کتابچه قانون نظامیه/پاداش

by سپهدار اعظم

در امتیازات مخصوصه و پاداش خدمات صاحب‌منصبان و افراد لشکر شک و شبهه نیست و محقق است که حافظ و حارس هر دولت و ملّتی قشون آن دولتست و این طبقه علاوه بر تحمل مشقت و سختی و زحمت سفرها و دوری از بلاد و اوطان و اقوام و اقارب خود جان و عمر خود را برای حفظ و حراست دولت و ملّت و امنیّت و انتظام حدود مملکت بذل و صرف مینماید پس برتری و تفوق و امتیاز و اختصاص طبقه لشکر بر سایر طبقات مردم بدلایل عقلیّه و نقلیّه ثابت و مسجّل است و برای ترغیب و تشویق افراد لشکر بهترین تدبیری که بکار برده‌اند و باید برد این است که شخص او را محترم بدارند و امتیازات مخصوصی برای او قرار دهند و آن امتیازات را بحدّی با شان و عظم نکاه دارند که از صاحب منصبان بزرک کرفته تا افراد لشکر دادن جان خود را برای رسیدن به آن امتیازات حقیر شمارند بنابراین دولت عامّه قشونرا کرامی خواهد داشت

و در هر موردی بر سایر طبقات نوکر و رعیّت مقدم و مرجّح خواهند بود و بغیر از وزارت جنک و صاحب‌منصبان بالاتر نسبت به پست‌تر هر یک علی قدر مراتبهم دیکری بر آنها تحکم نمی‌تواند نمود

و احدی آنها را مورد تنبیه و سیاست و مواخذه بدون حکم شرع و قانون نظامی نمیتواند ساخت

و سوای مالیات مقرّره دیوانی از جمیع صادر و عوارض ولایتی و حکومتی و مسلّم خواهد بود

و در مجالس و محافل و معاشرت از اقران خود که داخل سلک قشون نیستند بر سایر طبقات مردم برتری و تقدم خواهند داشت

و سوای وزارت جنک از سایر وزارتخانها و حکام و مباشرین ولایات محصّل بر آنها نمیتواند کماشت

مخارج و مواجب و جیره قشونرا کارکذاران امور دیوانی ولایات مقدم بر جمیع مخارج دولت خواهند داشت

از تابین تا سردار عموما بامتیازات مذکورهٔ فوق نایل خواهند بود

پاداش خدمات تابین تا یاور

هر توپچی و هر سربازی که بتصدیق سرکردهٔ خودش رشادتی در جنک ظاهر کرده باشد در دفعهٔ اوّل مستحق نشان رشادت با دو تومان تفاوت مواجب خواهد بود و در دفعهٔ ثانی بمنصب سرجوقکی خواهد رسید

هر توپچی و هر سربازی که ایّام خدمت خود را بدرستی و بدون ارتکاب هیچ نوع خلاف قاعده بانجام رسانده امّا بخدمت جنک مامور نشده باشد و بعد از اتمام مدّت خدمت مجددا با اختیار خودش داخل خدمت شود مستحق نشان صداقت با یکتومان تفاوت مواجب خواهد بود

هر توپچی و هر سربازی که مستحق سرجوقکی شده باشد اکر در دسته مخصوصهٔ خودش جای برقراری او بسرجوقکی نباشد در دسته‌جات دیکر برقرار شود و اکر در دسته‌جات دیکر هم جا نباشد همان مواجب سرجوقکی و شئونات آن در حق او برقرار و مجری شود تا وقتیکه جائی بجهة برقراری سرجوقکی او بهمرسد

سرجوقه با همین شرایط و بهمین نسبت وکیل خواهد شد و وکیل بهمین شرایط و نسبت نایب دویم و نایت دویم بهمین شرایط و نسبت نایب اول خواهد شد و امتیاز نایب دویم اینست که بعوض نشان نقره نشان مطلّا بآنها داده میشود

نایب اوّل بهمان شرط و نسبتی که مذکور شد سردسته و سردسته بهمان شرط و نسبت یاور شود و امتیاز مخصوص سردسته اینست که بعوض نشان مطلا نشان طلا باو داده میشود و در خارج نظام در مجالس و محافل بر سردستهای بینشان مقدم خواهد بود

