مذاکرات مجلس شورای ملی/دورهٔ ۱۷/جلسهٔ ۲۹
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل کلیه قوانین مصوبه و مقررات - گزارش کمیسیون‌ها - صورت مشروح مذاکرات مجلسین - اخبار مجلس - انتصابات - آگهی‌های رسمی و قانونی
شماره
شنبه ماه ۱۳۳۱ - سال هشتم
شماره مسلسل
دوره هفدهم مجلس شورای ملی
مذاکرات مجلس شورای ملی
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۲۷ مهر ۱۳۳۱ نشست ۲۹
فهرست مطالب:
- ۱ - تصویب صورت مجلس ۲۵ شهریور ۱۳۳۱
- ۲ - بیانات قبل از دستور- آقایان: قنات آبادی. کریمی. دکتر فقیهی شیرازی
- ۳ - معرفی آقای دکتر حسین فاطمی بسمت وزارت امور خارجه بوسیله آقای کاظمی نایب نخست وزیر
- ۴ - تقدیم لایحه اجازه الحاق دولت ایران بقرارداد بین المللی پستی
- ۵ - بیانات آقای وزیر امور خارجه راجع باتحاد داخلی و تاثیر آن در سیاست خارجی
- ۶ - معرفی آقای دکتر نصیری بمعاونت وزارت فرهنگ و تقدیم لایحه اعتبارات فرهنگی بوسیله آقای وزیر فرهنگ
- ۷ - تقدیم لایحه سهم کشاورزان و سازمان عمرانی بوسیله آقای وزیر کشور
- ۸ - طرح و تصویب دوفوریت طرح پیشنهادی راجع به صلاحیت محکمه جنایی جهت رسیدگی بجرایم متهمین وقایع ۳۰ تیر
- ۹ - بقیه مذاکره و تصویب نمایندگی آقای شهیدی از نجف‌آباد
- ۱۰ - تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
مجلس ساعت ده و بیست و پنج دقیقه صبح بریاست آقای مهندس رضوی (نایب رئیس) تشکیل گردید.
- تصویب صورت مجلس ۲۵ شهریور ۱۳۳۱
ویرایش۱- تصویب صورت مجلس ۲۵ شهریور۱۳۳۱
نایب رئیس - جلسه رسمی است نسبت بصورت جلسه سه شنبه ۲۵ شهریورماه ۱۳۳۱ اگر نظری هست آقایان اظهار بفرمایند. قبل ازاینکه نسبت بصورتجلسه اظهار نظربشود صورت غائبین با اجازه و بی اجازه قرائت می‌شود (بشرح زیر قرائت شد)
غائبین با اجازه - آقایان: دکتر بقایی - دکتر فاطمی - اورنگ - راشد- پارسا- مکی
غائبین بی اجازه - آقایان: تولیت - دکتر سنجابی - مشار- دکتر امامی - شبستری - دکتر فاخر- هدی
نایب رئیس - نسبت بصورت جلسه نظری هست؟ آقای کهبد بفرمایید
کهبد - درجلسه گذشته درعرایضی که بنده کردم یک نامه‌ای هم ازطرف اهالی نهاوند تقدیم شده بود در اینجا دماوند نوشته شده
نایب رئیس - اصلاح می‌شود آقای قنات آبادی راجع بصورت جلسه فرمایشی دارید بفرمایید
شمس قنات آبادی - بنده موقعی که خواستم رای بدهم با صدای بلند عرض کردم که این رای به آقای دکتر مصدق می‌دهم در صورت مجلس نوشته نشده‌است
نایب رئیس - آقای دکتر سنجابی راجع بصورت جلسه نظری دارید؟ (دکتر سنجابی - بلی) بفرمایید
دکتر سنجابی - عرض کنم اسم بنده را جزء غایبین قرائت فرمودید البته خاطر ریاست محترم مسبوق هست که بنده مریض بودم و بعلت کسالت نتوانستم در جلسه شرکت بکنم.
نایب رئیس – بسیار خوب آقای مجدزاده
مجدزاده - بنده برای جلسه قبل احضار شده بودم آمدم و بعد از ظهر در تهران بودم و از رادیوشنیدم که در مقدمه نطق جناب آقای نخست وزیر بنده را غائب قلمداد کرده‌اند می‌خواستم عرض کنم مطابق ماده ۷۲ آئین نامه مجلس نمایندگان باید در روزی که جلسه تشکیل می‌شود و وقت هم قبلا تعیین شده در جلسه حاضرشوند منظور از تعیین وقت قبلی بمنظور اطلاع نمایندگان است و اطلاع نمایندگان هم مستلزم وقت کافی برای شرکت در جلسه‌است بنده هم در روز ۲۳ که تلگراف جناب آقای نایب رئیس رسید در اولین فرصت که روز۲۴ باشد حرکت کردم و روز ۲۴تهران بودم و بنابراین بنده غائب نبودم و بعلاوه این نکته را می‌خواستم عرض کنم نمایندگان تابع آئین نامه داخلی مجلس هستند و اگر غائب شمرده شوند یا نشوند و چه عذر موجه داشته باشند یا نداشته باشند اساسا با مجلس است (صحیح است) این مربوط بدولت نیست که در بلندگو یا جای دیگر بدون توجه بعذر نمایندگان یا جهات دیگرغیبت خبری را ندانسته اعلام کنند (صحیح است)
نایب رئیس - آقای حائری زاده فرمایشی دارید بفرمایید
حائری‌زاده – در جلسه فوق العاده ایی که مذاکره شد بنده اینجا مطالبی عرض کرده بودم نمی‌دانم بیان من قاصربوده یا تندنویسان توجهی نکرده بودند بعضی جمله‌هایی که دارد مفهوم نمی‌شد و خود من خواندم نفهمیدم اینستکه خواستم بعرض آقایان برسانم و اینها را تصحیح می‌کنم و می‌دهم بتندنویسی که صورت جلسه سابق که موضوع مهم تاریخی بود یک چیز مغلوطی و بیربطی جزء صورت مجلسها چاپ نشده باشد از اینجهت خواستم تذکربدهم و یک مطالب دیگری داشتم که بعدا صحبت خواهم کرد.
نایب رئیس - آقای هدی
هدی - بنده غایب نبودم بلکه تلگراف کردم اجازه خواستم
نایب رئیس - بنده لازم می‌دانم توضیح مختصری راجع بنوع غیبت نمایندگان بدهم اساسا مادامیکه در کمیسیون محاسبات اجازه مرخصی غیبتی که نماینده تحصیل کرده‌است تصویب نشده باشد بروال کار مجلس بعنوان غیرمجاز تلقی می‌شود اما این فقط از همان نظر کمیسیون محاسبات است در جلسه گذشته اینجانب توضیح دادم که پاره ایی از نمایندگان محترم در خارج از کشور و پاره ایی هم در ایران هستند ضمن قرائت اسامی ملاحظه فرمودید که چندین نفراز آقایانیکه اسم برده شد از غائبین با اجازه بودند بعنی علاوه بر اینکه مجلس از غیبت آنها مستحضر بوده‌است حتی در کمیسیون محاسبات هم غیبت و مرخصی آنها تصویب شده‌است معذلک برای اطلاع همکاران محترم اسامی همه قرائت شد و ضمنا توضیح داد شد از آنجمله آقایانی که در مرکز بایستی حاضر بشوند پاره ایی در شهرستانها کسالت پیداکرده‌اند و پاره ایی هم عازم بودند نرسیده‌اند و آن توضیحاتی که درمجلس داده شد از نظر کار داخلی مجلس است (صحیح است) آنچه مسلم است مداخله و تذکرسخنگوی دولت نسبت بغیبت نمایندگان مجلس بدون کسبت نظر و تحقیق از مراجع صلاحیتدارمجلس هیچ موردی ندارد (صحیح است) در این موضوع خواستم هیچ مطلبی از اینجهت مبهم برای مردم و مملکت باقی نماند نسبت بصورت جلسه چون دیگر نظری نیست وعده هم کافی است با اصلاحاتی که تذکرداده شد اگر اجازه بفرمایید تصویب شده تلقی بشود.
- بیانات قبل از دستور- آقایان: قنات آبادی. کریمی. دکتر فقیهی شیرازی
ویرایش۲- بیانات قبل از دستور- آقایان: قنات آبادی. کریمی. دکتر فقیهی شیرازی
نایب رئیس – در جلسه امروز چند نفراز آقایان تقاضای نطق قبل از دستور کرده‌اند آقای قنات آبادی بفرمایید.
وکیل پور- بنده یک تذکری دارم اجازه می‌فرمایید؟
نایب رئیس – تذکر جنابعالی راجع بچیست؟
وکیل پور- دو سوال دارم که تقدیم می‌کنم.
شمس قنات آبادی - سوال حرام است
نایب رئیس - آقای شمس قنات آبادی بفرمایید
شمس قنات آبادی - موقعیت خاص و شرایط فوق العاده‌ای که برای مملکت ما و زندگی ما بوجودآمده ایجاب می‌کند که مطالبی چند از نظر مملکت بعرض آقایان محترم برسداکنون ما در یک مرحله‌ای سیر می‌کنیم و بیک نقطه ایی رسیده‌ایم که ازنظرآن دستهای که مفهوم زندگی را آزادگی بمعنای واقعی درک کرده‌اند به آستانه این زندگی رسیده‌ایم یعنی باتصمیم دولت جناب آقای دکتر مصدق باقطع رابطه با انگلستان ملت ما وارد یک مرحله نوی اززندگی شده که می‌تان گفت جلب توجه دنیاراهم کرده‌است من اولین مرتبه ایکه این مطلب عنوان شد و در چند روز گذشته هم در فراکسیون نهضت ملی این مطلب طرح شدعرض کردم اساسا من معتقدم ارتباط داشتن با انگلستان و رابطه با این دولت غارتگر استعمارگر از روز اول برای مردم ایران جز بدبختی جزنکبت جزتباهی چیزدیگری همراه نداشته و هرچه زودتر و سریعتراین عمل انجام می‌شد یعنی دولت ایران با دولت انگلستان قطع رابطه سیاسی و دیپلماسی می‌کرد بهتر بود این را باید دانست قطع رابطه سیاسی و دیپلماسی بهتر بود این را باید دانست قطع رابطه سیاسی و دیپلماسی دولت با دولت است ملتهایی که معتقد به فضائل هستند این عملا ظاهری هیچوقت روابط معنوی آنها را قطع نمی‌کند هر آزادی خواهی در هر گوشه دنیا با آزادیخواه دیگر در هر نقطه دنیا رابطه دارد وجه مشترک دارد هرملتی که طرفدار فضیلت و عدالت و حفظ حقوق جوامع بشریت باشد خواه انگلستان باشد خواه غیر انگلستان یا ملل دیگری که طرفداراین فضائلند اینها رابطه معنوی دارند ولی این چیزیکه برای ما بسیار زیان بخش و صدمه آوربود ارتباطی بود که ما با دولت انگلستان داشتیم و تحت عنوان این ارتباط انواع و اقسام بلاها و مصائب را به ملت ما در طول مدت ارتباط واردکردند اساسا دولت انگلستان با ملل دنیا ارتباطی نگرفته‌است مگر برای خاطر تجاوز به آن ملت شما بردارید تاریخ زندگانی سیاسی مردم انگلستان را از آن وقتی که با دنیا ارتباط گرفته مطالعه کنید با هر جا که ارتباط گرفته با هردولتی که ارتباط گرفته ولو اینکه مقتدرترین دولتها بوده برای آن ملت برای آن دولت جز نکبت جز بدبختی چیز دیگری همراه با ارتباط خودشان سوقات نبرده‌اند انگستان تنها با ملل ضعیف و مردم آسیا و مردم آفریقا معامله بد نکرده بلکه با هر ملتی ولو اینکه مقتدرترین دولت اروپا هم بوده ارتباطش باعث نکبت و بدبختی آن ملت بوده و آن ملت را بدبخت کرده با فرانسه ارتباط گرفته برای اینکه او را استثمار بکند بنفع خودش و برعلیه دسته دیگربجنگ وارد بکند با روسیه ارتباط گرفت همینطور چون اساسا انگلستان یک کشورگشای با قوه و با زور و با لشگر و ارتش نبوده و همیشه بوسیله ارتباط سیاسی ملتها و مردمها را با حیله و تزویر استثمار کرده حالا اگر یک ملتی ضعیف بود بسیار و بی نهایت موفق می‌شد و اگر یک ملتی مقتدرتر بود بنسبت اقتدار آن ملت کمتر موفق می‌شد گمان می‌کنم هر کس که باوضاع اسفناک گذشته ارتباط انگلستان با ملتها مخصوصا ایران آشنا باشد متاسف نباشد از اینکه ایران با انگلستان قطع رابطه کرده مگرخدای نکرده یک کسی باشد که قطع رابطه دولت ایران با دولت انگلستان بضرر شخص خود او تمام بشود اما چیزی که لازم است و چیزی که مرادف با این قطع رابطه برای ملتی که چندین سال است شب و روز مبارزه کرده‌است شب و روز فداکاری کرده قربانی داده کشته داده وضع اقتصادیش فلج شده خراب شده بحداقل یعنی بینهایت اقل صبرکرده‌است و بعد از این قطع ارتباط سیاسی لازم است قطع خیانت عمال ایرانی انگلستان در ایران است (صحیح است) امروز این مطالب را من از دهان یک فرد بسیار بسیار عادی ایرانی هموطنمان شنیدم این شخص بمن می‌گفت هیچ موقع سفیر انگلستان در ایران در یک موقع رسمی در پشت تریبون در پشت میز وزارت یا سایر پستهای رسمی مملکت نیامده‌است به نفع مملکت خود و علیه ملت ایران سخن بگوید و تظاهری بکند برای مملکت ما خطرناک آن کسانی هستند که علنا با وجود اینکه خودشان عنوان ایرانیت داشته‌اند با وجود اینکه خودشان را تابع این مملکت و پرورده در دامن ایران می‌دانستند آنها می‌آمدند از پشت تریبون مجلس و سایرمقامات رسمی صریحا بنفع انگلستان و بضررملت ایران فریاد می‌کردند صحبت می‌کردند اظهار عقیده می‌کردند بلکه ایستادگی می‌کردند برای حفظ حقوق انگلستان هنوز ملت ایران فراموش نکرده‌است در پشت همین تریبون باکمال صراحت آنروزی که مردم و آن کسانی که می‌خواهند دنبال مردم بروند علیه شرکت سابق می‌جنگیدند و مبارزه می‌کردند از پشت همین تریبون منافع شرکت سابق و منافع ارباب او انگلستان حمایت می‌شد و بملت ما تحقیر و توهین می‌شد پس چیزیکه امروز ملت ملتی که این وضع را بوجود آورده‌است ملتی که بمن ضعیف این قدرت را داده‌است که من بیایم در مقابل شما بگویم بایستی بایستی با انگلستان امپراطوری دنیا مبارزه کرد و قطع رابطه کرد و در مقابلش ایستادگی کرد ملتی که نیرویش لایزال و فوق همه قدرتها است چیزیکه این ملت امروز مرادف با قطع رابطه سیاسی با انگلستان می‌خواهد قطع حیاتی سیاسی و غیرسیاسی دست نشاندگان و عمال انگلستان در تمام شئون مملکت است (صحیح است) رسم است می‌گویند که اگر دزدی بخانه‌ای برود بعد از اینکه صاحبان خانه بیدارشدند و دزد را تعقیب کردند اگر جنجالی بوجود بیاید این آقای دزد حساب می‌کند می‌بیند بهترین راه فرار از دست صاحبان خانه این است که بگوید آی دزد آی دزد این مطلب را همه می‌دانند و غالباهم اتفاق افتاده و مفهومش را هم همه درک می‌کنند حالا توی این مملکت ملت قیام کرده یعنی صاحبان خانه بیدارشده‌اند و تعقیب دزدها را می‌کنند و خوشمزه این است که این آقایان دزدها این کسانیکه سالها به این ملت شبیخون زده‌اند و هستی و موجودات این ملت را غارت کرده و چپاول کرده‌اند بنام هیئت حاکمه اینها صدای آی دزدشان بلند شده من وقتی می‌شنوم درمجلس سنا داد اصلاحات می‌زنند داد تقلیل بودجه می‌زنند دادگرانی معیشت می‌زنند فریاد عدم امنیت می‌زنند جنجال عدم عدالت بپا می‌کنند یاد همین قضیه بیدارشدن صاحبان خانه بدنبال دزد و دزد گفتن دزد می‌افتم بنده از آقایان نمایندگان محترم خیلی معذرت می‌خواهم که اینگونه با صراحت سخن می‌گویم وضع مملکت ما و حفظ موجودیت وطن ما امروز ایجاب می‌کند صریحتر از این و روشن تر از این و قرصتر از این صحبت شود (صحیح است) ما که در آستانه یک جنگ حیاتی و مماتی قرار گرفته‌ایم دیگر تعارف کردن و مجامله کردن و مماطله کردن جز اینکه بضرر موجودیت ما و نابودی ما و استفاده آن دزدهایی که آی دزد می‌گویند تمام شود نتیجه دیگری ندارد (صحیح است) لذا من عقیده‌ام این است عقاید و افکار در این روزها باکمال صراحت و آزادی باید بروز کند روز تعارف نیست روز مجامله نیست ملت ایران دست به کار بزرگترین و حادترین عمل تاریخی شده‌است ملت ایران باعمل خودش یعنی با قطع رابطه با استعمار و امپراطوری بریتانیا می‌خواهد این دولت را این استعمار را در دنیا مفتضحش کند این استعمار را در دنیا آبرویش را بحداکثر اعلی بریزد و بدنیا بگوید چون اینها در خانه ما دزدی میکرده و غارت میکرده و بهمه چیز ما تجاوز میکرده ما اینها را از خانه خودمان میرانیم بنابراین اگر بنا شود امروز هم بملاحظات شخصی مجامله بکنیم بعقیده بنده خیانت کردن به مملکت و به نهضت مقدس ملی ما است که در مقابل چشم خود بنده و شما خونهای پاکی برای ادامه این نهضت ریخته شده‌است این آقایان سناتورها البته من همه را با یک چوب نمی‌زنم آقا من عقیده‌ام این است که معرف هر شخصی عمل آن شخص است یک کسی تصادف کرده یا جهاتی پیداکرده عضو مجلس سنا شده اینها خیلی کم هستند و انگشت شمارند و همه مردم اینها را می‌شناسند اما خیلی از اینها هستند آقایان سالهای سال است بر این مملکت حکومت می‌کنند هر چه بدبختی است هر چه زیادی و کمی بودجه‌است هرچه اسراف است هرچه تبذیر است اصلا معلول وجود حکومت همین عناصراست این آقایانی که سالهای سال در این مملکت بعنوان نخست وزیر و وزیر و فرمانده مطلق در تمام شئون زندگی ما بوده‌اند و ما را از نظر اقتصادی و تسلیم باجنبی باین روز سیاه نشانده‌اند اینها دیگر حق ندارند آی دزد آی دزد بکنند دیدید ملت هم دید که چور از قوام السلطنه حمایت می‌کردند (صحیح است) واقعا برای یک ملتی که می‌خواهد زنده بماند شرم آوراست که حداقل باصطلاح به آن بی نهایت کم از نظر قصاص و انتقام قناعت می‌کند یعنی به آن حد اعلای از تنزل از نظر انتقام و قصاص خون افراد ملتش قناعت می‌کند و می‌گوید آقایان آدم آدم کش و جانی را فقط بیایید مالش را بگیرید بعد هم ملاحظه اولا دو اعقابش را هم بکنید فقط یکمقداری از مالش را بگیرید آنوقت یک همچو تصمیمی نمایندگان ملت بگیرند و برود پیش نمایندگان دولتی که ما می‌خواهیم امروز قطع رابطه با او بکنیم حمایتش کنند نگاهش دارند (صحیح است) بنده اگر نظر آقایان نمایندگان محترم باشد یک روزی از پشت همین تریبون عرض کردم که اگر این آقایان اینهایی که هیئت حاکمه آنروز بوده و امروزهم در معنی هیئت حاکمه هستند این آقایان محترم امروز نخواهند این حقایق را درک کنند و امروز نخواهند متوجه شوند که در مقابلشان یک ملت مصصم ایستاده‌است فردا مجبور می‌شوند این حقیقت را درک بکنند اساسا من از آقایان نمایندگان محترم آنهایی که شوخی دلشان نمی‌خواهد بکنند آنهایی که روی ملت می‌خواهند جدی حرف بزنند به آن کسانیکه می‌خواهند مماطله نکنند آنهایی که می‌خواهند بروی ملت و روی موجودیت مملکت صحبت بکنند سوال می‌کنم آقایان مجلس سنا بچه درد می‌خورد (دکتر سنجابی - مخالف قانون اساسی است) بلندتر بفرمایید (دکتر سنجابی - بودن مجلس سنا مخالف روح قانون اساسی است) (صحیح است) (کریمی - ولی برای کارشکنی ملت هم خوب است) آقا ملتی و مملکتی که قدرت ندارد اگر در مقابل چشمش فرزندان آن طبقاتی که همه چیز مملکت روی شانه آنها تحمیل شده هم باید مالیات بدهند هم باید جان بدهند هم باید قربانی بدهند هم باید کشته شوند هم باید بجنگند هم باید مبارزه کنند اگر یکی از این بچه‌های طبقات عظیم و محروم مبتلا بعادی ترین مرضها شد این را مداوایش نکنند این ملت از کجا پول دارد اینهمه بدهد این آقایان بخورند و در راه نهضت ملی ما کارشکنی بکنند و برای ما آی دزد آی دزد بگویند اگر نظر مبارک آقایان محترم باشد یک چیزی روزی عرض کردم با دزد که نمی‌شود دزد گرفت با آنهایی که یک عمر در کارشکنی با ملت سابقه دارند با این مردم که نمی‌شود کارهای مملکت را اصلاح کرد و من بشما می‌گویم آقایان خواه این مطلب را امروز قبول داشته باشید و خواه قبول نداشته باشید این ملت هست که این موانع را از بین می‌برد (صحیح است) من نظرم می‌آید قبل از اینکه بازی حکومت قلابی چهار روزه قوام درست شود در همین سالن در اینجا با بعضی از آقایان نمایندگان و بعضی از آقایان که مدعی نمایندگی مجلس سنا هستند صحیت می‌کردم گفتم اگر قوام السلطنه بمجلس بیاید من از این دم درب نمی‌گذارم تو بیاید گفتند آقا چطور می‌شود گفتم می‌روم جلویش را می‌گیرم می‌گویم من مامورهستم اجازه نمی‌دهم تو بیایی و برکرسی تکیه بزنی ملت تو را نسبت باین کرسی غاصب می‌داند از دو حال خارج نیست یا آن نمایندگانی که طرفدار قوام السلطنه هستند و اصرار دارند قوام السلطنه بیاید اینها می‌آیند و با من گلاویزمی شوند آنوقت یک راه بیشتر باقی نمی‌ماند که یا قوام السلطنه از روی جنازه من توی مجلس بیاید یا من موفق می‌شوم برش گردانم بعضیها گفتند آقا این که نمی‌شود گفتم که ما قبل از شروع به مبارزه برای ملی کردن صنعت نفت در سراسرکشوراین حرف را که عنوان کردیم یک عده از آقایان گفتند که این کار نمی‌شود ما این کار را کردیم و شد و یعنی ملت همین کار را کرد و شد و البته تصدیق می‌فرمایید که قوام السلطنه را هم آن کاری که باید بهش بکنیم کردیم و شد (کریمی - ولی ناتمام مانده‌است) گو اینکه خون بهترین جوانان ما در راه سرنگون کردن یکی از بزرگترین نوکران انگلستان در خیابانهای تهران و شهرستانها بزمین ریخت و گو اینکه باکمال شرمساری و خجالت باید در مقابل ملت اذعان بکنم که آنطوری که باید و شاید یعنی آنطوریکه اصلا باید انجام بدهیم و عمل بکنیم انتقام خون شهدای ۳۰تیر را نگرفتیم (صحیح است) آقایان محترم اگر نظر مبارک نمایندگان بالخصوص دوستان گرامی باشد بنده عرض کردم آن چیزی که بیشتر از همه ملت می‌خواهد انتقام و قصاص هست بخدا قسم اگر بعد از واقعه سی تیر با آن کسانی که ملت را بخون کشیده بودند مطابق قانون و دستور قانون رفتار می‌کردیم امروز دیگر این مدعیان نمایندگی برای ملت و نهضت بازی درنمی آوردند و برای قطع رابطه عزا نمی‌گرفتند (صحیح است) شما خیال می‌کنید که عزا گرفتن اوقات تلخی کردن برای قطع رابطه معنیش این است که آدم بیاید اینجا و بگوید که من مخالفم با این قطع رابطه نه معنایش این است که شروع می‌کنند گربه میرقصانند آنهایی که یک عمر در این مملکت فساد کرده‌اند اصلاح طلب می‌شوند آنهایی که یک عمر توی این مملکت آزادانه غارتگری کرده‌اند و ثروت مردم را بیغما برده‌اند دلشان برای مردم دلسوزی می‌کنند (صحیح است) این است عزاداری در راه قطع ارتباط با انگلستان بنابراین من بنام خودم که یک نماینده ملت هستم عرض می‌کنم این مجلس سنا اولا اینرا بشماعرض کنم این عرایض را که من می‌کنم هیچ ارتباطی با جریان اخیر مملکت ندارد
نایب رئیس - آقای قنات آبادی مدت صحبت سرکار تمام شده نمی‌دانم از رفقایی که باید صحبت کنند اجازه گرفته اید؟
فرامرزی - آقای رئیس رای می‌خواهد.
