - آگهی‌های رسمی و قانونی سوالات
سال ششم – شماره ۱۵۲۰
مدیر سیدمحمد هاشمی
شنبه ۲۱ اردیبهشت ماه ۱۳۲۹
دوره شانزدهم قانونگذاری
شماره مسلسل ۱۹
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه ۱۹
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۳ شنبه دوازدهم اردیبهشت ماه ۱۳۲۹
فهرست مطالب:
- ۱ - تصویب صورت مجلس هفتم اردیبهشت
- ۲ - اجرای مراسم تحلیف از طرف سه نفر آقایان نمایندگان
- ۳ - بیانات قبل از دستور - آقایان : صفوی و پیراسته و دکتر جلالی و دولت آبادی
- ۴ - سؤال آقای اسلامی راجع به اعتصاب دانشجویان دانشکده پزشکی از وزارت بهداری و جواب آن
- ۵ - سؤال آقای کشاورز صدر راجع به پرونده‌های آقای احمد قوام از وزارت دادگستری و جواب آن
- ۶ - طرح گزارش کمیسیون قوانین دارایی راجع به شور اول فروش خالصجات
- ۷ - تقدیم دوفقر ه لایحه ازطرف آقای وزیر دارائی
- ۸ – تعیین موقع و دستور جلسه بعد ـ ختم جلسه
مجلس دوساعت و ده دقیقه قبل از ظهر بریاست آقای گنجه (نایب رئیس) تشکیل گردید.
مجلس دوساعت و ده دقیقه قبل ازظهر بریاست آقای گنجه (نایب رئیس) تشکیل گردید.
- تصویب صورت مجلس هفتم اردیبهشت
ویرایش۱- تصویب صورت مجلس جلسه هفتم اردیبهشت
نایب رئیس ـ اسامی غایبین جلسه گذشته قرائت می‌شود (بشرح ذیل قرائت شد)
غایبین با اجازه ـ آقایان: حسین فرهودی ـ مرتضی حکمت ـ محمد علی منصف ـ ابوالفتح قهرمان عبدالحمید سنندجی ـ عسگر صاحب جمع ـ عبدالوهاب اقبال ـ صمد سودآور ـ سلطانی،
غایبین بی اجازه ـ آقایان: محمد علی نصرتیان احمد دهقان ـ محمد ابریشم کار ـ معدل ـ موسوی ـ ثقه الاسلامی ـ علی‌محمد غضنفری ـ
دیرآمدگان بی اجازه ـ آقایان: دکتر مصباح‌زاده ـ ۳۰ دقیقه حسن اکبر یکساعت ـ علی‌محمد دهقان ۴۵ دقیقه ـ شهاب خسروانی ۳۰ دقیقه.
نایب رئیس ـ آقای کشاورز صدر
کشاورز صدر ـ بنده می‌خواهم عرض کنم که آقای غضنفری مریض بستری است دستور بفرمایید جزو غایبین با اجازه نوشته شود
نایب رئیس ـ در نظر گرفته می‌شود، نسبت بصورت جلسه هفتم اردیبهشت اگر اعتراضی آقایان دارند بفرمایند.
دکتر علوی ـ استدعا می‌کنم کلمه (موضوع شد) را به (مرجوع شد) اصلاح بفرمایند.
نایب رئیس ـ در نظر گرفته می‌شود آقای کشاورز صدر بفرمایید.
کشاورز صدر ـ بنده عرضی نداشتم همین تذکر را می‌خواستم بدهم.
نایب رئیس ـ آقای نبوی در صورت جلسه فرمایشی دارید؟ بفرمایید.
نبوی ـ در ضمن اظهارات بنده در جلسه اسبق ذکر شده بایستی در قانون مطلب استناد شده باشد بنده عرض کردم انشاءالله شده باشد، گویا آقایان بد شنیده‌اند، استدعا می‌کنم اصلاح بفرمایید.
نایب رئیس ـ در صورت مجلس اصلاح می‌شود آقای شوشتری بفرمایید.
شوشتری ـ در این صورت مجلس یکی دو تا از عبارات من افتاده ویکی هم همچو تصور می‌کنم اشتباه شده‌است نوشته شده قانونی ندانستم راجع بانتخابات تهران، قانونی ندانستم قانونی نمی‌دانم باید نوشته شود یکی این است یکی در قسمت موخرش اظهار کردم من شخصا عقیده مخصوصی دارم که تا قانون انتخابات اولیه را ابطال ننماید انتخابات فعلی یعنی انتخابات دوم قانونی نیست که نیست یکی هم راجع به آقای عماد ممتاز اظهار کردم نوه محروم میرزا رضا قلیخان وزیر است لغت وزیر افتاده‌است.
نایب رئیس ـ در تجدید چاپ اصلاح می‌شود. آقای قاسم فولادوند
قاسم فولادوند ـ بنده فعلا عرضی ندارم.
نایب رئیس ـ آقای دکتر راجی
دکتر راجی ـ طبق تلگرافی که بمن رسیده‌است نسبت به سهمیه‌ای که وزارت بازرگانی در نظر گرفته برای اتومبیل‌ها سهم زیادتری قایل شده و برای ماشینهای کشاورزی سهمیه کمتری بنده عین تلگراف را تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
نایب رئیس ـ به کمیسیون اقتصاد ملی فرستاده می‌شود. صورت مجلس جلسه هفته اردیبهشت تصویب می‌شود.
ـ اجرای مراسم تحلیف از طرف سه نفر آقایان نمایندگان
ویرایش۲ـ اجرای مراسم تحلیف از طرف سه نفر آقایان نمایندگان
نایب رئیس ـ حالا دو یا سه نفر از نمایندگان محترم که تازه به مجلس شورای ملی وارد شده‌اند مراسم تحلیف را شروع خواهند کرد آقایان اللهیار صالح شیبانی ـ گیو.
کشاورز صدر ـ بنده طبق اصل یازده قانون اساسی اخطار دارم.
نایب رئیس ـ بفرمایید.
کشاورز صدر ـ می‌خواستم عرض کنم حالا که آقایان آمده‌اند جناب آقای صالح و تیمسار شیبانی (آشتیانی‌زاده ـ تیمسار نیستند) قربان ما ارادت بهر دو داریم مردمان خوبی هم هستند. تقاضای بنده این است برای اینکه تکمیل بشود این اصل را که مجلس پذیرفت، چند نفر از آقایان هم که بر طبق ماده ۱۲ درهیئت رئیسه قسم یاد کردند که آن درست نیست آن آقایان را هم دستور بفرمایید صورتشان را بیاورند و اینجا قسم یاد کنند.
نایب رئیس ـ آقای صالح و آقای شیبانی و آقای گیو. (در این موقع کلام الله مجید را با احترامات لازمه به مجلس آورده روی میز خطابه گذارده و حضار باحترام آن قیام نمودند) متن قسم نامه بشرح ذیل توسط آقای اللهیار صالح قرائت و دو نفر آقایان دیگر آنرا تکرار نمودند (اشخاصی که در ذیل امضاء منیماییم خداوند را بشهادت می‌طلبیم و بقرآن قسم یاد می‌کنیم مادام که حقوق مجلس و مجلسیان مطابق قانون اساسی محفوظ و مجری است تکالیفی را که بما رجوع شده‌است مهما امکن با کمال راستی و درستی وجد و جهد انجام بدهیم و نسبت باعلیحضرت شاهنشاه متبوع عادل مفخم خودمان صدیق و راستگو باشیم و باساس سلطنت و حقوق ملت خیانت ننماییم و هیچ منظوری نداشته باشیم جز فواید و مصالح دولت و ملت ایران) اللهیار صالح، شیبانی، گیو. (آقایان اللهیار صالح و شیبانی و گیو قسم نامه را امضاءنمودند)
ـ بیانات قبل از دستور آقایان: صفوی و رفیع و پیراسته و دکتر جلالی و دولت آبادی
ویرایش۳ـ بیانات قبل از دستور آقایان: صفوی و رفیع و پیراسته و دکتر جلالی و دولت آبادی
نایب رئیس ـ حالا با موافقت آقایان نطقهای قبل از دستور شروع می‌کنیم، آقای صفوی،
صفوی ـ اخیرا که مسافرتی به عراق کرده و به عتبات عالیات مشرف شدم در آن حدود در اطراف مناسبات و روابط ما با کشورهای عربی و ممالک اسلامی مذاکراتی در جریان بود و شهرت‌هایی بود و سوء تفاهم‌هایی ایجاد شده بودکه کاملا برخلاف حقیقت و واقع بود و این انتشارات که گاهی هم در بعضی مطبوعات خارجی منعکس و شاید بمنظور ایجاد نفاق بین کشورهای اسلامی باشد باید تکذیب شود و اگر سوءتفاهمی ایجاد کرده باشند رفع گردد و حقیقت امر روشن شده باشد. ما همیشه سعی کرده‌ایم روابط صمیمانه و دوستانه با تمام کشورهای خارجه داشته باشیم و مخصوصا با دول همجوار و کشورهای برادر هم کیش دارای علاقه و محبت و صمیمیت بوده و همواره برای استحکام بنیان دوستی و روابط حسنه جدیت کرده‌ایم و در موارد مختلف امتحان صمیمت و دوستی خودمان را از هر جهه داده‌ایم وهمیشه و در هر موقع خواهان ترقی و سعادت ملل مسلمان وبرادران هم کیش و هم آئین خودمان بوده‌ایم وجای نهایت تاسف است که در حسن نیت ملت ایران و رویه دوستانه که دولت شاهنشاهی با کلیه ممالک عربی و ملل اسلامی داشته و دارد تردید شود و سوءتفاهمی ایجاد گردد. این نکته مسلم است که دویست و پنجاه میلیون سیصد میلیون دنیا به ارواح اتفاق و اتحاد و یگانگی و وحدت نظر کامل می‌توانند به اوج ترقی و سعادت نایل گردد وباید همه دست برادری و صمیمیت به یکدیگر بدهند و در سایه اتفاق و اتحاد منافع خودشان را محفوظ دارند ماهم همیشه برای ایجاد صمیمیت و وحدت نظر بین کلیه مسلمین جدیت داشته‌ایم مقامات سیاسی و ملی و مطبوعات ایران نیز همیشه این رویه را تعقیب کردم و دست برادری و دوستی بجانب کلیه کشورهای دوست وبرادر و هم کیش دراز کرده و اگر خدای نخواسته گرفتاری و پیش آمد ناگوار و خلاف انتظاری برای آنها روی داده چه درمجلس شورای ملی ایران و چه در مطبوعات اظهارهمدردی وعلاقمندی شده‌است. من تصور می‌کنم راجع به انتشارات اخیر و سوء تفاهمی که ایجاد شده‌است سفارت کبرای شاهنشاهی ایران در عراق با دقت نظر و توجه مخوصی که آقای شایسته سفیر کبیر ایران در عراق دارند گزارشات لازم و جامع به وزارت امور خارجه ارسال داشته و اولیای دولت را از چگونگی امر مستحضر داشته‌اند ـ آقای شایسته سفیر کبیر دولت شاهنشاهی در عراق اززجال لایق خدمتگزار و مطلع باوضاع و احوال عمومی می‌باشند و البته باید نظریات وطن و احوال عمومی می‌باشند و البته باید نظریات وطن پرستانه که اظهار می‌شود باید مورد توجه قرار گیرد حالا من نمی‌دانم وزارت امور خارجه چه اقدامی کرده‌اند و برای رفع سوء تفاهمی که ایجاد شده چه نظری اتخاذنموده‌اند نمی‌دانم با کمیسیون امور خارجه مجلس شورای ملی مذاکراتی شده و جناب آقای قائم‌الملک رئیس محترم کمیسیون امور خارجه را مستحضر داشته‌اند یا خیر؟ در هرصورت ما رویه دوستی و یگانگی را با کلیه کشور اسلامی و ممالک عربی تعقیب می‌کنیم و امیدواریم در حسن نیت ماهم شبهه و تردیدی حاصل نگردد. موضوع دیگر که تذکر آن را لازم می‌دانم توجه بیشتری است که باید از طرف وزارت فرهنگ برای توسعه و رفع نواقص فرهنگی ومدارس ایرانیان در عراق به عمل آید خیلی خشنودم که جناب آقای کیهان وزیر فرهنگ حضور دارند. مدارس ایرانیان در عراق از مدتها به اینطرف تاسیس گردیده در بصره کاظمین علیه السلام ـ بغداد کربلا ونجف اشرف دبستانهای شش کلاسه ایرانیان خدماتی را عهده دار هستند. دبستان دولتی علوی در نجف اشرف که درحدود ۴۰۰ نفر اطفال ایرانی‌ها در آنجا تحصیل می‌کنند در سال ۱۳۲۷ قمری تاسیس گردید. و همه ساله عده ازاطفال با اخذ گواهینامه شش ساله از این دبستانها خارج شده و در دبیرستان سه کلاسه بغداد بتحصیل می‌پردازند و اکنون هستند بعضی از کارمندان ادارات دولتی عراق که از دبستان علوی ایرانیان در نجف اشرف هستند مقدماتی را تمام کرده و با گواهی نامه خارج شده‌اند و چون دبستانهای بصره ـ کاظمین بغداد ـ کربلا ـ نجف و دبیرستانها آنجا عهده دار خدمات فرهنگی زیادی است وعده زیادی از اطفال ایرانی‌ها در آن حدود اطفال خودشان را به این مدارس فرستاده ومشغول تحصیل هستند خوشوقت هستم که جناب آقای کیهان وزیر محترم فرهنگ هم تشریف دارند و در حضورشان عرض می‌کنم شایسته‌است وزارت فرهنگ توجه بیشتری به پیشرفت امور فرهنگی در عراق و رفع نواقص مدارس بنماید و نظریات سفارت کبرای شاهنشاهی و وابسته فرهنگی ما را مورد عنایت قراردهد و برای تشیید مناسبات فرهنگی بین کشور ایران و کشور عراق اقدام ننماید. سال گذشته با جدیت سفارت کبرای شاهنشاهی در عراق و مساعی آقای شایسته یک عده از دانش آموزان عراقی به ایران آمده و در پایتخت از طرف وزارت فرهنگ پذیرائی و بنگاههای فرهنگی را بازدید کرده در مراجعت ازحسن پذیرائی ومهمان نوازی ایرانیان و توسعه فرهنگ توضیحاتی داده‌اند که باعث خشنودی عموم هم میهنان ما در عراق شده‌است البته وزارت امور خارجه و وزارت فرهنگ توجه خواهند نمود که روابط فرهنگی ما با کشورمان بیش ازپیش توسعه پیدا کند (شوشتری ـ در تمام شهرستانها از آنها پذیرائی کردند) مطلب دیگری که می‌خواهیم عرض کنم و توجه وزارت راه وجناب آقای دکتر اقبال وزیر راه را که متاسفانه تشریف ندارند معطوف سازم راجع به خرابی راه از مرز خسروی تا تهران است. این راه در موقع جنگ اسفالت شده و بعد در اثر ایاب و ذهاب زیاد و عدم توجه برای نگاهداری و تعمیرات آن بکلی خراب و شاید از ۵۰۰ و ۶۰۰ کیلومتر را پنجاه کیلومتر آن سالم و بدون دست‌انداز نباشد. اتومبیل و کامیونهای زیادی که در این راه عبور و مرور می‌کنند در مدت کوتاهی بکلی فرسوده و از بین می‌روند و اگر به این رویه بگذرد در آتیه نزدیکی غیر قابل عبور خواهد کرد. نظر به اینکه به جدیت آقای دکتر اقبال وزیر راه اطمینان دارم تقاضا می‌کنم دستوراکید تعمیر این راه و اسفالت ده دوازده کیلومتر راه بین بوشهر و بهمنی که در سال گذشته کتبا و شفاها از ایشان تقاضا کرده‌ام بفرمایند را ه بهمنی ببوشهر اهمیت زیادی دارد واز مردم بوشهر هم عوارضی بعنوان اسفالت راه گرفته می‌شود و تقاضا می‌کنم آقای اردلان وزیر محترم کشور به آقای دکتر اقبال وزیر راه یاد آوری نمایند که زودتر این راه را اسفالت کنند. نمایندگان ـ صحیح است.
نایب رئیس ـ آقای رفیع بفرمایید.
حاج آقا رضا رفیع ـ چون نامی از من بردند خواستم توضیح بدهم، دومرتبه‌است که در مجلس آقایان سؤال می‌کنند از کمیسیون خارجه که این موضوع به اطلاع آنجا رسیده‌است اطلاع دارید یاخیر؟ من مخصوصا می‌خواستم از مقام ریاست تقاضا کنم که در کمیسیون خارجه را بگویید به بندند (صحیح است) برای اینکه بهیچوجه دولت رجوع نمی‌کند، نمی‌فرستد، سؤال نمی‌کند در یک همچو موضوع مهمی بدون اینکه داخل مذاکره بشود. قبول کردند، گفتند، نگفتند، اینها باید بدانند که این موضوع رسمیتی ندارد مادامی که در مجلس تصویب نشده‌است (صحیح است) کمیسیون خارجه اگر صلاح دانست تقاضا خواهد کرد مجلس سری تشکیل بشود با اجازه نمایندگان یک موضوعی عملی شود باید دلایل خودشان را بیایند در آنجا ذکر کنند اینطور نخوانده، نفهمیده، نشسته یک دفعه تکذیب کنیم. تصدیق کنیم، بعضی از اقایان بدون اطلاع مجلس بدون اطلاع دولت نطقهائی می‌کنند در دنیا بودن اینکه به آقایان اطلاع داده باشند ممکن است ملت را بزحمت بیندازند، حق ندارند، باید اگر می‌خواهد بگوید اجازه بگیرد از وزارت خارجه، وزیر امور خارجه بیاید در کمیسیون امور خارجه یا نمایندگان صحبت بشود آنوقت یک اظهاراتی بکنند اجازه ندارند که نطقهای بی ربط کنند، من نمی‌خواهم بگویم که طرفدار که هستم، مابهر ملتی که باما دوستی کند دوستیم (صحیح است) هر ملتی که بما عداوت کند یا او عداوت می‌کنیم (صحیح است) شخصا یک سفیری حق ندارد بدون اطلاع دولت و بودن اطلاع ملت یک اظهاری در یک جائی بکند (صحیح است)
وزیر دادگستری ـ آقای کشاورز صدر و آقای مجید موقر سوالی کرده بودند اجازه بفرمایید جواب داده شود.
