مذاکرات مجلس شورای ملی/دورهٔ ۱۷/جلسهٔ ۱۷
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیونها - صورت مشروح مذاکرات مجلسین - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۱ - سال هشتم
شماره مسلسل
دوره هفدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۱۲ تیر ۱۳۳۱ نشست ۱۷
فهرست مطالب:
- ۱- بیانات آقای رئیس
- ۲ - تصویب صورت مجلس جلسات پنجم و هشتم و دهم تیرماه
- ۳ - انتخاب هیئت رئیسه (نواب رئیس - منشی ها- کارپردازها)
- ۴ - قرائت و تصویب خطابه معروضه حضور اعلیحضرت همایونی دائر به آمادگی مجلس
- ۵ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
مجلس ساعت ۱۰ و ۵۰ دقیقه صبح بریاست آقای دکتر سیدحسن امامی تشکیل گردید
- بیانات آقای رئیس
ویرایش۱- بیانات آقای رئیس
رئیس - پس از حمدخداوندمتعال بیان بنده از حسن ظن و اعتمادی که آقایان نمایندگان محترم نسبت باین بنده ابراز فرموده‌اند برای عرض تشکر قاصراست صمیمانه سپاسگذاری می‌کنم و از قادرمتعال خواهانم که مرا یاری فرماید تا در حفظ حیثیت مجلس شورای ملی و اجرای کامل آئین نامه و مقررات با توجه و کمک آقایان نمایندگان باکمال بیطرفی موفق گردیده (مکی – خدا بکمر دروغگو بزند) و ابراز لطف و محبت آقایان را از این راه جبران نمایم
همه آقایان تصدق دارند که کشور ما احتیاج مبرم باصلاحات زیادی داشته و عموم مردم افراد انتظارات بسیاری از آقایان نمایندگان دوره هفدهم دارند امیدوارم برای همه ما توفیق حاصل گردد که دراجرای سوگندی که یادکرده‌ایم کامیاب گردیده و برای رفاه و سعادت ملت ایران و پیشرفت امور کشور مخصوصا در اینموقع خطیر با حسن نیت و روح وحدت و احساسات وطن خواهانه که در عموم آقایان نمایندگان محترم موجوداست از بذل هرگونه فداکاری دریغ و مضایقه بعمل نیاید و چون اساس و قوام هر جمعیت بسته بحفظ انتظامات و اجرای مقررات می‌باشد اطمینان کامل دارم که آقایان نمایندگان محترم در اجرای آئین نامه با این بنده کمال مساعدت را خواهند فرمود با اجازه آقایان بعد از تصویب صورت مجلس شروع می‌کنیم به انتخاب ۲ نفرنایب رئیس بانتخاب جمعی از آقایان نظار تشریف بیاورند.
- تصویب صورت مجلس جلسات پنجم و هشتم و دهم تیرماه
ویرایش۲- تصویب صورت مجلس جلسات پنجم و هشتم و دهم تیرماه
مکی - بنده درصورت مجلس عرضی دارم
رئیس - اجازه بفرمایید صورت غائبین را قرائت کنند. (بشرح زیرقرائت شد)
غائبین با اجازه جلسه پانزدهم تیرماه - آقایان: علی زهری - دکتر کریم سنجابی
غائبین بی اجازه جلسه پانزدهم تیرماه - آقایان: حاج سیدابوالقاسم کاشانی - دکتر حسین فاطمی - حسینعلی راشد
غائب با اجازه جلسه شانزدهم تیرماه آقای دکتر کریم سنجابی
غائبین بی اجازه جلسه شانزدهم تیرماه آقایان: حاج سیدابوالقاسم کاشانی - دکتر حسین فاطمی
رئیس - راجع بصورت جلسه پنج شنبه ۵تیرویکشنبه هشتم و سه شنبه دهم تیرماه اعتراضی آقایان دارند؟
مکی - بلی
رئیس - بفرمایید
مکی - روزیکه ما وارد مجلس شورای ملی شدیم طبق ماده ۱۱آئین نامه داخلی و یکی از اصول قانون اساسی قسم خوردیم که مادام که حقوق مجلس و مجلسیان محفوظ است این وظایف را انجام بدهیم من از خود آقای رئیس سوال می‌کنم که ترا بهمان قرآنی که قسم خوردید آیا در انتصاب شما باین مقام از خارج از مجلس اعمال نفوذ نشده‌است و آیا این قسم قوت قانونی دارد؟ بهمان قرآن قسم بخورید که ستاد ارتش دخالت نکرده
میراشرافی - بنشین سرجایت اگر حساب قسم باشد خیلی‌ها باید قسم بخورند شما باید قسم بخورید که انتخابات تهران آزاد بوده
رئیس - این امر مربوط بصورت مجلس نبود
مکی – اخطار نظامنامه ایی بودمقدم بر صورت مجلس
رئیس - آقای حائری زاده راجع بصورتجلسه فرمایشی دارید؟
حاج سیدجوادی - من تذکری دارم که مقدم است آنرا اجازه بفرمایید عرض کنم
رئیس – حالا مربوط بصورت مجلس است آنرا اجازه بفرمایید. آقای حائری زاده بفرمایند.
