حمل و نقل و ارتباطات - برنامه عمرانی چهارم
| برنامه‌های عمرانی کشور | تصمیم‌های مجلس | برنامه عمرانی چهارم ۱۳۴۷ - ۱۳۵۱ |
فصل دهم- حمل و نقل و ارتباطات
هدفهای کلی
ویرایشهدفهای کلی ارتباطات در برنامه چهارم بدین قرارند:
۱ - با در نظر گرفتن وضع فعلی تسهیلات ارتباطی منابع تولید و توزیع جمعیت و تبادل کالا در داخل کشور و بازرگانی خارجی هدف اصلی بخش‌ارتباطات در برنامه چهارم این خواهد بود که احتیاجات موجود و آینده اقتصاد کشور در زمینه تسهیلات ارتباطی داخلی و ارتباط ترانزیتی با کشورهای‌هم جوار با حداقل هزینه حمل و نقل تأمین شود تا فقدان راهها مانع توسعه صنایع و کشاورزی و بازرگانی و بهره‌برداری معادن و تعمیم خدمات‌اجتماعی و مراودات نگردد و در عین حال بخشهای تولیدی را در رسیدن به هدفهای مورد نظر کمک نماید.
هدفهای اصلی برنامه چهارم ارتباطات به دو گروه متمایز تقسیم می‌شود:
- اول - اجرای اقداماتی که حداکثر بهره‌برداری از تسهیلات موجود را میسر می‌سازد.
- دوم - ایجاد و ساختمان تسهیلات جدید ارتباطی با توجه به برنامه‌های اقتصادی و اجتماعی.
هدفها و برنامه‌های مشخص
ویرایشهدفها و برنامه‌های مشخص
راههای اتومبیل رو
ویرایش۲ - راههای اتومبیل‌رو.
الف - هدف کمی - هدف برنامه چهارم راهسازی، تکمیل عملیات در دست اجرا و شروع ساختمان ۴۷۰۰ کیلومتر راه جدید اسفالته و ترمیم و اسفالت‌و تجدید قشر رویه ۴۵۰۰ کیلومتر را راههای موجود و ساختمان ۱۲۵۰۰ کیلومتر راههای استانی، منطقه‌ای و روستایی خواهد بود.
ب - هدف کیفی - تهیه طرح و انجام تحقیقات درباره طریقه‌های اقتصادی و فنی راهداری و راهسازی و ایجاد تأسیسات ایمنی در طول راههای‌موجود، برای بالا بردن ضریب بهره‌برداری و تجدید نظر اساسی در شیوه‌های راهداری و کنترل دقیق وسائط از نظر مشخصات مکانیکی و شرائط حمل‌و نقل نیز هدفهای کیفی این برنامه می‌باشد.
در دوران برنامه چهارم و تا هنگامی که در کشور حداقل مقدار راه لازم ساخته نشده‌است از ساختمان راههایی که دارای مشخصات فنی و هندسی درحدی بالاتر از نیازمندیهای ده سال آینده‌است خودداری خواهد شد.
راه آهن
ویرایش۳ - راه آهن:
الف - هدف کمی - هدف برنامه راه‌آهن احداث ۱۵۵۰ کیلومتر خط‌آهن اصلی و فرعی جدید برای تأمین احتیاجات حمل و نقل ذوب آهن و اتمام‌ساختمان خط شرفخانه قطور (برای اتصال شبکه راه‌آهن ایران به خطوط ترکیه و اروپا) و تجدید ساختمان خط صوفیان - جلفا می‌باشد. در ضمن‌تعویض قسمتی از خطوط فرسوده و همچنین خرید وسایل جریه و قطار و تجهیزات مورد لزوم دیگر در برنامه پیش‌بینی شده‌است.
ب - هدف کیفی - تجدید نظر اساسی در تشکیلات و طریقه بهره‌برداری و نگاهداری راه‌آهن دولتی ایران با ایجاد سرویسهای بازاریابی و بازرگانی وتجدید نظر در روابط مالی راه‌آهن با دولت و دستگاههای دولتی است به طوری که راه‌آهن دولتی به تواند نقش اصلی خود را در توسعه اقتصادی کشوربه خوبی ایفا نماید.
بنادر
ویرایشالف - هدف کمی - ظرفیت صادرات و واردات بنادر (شمال و جنوب) از ۴ میلیون تن در پایان برنامه سوم به حدود ۷ میلیون تن در پایان برنامه چهارم‌افزایش داده خواهد شد.
