این متن را بصورت فایل EPUB دانلود کنید (مناسب برای بیشتر دستگاه‌های کتابخوان غیر از کیندل). این متن را بصورت فایل PDF دانلود کنید. این متن را بصورت فایل MOBI دانلود کنید (مناسب برای دستگاه‌های کیندل). دانلود کنید!

چهار مقاله یا مجمع‌النوادر کتابی است از نظامی عروضی سمرقندی که سدهٔ ششم هجری نگارش یافته‌است. نام اصلی کتاب مجمع‌النوادر است ولی از آنجایی که در این کتاب از چهار فنِ دبیری، شاعری، طب، و نجوم، در چهار بخش جداگانه سخن رفته، از قدیم به نام چهار مقاله معروف شده‌است. کتاب در بین سال‌های ۵۵۱ و ۵۵۲ هجری قمری به یکی از شاهزادگان آل شنسب تقدیم شده‌است.

نویسندهٔ این کتاب، ابوالحسن نظام‌الدین یا نجم‌الدین احمد بن عمر بن علی سمرقندی معروف به نظامی عروضی از شعرا و نویسندگان قرن ششم هجری است. به دلیل رواج چهار مقاله، تعداد نسخه‌های چاپی آن در ایران و خارج از ایران زیاد است. نخستین چاپ انتقادی توسط محمد قزوینی تهیه و با مقدمه و یادداشت‌هایی منتشر شد. چاپ قزوینی توسط محمد معین تصحیح شد و با تعلیقات و یادداشت‌های اضافی توسط معین و پژوهشگران دیگر منتشر شد. چهار مقاله به چندین زبان دیگر از جمله، اردو، عربی، فرانسوی، ترکی، انگلیسی، و روسی نیز ترجمه شده‌است.

«حمد و شکر و سپاس مر آن پادشاهی را که عالم عود و معاد را توسط ملائکهٔ کروبی و روحانی در وجود آورد و عالم کون فساد را توسط آن عالم هست گردانید و بیاراست بامر و نهی انبیاء و اولیاء نگاه داشت بشمشیر و قلم ملوک و وزراء، و درود بر سید کونین که اکمل انبیاء بود و آفرین بر اهل بیت و اصحاب او که افضل اولیاء بودند و ثنا بر پادشاه وقت ملک عالم عادل مؤید مظفر منصور حسام‌الدولة والدین نصرةالاسلام والمسلمین قامع الکفرة و المشرکین قاهر الزنادقة و المتمردین عمدةالجیوش فی العالمین افتخارالملوک و السلاطین ظهیرالأیام مجیر الأنام عضدالخلافة جمال‌الملة جلال‌الامة نظام‌العرب والعجم اصیل‌العالم شمس‌المعالی ملک‌الأمراء ابوالحسن علی بن مسعود نصیر امیر المؤمنین که زند کانیش بکام او باد و بیشتر از عالم بنام او باد و نظام ذریت آدم باهتمام او باد که امروز افضل پادشاهان وقت است باصل و نسب و رای و تدبیر و عدل و انصاف و شجاعت و سخاوت و پیراستن ملک و آراستن ولایت و پروردن دوست و قهر کردن دشمن و برداشتن لشکر و نگاه داشتن رعیت و امن داشتن مسالک و ساکن داشتن ممالک برای راست و خرد روشن و عزم قوی و حزم درست که سلسلهٔ آل شنسب بجمال او منضد و منظم است و بازوی دولت آن خاندان بکمال او مؤید و مسلم است، که باری تعالی او را با ملوک آن خاندان از ملک و ملک و تخت و بخت و کام و نام و امر و نهی برخورداری دهاد بمنه و عمیم فضله»

(ادامه ...)