اساسنامه سازمان غله و قند و شکر و چای کشور

اساسنامه‌های مصوب مجلس شورای ملی

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و سوم

آیین‌نامه‌های مصوب مجلس شورای ملی

اساسنامه سازمان غله و قند و شکر و چای کشور - - مصوب ۳۰ خرداد ۱۳۵۲ مجلس شورای ملی و ۱۹ خرداد ۱۳۵۲ مجلس سنا - این قانون در تاریخ ۱۲ تیر ۱۳۵۲ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.^[۱]

فصل اول - کلیات

ماده ۱

به استناد قانون تشکیل سازمان غله و قند و شکر و چای کشور مصوب ۱۳۵۲۰۲۰۲۵ سازمان غله و قند و شکر و چای کشور که در این‌اساسنامه سازمان نامیده می‌شود به صورت شرکت سهامی طبق مقررات این اساسنامه اداره خواهد شد.

ماده ۲

هدف سازمان به تبعیت از برنامه‌های وزارت تعاون و امور روستاها کمک به تولیدکنندگان و دفاع از حقوق مصرف‌کنندگان و تنظیم بازارغلات - قند و شکر - چای کشور و سایر عملیات بازرگانی و صنعتی مربوط می‌باشد و برای رسیدن به این منظور عملیات زیر را در حدود امکانات‌انجام خواهد داد:

۱ - خرید مازاد غله کشاورزان و خرید محصولات کارخانه‌های قند دولتی و در صورت لزوم محصول کارخانه‌های قند بخش خصوصی همچنین‌خرید برگ سبز چایکاران.

۲ - تدارک غله - قند - شکر - چای مورد نیاز کشور از داخل و در صورت لزوم از خارج کشور و فروش و ذخیره و تبدیل و بسته‌بندی آن‌هاهمچنین فروش موادی که از کالاهای مزبور به دست می‌آید.

۳ - صدور غله - قند - شکر - چای و موادی که از کالاهای مزبور به دست می‌آید.

۴ - ایجاد یا خرید یا اجاره دادن و یا اجاره کردن تأسیسات و کارخانجات و سیلوها و انبارهای لازم به منظور بهره‌برداری، حفظ و نگاهداری غلات- قند - شکر - چای کشور و موادی که از کالاهای مزبور به دست می‌آید.

۵ - کمک و ارشاد چایکاران و کارخانجات چای بخش خصوصی از طریق تنظیم و اجرای برنامه‌های ارشادی و آموزشی و کمکهای فنی و مالی ازطریق پرداخت وام بی‌بهره و یا با بهره مناسب.

۶ - حمل و نقل کالاهای مورد نیاز سازمان رأساً یا به وسیله مؤسسات حمل و نقل.

۷ - تحصیل اعتبار و وام از مؤسسات و بانکهای دولتی.

۸ - اقدام به هر گونه عملیاتی که برای تأمین هدفهای سازمان لازم تشخیص داده شود.

‌تبصره - در این اساسنامه منظور از (‌غله) گندم، جو، ذرت و موادی که از کالاهای مزبور به دست می‌آید و منظور از (‌قند و شکر) قند و شکر ساخته‌شده (‌اعم از زرد یا سفید) و منظور از (‌چای) برگ سبز و چای خشک و موادی که از کالاهای مزبور به دست می‌آید.

ماده ۳

مدت فعالیت سازمان نامحدود و مرکز آن تهران است و سازمان می‌تواند بر اساس مقررات پیش‌بینی شده در این اساسنامه نسبت به تأسیس‌شعبه یا نمایندگیهای لازم اقدام نماید.

ماده ۴

سازمان دارای شخصیت حقوقی است و بر طبق اصول بازرگانی و به صورت شرکت سهامی اداره می‌شود.