حائری‌زاده – در صورت مجلس ۵تیر یک عباراتی نوشته شده که مال من نیست اداره تندنویسی را هم من مقصر نمی‌دانم زیرا که این مذاکرات در وسط نطق آقای قنات‌آبادی شده و با شلوغی مجلس اداره تندنویسی توجه نتوانست پیداکند هر کس بجای من بود عصبانی می‌شد و ممکن بود این عبارات را گفته باشد ولی من همیشه نزاکت را نسبت باشخاص رعایت می‌کنم البته نسبت باعمال محافظه کار نیستم و خیلی صراحت لهجه دارم موقعی که در مجلس گفته شد انگلیسها را بیرون کردند من گفتم انگلیسهای باشرف که بنفع ملت خود و بضررملت ما بودند رفتند ولی انگلیسهای بیشرف بلباس ایرانی که بضرر ملت ماعمل می‌کنند روی صندلی‌های مهم مملکتی هستند و دفع شر آنها نشد ابدا اسمی از آقایان فرامرزی و دکتر طاهری و میراشرافی و دیگری نبردم و تعجب می‌کنم در مجلس۷۶-۷۷ نفری چرا بعضی‌ها با خود تطبیق کردند و در مجلس و روزنامه مشغول فحاشی شدند من بعقیده آقایان جاسوس دو طرف مخالف، دزد اموال صغار و قرآن و بیشرف و حمال و هر چه بفرمایید ممکن است باشم (فرامرزی - صحیح است) ولی افتخاردارم که در صف سیاسی و مسلکی آقایان اگر داشته باشند نیستم و مصمم هستم تا جان در بدن دارم و وسیله باشد این مبارزه مقدس را ادامه دهم
میراشرافی - آقای رئیس ماده ۹۰
رئیس - آقای کریمی بفرمایید
کریمی – در آخر جلسه گذشته یک عبارتی بنده گفتم که در صورت مجلس نوشته نشده و از قلم افتاده‌است که در جلسه گذشته یک انعکاسی پیدا کرده بود و دو تلگراف هم از کرمانشاه رسیده‌است راجع به پشتیبانی از جناب آقای دکتر مصدق اگر اجازه بفرمایید قرائت می‌کنم (یکی از نمایندگان – خیر بدهید بمقام ریاست) پس تقدیم مقام ریاست می‌کنم
حاج سیدجوادی - بنده هم عرضی داشتم.
رئیس - راجع بصورت مجلس است؟
حاج سیدجوادی - خیر
رئیس - پس باشد بعد از صورت مجلس بفرمایید آقای میراشرافی صحبتی دارید؟
میراشرافی - بنده از ماده ۹۰ می‌خواهم استفاده بکنم بعد استفاده می‌کنم
رئیس - آقای خلخالی راجع بصورت مجلس فرمایشی دارید؟
خلخالی - بله اینجا یک اشتباهی شده‌است نوشته شده‌است جناب آقای دکتر امامی ۳۹رای جناب آقای دکتر معظمی ۳۵رای مجموعا۷۴رای می‌شود یک رای هم سفیدبود که می‌شود۷۵ در صورتیکه ۷۶رای بود یکی دیگر هم مال آقای دکتر معظمی بود که آراء یشان ۳۶رای می‌شود.
رئیس - رسیدگی می‌شود اگراین طور باشد اصلاح می‌شود. در صورت مجلسها دیگر نظری نیست؟
مهندس حسیبی - بنده عرضی دارم.
رئیس – بفرمایید راجع به چه قسمت است؟
مهندس حسیبی - راجع بانتخابات هیئت رئیسه مطلبی دارم اگر اجازه بفرمایید عرض کنم والا اعتراضی بصورت مجلس نداشتم.
رئیس – اگر اجازه بفرمایید باشد برای بعد
حاج سیدجوادی - بنده هم عرضی داشتم
رئیس - راجع بچه قسمت است؟
حاج سیدجوادی - نامه ایست از قزوین رسیده راجع به پشتیبانی آقای دکتر مصدق بنده می‌خواستم آن را تقدیم کرده باشم.