قنات آبادی - بنده یک ربع دیگر می‌خواهم صحبت بکنم از آن نظرصحبت می‌کنم من وقتی می‌گویم ملت مجلس سنا را محکوم کرده‌است نه از این نظراست که دولت یک گزارشی داده حالا حقیقتش چیست من نمی‌دانم من می‌بینم ملت می‌بیند که یک عده ایی که مسبب تمام بدبختی‌ها بوده‌اند حال هم که پای قطع رابطه توی کار آمده‌است آنها دلشان برای اصلاحات لک پیداکرده و شروع بجار و جنجال می‌کنند من می‌بینم ملت می‌بیند که این آقایان سالهای سال در این مملکت....
امامی اهری - بنده می‌خواهم یک اخطار نظامنامه ایی بکنم عرض کنم باید مطابق نظامنامه رای گرفته شود. جناب آقای مهندس همه موافقند با صحبت کردن آقای قنات آبادی رای می‌دهند این رای هم تایید بیانات جناب آقای قنات آبادی است ولی موافق نظامنامه باید رای بگیرید.
شمس قنات آبادی - وقتی که جناب آقای رئیس موافقت کردند عیبی ندارد.
نایب رئیس – خیر نظامنامه بد تعبیرشده نظامنامه بمن اجازه داده که با سه ربع ساعت صحبت قبل از دستور موافقت کنم ایشان تاسه ربع ساعت صحبت می‌کنند اگر سایر آقایان بخواهند صحبت کنند رای می‌گیریم اگر رای آوردند که صحبت می‌کنند و اگر آقایان رای ندادند نطق قبل از دستور بهمین صورت خاتمه پیدا می‌کند.
قنات آبادی - بنده خیلی متشکرم از این تفسیری که از نظامنامه فرمودید
فرامرزی - پس وقت سه نفر را می‌دهید به یک نفر
نایب رئیس - صریح نظامنامه‌است
دکتر بقایی - برای آقای قنات آبادی باید رای بگیرید آن کسی که زیادتر صحبت می‌کند رای لازم دارد این سنت مجلس است که برای کسی که می‌خواهد زیادتر صحبت بکند رای گرفته شود.
قنات آبادی - خوب شما این سنت را تغییربدهید.
دکتر بقایی - این خوب نیست چون بعدا ممکن است وضعی پیدا شود که حق ما تضییع شود
فرامرزی - مطابق معمول باید رای بگیرید
امامی اهری - این سه نفری که اسم نوشته‌اند این حق مال آنها است نمی‌شود حق آنها بدیگری داده شود
نایب رئیس – حالا که نظرمجلس این است بنده اطاعت می‌کنم آقایانی که موافقت دارند آقای قنات آبادی نیمساعت اضافه از وقتشان صحبت کنند....
دکتر بقایی - خودشان یک ربع تقاضاکردند
نایب رئیس - یک ربع قبلا اضافه صحبت کردند یک ربع دیگرهم صحبت می‌کنند می‌شود نیم ساعت آقایانی که موافقند قیام فرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد بفرمایید آقای قنات آبادی
شمس قنات آبادی – تشکر می‌کنم ازآقایان نمایندگانی که موافقت فرمودند یک همکار ناقابل آنها آنچه در دل دارد و تشخیص داده‌است که بمصلحت ملت و مملکت است بگوید بعرایضم ادامه می‌دهم اساسا همانطوری که عرض کردم از نظرمردم یعنی کسانی که این نهضت را بپاکردند ارتباط با دولت انگلستان بسیار بسیار ادامه اش مضر بوده و قطع رابطه بسیار مورد قبول عمومی ملت ایران است و آن چیزی را که مردم ایران بیش از همه چیز تقاضا دارند این است که ایادی انگلستان که در ایران در طول این مدت برای استعمار کارگزاری می‌کرده‌اند آنهاهم در زندگی اجتماعی حیاتشان قطع بشود (اخگر- صحیح است) بنده شنیدم بعد از اینکه دولت کنسولگریها را بسته و در کنسولگریها را لجن زدند در بعضی از کنسولگریها که امروز صورتش را خواستم و شکایتهایی هم رسیده و شاید هم برای جناب آقای وزیرمحترم دارایی این شکایات همین امروز برسد در بعضی از کنسولگریها هنوز بعضیها بعناوینی که نمی‌دانم اسمش چه بوده سکونت داشته‌اند و در این مناطقی که شنیدید خرمن‌ها را آتش زدند شنیدید تحریکات و تشنج و جنجالی بوجود آوردند این تحریکات و تشنجات از این ناحیه بوده‌است حالا اگر بعد از اینکه درب کنسولگریها بسته می‌شد آقایانی که سمت ارادت و خدمتگذاری بکنسولگری داشته و در هر شهری هم مردم آنها را می‌شناسند آنها را هم از مملکت مطابق قانون اخراج می‌کردند و می‌گفتند که ارباب تشریف برد ما دیگر بوجود شما احتیاجی نداریم دیگر این سوانح بوجود نمی‌آمد و اگر بعد از حادثه ۳۰تیر برای حفظ موجودیت نهضت شدیدتر عمل کرده بودیم این حرکت و این تشنجاتی که امروز در مملکت ما بوجود آمده‌است بوجود نمی‌امد من لازم می‌دانم باکمال صراحت به آقایان محترم وزراء عرض کنم این تشنجاتی که شما در این چند روز اخیراز نقاط مختلف ممکلت بالخصوص در کارگاههای و حوزه‌های کارگری ملاحظه فرموده ایدغالبا اینها بتحریک همان عناصری است که هنوز تحت عناوین بزرگ در وزارت خانه‌ها هستند و آنها را تحریک می‌کنند (صحیح است) و آنها را تحریک باین تشنجات می‌کنند جناب آقای کاظمی شما موقعی مقتدر خواهید بود که برای جلوگیری از دزدی اول دزدهای وزارت دارایی را بیرون بریزید (صحیح است) نه تنها در وزارت دارایی بلکه در تمام وزارتخانه‌ها هم از هر چه بگذری سخن دوست خوشتراست چون بنده عقیده‌ام این است که بعد از واقعه ۳۰تیر آقایان نمایندگان محترم مجلس شورای ملی اعم از هردسته‌ای آن مقداری که می‌توانستند انجام وظیفه کردند (صحیح است) این عقیده بنده‌است اظهارهم می‌کنم. احترام هم می‌گذارم بهمه آقایان اما این مجلسی که در مقابل شما بوجود آمده‌است و بعقیده من برای فلج کردن تصمیمات شما ساخته شده‌است این پایگاه ضد نهضت ملی شده‌است در یک مملکتی موقعی که یک جنبش بوجود می‌آید مردم برای رسیدن بحقوق خودشان قیامی می‌کنند لازمه این قیام و جنبش یک اعمالی است در فرانسه مردم قیام کردند لازمه انقلاب مردم آنجا آنطوریکه آنها فکرمی‌کردند کشتار یکعده ایی بود که برجان و مال مردم مسلط شده بودند و روی بدنها و جان مردم مستانه می‌رقصیدند. در ایران مسلم این است که یک تحول و یک جنبش شدیدی بوجود آمده و نمایندگان ملت هم به پیروی از خواست و اراده مردم یک اشخاصی را محکوم می‌کنند یک اشخاصی را مورد لطف قرار می‌دهند نمایندگان مجلس خلیل طهماسبی را برای اینکه یک خار راه نهضت ملی ایران و یک شخصی را که در پشت همین تریبون بهر ایرانی دشنام داده بود از بین برد خودش را از صحنه زندگی بدورافکند و ایران را از لوث وجودش پاک کرد نمایندگان ملت ایران در عین حال که با اصل ترورمخالفند برای اینکه این شخص جانبازی کرده و سربازی کرده و این مانع بزرگ را برداشته‌است این را مورد عفو قرار می‌دهند اما آنهایی که می‌خواهند نهضت نباشد آنهایی که می‌خواهند باز به عقب برگردیم آنهایی که می‌خواهند باز حکومت فراماسونها باین مملکت تحمیل شود آنهایی که می‌خواهند که باز در این مملکت عامل علی الاطلاق شرکت سابق نفت باشد اینها روی این موضوع بطورعمومی و بطور دسته جمعی بازی درآورده‌اند عقبش بردند جلویش آوردند ولی من اطلاع دارم که یکی دو نفر افراد شرافتمند برای نجات خلیل طهماسبی و تعیین تکلیف او و گذراندن این لایحه خیلی فعالیت کردند (صحیح است) اما آقایان ملت خلیل طهماسبی را تقدیرمی کند (صحیح است) چه ما و چه دیگران او را تقدیر بکنیم یا نکنیم ملت او را تقدیر می‌کند و ملت قوام السلطنه را محکوم کرده (صحیح است) چه من و شما و دیگران رای محکومیت او را بدهیم و چه ندهیم این مطلبی که عرض می‌کنم فوق این حرفهاست این مطلبی که من توجه آقایان را به آن جلب می‌کنم و از آقایان بنام حفظ موجودیت ایران و حفظ نهضت ملی می‌خواهم فکر عاجلی برای آن بکنند این است که اجازه ندهیم که مجلس سنا پایگاهی بر ضد نهضت ملی ما باشد (صحیح است) بنابراین اگر ما هم درصدد اقدام برنیاییم کار ملت ما بجایی رسیده‌است که خود ملت اقدام می‌کند این آقایانی که در جلسه دیروز گذشته از اوضاع و احوال خیلی ناله می‌کردند من یادم می‌آید روزهای اول که جلسات معارفه ایی تشکیل می‌شد شاید معارفه یکی از آقایان نمایندگان که چون الان اینجا نیستند بنده اسمشان را ذکر نمی‌کنم مطالبی فرمودند و در خلال آن مطالب فرمودند این اوضاع قابل هضم نیست وضع خراب است اقتصادیات بد است مردم در شک و تردید بسر می‌برند این آقا اگر کسی بود که در رزوهای خطر انتقاد می‌کرد من آنروز چیزی نمی‌گفتم اما این شخص که انتقاد می‌کرد کسی بود که در روزهای خطرساکت بود شما خیال می‌کنید که اگر خطری برای موجودیت مملکت ما پیش بیاید و یک عده ایی ساکت بنشینند اینها به بهانه اینکه ساکت نشسته‌اند مصونند؟ اینها کسانی هستند که با سکوت خودشان بدشمنان کمک می‌کنند (صحیح است) وقتی موسی برگشت از کوه طور دید یک عده از ملتش گوساله می‌پرستند یک عده ایی هم نپرستیده بودند فرمان رسید که آنها را بریزند همدیگر را بکشند آنهایی که نپرستیده بودند گفتند یا موسی ما چرا دیگر. موسی پیغمبر را عرض می‌کنم موسی گفت برای اینکه شما نشستید و یک عده گوساله پرستیدند
- اگر بینی که نابینادرچاه است
- اگر خاموش بنشینی گناه است
اگر آقایان ببیند که برعلیه موجودیت ما توطئه شده‌است و می‌خواهند همه چیز ما را ازبین ببرند و تحت عنوان محافظه کاری و بیطرفی کسی سکوت اختیار کند مجرم است حفظ استقلال مملکت و موجودیت ملت بیطرفی لازم ندارد بی طرفی بردار نیست اگر آدمی ایرانی است باید طرفدار اکثریت قطعی ملت باشد بنابراین چون آنروزهایی که جنگ ملت با استعمار بود و نان نبود وضع بد بود چاقومی‌کشیدند همه چیز بود جاروجنجال هم بود این آقا خاموش بود و فقط تماشا می‌کرد بنابراین چون این سابقه را داشت من آنروز در مقابل ایشان ایستادم و عرض کردم که آقای محترم من از لابلای مبارزات اجتماعی در مقابل شما ایستاده‌ام تصادف مرا نیاورده در مقابل شما قراربدهد من بشما می‌گویم این خرابی وضع که می‌بینید این تقلیل بودجه که می‌بینید این گرسنگی مردم را که می‌بینید این عدم امنیت و هر مرضی که در این مملکت می‌بینید ناشی از عملیات دولتهای دست نشانده گذشته‌است که شما در مقابل همه آن دولتها سکوت اختیار کرده‌اید یک مقداری هم ناشی از جنگ ماست ملت ما با ملت انگلستان جنگ کردند مگر جنگ حتما باید درش توپ و تانک و بمب مصرف بشود ما جنگیدیم برای حفظ موجودیت خودمان و بحمدالله فتح هم کردیم ولی چون در جنگ قوای بیشتری مصرف می‌شود قطعا بعد از جنگ و یا در آستانه ختم جنگ و ختم مبارزه بحران اقتصادی بوجود می‌آید تمام دولتهایی که جنگ کرده و فتح هم کردند بعد از جنگ گرفتار بحران اقتصادی شدند ملت ما با ملت انگلستان جنگ کرد (نمایندگان - بادولت انگلستان بفرمایید) خیلی معذرت می‌خواهم اشتباه لپی بود معذرت می‌خواهم ملت ما با دولت استعماری انگلستان بخصوص با همین دولت چرچیل جنگ کرد وقتی اینجا در مقابل دنیا اقرارمی‌کنند که ملی شدن نفت یک امری است انجام شده یعنی در این مبارزه تمام شما فتح کردید منتهی بعد از این فتح ما به یک بحرانی برخوردیم اگر بنا باشد که یک عده ایی بخواهند لای چرخ اصلاحات سنگ بگذارند یا اصلا یکعده ایی مصممند نگذارند اصلاحات بشود من بشهادت خود آقایان بارها وقتی که صحبت از اصلاحات شده باکمال صراحت عرض کردهام که دولت بایستی این کارها را بکند نکرده باید زودتر شروع بکند اما یک عده ایی برای اینکه نگذارند اصلا شروع بکند حسن نیت در عمل و سخن و رفتار ندارند می‌خواهند مردم را تحریک کنند گو اینکه مردم هم دست این عالیجناب‌ها را مطالعه کرده‌اند و گوش بدلسوزی این دایه‌های مهربانتر از مادر نمی‌دهند ممکن است اگر بخواهند کارشکنی و اخلال کنند یک اشکالات بیشتری برای ما بوجود بیاید.
نایب رئیس - آقای قنات آبادی دو دقیقه مانده.