نایب رئیس ـ آقا اجازه بفرمایید نطقهای قبل ازدستور تمام بشود بعد. آقای پیراسته بفرمایید
پیراسته ـ بنده قبلا سؤالی از آقای وزیر دادگستری دارم که تقدیم مقام ریاست می‌کنم که به وزارت دادگستری فرستاده شود که برای جواب در مجلس حاضرشوند. عرض کنم تا آنجا که بنده اطلاع دارم علاوه بر پرونده‌هایی که تابه حال تقدیم مجلس شده و مورد مذاکره قرار گرفته راجع باتهام آقای قوام السطنه یک مقدار پرونده‌های دیگر هم در دیوان کیفر موجود است که اخیرا حاضر شده‌است و تکمیل شده‌است وبا مدارک و دلایل قویه‌است استدعا می‌کنم از جناب آقای وزیر دادگستری که آن پرونده‌ها راهم به مجلس شورای ملی تقدیم کنند، عرض دیگرم این است که متاسفانه رعایت قانون آنطور که باید از طرف دولتها نمی‌شود. موارد عدیده‌ای هست که دولتها قوانینی را که مجلس تصویب کرده‌است توشیح شده، بدون هیچگونه مجوزی راکد گذاشته‌است از این قبیل زیادهست بنده می‌خواهم عرض کنم عدم اجرای قانون جرم است و دولت اگر یک قانون را دید ناقص است یا در اجرای آن به اشکال برمی‌خورد باید بیاید از مجلس اجازه بگیرد و طبق نظر مجلس اجرا کند نه اینکه هر قانونی را دلش خواست اجرا بکند و هرکدام را نخواست اجرا نکند، موارد عدیده هست که فعلا دو نمونه بارز آن را که مورد علاقه طبقه تحصیل کرده و هم مفید به حال این مملکت است عرض می‌کنم یکی این است به طوری که آقایان نمایندگان محترم مستحضرند در دوره چهاردهم مجلس شورای ملی قانونی گذشت که طبق آن دولت مکلف است دوره دکترای دانشکده حقوق را دنبال وتاسیس کند (صحیح است) این قانون روشن و صریح است و ابهامی ندارد دولت را مکلف کردند آمدند این دوره را تشکیل دادند از هر نفری صد تومان گرفتند بعد بدون هیچگونه مجوزی آمدند در این جارا بستند بنده از جناب آقای وزیر فرهنگ جدا ومصرا می‌خواهم که این موضوع را یادداشت کنند و بیایند اینجا جواب بدهند که چرا یک قانونی که دولت را مکلف کرده‌است اجرا کند تا به حال اجرا نکرده در هر صورت همینطوری که عرض کردم اگر یک قانونی به اشکال برخورد باید بیاورند در مجلس و کسب اجازه کنند (صحیح است) نه اینکه چون دلشان خواست اجرا نکنند، این صحیح نیست عرض دیگرم این است که باز یک قانون دیگری را که گذشته و تصویب شده و دولت هم مکلف بوده اجرا بکند و اجرا نکرده راجع بیک طبقه محروم و یک طبقه خدمتگذار این جامعه یعنی قضات این مملکت است، حقوق قضات دادگستری مطابق ماده ۲۶ قانون متمم بودجه سال ۱۳۲۲ حداقل پایه قضائی یک هزار ریال تعیین شده که پایه‌های بالاتر حقوق پایه مادون به اضافه ربع آن می‌باشد این روشن است و وزارت دارایی از سال ۲۲ تابه حال ۷ سال است قانون را اجرا نکرده‌است یک عده‌ای رفته‌اند بدیوان کشور شکایت کرده‌اند و دیوان کشور هم حکم داده معهذا باز اجرا نکرده‌اند بعنوان این که بودجه نداریم وزارت دارایی که هر روز از مال این مملکت حاتم بخشی کرده و می‌کند حالا برای پرداخت حقوق چندین نفر قضات دادگستری از پرداخت آن خودداری می‌کند بنده اطلاع دارم که این حقوق البته برای قضات کافی نیست و آن طوری که اطلاع دارم در زمان دولت گذشته و در زمان وزارت آقای دکتر سجادی یک لایحه‌ای تهیه شده و جناب آقای هیئت هم آن را تایید فرموده‌اند وبنده در موقع طرح ۲ دوازدهم به جناب آقای هیئت عرض کردم که این طرح را بیاورند به مجلس و با توجهی که مجلس بوضع دادگستری دارد قطعا تصویب خواهد کرد و حالاهم عرض می‌کنم که این را هر چه زودتر به مجلس بیاورند وهمانطوری که عرض کردم اگر مجلس مخالفتی بکند از این نظر است که این حقوق کم است برای قضات. عرض دیگرم این است که موضوعی که جزو مسائل روز شده‌است و تا به حال توجه زیادی به آن نشده‌است این است که الان چند روز است که عده‌ای از مفید ترین وبهترین ونخبه ترین جوان‌های این مملکت یعنی دانشجویان دانشکده پزشکی سر درسشان حاضر نمی‌شوند و بهترین ایام عمرشان را که تحصیل است اینها بطور اعتصاب می‌گذارند ایام تحصیلی خود را بیهوده تلف می‌کنند بنده می‌خواهم عرض کنم که این دانشجویان عزیز و محترم اند و بای احساساست آنها را همیشه عزیز و محترم داشت بخصوص که مربوط بامور تحصیلی وحرفه‌ای خودشان باشد و بسیار متاسفم که وقت یک عده‌ای دانشجو که بایستی صرف تحصیل بشود آنهم رشته شریف پزشکی که مملکت ما نهایت احتیاج را به آنها دارد آنها وقتشان صرف اعتصاب بشود و نتوانند سر درسشان حاضر بشوند (قبادیان ـ حق با آنها است) بنده منظورم این است که هرچه زودتر تکلیف این دانشجویان معلوم بشود ودر این موقع که موقع امتحانات است و موقع بسیار حساسی است از نظر یک نفر دانشجو این محصلین باز نمانند و مخصوصا یک نکته‌ای می‌خواهم از این جا بدانشجویان عزیز عرض کنم و آن این است که همانطور که دانشجو عزیز و محتر م است استاد دانشگاه هم عزیز و گرامی است نتیجه زحمات استاددانشگاه است که دانشجوی خوب تربیت می‌کند بنابراین من می‌خواهم که به نام یک نفر از علاقمندان به دانشگاه و به نام یکی از رفقای آن دانشجویان عرض کنم که بهتر است چون یک قسمتی از مستدعیاتشان تا اندازه انجام شده به این اعتصاب خاتمه بدهند وبنشینند در یک محیط صلح وصفا و دوستی با استادانشان این موضوع را حل کنندومعتقد نیستم که مطالبی یا در اینجا یا در مطبوعات منعکس بشود که یا دانشجویان راعصبانی کند یا استادان عزیز دانشگاه را عصبانی کند، استاد دانشگاه محترم است همه ماها هم به آنها احترام می‌گذاریم هم بدانشجویان و معتقد نیستیم (باز هم تاکید می‌کنم) که مطالبی در مجلس و در مطبوعات عنوان بشود که دلسردی و خدای نخواسته بشود عرض دیگری هم دارم این است موضوعی که مورد علاقه عده زیادی از مردم است و واقعا باعث زحمت شده‌است و مخصوصا توجه به جناب آقای وزیر دادگستری را جلب می‌کنم این قانون کیفر گرانفروشان است، این قانون بسیار خوب و با کمال حسن نیت تدوین شده ولی متاسفانه باعث و وسیله سوءاستفاده شده‌است و تا به حال در مورد یکی از محکومین یا گرانفروشان بزرگ اجرا نشده‌است (نمایندگان ـمثل سایر قوانین) و این کار وسیله زحمت یک عده از مردم را بوسیله مامورین فراهم کرده بنابراین بنده خواهشی که دارم این است که هر چه زودتر فکری بکنید یک لایحه‌ای به مجلس بیاورید که هم گرانفروشان تعقیب بشوند و از این کار جلوگیری بشود و هم دست مامورین از گریبان این کسبه جزء بیچاره کوتاه بشود، عرض دیگرم این است که می‌خواهم توجه مجلس شورای ملی بیک نکته اساسی جلب کنم، در سالهای اخیر در آنموقعی که واقعا امیدوارم دیگر هیچوقت برای مملکت تجدید نشود و روزگاری که یک دسته از اجامر و اوباش بر ما حکومت می‌کردند در آن موقعی که مزدوران اجنبی کارگران و دستجات دیگر را که از اوضاع ناراضی بودند اغفال کرده بودند و یک محیط ترور و وحشتی بوجود آورده بودند یک دسته عناصر وطن پرست بعکس بعضی از رجال تا صالحی که می‌رفتند د رمملکت اسلامی در مملکتی که مطابق قانون اساسی مذهب آن اسلام است در مجلس علنی بسلامتی پیشه وری خائن که این مجلس رای بخیانتش داد و ملت ایران همیشه اورا محکوم کرد وسلامتی پیشه وری در مجالس عمومی شراب می‌خوردند و می‌گفتند حضرت آقای پیشه وری شما در زندگی هنوز ترک اولاتی نکرده‌اید علی رغم این دسته یک رسته‌ای آمدند حس وطن پرستی بسر آنها غلبه کرد توافق پیدا کردند که متراکم بشوند دور هم جمع بشوند و شروع کنند بمبارزه باعوامل مزدور و خائن اجنبی، پیشقدم این دسته یک عده کارگر بودند، کارگرانی که نان شب نداشتند کارگرانی که در این مملکت از هر چیز محروم بودند و امروز هم محرومند، این کارگران اتومبیل نداشتند این کارگران حرص مقام نداشتند، خانه نداشتند، جناب بودند واین کارگران را وطن پرستی و شاه دوستی جمع کرد دور هم و مبارزه کردند، کشته دادند و در راه مبارزه با آن عناصر اتحاد خودشان را حفظ کردند، اتحادیه‌ای تشکیل دادند به نام اتحادیه سندیکای کارگران و کشاورزان ایران البته نمی‌خواهم بگویم هر چه اتحادیه هست همه جزو این اتحادیه می‌باشد یک دستهای از آنها متشکل شدند مبارزه کردند متاسفانه کارگران بجای اینکه از طرف دولت تشویق بشوند بجای این که بهشان نان بدهند بجای این که قانون کار را برایشان اجرا بکنند روز بروز مورد فشار دولت حاضر قرار می‌گیرند اتحادیه اسکی که همان سندیکای کارگران و کشاورزان ایران است موردکمال تضییق دستگاه شهربانی است حتی بتصدیق جناب آقای وزیر دادگستری و چند نفر دیگر از آقایان که اینجا تشریف دارند از رژه اول ماه مه کارگران جلوگیری شده‌است این صحیح نیست کارگری که آمده‌است در موقع سخت و باریک برای این مملکت مبارزه کرده حالا باید چکارش کرد باید تشویق کرد نه آنکه فشار بآنها وارد آورد این صحیح نیست من توجه دولت را نسبت به این موضوع جلب می‌کنم که هرچه زودتر تضییقات دولت و شهربانی را رفع کنند عرض دیگرم که از حضور جناب آقای وزیر دارایی استفاده می‌کنم و عرض می‌کنم این است متاسفانه یک وقتی هم در برنامه کابینه آقای ساعد هم عرض کردم این گندمهائی که خریده شد این باید بمصرف صحیح برسد و بنده همان موقع متدکر شدم که بهتر این است که این گندمها را در انبار نگذارید و بزارع بدهید که هر چه زودتر بمصرف کاشت برسد (فقیه‌زاده ـ این گندم قابل کاشت نیست) از گندم خودمان برای کاشت بدهند ودرعوض این گندمها را برای نان در هرصورت بنده راجع بحوزه انتخابیه خودم مکرر به وزارت دارایی مراجعه کردم و جناب آقای گلشائیان هم دستور فرمودند بنده از آن آقای مدیر کل غله که عضو شریفی اورا تشخیص دادم آقای و توق تشکر می‌کنم و کمکی که ببخش مزلقان ساوه کردند که پنجاه هزار نفر جمعیت دارد البته مؤثر بود ولی خیلی ناچیز است د راثر ۱۵۰ مرتبه مراجعه ببنده ۱۵۰ تن گندم دادند یکی از مالکین آمد سند داد که سرخر من گندم بدهد بنده هرچقدر عرض کردم که این ۱۵۰ تن گندم کافی نیست کمی گوش به حرف من نداد بنده از جنابعالی مخصوصا خواهش می‌کنم مامور بفرستید به بیند اگر مردم گرسنه‌اند اگر مردم بیچاره‌اند بآنها غله بدهید که این کارگرها نیایند به تهران این مملکت اینجوری است هرچه حالا داد و فریاد می‌کنی کسی بحرفت گوش نمی‌دهد حتی بهش قرض نمی‌دهند که دو مرتبه ازش بگیرند اما وقتی که آمد بتهران با قید دو فوریت لایحه میاورند که باید بهشان نان بدهیم برایشان جا درست بکنیم تا موقعی که آنها بتهران نیامده‌اند تا موقعی که گرسنگی بهشان فشار نیاورده که بیایند بتهران باید بهشان کمک کرد تا موقع که این کارگران د رمحل گرسنه هستند هیچکس توجه نمی‌کند ولی وقتی که میایند به تهران همان طوری که عرض کردم لایحه با قید دو فوریت میاورند به مجلس که آقا کارگران بیکارند. آقا چند تن گندم در موقع آنهم مفت ندهید باو بدهید که سرخرمن از او بگیرید که او هم مجبور نشود از گرسنگی بتهران بیاید بنده این را خدمت آقای وزیردارایی عرض می‌کنم و خواهش می‌کنم که توجه بکنند که این مقداری را که در مملکت زیادی است این را بدهند به کشاورزان که در همان ده خودشان بخورند و به تهران نیایند و بی‌جهت زحمت خودشان و اشکال برای دولت و ملت فراهم نکنند عرض دیگری ندارم
نایب رئیس ـ آقای دکتر جلالی
دکترجلالی ـ در این یکی دو روزه باز ناظر اوضاعی بودم که مرا قدرت تحمل از دست داد و ناچار شدم که چند لحظه وقت گرانبهای مجلس را مشغول دارم قریب به پانزده روز قبل (بشما جناب آقای نخست‌وزیر) متذکر شدم که وضع دانشجویان دانشکده پزشکی را روشن بفرمایند این آقایان طبق فاضله و موثره کشورند و بر همه واجب است بایشان با دیده احترام بنگرند نوابغ آتی از این دسته بیرون خواهد آمد افتخارات ما را این طبقه تامین خواهند نمود بحرف حسابی ووارد این دسته گوش ندادید موضوع بسیار کوچکتر از آن بود که به مجلس برسد و حق بود در دولت پایان پذیرد متاسفانه شدت بی اعتنائی آقایان بامور موجب گردید که این ثمره تلخ ببار آید ممکن است وزارت بهداری هم محق باشد و بیمارستانها یش یا مشمول قانون آبان ۱۹ نباشد و یا وقف و متعلق بخودش نباشد ولی تهیه وسیله و برنامه ایکه تامهر ماه یعنی شروع سال تحصیلی مهلت دارد کار مشکلی نبوداین آقایان به بهداری و غیره کاری ندارند می‌خواهند مراحل تحصیل بالینی خود را نیز طی نمایند اگر همت و حسن نیت باشد بسیار ساده وآسان است که کار را سر وصورتی داد می‌خواهند کارورز رسمی باشند وزارت بهداری هم معاذیری وارد دارد بعلاوه پزشکانی که در آن بیمارستانها کار می‌کنند موردلزوم این دستگاهها می‌باشند اصلا دولت می‌توانست بدون اینکه وارد این بحث بشود راه حلی تهیه نماید ـ بدیهیست ممکن است عده هم از این وضع سوء استفاده کنند ولی گناه از شماست که تابه حال آن را کوچک شمردید والا دانشجو و تمام مظاهرش مورد اهمیت دنیاست وقتی دانشجو یان حسن نیت نشان می‌دهند و برای انکه تشنجی در کشور ایجاد نشود و همکاران وزارت بهداری ایشان هم از کار مفید خود باز نمانند به این امر اکتفا می‌کنند که فقط این کارورزی را رسمی تلقی کنند هیئت رئیسه مجلس شورا یملی هم دانشکده پزشکی و وزارت بهداری آن را تایید می‌نماید بسیار جای تاسف است دنباله کار به اینجا کشیده می‌شود. ما با کمال بی صبری انتظار داریم و پزشکان مجلس کاملا در این امر جز بهبور وضع دانشجویان نظری ندارند تقاضا دارم همین امروز جنا ب‌آقای منصور وضع ایشان را روشن نموده و به اینصورت خاتمه دهند موضوع دیگری که بسیار مرا متاثر کرد وضع کارگران و عید دیروزشان بود حق بود بعلت تصادف عید کارگری و تولد مولی این طبقه بیشتر در شادی و سرور باشند ولی اتفاقات نامطلوب اخیر و ضعف و سوءنظر داشتن بعضی مقامات این کشور و وزارت کار مانع از آن شده بجای آن که همه را مجتمع و یکدسته سازند هر روز موجبی فراهم می‌آورند که این مردم از هم دور شوند. زحمت کش و کارگر و کشاورز را باید بهم دوست و برادر کرد اگر کسانی موجب اختلاف می‌شوند وزارت کار باید حل این امور کند نه آن بنفاق و دوروئی دامن زند من اسنادی دارم که بعضی ا زصاحب منصبان این وزارتخانه نه تنها وظیفه خودرا انجام نداده‌اند بلکه به این طبقه و این مملکت خیانت کرده‌اند دولت (جناب آقای منصور) چراناظر این جریانات است وعملی نمی‌کنند اصلا چرا وزارت کار بیلانش را نمی‌دهد معنی آن در این مدت چه بوده چه ترفیه و آسایشی برای کارگر یا کارفرما حاصل نموده وضع بهداشت فرهنگ خانه و اعاشه کارگران صورت خوشی ندارد از این گذشته من بارها فریاد کردم تا طبقه‌ای تامین در زندگی آتی خود نداشته باشند نمی‌توانند علاقمند به آن دستگاه شوند تنها کاری را که این وزارت کار کرده اینست که با ماده ۸ قانونش اگر کارفرما در اخراج کارگر ترس و خوف و یا احتیاط و ملاحظه داشت حالا قانون اورا از این بندوبار آزاد وخارج ساخته با پرداخت ۲ ریال ۷ روز مزد خانواده را به نیستی هدایت می‌کند این شاهکار وزارت کار است جناب آقای منصور یا باید وزارت کار از وجود اشخاص ذی غرض و ناصالح تصفیه کرده ویا باید منحل کرد ویکی از وزارتخانه‌های متناسب را مامور اصلاح وضع کارگران و حل اختلافات ایشان نمود حداقل دستمزد زیادتی مدت کار فقدان خانه فرهنگ، بهداشت کامل اینها اموری است که مورد نیاز کارگران است بعضی تصور می‌کنند که اصول بین المللی ایجاب وجود این وزارتخانه را می‌کند و حال آنکه جز مخارج هنگفتی که همه ساله برای رفتن باروپا برای عده معدود معین می‌شوند و آنهم این ظاهر امر است و هزار امر زید پرده دارد. یکی دیگر موضوع معلمین است که بارها متذکر شده‌ام این طبقه بیش از هر یک از افراد این کشور زحمت می‌کشند و مفید به حال جامعه هستند و حال آنکه کوچکترین توجهی بوضع و بهبودزندگی ایشان نمی‌شود وضع رتبه ومزایای ایشان باید بصورت خوبی ترمیم شود متمم قانون تعلیمات اجباری اگر در مورد ایشان اجرا شود می‌توان کمی آنان را بادامه کار امیدوار ساخت اخیرا شنیده‌ام که قرار بود پاره از اراضی موقوفه شمیران با بآموزگارانی که حائز شرایطی مناسب می‌باشند داده شود ولی چند روز قبل در یکی از روزنامه‌ها دیدم که لیستی نوشته بود و کسانیکه ابدا با آموزگاری آشنائی ندارند سهم گرفته بودند جناب آقای وزیر فرهنگ تمنی دارم ملاحظه بفرمایید اگر صحت دارد این دستگاه را بهم بریزید واز این کثافتکاری‌ها جلوگیری فرمایید حیف است مثل شمائی ناظر اوضاع خلاف وجدان وانصاف باشد بنده عرایض دیگری دارم که در لایحه فروش خالصجات بعرض میرسانم. موضوع دیگری که این روزها اتفاق افتاده و خاطر بسیاری ا زمردم را جریحه دار نموده‌اند عمل هیئت تصفیه و تبدیل بعضی از استانداریها مانندمازندران است به فرمانداری (بعضی از نمایندگان ـ خلاف قانون کرده‌اند) مازندران همیشه مورد اهمیت و بصورت ایالت و استان اداره می‌شد این استان هم بسیار مفصل است و معلوم نیست این وضع چه صورتی پیدا می‌کند بجای اینکه سعی کنند فرمانداریها و واحد مستقل شوند کوچکتر شده‌اند اصولا معلوم نیست چنین حقی را دارند یا اینکه فاقد این حق هستند تمنا دارم به اینکار صورتی بدهند و این استان مهم مرزی را بجای تقویب حقیر نشمرند (اسلامی ـ اگر مازندران فرمانداری شود دولت را استیضاح خواهیم کرد) ضمنا تمنا دارم نتیجه واقعه اسف آور شاهی را که هیئتی مامور مطالعه و اصلاح واقعه اسف آور شاهی را که هیئتی مامور مطالعه واصلاح آن بودند وجناب آقای دکتر کاسمی هم سؤالی فرموده‌اند بسؤال ایشان هم که سؤال همه نمایندگان مازندران است جواب بدهند.