رئیس – بسیار خوب لطف کنید. در صورت مجلس جلسات پنجم و هشتم و دهم تیر دیگر اعتراضی نیست؟ (گفته شد- خیر) هر سه صورت مجلس تصویب شد
- انتخاب هیئت رئیسه (نواب رئیس - منشی ها- کارپردازها)
ویرایش۳- انتخاب هیئت رئیسه (نواب رئیس - منشی ها- کارپردازها)
رئیس - شروع می‌شود بانتخاب دو نفرنایب رئیس بانتخاب جمعی آقای نریمان - آقای خلخالی - آقای مهندس زیرک‌زاده تشریف بیاورند
اسامی آقایان نمایندگان بوسیله آقای مهندس غروی (منشی) بقرارذیل اعلام و درمحل نطق اخذرای بعمل آمد)
آقایان: مهندس حسیبی. دکتر شایگان. دکتر ملکی. انگجی. میلانی. ناصر ذوالفقاری. جلیلی. عبدالرحمن فرامرزی. محمدحسین قشقایی. دکتر کیان. محمد ذوالفقاری. گنجه. امامی اهری. مجتهدی. موسوی. کهبد. کریمی. قنات‌آبادی. مشار. مکی. جلالی موسوی. صفایی. حاج سیدجوادی. حائری‌زاده. دکتر فلسفی. اخگر. احمد فرامرزی. معتمددماوندی. نبوی. افشار. وکیل پور. فرزانه. اقبال. مصدقی. ملک مدنی. دکتر طاهری. دکتر مصباح‌زاده. ذکائی. اورنگ. دکتر بقایی. دکتر معظمی. شاپوری. مهندس رضوی. افشارصادقی. بهادری. شادلو. شوکتی. منصف. حمیدیه. راشد. مدرس. ناظرزاده. شهیدی. ریگی. شهاب خسروانی. دادور. پورسرتیپ. صراف‌زاده. امیرافشاری. رفیع. تولیت. هدی. شبستری. دکتر فقیهی شیرازی. میراشرافی. عامری. نجفی. دکتر سیدحسن امامی. دکتر فاخر. زیرک‌زاده. نریمان. خلخالی. غروی (مهره‌های تفتیشیه و اوراق رای شماره شد و پس از قرائت آراء نتیجه بقرار ذیل حاصل شد)
مهره تفتیشیه ۷۲
اوراق رای ۷۲
آقای محمد ذوالفقاری ۳۲رای آقای مهندس رضوی ۲۹رای آقای دکتر مصباح‌زاده ۲۴رای آقای اورنگ ۱۹رای آقای گنجه ۱۸رای آقای انگجی ۹ رای آقای خلخالی ۳رای آقای دکتر ملکی ۲ رای آقایان: منصف - دکتر شایگان - مشار- هریک یک رای - ورقه سفیدعلامت امتناع ۲ورقه
رئیس - عده آقایان رای دهندگان ۷۲نفرآقای محمد ذوالفقاری ۳۲رای آقای مهندس رضوی ۲۹رای آقای دکتر مصباح‌زاده ۲۴رای آقای اورنگ ۱۹رای آقای گنجه ۱۸رای آقای انگجی ۹رای آقای خلخالی ۳رای آقای منصف ۱رای آقای دکتر ملکی هم ۲رای آقای دکتر شایگان یک رای آقای مشار یک رای دارند.