قنات آبادی - یکدقیقه دیگر مطالبم تمام می‌شود آقایان محترم می‌خواهند صحنه ۳۰تیر دو مرتبه تجدید شود؟ آیا شما دلتان آرزو می‌کند آیا اصلا دوست دارید این منظره را ببینید که توی خیابانها بروید و ببینید که خون برادارن شما کف خیابانها را رنگین کرده؟ آنهایی که امروز شروع باین نمایشها و بازیها کرده‌اند می‌خواهند آن صحنه تجدید شود می‌خواهند ما بعقب برگردیم می‌خواهند بازهم خون برادران ما رابریزند بنابراین سکوت در مقابل آنها جرم مسلم است و ما با خدای خود عهدکردیم با کسانی که در راه موجودیت ما در هرمقامی که هستند اخلال می‌کنند و سنگ اندازی می‌کنند از امروز انشاء الله صریحتر و روشنتر و جبری تر مبارزه کنیم (صحیح است) و قطع داریم خدا بما توفیق فتح و پیروزی خواهد بخشید (صحیح است. احسنت)
نایب رئیس - آقای کریمی
کریمی - شرکت سابق نفت و حامیان او از بدو امر حاضرنبودند و اکنون هم کاملا ثابت شد که حاضر نیستند با ما از در صلح و صفا کنارآمده و بدعاوی حقه مان گوش داده و اختلافات را رفع و اشکالات را حل نمایند و چه در اوایل ملی شدن نفت و چه در خلال این مدت همیشه دست مسالمت و موافقت بطرف آنها درازکردیم و آنها در نهایت خدعه و تزویر و عملیاتی عوام فریبانه کار را بتاخیرانداختند و عمدا برای هر پاسخی دو سه ماه وقت را تلف کردند و بطور وضوح ثابت بود که نقشه آنها موافق با حل قضیه نیست و منظورشان بلاتکلیف و سرگردانی ملت ایران می‌باشد. ارجاع قضیه به سازمان ملل و تشبث بدیوان دادگستری بین المللی هم روی همین نقشه شوم بود و اکنون بعد از پنجاه روز پیام بازی و رفت و آمد در مقابل آنهمه گذشت و حسن نیت ایران که در پیشنهاد خود ابراز داشت باز جواب منفی شنید این اصل مسلم شده که آنها میل ندارند حقوق ما را محترم بشمارند و می‌خواهند با مماطله و مسامحه و بازگذاردن در مذاکره مملکت را روزبه روز بطرف فشار و سقوط ببرند تا بالاخره ما را مجبورکنند که در مقابل شهوات ظالمانه و استعمارطلبانه آنها بزانو درآئیم و بخواسته‌های آنها تسلیم شویم ما بیش از این طاقت بردباری و تحمل فشار عمدی آنها را نداریم و مثلی معروف است که می‌گویند شترسواری دولا دولا برنمی‌دارد ما هم تصمیم خود را گرفته و تکلیف را روشن کردیم من بنام یک نماینده از دولت خود قدردانی می‌کنم که این روابط سیاسی مسخره که جز ظلم و خدعه و تزویر چیزی برای ما عاید نداشت قطع نمود تا دنیا بداند که انگلستان چه رفتار ظالمانه ایی با ما نموده و می‌نماید سیاست غلط و فشارو تضییقات عمدی آنها مملکت را بصورت انبار باروتی که هر آن احتمال خطر احتراق و انفجار آن می‌رود درآورده و خوشبختانه خود آنها اقرار باین تضییقات عمدی نموده‌اند و ضمنا پیشنهاد می‌کنم یک تصویب نامه بگذارنند که ما دیگر بهیچوجه نفت بانگلستان نخواهیم فروخت و علی رغم آنها نفتمان را بهر دولت از هر بلوک که خریدار شود می‌فروشیم (نمایندگان - صحیح است) و طبق قانون ملی شدن نفت ۲۵ درصد آنرا به بانک می‌سپاریم و همچنین پیشنهاد می‌کنم که دولت دادخواستی راجع بوصول مطالبات و حقوقش بدادگاه ایران که تنها مرجع ذی صلاحیت است بدهد و درآن تمام حقوق خود را طبق قرارداد دارسی چه راجع بحقی که در تمام موسسات شرکت سابق در دنیا دارد و چه حقوقی که در کشتیهای نفت کش شرکتهای خارجی دارد و همچنین مطالباتی که از بابت اصل قیمت نفت و تعیین مقدار حقیقی نفت مستخرجه و تفاوت قیمتهایی که شرکت روی نظرهای استعماری و منافع سیاسی مملکت انگلستان بنام مالیات بردرآمد ازسهم ایران دریافت داشته و هزاران ادعای حقه دیگر که داریم مطالبه نماید تا دنیا بداند شرکت سابق چه غارتی درایران نموده و بازبنام غرامت خود را طلب کار معرفی می‌کند و نیز از شخص آقای دکتر مصدق نخست وزیر انتظاردارم بیش از این بانتظار حل قضیه نفت ننشینند و برخلاف گذشته از اختیارات قانونی و قدرت ملی خود که تاکنون از فرد فرد ملت پشتیبانی شده و می‌شود نهایت استفاده را نموده شروع باصلاحات داخلی بفرمایند (صحیح است) و باکمال قدرت جلوی اخلالگران و توطئه چینان را بگیرند و مخصوصا درباره انتشارات کودتا و توطئه‌ها چون اخیرا نامی از نمایندگان برده می‌شود من ازدولت خواهش می‌کنم هرچه زودتر مدارک قضیه و اسامی شرکت کنندگان در این توطئه هارا علنا به ملت ایران اعلام نمایند تا مردم خائنین به مملکت را بشناسند و بدانند چه کسانی می‌خواهند در این دقایق حساس و تاریخی از پشت بر پیکر مملکت خنجربزنند و چه کسانی می‌خواهند نقشه‌های خائنانه بیگانه را که در سایر ممالک آسیا انجام شد اجرا نمایند.
و ضمنا دولت باید مامورین انتظامی و ارتشی را تقویت کند متاسفانه آقای معاون وزارت دفاع ملی تشریف ندارند و برای این منظور درجه افسران جوان و تحصیلکرده که دستهای مغرضی را برای ایجاد یاس و تشنج در ارتش ازدادن آن خودداری نموده هر چه زودتر بدهند و مامورین مشکوک و خرابکار را که فعلا بر سرکار هستند بدون ملاحظه از کار برکنار سازد تا از این سابوتاژ و کارشکنی‌های عمدی آنها مصون گردد با دستگاه خراب و مامور بی ایمان و ناپاک بهیچوجه نمی‌شود اصلاحات را شروع کرد اول باید خود دستگاه دولت تصفیه و منزه شود سپس دست به نقشه‌های اصلاحی زد جناب آقای وزیردارایی این نکته قابل توجه جنابعالی است برای جلوگیری از فقر اقتصادی فورا از ورود اشیاء لوکس و تجملی و کالاهای غیرضروری و اجناسی که تهیه نظیر آن در مملکت فراهم است جدا جلوگیری شود و برای جلوگیری از قاچاق بایستی مامورین گارد را از صورت استقلال بیرون آورده و در اختیار کامل گمرک گذارد تا مسئولیت لوث نشود و فقط گمرک را مسئول دانست در مقابل در ازدیاد صادرات کشور و تهیه بازار آن جدیت شود مثلا دولت مدتی است چندین هزار تن جو موجود دارد و خرید امسال هم به آن اضافه می‌شود مصرف داخلی هم ندارد و هنوز درصدد فروش آن بخارج برنیامده و ممکن است که در انبارها فاسدشود در هرصورت باید در بالابردن سطح صادرات حتما اقدام نماید و تسهیلات قائل و ازمخارج غیرضروری و حاتم بخشی‌ها جدا جلوگیری کند مخصوصا راجع بارز محصلین بطوریکه شنیده شده صدی شصت از کسانی که بنام محصل از ارز دولتی استفاده می‌کنند متمولین و متمکنین کشور هستند و همچنین شاید بیش از صدی پنجاه از آنها هم ابدا تحصیل نمی‌کنند آنرا نیزپیشنهاد می‌کنم دولت هر چه زودتر لیستی تهیه کند اولا به متمکنین بهیچوجه ارز داده نشود ثانیا بکسانی که بتحصیل مشغول نیستند هم ارز ندهند ولی بمحصلینی که از طبقات متوسط کشور بوده و جدا به منظور سعادت وطن خود در ممالک بیگانه رنج غربت و زحمت تحصیل را بخود هموار می‌نمایند و قدرت تهیه ارز آزاد را هم ندارند بطور مرتب ارز بدهند انتظاردارم هر چه زودتر تکلیف ارز این دسته از محصلین را دولت روشن نماید و از بلاتکلیفی بیرون بیاورد. باید برای تنظیم بودجه از مخارج بیجا جلوگیری کرد و بعواید افزود و راه افزایش عواید تصویب قوانین مالیاتهای تصاعدی نقدی بازرگانی و جنسی در املاک مزروعی است تا فشار حاضر از طبقه سوم برداشته شود و از کسانی که حقا می‌بایستی مالیات بپردازند اخذ گردد. چیزی که از همه بیشتر موجب ناراحتی و تشنج شده و می‌شود فشار بیکاری مردم است (صحیح است) دولت باید هر چه زودتردر این باب تصمیماتی اتخاذ نماید و بیکاران را بکشاورزی و سایر کارهای تولیدی مشغول نماید. وضع فرهنگ ما از تمام وزارتخانه خراب است (یکی از نمایندگان - بودجه وزارت فرهنگ کم است آقا) هر وزیرکه تازه می‌آید روسای شعب و کسانی را که مسئولیت کارهای حساس دارند عوض می‌کند و یک عده دوستان خود را سرکار می‌آورد این عمل در تمام وزارتخانه‌ها بضرر تمام می‌شود مخصوصا در فرهنگ باید اولا شورای عالی فرهنگ بطور ثابت و دائم باشد و ثانیا اختیار این تغییر و تبدیلها هم با شورای عالی فرهنگ باشد و مخصوصا باید در برنامه فرهنگی آموزشی ما تجدید نظربعمل آید و کلاسهای حرفه ایی تشکیل شود هزاران نفر محصل برای ادامه تحصیل خود جلو وزارت فرهنگ و دانشگاه قدم می‌زنند و دولت جواب مثبتی به آنها نمی‌دهد باید وسائل تحصیل یا کاربرای آنها فراهم شود نباید راضی شویم عمر جوانان ما بیهوده تلف گردد. موضوع دیگری که می‌خواستم بعرض نمایندگان محترم برسانم طرز رفتار مجلس سنا است من در اینجا از لزوم یا عدم لزوم خود مجلس سنا و همچنین مفید یا مضربودن آن بحث نمی‌کنم و درباره انتخاب نمایندگان آن و طرز اجرای انتخابات نیز صحبتی نمی‌نمایم و مخصوصا اینکه در موقع انتخاب آنها چه سیاستی در مملکت حکمفرما بود در این موارد ابدا وارد نمی‌شوم زیرا ملت ایران بخوبی باین مطالب واقف است فقط چیزی که مورد گله‌است آن رویه آنها است که سنا از بدو تشکیل تاکنون در پیش گرفته بطور خلاصه مجلس سنا تا آنجا که توانسته و قدرت داشته برخلاف امیال و افکار مردم قدم برداشته مگر آنجا که با یک عصبانیت ملت روبرو شده منجمله همین دفع لوایح اخیر مجلس شورا مخصوصا قانون تعقیب مسببین واقعه سی ام تیر و مصادره اموال قوام و عفو طهماسبی و غیره می‌باشد.
من بنام یک نماینده مجلس شورا با ادای احترام نسبت به شیخوخیت آنها تقاضامی کنم قدری از منازل خود بیرون توجه فرمایند و بافکار عمومی ملت ایران احترام بگذارند و لوایح مجلس شورا را همانطور که قانون از آنها انتظار دارد اگر نقیصه دارد رفع کنند نه اینکه لوایح را باکمال بی اعتنایی بلاتکلیف بگذارند.
در قانون اسلام قصاص از اصول مسلمه‌است و همچنین دیه و خون بها نیز از موارد تصدیق شده می‌باشد یک مردی که در مملکت اسلام با دو روز حکومت شوم خود این فساد بزرگ را بر پا ساخت آیا مفسدفی الارض نیست و آیا نباید طبق حکم خدا گردنش را بزنند (نایب رئیس - آقای کریمی فقط ۳ دقیقه وقت دارید) و آیا این جوانان بیگناهی که در اثر خودسری بعضی مامورین همدستان قوام بخون غلطیدند و صدها نفر زن و فرزندانشان بدون سرپرست و نان آورماندند نباید خون بهای آنها را پرداخت. آنها که مرتکب قتل انهم باینصورت فجیع شده‌اند نباید بدار مکافات آویخته شوند؟ پس در اینصورت چرا باید مجلس سنا با شورا همکاری ننماید؟
بعضی از اشخاص بقول خودشان رجال سیاسی این روزها برای ملت دلسوزی کرده و از دولت انتقاد می‌نمایند که چرا بنام ملت و مملکت ریسک باین خطرناکی را قبول کرده) معلوم نیست این آقایان چه می‌خواهند بگویند اگر می‌خواهند بگویند اوضاع رقت بار امروزایران را دکتر مصدق ایجاد کرده منطق بسیارغلط و ناصحیحی است زیرا این اوضاع زائیده شده جنایات پنجاه ساله شرکت سابق مخصوصاچند سال اخیر(که رجال سیاسی) ناظرامورمملکت و حافظ حقوق ملت بوده و هریک شاغل پستهای جالبی بودند بوجودآمد. مگر بخواهند بگویند چرا مانند ترکیه تسیلم مطامع انگلستان نمی‌شوند و برای آزمایش بمبهای اتمی سرباز به کره نمی‌فرستید یا واضحتر عرض کنم می‌گویند چرا نفت خود را ملی کردید و بلایحه الحاقی گس گلشاییان تسلیم نشدید ولی اینهم یک اشتباهی است که دارند بعد از واقعه سی تیرمرتکب می‌شوند این آقایان خیال می‌کند ملت ایران راهی را که رفته ممکن است یا از فشارهای انگلستان بجان آمده و برای تسلیم شدن حاضراست زهی تصور باطل زهی خیال محال پیش از سی تیرهم آنها فکر می‌کردند و رسما بطور مسخره می‌گفتند که (با زنده باد مرده باد) نمی‌شود حکومت کرد ولی بعد معلوم شد که نهضت ملت ایران عمیق است و با خون مردم سرشته شده و فقط زنده باد و مرده باد نیست امروز هم اگر بعضی گله‌ها را از دولت شنیده‌اند بدانند که آن نه از لحاظ آن است که با مشی سیاسی دولت مخالفند بلکه برای آن است که چرا هنوز دولت مخالفین نهضت را سرکار گذارده را در مکافات مجرمین مماشات نموده‌است (صحیح است) ضمنا چون قوانین موجوده در خصوص تعقیب مجرمین سی تیر برخورد باشکال نموده و آن اشکال این است که مقامات نظامی مدعیند رسیدگی به پرونده واقعه سی تیر در شان دادگاههای نظامی است و دادگاههای عادی خود را محق نمی‌شناسند لذا ماده واحده‌ای برای تشکیل دادگاه مخصوص که دارای اختیارات قانونی باشد تهیه شده و بامضاء رسیده که تقدیم مقام ریاست می‌کنم (احسنت)
نایب رئیس - آقای دکتر فقیهی
دکتر فقیهی - عرایضی که امروز بعرض مبارکتان میرسانم حاوی دو قسمت بود یک قسمت که جنبه کلی نداشت یک ساعت قبل که خدمت آقای نخست وزیربودم بعرض ایشان رسانده شده یک قسمت که بیشترجنبه کلی دارد مختصرا بعرض آقایان میرسانم.
همکاران محترم - سخن امروز اینجانب مربوط است بیک اصل کلی که بطور قطع و یقین تا زمانی که آن اصل در کلیه اقطار جهان و در بین هر دولت و ملتی رعایت نشود نظام اجتماع مختل و امنیت و آسایش در قسمتی ازجهان و بالاخره در کلیه گیتی الفاظی بی جان و بیروح خواهد بود و باین ترتیب هر روز و هر ساعت جامعه بشریت را با قیافه مهیب وحشتناک جنگ بین المللی نگران و نزدیکتر می‌سازد.
از روزیکه جنگ بین المللی دویم ظاهرا پایان یافت و باصطلاح صلح عمومی برقرارشد با وصف همه کوشش تا امروز متاسفانه بجایی نرسیده‌است برای آنکه رعایت آن اصل تعدیل نگردید.
آن اصل روش آزادگی و آزادمنشی و رعایت حق و عدالت و جلوگیری از حق کشی و مبارزه در مقابل روح خودخواه و سرکش اتوهایی است که تاکنون حاضرنشده‌اند براستی مردم جهان را آلوده و آزاد بگذارند اصل آزادگی و عدالت نه تنها منطبق با احکام دین مبین اسلام و بلکه هسته مرکزی این شریعت مطهره می‌باشد بلکه مورد توجه مردمی از دورافتاده ترین نقطه کره زمین بوده و از طرف مردم بی غرض و عدالت دوست جانب داری و هواخواهی می‌شود منطقی است که هیچ کس را یارای مخالفت با آن نیست معذلک چون هیئت حاکمه دول بزرگ متاسفانه تابحال نخواسته‌اند بافکار عدالتخواهانه و حق طلبی خداپسندانه مردم ستمدیده جهان احترام گذارند بهمین جهت در این چند سال نیز هر روز باسمی و هر زمان تحت عنوانی زندگی را برای مردم بیگناه دشوار ساخته‌اند.
بقسمی که امروزدیگر جوامع بشری استشمام رایحه صلح نمی‌کنند و بدیهی است که چنین مردمی دیگر فریب الفاظ و جملات بظاهر زیبا را نخورده و اغفال این قبیل شعارهای گول زننده نمی‌شوند مثلا کشور عزیزما ایران بحکم اجبار و اضطرار مدتی رنج کشید تا مراحلی از تاریخ استعمار را پشت سرگذاشت بحقوق از دست رفته خود پی برد تا متفق الکلمه خواستار احقاق حق و دوستدار حقیقی صلح و آرامش گردید بعید بنظر می‌رسد که باز هم بتوان بدفع الوقت و مجامله و تعارف مردم را معطل کرد یقینا چنین وضعی دوام پیدا نخواهدکرد مگر آنکه دول مقتدر از مطامع خود بکاهند و با دیده بیغرض بحقیقتی که اکنون در دنیا وجود دارد نظرکنند و در عاقبت موحش این سیاست مرموز لختی بیاندیشند این اصلی است که تا دول بزرگ از روی ایمان و عقیده بدان توجه نکنند صلح حقیقی تامین نخواهد شد اما باید دانست که این مطالبه حق و عدالت خاص یک ملت مخصوص و افراد یک جمعیت محدود نیست هر فرد عاقل و ذی علاقه به آب و خاک میهن آرزوی قلبیش آن است که روزی یغماگران و استعمارچیان را نادم و پشیمان بیند ولی چه وقت منتج به نتیجه خواهدشد بعقیده ما آنزمان که بدبینی‌ها و تحریک اعصاب نمودن‌ها دربین یک ملت بیدار و زنده اشاعه پیداکند همه افراد جامعه و دولت بچشم برادری و مودت و دوستی بیکدیگر نگاه کنند والا اگر قرار باشد هر دسته ایی را بنامی و هر فردی را تحت عنوان آزرده خاطرسازیم این همان اصلی است که بیگانه درپی آن می‌گردد و وسائل انتشارش را فراهم می‌سازد مردم رنجور و بیمار بعلت مضیقه مالی و فقراقتصادی اعصابشان خسته و ناتوان شده و یقینا در چنین حالتی اگر روح بدبینی و سوء تفاهم دربین آنان اشاعه پیداکند آخرین ضربتی است که بیگانه بر پیکر اجتماع وارد آورده‌است و اگر قرارباشد نتوانیم در داخل کشور اصل امنیت را حفظ کرده و حیثیت اشخاص را مورد حمله قرار نداده و اصلاح امور داخلی را بانهایت حسن نیت انجام دهیم خدای ناخواسته یاس برمردم چیره می‌شود۳ روز قبل که در نخستین کنگره پزشکی ایران شرکت داشتم با همکاران پزشک و آقایان اطباء شهرستانها موفق بمذاکره و مشاوره شدم بهریک از دوستان که می‌رسیدم اولین پرسش این بود که اوضاع بهداشتی شهرستانها چیست بالاتفاق پاسخ می‌دادند که وضع مردم از نظر تغذیه بهداشت فقر مالی نبودن دوا و درمان باعث تاثراست و مخصوصا درهمین طبقه سوم این فقرعمومی از قیافه و چهره مردم بیگناه هویدا است لذا پس از آنکه کاخ خوش ییلاق را اعلیحضرت ملکه از طرف اعلیحضرت همایونی اهداء فرمودند در بین آقایان اطباء بوسیله قطعنامه ایی تصمیم گرفته شد که با تشکیل کمیته‌های تعاون بهداشتی تا حدی از مرگ و میربیماران تهی دست جلوگیری نمایند و بهمین مناسبت بحکم وظیفه اینجانب از پشت کرسی خطابه مجلس بجهانیان اعلام می‌کنم و بدوستداران صلح گوشزد می‌نمایم که ملت ایران یکقرن مظلوم واقع شده و دارائیش بتاراج رفته و دیگر حاضرنیست بیش از این وجه المصامحه مطامع دیگران بشود. بعبارت ساده تر امروز دیگرهمه افراد ملت مظلوم و صبور ایران که ده‌ها سال است مصیبت استعمار و محرومیت‌های ناشی از آنرا تحمل نموده و فریاد می‌زنند دیگر حاضر نیستیم ثروت ما را بیغما ببرند و ما گرسنه و برهنه و محروم از حداقل معیشت با مرگ دست بگریبان باشیم.