نایب رئیس ـ آقای برومند بفرمایید.
برومند ـ نوبتم ر به آقای دولت‌آبادی واگذار می‌کنم
نایب رئیس ـ آقای دولت‌آبادی بفرمایید
دولت‌آبادی ـ بنده میل داشتم عرایض خودم را حضور جناب آقای نخست‌وزیر و جناب آقای وزیر کشور بعرض برسانم تمنی می‌کنم آقایان وزراء که اینجا تشریف دارند همین امروز این عرایضی که می‌شود با آقای نخست‌وزیر و آقای وزیر کشور مذاکره بفرمایند که زودتر تضمینی در این قسمت گرفته بشود. بنده یک مقداری از عرایضم را نوشته‌ام وبعد داخل د راصل مطلب می‌شوم. د رمدتیکه افتخار نمایندگی اهالی محترم اصفهان نصیبم شده منتظر فرصت بودم تا در موقع مناسب شمه ئی از وضع رقت بار مردم آنسامان را به اطلاع همکاران محترم و هیئت دولت رسانیده واصلاح اوضاع کشاورزی و کارگری و کارخانجات و صنایع آنجا را خواستار شوم متاسفانه شواهد ظاهری از بدبختی وفقر عمومی که بصورت آوارگان آذربایجان و سایر نقاط همه روزه از مقابل چشم نمایندگان خودنمائی می‌کرد و نمونه بارزی در زندگی عمومی را نمایش می‌داد و دلائل دیگری که فعلا از تذکر آنها خودداری می‌شود موجب شد که مهر سکوت بر لب زده و باعث ملالت خاطر بیشتری برای همکاران محترم نشوم، چون اکنون هم فکر می‌کنم که بجای بیان درد و ایجا د تشنج بیشتری باید سعی کرد که بتدریج اوضاع اصلاح شود وبرای اینکار هم با مساعدت رفقای محلی همه روزه مشغول کار وفعالیت می‌باشم فقط بمختصری از اوضاع اصفهان اشاره نموده و باساس مطلبی که موجب تصدیع فعلی شه می‌پردازم شهر اصفهان که بشهادت تاریخ ایران و کتبی که در موضوع آنجا نوشته شده و همه آقایان هم کم و بیش اطلاع دارندزمانی عروس شهرهای ایران بلکه خاور میانه بوده و آثار قدیمه آن مانند مساجد شاه و چهار باغ و شیخ لطف الله یا پلهای تاریخی آن هنوز هم پس از گذشتن قرون چندی شاهکار صنعت معماری می‌باشد و مهندسین خارجی از دیدن آنها مخصوصا پل خواجو که با بهترین اصول فنی ساخته شده غرق در حیرت می‌شوند و همچنین صنایع ظریفه آن زینت بخش موزه‌های ایران دنیاست و فعلا هم جزو شهرهای درجه اول و با تاسیس چند کارخانه مرکز صنعت کشور محسوب می‌شود در اثر بحران اقتصادی و کمی آب طوری وضع مردم آن خراب ورقت بار شده که حتی از اغلب نقاط دیگر بدتر است برای نمونه و از نظر اینکه تصور مبالغه در بیاناتم نشود شرح حال چند دسته از کشاورزان و صنعتگران محل را باستحضار آقایان محترم میرسانم. در شهر اصفهان و توابع آن متجاوز از سی هزار دستگاه نساجی دستی و ده هزار کارگاه قالی و دائر و تا دو سال پیش مشغول کار بود ـ در اثر ورود زائد از حد قماش و گرانی هزینه زندگی دستگاههای نساجی تعطیل وبعلت عدم صدور قالی و تنزل بهای آن و بدی وضع بازار بیش از چهار پنجم کارگاههای قالی بافی تعطیل و بقیه هم در شرف بسته شدن می‌باشد وضع کشاورزان و کشاورزی اصفهان بسیار بد و باید مورد توجه مخصوص واقع شود بطوریکه خاطر محترم اقایان مستحضر است رعایای اصفهان به این علت که اراضی آنها خوب نیست وباید با زحمت از زمین بهره بگیرند ا زحیث کار و زحمت و قناعت مشهور می‌باشند در اثر خشکسالی سنوات اخیر یا آفت سن وضع کشاورزان بقدری سخت شده که اغلب خانه وزندگی خود را ترک نموده و آنها هم که باقیمانده‌اند در نهایت سختی و قسمتی از ایام را با علف صحرا یا شلغم گذران می‌نمایند ـ شاید باور نفرمایید که بعضی از همین رعایای با استعداد وقا نع که برای تهیه کار به تهران یا شهرستانها هجرت می‌کنند قادر به تهیه شغلی نشده و ناچار به تکدی می‌شوند. حقا قابل تاسف است یاوسایل امروزی که در دنیا برای یاد آوری و بهره برداری ا زاراضی فراهم شده زارعین که مشغول بزراعت بوده‌اند در اثر استیصال شغل شریف خود را ترک و دست گدائی بجانب اشخاص دراز نماید. وضع کارخانجات اصفهان و مشکلاتی که بعد از جنگ پیش آمده همه روزه در جرائد ملاحظه میفرمایید بعضی از این کارخانجات که با سرمایه متجاوز از بیست هزار نفر مردم بدبخت تشکیل شده تعطیل وبقیه هم آخرین رمق خود را مصرف می‌نمایند د رصورتیکه مسلما امروز باصرف سیصد میلیون تومان تهیه مجموع این کارخانه‌ها میسر نخواهد بود. اگر طرز اداره کارخانجات خوب نیست یا روابط کارگر و کارفرما و براساس مطلوبی استوار نبوده تقصیر افرادی که سرمایه هستی خود را صرف اینکار نموده‌اند چیست. صنایع طریقه اصفهان هم دست کمی از سایر قسمتها ندارد. صنعت شهری که از حیث تنوع و خوبی مشهور جهان بوده فعلا منحصر بقلم زنی نقره شده که آنهم در اثر بدی وضع مالی خریدار ندارد. این بود مختصری ا زوضع شهر اصفهان که هنوز هم مورد علاقه مستشرقین و مسافرین خارجی بوده و هر کس به ایران بیاید و لو برای چند ساعت از آن دیدن می‌نماید و بعقیده بنده مخصوصا از این جهت هم بیشتر باید مورد توجه قرار گیرد که لااقل در مقابل خارجیان وضع آنجا موجب خفت و سر شکستگی نباشد. اما مطلبی که بنده را وادار کرد چند دقیقه وقت مجلس را بگیرم خبری بود که در شماره پریروز روزنامه‌های کیهان و باختر امروز راجع بسازمان وزارت کشور و تبدیل استانداری اصفهان و چند استان دیگر بفرمانداری یا تبدیل فرمانداریها به بخش درج شده واقعا ملاحظه این خبر موجب حیرت و تاثر اینجانب گردید که چطور افرادی که از اوضاع شهرستانها و مردم اطلاعی ندارند بخود جرات می‌دهند که در تهران نشسته و برخلاف قانون ومقتضیات وقت تصمیماتی بگیرند. در دوره ۱۵ قانونی راجع به تشکیل هیئت تصفیه گذشت که این هیئت ضمن تهیه سازمان وزارتخانه‌ها به پرونده کارمندان دولت نیز رسیدگی افراد صالح را درکارها تثبیت یا حقوق آنها را پرداخته و اشخاص ناصالح را مشمول بند ((ج)) قرار دهد چندی پیش خبری در روزنامه‌ها منتشر شد که این هیئت حق رسیدگی به پرونده مستخدمین را نداشته و فقط سازمان وزارت خانه‌ها را تهیه خواهد نمود با انتشار این خبر که بعدا هم تایید شد آقایان اعضای هیئت تصفیه اگر افراد علاقمند بقانون بودند باید استعفا داده دنبال کارخود بروند زیرا اجرای تمام این مواد این قانون ممکن بود جزئی از مصائب این مردم بدبخت را تخفیف داده گریبان آنها را از دست ناصالحین خلاص و بار مالیاتی که صرف پرداخت حقوق آنها می‌شد تخفیف دهد ولی متاسفانه معلوم شد که تنها علاقه و عشق بداشتن این سمت مانع استعفای آقایان و اجرای قانون شده‌است، اینکه عدم استعفای کارمندان هیئت را مانع اجرای قانون می‌دانم بی دلیل نیست. مدت اجرای قانون مصوبه یکسال است واقایان این مدت بکار سازمان وزارتخانه خود را مشغول می‌نماید و در نتیجه منظورغائی از تصویب قانون عملی نمی‌شود فعلا موضوع بحث بنده این است که سازمان وزارت کشور با قوانینی که در مورد اختیار استانداران و فرمانداران گذشته و مخصوصا با تصویب نامه اخیر دولت راجع باختیارات مامورین وزارت کشور و مردم منطق نیست (صحیح است) وقتی بماموری اختیار داده می‌شود باید مامور دارای شخصیت و صلاحیت دارا بودن آن اختیار باشد. (صحیح است) بنظر بنده در کلیه شهرهائی که مرکز لشکر است و فرماندهان لشگر از امراء انتخاب می‌شوند باید استاندارانی اعزام شوند که بتوانند حفظ وضعیت مرکز حکمفرمائی خود را بنمایند وبعلاوه شخصیت مامور در رفع اختلافات محلی و بهبود اوضاع تاثیر بسزائی دارد برای اصفهان که در چند ساله گذشته در اثر تحریکات یکی از مراکز مهم خطر برای کشور محسوب می‌شد داشتن استاندارانی مانند جنابان آقایان وارسته و زند درمان ودوای قطعی بود و با تبدیل استانداری بفرمانداری مسلما شخصیت‌هایی مثل آقایان حاضر بقبول پست فرمانداری نمی‌باشند (صحیح است) وضع اصفهان با داشتن استانداران قابل و بیغرض که همه وقت خود را صرف بهبود اوضاع آنجا نموده و قادر بوده‌اند مطالب خود با عرایض حقه مردم رابعرض دولت رسانیده یا در جلسات هیئت دولت شرکت نمایند این بود که قسمتی از آن را معروض داشتم پیش بینی آنچه در اثر اجرای این تصمیم برمردم خواهد خواهد گذشت ا زبحث فعلی خارج واگر لازم شد در موقع دیگری بعرض خواهم رسانید موضوعیکه موجب حیرت بنده از ملاحظه خبر شد اینست که چطور آقایان کارمندان هیئت که خودشان مکرر پست‌های وزارت داشته‌اند فکر نکرده‌اند اگر اداره بازرسی وزارت کشور منحل شد مرجع رسیدگی بشکایاتیکه می‌شود کجاست و با فرض صحت این نظر که وزارت کشور اداره بازرسی نمی‌خواهد تکلیف کارمندان این اداره یا سایر دوائر منحله و همچنین کارمندان سایر قسمتها که اضافه بر سازمان هستند چیست؟ وقتی بیرونده کارمندان برای تشخیص صلاحیت و شمول آنها به بندهای مختلف قانون مصوبه مراجعه نمی‌شود از کجا معلوم است که افراد ناصالح با پشت هم اندازی و بند و بست در راس کارها نمانده وباز یکدسته کارمندان صالح منتظر خدمت و بلاتکلیف نشوند و بعلاوه تشکیل فرمانداری در شهر کرد و شهرضا یا فریدن که بنده بوضع محلی آشنائی دارم بنابر مصالحی بوده که فعلا از ذکر دلائل آن خود داردی می‌شود چون اصولا هیئت تصفیه حق اتخاذ چنین تصمیمی که مخالف قانون تقسیمات کشور است نداشته از طرف مردمی که اجرای این نظریه بضرر آنهاست اعتراض خود را بدینوسیله معروض و از همکاران محترم مخصوصا نمایندگانیکه در این قسمت باو کلای اصفهان اشتراک منافع دارند تمنی دارم در صورتیکه دولت درالقای این تصمیم اقدام نکرده یا بنده و نمایندگان اصفهان د رتهیه طرح لازم برای لغو این تصمیمات مضره کمک و مساعدت فرمایند (احسنت، احسنت)
- سؤال آقای اسلامی راجع به اعتصاب دانشجویان دانشکده پزشکی از وزارت بهداری و جواب آن
ویرایش۴- سؤال آقای اسلامی راجع به اعتصاب دانشجویان دانشکده پزشکی از وزارت بهداری و جواب آن
نایب رئیس ـ آقایان عباس اسلامی و مجید موقر سوالی از وزارت بهداری کرده‌اند که آقای دکتر نفیسی حاضرند جواب بدهند.
کشاورز صدر ـ آقای وزیر دادگستری هم حاضرند جواب بنده را بدهند.
نایب رئیس ـ برای بعد از این سؤال نوبت سؤال شما است.
آشتیانی‌زاده ـ بنده هم از آقای وزیر دادگستری سؤالی کرده‌ام.
نایب رئیس ـ آقای اسلامی بفرمایید سؤالتان را مطرح کنید.
اسلامی ـ عرض کنم که سؤال بنده از جناب آقای دکتر نفیسی همان بود که بطور خلاصه تقدیم کرده بودم ولی چون در این جا بعضی از آقایان صحبتهایی کردند بنده هم نمی‌دانستم که آقا امروز تشریف می‌آورید که آن اوراق و کاغذجات راهمراه بیاورم برای اینکه رفع سوءتفاهم از بعضی از اقایان دکترها بشود عرض می‌کنم که متاسفانه در این مملکت اگر یک نماینده‌ای بخواهد احقاق حق بکند یا گر یک اشخاصی بیایند برای احقاق حق یک اقداماتی بکنند فورا پیرایه‌هایی بسته می‌شود می‌گویند محصلینی که بعد از ده سال آمدند اجرای قانونی را خواستند اینها را یک اشخاصی تحریک می‌کنند بنده خودم کسی هستم که اگر بدانم کوچکترین تحریکی در خارج باشد علاوه براینکه دنبال این چیزها نمی‌روم برعکس اقدامات را خنثی می‌کنم ولی من می‌توانم در اینجا بجرات قسم بخورم که هیچ تحریکی در کار نیست برای اینکه همه آقایان در آنجا برادر و قوم وخویش دارند ومی‌دانند محصلینی که این کار را می‌خواهند بکنند فقط برای اجرای این قانونی است که در سال ۱۳۱۹ گذشته‌است، اینها این را می‌خواهند و لاغیر چیز دیگری نیست، بنده دیدم چند روز یک عده‌ای از محصلین آمدند اینجا اینجا را لابد یک مرجعی می‌دانستند تقاضا کردند بعرض ما برسید من دیدم که هیچکس ترتیب اثر نمی‌دهد کمیسیونی می‌شود که اقلا سرشان را شیره بمالند مثل سایر کارها مثل وزارت کشور که وزارت کمیسیون است یا یک اقداماتی بکنند که آنها دلگرم بشوند بروند سرکارشان این بود که بنده این سؤال را با حسن نیت تقدیم کردم بعد یک عده‌ای گفتند که شما چرا اینها را تقویت می‌کنید. دستهای خارجی توی کار است یعنی چه؟ دستهای خارجی چیست؟ هیچ دستهای خارجی د رکار نیست سؤال بنده که تقدیم کرده‌ام این است که در سال ۱۳۱۹ تاریخش درست نظرم نیست قانونی از مجلس گذشتا که کلیه بیمارستانهای تهران را بدهند بدانشکده پزشکی برای چه؟ برای اینکه دانشجویانی که آنجا تحصیل می‌کنند در دو، سه سال آخر در بیمارستانهاکارورزی بکنند یعنی بروند آنجا تحصیلاتشان را با عمل تطبیق بکنند و چیز یاد بگیرند و این خیلی مفید است بنده ضمنا پیشنهاد می‌کنم که بایدهمین کار را بکنند بنده وقتی در دانشکده حقوق در س می‌خواندم در وزارت عدلیه هم کار می‌کردم بعد که لیسانسیه شدم یک اطلاعاتی داشتم یعنی صورتجلسه را با دادخواست برای اینکه آقا الان این محصلینی که بیچاره‌ها ۱۵، شانزده سال تحصیل می‌کنند آنجا عملا هم چیزی یاد می‌گیرند تقاضای بنده این است که چرا وزارت بهداری اقای معاون وزارت بهداری تابه حال این قانون را اجرا نکرده؟ در مملکتی اگر دولتی دهسال قانون را اجرا نکند چه می‌شود کرد؟ این عملی که دانشجویان کردند چه می‌شود کرد؟ این عملی که دانشجویان کردند غیر از این کردند بنده حالا نمی‌دانم آقای معاون وزارت بهداری چه جوابی خواهند داد؟ و البته اگر جوابی که دادند قانع کننده نبود بنده مطابق نظامنامه بعد می‌توانم دوباره توضیحات بدهم.
