مصوبات دوره دوم قانونگذاری مجلس شورای ملی/قانون اداری وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه
قانون اداری وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه
مصوبهٔ ۲۸ شعبان‌المعظم ۱۳۲۸ قمری
فصل اول – در ترتیب شعب ادارات مرکزی
مادهٔ اول – ادارات وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه از قرار ذیل است:
(۱) دائرهٔ وزارت مشتمل بر وزیر و کابینه وزیر.
(۲) مدیر کل.
(۳) ادارهٔ تعلیم عمومی.
(۴) ادارهٔ معارف.
(۵) ادارهٔ اوقاف.
(۶) دائرهٔ تحقیقات.
(۷) دائرهٔ تفتیش.
(۸) دائرهٔ محاسبات.
(۹) هیئت شورای معارف.
فصل دوم – در وظایف وزیر و اعضاء ادارات
مادهٔ دوم – وظایف وزیر:
(۱) مسئولیت صحت مصارف ادارهٔ هر شعبه.
(۲) اجرای قوانین موضوعه در ترویج معارف و تصحیح امور اوقاف.
(۳) تهیه اسباب تحصیلات ابتدائی مجانی اجباری و تعمیم تحصیلات متوسطه و عالیه.
(۴) ترتیب شعب ادارات وزارتخانه در ایالات و ولایات.
(۵) حفظ ارتباط ادارهٔ معارف ایران با سایر دول.
مادهٔ سوم - وظائف مدیر کل:
(۱) مسئولیت امور اداره در نزد وزیر.
(۲) تدارک موجبات پیشرفت امور ادارات.
(۳) تصدیق مراتب لیاقت اجزاء و استحقاق آنها در نیل بمراتب و درجات عالی‌تر.
(۴) تعیین حدود و حقوق اجزاء و اظهار آن در راپرتهائیکه بدولت یا بمجلس شورای ملی تقدیم میشود.
(۵) ترتیب نظامنامه‌ها و مواظبت در اجرای آنها.
(۶) نظارت در اثاثیهٔ ادارات مرکزی.
(۷) ترتیب بودجهٔ وزارتخانه.
(۸) امضای احکام و قراردادهای اداره قبل از امضای وزیر.
(۹) تصدیق راپورتهای اداره‌ای که بامضای مدیران ادارات است.
(۱۰) نظارت در مالیه وزارتخانه و محاسبه آنها.
(۱۱) امضاء در موارد ذیل عوض وزیر در صورتیکه وزیر اجاره داده باشد.
(اولاً) در تعیین مدت اجازهٔ مرخصی اجزاء جزو و غیره از رؤساء.
(ثانیاً) اجرای سیاسات و مجازات اداره در حق اجزاء جزو.
(ثالثا) توقیف مقرری و عزل اجزاء جزو موافق قانون تشکیلات اداره و قانون استخدام.
(رابعاً) امضاء و قبول مخارج و مصارفی که از صد تومان تجاوز نکند و مبنی بر قرارنامه باشد یا سابقاً بموجب دستخط یا امضای وزیر جاری شده باشد.
(خامساً) تحدید تکالیف و وظایف خدمه وزارتخانه.
(سادساً) تهیه یادداشتهای راجعه بامور مالیه وزارتخانه که باید بدیوان محاسبات تحویل شود.
مادهٔ چهارم – وظایف ادارهٔ تعلیم عمومی:
(۱) مراقبت در امور تعلیمات ابتدائیه و متوسطه.
(۲) کسب اطلاع از دوران مدارس مرکزی و بلوکی و ایالات و ولایات.
(۳) ترتیب راپورتهای لازمه در تنظیمات مقتضیه و پیشرفت تعلیمات در مکاتب و مدارس و ترتیب لوایح در تشریح نواقص و انتشار آنها در روزنامجات.
(۴) احصاء مکاتب و مدارس مملکت و احصای شاگردان در طبقات ثلاثه.
(۵) تدارک معلمین از برای فنون و علوم و تدریس در مدارس.
(۶) ترتیب کلاسهای درس برای اکابر.
(۷) تهیه وسائل برای پیشرفت کار مکاتب و طبع کتب.
(۸) ایجاد مدارس مجانی برای ایتام.
(۹) ایجاد مدارس شبانه‌روزی برای شاگردان خارج و داخل که بخواهند در مرکز تحصیل کرده باشند.
مادهٔ پنجم – وظایف ادارهٔ معارف:
(۱) مراقبت در امور تعلیمات عالیه و فرستاده شاگرد بخارجه.
(۲) تشکیل کتابخانه و مجموعه‌های علمی و تاریخی.
(۳) تأسیس موزه‌های تاریخی و علمی و صنعتی.