- معرفی آقای دکتر حسین فاطمی بسمت وزارت امور خارجه بوسیله آقای کاظمی نایب نخست وزیر
ویرایش۳- معرفی آقای دکتر حسین فاطمی بسمت وزارت امور خارجه بوسیله آقای کاظمی نایب نخست وزیر
نایب رئیس - حالا وارد دستور می‌شویم. آقای کاظمی فرمایشی داشتید؟
نایب نخست وزیر(آقای کاظمی) - بنده از طرف جناب آقای نخست وزیر جناب آقای دکتر حسین فاطمی را بوزارت امور خارجه معرفی می‌کنم (نمایندگان - مبارک است)
- تقدیم لایحه اجازه الحاق دولت ایران بقرارداد بین المللی پستی
ویرایش۴- تقدیم لایحه اجازه الحاق دولت ایران بقرارداد بین المللی پستی
نایب رئیس - آقای وزیر پست و تلگراف
وزیر پست و تلگراف - (آقای مهندس معظمی)- خاطر آقایان نمایندگان محترم مستحضراست از بدو تاسیس روابط تلگرافی و تلفنی بین المللی انجمن‌هایی با شرکت نمایندگان دول تشکیل و قراردادهایی برای تعیین مقررات فنی و نرخ‌ها منعقد می‌شود دولت شاهنشاهی که از دیر زمانی با کشورهای دیگر ارتباط تلگرافی داشته و اخیرا رابطه تلفنی نیز پیدا کرده و در هرمورد در انجمن‌های بین المللی مزبور شرکت داشته و قراردادهای بین المللی شرکت مزبور شرکت داشته و قراردادها را امضا می‌نموده‌است و از آنجایی که فن ارتباط دائما در ترقی است لذا برای تطبیق مقررات با اوضاع و احوال روز لازم می‌آید هر چند بار در مقررات بین المللی ارتباط تجدید نظری بعمل آید آخرین انجمن مذکور قبل از جنگ جهانی دوم درسال ۱۹۳۲ درمادرید تشکیل و قرارداد مربوطه در سال ۱۳۱۲بتصویب مجلس شورای ملی رسیده‌است این قرارداد در سال ۱۹۴۷مقارن ۱۳۲۶ در انجمن تجدید گردید و بامضای نماینده دولت شاهنشاهی نیز رسیده فهرست تغییراتی که در کنفرانس اتلانتیک سیتی نسبت بقرارداد مادرید داده شده‌است بضمیمه ترجمه قرارداد پیوست تقدیم و استدعای تصویب ماده واحده ذیل را دارد.
- بیانات آقای وزیر امور خارجه راجع باتحاد داخلی و تاثیر آن در سیاست خارجی
ویرایش۵- بیانات آقای وزیر امور خارجه راجع باتحاد داخلی و تاثیر آن در سیاست خارجی
نایب رئیس - آقای دکتر فاطمی
دکتر فاطمی (وزیر امور خارجه) - برای بنده خیلی جای تاسف است که ازصف همکاران محترم برای دعوتی که جناب آقای دکتر مصدق کردند خارج می‌شوم تصدیق می‌فرمایید اگر اضطرار نبود با وضع مزاجی و با نقاهت وضعی که دارم ترجیح می‌دادم که در خدمت آقایان باقی بمانم و وظیفه‌ای را که مردم رشید تهران بمن سپرده بودند اداکنم اینجا بیشتر لازم می‌دانم از موکلین محترم تهران که صمیمانه و شرافتمندانه یک خدمتگزار کوچک و بیمقداری را که بانتخابش سبب شدند که خدمتگزاران دیگر تشویق شوند صمیمانه ازشان تشکرکنم و امروز هم با اجازه موکلین محترم اگر این دعوت را قبول کردم از نظر این بود که خودم تشخیص دادم که ممکن است با همکاری نزدیک جناب آقای دکتر مصدق بتوانم خدمتی انجام بدهم و همانطور که روز اول عرض کردم وقتی سربازی خودش را در اختیارفرمانده گذاشت سنگر باختیار فرمانده‌است بنده همان کسی هستم که باقلم ناتوانم در این جهاد ملی پشت میز روزنامه بودم بعد هم که جناب آقای دکتر مصدق خودشان مرا بمعاونت نخست وزیری دعوت کردند همان رویه را تعقیب کردم و اگر در مجلس هم باقی می‌ماندم رویه‌ام همان بود امروزهم رویه بنده همان است یقین دارم آن کسانی که سالیان درازست بروش بنده آشنا بودند می‌دانند در مقابل اجنبی و در مقابل تجاوز اجنبی کوچکترین عفو و اغماض را جایز نمی‌دانم بنده معتقدهستم تمام بدبختی‌هایی که این مملکت تا امروز تحمل کرده از اغماض‌هایی بوده‌است که در گذشته درباره اجنبی صورت گرفته‌است ولی درآینده مسلما با همکاری و معاضدتی که مجلسین می‌فرمایند اینطور خواهد بود که دولت در همه جا احترام و حق حاکمیت خودش را حفظ بکند اما یک کلمه هم در باب اساس سیاست خارجی باید حضور آقایان عرض کنم و آن جمله معروف بیژن بنظرم می‌آید که می‌گفت یک سیاست داخلی خوب بمن بدهید و یک سیاست خارجی خوب از من تحویل بگیرید یعنی مملکتی می‌تواند یک سیاست خارجی خوب داشته باشد که اتحاد و توافق در داخلش حکومت کند (صحیح است) در حالیکه یک حکومتی مشغول مبارزه با سیاستهای خارجی هست تضعیف کردنش بهش حمله کردن از پشت بهش خنجرزدن من اینرا دور از وطن پرستی می‌دانم بنده از همکاران محترم چه آنها که در صف مطبوعات هستند و چه در مجلس تشریف دارند و چه از آقایان سناتورها خواهش می‌کنم که بحساسیت موقع توجه بفرمایند اگر تمام ایران پشت سرهم قراربگیرند و تمام مملکت متحد باشند آنوقت ممکن است ما مبارزه را با فتح پیروزی تمام کنیم و خدا نکند کوچکترین شکافی دشمن بتواند در صف ما ایجاد کند بنده دیروز یک خبری خواندم که حتما بنظرآقایان محترم هم رسیده‌است و منبعش آسوشیتدپرس بوده‌است نوشته بود که علتی که آقای ایدن این جواب سست را به آقای دکتر مصدق داده‌است خبری بوده‌است که از طهران رسیده که حکومت دکتر مصدق ضعیف است و حکومت دکتر مصدق را مخالفین و رقبایش ضعیف کرده‌اند این را اگر آسوشیتدپرس هم نگفته بود آنها که وارد سیاست هستند می‌فهمند زیرا کوچکترین ضعف و کوچکترین فتوری که در سنگر داخلی این مملکت ایجادشود در سیاست خارجی مملکت تاثیردارد بنده اینجا بتمام کسانی که از روی انتقام یا هر چه حساب می‌کنند به بنده بد می‌گویند عرض می‌کنم این کار صحیحی است ولی مجال بدهید از سنگری که مرا مامور آن کرده‌اند برگردم آن وقت حسین فاطمی را قطعه قطعه کردن هیچ اشکالی مانعی ندارد باید هزارها مثل او را فدای مملکت کرد اما نباید کاری کرد که مملکت قطعه قطعه بشود بایستی تمام آن کسانی که در سیاست خارجی با ما کار دارند این را بدانند که وقتی پای مملکت در میان است تمام ملت ایران پشت سر هم ایستاده‌اند (صحیح است) و بنده یقین دارم که با این روح همکاری و صمیمتی که مجلسین بخرج داده‌اند ما باید امروز آن کسانی که آن مطبوعات و آن عناصری که می‌خواهند اختلاف سلیقه داخلی چون اختلاف عقیده در سیاست خارجی ما وجودندارد گاهی ممکن است که اختلاف سلیقه ایی پیداشود باید به آنهاگفت که در مبارزات ملی ما اختلاف عقیده اصلا وجود ندارد(صحیح است) و اگر کسانی می‌خواهند بعضی اختلاف سلیقه‌ها را بصورت اختلاف عقیده نشان بدهند و می‌خواهند سدهای شخصی برای سیاست خارجی مملکت ما ایجاد بکنند اشتباه محض است و ملت ایران هر وقت پای مصلحت مملکتش در میان بوده‌است در هر جا مثل یک تن واحد مبارزه کرده‌است (صحیح است)
- معرفی آقای دکتر نصیری بمعاونت وزارت فرهنگ و تقدیم لایحه اعتبارات فرهنگی بوسیله آقای وزیر فرهنگ
ویرایش۶- معرفی آقای دکتر نصیری بمعاونت وزارت فرهنگ و تقدیم لایحه اعتبارات فرهنگی بوسیله آقای وزیر فرهنگ
نایب رئیس - آقای وزیر فرهنگ
وزیرفرهنگ (آقای دکتر آذر) - بنده آقای دکتر نصیری را بمعاونت وزارت فرهنگ حضورآقایان معرفی می‌کنم (نمایندگان - مبارک است) یک لایحه ایی است مربوط به بودجه و اعتبارات وزارت فرهنگ تقدیم می‌کنم انشاءالله با علاقه و توجه کاملی که آقایان مجموعا بفرهنگ دارند زودتر تصویب شود که اشکالات وزارت فرهنگ برطرف شود (دکتر فلسفی - آقای وزیر فرهنگ نواقص فرهنگ تنها بودجه نیست)
- تقدیم لایحه سهم کشاورزان و سازمان عمرانی بوسیله آقای وزیر کشور
ویرایش۷- تقدیم لایحه سهم کشاورزان و سازمان عمرانی بوسیله آقای وزیر کشور
نایب رئیس - آقای وزیر کشور
وزیر کشور (آقای دکتر صدیقی)- بنده اجازه می‌خواهم که لایحه ازدیاد سهم کشاورزان و سازمان عمرانی کشاورزی را بمجلس مقدس ملی تقدیم کنم
- طرح و تصویب دوفوریت طرح پیشنهادی راجع به صلاحیت محکمه جنایی جهت رسیدگی بجرایم متهمین وقایع ۳۰ تیر
ویرایش۸- طرح و تصویب دوفوریت طرح پیشنهادی راجع به صلاحیت محکمه جنایی جهت رسیدگی بجرایم متهمین وقایع ۳۰ تیر
نایب رئیس - طرحی با قید دوفوریت رسیده که قرائت می‌شود(بشرح زیرقرائت شد) باقید دو فوریت
ماده واحده - رسیدگی بکلیه جرایمی که بمنظور ایجاد وقایع از روز پنجشنبه ۲۶تیر تا روز سه شنبه ۳۱تیرماه ۳۱ بر اثر ایجاد این وقایع ارتکاب یافته در صلاحیت دیوان جنایی (پنج نفری) محل واقعه تشخیص و جرایم مسببین و مسئولین و مباشرین اعم از اینکه نظامی یا غیرنظامی باشند در دادگاه مزبور با حضورهیئت منصفه رسیدگی خواهدشد وزارت دادگستری ملکف است پس ازتصویب این قانون دادستان و بازپرسان مخصوصی تعیین کند که در اسرع اوقات به وظایف خود در حدود قوانین کیفری موضوعه اقدام نمایند.
تبصره ۱- دادستان و بازپرسان فوق الذکری دارای کلیه اختیارات دادستان و بازپرس دادگاههای عمومی و نظامی بوده و دستور آنان از طرف ضابطین دادگستری و نظامی باید فورا اجراگردد وظایف دادستان استان نیز تا پایان محاکمه بعهده دادستان ویژه مزبورمی‌باشد.
تبصره ۲- کلیه مراجع کشوری و لشگری موظفند فورا کلیه سوابق و اطلاعات مربوط بوقایع فوق الذکر را بدادستان و بازپرسان فوق الذکرتسلیم و هرنوع اطلاع و مدرکی که مورد مطالبه واقع گردد بلافاصله در اختیارآنان گذاشته و در صورت تسامح یا تعلل بدستور دادستان مخصوص متهم بلافاصله تا تسلیم اسناد و اطلاعات مورد نظر توقیف و عمل مرتکب مشمول ماده ۱۲۴ قانون مجازات عمومی تشخیص و بعلاوه به انفصال دائم از خدمات کشوری و لشگری محکوم خواهند گردید.
تبصره ۳- هیئت منصفه در جریان دادرسی ناظر محاکمه بوده و در صورت عدم حضور بدستور دادستان ویژه جلب و پس از پایان دادرسی و مشاوره هر یک از افراد هیئت منصفه نظر خود را در مورد هر یک از متهمین مبنی بر محکومیت یا برائت و لزوم یا عدم لزوم تخفیف کتبا برئیس دادگاه تسلیم سپس دادگاه بدون حضورهیئت منصفه مبادرت بافشای صدوررای می‌نمایند رای اکثریت نسبی قضات و هیئت منصفه یا دادگاه تلقی و قطعی الاجراست و دادگاه دستور اجرای حکم را صادر خواهدنمود.
تبصره ۴- رعایت قواعد احضار و ابلاغ و مقرراتی که موجب بطوء جریان دادرسی می‌باشد بنا بر تشخیص دادستان در مرحله تحقیق در محاکمه الزامی نیست
نایب رئیس - چون ۱۵نفراز آقایان تقاضای دوفوریت کرده‌اند بنابراین فوریت اول لایحه مطرح است آقای اخگر مخالفید(اخگر- موافقم) آقای حائری زاده مخالف هستید
حائری زاده - بله تقریبا دوماه و نیم بیشتر از آن حوادث و زد و خوردهایی که بین اشرار و مردم شرافتمند تهران شد می‌گذرد این لایحه ایی که حالا آمده‌است چون بنده افتخار خدمتگذاری را در عدلیه داشتم و اخیرا برحسب قرعه عضو هیئت منصفه شده بودم یک اشکالاتی در موقع محاکم جنایی که هیئت منصفه باید حاضربشود بود و اختیاراتی هم هیئت منصفه نداشت فقط یک تماشاچی بی اثری بنظرمن بود و در این قانون دیدم که یک چیزی برای او منظور نشده‌است که چه اندازه دخالت در کار آن بکند من معتقدم که بیک فوریتش اگر مجلس رای بدهد ضرری ندارد ولی اگر بنا بشود خواسته باشید فی المجلس تصویب کنیم بنده مخالفم.