نایب رئیس ـ آقای معاون وزارت بهداری بفرمایید.
معاون وزارت بهداری (اقای دکتر نفیسی) ـ از طرف اقایان عباس اسلامی و مجید موقر نمایندگان محترم مجلس شورا یملی سؤالاتی از وزیر فرهنگ و وزیر بهداری شده بود که چون هردو سوال مربوط به یک موضوع است اجازه می‌خواهم در آن قسمت که مربوط به وزارت بهداری است توضیح عرض نمایم. راجع بضمیمه شدن بیمارستانها ی تهران بدانشکده پزشکی که آقایان سؤال فرمودند وعلت اجرا نشدن آنرا خواستار شدند برای مزید اطلاع متن عبارت قانون ۱۳۱۹ را قبلا قرائت می‌کنم. ((ازتاریخ اول فروردین ماه ۱۳۱۹ بیمارستانهای طهران ضمیمه دانشکده پزشکی می‌شود)) به طوری که از سوابق موجود در وزارت بهداری بدست می‌آید اداره کل بهداری سابق کلیه بیمارستانها ئی که در آن تاریخ اداره میکرده‌است پس از تصویب قانون فوق بدانشکده پزشکی واگذار کرده‌است چنان که شهرداری تهران نیزبیمارستانهای خود را درهمان تاریخ تحویل داده‌است اما بطوریکه ملاحظه می‌فرمایند در این قانون تصریح نشده‌است که در سالهای بعد هم وزارت بهداری یا سایر مؤسسات بیمارستانهائی که در تهران تاسیس می‌کنند به دانشکده پزشکی واگذار کنند از طرف دیگر با توجه بتوضیحاتی که عرض خواهد شد ملاحظه خواهند فرمود که انتقال بیمارستانهای فعلی وزارت بهداری به دانشکده امری نسبه مشکل است اول اینکه بعضی از بیمارستانهای وزارت بهداری از قبیل بیمارستان شفا یحیائیان (واقع در خیابان ژاله) و بیمارستان فیروز آبادی (واقع در شهر ری) بموجب وقف ناممه مؤیدا کلیه اداره امور آنها به وزارت بهداری محول شده‌است به این ترتیب انتقال آنها بدانشکده پزشکی هم شرعا مشکل است دوم این که بعضی دیگر از بیمارستانهای وزارت بهداری که بعد از سال ۱۳۱۹ تشکیل شده از قبیل بیمارستان سیصد تختخوابی و بیمارستان نجات آسایشگاه مسلولین شاه آباد ـ بیمارستان مسلولین بوعلی برای مبارزه با بیماریهای عفونی مانند تیفوس تیفویید ـ آبله و بیماریهای آمیزشی و جمع آوری و لگردان مبتلا بیمارهای آمیزشی و مبارزه با سل تاسیس شده‌است. آقایان نمایندگان محترم البته توجه دارند که اهم وظایف وزارت بهداری مبارزه با بیماریها است و این امر قانونا هم از وظایف وزارت بهداری بشمار می‌رود (صحیح است) وحتی بعضی از این بیمارستانها مانند بیمارستان سیصد تختخوابی و نجات برای اجرای قانون بیماریهای واگیر وقانون بیماریهای آمیزشی مصوب سال ۱۳۱۹ تشکیل شده‌است چون این مشکلات در بین بود واز طرفی لازم بود سریعا و فورا به شکایات دانشجویان دانشکده پزشکی رسیدگی شود (صحیح است) کمیسیونهایی در مجلس شورای ملی طبق دعوت نیابت ریاست محترم مجلس و در دانشگاه طهران برحسب دستور جناب آقای نخست‌وزیر تشکیل شد (احسنت) این کمیسیون‌ها پس از دقت کامل از متن قانون وظایف قانونی وزارت بهداری و دانشکده پزشکی برای حل این مشکل طرفی پیش بینی نمود که عبارتند از اولا ـ بشماره ظرفیت فعلی بیمارستانهای وزارت بهداری از طرف دانشکده پزشکی عده از دانشجویان بعنوان کار ورز معرفی شوند و این عده در بخش‌های مختلف بیمارستانها طبق مقرراتی که با موافقت وزارت بهداری ودانشگاه به عمل می‌آید تحت نظر روسای بخش کارورزی کنند و کسب تعلیمات نمایند و دانشکده پزشکی هم بدون تفاوت برای این عده نیزمانند کارورزان صادر نماید. (احسنت) ثانیا ـ به هیئت دولت پیشنهاد گردد که مانند سال گذشته امسال نیز بودجه کافی برای تکمیل وتوسعه بیمارستان پانصد تخت خوابی پهلوی باختیار دانشکده پزشکی بگذارد. این تقاضا مورد توجه هیئت دولت قرار گرفته‌است (احسنت) (دکتر کاسمی ـ‌این همان تصمیم مجلس بود چیز تازه‌ای نیست) (حاذقی ـ دانشجویان همین را می‌خواهند که آنها را محروم از کارورزی نکنند) در خاتمه باید باستحضار اقایان محترم برسانم که چون دانشجویان دانشکده پزشکی امروز اغلب پزشکان فردا و کارمندان آینده وزارت بهداری و خدمتگذاران حقیقی کشور خواهند بود البته وزارت بهداری کمال علاقه را به شایستگی فنی و تکمیل اطلاعات عملی آنها دارد و بدین منظور با تقاضای دانشجویان دانشکده پزشکی تا آن جا که مربوط به فراگرفتن تعلیمات عملی و بالینی بوده با مشکلاتی که از نظر مالی داشته موافقت نموده‌است (احسنت) وزارت بهداری موافقت خود را از همان ابتدای کار به اطلاع مقامات دانشکده پزشکی تهران رسانیده وحالاهم بار دیگر آمادگی خودرا در این باب تایید وتاکید می‌کند (احسنت) امیدوارم که دانشجویان دانشکده پزشکی نیز که جز تسهیل در امر تعلیم و کارورزی خود منظور دیگری ندارند از این فرصت مناسب استفاده کنند و اطمینان داشته باشند که وزارت بهداری برای انجام تقاضای آنها نهایت اهتمام و مراقبت را خواهد نمود. این بود مطالعاتی که می‌خواستم در پاسخ سؤالات آقایان نمایندگان محترم عرض کنم البته قضاوت امر موکول به نظر آقایان است (احسنت، احسنت)
نایب رئیس ـ آقای وزیر فرهنگ
وزیر فرهنگ ـ بنده توضیحاتی که عرض می‌کنم این است که اولا از قراری که رئیس دانشکده پزشکی تلفن کرده‌است امروز کلاس پنجم دایر شده‌است بنابراین هیچ نگرانی راجع به این قسمت نیست (اردلان ـ الحمدالله) (پیراسته ـ اعتصاب تمام شده) تقریبا اعتصاب تمام شده‌است. (احسنت) (یکی از نمایندگان ـ تبریک عرض می‌کنم) کلاس پنجم مشغول کار شده‌اند و شاید آقایانی که آمده‌اند اطلاع از تصمیم دولت ندارند ولی خاطر جمع باشید که دولت ودانشگاه راجع بمسئله دانشجویان اول امر هم جدیت داشت که اعتصاب نشود من بعد هم جدیت خواهد کرد البته انجام این امر موکول بتصویب یک مقدار وجهی است که باید این امر موکول بتصویب یک مقدار وجهی است که باید برای اینکار معین بشود و امیدواریم این قوانین درست بشود بیاوریم به مجلس و در کمیسیون مربوطه تصویب بشود که معایب برطرف شود و بعد از اینکه تصویب شد اجرا شود (احسنت)
- سؤال آقای کشاورز صدر راجع بپرونده‌های آقای احمد قوام از وزارت دادگستری و جواب آن
ویرایش۵- سؤال آقای کشاورز صدر راجع بپرونده‌های آقای احمد قوام از وزارت دادگستری و جواب آن
نایب رئیس ـ اقای کشاورزصدر سؤالی از وزارت دادگستری کرده‌اند که آقای وزیر دادگستری آماده برای جواب هستند.
اسلامی ـ بنده اخطار دارم بعد از توضیحات اقای معاون وزارت بهداری مطابق نظامنامه بنده باید توضیحی عرض کنم
کشاورز صدر ـ بنده سؤالی از جناب آقای وزیردادگستری کرده‌ام راجع به پرونده‌هایی که شنیدم در دادسرای دیوان کیفر راجع به آقای احمد قوام نخست‌وزیر اسبق موجود است. به بنده اطلاع دادند که نسبت به چندین پرونده اتهامی مربوط به ایشان در دادسرای دیوان کیفر مدتی است مشغول تحقیقند و هنوز گزارش آن به محلس شورای ملی نیامده سوال بنده این بود که اولا ببینم واقعا این صحت دارد یا ندارد؟ چون به بنده خبری رسیده بود وبعد اگر صحت دارد تحقیقات تکمیل شده‌است یانه؟ و اگر تحقیقات واقداماتی که مامورین وظیفه دارند انجام داده‌اند چرا این پرونده‌ها طبق قانون محاکمه وزرا ء به مجلس شورای ملی نیامده‌است؟(صحیح است)جهه این هم که بنده این سؤال را کردم اینستکه معتقدم باید قانون اجرا بشود (صحیح است) والان بسؤال خودم اضافه می‌کنم که جناب آقای وزیر دادگستری راجع بهر شخصی غیر از قوام‌السطنه که در دادسرها و یا در دیوانکیفر دوسیه دارند و مجوز تعقیب آنها مطابق قانون محاکمه وزراء مجلس است همه آنها گزارشش را بیاورند (صحیح است) و حالا البته ایشان می‌فرمایند یاهست یا نیست و اگر بوده‌است جواب فرمودند بنده مجددا یک عرضی دارم که اشاره خواهم کرد.
صاحب جمع ـ حالا بگویید
نایب رئیس ـ اقای وزیر دادگستری.
وزیر دادگستری ــ بنده که سابقه از این پرونده‌ها نداشتم وقتی که نماینده محترم سؤال کردند رفتم مراجع کردم در دادسرای تهران پروندهای به نام ایشان ولیکن در دادسرای دیوان کیفر از دادستانش سؤال کردم مراجعه کردند یک پرونده‌هایی را آورد تسلیم من کرد با این گزارش که گزارشش اینست: وزارت دادگستری، در ضمن مراجعه و بجریان گذراندن پروندهای راکد این دادسرا دفتر دیوانکیفر گزارش داده که چند فقره پرونده مربوط باتهامات جناب اقای احمد قوام در بایگانی ملاحظه شده‌است، با مراجعه به پرونده‌های نامبرده که جریان اجمالی هریک از آنها بشرح زیر است:
- ۱ـ پرونده مربوط بباز داشت آقا ابوطالب شیروانی مدیر روزنامه میهن و اشخاص دیگر که بدستور و اوامر کتبی جناب آقای احمد قوام بوده‌است
- ۲- پرونده راجع به جواز ده هزار تن جو به نام اسمعیل حاجیانی که بوسیله فیلیکس آقایان صادر شده
- ۳ـ پرونده راجع به جواز ورود یکصد و پنجاه تن چای خارجه از پانصد تن چای خارجه سهمیه دولت به نام محمد دانشور.
- ۴ـ پروند محتوی گزارش شماره ۱۳۷۶/۷/۱۸/۲۵ آقای امید رئیس سابق هیئت بازرسی وزارت اقتصاد ملی راجع به صدور پروانه‌های مقدار ۳۱۷۱۶۱۸۴ کیلو برنج که صدور آن ممنوع و مشمول ماده ۳۹ قانون مجازات مرتکبین قاچاق بوده‌است.
چون رسیدگی به این موضوعات از صلاحیت دیوان کیفر خارج می‌باشد عین آن پرونده‌ها را مطابق فهرست ضمیمه به پیوست شش شماره روزنامه‌های ایران ما وارد برای تقدیم مجلس شورای ملی ایفاد می‌دارد ـ دادستان دایوان کیفر سلطانزاده (احسنت)
آشتیانی‌زاده ـ سؤال بنه را مطرح بفرمایید
شوشتری ـ اسمعیل حاجیانی را هم معرفی بفرمایید چون سوابق دیگری هم داشته.
وزیر دادگستری ـ درست نمی‌دانم در پرونده هست،
قبادیان ـ پرونده مظفر فیروز چه شد جناب آقای وزیر دادگستری؟
وزیر دادگستری ـ آن را هم اطلاع ندارم باید تحقیق کنم، آقای مجید موقر هم سؤالی کرده بودند راجع به قاچاق جنوب چون راجع به قاچاق جنوب دو نفر تحقیقاتی کرده بودند یکی آقای اکرمی یکی هم که آنجا تحقیقات را تکمیل کرده بود اقای لطفی چون خیلی مفصل بود من به ایشان گفتم که ایشان هم یک گزارشی تهیه کنند تا بعرض مجلس برسانیم ایشان مشغول هستند در خلال هفته آینده آن گزارش حاضر خواهد شد (احسنت)
نایب رئیس ـ گزارش وزارت دادگستری با پرونده‌ها به کمیسیون عرایض احاله خواهد شد. آقای کشاورز صدر بفرمایید.
آشتیانی‌زاده ـ بنده تذکر دارم.
کشاورز صدر ـ اجازه بفرمایید بنده این موضوع را تذکر بدهم شاید تامین بشود. بنده از جناب آقای وزیر دادگستری یعنی جناب آقای هیئت که از شخصیتهای بسیار ممتاز دادگستری هستند (صحیح است) تشکر می‌کنم که بلافاصله بعد ازسوالی که بنده کردم تحقیق فرمودند و جواب سؤال بنده را مرحمت کردند ولی یک نکته را ناگزیرم متذکر بشوم که در امور و در این قضایا در انجام تکالیف و وظایف حاجتی ندارد که نمایند سؤال بکند مامورین صلاحیتدار و موظف دولت عهده دار این هستند که خودشان بدون سؤال وظایف خودشان را انجام بدهند از لحن گزارش استنباط کردم که اینها رادر ضمن اینکه بکارهای معوقه رسیدگی می‌کنند بر خورده‌اند بآن و گزارششان را داده‌اند می‌خواستم عرض بکنم که از آقای دکتر سجادی که من بایشان ارادت هم دارم گله دارم با اینکه خودشان در هیئت تصفیه هستند بجای اینکه کسانی که پرونده دارند پرونده جزائی دارند و باید تعقیب بشوند آن اشخاص را تعقیب نمی‌کنند اقدام نمی‌کنند بعد میایند راجع بتشکیلات وزارت کشور که شهدالله کار بسیار بیقاعده‌ای کرده‌اند اقدام می‌کنند (صحیح است)و استدعای بنده از هیئت دولت و از آقای وزیر دادگستری این است جنابعالی بگویید که جناب آقای رئیس هیئت تصفیه این پروند‌ها در دیوان کیفر بوده و شما از دو جهت وظیفه داشته‌اید یکی از باب اینکه وزیر عدلیه بوده‌اید یکی از جهه اینک رئیس هیئت تصفیه بوده‌اید چرا تا کنون نفرستادید؟ نفرستادن این پرونده‌ها و تاخیر این کار اسباب مسئولیت شدید شخصی است که وظیفه داراست بعد نیایند بگویند و تظاهر بکنند که ما می‌خواهیم اصلاح بکنیم و درست بکنیم بنده ناچار بودم این عرایض را اینجا عرض بکنم با نهایت ارادتی که به آقای دکتر سجادی دارم.
نایب رئیس ـ آقای اسلامی بطور اختصار توضیح خودتا نرا بفرمایید.