برای تأمین این هدف اولاً با تجهیز بنادر موجود و تجدید نظر در تشکیلات و وظایف سازمان بنادر ضریب بهره‌برداری از تأسیسات فعلی به حداکثرممکن خواهد رسید و ثانیاً مقدار کمبود محاسبه شده بر اساس حداکثر ظرفیت فعلی با ساختمان اسکله‌های جدید در بندر شاهپور تأمین خواهد گردیدو چنانچه ازدیاد مقدار صادرات و واردات در شمال ایجاب نماید ایجاد بندر جدیدی در جنوب شرقی بحر خزر برای رفع قسمتی از این کمبود مطالعه وانجام شده و همچنین در بندر عباس تعمیرگاهی برای کشتیهای بزرگ ساخته خواهد شد.
به علاوه برای تسهیل بهره‌برداری از منابع و ذخایر دریای جنوب ساختمان بنادر کوچک در دیر - جاسک - لنگه - کنارک و ایجاد تسهیلات ماهیگیری‌در دو بند بوشهر و عباس نیز در برنامه پیش‌بینی گردیده‌است.
برای ارتباط دریایی بنادر کشور و حمل و نقل داخلی در خلیج فارس شرکت کشتیرانی در سواحل جنوب نیز در برنامه چهارم تقویت خواهد شد.
ب - هدفهای کیفی - تجدید نظر در تشکیلات و وظایف سازمان بنادر با تفویض اختیارات لازم به مدیریت هر بندر در اداره امور بنادر و ایجاد تسهیلات‌استخدامی برای تأمین کادر فنی جهت بهبود بهره‌برداری از تأسیسات و تجهیزات جدید در بنادر و همچنین امکان واگذاری قسمتی از عملیات اجرایی(مانند تخلیه و بارگیری کشتیها و غیره) به بخش خصوصی در برنامه منظور شده‌است.
فرودگاهها
ویرایش۵ - فرودگاهها.
الف - هدفهای کمی:
- ۱ - تکمیل ساختمان و تجهیز فرودگاههایی که در برنامه سوم ساختمان آنها شروع شده‌است و تجهیز فرودگاههای موجود برای حصول بهبود در امربهره‌برداری.
- ۲ - مطالعه و ساختمان چهار فرودگاه جدید برای تکمیل شبکه هوایی داخلی.
- ۳ - مطالعه و اقدام در ساختمان فرودگاههای جدید در تهران و اصفهان برای تأمین پذیرش انواع جدید هواپیماهای خطوط بین‌المللی در این فرودگاهها.
- ۴ - همچنین در دوران برنامه چهارم خطوط پروازهای داخلی و خارجی شرکت هواپیمایی ملی ایران توسعه داده خواهد شد و به تدریج در کلیه خطوط‌اصلی پروازهای شرکت فوق با استفاده از هواپیماهای جدید صورت خواهد گرفت.
ب - هدفهای کیفی: مطالعه درباره واگذاری قسمتی از عملیات نگاهداری و خدمات فرودگاهها به بخش خصوصی و تجدید نظر در تشکیلات و وظایف اداره کل هواپیمایی‌کشوری به منظور رفع اشکالات موجود در بهره‌برداری صحیح از فرودگاهها و بالاخره تأمین کادر فنی ضروری از طریق توسعه دادن آموزشگاههای‌اختصاصی هواپیمایی کشوری و هواپیمایی ملی ایران از جمله هدفهای کیفی این برنامه در مورد هواپیمایی و فرودگاهها خواهد بود.
هوا شناسی
ویرایش۶ - هواشناسی تکمیل ساختمان مرکزی هواشناسی و ایجاد ۳۰۰ ایستگاه باران‌سنجی و ۲۰۰ ایستگاه "کلیماتولوژی" و ۵ ایستگاه "سیتوپتیک" و تأمین سایر احتیاجات‌هواشناسی در برنامه منظور شده و برای تربیت کادر فنی اداره کل هواشناسی نیز پیش‌بینی‌های لازم به عمل آمده‌است.
نقشه برداری
ویرایش۷ - نقشه‌برداری:
هدف برنامه نقشه‌برداری - تقویت سازمان نقشه‌برداری از طریق کمک به تربیت کادر فنی مورد لزوم و تأمین تجهیزات جدید و ضروری می‌باشد.
در برنامه چهارم اعتبار لازم برای تربیت ۱۰۰ نفر مهندس نقشه‌بردار و ۲۵۰ نفر تکنیسین نقشه‌بردار و همچنین خرید تجهیزات عمق‌یابی برای شناسایی‌وضع جغرافیایی دریاهای مجاور کشور پیش‌بینی شده‌است.
آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک
ویرایش۸ - آزمایشگاه فنی و مکانیک خاک:
در دوران برنامه چهارم آزمایشگاههای فنی و مکانیک خاک از نظر اجرای تحقیقات درباره راهسازی و مصالح ساختمانی و تأمین و تقویت کادر فنی‌تحقیقاتی و همچنین مطالعه و اجرای طرحهای تحقیقاتی عمومی و نشر و ترویج روشهای فنی جدید و در صورت لزوم تجدید نظر در مشخصات‌عمومی و فرمهای ساختمانها تجهیز خواهند شد.
خط مشی‌ها در برنامه چهارم
ویرایش۹ - در برنامه چهارم باید از سرمایه‌گذاری‌هایی که در برنامه‌های گذشته برای تأمین کادر و تشکیلات اجرایی خصوصی در کشور انجام یافته است‌بهره‌برداری شود و دستگاههای دولتی علی‌الاصول برای نظارت عملیات ساختمانی و بهره‌برداری و نگاهداری از تأسیسات و تسهیلاتی که با اجرای‌پروژه‌های عمرانی ایجاد می‌شود تجهیز و تقویت گردند.
در دوران برنامه چهارم تصمیمات لازم درباره تقویت کادرهای فنی دستگاههای دولتی اتخاذ و به موقع اجرا گذاشته خواهد شد.
با نظارت و بررسی دقیقتر از مطالعات مهندسان مشاور خط مشی بر این اساس خواهد بود که مهندسان مشاور مطالعات و عملیات اجرایی را همواره‌طبق آخرین پیشرفتهای علمی و فنی و اقتصادی جهان انجام دهند و خود نیز در این زمینه تحقیقات علمی بنمایند و دستگاههای مسئول دولتی با تهیه‌طرح‌های تحقیقاتی و اجرای آنها مهندسان مشاور و پیمانکاران را هدایت کنند.
بهبود بهره‌برداری از تسهیلات ارتباطی ایجاد شده و نگاهداری آنها در برنامه چهارم مورد توجه خاص خواهد بود.
سیاستهای اجرایی
ویرایشراههای اتومبیل رو
ویرایش۱۰ - راههای اتومبیل‌رو:
الف - طی دوران برنامه چهارم علی‌الاصول ساختمان راههای اصلی و استانی و منطقه‌ای توسط پیمانکاران انجام خواهد گرفت و راههای روستایی به‌وسیله تشکیلات مسئول اجرای طرحهای عمرانی هر منطقه با معاضدت خود روستاییان ساخته خواهد شد و به منظور عدم تمرکز و منطقه‌ای کردن‌عملیات راهداری نظارت در اجرا و نگاهداری راههای استانی و منطقه‌ای توسط دستگاههای منطقه‌ای وزارت راه صورت خواهد گرفت و نگاهداری‌راههای روستایی به عهده مقامات محلی گذاشته خواهد شد.
ب - مطالعه و انجام عملیات ترمیمی و اصلاح اساسی راههایی که به ماشین آلات سنگین احتیاج دارند یا اجرای آن مستلزم پرسنل و هزینه بسیار است‌به پیمانکاران واجد شرایط واگذار خواهد شد.
ج - برای نظارت در عملیات ساختمانی که توسط پیمانکاران انجام می‌گیرد وزارت راه به کادر فنی قوی آگاه به روشهای نوین راهسازی و راهداری‌کشورهای مترقی مجهز خواهد گردید.
د - علی‌الاصول وزارت راه از ساختمان راهها به طور امانی خودداری خواهد نمود. ولی برای انجام عملیات فوق‌العاده و استثنایی و همچنین برای آنکه دستگاههای دولتی در جریان شرایط و هزینه واقعی اجرای عملیات ساختمانی راهها قرار گیرند واحد ساختمانی که به طریق بازرگانی عمل خواهدنمود در وزارت راه ایجاد خواهد گردید.
ه - در برنامه چهارم مهندسان مشاور ایرانی به ایجاد رشته‌های تخصصی تشویق شده در به کار بردن روشهای محاسبه با آخرین وسائل علمی و فنی که‌سبب صرفه‌جویی در کادر فنی متخصص می‌شود هدایت خواهد شد. و بدین طریق مهندسان مشاور به انجام مطالعات دقیق برای تهیه طرحهایی که باکمترین هزینه جوابگوی نیازمندیها باشد موظف خواهند گردید.
و - اداره کل راهداری وزارت راه مسئول بررسی و نگاهداری مستمر راههای کشور، چه اصلی و چه فرعی خواهد بود. این اداره تنها عملیات مستمر ترمیمی و حفاظت از ابنیه فنی را راساً انجام داده برای عملیات بزرگ راهداری از طریق پیمانکارانی که عملیاتشان توسط‌وزارت راه کنترل خواهد شد عمل خواهد نمود.