هر یاوری که خدمت و رشادت نمایانی در جنک ظاهر کرده باشد در دفعه اوّل صاحب نشان شود و در دفعهٔ ثانی پنجاه تومان بر مواجب بعنوان امتیاز او افزوده شود و در دفعه ثالث بمنصب سرهنکی برسد اکر در فوج خودش جا دارد در همان فوج و الّا در هر فوجی که باشد برقرار کردد و اکر جائی برای او نباشد مواجب و امتیازات مخصوصه سرهنکی در حق او مجری شود تا وقتی که جای سرهنکی برای او بهمرسد

از تابین تا یاور هر کس در راه خدمت کشته شود ثلث مواجب او را برای اولاد و بازماندکان او برقرار نمایند

پاداش خدمات صاحب‌منصب از سرهنک تا امیرتومان

هر صاحب منصبی از سرهنک تا امیرتومان که بخدمت جنک مامور شده و تکالیف خود را در خدمت جنک کاملا بعمل آورده و رئیس اردوی جنک خدمات او را تصدیق نموده باشد یکدرجه بر منصب او افزوده شود

هر صاحب‌منصبی از سرهنک تا امیرتومان که خدمت مخصوصهٔ خود را در جنک کاملا بعمل آورده علاوه بر آن در میدان جنک زخم برداشته باشد امتیازات مفصّله در حق او مجری شود

سرهنک			سرتیپ سیم
منصب سرتیپی سیم	نشان از درجه سیم سرتیپی		منصب سرتیپی دویم	نشان از درجه دویم سرتیپی
سرتیپ دویم			سرتیپ اول
منصب سرتیپی اول	نشان از درجه اول سرتیپی		منصب امیرتومانی	نشان امیرتومانی
امیرتومان
منصب سرداری	نشان امیرتومانی

هر صاحب منصبی از سرهنک تا امیرتومان که خدمات مخصوصهٔ خود را در جنک کاملا

بعمل آورده و در میدان جنک زخمی برداشته باشد که باین واسطه یک عضوش ناقص ود اکر بطوری نقص در اعضای او بهمرسیده که بعد ازان نیز بتواند مصدر خدمت شود یکدرجه بر رتبهٔ او افزوده شود و علاوه بر مواجبی که دارد بقدر ثلث مواجبش مستمری در حق او برقرار شود و اکر بقسمی عضو او ناقص شود که دیکر نتواند مصدر خدمت شود و از کار خدمت باز ماند همان شان و امتیاز و احترام در حق او برقرار خواهد بود و نصف مواجب او را بجهة صرف معیشت مادام‌العمر در حق او مرحمت خواهند کرد

هر سرهنکی که هشت سال بدرستی و معقولیت و نظم رفتار کرده و هیچ نوع خلاف قاعده از او ظاهر نشده باشد سرتیپ سوم و اکر سرتیپ سوم شش سال بهمین صفت و سمت خدمت کرده باشد سرتیپ دویم

و اکر سرتیپ دویم چهار سال بهمین طور خدمت کرده باشد سرتیپ اول خواهد شد اکر سرتیپ اول تا شش سال بدرستی و معقولیت و نظم رفتار کرده و هیچ نوع خلاف قاعده از او ظاهر نشده باشد برتبه و امتیازات امیرتومانی از درجه سوم و اکر تا چهار سال امیرتومان درجه سوم بهمین صفت و سمت خدمت کرده باشد برتبه امیرتومانی از درجه دویم

و اکر امیرتومان درجه دویم تا سه سال بهمین صفت خدمت کرده باشد برتبه و امتیازات امیرتومانی از درجهٔ اول برقرار خواهد بود

اکر امیرتومان تا پانزده سال بهمین صفت خدمت کرده باشد تمثال همایون از درجه اول باو مرحمت شود

هر صاحب‌منصبی از سرهنک تا امیرتومان که در راه خدمت کشته شود ثلث مواجب او را بجهة بازماندکان او بعنوان مستمری مرحمت نمایند