اسلامی ـ عرض کنم که آقای دکتر نفیسی بیاناتی فرمودند که بنده به حسن نیت ایشان اعتماد دارم برای اینکه در وزارت خانه هم که راجع به این موضوع صحبت کردم دیدم ایشان کمال علاقه را دارند که این کار حل بشود ولی اینجا بطوری که فرمودند مثل این است که کارها تمام شده‌است بنده عرض می‌کنم که تمام و چند نفر از دانشجویان اینجا نشسته‌اند و موقعی که آقا این بیانات را فرمودید چند نفر از آنها این نامه را نوشته‌اند. امروز هم دانشجویان دانشکده‌ها بعنوان همدردی با دانشجویان پزشکی در میدان بهارستان اجتماع کرده‌اند و نوشته‌اند شایسته‌است جنابعالی راجع به این قسمت تذکر بدهید (نمایندگان ـ بیخود کرده‌اند) بنده که طرفدار این نیستم که چرا این کار را کرده اندحرفی هم ندارم که مالک بیمارستان کی باشد اینجا یکی از رفقای بنده آقای ابتهاج خوب بیان کردند بنده کارندارم که مالک بیمارستانهای وزارت بهداری باشد یا دانشگاه باشد هر دو مال مملکت ایران است ولی حرف در این است که بایستی این عمل انجام بشود، دانشجویان بروند کارورزی بکنند و آقا دو اشکال اینجا بیان فرمودند که مطابق ماده ۱۶۷ مجبورم توضیح عرض کنم یکی اینکه فرمودند این بیمارستانها وقف است و ما نمی‌توانیم بدهیم نخیر اتفاقا بیمارستان گوهر شاد وقف هم هست و دادند بدانشکده پزشکی چون دانشکده پزشکی چون دانشکد ه پزشکس در خارج بازهم تحت نظر وزارت بهداری و وزارت فرهنگ است دانشگااه درست است که مستقل است و در بودجه و در سازمان مملکتی اینطور وانمود می‌شود ولی جزء دستگاه مملکت است بنابراین مالکش تغییر نمی‌کند یکی دیگر به اینکه این جا متن قانون سال ۱۳۱۹ را قرائت فرمودند که ما اشکال داشتیم که بتوانیم این بیمارستانها را ضمیمه دانشکده بکنیم آقا این قانون دارد پس شما یک قانونی بیاورید اینجا که قانون را نسخ کنیم بهر حال نظر بنده این است چون بنده نمی‌خواهم این دانشجویان سرگردان باشند حالا هم کلیه دانشگاه اعتصاب کرده‌اند جنابعالی یک تاریخی را معین بفرمایید ۱۰ روز بیست روز یکماه که اینها مشغول کارشان بشوند تا اینکه جنابعالی تصمیمی در این باره بگیرند راجع بکاورزی من هم پشتیبان آن هستم نه پشتیبان اینکه مالک بیمارستان کی باشد بند پشتیبان آن هستم و تا لحظه آخر هم ایستاده‌ام که آن روزی که دانشجویان می‌خواهند بکنند عملا بکنند عرض بند ه همین بود.
پیراسته ـ بنده اخطار دارم.
نایب رئیس ـ مطابق کدام ماده؟
پیراسته ـ مطابق ماده ۹
نایب رئیس ـ ماده ۹ قرائت می‌شود. (بشرح زیر قرائت شد):
اگر در ضمن مذاکرات صریحا یا تلویحا نسبت سوئی به یکی از نمایندگان داده شود یا عقیده و اظهار اورا برخلاف واقع جلوه دهند و نماینده مذکور برای رد آن نسبت یا رفع اشتباه اجازه نطق بخواهد بدون رعایت نوبت اجازه داده می‌شود و نطق او نباید از مدتی که در فقره ۳ بنده الف قبل معین شده تجاوز نماید.
نایب رئیس ـ عرض کنم که آقای کشاورز صدر فرمودند که دیوان کیفر و وزارت دادگستری قصور کرده‌است بنده می‌خواستم عرض کنم که در آنموقع مجلس نبوده و آقای دکتر سجادی هم به این علت این اقدام را نکرده‌اند و بنده هم دادستان دیوان کیفر بوده‌ام مکرر فرمودند ولی در آنموقع چون مجلس نبود و دوره فترت نبود تقدیم مجلس نشد.
ـ طرح گزارش کمیسیون قوانین دارایی راجع به شور اول فروش خالصجات
ویرایش۶ـ طرح گزارش کمیسیون قوانین دارایی راجع به شور اول فروش خالصجات.
نایب رئیس ـ حالا مجلس وارد دستور می‌شود گزارش کمیسیون قوانین دارایی راجع بفروش خالصجات ماده اول مطرح می‌شود.
آشتیانی‌زاده ـ بنده سوالی کرده بودم از اقای وزیر دادگستری راجع بتبعیدهای غیر قانونی
نایب رئیس ـ آقای وزیر دادگستری سؤالی آقای آشتیانی‌زاده کرده‌اند که فرستاده شده در جواب آن تسریع فرمایید. گزارش کمیسیون دارایی قرائت می‌شود. گزارش از کمیسیون دارایی به مجلس شورای ملی. لایحه شماره ۳۷۶۷ دولت مربوط بفروش خالصجات د رجلسه چهارشنبه ششم اردیبهشت ماه کمیسیون قوانین دارایی باحضور آقایان وزیر دارایی و معاون آن وزارتخانه مورد شور و مطالعه قرار گرفت در نتیجه مواد پیشنهادی با اصلاحاتی بدین ترتیب بعنوان شور اول تصویب و اینک جهه تایید تقدیم مجلس شورای ملی می‌گردد. ماده اول ـ وزارت دارایی مکلف است کلیه املاک زروعی و اراضی قابل کشت و اراضی بایر خالصه را حداکثر تا آخر شهریور ماه ۱۲۳۹ به مکلف است که املاک و اراضی انتقال یافته را در ظرف مدت پنجسال از تاریخ تصویب این قانون به رعایا و کشتکاران ملک در بودجه اول و اگر آنها داوطلب نبودند بکسانی که وسیله زراعت را در اراضی ابتیاعی از اولین نسق بندی شتوی بعد از تاریخ فروش فراهم نمایند به شرط سکونت بفروش برساند.
نایب رئیس ـ حالا شروع می‌شود به مذاکره در کلیات مدت نطق برای موافقین و مخالفین مطابق نظامنامه‌ایی مساعت آقای دکتر جلالی مخالف هستند. بفرمایید، آقای دکتر جلالی
دکتر جلالی ـ به عقیده من بزرگترین خدمتی که در این کشور می‌توان به کشاورزان و زارعین نموده و بوضع نامطلوب ایشان خاتمه دارد مالک ساختن افراد این کشور است تا آنجا که قانون شرع و قانون اساسی آنرا مجاز دانسته و برای آنکه توزیع و تقسیم اراضی خالصه و تصویب قوانینی است که بهره رعیت بمیزان کافی گردد این بهترین وسیله برای ایجاد و شدت حس و میهن دوستی آنهاست ملاحظه می‌کند که خالصجاتی که در چند قبل از دست دولت بیرون آمد و مردم در آنها شروع بکار شدند امروز بصورت آبادی در آمده و حال آنکه در آن قانون شرایط مساعد و متناسب و مفید به حال رعیت رعایت نشده بود علت اینکه در مازندران علاقه و بمحل و ملک خود بیش از رعایای دیگر نقاط کشور است قرار مطلوبی است که از قدیم پدران ما در آنجا گذاشته‌اند در مازندران حاصل در موقع خرمن بچهار قسمت تقسیم می‌شود ۳ قسمت سهم رعیت و یک قسمت سهم مالک است این است که سهم رعیت و یک قسمت سهم مالک است این است که در این منطقه حس اطاعت از قوانین و مقررات بیشتر شده مردم آرام و موافق و میهن دوست و شاه پرستی تربیت می‌کند من با اصل تقسیم و فروش خالصه بطور کلی موافق و معتقدم نه تنها املاک زراعتی بلکه کارخانجات و مستقلات دولتی همه باید بصورت ملی در آید تا مردم بیشتر علاقه مند شوند نه آنکه ایشان را از هر مزیتی محروم ساخت و امیدوار بود که در برابر هر سوء تبلیغی منحرف نشوند من یقین دارم اگر در همه مناطق این کشور بطرفی عادلانه رعایت رعایا شود هیچ تبلیغ و اسلحه قادر باختلال در کشور و اختلاف در بین طبقات ما مردم نیست من همه این زیانها را ناشی از کج سلیقه گیها و یاخدای ناکرده سوء نیت زمامداران گذشته می‌دانم که اگر گاهی هم حفظ حقوق کارگر و کشاورز را عنوان قرار داده‌اند مقرراتی مجری ساخته‌اند که موجب اختلاف و انحراف وعصیان بوده نه آنکه بیشتر حس برادری را تحکیم سازند. قانون فروش خالصجات بهترین قدم اصلاحی این دولت است (صحیح است) ولی متاسفانه مواد و مقررات آن طوری تهیه شده که باز چنانچه باید نظر تامین حال طبقه موثره و مولده کشور رعایت نشده و بعلاوه می‌توان اصو دیگری رامقرر داشت تا بتوان حد اکثر استفاده اجتماعی از آن نمود کارمندان دولت چه باز نشسته و چه شاغل یکی از طبقاتی هستند که پس ازکشاورزان محلی احق از هر کسی می‌باشند بشما اگر بعهده کارمندان دولت توجه بفرمایید عده بیشماری حاضرند که با شرایط متناسبی بکار کشاورزی مشغول راز این زندگی سخت راحت شوند واگذاری این املاک و اراضی بانک کشاورزی با صورت فعلی آن اشتباهی بیش نیست من مکرر عرض کرد ه‌ام که تا یک تغییر کلی در مقررات و افراد آن نشود ابدا قائل اعتماد نیست حالا معلوم می‌شود اگر کسی در کار مملکتی خلافی کند باو جزای حسن خدمت می‌دهید دیگر حس وظیفه شناسی و درستی محو ونابود خواهد شد کم کم کار بجائی می‌رسد که اگر بگوییم کسی درست است این عیب او خواهد بود یعنی معنی و مفهوم و فایده ندارد اورا باید از کارهای اساسی دور داشت شما الان در این بانک خلاف کاری و سوءنیت بحدی غیر ممکن مشاهده میفرمایید چرا این دستگاه طویل و عریض دادگستری به پرونده‌هایی که مکرر اشاره کردم نظری نمی‌کند چرا مردم را در زحمت می‌اندازید چندی قبل چند نفره خلافکاری متصدی بانک را متذکر شدم ولی از قراریکه شنیده‌ام جز زحمت کسانی که از آنها دورند و از خلاف برکنار فائده حاصل نشده بی جهت کارمندان شریف را اذیت می‌کنند که ممکن است این حرفها از شما ناشی شده باشد من محتاج بکمک فرد یا افراد بخصوصی از این جهت نیستم همه مردم می‌دانند که اینها چه می‌کنند، آقای منصور به علت نیت خوبی که دارند همه را مثل خودشان می‌دانند دفاع کلی می‌کنند و سی میلیون تومان هم بمیزان سالیانه آن اضافه می‌کنند یکمرد هر قدر کاری هم باشد یا نباشد آنقدر بارش کرد که تحمل نتواند چرا این کار را به بانک دیگری نمی‌دهید که کمتر حرف زده شده ما اصولا به این دستگاه اعتراض نداریم. متاسفانه جناب آقای منصور بعلت وضع مملکت از دستگاه برنامه و مضافاتش بی خبر مانده‌اند دستگاه برنامه که ۴۸ میلیون تومان خرج کارخانجات و ۳۶۰ هزار تومان عاید ش می‌شود قادر بادامه کار یا اصلاح است این می‌دانید نتیجه چیست نیتجه اینست که دو ماه قبل عرض کنم شرکتی از ۴ نفر که رفیق و شریک‌اند در شمال تشکیل شده و تمام محصول کارخانجات نساجی شمال را بایشان داده‌اند اما با طرز و رویه با مزه‌ای اول مقداری پارچه بایشان داده‌اند که بهره قیمت میل دارند در بازار بفروشند آن را سرمایه قرار دهد بعد هم پارچه‌ها را بهر قیمت دلش می‌خواهد بفروشد و سهم ثابت خود را ببرند نتیجه این می‌شود که کارخانجات خرج ودخل نمی‌کند بفکر می‌افتند که دور و بر خرج را بگیرند میایند و از کارگرها کم می‌کنند و یا اضافاتشان را نمی‌دهند نتیجه می‌گردد که آن واقعه تاسف آور حاصل می‌گردد من مسئول این واقعه را کسانی می‌دانم که بدین ترتیب موجب این نارضایتی شده‌اند البته دزدهم بازار آشفته می‌خواهد و ماجراجویان هم پی وقت می‌گردند و از آب گل آلود ماهی می‌گیرند. بیک معلم یا کارمند دولت ده تومان اضافه و ترفیع نمی‌دهند آن وقت می‌روند شخصی را به نام یعقوب پور که در راه آهن ماهی صد وبیست تومان می‌گرفت و کارهم نداشت یا ماهی ۱۱۰۰ تومان سازما می‌برند این روزها هم که بیکاران را درکرج جمع نموده بودند روزی پنجاه تومان بایشان اضافه و فوق العاده می‌دهند و البته با نان آن بیچارگان هم شریک است بیک راننده تاکسی ماهی یکهزار و صد یا دویست تومان می‌دهند دیگر قدرت خدمت و تحصیلات در این دستگاه ارزش ندارد چرا سازمان بیلان خود را نمی‌دهد شنیده‌ام یک فالگیر قهوه را بعنوان متخصص امور قعر دریاها استخدام کرده ادند این ناظرین برحق بود زودتر انتخاب شوند ایشان افراد درست و پاک و خوبی هستند امیدوارم شما با کمک ایشان و بعضی افراد صالح و فعال آن جا موفق شوید که به این وضع خاتمه دهید. بهر حال من گناه می‌دانم بار بانک کشاورزی را که خودش کارزیادی دارد زیاد تر کنید و مصلحت این است که یا در آنجا تغییراتی درهمه چیزش مقررات و افراد بدهید و یا بجای دیگر مانند بانک رهنی بدهید موضوع دیگر آنست که مدت استهلاک زیادتر یعنی بجای دهسال لااقل ۲۰ سال معین گردد زیرا مقصود شما از این کار اگر تجارت و بنجل آب کردن است مختارید ولی اگر اصلاح است وفکر دیگر دارید با این مدت نمی‌توان هم زندگی را اداره کرد و هم قسط داد بعلاوه همانطور که در ماده ۱۱ ذکر شده لازم است در مورد این زمینها قرضهای طول المده برای آبادانی دهد ولی طویل المده از پنج سال تا پنجاه سال است بهر حال این مدت باید معین و محدود باشد و بنظر می‌رسد کمتر از پانزده سال و بیش از بیست وپنج سال نشود. موضوع دیگر که در این مواد رعایت نشده اینست که پس از کشاورزان بایستی کارمندان دولت مقدم برهرطبقه باشند و بعلاوه تا میزانی هم تخفیف داد از این نظر که از حقوق خود صرف نظر کنند و در مقابل به کشاورزی مشغول شوند این عمل هم از بودجه پرسنلی دولت که شاید ۸۰٪ بودجه کل مملکتی است می‌کاهد وهم مانع از تشنجات و اختلافات است که ماجراجویان موقعیت مساعدی فراهم نکنند و این یاس که بزرگترین مسبب و موجب انحراف است از بین برود. موضوع دیگر که ابدا در این قانون رعایت نشده اینست که اضافه شود املاکی که به این صورت بملکیت اشخاص که در میاید مبلغی از قیمت که فروخته می‌شود تخفیف داده شود تا مؤسسات بهداشتی فرهنگی و را ه در آن نقاط فراهم گردد ده و قریه که فروخته می‌شود لازم است قبلا بدست وزارت دارایی یا مؤسسه‌ای که صالح برای این امر است این نوع مؤسسات را ایجاد نماید و یا در این قانون تعهد نمایند بهر حال بهتر است حالا که می‌خواهید این املاک را مورد استفاده قرار دهید اولا وسائل اینکه این ار اضی نمونه و سر مشق سایر اراضی قرار گیرد ک فراهم آورید البته هم باید تعهد در آبادانی گرفت و هم تسهیل نمود وسائل لازمه در دسترس ایشان قرار داده شود تا این شهرها و قراء ببهترین صورت بیرون آید نه آنکه خرابتر از روز اول شود اینست نظریات و انتظار دارم هیئت دولت در این لایحه بیشتر امعان نظر فرموده و این مطالب وارد و حقه را ضمیمه فرمایند و این فکر خوب راهم وسیله ارضاء رفقا ودوستان خود قرار نداده و با طریقه سمبل بنفع قوم و خویشان و شرکاء خود تمام نکنند (احسنت)
نایب رئیس ـ آقای حاذقی.