ماده ۵

سرمایه اولیه سازمان عبارت است از مجموع دارایی سازمان غله و سازمان قند و شکر و شرکت سهامی چای ایران که پس از وضع بدهیهای‌واحدهای مذکور به مبلغ هشت میلیارد و چهارصد و سی و هفت میلیون ریال برآورد شده‌است و به هشتاد و چهار هزار و سیصد و هفتاد سهم یکصدهزار ریالی بانام و غیر قابل انتقال منقسم می‌شود و تمام سهام متعلق به دولت می‌باشد.

‌تبصره ۱ - پس از اجرای قسمت آخر تبصره ۲ ماده یک قانون تشکیل سازمان غله و قند و شکر و چای کشور ارزش اموال منقول و غیر منقول‌واحدهای مذکور بر اساس قیمت زمان تأسیس سازمان همچنین میزان مطالبات و دیون و موجودی واحدها در تاریخ تأسیس سازمان که به وسیله‌اشخاص ذیصلاح منتخب وزیر تعاون و امور روستاها ارزیابی و تشخیص خواهد شد به عنوان سرمایه اولیه تعیین و اعلام می‌گردد.

‌تبصره ۲ - سرمایه سازمان به پیشنهاد وزیر تعاون و امور روستاها و تصویب مجمع عمومی قابل افزایش است.

فصل دوم - ارکان سازمان

ماده ۶

ارکان سازمان عبارت است از:

الف - مجمع عمومی.

ب - هیأت مدیره

ج - حسابرس.

ماده ۶

مجمع عمومی سازمان تشکیل می‌شود از وزرای تعاون و امور روستاها و دارایی و اقتصاد که نمایندگی دولت را به عنوان صاحبان سهام برعهده خواهند داشت. ریاست جلسات مجمع عمومی با وزیر تعاون و امور روستاها می‌باشد.

ماده ۸

مجمع عمومی صاحبان سهام حداقل سالی دو بار برای تصویب ترازنامه و بودجه و خط مشی و سایر مسائلی که در دستور جلسه قرار داردتشکیل می‌شود. هر یک از اعضای مجمع عمومی یا مدیر عامل و رییس هیأت مدیره و یا هیأت مدیره و یا حسابرس هر موقع که لازم بدانند می‌توانندتقاضای تشکیل مجمع عمومی را بنمایند.

ماده ۹

وظایف و اختیارات مجمع عمومی به قرار زیر است:

۱ - نصب و عزل یا تجدید انتخاب مدیر عامل و رییس هیأت مدیره و اعضای هیأت مدیره.

۲ - استماع گزارش سالانه هیأت مدیره و گزارش حسابرس و اتخاذ تصمیم نسبت به آن.

۳ - بررسی و اتخاذ تصمیم در مورد اقلام ترازنامه و حساب سود و زیان با توجه به گزارش حسابرس و توضیحات هیأت مدیره.

۴ - اتخاذ تصمیم نسبت به برنامه‌های پیشنهادی هیأت مدیره برای دوره عملیات سال بعد و تعیین خط مشی مربوط

۵ - تعیین حقوق و مزایا و پاداش مدیر عامل و رییس هیأت مدیره و اعضای هیأت مدیره با تأیید شورای حقوق و دستمزد.

۶ - بررسی و تصویب بودجه سالانه یا اصلاح بودجه که از طرف هیأت مدیره پیشنهاد می‌شود.

۷ - اتخاذ تصمیم نسبت به مطالبات مشکوک‌الوصول و لاوصول.

۸ - اتخاذ تصمیم در مورد سازش و ارجاع امر به داوری و تعیین داور و همچنین استرداد دعوی.

۹ - اتخاذ تصمیم درباره آیین‌نامه‌های مالی، معاملات، آموزش بیمه و بهداشت، وام مسکن، افت، کسر بین راهی، همچنین آیین‌نامه کمک فنی وآیین‌نامه پرداخت وام از طریق پرداخت وام بی‌بهره و یا با بهره مناسب به چایکاران و کارخانجات خصوصی چای و سایر آیین‌نامه‌های اجرایی ضروری‌که از طرف هیأت مدیره پیشنهاد می‌شود.