(۴) تحصیل عتیقیات و نظارت در حفریات.
(۵) نگاهداری آثار قدیمه و حفظ آنها از اندراس و فنا.
(۶) نگاهداری اشیاء نفیسه و سایر اموال امکنه مقدسه و غیرها که ودایع ملی در آن جا هست.
(۷) تأسیس قرائت‌خانه و کتابخانه و مجمع‌های علمی و ادبی در مرکز و ایالات و ولایات.
مادهٔ ششم – وظایف ادارهٔ اوقاف:
(۱) تحصیل صورت صحیح از وقف‌نامه‌ها و موقوفات مرکزی و ایالتی و ولایتی و بلوکات در کل ممالک ایران.
(۲) نظارت کلیه بر اعمال متولیان و نظار و تفتیش در وصول و ایصال عایدات اوقاف و ممانعت از حیف و میل اولیاء و مباشرین وقف نسبت باعیان و منافع موقوفات و تدارک موجبات آبادی آنها.
(۳) اداره کردن موقوفاتیکه تولیت آنها مستقیماً راجع بشخص سلطان عصر یا دولت است.
(۴) مراقبت در صرف عایدات اوقاف بمصارف مخصوصه خودش حسب ما اوقفهااهلها.
(۵) اهتمام در صرف منافع موقوفاتیکه مصرف معین ندارد و باید در مطلق بریات صرف شود در مصارف تعلیمات و فوائد عمومیه.
(۶) اداره کردن موقوفاتیکه متولی مخصوص ندارد بموجب اذن از طرف یکی از حکام شرع.
مادهٔ هفتم – وظایف ادارهٔ تحقیقات:
(۱) تسویهٔ اختلافات بین متولی و نظار اوقاف و خدمه و موظفین موقوفات.
(۲) تحقیق نوشتجات و اسناد راجعه باوقاف و رجوع بعدلیه در صورت لزوم.
(۳) تحقیق جمع و خرج و عایدی اوقاف مختلفه.
(۴) تحقیق و تمیز املاک موقوفه از املاک شخصی.
مادهٔ هشتم – وظایف دائرهٔ تفتیش:
(۱) تفتیش در مدارس ابتدائیه و متوسطه و عالیه و ملاحظهٔ نظافت و حفظ صحت آنها.
(۲) تفتیش در اجرای نظامنامه‌ها و محاسبات و عایدات و کیفیت جریان امور در کلیه ادارات وزارتخانه.
(۳) تقدیم راپرتهای هفتگی و ماهیانه و سالیانه از اوضاع مدارس و اوقاف و پیشرفت کار تعلیمات و کتب رایجه در مکاتب و کیفیت امور سایر‌ادارات وزارتخانه.
مادهٔ نهم – وظایف دایرهٔ محاسبات:
(۱) ترتیب و نگاهداری کتب و دفاتر و اوراق لازمه برای حقوق اجزاء وزارتخانه و حساب کلیهٔ وجوه عایدهٔ اداره معارف و اوقاف.
(۲) ترتیب صورتهای ماهیانه از برای هیئت شورای معارف و صورتهای ششماهه در روزنامه.
مادهٔ دهم – وظایف هیئت مشاوره:
(۱) حل غوامض امور معارف.
(۲) تسویهٔ اختلافات بین مکاتب و مدارس.
(۳) رد و قبول تألیفات معینه برای مدارس و مکاتب.
(۴) مشورت در تدارک نواقص تعلیمات و لوازم تحصیلات ثلاثه از وجوه اعانه و غیره و ترجیح بعضی تدارکات بمقتضیات حال.
(۵) تعیین مصرف وجوه فوق‌العاده که برسم هدیه و اعانه میرسد و وجوه موقوفات که باختیار وزارت معارف گذارده شده باشد.
(۶) معاونت فکری به وزیر در هر نوع مسئله و مشکلی که به آن هیئت رجوع شود.
فصل سوم – ترتیب ادارات معارف و اوقاف در ایالات و ولایات[۱]
مادهٔ یازدهم – برای ایفاء بوظایف مذکوره علاوه بر ادارات مرکزی در ایالات و ولایات نیز شعبه‌ها بر حسب لزوم تأسیس میشود.
مادهٔ دوازدهم – اداره کردن وزارت معارف و اوقاف موقوفاتی را که تولیت آنها مستقیماً راجع بشخص سلطان عصر است با اجازهٔ سلطان عصر‌خواهد بود.
- ↑ فصل سوم مشتمل بر مادهٔ ۱۱ و ۱۲ در تاریخ ۲۹ جمادی‌الثانیه ۱۳۲۹ قمری بقانون فوق ضمیمه و تصویب شده است.