نایب رئیس - آقای دکتر بقایی موافقید؟
دکتر بقایی - بلی
نایب رئیس - بفرمایید
دکتر بقایی - بنده ازآقایان نمایندگان محترم خواهش می‌کنم برای چند دقیقه در خاطره خودشان به دوماه چند روز به عقب برگردند و عصر روز دوشنبه سی ام تیرماه را بخاطربیاورند بعد از آن کشتار و آن جنایات فجیعی که درتهران و شهرستانها اتفاق افتاد و با آن حالت هیجان و عصیانی که مردم پیدا کرده بودند و با در نظرگرفتن اینکه قوای انتظامی از بعد از ظهرآن روز از کوچه و خیابان بکنار رفته بود و هیچ نوع قوای انتظامی در شهر وجودنداشت و با در نظرگرفتن اینکه حزب توده آن افرادی که دستور از مسکو می‌گیرند و آن کسانیکه نادانسته فریب این افراد را خورده‌اند تصمیم داشتند که درد این شهریک تشنج فوق العاده ایی برپاکنند که معلوم نبود یکجا بکشد در آن حال و در آن اول شب بنده خودم بعنوان نماینده ملت برای چندین هزار نفراز افرادی که باکمال حرارت و بی صبری منتظر اتخاذ تصمیم بودند که چکار باید بکنند در همین محل حزب زحمتکشان ملت ایران اول خیابان اکباتان برای مردم سخنرانی کردم و آنها را دعوت به آرامش کردم و بهشان گفتم که حالا هیچ اقدامی صلاح نیست باید مسئولین شناخته شوند و تنبیه شوند و از طرف مجلس شورای ملی فضولتا به آنها وعده دادم که باین کار رسیدگی خواهدشد و مسببین هم تعقیب خواهند شد و ضمنا در برابر مردم یک قولی دادم قول دادم اینکار برای اینکه رسیدگی بشود و برای اینکه بنتیجه برسد و برای آنکه یک مظلومی بیگناه تنبیه نشود و یا یک ظالمی نتواند از چنگال قانون فرارکند وقت لازم است و این وقت را خود بنده باکمال سعه صدر چهار ماه تعیین کردم و به مردم گفتم شما که بمن اعتماد داشته‌اید و به بنده رای داده‌اید این اعتماد خودتان را مدت چهار ماه ادامه بدهید اگر در عرض چهار ماه رسیدگی نشد و انتقام این خونهای مقدسی که ریخته شده گرفته نشدآنوقت خودمن هم با شماهمراه خواهم بود که این انتقام را بهروسیله که بتوانیم بگیریم و ازاین چهارماه سه ماهش گذشته و بنده باید باکمال خجلت و معذرت عرض کنم خدمت آقایان و خدمت ملت ایران که با وجود تمام تلاش و کوششی که ما کردیم هنوز موفق به اخذ یک نتیجه صحیحی نشده‌ایم علتش هم این است که دستگاه دولتی دستگاه دولتی وقتی که می‌گویم آقایان توجه دارند که این دستگاه همان دستگاه ساعد و رزم آرا است دستگاه عوض نشده کار نداشته باشند که چند نفر شخص شریف در راس دولت قراردارند این هیچ تاثیری در کار ندارد دستگاه دولتی دارد این قضیه را سمبل می‌کند ما بعنوان کمیته تحقیق که از طرف فراکسیون طرفداران ادامه نهضت ملی انتخاب شدند و بعدا همان کمیته از طرف آقایان نمایندگان محترم تاییدشد و بعدا هم دوستان به بنده لطف فرمودند و بنده را بریاست این کمیته انتخاب کردند از طرف کمیته مکاتبات زیادی کردیم پرونده‌ها را خواستیم و سوابق را خواستیم ولی آنچه برای ما فرستادند یا ناقص بوده یا مجعول این را خواهش می‌کنم آقایان درست توجه بفرمایند پرونده‌هایی که برای ما فرستادند مجعول است برای اینکه این خونها را پایمال کنند بنده اینجا به سه قسمت این عرایض را می‌کنم یکی بعنوان نماینده ملت که با همه آقایان نمایندگان محترم شریک هستم و همه وظیفه داریم که اینکار را به آخر ببریم یکی بعنوان رئیس کمیته تحقیق مجلس شورای ملی که این وظیفه از طرف مجلس بعهده ما گذاشته شده و یکی هم بعنوان یک فردی که در مقابل چند هزار نفر قول دادم که اگر تا چهار ماه این موضوع حل نشد و مسئولین تنبیه نشدند خود من جلومی افتم و با مردم این کار را تمام می‌کنم امروز بنده کم کم دارم معتقدمی‌شوم که این قوانین موجود ما (چون صحبت از قوانین موجود خیلی می‌شود) برای تعقیب مسئولین امور نیست این قوانین موجود برای حفظ آنهاست و بنده از آقایان محترم تقاضا می‌کنم بفوریت این لایحه رای بدهند و فکر هیچ نکنند که با همین فوریت کار تمام می‌شود باید عمل هم با همان فوریت دنبال آن باشد والا بنده با همان قولی که داده‌ام از هر راهی که امکان پذیر باشد آنرا در اینجا اعلام می‌کنم ولو ماجراجو متجاسر هر چه اسمش را می‌خواهید بگذارید معرفی شوم بنده جلوی چند هزار نفر مردم بهمان خونهایی که ریخته شده و بارواح شهدا قسم خوردم که بعد از چهار ماه اقدام می‌کنم آقایاین که به اخلاق من آشنایی دارند می‌دانند که وقتی قول بدهم از قول خودم سرپیچی ندارم و اگر اقدام نکنم خودم را بزرگترین خائنین به مملکت می‌دانم برای اینکه اگر آن صحبتهای آنشب بنده نبود و اگر آن تقاضای آرامشی که از مردم کردم نبود اگر افراد فداکار حزب زحمتکشان ملت ایران نبودند که بجای پاسبان و سرباز رفتند و تا سه روز انجام وظیفه کردند آقایانی که اتومبیل دارند یا آقایانی هم که پیاده می‌رفتند می‌دانند که در سر چهار راهها کار می‌کردند و انتظامات را می‌رسیدند اگر آن شب بنده این قول را نداده بودم مسلم بدانید تهران وضع دیگری پیدا می‌کرد ولی چون این قول من و صحبتهای بنده باعث شد که مردم از عصبانیت خودشان پایین بیایند بنده این را چرا اینجا اعلام می‌کنم برای اینکه شرافت خودم را حفظ کرده باشم بعد از خاتمه چهار ماه بنده مردم را بهمان حالتی که در شب سی ام تیرماه بودند در خواهم آورد و آنوقت مسئولین تنبیه خواهند شد و کسانی هم که در دستگاه دولتی از آنها حمایت می‌کنند مثل آنها تنبیه خواهند شد
(در این موقع عده ایی تماشاچیان با کف زدن تظاهراتی کردند و نایب رئیس زنگ را بشدت بصدا درآورد)
دکتر بقایی - خواهش می‌کنم آقایان تظاهرنکنند این برخلاف نظم مجلس است بنده بی اندازه از این تظاهرات تماشاچی‌ها مکدر هستم برای اینکه نماینده باید بتواند آزادانه در مجلس صحبت کند و هیچ انتظار تظاهری هم نباید داشته باشد. عرض کنم قوام السلطنه مسبب اصلی این جنایت فجیع در تهران است و دستگاه دولتی می‌تواند محلش را کشف کند (یکنفر از نمایندگان – شاید هم می‌داند) احتمال هم دارد که بدانند ولی ما یکروزی اینها را بملت خواهیم گفت و آنروز دیگر طرح و لایحه و نطق اینها فایده نخواهد داشت و آنروز بنده بهتان قول می‌دهم که خشک و تر با هم می‌سوزد بنابراین تقاضا می‌کنم آقایان توجه به اهمیت موضوع بکنند وقت خودشان را صرف و او پیش و پس قانون نکنند موقع از این حرفها گذشته که بنشینیم و ببینیم که آیا این قانون چطور است آیا باتمام موازین بین المللی موافق است یا نیست ملت ایران این مصیبتی که بهش وارد شده هیچوقت فراموش نخواهد کرد تا وقتی که خون این شهدا انتقامش گرفته نشود ملت ایران آنرا فراموش نخواهد کرد یک جنایاتی شد در این چند روز که من نمی‌خواهم اینجا تکرارکنم ولی هر وقت آن صحنه‌های تهران و اهواز در جلو چشم من مجسم می‌شود متاثر می‌شوم و توصیه می‌کنم به آقایان نمایندگان محترم که برای حفظ این ملت برای اینکه ما بتوانیم آزاد و سربلند باشیم برای اینکه بتوانیم با آرامش اصلاحاتی بعمل بیاوریم تمام آقایان محترم حداکثر سعی و کوشش خودشان را بکنند که این طرح هر چه زودتر تصویب شود و هرچه زودترهم بمورد اجرا دربیاید برای اینکه بنده بشما قول می‌دهم که اگر این طرح اینجا تصویب شد و بعد در جای دیگر بخواهند روی یک جریاناتی ۶ماه طول بدهند و بگویند که امروز جلسه‌است و فردا پرونده فلان ملت ایران منتظر نخواهدماند (صحیح است)
نایب رئیس - بنابراین بفوریت اول این طرح رای گرفته می‌شودآقایانی که بافوریت اول آن موافقند قیام بفرمایند (عده زیادی برخاستند) تصویب شدفوریت دوم مطرح است و بنده لازم می‌دانم که یک توضیحی بدهم که در صورت تصویب فوریت دوم این طرح طبع خواهدشدوخدمت آقایان فرستاده خواهدشدوبفاصله ۲۴ساعت پس از توزیع در اولین جلسه مطرح خواهدشد آقایان باید در نظرداشته باشند که در لایحه فی المجلس قید نشده‌است و بنابراین توزیع می‌شود در جلسه آینده طرح می‌شود بنابراین فوریت دوم مطرح است آقایان نظری ندارند
مشار- بنده مخالفم
کریمی - بنده موافقم
نایب رئیس - آقای مشار
مشار- مهمترین کارهای اساسی ما امروزدراین مملکت یکی مسئله دادگستری است بخصوص جناب آقای نخست وزیر هم به این کارتوجه کرده‌اند و توجه ایشان دراین موضوع ازنظرتوجه عامه مردم بوده‌است و فعلاهم مشغول هستند و اقداماتی می‌کنند که یک وزارتخانه خیلی مهمی یک وزارت خانه خیلی مقتدری که باپاکی نظرومنتهای دقت در امورقضایی تشکیل بشودوعامه مردم ازنعمت عدل و دادبهره مند شوند مسئله واقعه سی ام تیرالبته یک حادثه خطرناکی بوددراین مملکت برعلیه منافع ملت و مملکت داشت جریان پیدامیکردوملت با استعدادایران یعنی مردم رشیدوشجاع تهران از این واقعه بامنتهای فداکاری جلوگیری کردند و کردند آنچه را که دیدید که موردتحسین و تمجید نه تنهامردم ایران بلکه ممالک دیگرهم واقع گردیدالبته آنهاییکه فداکاری کردند فداکاریشان برای مملکت و نجات ایران بودآنهانظرشان بالاترازاین بود که بخواهند دراین امربرای منافع خصوصی و شخصی خودشان اقدام کرده باشند کسیکه جان خودش را تسلیم کرده البته معلوم است که یک نظربلندی داردمردم درآن زمان این اقدام را کردند و موفق هم شدند و آن نقشه هاوتدابیری هم که درپس پرده هاریخته شده بودتمام درنوردیده شدوازبین رفت بعد از آنهم مجلس شورای ملی که جمعی ازنمایندگان آنهانمایندگانی که درنهضت ملی بودند آنهاهم درموقع خودش اقدامات خیلی جدی کردند ازجمله خودبنده که درآنروز نمایندگان شاهدند که منتهای تلاش را کردم و خوشبختانه به نتیجه هم رسیدولی تمام این کاررابرای این کردیم که مملکت نجات پیداکند و ما بکارهای بزرگتری موفق شدیم آقای وزیرامور خارجه جناب اقای دکتر حسین فاطمی الان دراین مجلس بیاناتی کردند و تمام ملت و مملکت را به اتحاددعوت کردند و گفتند تنهابا اتحادواتفاق بین ملت ایران است که می‌توان دراین مبارزه‌های بزرگ توفیق حاصل نمود(بعضی از نمایندگان - آقاقدری بلندتربفرمایید) عرض کردم جناب آقای دکتر فاطمی الان درمجلس شورای ملی شرط موفقیت را دراین مبارزه‌های مهمی که باخارج داریم اتفاق و اتحادمعنوی ملت ایران قراردادند اگر این مطلب اساسی است ما بایستی بیشتربرای این کارکوشش کنیم و نبایدکاری کنیم که بعضی ازخاطرهارنجیده بشودبدون جهت و سبب (شمس قنات آبادی - جناب آقای مشاراینها اگر وجودشان ازبین نروداتفاق و اتحادملت ایران میسرنیست اینها اخلال و کار شکنی می‌کنند) وزارت دادگستری ما یک وزارتخانه ایی است که می‌تواند کارهای خودش را باکمال خوبی انجام بدهد (یکنفرازنمایندگان - تکذیب می‌کنم) اگر محاکم حاضرماتصمیماتی بگیرند و اشخاص را محکوم بکنند و مجازات بدهند برای خیانت و جنایتی که کرده‌اند هیچکس آزردگی پیدانمی‌کند برای اینکه یک محکمه‌ای است که همیشه بود و همیشه باکمال بیغرضی کارمی‌کند و بموقع کارخودش را می‌کند و وظیفه خودش را انجام می‌دهدامابعکس یک محکمه جدیدباین ترتیبی که آقایان پیشنهادکرده‌اند مثل این است که مجلس شورای ملی خدانخواسته بخواهددرباره اشخاص نظری غیرازآنچه که معمول و مرسوم دادگستری است اعمال کنند و این مطلب طبیعتا اسباب کدورت خاطر بعضیهامی‌شوداقدام باموربایدیک ضرورت و مقتضیاتی داشته باشدبدون جهت و سبب ادم دنبال یک کارغیرعادی برود چه معنایی دارددادگستری هست آقایان هستند.
نایب رئیس - جناب آقای مشارفوریت مطرح است درفوریت صحبت بفرمایید.
مشار- راجع بفوریت است اگر نمایندگان پیشنهادبکنند که مثلابعضی ازادارات دولتی که بطوری که بیان می‌فرمودند کوتاهی کرده‌اند ازاظهاراطلاع و اطلاعات خودشان را اعلام نکرده‌اند بطرف کمیته تحقیق یادادگاههای دیگرویا اگر جای دیگری باشدپیشنهاداتی باشد که آنهاراملزم بکند که اخبارواطلاعات را دردسترس دادگستری بگذارند بایستی بایک همچوپیشنهادی موافقت کرداما اگر صحبت باشد که یک محکمه ایی تشکیل بشودوقضات تازه‌ای باشند که چه بایدبکنند و بخواهیم بذوق و سلیقه مجلس شورای ملی عمل بکنیم ممکن است که از آن راه حقیقی عدالت منحرف بشود.
دکتر بقایی - آقامردم خودشان محکمه تشکیل خواهند داد.
مشار- ولی اگر آقای دکتر بقایی درپشت تریبون فرمودند که بنده چنین و چنان خواهم کردخوب آن یک بحث دیگری است که ممکن است ایشان اقدام بفرمایند و یک عده ایی را هم ببرند و کارهارا انجام بدهند ولی این ربط به دادگستری و بسط عدالت ندارد ما درمملکت خودمان دادگستری می‌خواهیم عدالت بایدشامل حال همه کس باشدوقتی پای عدالت آمدهمه بایدساکت و صامت باشند ببینند آن کسی که قاضی است چه جورمی‌خواهدحکومت بکند (قنات آبادی - جناب آقای مشارپس این قضایای سی ام تیردروغ بوداین کشته هادروغ بود؟ این دادگستری که شماداریدتعریف می‌کنیدچه می‌کند؟) من خودم ازتوی گلوله‌ها آمدم به مجلس شورای ملی توی خانه من گلوله افتادکسانی هستند از اصناف و تجارکه همه شاهدهستند اینهاحتی موافق نبودند که من با آن حالت بیایم اینجابنده باپوشش بیرون آمدم اینجا با اعلیحضرت حرف زدم باستادحرف زدم هرچه ازمن برمیآمداینجامنتهای کوشش را کردم حتی وقتی که آمدم در حوضخانه آقایان نشسته بودند و توجه نداشتند که بایدرفت دنبال این کارنشسته بودند نوحه و زاری می‌کردند و متوجه نبودند که بایداین کارراکرد(کریمی - این مطالب راجع بفوریت نیست) حالافوریتش را عرض می‌کنم عرض کنم حالا یک همچوپیشنهادی رسیده‌است که هم ازحیث قانون درست نیست و هم توی آن دستورالعملهایی داده شده که این طوربکنند و این طورنکنند و یک سلسله مطالبی توی این پیشنهادنوشته شده که ازنظرقضایی صحیح نیست باید یک همچوقانونی را اجازه بدهید که برودبه کمیسیون دادگستری رویش مطالعه بشودبه یک نحوی که مناسب باعدالت باشدبیاورند بهش رای بدهیم والابا این عجله که تمام بیرون می‌روند یک کارهایی را نیم بند درست کنند و بیاورند مجلس شورای ملی رای بگیرند دریک مجلس نیم بندی که نصف آن مرعوب شده‌اند و نصف آن مجذوب و نمی‌دانند چکار می‌کنند گیج گیج آمده‌است اینجا این چه کاری است آقا؟
نایب رئیس - آقای اخگر(کریمی - آقابنده مقدمم زودتر اسم نوشته‌ام)
نایب رئیس - ببخشیدآقای اخگرنوبت آقای کریمی است
کریمی - بنده خیلی متاسفم که نماینده تهران ازمسببین واقعه تیردفاع می‌کنند.
حائری زاده - کجادفاع می‌کند؟ می‌گویدبایددقت کنیدچرابیان ایشان را تحریف می‌کنید
کریمی - آقایان ازاصول قضایی کم و بیش اطلاع دارند یک اصل مسلمی است که برای جلوگیری ازمحوآثارجرم باید هرچه زودتر بعمل مجرمین رسیدگی بشود و جای تامل و تحمل نیست چون آثار جرم را دارند محو می کنند و بعداین حساب دو دو تا چهارتاست آقایان می‌دانند که درقوانین مملکت ما یک مواردی است که جرائم مربوط باعمال اسلحه را مربوط به دادگاههای نظامی دانسته (پورسرتیپ - استعمال اسلحه) اعمال و استعمال هر دو یک معنی دارد بلفظ نپردازید بمعنی بپردازیدجناب آقای پورسرتیپ دادگاههای نظامی که درمواردیکه مامورین مسلح استعمال اسلحه بکند خودرامحق دانسته‌است که رسیدگی بکند و اتفاقا این واقعه جانگدازسی ام تیربدست مامورین مسلح انجام شده و این مطابق باعقل نیست که یک کسی هم خودش متهم باشدوهم خودش قاضی باشدازاین جهت لازم شد که به یک دادگاهی اختیارداده شودتامامورین سیویل یعنی غیرنظامی و نظامی را دریک محکمه محاکمه کنند این امرکاملا مطابق باقوانین بین المللی دنیادارد که برای یک موضوع فوق العاده مخصوصی یک محکمه فوق العاده مخصوصی تشکیل می‌دهند بی سابقه هم نیست همه جاهم سابقه داردحالا اگر آقای مشارفکرکرده‌اند که دستوری ازطرف ملت رسیده‌است که این کارتعقیب بشودبسیارفکرصحیحی کرده‌اند بلی ملت بمادستورداده‌است تعقیب کنیم و اگر کس دیگری به آقایان دستورداده‌است که تعقیب نکنند آن امرجداگانه ایی است آنراخودآقایان بهترمی‌دانند که چه کسی دستورموافق می‌دهدوچه کسی دستورمخالف می‌دهددستورتعقیب مجرمین ملت را خودملت خواهدداددستورجلوگیری ازتعقیب مجرمین را ببینیدچه کسانی خواهند دادنگذاریدایجادسوء ظن بشودجناب آقای مشارفرمودند که درکمیسیون دادگستری رویش بحث بشودجناب آقای معاون ریاست نایب رئیس هم فرمودند که ما طبع و توزیع می‌کنیم بین آقایان قسمت می‌کنیم رویش صحبت می‌کنید فکرمی‌کنید درجلسه دیگرمطرح می‌شودوباصل پیشنهادرای می‌گیرند فعلاموضوع فوریت است و یکی دیگرهم موضوع دادگستری است منطق صحیح آقای مشارراهمه آقایان می‌بینند بینی و بین الله همه آقایان وضع دادگستری را می‌بینیم آیا آقایان ازاوضاع دادگستری راضی هستند؟ آیادر دادگستری هزاران پرونده گردغریبی رویش ننشسته و بعقب نیانداخته‌اند جواب آن ملتی را که آنطورباخون خودش فداکاری کردملتی که شما وکیل جبهه ملی اوهستیداینطورمی‌دهید؟ جناب آقای مشارمی‌فرمایند بدهیم بعدلیه وقیتکه بعد از سالهانوبت این پرونده هارسیدرسیدگی کند (مشار- اشکال ندارد طرح درست می‌کنیم که زودتررسیدگی کنند) این طرح را طبع می‌کنند می‌آورند اینجادر اصلش اگر حرفی دارید آنوقت بفرمایید والا آثار جرم محو می‌شود باید هر چه زودتر محکمه تشکیل بشود مردم را بیش از این در انتظار این کار نگذارید و بیش از این آنهارامایوس نکنیدبنده دیروزبه مریضخانه سینارفته بودم سه ماه است که چندین جوان که استخوانهای ران آنهاخردشده همین طورروی تختخواب خوابیده‌اند و نتوانسته‌اند حرکت بکنند برویدیک نگاهی بحال اینهابکنیدبلکه دلتان رحم بیاورد.
خلخالی - بنده عرضی دارم
نایب رئیس - یک موافق و یک مخالف صحبت کرده‌است مطابق نظامنامه درفوریت بیشترنمی‌شودصحبت کرد.
خلخالی - بنده وقت خواسته بودم آقایان منشی هاباین طرف توجه ندارند
معتمددماوندی (منشی) - اسم شماهم ثبت شده دردرجه سوم هستید
نایب رئیس - رای می‌گیریم بفوریت دوم این طرح آقایانی که بافوریت دوم آن موافقند قیام بفرمایند (اکثریت برخاستند) تصویب شدبنابراین طبع و توزیع می‌شوددرجلسه آینه مطرح خواهدشد.
- بقیه مذاکره و تصویب نمایندگی آقای شهیدی از نجف‌آباد
ویرایش۹- بقیه مذاکره و تصویب نمایندگی آقای شهیدی از نجف‌آباد
نایب رئیس - فعلا اعتبارنامه آقای شهیدی مطرح است آقای دکتر بقایی بفرمایید
دکتر بقایی – در جلسه آینده مطرح شود چون وقت گذشته
نایب رئیس - جزء دستوراست
کریمی - جناب آقای رئیس بنده از آقای دکتر بقایی خواهش می‌کنم که از مخالفت خودشان صرف نظر بفرمایند
حاجی سیدجوادی - بنده هم عقیده‌ام چنین است بگذریدآقا
نایب رئیس - آقای وزیرکشورهم برای جواب بعضی سوالات تشریف آورده‌اند ساعت هم نیم بعد از ظهراست ممکن است طبق تقاضای آقای دکتر بقایی اگر آقایان موافقت بفرمایند پرونده نجف‌آباد در ابتدای جلسه آینده مطرح شود.
حاج سیدجوادی - بنده ازآقای دکتر بقایی تقاضامی‌کنم مخالفت خودشان را پس بگیرند و گمان می‌کنم که بپذیرند.
شهیدی - جزء دستوراست تمنی می‌کنم مطرح بفرمایید
دکتر بقایی - یکی از علل بدبختیهای مملکت ما همین ملاحظات و مراعات‌ها و رو دربایستیهاست
حاجی سیدجوادی - این کار از اول اگر نشده بود بهتر بود برای اینکه خیلی‌ها اینجا نشسته‌اند که پرونده انتخاباتشان خیلی خراب بود.