حاذقی ـ لایحه تقسیم خالصجات دولت به کشاورزان و زارعین که در قانون پیش بینی شده یکی از لوایح بسیار مفید و مورد علاقه اکثریت آقایان نمایندگان مجلس است (صحیح است) مکرر در دوره‌های گذشته مجلس از طرف آقایان نمایندگان علاقمند به بهبود وضع کشاورزا مملکت این تذکر بدولتها داده شده‌است که دولت خوب متصدئی و خوب عاملی نیست هر کاری دست دولت باشد چون مامورین دولت آن علاقه و صمیمیت و دلسوزی که یک صاحب کار و یک مالک و یک صنعتگر دارد ندارند کارهای آنها نوعا خوب اداره نمی‌شود و بضرر اجتماع انجام می‌گیرد (صفائی ـ بطور کلی اینطور نیست) مخصوصا موضوع خالصجات که سالهاست املاکی را دولت درحیطه اختیار خودش نگاهداشته نه خوب زراعت می‌شود و نه خوب بهره برداری می‌شود و نه وضع زارعین و کشاورزان آن دهستانهائی که خالصه هستند خوب است و نه آتیه طوری تامین می‌شود که این زارعین با دلگرمی مشغول باشند، بنابراین همه این تذکر را بدولت می‌داریم که هر چه زودتر موجبات تقسیم املاک خالصه و دهستانهائی که جزء املاک خالصه هست و بزارعین و کشاورزان فراهم بکند و لایحه این تقسیم را تهیه کند وبه مجلس شورای ملی تقدیم کند هرکس نسبت به این موضوع تقسیم خالصجات برعایا (مکرم ـ تقسیم بصورت فروش) بعین تقسیم بصورت فروش نه تقسیم بلاعوض (مکرم ـ منظور این است که توضیح داده شود) این موضوع بیش از هر کس مورد توجه شخص اعلیحضرت شاهنشاه است من به نمایندگی از مردمی که علاقمند هستند به این اصلاحات به حسن نیت اعلیحضرت همایونی درود می‌فرستم اعلیحضرت در ضمن ملاقاتها و مجالس‌های مختلفی که پیش آمده علاقمندی مفرط خودشان را به بهبود وضع طبقه زارع و کشاورز مملکت اعلام فرمودند (صحیح است) و در این مسافرتی هم که به آنجا منعکس فرمودند که بوسیله رادیوها به ما آن اطلاع رسید و بعد هم در جراید منعکس شد که علاقه شدید اعلیحضرت براین است که در این مملکت یک تعدیلی در امر ملک داری بشود که قدم اولش یک تعدیلی در امر مالک داری بشود که قدم اولش البته عبارت در امر ملک داری و تقسیم بصورت فروش املاک خالصه دولتی است (صحیح است) نکته‌ای که مورد سوء تفاهمی شده بود یکروز یکی از همکاران محترم در مجلس تذکر داد و آن عبارت از تعدیل بطور مطلق ملک داری بود که موجب سوء تفاهم بعضیها شده بود و نظر اعلیحضرت همایونی در این مورد بسیار نظر منطقی و اصولی و بر طبق شرع مقدس اسلام بود (صحیح است) (آشتیانی‌زاده ـ درقانون اسلام صد تا ده‌است) می‌خواهم همین را عرض کنم یک قدری مجال بدهید من همین را تاکید می‌کنم فرصت بدهید و این صحبت و زمزمه تقسیم املاک که بعضیها فرمودند تقسیم املاک مخالف شرع است هیچوقت کسی از بیانات اعلیحضرت همایونی این استنباط را نکرد که بدون دلیل و بودن مجوز بیایند املاک را بگیرند از مالکیتش و تقسیم بکنند، شرع اسلام برای مالکیت شرایط متعددی قائل شده یکی از آن شرایط این است که ملک را از راه حلال تحصیل کرده باشد یکی از شرایطش این است که آن مالک از آن وظایفی که بعهده‌اش هست از زکوه و خمس و سهم امام و وجوهی که با ضعفا و فقرای اسلام تعلق می‌گیرد آنها را بموقع خودش بپردازد و یکی از شرایطش این است که آن علل و عواملی که موجب این تملک بمالک شده‌است همه از موجبات و مجوزات شرعی و مطابق با قوانین شرع اسلام است و از همه بالاتر یکی از شرایطش این است که اگر فردی مقدار زیادی از علاقه ملکی را تحجیر کرده و بنفع خودش نگاهداشته بتواند آنرا بنفع جامعه مسلمین مورد استفاده قرار بدهد و اگر چنانچه یک کسی باشد یک یا ده یا صد ملک را نگاهدارد باسم اینکه مالک است و نتواند یا نخواهد وسایل عمران و آبادی آنرا هم فراهم بکند بدون تردید باید حاکم شرع اورا مکلف بکند که یا اینکه خوب اداره بکند و خوب بهره برداری بکند و یا اینکه طوری تقسیم بکند با احکام شرعی که هم بهره برداری صحیح بشود و هم بنفع مالک و هم بنفع مردم باشد پس بنابراین یک اشتباهی شده بود و اما راجع به این لایحه‌ای که دولت تقدیم مجلس شورای ملی کرده‌است در کمیسیون قوانین دارایی این لایحه مطرح شد آقایانی که نظرهای اصلاحی داشته‌اند نظرهای خودشان را داده‌اند و آن لایحه‌ای که دولت داد با این لایحه فعلی یک تفاوتی دارد که البته این منظور تعدیل شده‌است با وصف این تذکراتی که نماینده محترم آقای دکتر جلالی بعنوان مخالف دادند قسمتی از آن باید مورد توجه قرار بگیرد و در ضمن اجرا طور ی باشد ک مورد سو ء استفاده و تبعیض نباشد به این معنی که ملاحظه کرده‌ایم که بسیاری از قوانین مفید که بنفع مردم به تصویب مجلس شورای ملی رسیده‌است در موقع اجرا و عمل که بدست مامورین داده می‌شود متاسفانه رعایت مصلحت اندیشی اجتماعی نمی‌شود و کسانی که بیشتر بتوانند اعمال نفوذ بکنند و بیشتر بتوانند تشبثات و وسائل بکار ببرند در آنجا بهره مند می‌شوند و بدست آن مستحق واقعی نمی‌رسد و آن مثل معروف المستحق محروم بیشتر در اینمورد صدق می‌کند چنانچه در خیلی از موارد تقسیم اراضی خالصه و فروش آن بکارمندان دولت با تقسیم اراضی که از طرف وزارت فرهنگ صورت گرفته‌است ما می‌شنویم که رعایت مستحقین کمتر می‌شود و حالا در این قانون بخصوص بایستی دولت حاضر که شخص جناب آقای وارسته هم وزیر داراییش هستند و ایشان به پاکدامنی و حسن نیت و تقوای سیاسی معروف هستند (صحیح است) مراعات تمام و تمام بشود که حق بناحق نرسد و تقسیماتی که می‌شود برای فروش بیشتر روی طبقه مشخصی که در درجه اول منظور مجلس شورای ملی کمک کردن به آنهاست و حسن نیت نسبت بآنها است به آنها برسد نه اینکه باز هم یک دستهای اشخاص متمکن و ذی نفوذ با همدیگر کمپانی تشکیل بدهند و یک مقدماتی فراهم بکنند که املاک خالصه را هم با قیمت ارزانتر و با شرائط سهل تری بدستگاههای خودشان منتقل کنند و با کمال تاسف متوجه نباشند که اینگونه اعمال موجب عکس العمل بسیار شدیدی می‌شود زیرا همه هدفها خلاصه می‌شود به این که ما باید بآن طبقات ضعیف مملکت حمایت کنیم ما باید وسایل رفاه و آسایش و زندگانی آن طبقه‌ای که محروم از حداقل زندگی هستند و از همه چیز، نان و لباس و وسائل زندگی خودشان محروم هستند بآنها کمک بکنیم نظری که آقای دکتر جلالی همکار محترم تذکر فرمودند که خوبست در این قانون پیش بینی بشود که برای کارمندان دولت که می‌خواهند از خدمت دولت بر کنار شوند سهمی قائل شوند من صد در صد موافق هستم (کشاورز صدر ـ این درست نیست باید بخورد رعیت داد)اجازه بفرمایید در قانون پیش بینی شده ملاحظه بفرمایید می‌گوید:. وزارت دارایی مکلف است کلیه املاک مزروعی و اراضی قابل کشت و اراضی بایر خالصه را حداکثر تا آخر شهریور ۱۳۲۹ به بانک کشاورزی ایران منتقل و بانک نامبرده مکلف است که املاک و اراضی انتقال یافته را در ظرف مدت ۵ سال از تاریخ تصویب این قانون بیکی از دو طریقه زیر بفروش برساند. عده‌ای از نمایندگان ـ این لایحه دولت است که گزارش کمیسیون را قرائت بفرمایید. حاذقی ـ این گمان می‌کنم بعد تصحیح شده‌است این اصل صحیح است و مورد تایید است که دردرجه اول کشاورزان هستند گزارش کمیسیون می‌نویسد، وزارت دارایی مکلف است کلیه املاک مزروعی و اراضی بائر خالصه را حداکثر تا آخر شهریور ماه ۱۳۲۹ به بانک کشاورزی ایران منتقل نموده و بانک نامبرده مکلف است که املاک و اراضی انتقال یافته را در ظرف مدت ۵سال از تاریخ تصویب این قانون برعایا و کشت کاران ملک در درجه اول (صحیح است) (یکنفر از نمایندگان ـ درجه دوم ندارد) حالا اگر خواست در درجه دوم (همهمه نمایندگان) در این لایحه قید است و من نظر خودم را برای روشن شدن آقایان می‌دهم رای نهائی با مجلس است پیشنهادات اصلاحی با آقایان است (کشاورزصدر ـ خودتان اظهار عقیده نکنید) چرا اظهار عقیده نکنم آمده‌ام اینجا که اظهار عقیده کنم این جا می‌گوید املاک و اراضی را در درجه اول برعایا و کشت کاران و اگر آنها داوطلب نبودند بکسانی که وسیله زراعت را در اراضی ابتیا عی از اولین نسق بندی شتوی بعد از تاریخ فروش فراهم نمایند بشرط سکونت بفروش برسانند. من می‌خواهم عرض کنم موافق هستم که در این درجه دوم که می‌خواهند باشخاص عادی بدهند کارمند حقوق بگیر دولت که حاضر می‌شود از حق خودش صرفنظر کند و تحمیل بخزانه مملکت نباشد و این وسائل را هم داشته باشد بر اشخاص عادی یعنی بر اشخاصی که صاحب نفوذ و وسائل شخصی باشند مقدم باشند (اردلان ـ عملی نیست) اجازه بفرمایید پس بنابراین در موقعی که مواد مطرح است البته این نظر را خواهم داد و رای نهایی هم با مجلس شورای ملی این است موضوعی که آقای دکتر جلالی تذکر دادند راجع به تصفیه کارمندان دولت بود که در ضمن بیانات خودشان تذکر دادند که یکی از طرفش بوسیله اجرای این قانون است من می‌خواستم عرض کنم که همین هیئت تصفیه هم اکه انتخاب شدند بنظر مجلس شورای ملی بر این بود که این آقایان هفت نفر معتمدین مجلس و معتمدین دولت به نشینند و با دقت بررسی به پرونده‌ها و سوابق حسن شهرت با سوءشهرت کارمندان دولت رسیدگی بکنند و آنها را به سه طبقه تقسیم بکنند آنهایی که حسن شهرت دارند در کارهایشان پشتیبانی و تایید بکنند.
نایب رئیس ـ مربوط به این ماده نیست در کلیات لایحه صحبت بفرمایید
حاذقی ـ ایشان توضیح دادند و من خواستم عرض کنم آنهائی که متوسط هستند آنها را به کارهای متوسط با حقوق مشغول بکنند و آنهائی که دزدند و سوء شهرت دارند و از بیت المال ملت سوءاستفاده کردند، معروف به فساد هستند عذرشان را بخواهند حالا متاسفانه هیئت تصفیه که فاقد یک چنین شهامتی بوده‌اند از زیر بار وظیفه اولیه خودش خارج شده و پرداخته‌است به سازمان و دستگاه وزارت خانه‌ها بصورتی که در هیچ جای دنیا معمول نیست د در همه جای دنیا مناطق مملکت را به قسمتهای به اصطلاح بیشتری تقسیم می‌کنند تا بتوانند قوانین نظامات را درست اجرا کنند و این نظری که دادند بسیار بضرر مملکت است برای اینکه طبق قوانین مصوب مجلس شورای بخش و شورای شهر یک وظیفه عمرانی دارد در هر بخش و هر شهرستانی حالا یک اگر شهرستانی را که دارای چندین بخش است و هر بخش یک شورای بخش دارد اگر بنا باشد اعتبارات را از آنها بگیرند و فرمانداریها را به بخشداری تبدیل کنند تمام این اختیارات قانونی از آنها سلب می‌شود (صحیح است) و راجع باستانها هم این نظر هیئت تصفیه بسیار قابل تقبیح و قابل نکوهش است (صحیح است) و بایستی دولت جناب آقای منصور این نظر را برگرداند بخودشان و بگوید آن کاری را که در درجه اول شما موظف بودید راجع بکارمندان درست و نادرست آن را دنبال بکنید، راجع به بانک کشاورزی آقای دکتر جلالی تذکری دادند که انتقال این املاک به بانک کشاورزی مورد موافقت نظر ایشان نیست من خواست عرض کنم که بانک کشاورزی بخودی خود اصولا یک موسسه خوب و مفیدی است و بانک کشاورزی.... (دکتر جلالی ـ به این صورت عرض کردم) (فقیه‌زاده ـ به کشاورز که پول قرض نمی‌دهند) بانک کشاورزی بطور مطلق یک موسسه لازم و مفیدی است که اگر تقویتی از حیث سرمایه و از طرف دولت نسبت به این بانک بشود منشاء خدمات بزرگی به طبقه کشاورز می‌شود (فقیه‌زاده ـ بشرط اینکه بطبقه کشاورز قرض بدهند) تصدیق می‌کنم عرض کردم بخودی خود بانک کشاورزی یک موسسه عام المنفعه ایست که مسئولین زارع و کشاورز باشند که سرمایه شان را در اختیار زارعین بگذارند و وامشان را بآنهائی که منحصرا می‌خواهند در امور زراعت و تولید قدم بردارند و در امور عمران و آبادی و فلاحتی و کشاورزی کار می‌کنند در اختیار ایشان بگذارند این حرف بسیار صحیح است بانک کشاورزی در حوزه‌ای که خود بنده نماینده آنجا هستم و ۹۵ درصد از اهالی آنجا فلاح و کشاورز هستند سروکار آنها و بالطبع سروکار من برای گرفتن وام وکمک به کشاورزی است بانک کشاورزی در وحله اول مدعی بود که سرمایه کافی برای وام دادن بزارعین ندارد (یکنفر از نمایندگان ـ سرعت عمل ندارد) مجلس گذشته یک قانونی تصویب کرد که دولت مکلف است ۱۶۰ میلیون ریال در ظرف حد اقل چهار ماه در اختیار بانک کشاورزی بعنوان افزایش سرمایه بگذارد این قانون را دولت سابق که خیلی از قوانین را متاسفانه اجرا نمی‌کرد اجرا نکرد و در نتیجه بانک کشاورزی در دادن وام به زارعین وکشاورزان خود را مجبور نمی‌دانست قانون دیگری که مجلس تصویب کرد که سازمان برنامه ۱۵۰ میلیون ریال از اعتبار خودش در اختیار بانک کشاورزی بمنظور صرف کمک بزارعین و کشاورزان و اعطاء وامهای طویل المده بگذارد و ا ین یکی البته اجرا شد و ما از دولت جناب آقای منصور انتظار داریم که آن قسمت اول را هم اجرا بکنند یعنی آن ۱۶ میلیون تومان یا ۱۶۰ میلیون ریال را که مجلس تصویب کرد بسرمایه بانک کشاورزی بیفزایند تا بتواند به نسبت مستقیم بین تمام کشاورزان و زارعین مملکت بصورت وام طویل المده کمک بدهند البته اگر این اعتبار در اختیار بانک بود و بانک باز خودداری از دادن وام کرد اقایان حق خواهند داشت که باولیاء بانک اعتراض بکنند بانک کشاورزی اگر مجهز بشود بهترین مکانی است که می‌تواند این قانون را اجرا بکند برای اینکه خود دستگاه وزارت دارایی اگر این کار را انجام بدهد و چاریک عسر وحرجی خواهد شد که موفق نخواهد شد قانون را انجام بدهد و چون بانک مقرراتش ساده تر وسریع تر است و معمولا اعضاء بانک عادت بسرعت عمل بیشتری دارند شاید زودتر بتواند که مقررات این قانون را دایر به تقسیم املاک بصورت فروش بمدتی که در قانون مقرر شده انجام بدهد این است که از دولت تقاضا داریم توجه بیشتری به این نکته داشته باشند که بعد ازتصویب این قانون دولت بتواند مطابق روح این قانون در انتقال این املاک بزارعین و کشاورزان و در صورتیکه یک منطقه‌ای بود که زارع وکشاورزش اینقدر بی پا و ناتوان بودند باز هم بوسیله اعطاء وام آنها را پایدار کنندواگر استثنائا جائی بود که وسیله پرداخت واهم فراهم نبود باز کارمندان مستحق دولت را که حاضر باشند خدمت دولت را ترک کنند مقدم بدارند و اشخاص متمکن و اشخاص ثروتمند نتوانند دست به این املاک بیابند آخرین نکته‌ای که آقای دکتر جلالی تذکر فرمودند راجع به لزوم مؤسسات بهداشتی بود در روستاها ودهستانها این نکته قابل توجه‌است تمام این وسائلی که برای این مملکت بوجود آمده‌است همه را اختصاص می‌دهند بهیئت حاکمه به تهران و استان‌ها و شهرستانهای بزرگ و کمتر بفکر ساکنین روستاها و دهستانهای مملکت هستند در حالیکه اگر آقایان توجه بفرمایند ۹ در ده سکنه این مملکت را همین زارعین وکشاورزان تشکیل می‌دهند (صحیح است) و دولت در درجه اول مکلف است بکمک و مساعدت بهمین طبقه‌ای که مولد ثروت و عامل حیات این کشورند (کشاورز صدر ـ این مطلب خوب است ولی مربوط به این لایحه نیست) اجازه بفرمایید وقتی که آقا این جا تشریف آوردید مجاز هستید که صحبت بکنید حالا هم تذکر از طرف مقام ریاست بایستی داده شود عرض کنم هدف اصلی تقدیم این لایحه به مجلس همینطوری است که عرض شد یعنی کمک بزارعین است بنابراین از در آمد فروش این املاک باید یک توجه خاصی در امر بهداشت و فرهنگ روستائی بشود و بسیار تذکر صحیح و واردی است و مخصوصا نظری که بعدالت نزدیک است من عرض می‌کنم این است که پنجاه درصد از این وجوهی که از فروش این املاک بدست دولت می‌رسد باید منحصرا صرف بهداشت و فرهنگ همان زارعین و همان روستاییان ساکن دهستانها نشود برای اینکه این مخصمه بزرگی که گریبانگیر این مملکت شده که زارعین از دهستانها مهاجرت می‌کنند و برای پیدا کردن کار و عملگی در راه آهن و در راهسازی به طهران میایند و مستخدم خانه‌ها شده‌اند این رویه باید متروک شود برای اینکه این رویه مملکت را تهدی بخطر می‌کند. ما مملکتی بودیم که همیشه محصول کشاورزیمان بیشتر از مصرف ملت ایران بود ومقدار زیادی محصول کشاورزی از قبیل گندم و جو و حبوبات و غلات و محصولات دیگر بخارج می‌فرستادیم و در مقابل ارز و طلا میاوردیم بمملکت در حالی که در این یکی دو سال اخیر روی عدم توجه به حال زارعین و روستائیان سطح کشت و تولید ما باندازه‌ای پائین آمده‌است و نتیجه این شده‌است که دولت در سال گذشته برای خرید ۲۲۰ هزار تن گندم پول مسلم طلای این مملکت را که با چه خون دلی و با چه زحماتی برای این مملکت تحصیل شده بود تسلیم امریکا و شوروی و عراق کرد و این سند بی لیاقتی خودش را در مقابل تمام انظار دنیا تسحیل کردکه یک کشور زارعتی که ۱۰ میلیون مرد زارع در ین مملکت هست اینطور بشود که اینطور از مملکت آمریکا که یک کشور صنعتی است و از مملکت شوروی که همسایه ماهست و صنعت و زراعت دارد پول بدهد و از آنجا گندم بیاورد پس بنابراین توجه به حال کشاورزی مهم است وبایستی بوضع بهداشتی ووضع فرهنگی و وضع عدالت اجتماعیشان توجه بشود والا زارعین از زیر با وظیفه شان فرار نمی‌کنند و دهستانهای خود را ترک نمی‌کنند و اصل زراعت برایشان صرف می‌کند زیرا که زارع چه می‌خواهد نان و لباس و مسکن وقتی برایش تامین شد چرا حاضر می‌شود باسم مزدور و عمله و قعله بشهرها رو بیاورد زارعین در شهرها که وضع خوبی ندارند هیچگونه وسائلی ندارند نه مسکن خوب و نه زندگی خوب دارند چه بکنند وقتی که در دهستان هیچگونه وسایل راحتی ندارند ناچار از دهستان خودشان فرار می‌کنند. پس بنابراین من معتقد هستم که در ضمن فراهم شدن پول از محل فروش خالصجات یک توجه خاصی به این امر از طرف دولت بشود.