۱۰ - تعیین میزان اندوخته‌های سازمان تا ده درصد سود ویژه سالانه تا زمانی که این اندوخته به میزان سرمایه سازمان برسد.

۱۱ - تعیین نرخ خرید محصول داخلی غله، قند و شکر، چای و برگ سبز چای و فروش داخلی کالاهای مذکور در جهت کمک به تولیدکننده ودفاع از حقوق مصرف‌کننده.

۱۲ - تعیین دستمزد تبدیل شکر در تصفیه‌خانه‌ها و کارخانجات قند و اجرت تبدیل برگ سبز چای به چای خشک در کارخانجات چایسازی وتعیین میزان حق عاملیت فروش.

۱۳ - تعیین میزان فروش چای داخلی به واردکنندگان چای به منظور اختلاط با چای خارجی و یا معافیت از اختلاط.

۱۴ - اخذ تصمیم نسبت به هر گونه پیشنهادی که در دستور جلسه قرار گیرد مگر در مواردی که از وظایف مراجع صلاحیتدار دیگر باشد.

۱۵ - اتخاذ تصمیم نسبت به افزایش سرمایه.

ماده ۱۰

دعوت مجمع عمومی با قید دستور و روز و ساعت و محل تشکیل جلسه با ارسال دعوتنامه کتبی با امضای رییس مجمع عمومی انجام‌می‌گیرد.

ماده ۱۱

تصمیمات مجمع عمومی با اکثریت آرای معتبر خواهد بود.

اعضای هیأت مدیره در مجمع عمومی حضور خواهند یافت ولی حق رأی ندارند.

تصمیمات هر جلسه مجمع عمومی در صورتمجلس درج و به امضای اعضای مجمع عمومی می‌رسد و به وسیله رییس مجمع عمومی جهت اجرا به‌سازمان ابلاغ می‌گردد.

کلیه صورتمجالس مجمع عمومی در پرونده مخصوصی که برای این منظور تشکیل می‌شود بایگانی و در دبیرخانه آن سازمان حفظ خواهد شد.

ماده ۱۲

هیأت مدیره سازمان مرکب از پنج نفر عضو اصلی است که به پیشنهاد وزیر تعاون و امور روستاها و تصویب مجمع عمومی از بین‌کارمندان رسمی دولت که دارای تحصیلات عالیه و حداقل ۱۵ سال سابقه خدمت دولتی بوده باشند برای مدت سه سال تعیین می‌شوند و به همین‌ترتیب قابل عزل می‌باشند و در خاتمه مأموریت تا تعیین جانشین مسئولیت ادامه کار و انجام وظایف مربوط را خواهند داشت و یکی از اعضای هیأت‌مدیره بنا بر پیشنهاد وزیر تعاون و امور روستاها و تصویب مجمع عمومی به سمت مدیر عامل و رییس هیأت مدیره سازمان منصوب می‌گردد. مدیرعامل و رییس هیأت مدیره با سمت معاونت وزارت تعاون و امور روستاها وظایف محول به خود را انجام خواهد داد.

انتخاب مجدد اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل و رییس هیأت مدیره سازمان بلامانع است.

‌تبصره - وزیر تعاون و امور روستاها به پیشنهاد مدیر عامل و رییس هیأت مدیره سازمان یکی از اعضای هیأت مدیره را به سمت قائم‌مقام مدیرعامل و رییس هیأت مدیره انتخاب می‌کند تا در مواقع غیبت مدیر عامل و رییس هیأت مدیره به جای وی انجام وظیفه نماید.

ماده ۱۳

در صورتی که به علت استعفا یا فوت و یا ممنوعیت قانونی هر یک اعضای هیأت مدیره اکثریت مقرر در اساسنامه حاصل نشود مجمع‌عمومی فوراً نسبت به تکمیل اعضای آن اقدام خواهد کرد.