دکتر بقایی - داستانی هست که امیرتیمور از خواجه حافظ پرسید که من چقدر زحمت کشیدم و سمرقند و بخارارافتح کردم و توبیک خال هندوی یارت بخشیدی حافظ هم شولایش را عقب زدوگفت برای این است که حالا اینطورم حالاهم علت اساسی که درمملکت ما هیچ چیزبنتیجه نمی‌رسدبرای همین ملاحظه هاست درصورتی که وقتی یکنفر سمت نمایندگی ملت را پذیرفت و امدپشت این تریبون بکلام الله مجیدسوگند یادکردباید اگر آدم باوجدانی هست در اموراجتماعی خصوصیات و ملاحظات شخصی را کناربگذارد اگر این خصوصیات و ملاحظات شخصی را کنارگذاشتیم می‌توانیم یک نماینده باوجدان و شرافتمند باشیم و اگر کنارنگذاشتیم با آن کسیکه پول ازسفارت بیگانه می‌گریدبه مملکت خودش خیانت می‌کند درنتیجه هیچ تفاوت نداریم با این تفاوت که اویک آدم بی وجدانی است که آتیه خودش را تامین می‌کند بقیمت خیانت بوطنش و این دومی هاکه توی رودربایستی و ملاحظات گیرمی‌کنند یک اشخاص بیوجدان ابلهی هستند که اقلا آتیه خودشان را هم تامین نمی‌کنند ما تا وقتی که بخواهیم پابند ملاحظات و مراعاتهایی شخصی باشیم وضع مملکت ما نه تنهاتغییرنمی‌کند بلکه دواسبه روبانقلاب خواهدرفت و ایکاش که ممکن بوددریک محیط بیطرفی ازلحاظ بین المللی این انقلاب درمملکت ما بوجود بیاید(صحیح است) متاسفانه ما دروضعی قرارداریم که اگر این انقلاب بوجودبیایدبنفع ایران تمام نمی‌شود(صحیح است) و باین جهت ما بایدتوجه کنیم که این انقلاب بوجودنیایدو اولین راه توجه این است که ملاحظات شخصی را کنار بگذاریم اینکه دراین مملکت صحبت ازهزارفامیل شدخاطر آقایان محترم هم هست. این یک حرف عبثی نبودولی هزارفامیل نیست (یکنفرازنمایندگان - بیشترند) خیلی کمترند چون تمامشان باهم قوم خویشند. اگر ما بخواهیم مراعات دوستیهاوقوم خویشیهاوملاحظات را بکنیم وضع مملکت ما روبه نابودی خواهدرفت همین آقای قوام السلطنه را بیشترسنا این طرح را برای چه نگهداشته‌است؟ برای اینکه اکثریت سناتورها هرکدام از یک مجرا قوم و خویش قوام السلطنه هستند و هرکدام ازیک مجرای دیگری درسوء استفاده‌هایش شریک بوده‌اند والا یکنفری را که افکارعمومی محکوم کرده و شماکه اینجا نشسته‌اید خوب می‌فهمید که افکارعمومی چیست برای اینکه رایهایی را که می‌دهیداحساس می‌کنید که ملت با شما همراه است وقتی که یک رایی ازمجلس داده شدیعنی ملت ایران این رای را داده و هیچ قوه دیگری نمی‌تواند و نبایداهمال بکند البته سناممکن است دربعضی مواردگذشته وجودش لازم بوده‌است کسی حرفی نداردولی اگر سنا بخواهد این رویه را ادامه بدهد بطور مسلم ملت ایران یک خط نه روی سنا خواهد کشید(حاج سیدجوادی - خط نهش را خودمان هم می‌توانیم بکشیم) خود شما هم جزء ملت هستید بشرط اینکه مراعات پسرعموگیری را نکنید (حاج سیدجوادی - من موافق تبعیض نیستم اگر اجازه بفرماییدبعنوان ۹۰ جواب عرض می‌کنم) عرض کنم که یک مطالب بسیارصحیحی را جناب آقای حاج سیدجوادی فرمودند و آن تبعیض است من هم مخالف تبعیض هستم کاملاهم مخالف تبعیض هستم و اگر هم جریان سی ام تیر بوجود نیامده بودمسلمامصدع اوقات آقایان محترم نمی‌شدم و دلایلش را هم درعرایضی که درآخرین جلسه مجلس که قبل ازتعطیل تشکیل شدبعرض آقایان رسانیدم بنده هم می‌دانم که انتخابات خیلی ازجاهای دیگرهم مخدوش بوده و اگر روی آن حساب برویم البته آقای شهیدی هم دراینجابایددرخدمت سایرهمکاران بایدتشریف داشته باشند ولی درفاصله این جریانات یک انقلاب ملی شدیک نهضتی بوجودآمدویک خونهایی ریخته شدواصراربنده ازاینکه ازآقایان محترم تقاضامی‌کنم که انتخابات نجف‌آباد راباطل کنند برای خاطرشخص آقای شهیدی نیست خودآقای شهیدی احتیاج بمعرفی ندارند و دراین مدتی که بمجلس آمده‌اند آقایان ایشان را شناخته‌اند یک آدم محجوب و مظلومی است و آدم دلش هم می‌خواهد که اعتبارنامه اش قبول بشودولی بایددیدباچه قیمتی این عمل انجام خواهدگرفت چندین ده هزارنفرکه بایشان رای نداده‌اند (شهیدی - همه داده‌اند) آنهابلی ولی این ده هزارنفررای نداده‌اند البته ایشان یک آدمی هستند که شانسشان در زندگی خوب است و این را من بتجربه درهمین مدت دیده‌ام (فرامرزی - این صحیح نیست بدشانسی آورده) نخیرشانس آورده‌اند اگر ایشان شانسشان خوب نبود دراخرین جلسه‌ای که بنده اینجاعرایضم را کردم نبایستی این فاصله بین صحبتهای گذشته و صحبتهای امروزبشودو آقایان فراموش بفرمایند (خلخالی - جناب عالی که یک ملتی را تهیج می‌فرماییدواین قدرت را داریدآقایان را هم می‌توانید تهیج کنیدبنده چون مخالفم این عرض را می‌کنم) جناب آقای خلخالی درجواب این بیانات شماعرض می‌کنم دراستیضاح سابق بنده یکی ازدوستانم قبل ازاستیضاح فالی گرفته شعری آمده بود که الان می‌خوانم:
میان گریه میخندم که چون شمع اندرین مجلس - زبان آتشینم هست امادرنمی‌گیرد(فرامرزی - آنوقت که گرفت آنوفت که نگرفت حالانمی‌دانم بگیردیانه عرض کنم بعنوان نمونه بنده هم بسهم خودم و مثل همه آقایان محترم گرفتارمراجعات بسیاری بودم که آقا این سیداست اولادپیغمبراست چطوراست البته این حرفهادربنده کمترموثراست ولی خیلی خستگی بمن آورد که انسان دربرابرتقاضاهای دوستانش بتواند ایستادگی بکند اینجادریکی از این نامه هاکه یکی از دوستان بنده بخاطرایشان نوشته البته امضایش را نمی‌خوانم ولی مطلبش را بعنوان نمونه می‌خوانم که آقایان ملاحظه بفرمایند خطاب به بنده‌است: استدعامی کنم و باملاحظه جداین سیداصیل و اولادپیغمبردورش را خط بکشیدوبرای شکرانه بهبودی ازعارضه کسالت روی مبارک اوراببوسید(شهیدی - من حاضرم) (نبوی - دوست دانایی بوده) (حاج سیدجوادی - اجازه بدهیدمن ازطرف شماببوسم) (خنده نمایندگان) بفرمایید از این قبیل خیلی هست ازاشخاص خیلی هست و منحصرباین نیست ولی این مراعاتهاواین التماس و درخواستها و این رفیق بازیهاسبب خواهد شد که مملکت ما روبنابودی بروداین طوری که بنده درتکمیل این پرونده و درتقاضای خودم ازنمایندگان محترم مجلس شورای ملی دارم فقط و فقط برای این است که یک جریان سی ام تیربین طرح این پرونده و پرونده‌های دیگرفاصله شده و اگر این فاصله نبودبنده این اصراررانمی‌کردم ولی این فاصله و ما بدنیانشان دادیم که ملت ایران دارای چه قدرتی هست این قدرت ملت ایران دراثریک چیز بوجودآمد وان در اثر امیدواری بود آقایان بخاطربیاورید که درپنج شش سال پیش تمام مردم مایوس و ناامیدبودند و بخاطربیاورید که چطور در اثر اقداماتی که شد اینها امیدوارشدند و یاسشان زایل شد و ما این نتایج بزرگ را گرفتیم که برای همیشه بافتخار ایران درتاریخ دنیاثبت خواهدشدمانبایدبگذاریم این امیدواری که وجوددارد مبدل به یاس و ناامیدی بشودوبرای این است که بنده باکمال اصرارازحضورآقایان محترم تقاضامی‌کنم بعرایضی که می‌کنم توجه بفرمایند و برای این یکدفعه چشمشان را برروی تمام ملاحظات و رو در بایستیها و دوستیها بگذارند و یک رایی بدهند که یک عده ازاهالی این مملکت امیدواربشوند برای اینکه خطرناک ترین و کشنده ترین چیزهابرای مملکت ما ناامیدی مردم است اماراجع به پرونده انتخابات نجف‌آباد بنده درجلسه گذشته عرایضی حضورآقایان محترم کردم و خلاصه کردم جریان انتخابات نجف‌آباد را در سه کلمه حقه بازی در حقه بازی در حقه بازی و توضیحاتش را هم حضورآقایان عرض کردم جریان آن تلگرافهای توصیه آقای دکتر مصدق و حضرت آیت الله کاشانی و جبهه ملی بود که جعل کرده بودند (شهیدی - رقبای من جعل کرده بودند درتهران) والله خیلی رقبای خوبی داشتیدجناب آقای شهیدی کاش من همچورقبایی داشتم رقیبی که بیایدبرای آدم اعلان انتخاباتی بکند دستخط آیت الله کاشانی را جعل بکند و گراوربکند روی کاغذهای اعلاچاپ بکند و ببرددرمحل پخش بکند اینهاخیلی رقبای خوبی بودند (شهیدی - رقبای من بیشرف بودند اینکارراکردند یک کسی که قاضی بوده این جنایتهارانمی کند) ازقضات آن قدرجنایت من دیده‌ام که چه بگویم جنایت قتل نفس جنایت نابودکردن خانواده ها(شهیدی - من مستثنی هستم) این قضات دوره پهلوی ک اینهمه قتل و جنایت کردند آنهاچه بودند (شهیدی - مال من مال آندوره نبود) و شماچطور استدلال می‌کنید که یکنفرکه قاضی بوده جعل نمی‌کند یک کسی که قاضی بوده بیشرفی هم کرده قتل نفس هم کرده خانواده هارانابودکرده آنوقت شما استنادمی‌کنید که یک کسی که قاضی بوده جعل نمی‌کند (یکنفر از نمایندگان - مقصودشان قاضی خوب است) خوب این را باید بعدا اثبات بفرمایید من گفتم راجع بصلاحیت شمانمی خواهم عرض بکنم ولی اگر این صحبت بشودصحبت دیپلم هم هست چون من گفتم راجع بصلاحیت شماصحبت نمی‌کنم ولی اگر میل داشته باشیدازجعل دیپلم دوره متوسطه هم بنده بلدم صحبت بکنم (شهیدی - آنراهم بفرمایید)
نایب رئیس - آقای شهیدی شما وقت دارید که از خود دفاع بکنید.
دکتر بقایی - عرض کنم بنده فقط دوسه موضوع کوچک را خدمت آقایان عرض می‌کنم و بعرایض خودخاتمه می‌دهم بعد از آنکه جریان تعطیل اخذرای و اینکه ۵نفرازاعضای انجمن نظاررفتند باصفهان برای اینکه جلواثرهمین اعلامیه‌های مجعولی که آقای شهیدی داده بودند بگیرند برای اینکه جناب آقای دکتر مصدق نخست وزیرهیچ تلگرافی بنام ایشان مخابره نکرده بودند ولی انجمن نظاربرای آنکه جلوتاثیرآنهارابگیردومردم فرصت آنراداشته باشند که بفهمند که این تبلیغات دروغ بوده کما اینکه تلگرافاتی را که مردم کرده بودند درجلسه قبل حضورآقایان محترم عرض کردم بهمه تلگراف کرده بودند که آیا این اعلامیه هاراشمادادیدآنهاهم جواب داده بودند نخیرودراثرتشنجات فوق العاده ایی که در آنجاپیداشده بوداهالی نجف‌آباد از ماتقاضاکردند که یک نفریاخودبنده یادیگری برای رسیدگی به اوضاع آن جا برویم و اینراهم بایدحضورآقایان محترم عرض کنم که حزب زحمتکشان ملت ایران در نجف‌آباد حوزه و شعبه‌ای نداشت و ما درآنجاکاندیدی نداشتیم ولی صرفاروی تقاضای مردم و روی اینکه گزارشهایی که می‌رسیدوضعیت را خیلی وخیم جلوه می‌دادخواهش کردم که دوست عزیزبنده آقای زهری به نجف‌آباد بروند و رسیدگی کنند ایشان هم تشریف بردند آنجا دو روز یا سه روز(زهری - سه روز) درآنجابودند و مراجعت کردند حال برای اینکه ببینید که آقای استانداراصفهان که دلش می‌خواست آقای شهیدی انتخاب بشوند چه چورگزارشهایی به تهران میداده بنده یکی از این گزارشهارامی‌خوانم (یکنفرازنمایندگان - استاندارکی بود؟) جناب آقای امیرنصرت اسکندری.
گویاشکایت خیلی شده بودوازطرف وزارت کشورمکاتباتی شده که ایشان درتاریخ ۱۶ اردیبهشت می‌نویسدعطف بنامه شماره فلان و تلگراف فلان اشعار می‌دارد که اولا آقای شهیدی خودراکاندید نجف‌آباد وفریدن می‌دانند و اینجانب نمی‌توانم اورا از کاندید بودن منع کنم ولی مفادتلگراف و نامه وزارتی را حضورا باوابلاغ کردم درثانی انتخابات نجف‌آباد وفریدن درحال عادی درجریان بود که اینراهم خدمت آقایان عرض کردم که چطوردرحال عادی نبودواین قسمت کذب محض است و مردم ازچهاردهم اردیبهشت بانهایت آرامش شروع باخذرای نموده‌اند درصورتیکه چهاردهم اردیبهشت همان روزی بود که اکثریت انجمن رفته بودند به اصفهان همانطوری که عرض کردم یک پرونده قلابی استنکاف برای آنهاساختند درصورتیکه هرجورش را که حساب کنیددوروزطول دارد که یکعده ایی بجای مستنکفین معین بشوند. ساعت ۸صبح استنکاف اینهارامحرزمی دانند و ساعت ۸ونیم صبح بجای آنها ازاعضای علی البدل انتخاب می‌کنند آنوقت با این وضعیت که بودومردم معترض بودند. ایشان درگزارششان می‌نویسند بانهایت آرامش درجریان است آقای شیخ غلامرضا فیروزیان با داشتن نامه ایی از آیت الله کاشانی که تاریخ مربوط بماه شوال سال قبل و ارتباط با تبلیغات دینی دارد در انتخابات وارد و بمحل رفته و بنفع آقای مدرسی مردم را واداربه بستن بازاروتجمع درتلگرافخانه می‌نماید بهر صورت وضع نجف‌آباد وفریدن از این قراراست و بازرس قضایی را هم فورابمحل فرستادم حال مقصودازخوانده این جمله این است که آقایان توجه بفرمایند ازطرف آقای فیروزیان که خود را نماینده آیت الله کاشانی می‌دانند و آقای زهری نماینده تهران که دیشت نجف‌آباد رفته و مردم را تحریک به اغتشاش می‌کند ایجادشده‌است بنده ازآقایان محترم تقاضامی‌کنم توجه بکنیددراین چند ماهی که درمجلس با آقای زهری آشنایی داشتید و یا عده ایی ازآقایان سابقامی‌شناختند اصلاقیافه آقای زهری و رویه ایشان مینمایاند که ایشان بتواند تحریک به اغتشاش بکند (دکتر کیان - شمارادیدیدم که تحریک بکنیدولی ایشان را ندیدیم) این را من اعتراف می‌کنم ولی آقای اسکندری استاندار اصفهان می‌نویسد که آقای زهری نماینده تهران دیشب آمده به نجف‌آباد که مردم را تحریک به اغتشاش بکند ولی البته اینجانب (این منشآت آقای اسکندری است) ولی البته اینجانب آنچه که درقوه دارم سعی خواهم انتخابات بدون تهدیدوتطمیع دریک محیط کاملا آرام و ساکت انجام شودوبهرکس مایل باشند رای بدهند البته اینجادراین ضمیر فعلی مایل باشند رای بدهند یک مرجعی دارد که بنده بایداضافه بکنم که بهرکس که قنسولگری واقعی انگلستان که هنوزهم دراصفهان بسته نشده‌است مایل باشند رای بدهند چون این موضوع را بایدخدمت آقایان توضیح بدهم که ما بابستن قنسولگری هاوبستن سفارت خانهاباهیچ کس قطع رابطه نکردیم روابط همچنان برقراراست ولی نه آنطوری که دوست ما آقای کریمی گفتند که درعمارت قنسولگری اشخاصی هستند. دربسیاری ازشهرهای ایران قنسولگری‌های انگلستان دایراست. دایرباین معنی که درانتخابات دخالت می‌کند و این جمله بهرکس مایل باشند رای بدهد که آقای اسکندری اینجانوشته‌اند ضمیرش که البته توی این کاغذنیست ولی بنده عرض می‌کنم که ضمیرش آن باقیمانده قنسولگری واقعی اصفهان است که آقایانی که دراصفهان هستند بهترازبنده می‌دانند که دریک باغی دراصفهان وجود داردباغ چیست آقایان؟ (یکنفرازنمایندگان - باغ صارم الدوله) آقایان اصفهانیهابهترازمن می‌دانند که یک باغی در اصفهان وجوددارد و اگر می‌گویند نمی‌دانیم کتمان می‌کنند بعددرگزارش مینوسید: و بهیچوجه برای اینجانب مقدورنیست که حمایت و طرفداری ازیک دسته بخصوصی بکنم و باعث نارضایتی دسته‌های دیگررافراهم بکنم (شمس قنات آبادی - این را دستورداده‌اند که ازیک دسته بخصوصی طرفداری بکند) ظاهرش که این است حالاعملشان را ببینیم نظرشان را راجع به آقای زهری که آقایان دیدند اما اینجاذکری ازیک شخص دیگری شده بود که بنده ازموقعیت استفاده می‌کنم و معرفیش می‌کنم این آقای فیروزیان است که شایدبعضی ازآقایان نمایندگان محترم این آقای فیروزیان را بشناسند این یک جوانی است بتمام معنی مومن بتمام معنی وطن پرست که کارش عبارت از این است که درشهرهای مختلف باکمک مردم و بدست خودمردم و بوسیله خودمردم مدرسه بازمی‌کند و ازطرف انجمن تعلیمات اسلامی و حقیقتایکی ازپاکترین و بیغرض ترین اشخاصی که من درعمرم دیده‌ام این شخص است.
این مردمتجاوزاز سی و چند مدرسه درشهرهیا مختلف ایران شخصارفته مردم را تشویق کرده و درست کرده درکرمان هست دراصفهان هست چندین مدرسه درطرفهای خاک خراسان هست حالامن لیست آنراندارم و یک آدمی است که ازابتدای امر از طرفداران جدی نهضت ملی بودودرروشن شدن افکارمردم دربسیاری ازشهرهانهایت تاثیرراداشت ولی این بیچاره دراثراینکه دستگاه همان دستگاه رزم آرایی هست همیشه تحت تعقیب است ساعدسرکاراست این را می‌گریند حبس می‌کنند رزم آراهست تبعیدش می‌کنند و حبسش می‌کنند درحکومت علا تبعدیش می‌کنند درحکومت آقای دکتر مصدق هم حبیش می‌کنند و هم این گزارش را آقای این آقای استاندار بیطرف می‌دهد در چندین نامه که در این پرونده هست جناب آقای اسکندری نوشته‌اند که فیروزیان اخلال می‌کند همچومی‌کند همچومی‌کند این اگر دراصفهان باشد اصلا منطقه را بهم می‌ریزد در صورتیکه شریک جرمش آقای زهری بودند چون دو تا با هم رفتند نجف‌آباد.