نایب رئیس ـ آقای حاذقی وقت تمام است.
حاذقی ـ بسیار خوب مطالبی هم البته در مواد هست که اگر آقایان مطالبی داشته باشند لطف می‌فرمایند و ما امیدوار هستیم با تصویب لایحه فروش خالصجات دوره شانزدهم بقاطبه مردم این مملکت عملا حالی کند که مجلس طرفدار بهبود وضع زندگی زارعین و کشاورزان مملکت است و هر قدمی از طرف دولت در این مورد برداشته شود باحسن نیت تلقی می‌کند در پایان عرایضم ۳ فقره سئوال بود که از دولت کرده بودم الان تقدیم سئوال اول راجع به کشف چهار میلیون ریال دزدی بود که مامور راه آهن از دولت کرده (نایب رئیس ـ این موضوع مربوط به لایحه نیست) توضیح می‌دهم فقط خواستم سئوال را تقدیم کنیم وعرض کنم دولت چه اقدامی کرد برای کشف این چهار میلیون ریال دزدی در راه آهن سئوال دوم راجع بصلاح نظامنامه حقوقی سازمان برنامه‌است که آقایان به اتفاق تایید کردند که این حقوقهای گزاف باید تعدیل بشود. سئوال سوم راجع به عمل هیئت تصفیه بود که دولت باید جواب بدهد این سئوال هارا تقدیم مقام ریاست می‌کنم.
نایب رئیس ـ دو پیشنهاد برای کفایت مذاکرات رسیده‌است که قرائت می‌شود. پیشنهاد اول از آقای صدرزاده‌است پیشنهاد دوم از آقای کشاورز صدر.(اینطور خوانده شد) بعد از مذاکرات یک موافق و یک مخالف پیشنهاد کفایت مذاکرات می‌کنم. (صدرزاده) پیشنهاد می‌کنم مذاکرات بعد از یک موافق و یک مخالف که صحبت کردند کافی است (کشاورز صدر)
نایب رئیس ـ آقای صدرزاده
صدرزاده ـ عرض کنم که موضوع پیشنهاد فروش خالصجات گذشته از این دوره در ادوار سابق هم مطرح بوده‌است و الان هم اکثریت نمایندگان محترم با این موضوع موافق هستند چنانکه آقای دکتر جلالی که بعنوان مخالف بیاناتی فرمودند آقای دکتر جلالی که بعنوان مخالف بیاناتی فرمودند ایشان هم باموضوع و اصل فروش خالصجات اظهار موافقت فرمودند و راستی هم این کار بمصلحت مملکت است برای اینکه دولت یک اداره عریض و طویلی برای اداره کردن این املاک دارد و خوب هم اداره نمی‌شود در صورتی که این املاک دارد و خوب هم اداره نمی‌شود در صورتی که افراد بهتر می‌توانند اداره کنند بعد از آنکه این قانون بتصویب مجلس رسید چون فروش برعایا را در درجه اول قرار داده‌است تقویت خرده مالکی که امروز مورد نظر ما است عملی می‌شود و بر میزان تولید مملکت هم افزوده می‌شود و ممکن است یک مقدار زیادی از اشکالات این مملکت بر اثر تصویب این قانون و با شرط ضمن اجرای آن مرتفع بشود. این است که از آقایان استدعا می‌کنم اجازه بفرمایند مذاکره در کلیات کافی باشد و شروع بکنیم برسیدگی به پیشنهادات (صحیح است) زیرا یک پیشنهاداتی ا زطرف آقایان رسیده‌است که اگر آن پیشنهادات مورد تصویب واقع شود این معایبی که در ضمن این مذاکرات تذکر داده می‌شود با تصویب آن پیشنهادات مرتفع خواهد شد دیگر بسته به نظر آقایان است.
نایب رئیس ـ آقای مکی مخالفید بفرمایید
مکی ـ بنده با کفایت مذاکرات مخالفم (نورالدین امامی ـ اولا بسم الله بگویید نطق اولتان است) این را آقای شوشتری باید بگویند. قبلا هم می‌خواستم به آقای نورالدین امامی عرض کرده باشم که ما در دوره گذشته هم ظهر کربلا را دیدیم هم غروب کوفه را بنده با کفایت مذاکرات مخالف هستم و دلیل مخالفتم هم این است که این موضوع پخته نشده‌است یک موافق و یک مخالف فقط صحبت کرد ناطق اول که بعنوان مخالف صحبت کرد که همه آقایان توجه فرمودند که یک مقدار زیادی از مطالبی را که بیان داشتنند مربوط به تقسیم اراضی نبود ناطق دوم آقای حاذقی هم همینطور راجع بمطالب دیگر راجع به هیئت تصفیه و غیره صحبت کردند و اصلا راجع به کلیات این موضوع در حقیقت صحبت نشده یک موضوعی را که من می‌خواهم رای بدهم باید کاملا روشن بشود و پخته شود که بتوانم رای بدهم متاسفانه قوانینی که در این مملکت می‌گذرد برای اشخاص معین و بجهات معین می‌آورند وبسرعت هم می‌گذارنند ولی ما که می‌خواهیم رای بدهیم و اظهار نظر کنیم نمی‌توانیم بدون امعان خطر وبدون درک موضوع رای بدهیم قوانین توی این مملکت برای یک دسته غنی و یک دسته قوی هیچ مانع ورادعی را در کار ایجاد نمی‌کنند ولی برای اشخاص ضعیف مثل تار عنکبوت که مگس را شکار می‌کند همانطور دست و پای آنها را می‌گیرد و از قانون جز زیان و ضرر نتیجه دیگری عایدشان نمی‌شود. در زیان وضرر نتیجه دیگری عایدشان نمی‌شود. در این لایحه شاید همه موافق باشند که این اراضی قسمت شود ولی باید پخته شود که بچه اشخاصی وجه کیفیتی و بچه طوری داده شود که ملاک درجه اول این مملکت نتواند بعنوان اینکه چون زارع دست اول پیدا نشد برود این املاک را تصاحب کند و باز آن عمل قرون وسطی را در این مملکت برقرار کند ومیزان املاکی را که دارند صد پارچه را چند ده دیگر هم به آن اضافه کنند. این است که بعقیده بنده حالا که همه آقایان توجه دارند مخصوصا آقایانیکه نهایت مراعات را می‌کنند که بنفع طبقه کشاورز این قانون بگذرد چون هنوز پخته نشده‌است و نمی‌دانیم که بچه کیفیتی است بنده خیال می‌کنم راجع به این موضوع هنوز بقدر کفایت صحبت نشده‌است اجازه بفرمایند یک موافق و یک مخالف دیگر صحبت کنند چون مطالبی بود که ما یادداشت کردیم اینجا بعرض آقایان برسانیم (کشاورز صدر ـ بنده پیشنهاد کفایت مذاکراتم را پس گرفتم) این جا قانون تصویب می‌شود ولی در عمل طور دیگری اجراءمی‌شود مثلا راجع به اراضی یوسف‌آباد گفتند این اراضی را بین مستخدمین بی بضاعت دولت قسمت کنید ولی به بینید چه اشخاصی بردند بنده می‌خواهم بطور کلی صحبت کنم اراضی یوسف آباد را من باب مثال عرض کردم آیا این اراضی را بیک کارمندی که ماهی صد تومان حقوق دارد دادند؟ اراضی را وزراء و معاونین و مدیر کل‌ها گرفتند (یکنفر از نمایندگان ـ نخستوزیرها گرفتند) بلی نخستوزیرها گرفتند بلی نخستوزیرها گرفتند آقایان می‌خواهند این املاک را هم بیک عده ملاک درجه اول تقسیم کنند. اجازه بدهید ما یکی یکی مواردش را عرض کنیم بعد مجلس بکلیات رای بدهد البته در کلیات یک موارد کلی باید صحبت شود آقایان اجازه بفرمایید بنده در کلیات یک مطالبی که هست عرض کنم بعد بمواد برسد گفتند اراضی خوزستان را تقسیم کنید می‌خواهیم سئوال کنم آیا بیک کشاورز داده شد؟ فلان سرلشکر باز نشسته رفت چندین هزار هکتارش را گرفت (آزاد ـ سناتور‌ها هم گرفتند) و الان دارند رویش معامله می‌کنند پس باید در این مورد هم مجلس باکفایت مذاکرات با این ترتیبی که عرض کردم مخالفم و استدعا می‌کنم چون بحث اصولی است اجازه بدهند یک موافق و یک مخالف دیگر صحبت کند که مجلس خوب آشنا بقانون بشود و البته هر رایی که اکثریت مجلس بدهد منبع است.
نایب رئیس ـ آقای نبوی موافقید.
نبوی ـ بلی
نایب رئیس ـ بفرمایید (آزاد ـ آقای کشاورز صدر که پیشنهادشان را پس گرفتند دیگر چه صحبتی می‌فرمایند) دو نفر پیشنهاد کرده بودند. آقای صدرزاده هم پیشنهاد کرده بودند.
نبوی ـ عرض کنم که رای دادن به کفایت مذاکرات منافی با آنچه که جناب آقای مکی فرمودند نیست (صحیح است) حالا صحبت در کلیات لایحه‌است و کلیات برای این است که اصولا این لایحه لازم است یا خیر (مکی همان را می‌خواهم عرض بیاناتی که حضرتعالی فرمودید راجع بخصوصیات است و راجع به سوء اجرا در قوانین است. البته سوء اجراء در قوانین هست و ماشاءالله امیدواریم موفق بشویم این رویه را بر طر ف کنیم و در این قانون مخصوصا و در جاهای دیگر هم سوء اجرائی پیش نیاید راجع به اینکه این کار لازم است و خالصجات باید فروخته شود آن هم بزارعین خود حضرتعالی و سایر آقاین ناطقین هم که بعنوان مخالفت صحبت کردند همه تصدیق فرمودند و بعقیده بنده بسیار کار خوبی دولت کرده که این لایحه را آورده چون از سابق هم قانون فروش خالصجات هست و با آوردن همین لایحه مانع از اجرای همان مواردی می‌شود که حضرتعالی فرمودید و این لایحه نمی‌گذارد خالصجات به آن صورتی که فرمودید فروش برود و حالاهم باید سعی کنیم هر چه زودتر این لایحه تصویب شود و اگر نواقصی هم در آن هست در موقع مذاکره در مواد و دادن پیشنهادات و طرح و تصویب پیشنهادات مفید مرتفع شود والا اگر بیست نفر از آقایان هم درکلیات صحبت کنند در اصل لایحه تغییری داده نمی‌شود و باز لایحه بهمین صورت ناقص است که ملاحظه فرمودید بنابراین تمنی می‌کنم موافقت بفرمایید این کلیات که منظور اصل وجود و عدم وجود لایحه‌است وباید در آن صحبت می‌شد تمام بشود و رای بکفایت مذاکرات بدهیم و وارد در مواد بشود و رای بکفایت مذاکرات بدهیم و وارد در مواد بشویم البته تمام پیشنهادات اصلاحی که در مواد است در نظر گرفته خواهد شد و لایحه مطابق منظوری که هست اصلاح خواهد شد.
نایب رئیس ـ رای می‌گیریم به کفایت مذاکرات اقایان موافقین قیام بفرمایند (اغلب قیام نمودند) تصویب شد حالا رای می‌گیریم به ورود در شور مواد آقایان موافقین قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده اول مطرح است قرائت می‌شود (بشرح ذیل خوانده شد)
ماده ۱ ـ وزارت دارایی مکلف است کلیه املاک مزروعی واراضی قابل کشت واراضی بائر خالصه را حداکثر تا آخر شهریور ماه ۱۳۲۹ به بانک کشاورزی ایران منتقل نموده و بانک نامبرده مکلف است که املاک و اراضی انتقال یافته را در ظرف مدت پنجسال از تاریخ تصویب این قانون به رعایا کشت کاران ملک در درجه اول و اگر آنها داوطلب نبودند به کسانی که وسیله زراعت را در اراضی ابتیاعی از اولین نسق بندی شتوی بعد از تاریخ فروش فراهم نمایند بشرط سکونت بفروش برساند.
نایب رئیس ـ آقای ملک مدنی.
ملک مدنی ـ بعقیده بنده این لایحه یکی از لوایح بسیار خوبی است که دولت فعلی تهیه کرده و تقدیم مجلس شده‌است وهمانطور که اقایان فرمودند البته امید این است که در موقع اجراهم رعایت نکاتی که لازم است دولت جدید بکند زیرا گذشته بما نشان داده‌است که همیشه وقتی قوانین خوبی از مجلس شورای ملی گذشته متاسفانه مورد سوء استفاده اشخاص معینی شده مثل قانون فروش خالصجات در گذشته که الان اگر در نظر بگیریم اکثرا باشخاصی واگذار شد که ملاک بودند و صلاحیت نداشتند. چون اینجا یک وقتی صحبت از ملاکی و ملک داری وخرید و فروش و زارع و کشاورز شد و من هم یکی از اشخاصی بودم که همیشه در موضوع طرز ملک داری و کشاورزی اظهار نظر می‌کردم لازم می‌دانم که بدوا نظریات و عقاید خودم را در اینموضوع اینجا عرض کنم زیرا اقتضا دارد د راینموقع که این لایحه مطرح است بنده هم عقیده سیاسی و اجتماعی خودم را بعرض مجلس شورای ملی برسانم، بعقیده من ما باید سعی کنیم که اصول خرده مالکی را در کشور تشویق کنیم واین اصول خرده مالکی مستلزم این نیست که باصول مالکیت یک نقصان و ضرری وارد شود اینجا اشتباه نباید بشود که اگر گفته شود تشویق خرده مالک یعنی الغاء مالکیت اینها و مطلب متفاوتی است دنیای امروز اینقدر پیشرفت کرده‌است که بنظر بنده و از قافله تمدن و ترقی دنیا عقب نما نیم. یکی از جریانات امروز دنیا این است که ملاک بایدبقدری ملک داشته باشد که بتواند آباد کند و استعداد جمع آوری داشته باشد نه اینکه مثل قرون گذشته یک کسی بخواهد یک املاکد زیادی داشته باشد و نتواند آباد کند زیرا ملک و آب همه مال مملکت است تردیدی در این نیست و همه اینها تشکیل یک جامعه ویک کشوری را مجتمعا می‌دهد و همه باید به نسبت خودشان از آن استفاده کنند و بهره مند شوند و بنده خودم که در این مجلس نماینده هستم و در یک حزبی هم عضویت دارم عقایدم را بطوریکه آقایان می‌دانند صریح و باز اظهار کرده‌ام و مردی نیستم که هیچوقت کتمان عقیده کرده باشم اگر هم یک وقت با یک جریانی مخالف بوده‌ام عقیده‌ام را صریح گفته‌ام و باک هم نداشته‌ام و حالا هم بطور صریح عرض می‌کنم که ما باید سعی کنیم که املاک ایران آباد باشد آن دسته مردمی که املاکشان را اینجا می‌گذارند ومی‌روند کنار دریاچه سوئیس بامریکا ونقاط دیگر به تعیش مشغول می‌شوند واز سرمایه این مملکت استفاده می‌کنند اینها مردم گناهکاری هستند (صحیح است) مالک ملک کسی است که خودش توجه به عمران و آبادی ملکش داشته باشد و در کشورش سکنی داشته باشد نه اینکه در خارج کشور مشغول تفنن و تعیش باشد و آخر ماه هم سی هزار تومان، چهل هزار تومان، پنجاه هزار تومان پیشکارش برای او چک بفرستد که آنجا مشغول عیاشی و قمار بازی یا کارهای دیگر باشد نظائر و امثال زیاد دارد واگر لازم شد من بنوبه خود اینها را عرض می‌کنم. چون اینها دشمن طبقه ملاکین هستند و ملاکین در ایران یک طبقه‌ای بوده‌اند که همیشه خدمتگزار مملکت بوده‌اند (صحیح است) همیشه مردمی بوده‌اند که در هر موقعی از هر نوع فداکاری مضایقه نکرده‌اند انهائی که عرض کردم کاری کرده‌اند که موجب سوء تفاهماتی برای طبقه ملاک شده ملاکین ان مردمی هستند که اگر لازم شد برای استقلال و بقای مملکتشان جان خودشان و اولاد خودشان را فدیه می‌کنند و باید هم بکنند زیرا مملکت باشخاص پایدار و برقرار است بنده خواستم این جا عرض کنم که دولت فعلی که این قدم را برداشته‌است باید توجه داشته باشد مخصوصا چون این لایحه را جناب آقای وارسته به مجلس تقدیم کرده‌اند و من صلاحیت آقای وارسته را تصدیق می‌کنم وایشان را از رجال وشخصیت‌هایی می‌دانم که همیشه در موقع خود عقاید خودشان را حفظ کرده‌اند وهیچوقت تحت تاثیر واقع نشده‌اند (صحیح است) گذشته هم همین رانشان داده‌است وامیدوارم که آینده و زمان حال هم همینطور باشد. جناب اقای وارسته باید توجه داشته باشند که این منظور مقدس بصورت صحیحی انجام شود بنده این جا در یک قسمتی ایراد دارم و آن قسمت آخرش است مثل آن جمله (وغیره) که یکی از رفقا در لایحه پنجاه میلیون اشکال داشتند و در این لایحه هم باید از لغاتی که قابل تفسیر و ابهام باشد و برای بعضی اشخاص وسیله و موجب سوء استفاده شود احتراز کنیم و نباید از آن لغات بگذرانیم بنده اعتقادم این است که این لایحه را کمیسیون قوانین دارایی حالا که دو شوری است وبعد از تذکرات شور اول به آن کمیسیون خواهد رفت باید اصلاح می‌کنم که ما باید هدفمان از واگذاری این املاک به دو طبقه باشد یک طبقه زارعین و کشاورزان که خودشان ساکن ملک هستند و یک طبقه هم مستخدمین بی بضاعت به این وسیله از فشار به طبقات پائین کم شود همین مذاکراتی را که آقایان راجع باراضی یوسف آباد دادند جناب آقای مکی تذکر دادند حقیقتی بود که ما واقف هستیم این اراضی را دولت خواست با حسن نیتی تقسیم کند باز رفت روی قاعده و اصل کلی که در کشور ما معمول است که بقول معروف هر کس به بخاری نزدیکتر است از حرارت بخاری بیشتر استفاده می‌کند واشخاصی که دورتر هستند از حرارت و گرما محروم هستند الان یکی از همین مستخدمین مجلس بمن تذکر داد (بعد از بیان آقای مکی) که من خودم یکی از اشخاصی بودم که تقاضا کردم و هیچ توجهی نشد اما فـــرض بفــرمایید فلان مردی که شو فرش تقاضا کرده‌است چون همانطور که عرض کردم بدستگاه نزدیکتر بوده‌است به شوفرش هم یک مقدار از این اراضی داده‌است. ما قصدمان این است که در زمان جنابعالی این لایحه انشاء الله یک صورت خوبی بگذرد و بعد هم دولت جناب آقای منصور آقایانی که در هیئت دولت هستند باید تعقیب کنند که خوب اجرا شود و آنچه به خیر و صلاح مملکت است عمل شود. دوره شانزدهم بعقیده بنده باید روش و رویه‌اش بر خلاف گذشته باشد و دولت فعلی هم همینطور و ما نباید امروز امساک کنیم از گفتن حقایق ما نباید امروز مراعات اشخاص را بکنیم که تا کنون موجب این بدبختیها شده‌اند این فاصله بین مردم و طبقات که پیدا شده بخدا بدست یک عده معدودی شده والا طبقات دیگر گناهی ندارند یک عده معدودی بوده اندکه از هر جریانی سوء استفاده کردند بنده عقیده دارم و بطوری که احساس می‌کنم در مجلس شورای ملی متفقا برای این فکر همه آقایان آماده هستند که هر اصلاحی را تصویب کنند (صحیح است) هر فسادی را جلوگیری کنند (صحیح است) بنده احساس می‌کنم و من می‌توانم این مطلب را به نام تمام رفقا و همکاران عزیزم عرض کنم و گمان می‌کنم که در این مجلس یک فردی نباشد که دولت اگر کاری برای خیر مملکت در نظر بگیرد مخالفت کند (صحیح است و بنده امیدوارم تمام آقایانی که این جا حاضر شده‌اند توفیق پیدا کنند در راه پیشرفت کار وهیئت دولت هم تا وقتی که بخیر وصلاح مملکت کار کنند البته اقدام می‌کنم وتقویتشان می‌کنم (صحیح است ـ احسنت)
نایب رئیس ـ آقای مکی موافقید یا مخالف چون یک مخالف صحبت کرد (مکی ـ بنده موافق هستم) بفرمایید.