بنابراین آقایان ذوالفقاری و مهندس رضوی به نیابت ریاست مجلس شورای ملی انتخاب شدند (نمایندگان - مبارک است) آقای ذوالفقاری فرمایشی دارند؟
ذوالفقاری - بنده خواستم فقط از حسن نظر آقایان سپاسگذاری کنم عرض دیگری ندارم
رئیس – بسیار خوب شروع می‌شود به انتخاب ۶نفرمنشی بانتخاب جمعی
(اسامی آقایان نمایندگان بوسیله آقای مهندس غروی (منشی) بترتیب ذیل اعلام و درمحل نطق اخذرای بعمل آمد)
آقایان: مهندس حسیبی - دکتر شایگان - کریمی - دکتر ملکی - انگجی - میلانی - محمدحسین قشقایی- ناصر ذوالفقاری - جلیلی - محمد ذوالفقاری - دکتر معظمی - دکتر کیان - مدرس - پارسا- اخگر- امامی اهری - افشار- مجتهدی - موسوی - کهبد- بهادری - گنجه - قنات‌آبادی - دکتر بقایی - مشار- مکی - جلالی موسوی - صفایی - حاج سیدجوادی - حمیدیه - دکتر فلسفی - احمدفرامرزی - معتمددماوندی - نبوی - عبدالرحمن فرامرزی - ناظرزاده - وکیل پور- فرزانه - اقبال - دکتر طاهری - دکتر مصباح‌زاده - ملک مدنی - مصدقی - شادلو- شوکتی - منصف - راشد- شهیدی - ریگی - شهاب خسروانی - دادور- پورسرتیپ - صراف‌زاده - امیرافشاری - رفیع - تولیت - هدی - شبستری - دکتر فقیهی شیرازی - میراشرافی - عامری - مهندس رضوی - شاپوری - نجفی - دکتر سیدحسن امامی - دکتر فاخر- مهندس زیرک‌زاده - خلخالی - نریمان - غروی
(شماره مهره‌های تفتیشیه و اوراق رای بعمل آمده و پس از قرائت آراء نتیجه بقرار ذیل حاصل شد)
آقای حمیدیه ۴۴ رای - آقای ناظرزاده کرمانی ۳۹ رای - آقای دکتر فاخر ۳۸ رای - آقای معتمددماوندی ۳۷رای - آقای وکیل پور۳۵رای - آقای نجفی ۳۱رای - آقای پارسا۳۰رای - آقای جلیلی ۲۵رای - آقای پورسرتیپ ۲۵رای - آقای کریمی ۲۳رای - آقای مهندس غروی ۱۹رای - آقای زهری ۱۷ رای - آقای مدرس ۵رای -آقای خلخالی ۲رای آقایان: حاج سیدجوادی - شهیدی - موسوی - راشد- شبستری - مصدقی - کهبد- جلالی موسوی هریک یک رای - ورقه سفید علامت امتناع ۲ورقه
رئیس - آقای حمیدیه با ۴۴ رای- آقای ناظرزاده - با ۳۹ رای - آقای دکتر فاخربا۳۸ رای - آقای معتمددماوندی با ۳۷ رای - آقای وکیل پور با ۳۵ رای - آقای نجفی با۳۱ رای به منشی گری مجلس شورای ملی انتخاب شدند
چهار نفر آقایان حمیدیه - ناظرزاده - دکتر فاخر و معتمددماوندی که رای بیشتری دارند تشریف بیاورید منشی‌ها بنشینند شروع می‌شود بانتخاب سه نفر کارپرداز به انتخاب جمعی
(برای اخذ آراء اسامی آقایان نمایندگان بترتیب ذیل بوسیله آقای ناظرزاده (منشی) اعلام و درمحل نطق حاضر و رای دادند)
آقایان: مهندس حسیبی - نبوی - قنات‌آبادی - دکتر بقایی - دکتر شایگان - دکتر ملکی - میلانی - محمدحسین قشقایی - محمد ذوالفقاری - ناصر ذوالفقاری - افشار-رفیع - دکتر کیان - عبدالرحمن فرامرزی - دکتر معظمی - جلیلی - امامی اهری - مهندس رضوی - گنجه - مجتهدی - پارسا- حمیدیه - حائری‌زاده - موسوی - صفایی - حاج سیدجوادی - دکتر فلسفی - اخگر- احمدفرامرزی - نجفی- مدرس - وکیل پور- فرزانه - اقبال - بهادری - ملک مدنی - دکتر طاهری - صراف‌زاده - ذکایی - اورنگ - شاپوری - افشارصادقی - ریگی - شادلو- شوکتی - منصف - دکتر مصباح‌زاده - مهندس غروی - راشد- شبستری - دادور- میراشرافی - امیرافشاری - تولیت -هدی - دکتر فقیهی شیرازی - پورسرتیپ - شهیدی - عامری - شهاب خسروانی - مصدقی - نریمان - معتمددماوندی - خلخالی - زیرک‌زاده - ناظرزاده - دکتر فاخر- دکتر سیدحسن امامی.
(مهره‌های تفتیشیه و اوراق رای شماره شده و پس از قرائت آراء نتیجه بقرار ذیل حاصل گردید).
مهره تفتیشیه ۷۳- اوراق رای ۷۳
آقای دکتر فلسفی ۳۴رای - آقای بهادری ۳۳رای - آقای میراشرافی ۳۰رای - آقای امامی اهری ۲۲رای - آقای مصدقی ۲۲رای - آقای حاج سیدجوادی ۲۱رای - آقای دادور۱۷رای - آقای نریمان ۱۶رای - آقای خلخالی ۳رای - آقای راشد۲رای - آقایان احمدفرامرزی - معتمددماوندی -اقبال - ذکائی - مدرس - وکیل پور- هریک یک رای - ورقه سفیدعلامت امتناع یک ورقه
رئیس - آقای دکتر فلسفی با۳۴رای آقای بهادری با۳۳رای آقای میراشرافی با۳۰رای برای کارپردازی مجلس انتخاب شدند. آراء بقیه آقایان لازم است خوانده شود؟ (گفته شد- خیر) تذکرا عرض می‌کنم که یک تنفس چند دقیقه ایی داده می‌شود.