این هم رونوشت گزارش است که بضمیمه نامه جناب آقای اسکندری بوزارت کشور فرستاده شده جرم آقای فیروزیان از اینجا معلوم است چون درتمام گزارشهانوشته شده که این شخص تحریک می‌کند و جرم او در اینجا توضیح داده شده گزارش محلی است رونوشت گزارش مامورویژه دربارمتحصنین نجف‌آباد بعرض میرساند ساعت ۵ بعد از ظهرروزفلان انجمن دینی شروع شدابتدایکی ازطلاب شعرخواند و بعد از ایشان آقای شیخ غلامرضافیروزیان درباره متحصنین نجف‌آباد صحبت کردند.
این اشخاصی که دراثراین حقه بازی درانتخابات آمده بودند تلگرافخانه و متحصن شده بودند و ازدولت و ملت دادخواهی می‌کردند برای این انتخابات حرفهایی است که فیروزیان گفته‌است. و اینهابراداران دینی شماهستند و بایدبه آنهاکمک کنیدوگفتند دیروزبا آقای اللهیارصالح و آقای استانداربودم آقای استاندارگفتند که توماجراجوهستی گفتم من همان کسی هستم که وقتی که آقای دکتر مصدق درمجلس متحصن بودند شب با این لباس پاسداری ایشان را دادم بازفرمودند یعنی آقای استاندارتقصیرازمن نیست شما بایدبدرددل مردم برسیدشمافرماندارآذربایجان بودیدومی‌خواستیدوکیل بشویدولی وکیل نشدید و اگر کسی همان موقع توجه بصورت شمامی‌کردمیدید که گرفته هستیدولی شماصاحب ملک و املاک هستیدوخرجی هم نداریدولی فکری به حال این مردم بیچاره بکنید که نان ندارند و می‌خواهند وکیل صالح بمجلس بفرستند و شمامی‌خواهیدباسرنیزه وکیل به آنهاتحمیل بکنیداین شخص مطابق این گزارش رسمی این جرمش است. این صحبتهاکرده جرمش است و ازاین گزارشهایی که آقای اسکندری ازآنجا داده‌اند زیادهست و آقایان می‌دانند و کسانی که اورامی‌شناسند می‌دانند که سطح فکرش غیرازاین نیست. درموردانتخابات نجف‌آباد گفتنی بسیارهست و خلاصه اش بنده بعرض آقایان محترم رسیایندم البته بنده همانطورکه عرض کردم ادعانمی کنم که بدتراز نجف‌آباد هیچ جانشده انتخابات دیگری هم درادوارسابق شده بود که شایدبدتراز نجف‌آباد بوده ولی درهیچ جا آن نبوغ ذاتی اهالی اصفهان مثل نجف‌آباد بروز نکرده بودباندازه ایی تردستی دراین انتخابات کردند که وقتی آدم این پرونده را بدقت می‌خواند و خواهش میکن آقایانی که فرصت داشته باشند نه حالابرای رای چون من انتظارندارم که کسی بیایدپرونده بخواند برای رای ولی آقایانی که فرصت دارند این پرونده را بخوانند گرچه پرونده کثیفی است ولی خواندن داردبرای اینکه بفهمند چطورچیزهارا پیچانده‌اند.
یک انجمن نظاری درآنجابوده و درآنجاسه تاکاندیدداشته و این سه تانماینده هرسه این انجمن را قبول داشتند و این انجمن موردقبول هرسه کاندیدبوده اینها ایمان داشتند که بیطرف است و خب ظاهرامرهم این بود که این کاندیدهایک مبارزه شرافتمندانه‌ای باهم بکنند هرکس اکثریت را آوردآن وکیل بشودیکروزقبل ازانتخابات بقول آقای شهیدی رقیب ایشان آمده یک اوراقی چاپ کرده بامضای آقای دکتر مصدق و حضرت آیت الله کاشانی و بنده و آقای دکتر معظمی و آقای دکتر شایگان و آقای مهندس زیرک زاده و سایرین که این آقای شهیدی همچوقاضی خوبی است انتخابش بکنیدبفرستیدبه مجلس البته دراین که این اوراق جعل بوده خودآقای شهیدی هم اعتراف دارند ولی می‌گویند که رقیب ایشان برای اینکه ایشان را زمین بزند آمده‌است یک پولی خرج کرده اول امضاجعل کرده گراور سازی کرده کلیشه کرده بعدبرداشته برده آنجاومنتشرکرده برای اینکه ایشان را بزمین بزنده برده آنجاپخش کرده (شهیدی - نه آقای دکتر بقایی این اوراق آنجاپخش نشده بود) شده بود(شهیدی - بخدانشده بود) (قناب آبادی - قسم نخوریدقولتان را قبول داریم) بعد از اینکه انجمن رای می‌دهدباینکه شروع انتخابات از۱۴ اردیبهشت ببعدموکول بشودمردم میایند باصفهان برای اینکه همین تگرافاتی که خوانده شدآنها را ببینید حقیقتا ازطرف آقای کاشانی و سایرین همچوتلگرافاتی توصیه شده البته اگر توصیه کرده بودند اهالی آنجاهم احترام می‌گذاشتند بتوصیه هاکه درآنجا ازطرف رقبای ایشان ابرازشده بودبعدعرض کنم این پنجنفردراصفهان بودند آقای بخشدارهم آقایان خاطرشان هست اسمش گزرسس هست که تلفظ یونانی خشایارشاه است و این را هم ببینید که ادم برودیک اسم یونانی روی خودش بگذارد و آنهم اینقدرثقیل (یکی ازنمایندگان - وزارت کشورازکجاپیدایش کرداین آقارا) البته این قبل ازآقای دکتر صدیقی بوده‌است (قنات آبادی - حالاشایداسمش را تغییربدهدآقای دکتر صدیقی) آنوقت ایشان که نبودند حالاوکلای نجف‌آباد بایدبرایش یک فکری بکند (سیدجوادی - بعدایک طرحی تهیه می‌کنند) عرض کنم که این آقای بخشدارمی آید درظرف نیمساعت پرونده استنکاف درست می‌کند برای انجمن و این ماده ۱۹ قانون انتخابات را اگر چه باینوضع مجلس امیدی ندارم بنتیجه برسدباوجوداین می‌خوانم:
- ماده ۱۹- درصورتیکه اکثریت هیئت نظارازحضوردرانجمن استنکاف نمایند یاپس ازختم انتخابات ازدادن اعتبارنامه خودداری کنند حکومت علل و موجبات استنکاف انان را تحقیق نموده اگر محظورقابل رفعی دارند مرتفع می‌سازدهرگاه با اینحال دراستنکاف خودباقی باشند حکومت مراتب را فورا بوزارت داخله اطلاع داده باحضورباقی اعضاکسری عده را ازاعضای علی البدل دعوت می‌نماید که انجمن را تشکیل و انتخابات را ختم نمایند.
عرض کنم پس اگر اکثریت اعضای انجمن درانجمن حاضرنشدند و استنکاف کرده بودند ازاول بایدببینند که آنهاچرانیامده‌اند ایادلیلی داشته و این دلیل را اگر قابل رفع باشدرفع کنند و بعدهم آنهارابوزارت کشوراطلاع بدهند تمام این جریانات درنیمساعت عملی شده کی می‌گوید ماعقب افتاده هستیم ساعت هشت جلسه را معین می‌کنند آنهانیامدند ساعت هشت پرونده استنکاف آنهاتشکیل می‌شودالبته آقای اسکندری هم ازاصفهان کمکهای لازم را فرستاده بودند ساعت هشت و نیم آن اعضای علی البدل انتخاب می‌شوند بعدجلسه می‌کنند و هیئت رئیسه خودرا انتخاب می‌کنند و بعدشروع می‌کنند باخذرای برای انجمن جدید که دراثراستنکاف انجمن قدیم درست شده بود کاش کاربهمین جاتمام شده بوداین انجمن جدید که باین ترتیب درست شده بتمام معنی قلابی ماموریت داشتند که آقای شهیدی را انتخاب بکنند آقای شهیدی هم مطمئن بوددوستانشان هم مطمئن بودند که خوب کارتمام می‌شود انجمن اخذآراء می‌کند باتمام آن سروصداهاباتمام آن جار و جنجالی که حضور آقایان عرض کردم بعدیک جلسه ایی می‌کنند می‌نشینند یک چند تاصندوق رای باطل می‌کنند یک چند تاصندوق را اضافه می‌کنند و یک اعتبارنامه ایی می‌نویسند می‌دهند به آقای دکتر نیرومند همین دکتر بهداری خودمان که مردبسیارشریفی هم هستند و اعتبارنامه را می‌نویسند می‌دهند بایشان و خودشان هم درمی‌روند عرض کنم این جریان را خواهش می‌کنم ازآقایانی که التماس می‌کنند برای اعتبارنامه آقای شهیدی خوب توجه کنند تکرارمی کنم چون مخصوصا اقای کریمی درست گوش ندادند (کریمی - گوش دادم) انجمنی که برای آقای شهیدی درست شده بودآن آخرکاراین حقه بازی دوم است آن اخرکارمی آیند کم و زیادمی کنند آراء را یک اعتبارنام می‌نویسند باسم آقای نیرومند باهفت امضاء آقای امیرنصرت که گفته بودند من لج بازی می‌کنم می‌بینند اینجارودست خوردند ایشان هم یک اعتبارنامه دیگرمی نویسند با امضای بخشدارودوتا امضای دیگرمی دهند دست آقای شهیدی آقایان توی این پرونده دوتا اعتبارنامه هست یکی با امضای هفت نفرازنظاریکی هم بامضای آن دونفرباقیمانده باضافه بخشدارواین جریان سبب می‌شد که وزارت کشورکه نخواسته‌است باصطلاح یک کارغلطی انجام داده باشداین پرونده را بدون اظهارنظرمی‌فرستدبمجلس حالابایدآقایان محترم تصمیم بگیرند برای این موضوع که وکیل وکیل نظاربایدباشند یاوکیل بخشدارخوب گزرسس باید یک کسی باشد بتواند اعتبارنامه هم بدهداینقدراز خشایارشاه پایین امده که یک اعتبارنامه هم نتواند بدهدیک دانه اعتبارنام دیگر باید بتواند بدهد اگر آقایان معتقدند که اعتبارنامه با امضای بخشدارکافی است که خوب آقای شهیدی نماینده نجف‌آباد خواهند بودودرخدمت آقایان خواهند ماند ولی اگر آقایان معتقدند که اعتبارنامه ناقصی که امضای بخشدار و اینها را نداشته باشد ولی بامضای اکثریت نظارباشد دومی است آقای نیرومند اینجاتشریف خواهند آوردیعنی ازبهداری مجلس می‌آیند بداخل مجلس ولی بعقیده بنده این انتخابات نجف‌آباد رامابایدباطل بشناسیم بعد از سرنوانتخابات بکنیدبنده یک نکته دیگررابایداینجاعرض کنم حضور آقایان محترم و آن این است که درمذاکراتی که درجلسه گذشته راجع بانتخابات نجف‌آباد کردم اسائه ادبی نسبت به اهالی فریدن شدبرای اینکه گفتم اهالی فریدن مردم عقب افتاده ایی هستند و اهالی نجف‌آباد ازآنهاروشنترند باین جهت آراء فریدن باعث شد که آراء نجف‌آباد خراب بشودچون البته درمرکزحوزه انتخابیه جناب آقای شهیدی رای زیادی ندارند ولی این عرضی که بنده اینجاکردم سبب شد که تلگرافات و نامه‌های بیشماری درحدودچهارصدو خورده ایی تلگراف تنها از نجف‌آباد وفریدن و اصفهان برای بنده رسید که یک قسمت ازاینها اعتراض به آن عرض بنده بودراجع به اهالی فریدن که افتخارات تاریخی خودشان را شمردند شعرایشان را شمردند نویسندگانشان را شمردند و بعدمی‌گویند که این دستگاه دولتی نمی‌گذارد که ما بتوانیم آزادانه عمل کنیم والا ما بهیچ وجه میل نداشتیم که آقای شهیدی باسم ما صندلی نمایندگی را اشغال کند البته دربین چهارصدوپنجاه تلگرافی که عرض کردم درحدودسی تلگراف هم بحمایت آقای شهیدی نوشته بودند که ازایشان طرفداری کرده‌اند و ایشان را وکیل خودشان دانسته‌اند بنده درمواقعی که فرصت داشته باشم همیشه یکی ازچیزهایی که علاقه دارم امضاهای تلگرافات را مطالعه می‌کنم امضاهای این قسمت ازتلگرافات ازصدتاتجاوز نمی‌کند و درمقابل این تلگرافات که رسیده جمعاچندین هزارامضاء می‌شوداین را هم ضمن عذرخواهی ازاهالی فریدن و اظهارتاسف از این حقی که ازایشان فوت شده بنده لازم دانستم که حضورآقایان محترم تذکربدهم حالا آقایان خودشان می‌دانند و وجدانشان یا اینکه رو در بایستیها و رفاقت بازیها و ملاحظات ولی برای آخرین دفعه هم عرض می‌کنم که این رودربایستی‌ها و ملاحظات مملکت ما راروبه نابودی می‌برد برای اینکه راه نابودیش هم این است که وقتی مردم مایوس شدند انقلاب می‌کنند اگر این انقلاب دریک وضع آرام بین المللی امکان داشت برای مملکت ما بسیارخوب بودولی متاسفانه سیاستهای بیگنانه نخواهند گذاشت که ما یک انقلاب راحتی بکنیم و انقلاب را به نفع یکی ازسیاستهای بیگنانه حالاهرکدام که باشدفرق نمی‌کند بضرر کشور ایران منحرف خواهند کردبرای اینکه چنین روزی نرسد بنده تقاضامی‌کنم آقایان وجدان خودشان را حکم قراربدهند و یک رایی بدهند برای یکدفعه که باعث یاس و ناامیدی مردم نشود.
نایب رئیس - آقای شهیدی صحبت شمامفصل است؟
شهیدی - نه خیرمفصل نیست
نایب رئیس - اگر مفصل است بگذاریدبرای اول جلسه بعد(شهیدی - نه خیرمفصل نیست) بفرمایید
شهیدی - صرف نظرازارادت دیرینه ایی که بجناب آقای دکتر بقایی دارم مقام علمی و اجتماعی ایشان دربنده حس احترامی ایجادکرده که ناچارم عرایض خودم را باکمال احتیاط عرض کنم که خدای ناکرده ازجاده ادب و احترام خارج نشوم (احسنت) و امیدوارهستم که پس ازتوجه بعرایض بنده سوء تفاهمهایی که نسبت به بنده برای ایشان ایجادشده مرتفع شودو اگر دراین مجلس ماندم مانند یک سربازفداکاری ازمنویات و طنپرستانه ایشان استفاده بکنم و خدمت بکنم موضوع انتخابات و کاندیدبودن من در نجف‌آباد یک امرتازه ایی نیست بنده را دردوره پانزده چون زادگاه پدرومادربنده آنجا است و خودبنده سالهای متمادی خدمت کردهام و جلب اعتمادمردم را کردهام بنده را درآنجا کاندیدکردند دولت فاسدوقت ۱۶ هزاررای بنده را بوسیله یک سرهنگ و یک گردان ژاندارم بنام یک نفرناشناس صورت مجلس کردوآن آقا آمد اینجا آقای خسروقشقایی هم تشریف دارند همان وکیل آمده بودوفیروزآبادرابا نجف‌آباد اشتباه کرده بودوازآقای قشقایی تشکرکرده بود که اهالی فیروزآبادبه بنده رای دادند ایشانهم فرموده بودند که ما ارادتی داریم و رای دادیم (خسروقشقایی - بنده که همچواظهاری نکرده‌ام) درآن دوره آقای ناظرزاده شاهدعادل هستند در دوره ۱۶ هم مرحوم رزم آرایکی ازهمکارهای خودشان را می‌خواستند ازانجا انتخاب بکنند که فقط مبارزات رشیدانه مردم آنجا و پشتکاربنده مانع از این امر شد که انتخابات آنجا انجام بشودومردم ترجیح دادند که وکیل نداشته باشند تایک وکیل تحمیلی. بنده از آن وقت مصمم شدم که تایک زمامداردموکرات حکومت نکند بنده اطراف انتخابات نروم تا اینکه انتخابات دوره هفده مصادف شد بازمام داری جناب آقای دکتر مصدق السلطنه ایمان بنده به وطن پرستی ایشان و نظری که ایشان به آزادبودن انتخابات داشتند موجب شد که برای دفعه دیگربنده واردمیدان انتخاباتی شدم اعضای انجمن بقیدقرعه انتخاب شدند و بنده هیچ دخالتی نداشتم و اتفاقابایستی عرض کنم که همین قضات و بازرسهاوهمین بخشدار خدا شاهد است از شریفترین و پاکترین مامورین بودند که آمدند انتخابات را عمل کردند انجمن تشکیل شدبدون اینکه یک نفرموافق ازطرف بنده دراین انجمن باشداین انجمن آمدهرجابنده آراء داشتم تعرفه کم دادصندوق به بنده نداردکسان خودش را انتخاب کردمع الوصف بنده برای اطمینان به آزادی انتخابات و اطمینان بشخص آقای دکتر مصدق السلطنه امیدواربودم که انتخابات آزاد بماند و امیدواربودم که بامراقبت مردم آراء محفوظ می‌ماند بعد از مدتی بعد از آنکه دوماه آقایان کارهای خودشان را کردند دیدند بهیچوجه نمی‌توانند کاندیدخودشان را درمقابل احساسات عمومی و تمایلات مردم ازصندوق دربیاورند دیدند که باوجوددولت مصدق نمی‌توانند صندوق عوض بکنند آمدند فکرکردند که خوبست انتخابات را عقب بیاندازند تایک دولت مساعدی شایدروی کاربیایدوبایک فرصت مناسبی تا نظر خودشان را تامین بکنند یک روز در جلسه خصوصی خودشان می‌نشینند و پنجفرشان انجمن تشکیل می‌دهند که آقا انتخابات بتعویق بیفتدm اشکالشان ماده ۱۹قانون انتخابات بودآقایان ناچارمی‌شوند باین که یک صورت جلسه جهتش تنظیم بکنند و چون یک عده ایی استنکاف می‌کنند طبق ماده ۱۹ قانون که درمورداستنکاف پیش بینی کرده‌است بخشدارطبق همان ماده آمده و انجمن دیگری تشکیل داده انجمن اول که تمام تضییقات را برای بنده قائل شدوانجمن دوم هم که تمام آراء مراباطل کرد این جابقول آقای مهندس حسیبی یادشان بخیرجاناسخن اززبان ما فرمودی بنده کی گفتم جناب آقای دکتر بقایی انجمن اولی صالح بودودومی هم ظالم هم اولی به بنده ظلم کردوهم دومی آرا من را باطل کرد(دکتر بقایی - ما هم تعجبمان از این است که شما ازکجاسردرآوردید) بنده عرض کردم ازآراء مردم پرونده این آمدبمجلس شورای ملی رفت بشعبه‌ای که جناب آقای میلانی رئیس آن شعبه بودآقایان ۲۵روزنشستند یکماه نشستند پرونده هاراخواندند صلاحیت بنده را رسیدگی کردند ازاشخاص خارج تحقیق کردند و بعدتشخیص دادند آرایی که باطل شده و صحیح بوده و متعلق به بنده بودتشخیص دادند آرایی که ابطال شده خلاف قانون است و نماینده مردم کسی است که آراء مردم را داشته باشد(دکتر بقایی - تحت تاثیرقسم قرآن قرارگرفتند) البته جنابعالی بنام استادی می‌توانیدهرچه بفرماییدالبته صحیح است بهرحال یکی ازافتخارات بنده این است که یکی ازشعبه‌های مجلس شورای ملی که به ریاست یکی ازدانشمندترین شخصیتهامثل جناب آقای میلانی و یکعده ازمبرزترین و مقدسترین نمایندگان محترم مجلس شورای ملی نشستند و رای دادند به نمایندگی بنده اگر بنابشودرای این آقایان باین اندازه ۹نفرازافراد عادی نجف‌آباد نباشدنمی‌دانم بایدچه ارزشی برایش قائل باشیم بعدهم آمده درمجلس حالاجناب آقای دکتر بقایی نسبت به بنده بی لطفی می‌فرمایند بنده همانطورکه عرض کردم بی لطفیشان را عین لطف می‌دانم بنابراین بایدعرض کنم که همین رای شعبه پنج درباره بنده و شعبه ۶در مورد آقای مجدزاده نماینده رفسنجان بزرگترین خدمتی بود که بمشروطیت ایران شد(دکتر مصباح زاده کافی است آقا) اجازه بفرمایید موضوع اعلامیه برای بنده خیلی اهمیت دارد و نتیجه همین عمل نجف‌آباد بود که حق ابطال آراء را از انجمن‌ها سلب کردند برای همین هم بوداین تصمیم آقایان در شعبه ۵ باین نتیجه رسید که از این به بعدرقابتهای خطرناکی که برای تحصیل عضویت انجمن‌های مرکزی می‌کردند ازبین رفت از این به بعدهرکس رای مردم را داشته باشدبایدوکیل شناخته بشوداماراجع به اعلامیه عرض کردم جناب آقای دکتر بقایی بنده پشت این تریبون قسم خوردم که جعل است چون کلمه جعل بستگی به حیثیت من دارد و کلمه جعل برای بنده گران تمام می‌شودبازپشت این تریبون قسم یادمی‌کنم بهمان کلام الله قسم می‌خورم که از این اعلامیه‌ها نه درآنجابنده دیدم و نه روح بنده اطلاع دارد(نمایندگان - کافی است آقا) دودقیقه بنده عرض دارم اینها از این اعلامیه‌ها دراینجادرست کردند و سه نتیجه خواستند بگیرند اول اینکه خواستند نمایندگان جبهه ملی را برعلیه من تحریک بکنند که امضای شماراجعل کردهام دوم اینکه اگر درمجلس خدای نخواسته مخالفین دولتی هستند آنهاراباین عنوان که نمایندگان جبهه ملی بابنده موافق هستند آنهارابرضدبنده تحریک بکنند والاخدای نخواسته کدام بیشرفی است که درمدت ۱۲سال خدمت قضایی مستند احکامش مستند تعلیمات و دستورات آقای دکتر شایگان بودجعل بکند کدام آقای بیشرفی است که امضای آقای نریمان و زیرک زاده را جعل بکند و فرداهم بیایدودرکنارش بنشیند و بگوید که آقامن همان وکیلی هستم که باجعل امضای شما آمدم بمجلس حالامی‌خواهم دوسند زنده برای شماعرض کنم انجمن کذایی دومی که آراء بنده را باطل کرده و اززمین و آسمان برای بنده دلیل می‌آورده درتمام صورت مجلس انتخاباتش یک کلمه ازنشراین اعلامیه‌ها منتشرنشده بودکافی بودبرای ابطال آرابنده همین سند است و بنده دراینجا به یک نامه ایی که اینجابایدبجناب آقای شمس قنات آبادی هم تبریک عرض بکنم که واقعادربین مجمع مسلمانان مجاهدایشان هم افرادبا ایمانی هستند نتوانستند تحمل بکنند که در نجف‌آباد اینطوربمن نسبت‌هایی داده بشودیک شرحی نوشته که بنده اینجامی‌خوانم و بعدتقدیم ایشان می‌کنم (فضل الله المجاهدین علی القاعدین اجراعظیماشماره ۲۱ ریاست محترم مجلس شورای ملی نظرباینکه شنیده شدجناب آقای دکتر بقایی ضمن اظهارات درباره انتخابات نجف‌آباد وفریدن اظهارفرموده‌اند که درجریان انتخابات اعلامیه‌هایی بامضاحضرت آیت الله کاشانی و احزاب وابسته بجبهه ملی بنفع آقای سیدحسن شهیدی دراین حوزه انتشاریافته ازآنجاییکه مجمع مسلمانان مجاهدتحت رهبری پیشوای معظم حضرت آیت الله کاشانی می‌باشدوهرگاه چنین اعلامیه‌هایی منتشرشودفورامورددقت و توجه قرارخواهدگرفت مجمع مسلمانان مجاهدشعبه نجف‌آباد بدین وسیله باستحضارمجلس شورای ملی میرساند که ازبدو شروع انتخابات تاخاتمه آن هیچ گونه اعلامیه بامضای حضرت آیت الله کاشانی و احزاب وابسته به جبهه ملی برله یاعلیه احدی منتشرنشده و مطلب خلاف حقیقت است
(مجمع مسلمانان مجاهد)
قنات آبادی - آقا این صلاحیت نداشته یک همچوچیزی بنویسد
دکتر بقایی - این هم جعل است.