ماده ۱۴

جلسات هیأت مدیره با حضور حداقل چهار نفر رسمیت خواهد یافت و تصمیمات آن با اکثریت آرای قابل اجرا است. اعضایی که در اقلیت‌باشند باید دلایل خود را با توضیح کافی در صورتجلسه‌ای که به امضای کلیه اعضای شرکت‌کننده در جلسه هیأت مدیره می‌رسد قید نمایند.

ماده ۱۵

صورتمجالس هیأت مدیره باید در دفتر مخصوصی ثبت و به امضای اعضای حاضر در جلسه برسد این دفتر زیر نظر مدیر عامل و رییس‌هیأت مدیره نگاهداری می‌شود.

ماده ۱۶

اعضای هیأت مدیره سازمان بر حسب مورد منفرداً و یا مشترکاً مسئول جبران آن قسمت از زیان وارده به سازمان هستند که در نتیجه‌تصمیمات غیر قانونی آنان به سازمان وارد شود.

ماده ۱۷

وظایف و اختیارات هیأت مدیره به شرح زیر است:

۱ - تهیه و تنظیم آیین‌نامه‌های مذکور در این اساسنامه و سایر آیین‌نامه‌های اجرایی و پیشنهاد آنها به مجمع عمومی.

۲ - تهیه و تنظیم بودجه سالانه و تقدیم به مجمع عمومی.

۳ - بررسی و اتخاذ تصمیم در مورد تأسیس یا تعطیل شعب سازمان. تصمیم راجع به تأسیس یا تعطیل شعب دائم با تصویب وزیر تعاون و امور روستاها قابل اجرا است.

۴ - اتخاذ تصمیم نسبت به پیشنهاد مدیر عامل و رییس هیأت مدیره در مورد خرید و احداث ساختمان و خرید حق کسب و پیشه و اموال غیرمنقول و همچنین فروش آنها با تصویب وزیر تعاون و امور روستاها.

۵ - تحصیل اعتبار یا اخذ وام از بانکها و مؤسسات دولتی با تصویب مجمع عمومی.

۶ - تهیه و تنظیم گزارش فعالیت‌های انجام شده سالانه برای طرح در مجمع عمومی.

۷ - تهیه و تنظیم ترازنامه و حساب سود و زیان سالانه سازمان برای طرح در مجمع عمومی.

۸ - تنظیم خط مشی و برنامه آتی سازمان جهت طرح در مجمع عمومی.

۹ - تهیه طرح تشکیلات سازمان و شرح وظایف و اجرای آن پس از تصویب رییس مجمع عمومی.

۱۰ - تصویب نمونه یا متن قراردادهایی که یک طرف آن سازمان باشد.

۱۱ - تشخیص مطالبات مشکوک‌الوصول و یا لاوصول و پیشنهاد آن جهت اتخاذ تصمیم به مجمع عمومی و دادن مهلت و تقسیط بدهی‌بدهکاران.

۱۲ - اتخاذ تصمیم نسبت به اجاره داد و اجاره کردن و تعمیر و یا تکمیل ساختمان.

۱۳ - بررسی و پیشنهاد ارجاع دعاوی به داوری و تعیین داور و یا ختم دعوی به سازش و یا استرداد دعوی به مجمع عمومی.

۱۴ - پیشنهاد نرخ خرید محصول داخلی غله، قند و شکر، چای و برگ سبز چای و نرخ فروش داخلی کالاهای مذکور و پیشنهاد نرخ دستمزدتبدیل شکر و برگ سبز چای و میزان حق عاملیت و همچنین میزان فروش چای داخلی به منظور اختلاط و یا معافیت از اختلاط به مجمع عمومی.

۱۵ - اتخاذ تصمیم نسبت به پیشنهاد مدیر عامل در مورد امحای ضایعات.

