نیرنگستان/زن آبستن
زن آبستن
چله بری - برای آبستن شدن آب چهار گوشه حمام را گرفته در پوست تخم مرغ میکنند و بسرشان میریزند.
هنگام گرفتن خورشید یا ماه زن آبستن هر جای تن خود را بخاراند همان نقطه تن بچه را ماه میگیرد.
زن آبستن که سیب را با گونه‌اش گاز بزند روی لپ بچه‌اش چال میافتد.
اگر خوراک خوشبو بپزند باید بزن آبستن کمی بدهند وگرنه چشم بچه زاغ میشود و مشغول ذمهٔ او خواهند شد.
هر گاه زن آبستن بکسی نگاه بکند و در همان لحظه بچه در زهدانش تکان بخورد (رو بآن کس بجنبد) بچه بشکل آن شخص خواهد شد.
در آذربایجان معتقدند که هر گاه زن آبستن خوراکی از کسی بگیرد بچه‌اش بشکل آن کس خواهد شد باین جهت باید از گرفتن خوراکی از اشخاص ناشناس پرهیز کنند.
زن نه ماهه که از زیر قطار شتر رد بشود سر ده ماه خواهد زائید.
زن آبستن که صبح بیدار میشود جاروب پشت در اطاق او بلرزه میافتد و با خودش میگوید: یقین امروز مرا خواهد خورد.[۱]
زن آبستن که صورتش لک و پیس بشود بچه‌اش دختر خواهد بود.
اگر زن آبستن در کوچه سنجاق پیدا بکند بچه‌اش دختر میشود و اگر سوزن پیدا بکند پسر میشود.
اگر روی سر زن آبستن نمک بریزند بدون اینکه ملتفت شود، و بعد دستش را ببرد به پشت لبش بچه‌اش پسر خواهد شد و اگر به زلفش دست بزند بچه دختر میشود.
شیر زن آبستن را در آب بدوشند هر گاه ته نشین کرد بچه‌اش پسر خواهد بود و اگر روی آب بماند دختر است[۲].
زن آبستن که زیاد سیب بخورد بچه‌اش پسر میشود و اگر ویار او ترشی باشد بچه دختر است و اگر به شیرینی بیشتر مایل باشد بچه پسر خواهد بود.
آخر غذا و ته سفره بهر زنی برسد پسر خواهد زائید.
جلو زن آبستن قیچی و چاقو بگذارند و چشمش را ببندند اگر قیچی را برداشت بچه‌اش دختر است و اگر چاقو را برداشت بچه‌اش پسر است.
زن آبستن که زیاد کار بکند و راه برود بچه‌اش پسر است و هر گاه بخورد و بخوابد بچه‌اش دختر خواهد بود.
هر گاه زنی بیک شکم سه دختر زائید برای پادشاه وقت خوش آیند است.
دور دگمه پستان زن هر قدر غده دارد بشماره آنها بچه پیدا میکند.
هر گاه جلو زنی که بچه دارد تخم مرغ بخورند باید قدری باو بدهند وگرنه مشغول ذمه او خواهند شد.
«اگر خواهی که بدانی زن حامله پسر دارد یا دختر او را نزد خود طلب کن، اگر نخست پای راست پیش نهد فرزند پسر بود و اگر پای چپ پیش ماند دختر بود. نوع دیگر: اگر اول سینه راست زن بزرگ شود پسر بود و اگر سینهٔ چپ بزرگ شود دختر و اگر سر پستان زن سرخ بود پسر بود و اگر سیاه بود دختر باشد. نوع دیگر: اگر زن حامله چست و نیکو روی و خندان و خوشخوی بود فرزند پسر بود و اگر مقبوض و ترشروی و کاهل و بد خوی بود فرزند دختر بود والله اعلم[۳].»