شمس قنات آبادی - اجازه بدهیدحالاکه شما این را خواندیدمن یقین کردم که اعلامیه‌ها راشماجعل کرده‌اید حق نداشته چنین چیزی بنویسداورابیرونش می‌کنم آدم حقه بازی است.
شهیدی - بلی اورابیرون بکنیدبایدتوبیخش بکنید.
قنات آبادی - یک عضوبا انضباط حزب نبوده‌است تقلب کرده.
شهیدی - تنبیهش بفرماییدبیرونش بکنیدآقای دکتر بقایی توجه بفرمایید
آقای قنات آبادی
ناصر ذوالفقاری - آقای شهیدی با آقایان چکاردارید شمانامه تان را بخوانید.
نایب رئیس - آقای شهیدی شما مطالبتان خودتان را روبمجلس بفرمایید.
شهیدی - درهمان جلسه که آقای دکتر بقایی تکذیب فرمودند و آقای مهندس زیرک زاده هم خواستند توضیحی بدهند فراموش فرمودند بنده درهمان موقعی که این اعلامیه را درتهران طبع کردند و منتشر کردند این تلگراف را بجناب آقای دکتر بقایی مخابره کردم که برای اطلاع آقایان می‌خوانم
- جناب آقای دکتر بقایی نماینده محترم مجلس رونوشت جناب آقای مهندس زیرک زاده نماینده محترم مجلس طبق اطلاع ابوالقاسم پاینده مدیرمجله صبا که بامیدوکالت نجف‌آباد مشغول تخریب است اوراقی دایربراین که اینجانب خود را کاندید احزاب وابسته بجبهه ملی معرفی کردهام جعل نموده‌است درصورتیکه بشهادت عموم مردم و مامورین ازبدوانتخابات تاخاتمه آن هیچگونه اوراقی دراین باب ازطرف بنده انتشارنیافته و این اعمال متقلبانه منحصربشخص پاینده و قلومش می‌باشد و قابل تعقیب کیفری است
باتقدیم احترام حسن شهیدی
دکتر بقایی -تاریخش چیست آقا؟
شهیدی - ۲۶ اردیبهشت خدمتتان داده‌ام وقتی است که مطلع شده‌ام چنین اعلامیه‌هایی جعل شده
دکتر بقایی - بعد که آب‌ها ازآسیاب ریخته‌است بیست و ششم تلگراف کرده‌است که چنین بوده‌است
نمایندگان - آقای کافی است رای. رای
نایب رئیس - آقایان حمیدیه و معتمددماوندی نظارت بفرمایند که رای می‌گیریم باورقه طبق نظامنامه راجع بصحت یاعدم صحت انتخابات نجف‌آباد آقایان موافقین رای سفیدبانام و مخالفین ورقه کبودخواهند داد
(اسامی آقایان نمایندگان بترتیب ذیل بوسیله آقای معتمددماوندی (منشی) اعلام و درمحل نطق اخذرای بعمل آمد)
آقایان: مهندس زیرک زاده - نریمان - دکتر سنجابی - رفیع - دکتر ملکی - انگجی - میلانی - نبوی - ناصر ذوالفقاری - خسروقشقایی - دکتر معظمی - اورنگ - منصف - دکتر مصباح زاده - دکتر کیان - عامری - امامی هری - گنجه - فتحعلی افشار- پورسرتیپ - مجتهدی - موسوی - دادور- میراشرافی - کهبد - کریمی - قنات آبادی - مشار- جلالی - صفایی - حاج سیدجوادی - حائری زاده - دکتر فلسفی - اخگر- احمدفرامرزی - افشار صادقی - عبدالرحمن فرامرزی - ریگی - وکیل پور- فرزانه - اقبال - مصدقی - ملک مدنی - ذکایی - محمد ذوالفقاری - دکتر بقایی - امیرافشاری - زهری - مجدزاده - شاپوری - هدی - شادلو- شوکتی - نجفی - مهندس غروی - شبستری - دکتر فقیهی شیرازی - جلیلی - شهاب خسروانی - صراف زاده - دکتر طاهری - ناظر زاده - دکتر فاخر- حمیدیه - معتمددماوندی
(شماره آرابعمل آمده نتیجه بقرارذیل بود)
ورقه سفیدموافق ۵۶ ورقه کبودمخالف ۲ ورقه سفیدبی اسم علامت امتناع ۶
نایب رئیس - اعتبارنامه آقای شهیدی نماینده نجف‌آباد با۵۶ رای موافق تصویب شد.
اسامی موافقین - آقایان: محمدذوالفقاری - شهاب خسروانی - ملک مدنی - صفایی - میراشرافی - معتمد دماوندی - دکتر فاخر- نجفی فردوسی - انگجی - دکتر کیان - اخگر- صراف زاده - شادلو- احمدفرامرزی - هدی - فرزانه - حمیدیه - مجدزاده - حاج سیدجوادی - ذکایی - شبستری - شوکتی - عبدالرحمن فرامرزی - کریمی - افشارصادقی - دکتر فلسفی - وکیل پور- امیرافشاری - مصدقی - منصف - موسوی - فتحعلی افشار - پورسرتیپ - مجتهدی - کهبد - امامی اهری - مهندس غروی - ناصر ذوالفقاری - خسرو قشقایی - اورنگ - مشار- دادور- دکتر ملکی - دکتر فقیهی شیرازی - دکتر معظمی - نریمان - رفیع - میلانی - گنجه - جلالی - دکتر مصباح زاده - ریگی - مهندس زیرک زاده - عامری
مخالف آقایان: دکتر بقایی - زهری
ورقه سفیدبی اسم علامت امتناع ۶ورقه
- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
ویرایش۱۰- تعیین موقع و دستور جلسه بعد- ختم جلسه
نایب رئیس - چون وقت دیراست هرچند اقای وزیرکشورازاول جلسه برای جواب سوالات تشریف آورده بودند ولی همانطورکه باخودشان مذاکره شداینکاررابه جلسه آینده موکول می‌کنیم فعلا جلسه را ختم می‌کنیم جلس آینده روز سه شنبه ساعت ۹ خواهدبود دستور هم سوالات و طرحی که فوریتش تصویب شد
(مجلس یکساعت و چهل و پنج دقیقه بعد از ظهر ختم شد)
نایب رئیس مجلس شورای ملی - مهندس رضوی
سوالات نمایندگان
ویرایشمقام منیع ریاست محترم مجلس شواری ملی خواهشمند است بجناب آقای وزیر کشور اطلاع دهید هر چه زودتر برای پاسخ بسوالات زیر در مجلس شورای ملی حضوربهم رسانند.
- ۱- احمدقوام مسبب اصلی کشتارسی ام تیر۱۳۳۱ کجاست و آیادولت درنظردارداورادستگیرومحاکمه نمایدیاخیرو اگر درنظرداردچه اقدامی برای دستگیری نامبرده نموده‌است و اگر قصددستگیری محاکمه احمدقوام را ندارددلیلش را برای روشن شدن افکارعمومی بیان دارد.
- ۲- سایرمسببین و عاملین کشتارسی ام تیرچه کسانی هستند آیاکسی دستگیرشده و پرونده مربوطه درچه مرجعی است و چه مراحلی را طی می‌کند.
سیدشمس الدین قنات آبادی
ریاست محترم مجلس شورای ملی متوقع است مقررفرماییدجناب آقای وزیرکشوربرای جواب پرسش ذیل درمجلس حاضرشوند. درجرائددیده شده که روزچهارشنبه ۲۲ مردادماه جاری ساعت ۸ بعد از ظهرسفارت مجاورخانه و کس موردحمله جمعی واقع شده‌است نظرباینکه حکومت نظامی لغوشده و این عمل را اگر شده می‌توان عمل تحریک آمیزضدمصالح مملکت برای ایجادحکومت نظامی و تیرساختن روابط خارجی دانست آیا این عمل واقع شده‌است یانه؟ و درصورت دستگیری مباشرین چه اقدامی شده‌است؟ حائری زاده
سوال ازآقای وزیرکشور مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی خواهشمند است به آقای وزیرکشورابلاغ فرمایید در مجلس شورای ملی حاضرشده و پاسخ سوالات ذیل را بدهند
- ۱- بچه علت دروزارت کشورنقل و انتقالاتی برخلاف قانون تقسیمات کشوربعمل می‌آید؟
باتقدیم احترامات بهاءالدین کهبد
سوال ازآقای وزیرکشوروآقای وزیراقتصادملی ریاست محترم مجلس شورای ملی خواهشمند است به آقای وزیر کشور و اقای وزیراقتصادملی ابلاغ فرماییددرمجلس شورای ملی حاضرشده و پاسخ سوال ذیل را بدهند:
- ۱- درجراید ملاحظه شد که درکارخانه نخ ریسی سمنان زدودخوردی بوقوع پیوسته که منجربه قتل و زخمی شدن عده ایی شده‌است علت و سبب زدوخوردچه بوده و وزارت کشورکه مسئول حفظ امنیت عمومی است دراینخصوص چه اقدامی بعمل آورده‌است.
- ۲- درجرایدملاحظه می‌شوداغلب کارخانجات یکی پس ازدیگری تعطیل می‌شوند این عمل علاوه براینکه عده زیادی ازکارگران را بیکارمی‌نمایداصولاسرمایه و صنایع کشورکه باهزاران خون جگرتهیه شده ازبین خواهدرفت و بربدبختی کشورخواهدافزود. آیا آقای وزیراقتصادملی و آقای وزیرکشورازاین جریانات اطلاعی دارند و اگر اطلاع دارند برای جلوگیری از آن چه اقدامی نموده و یادرآینده خواهند نمود.
باتقدیم احترامات بهاء الدین کهبد.
سوال ازآقای وزیرکشور
مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی
خواهشمند است به آقای وزیرکشورابلاغ فرمایید درمجلس شورای ملی حاضرشده و پاسخ سوال ذیل را بدهند.
ازدوسال قبل بموجب تصویبنامه ازگذرنامه یکهزار ریال و ازهراتومبیل دویست ریال برای جمع آوری و نگاهداری فقرادریافت می‌گردد. با آنکه وصول مبلغ فوق ادامه داشته و مبالغ معتنابهی دریافت شده و می‌شود متاسفانه باوضع زننده و رقت باری گدایان مزاحم خودی و بیگانه هستند و بهیچوجه جمع آوری و نگهداری نمی‌شوند خواهشمند است آقای وزیرکشورتوضیح دهند اولاتاکنون چه مبلغ وصول و بچه مصرف رسیده‌است. ثانیاعلت آنکه گدایان را مرخص تاموجب ناراحتی‌های اهالی و اسباب آبروریزی درنزد بیگانگان شوند چیست؟
باتقدیم احترامات - بهاء الدین کهبد
ریاست محترم مجلس شورای ملی
متمنی است مقررفرمایند سوال ذیل را بوزارت کشورووزارت دفاع ملی ابلاغ نمایند که درموعدمقرربرای جواب درمجلس شورای ملی حاضرشوند. سوال:
- ۱- بطوریکه اطلاع حاصل شده ازچند ماه قبل (ازاواخراردیبهشت ماه سال جاری) دستگاههای مجهزی که بوسیله چترنجات پایین انداخته شده درمناطق عشایری کرمانشاه و کردستان کشف شده‌است معین فرمایند دستگاههای مزبورچه بوده و ازکجاوبه چه منظورفرستاده شده و درقبال آن دولت چه اقدامی بعمل آورده‌است.
- ۲- بنابراطلاعاتی که ازاشخاص موثق می‌دهند دربعضی ازعشایرمرزی کرمانشاه و کردستان تحریکاتی می‌شودوبعضی ازعمال خارجی درعشایرمزبورآمدوشدکرده و اسلحه نیز مرتباتقسیم می‌شوددولت برای جلوگیری از این تحریکات و حفظ امنیت و دفاع ازعشایرغیرمسلح و وطنخواه چه اقدامی بعمل آورده‌است.
دکتر کریم سنجابی ۲۷-۷- ۳۱
ریاست محترم مجلس شورایملی
چون شایع است که درکارلغوجیره بندی قند و شکرسوء جریانی وجودداشته و حتی گفته می‌شود که مقادیرمعتنابهی ازموجودی قند و شکرراصرفابمنظورسودرساندن و انتفاع شخصی بعده قلیلی فروخته‌اند و نظرباینکه برهم زدن وضع جیره بندی درزمان حاضرباوجودمضیقه شدیدارزی مخالف سیاست و مصلحت عمومی کشوربوده و ازآنجاییکه تبدیل وضع منظم جیره بندی بوضع نامنظم و نامطلوب فعلی مویداین شایعات است لذا سوالاتی بشرح زیرازآقای وزیردارایی شده که تقاضادارم مقررفرمایند برای ادی توضیح درمجلس حضوربهم رسانند.
- ۱- علت قطع جیره بندی قند و شکرکه صورت منظم و صحیحی به خودگرفته بودچه بوده‌است؟
- ۲- علت وضع نا مطلوب و نامنظمی که بعد از الغاء جیره بندی پیش آمده و باعث عدم رضایت عمومی است چیست؟
- ۳-موجودی قند و شکردرموقع لغوجیره بندی چه میزان بوده و ازآن تاریخ تاکنون چه مقداربه مصرف رسیده‌است؟
- ۴- موجودی قند و شکردراول سال جاری و مقادیری که تاتاریخ لغوجیره بندی به آن افزوده شه بچه مقداربالغ میشده و بعلاوه چگونه مصرف شده‌است؟
- ۵-باشخاصیکه قند و شکرفروخته شده و عامل توزیع نبوده و یانیستند چه کسانی می‌باشند؟
- ۶- علت صدوردستورمحرمانه وزارت دارایی به استانهاوشهرستانهادائربراینکه توزیع قند و شکررا بعد از القاء جیره بندی ازمقدارسهمیه زمان جیره بندی زیادترنکنند چه بوده‌است؟
وکیل پور
ریاست محترم مجلس شورای ملی
نظرباینکه درتاریخ ۲۴-۶-۳۱ لایحه ایی راجع به لغوتصویب نامه‌های استخدامی باستنادقانون اعطاء اختیارات مورد تصویب جناب آقای دکتر مصدق قرارگرفت که پس ازابلاغ جمع آوری شدولایحه دیگری بجای آن ابلاغ گردیدو نظرباینکه لایحه قانونی اولیه ازلحاظ تایید و تثبیت احکام ترفیع و اضافه کارمندان و همچنین مقرری بازنشستگی آنان و وظایفی که طبق قانون استخدام بوراث بازنشستگان تعلق می‌گیردومقررات صریح و روشنی داشت که لایحه دوم از این جهات ساکت و مبهم است لذاخواهشمند است مقررفرمایند آقای وزیردارایی برای ادای توضیح دراینخصوص و دادن جواب بسوالات زیردرمجلس حضوربهم رسانند.
- ۱- علت جمع آوری لایحه قانونی اولیه راجع به لغوتصویب نامه‌های استخدامی چه بود؟
- ۲- از این به بعدترفیع و اضافه و هم چنین مقرری بازنشستگی کارمندان و وظایفی که بوراث آنان تعلق می‌گیرد(مقصودکارمندانی است که طبق تصویب نامه‌ای منسوخه مرفع شده‌اند) چگونه اعطاوبرقرارمی‌شود.
وکیل پور