۱۶ - اتخاذ تصمیم در مورد مسائلی که مدیر عامل و رییس هیأت مدیره در هیأت مدیره مطرح می‌نماید مگر در مواردی که از وظایف مراجع‌صلاحیتدار دیگر باشد.

‌تبصره - اعضای هیأت مدیره در امور اجرایی مدیر عامل و رییس هیأت مدیره را معاونت خواهند کرد و برای انجام این منظور مدیر عامل و رییس‌هیأت مدیره حدود وظایف اجرایی و اختیاراتی را که بر حسب تخصص اطلاعات، تجربه به هر یک از اعضای هیأت مدیره تفویض خواهد شد تعیین‌خواهد نمود.

ماده ۱۸

وظایف و اختیارات مدیر عامل و رییس هیأت مدیره به شرح زیر است:

۱ - نمایندگی سازمان در برابر اشخاص و مراجع قضایی و سازمانهای دولتی و مؤسسات عمومی و خصوصی اعم از داخلی یا خارجی با حق‌انتخاب وکیل.

۲ - انجام کلیه امور استخدامی در حدود تشکیلات و بودجه و مقررات مربوط و امضای کلیه نامه‌ها و مکاتبات سازمان.

۳ - اجرای مصوبات مجمع عمومی و هیأت مدیره و انجام کلیه امور مربوط اجرایی سازمان با رعایت مقررات این اساسنامه و آیین‌نامه‌های‌مربوط.

۴ - اتخاذ تصمیم و اقدام نسبت به کلیه امور و عملیات سازمان به استثنای آن چه از وظایف مجمع عمومی و هیأت مدیره‌است.

۵ - نظارت بر حسن اجرای اساسنامه و آیین‌نامه‌های سازمان و انجام اقدامات لازم برای حسن اداره امور سازمان در حدود قوانین و مقررات‌مربوط.

۶ - امضای کلیه قراردادها و اسناد و اوراق بهادار همچنین افتتاح حساب در بانکها با رعایت مقررات و قوانین مربوط و معرفی امضاهای مجاز برای‌استفاده از حسابهای بانکی سازمان و امضای چکهای صادره از حسابهای بانکی و سازمان به اتفاق یکی از اعضای هیأت مدیره.

۷ - اتخاذ تصمیم نسبت به اعطای وامهای کوتاه‌مدت و درازمدت - پیش پرداخت - مساعده - کمکهای فنی بر اساس آیین‌نامه‌های مصوب.

۸ - انتخاب عاملین فروش و انعقاد قرارداد عاملیت.

۹ - مدیر عامل و رییس هیأت مدیره می‌تواند با مسئولیت خود برای مدت غیبت تمام و در سایر موارد قسمتی از اختیارات خود را به هر یک ازاعضای هیأت مدیره یا سایر کارکنان سازمان تفویض نماید. کسانی که با آنها با رعایت مقررات این اساسنامه اختیاراتی واگذار شده نیز مسئول عملیات‌خود بوده و در صورتی که مرتکب تخلف یا جرمی بشوند طبق مقررات مورد تعقیب قانونی قرار خواهند گرفت و باید جبران خسارات مالی سازمان رابنمایند.

ماده ۱۹

حسابرسی و رسیدگی به حسابهای سازمان و ترازنامه و حساب سود و زیان و سایر وظایف و اختیاراتی که در قانون تجارت برای بازرس‌در شرکتها تعیین شده‌است به وسیله حسابرسی که به پیشنهاد وزارت دارایی و تصویب رییس مجمع عمومی انتخاب می‌شود به عمل خواهد آمد مدیرعامل و هیأت مدیره سازمان مکلفند اطلاعات و مدارک مورد نیاز را در اختیار حسابرس بگذارند. وزیر تعاون و امور روستاها می‌تواند در هر مورد و به هر ترتیب که مقتضی بداند برای بازرسی امور سازمان اقدام به عمل آورد.