مکی ـ از لحاظ اینکه معلوم بشود که من موافقم یا مخالف توجه آقایان نمایندگان دوره شانزدهم را جلب می‌کنم که در دوره پانزدهم موقع طرح بودجه بنده یک پیشنهادی کردم که املاک خالصه به اقساط ده ساله به کشاورزانی که در همان ملک به کشاورزی مشغول هستند واگذار شود بنده پس از یکسال همان عقیده را دارم و با همه آقایان هم عقیده هستم که باید اینکار بشود ولی در چگونگی و طرزواگذاری آن برای بنده یکقدری اسباب نگرانی است. همانطور که عرض کردم (حالا این قسمت را عرض می‌کنم بعد می‌رسم باصل موضوع) گفتند اراضی یوسف آباد را قسمت کنند بکارمندانی که بضاعت ندارند و نمی‌توانند خانه اجاره کنند بنده از مجلس شورای ملی سئوال می‌کنم که آیا منظور از این قانون این بود که آقای ساعد یاآقای دکتر زنگنه هر کدام دوسه هزار متر از این زمینها بگیرند؟ یک زمینی را که برای کارمندان رتبه یک و دو و سه و چهار و مستخدمین جزء در نظر گرفته‌اند باید اینها بگیرند؟ (یکی از نمایندگان ـ آقای بهنیا هم گرفته‌است) همانطور که عرض کردم میلیونرها گرفتند متمکنین گرفتند، معاونین وزراء گرفتند این جا هم بنده می‌ترسم از اینکه یک مشت ملاک بزرگ بیایند این املاک را تصرف کنند بعنوان اینکه به خرده مالکین داده شده‌است (فقیه‌زاده ـ همینطور هم هست) در دوره پانزدهم بنده عرض کردم اصولا این عقیده‌ای که می‌گویند اراضی را قسمت کنیم این در ایران وارد نیست، ایران مملکتی است که چندین برابر جمعیتش زمین دارد آب در بیاورید آب قسمت کنید این پولی را که شما چندین میلیون صرف برنامه کردید با آن چهار تا سد می‌ساختید، این را یک سد می‌ساختید و از این گشادبازی‌ها جلوگیری می‌کردید هم قوه تولید این مملکت زیاد می‌شد و هم اینکه زارعین دارای ملک می‌شدند چون زمین بقدر کافی در ایران هست لازم نیست شما زمین قسمت کنید، آب قسمت کنید شما این رودخانه قره سوکه دارد آبش هرز می‌رود یا رودخانه شاهرود که دارد آبش هرز می‌رود همین رودخانه جاجرود، کرج، کارون، اینها را بیایید جلوش را بگیرید و با آب این زمینهای بایر را که در ایران زیاد هست آباد کنید آنوقت ما باید آدم را از خارج بیاوریم که این زمینها را آباد کند شما عوض اینکه چهار تا کار عمرانی بکنید، چهار تا کار مثبت بکنید نود میلیون صرف اتومبیل آخرین سیستم سازمان برنامه و خرج‌های گزاف شده‌است این سازمان برنامه شما می‌خواست عوض این کارها یک سد کوچک ببندد یک کار کوچکی در این مملکت بکند که قوه تولید این مملکت را بالا ببرد زمینهای بایر را دایر بکند این همه رودخانه‌هایی که در اطراف این مملکت هست و همه آنها بدریا یا دریاچه و یا دریاهای آزاد مثل خلیج فارس وبحر عمان می‌ریزد اینها را جلویش را بگیرید آنوقت ملاحظه خواهید فرمود که چندین میلیون جمعیت هم باید از خارج بیاورید که این زمینهایی هم که این مملکت دارد آباد کنید آن کشورهایی که می‌گویند زمین را قسمت کنید برای این است که جمعیت زیاد دارند و زمین کم و می‌آیند زمینها را قسمت می‌کنند ولی ما زمین زیاد داریم و آدم کم داریم باید کاری بکنیم که زمینهای زیادمان را آباد کنیم حالا هم که در نظر گرفته شده یک قدری کمک بوسایل کشاورزی مدرن بکنند یعنی استعمال ماشینهای کشاورزی را تشویق بکنند بیشتر احتیاج داریم که آب ایجاد بکنیم شما می‌بینید که هر جا آب هست اگر زمین هم کم است حتی در شدیدترین جاهایی که از لحاظ سرما زندگی مشکل است همانقدر که یک آبی هست یک زارع هم هست یک زراعتی هم هست و باندازه همان آب زمین زراعتی هم دارد پس بدبختی مملکت ما آب است باید برای این مملکت اب ایجاد کرد آب شما هم در این مملکت دارد یک قسمت زیادی هرز می‌رود یا بدریای آزاد می‌ریزد یا به دریاچه‌ها یا به باتلاقها یا به ریگ زارها می‌ریزد و آنوقت این سازمان برنامه با این وضعی که درست کــرده‌اند با این حقوقهای گزاف هزار و دو هزار و سه هزار تومانی که هر روز اضافه می‌شود (یکنفر از نمایندگان ـ نان ایجاد می‌کند) نان برای کی؟ برای کسانی که شکمشان سیر است نان ایجاد می‌کنید اگر برای فقرا و کارگران این مملکت نان درست می‌کردند من حرفی نداشتم یک مهندسی که سال گذشته در وزارت دادگستری چهار صد و پنجاه تومان میگرفته اورا برده‌اند هزار تومان یا دو هزار تومان در سازمان برنامه بهش می‌دهند یک اتومبیل هم بهش داده‌اند. یک خانم ماشین نویس لاتین راماهی نهصد تومان حقوق می‌دهند نمی‌دانم معلوم می‌شود تمام کارهای برنامه همه‌اش لاتین است و اصلا فارسی ندارد مثل اینکه سازمان برنامه اصلا کاری ندارد جز اینکه از این گشاد بازیها بکند شما وقتی که تعادل زندگی را بهم زدید حافظ می‌فرماید، ساقی بجام عدل بده باده تا گدا غیرت نیاورد که جهان پر بلا کند. شمادارید طوری تعادل را بهم می‌زنید یک عده در نهایت بدبختی بسر می‌برند و در نهایت عسرت و بیچارگی زندگی می‌کنند یکدسته در نهایت او کسی و تجمل آخرین سیستم اتومبیل آخرین سیستم کاخ ییلاقی و قشلاقی برایشان فراهم می‌کنید از پول دولت، از پول ملت این تعادل را دارید بهم می‌زنید تعصب ایجاد می‌کنید و مملکت را بطرف خطر و عصیان سوق می‌دهید بیایید یک کار عمرانی و تولیدی برای مملکت درست بکنید وقتی که ممکلت قوه تولیدش زیاد شد آن طبقه ضعیف هم قوی می‌شود تعادل ایجاد می‌شود و می‌توانید به این ترتیب جلو این نگرانیها را بگیرید. در این ماده اول نوشته‌است ((در ظرف مدت ۵سال از تاریخ تصویب این قانون به رعایا وکشتکاران ملک در درجه اول و اگر آنها داوطلب نبودند بکسانی که فلان)) اگر اینها داوطلب نبودند چیست؟ یک کشاورزی که در ده خالصه دارد زندگی می‌کند یا اصلا سواد ندارد یا بقدری از شهر دور است که از این جریاناتی که در شهر هست خبر ندارد بنده خودم اینها را دیده‌ام در یکی از دهات گویا غرب ایران بود بیک کشاورزی گفتم چند سال داری گفت ۶۰ و چند سال گفتم چند سلطان را در نظر داری، گفت ناصرالدین شاه را که تیر زدند بنده بودم، گفتم حالا کی سلطنت می‌کند گفت مظفرالدین شاه اینها اینقدر از مرحله دور هستند و بی اطلاع هستند که نمی‌دانند وضع ممکلتشان مشروطه‌است یا استبداد اینها اینقدر از جریان دورند آن وقت شما میگویید اگر آنها داوطلب نبودند، اگر مایل نبودند آنهایی که اطلاع ندارند دولت می‌خواهد خالصه قسمت کند بلکه هیچوقت باور هم نمی‌کنند دولت می‌خواهد خالصه قسمت کند اگر هم باور کنند مادر این مملکت زندگی می‌کنیم می‌دانیم آن کسی که می‌خواهد این ملک را تصاحب کند یک روز کلکی درست می‌کند آنهائی که سر جنبانند پرونده برایشان درست می‌کنند حبسشان می‌کنند اینها را می‌برند گرفتارشان می‌کنند یا سارق مسلح آنها را معرفی می‌کنند یا بهر عنوان دیگر آن چهار نفری که می‌خواهند پیشنهاد بدهند می‌برند در آن موقع آنها را حبس می‌کنند که نتوانند تقاضا کنند و پیشنهاد بدهند آنوقت می‌گویند کشاورزان آن ملک نیامده‌اند تقاضا کنند و فلان شخص آمده‌است تقاضایی کرده‌است و ما مجبوریم مطابق قانون به این شخص بفروشیم بعد مشاهده می‌شود که یک مالک عمده‌ای آمده‌است یک ملک خالصه را به ثمن بخس از دست دولت در آورده‌است تازه اگر موقعی که این ملک دست دولت بوده‌است آن فشاری را که ممکن است به زارع آن ملک وارد نیامده وقتی که یک مالک عمده‌ای این ملک راخرید فشار را زیاد می‌کند بنابراین در قسمتی که نوشته‌است (اگر آنها دواطلب نبودند) این عنوان برای من یک نارضایتی درست کرد و اشکال پیدا می‌کند و مبهم است (نبوی ـ باید اصلاح بشود) بعد هم یک حداقل و حداکثری باید در نظر گرفت که بهر کس چقدر می‌توانند از این املاک بفروشند مثلا تا ده هزار تومان تا پانزده هزار تومان تا بیست هزار تومان نه اینکه تا یکمیلیون تومان و یک نفر بیاید پیشنهاد بدهد و یک ملک یکمیلیونی را بخرد باید یک تبصره این جا اضافه شود که یک نفر نتواند میزان ملکی را که می‌خرد از این مبلغ تجاوز کند این نظر مصرحاباید در این لایحه تامین شود مگر این که یک شرکت‌هایی که می‌خواهند یک باتلاقی را خشک کنند وآباد کنند یا یک خالصه را می‌خواهند بخرند و بطور دسته جمعی و بصورت شرکت اداره کنند آنها هم باید عده شرکایشان معین باشد و از پنجاه نفر زیادتر نباشد و میزان سهم هر نفر هم در آن شرکت از پنجاه هزار تومان بیشتر نباشد و طوری باید سرمایه را محدود کرد که ما دو مرتبه یک مالکیت‌های بزرگی در مملکت ایجاد نکرده باشیم و رفاه و آسایش طبقه فقیر و کشاورز را هم در نظر داشته باشیم نظرهایی که بنده در کلیات می‌خواستم عرض کنم مجلس و آقایان موافقت نفرمودند عرض کنم حالاراجع به موادش همانطور که عرض کردم نسبت به ماده اول یک قدری این ماده مبهم است و هم اینکه بهانه بدست یک اشخاصی می‌دهد که بروند این املاک را تصاحب کنند و چون می‌بینم وقتی کلیات و مواد مطرح می‌شود و دو کلیات یا مواد صحبت می‌شود اکثریت آقایان موافق با اصلاح هستند و دلشان می‌خواهد اصلاحاتی در مملکت بشود استدعا می‌کنم اجازه بفرمایند هر کس نظریات اصلاحی دارد تذکر بدهد و من خیال می‌کنم همه موافقیم که یک کارهای اصولی در مملکت بشود و هیچکس مخالف این نیست که کار اصولی بشود که اکثریت این مملکت را از این بدبختی و فقر نجات بدهیم باید قدمهای مفیدی در این مملکت برداشته شود ولی شرطش این است که مطالب رابا حسن نیت تلقی کنیم و عرایض کسی را صحبت می‌کند اگر صحیح می‌گوید قبول کنیم و جهاتی را که دراین لایحه اسباب زحمت ایجاد می‌کند تذکر بدهیم که اصلاح شود والا بنده هم می‌توانم در این موقع که می‌خواهیم لایحه خالصه را تصویب کنیم حاشیه بروم و بگویم پرونده محمد مسعود راچرا نمی‌آورید اینجا مطرح کنید و آن کسانی را که محمد مسعود را مقتول کردند آمدند این جا نشسته‌اند ولی من اینها را نمی‌گویم.
نایب رئیس ـ پیشنهاد ختم جلسه رسیده‌است
حاذقی ـ بنده مخالفم.
کشاورزصدر ـ بنده مخالفم.
وزیر دارایی ـ اجازه میفرمایید؟
نایب رئیس ـ بفرمایید.
ـ تقدیم دوفقره لایحه از طرف آقای وزیر دارایی
ویرایش۷ ـ تقدیم دوفقره لایحه از طرف آقای وزیر دارایی
وزیردارایی ـ (آ قای وارسته) بنده بدوا لازم می‌دانم از جناب آقای ملک مدنی و جناب آقای حاج حاذقی و سایر آقایان نمایندگان محترم که نسبت بطرز خدمت بنده ابراز حسن ظن فرمودند صمیمانه تشکر کنم. برای خدمتگذارانی که ترقی و تعالی و سعادت کشورشان رادرسایه انجام وظیفه جستجو می‌کنند روبرو شدن با این قبیل احساسات تشویق آمیز بهترین محرک آنها در ادامه خدمتگذاری خواهد بود (صحیح است) امیدوارم بنده در مرحله خدمت و کار بتوانم شایستگی این اطمینان و اعتماد را برای خودم جلب و ذخیره کنم. (انشاءالله) ضمنا دو لایحه بود که می‌خواستم تقدیم کنم یکی لایحه ایست که بمنظور ایجاد تسهیلات لازم در امر وصول مالیات املاک مزروعی و تقویت خرده مالکین و کمک به عمران و آبادی املاک مزروعی تهیه شده وبرای تصویب تقدیم می‌شود این لایحه در واقع متمم و مکمل قانون مالیات مستقیم است که در دوره پانزدهم تقنینیه بتصویب کمیسیون قوانین دارایی رسیده‌است، لایحه دیگری است راجع به عوارض چوب‌های جنگلی که تاکنون دفعه واحده گرفته می‌شود وحالا تقاضا شده‌است که اجازه بفرمایند به سه قسط گرفته شود.
کشاورز صدر ـ لایحه تصاعدی را بیاورید آقای وزیر دارایی.
نایب رئیس ـ لوایح به کمیسیونهای مربوطه احاله خواهد شد.
ـ تعیین موقع و دستور جلسه بعد ـ ختم جلسه
ویرایش۸ـ تعیین موقع و دستور جلسه بعد ـ ختم جلسه
نایب رئیس ـ اجازه میفرمایید جلسه راختم کنیم (صحیح است) جلسه آینده روز پنج شنبه ۱۴ اردی بهشت ساعت ۹ دستور بقیه این لایحه. (مجلس پنجاه دقیقه بعدازظهر ختم شد)
نایب رئیس مجلس شواری ملی ـ جواد گنجه