(ده دقیقه بعد از ظهر جلسه بعنوان تنفس تعطیل و یکساعت و پانزده دقیقه بعداز ظهر مجددا تشکیل گردید)
- قرائت و تصویب خطابه معروضه حضور اعلیحضرت همایونی دائر به آمادگی مجلس
ویرایشرئیس - خطابیه جوابیه ایی که مجلس شورای ملی برای تقدیم بحضور اعلیحضرت همایونی تهیه کرده‌است قرائت می‌شود.
(خطابه بشرح ذیل توسط آقای ناظرزاده قرائت شد)
پیشگاه مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاهی.
هفدهمین دوره قانونگذاری مجلس شورای ملی که بعنایات خداوندمتعال و توجهات ذات شاهانه افتتاح یافت مطابق اصل دهم قانون اساسی آمادگی خودرابرای انجام وظایف ملی قانونی بعرض پیشگاه مبارک میرساند.
اصول سیاست خارجی دولت شاهنشاهی که با تمام کشورهای جهان بر اساس مودت و احترام متقابل و پیروی از منشورسازمان ملل متحد بوده و همچنین تقویت قوای تامینیه بمنظور حفظ استقلال و تمامیت ارضی کشوراست باعث نهایت خوشوقتی و مورد تایید مجلس شورای ملی می‌باشد.
همانطور که مجلس شانزدهم بحکم وظیفه در راه اجرای آمال ملی مخصوصا ملی شدن صنعت نفط گامهای موثری برداشت مجلس هفدهم نیز همان راه را تعقیب خواهدکرد.
مجلس شورای ملی با تاییدات الهی امیدواراست سعی بلیغ در تشیید مبانی مذهبی و ترویج شعائر مقدسه اسلامی که موثرترین عامل پیشرفت جامعه و ایجاد نظم و آرامش و بسط امنیت و عدالت و حفظ امنیت و عدالت و حفظ وحدت قومی است بعمل آورده و در مورد سیاست داخلی انتظار دارد دولت اعلیحضرت همایون شاهنشاهی در این موقع که صنعت نفت در سراسر کشور ایران ملی است برنامه جامعی که متضمن هدفهای اقتصادی و مقاصد اصلاحی اجتماعی باشد بمجلس شورای ملی پیشنهاد نمایند با تصویب قوانین لازمه موجبات استفاده از منابع ثروت کشور، تهیه وسائل رفاه طبقات مولد ثروت، ایجاد کارهای تولیدی و عمرانی، ترقی امور کشاورزی و صنعتی، توازن دخل و خرج، تعدیل مالیاتها، تامین بهداشت و فرهنگ را فراهم با تجدید نظر و اصلاح قوانین مربوط بانتخابات موفق بتامین احتیاجات اساسی مردم کشور شده و از دولت اعلیحضرت همایون شاهنشاهی پشتیبانی نماید.
مجلس شورای ملی امیدواراست بیاری پروردگار توانا و در سایه توجهات شاهانه و در نتیجه حسن تفاهم و همکاری مجلسین و دولت در این دوره قانونگذاری بانجام وظایف خطیر خود که استحکام مبانی مشروطیت و بسط و استقرار امنیت قضایی و عدالت اجتماعی است توفیق کامل حاصل نماید (نمایندگان - انشاء الله)
رئیس - کسی صحبتی ندارد (جمعی ازنمایندگان - خیر) تصویب شد
- تعیین موقع و دستور جلسه بعد - ختم جلسه
ویرایش۵- تعیین موقع و دستورجلسه بعد - ختم جلسه
رئیس - جلسه ختم می‌شود و جلسه آینده روز یک شنبه ۱۵ تیر سه ساعت قبل از ظهر و دستور جلسه تعیین اعضای کمیسیونها و انتخاب دو نفر ناظر ذخیره اسکناس
شهاب خسروانی – در آئین نامه راجع بکمیسیون برنامه اسمی برده نشده و همیشه یک کمیسیون خاص برایش تشکیل می‌دادند
رئیس - اسم برده‌است و درآئین نامه اصلاحی کمیسیون هست
(مجلس یک ساعت و ۲۵ دقیقه بعد از ظهرختم شد)
رئیس مجلس شورای ملی - دکتر سیدحسن امامی