پاداش فتوحات عمده و ان مشتمل بر چهار قسمست

قسم اول

اکر سرداری دشمنی را شکست بدهد و آن دشمن قشونش منظم و قوتش زیاده از قشون جمعی آن سردار باشد و اراده و مشیت خداوند متعال حسن تدبیر و علم و رشادت آن سردار را سبب آن فتح فرموده باشد و صاحبان علم تصدیق بر صعوبت یا عدم سهولت آنفتح نمایند باعطای امتیازات ذیل ممتاز خواهد شد اکر فتح مملکتی کرده است در القاب آن سردار همیشه آن فتح نسبت داده میشود مادام‌العمر مورد غضب و بی‌التفاتی که اذیت بدنی باشد یا ضرر مالی یا موجب افتضاح باشد نخواهد شد

در احترامات و تشریفات مجالس بر سایر هم‌شانهای خود مقدم خواهد بود اکر در این مدّت دیکری هم صاحب این امتیازات شده باشد هر یک بیشتر این خدمت را کرده باشد او مقدم خواهد بود

اکر سرداری او موقة برای حکمرانی و اداره آن قشون بوده است منصب سرداری برای او دائمی خواهد شد از اجزای شورای دولتی در امور داخله خواهد شد

مواجبی که بازای آن فتح اضافه کرده است نصف آن تا سه پشت در حق اولادش مستمری خواهد شد و اکر مواجبی دارند دخل باین نخواهد داشت اولاد او اکر استدعای نوکری نمایند دیوان بیمضایقه قبول فرموده موافق لیاقت و شان آنها منصب مرحمت میفرمایند و توجه مخصوصی در حق آنها خواهند فرمود مکر اینکه بیقابلیتی آنها بدرجه وضوح رسیده باشد

دارای نشان درجهٔ اوّلی که مقرر است خواهد شد

قسم دویم

هر کاه طرف مقابل قشون منظم باشد و قوت و قدرت دشمن با قشون جمعی آن سردار مساوی باشد در این صورت از این قرار امتیازات مرحمت میشود اکر مملکتی را فتح کرده است در القاب آن سردار همیشه فتح آنممکلت را نسبت بآنسردار میدهند در امتیازات معاشرات مطلقا بر هم شانهای خود تقدم خواهد داشت اکر دیکری هم صاحب این نوع فتح باشد هر یک بحسب زمان مقدم باشند مقدم خواهند بود هر منصبی که دارد یکدرجه افزوده میشود

اولاد او هر وقت استدعای نوکری دولت را نمایند قبول میشود و اولیای دولت در تربیت اولاد او توجهی مخصوص خواهند فرمود

آن مواجبی که هنکام جنک داشته است اکر استعفا از خدمت کند یا در خدمت دولت وفات یابد ثلث آن باولادش بصیغه مستمری مرحمت میشود

نشان درجهٔ اوّل باو مرحمت میشود

قسم سیم

اکر قشون دشمن منظم است و قوت او کمتر از قشون جمعی آن سردار است امتیازاتی که در حق او برقرار میشود از این قرار است

اکر فتح مملکتی یا قلعه را کرده باشد آن فتح باسم او خوانده میشود

نشان درجهٔ دویم باو داده میشود یکدرجه بر منصبش می‌افزاید اکر جا نداشته باشد هر قدر مواجب دارد ثلث ان افزوده میشود پس از وفات یا استعفای از خدمت یک ربع از مواجبش در حق اولادش برقرار میشود

قسم چهارم

اکر قشون غیرمنظم بوده باشد و قوّت آن قشون از قوت قشون جمعی آن سردار زیاده بوده یا مکان دشمن صعب و سخت بوده که آن سختی سبب تزاید قوت دشمن بشود امتیازات قسم سیم تماما مرحمت میشود

اکر قشون غیرمنظم باشد و قوّت او کمتر بوده و سردار آنها را شکست بدهد اکر شکست فاحش باشد و از قشون دولت کمتر از اندازه آن کار تلف شده باشد از اینقرار مرحمت میشود

یکدرجه بر منصبش افزوده میشود

بر هم‌شانهای خود تفوق خواهد داشت

یک قبضه شمشیر کل مرصع باو مرحمت میشود