«و گویند که بزرگان چون با زنی یا کنیزکی نزدیکی خواستندی کردن کمر زرین بر میان بستندی، و زن را فرمودندی تا پیرایه بر خویشتن کردی، گفتندی چون چنین کنی فرزند دلاور آید و تمام صورت و نیکو روی و خردمند و شیرین بود در دل مردمان، و چون پسر زادی درستی زر و سیم بر گهواره او بجنبیدی، گفتندی که خدای مردمان این هر دو اند.[۴]»
قفل کردن شکم - زن آبستن که لک ببیند یا خطری متوجه او بشود بکمرش نخ بسته سر آنرا قفل میزنند بعد یاسین میخوانند و هفت مبین آنرا بآن قفل فوت می کنند و آن را می بندند و سر نه ماه آنرا باز میکنند.
اگر زن آبستن زیاد درد بکشد برکت (سفره) بدل او به بندند دردش آرام میگیرد. و یا ماما از بیرون ببچه خطاب میکند. «بیا بیرون، زود باش، آب گرم برای شستشویت درست کرده‌ایم، رخت نو برایت دوخته‌ایم چرا معطل میکنی؟» یا چادر سیاه زن زائو را گرو گذاشته خرما میخرند و خیر میکنند - پنجه مریم در آب میاندازند، اذان میگویند، و یا شوهرش در دامان لباس خود آب ریخته باو مینوشانند. و بعد از آنکه فارغ شد تا چند روز اورا سفیداب میمالند و خال ابرو میگذارند.
زنی که بچه‌اش مرده باشد نباید داخل اطاق زائو بشود.
آل - بشکل زنی است که دستها و پاهای استخوانی لاغر دارد، رنگ چهره‌اش سرخ و بینی او از گل است شاعر گوید:
رنگ او سرخ و بینیش از گل
- هرجا دیدی زود بگیرش تا از زائو جگر ندزدد و دل.
کار او آنست که جگر زن تازه‌زا را در زنبیل گذاشته میبرد. ولی جگر زائو تا از آب نگذرد معالجه میشود. برای پیش بینی از خطر آل بیک سیخ پنج با سه پیاز کشیده گوشه اطاق میگذارند. تفنگ و شمشیر در اطاق زائو باشد خوبست[۵]. دور رختخواب او طناب پشمی سیاه میگذارند و دوازده فتیله پنبه‌ای که یک طرفش سفید و طرف دیگرش را با پشت دیک سیاه کرده باشند دور اطاق می چسبانند برای اینکه آل بترسد.
روایت دیگر: رختخواب زائو نباید سرخ باشد در دامن زائو جو بریزند و اسب بیاید آنرا بخورد. دور رختخواب او با شمشیر برهنه خط کشیده بگویند: حصار میکشم برای کی؟ برای مریم و بچه‌اش - بکش مبارک باشد[۶] و شمشیر برهنه را بالای سر زائو بگذارند تا روزی که بحمام میرود.
روز ده که بحمام میرود سیخ پیاز را همراهش می‌برند و روی پله حمام پیازها را در آورده زیر پایش له میکنند و یا یک گردو زیر پایش شکسته و پیازها را بآب روان میدهند و با جام چهل کلید آب بسرش میریزند. بعد از حمام هر گاه زائو تنها بماند دیگر آل نمیتواند باو آزار برساند.
- ↑ زن آبستن باید زیاد چیز بخورد.
- ↑ «اگر خواهند که بدانند که در شکم حامله دختر است یا پسر شیر حامله بر کف دوشند و شپش درو فکنند، اگر بیرون رود بچه دختر باشد و اگرنه پسر زیرا شیر دختر تنک بود از آن عبور تواند کرد و شیر پسرزای غلیظ بود گذر ندهد و این امر قیاسی است و حقیقت آن خدایتعالی داند.» نزهةالقلوب.
- ↑ هزار اسرار یا رهنمای عشرت ص ۶.
- ↑ نوروز نامه ص ۲۵.
- ↑ بطور کلی جن از آهن و بسم‌الله میترسد و بهمین مناسبت آلات آهنی و برنده برای راندن جنیان مؤثر است.
- ↑ در کلثوم ننه اینطور نوشته: «خش میکشم، خش میکشم، خشهای خشخش میکشم.»