فصل سوم - مقررات مالی و متفرقه

ماده ۲۰

سال مالی سازمان از اول فروردین ماه هر سال آغاز و آخر اسفند ماه همان سال به پایان می‌رسد به استثنای سال اول که ابتدای آن تاریخ‌تشکیل سازمان و پایان آن آخر اسفند ماه همان سال خواهد بود.

ماده ۲۱

حسابهای سازمان در آخر اسفند ماه هر سال بسته می‌شود و ترازنامه و حساب سود و زیان سازمان حداکثر تا پایان خرداد ماه سال بعدتنظیم و یک نسخه از آن بیست روز قبل از تشکیل مجمع عمومی به حسابرس تسلیم می‌گردد.

گزارش حسابرس باید لااقل پنج روز قبل از تشکیل مجمع عمومی برای طرح در مجمع عمومی تسلیم شود و یک نسخه از گزارش مذکور نیز در همان‌تاریخ به هیأت مدیره سازمان تسلیم گردد.

ماده ۲۲

سود ویژه سازمان عبارت است از درآمد سازمان پس از وضع هزینه‌ها و ذخایر و استهلاک‌ها و مطالبات مشکوک‌الوصول و سایر ذخایرضروری طبق نظر مجمع عمومی.

سود ویژه پس از وضع اندوخته موضوع بند ۱۰ ماده ۹ این اساسنامه برای منظور نمودن به درآمد عمومی به خزانه‌داری کل تحویل می‌شود تا معادل‌مالیات بر درآمد متعلق به نرخ مذکور در ماده ۱۳۴ قانون مالیاتهای مستقیم به حساب مالیات و مابقی آن به حساب سود سهام منظور دارد با تصویب‌مجمع عمومی پرداخت علی‌الحساب به خزانه‌داری کل در این بابت در هر موقع ممکن خواهد بود.

ماده ۲۳

تغییرات و اصلاحات بعدی در این اساسنامه پس از تصویب کمیسیونهای تعاون و امور روستاها، دارایی و استخدام لازم‌الاجرای خواهدبود.

ماده ۲۴

ماده ۲۴ - سایر موضوعات و مواردی که در این اساسنامه پیش‌بینی نشده‌است تابع قانون تجارت می‌باشد.

ماده ۲۵

تا زمانی که آیین‌نامه‌های مربوط به این اساسنامه به تصویب نرسیده‌است آیین‌نامه‌های سازمانهای غله و قند و شکر و شرکت سهامی‌چای ایران بر حسب مورد ملاک عمل خواهد بود و در این مدت اختیارات هیأت مدیره شرکت سهامی چای ایران و رییس سازمان غله و مدیر کل قند وشکر مذکور در این آیین‌نامه‌ها به ترتیب به هیأت مدیره و مدیر عامل و رییس هیأت مدیره سازمان تفویض می‌گردد.

اساسنامه فوق مشتمل بر بیست و پنج ماده و پنج تبصره به استناد تبصره یک ماده یک قانون تشکیل سازمان غله و قند و شکر و چای کشور پس ازتصویب کمیسیونهای تعاون و امور روستاها و دارایی و استخدام مجلس سنا در جلسات ۱۶ و ۱۹ خرداد ماه ۱۳۵۲ به ترتیب در جلسات بیست وششم و بیست و هشتم و سی‌ام خرداد ماه یک هزار و سیصد و پنجاه و دو به تصویب کمیسیونهای امور استخدام و سازمانهای اداری - تعاون و امورروستاها و دارایی مجلس شورای ملی رسیده.

نایب رییس مجلس شورای ملی - حسین خطیبی

منبع

1. مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و سوم - ۹ شهریور ۱۳۵۰ تا ۱۶ شهریور ۱۳۵۴ - جلد نهم - ص. ۴۶۳۳

‎