اداره کل راهداری موظف خواهد شد که با توجه به آمار ترافیک و پیش‌بینی ازدیاد آن با برنامه فنی مشخص و وضع کلیه راهها را از نظر مقاومت مکانیک‌قسمتهای مختلف راه و ابنیه فنی از نزدیک بررسی نماید و کلیه عملیات ترمیمی اساس هر مسیر را با در نظر گرفتن ترافیک و شرایط جوی منطقه تعیین‌کنند و در هر سال برنامه جامعی از کلیه عملیات مورد لزوم برای نگاهداری راههای کشور در ۵ سال بعدی تهیه نماید.
ضمناً کلیه طرحهای اجرایی ساختمان راههای جدید شامل تأسیسات ایمنی مورد لزوم خواهد بود.
ز - کنترل وزن کامیون‌ها در نقاط بیشتر از مسیر به نحو دقیقتری بدون استثناء در مورد حمل بارها (مگر در موارد فوق‌العاده ضروری به موجب‌تصویبنامه دولت) انجام خواهد گرفت. ضمناً پلیس راه و دیگر دستگاههای مسئول موظف خواهند بود که مقررات دقیق و صحیحی برای علائم و اندازه‌های وسائط نقلیه وضع کرده از کارکردن وسائط نقلیه فاقد مشخصات جلوگیری نمایند و ترافیک راهها باید طبق برنامه منظم و مشخص شمارش گردد.
ح - مشخصات فنی و هندسی راههای اسفالته دقیقاً با توجه به احتیاجات آتی کشور و ترافیک محلی مشخص خواهد گردید.
در مورد کلیه پروژه‌ها امکان تکمیل و تقویت قشرهای رویی راهها با توجه به ازدیاد ترافیک طبق برنامه مشخصی برای سالهای بعد مورد مطالعه قرارخواهد گرفت تا در صورت اقتصادی بودن ساختمان راه در مراحل مختلف با توجه به امکانات و احتیاجات تکمیل گردد و از آغاز کار از سرمایه‌گذاری‌بیش از حد لزوم جلوگیری شود.
ط - معیارهای ساختمانی و مشخصات عمومی عملیات ساختمانی با توجه به آخرین پیشرفتهای علمی و فنی با همکاری و استفاده از آزمایشها وتحقیقات آزمایشگاههای فنی برای مناطق مختلف کشور تهیه گردد و بازده انواع ماشین آلات راهسازی و واحد بهای عملیات ساختمانی در مناطق‌مختلف کشور، با توجه به نیروی انسانی و مصالح موجود، به دقت محاسبه خواهد شد.
ی - برای آنکه بتوان در مدتی قابل قبول کشور را دارای حداقل راه مورد نیاز نمود در طول مسیر راههای موجود که مشخصات هندسی آنها برای ترافیک تا ۱۰ سال آتیه کافی است به ترمیم و اسفالت راه موجود اکتفا خواهد شد و از ساختمان راه جدید در امتداد آن مسیرها خودداری خواهد گردید.
ک - برای احتراز از سرمایه‌گذاریهای مضاعف اقدام خواهد شد که ماشین آلات سنگین راهسازی مؤسسات خصوصی به عنوان سرمایه در شرکت‌های‌تجاری که مأمور مستول بهره‌برداری از این ماشین آلات خواهد بود گذاشته شود و احتیاجات پیمانکاران و سایر مؤسسات مشابه برای کرایه کردن‌ماشین آلات از این محل تأمین گردد.
ضمناً باید به تدریج در استاندارد کردن ماشین آلات راهداری و راهسازی در کشور اقدام لازم به عمل آید.
راه آهن
ویرایش۱۱ - راه‌آهن، انجام سیاستهای اجرایی در دو زمینه بهبود بهره‌برداری و بهبود نگهداری تأسیسات و تجهیزات به شرح زیر ضروری است:
الف - بهبود بهره‌برداری
- ۱ - راه‌آهن دولتی ایران دارای تشکیلات بازرگانی و بازاریابی مجهز خواهد شد که همواره با مطالعه چگونگی حمل و نقل کالا در کشور در جریان‌نیازمندیها باشد و با تماس گرفتن با بنگاههای بازرگانی حمل کالا را تقبل نماید.
- ۲ - ترتیبی اتخاذ خواهد گردید که تعرفه‌های راه‌آهن به مقتضای شرائط به تواند به سهولت و بدون تشریفات مورد تجدید نظر و تغییر قرار گیرد. منظوراز این تغییرات جلب مشتری بیشتر برای خدمات راه‌آهن و به کار بردن سیاست اقتصادی برای حداکثر استفاده از وسائل و تجهیزات موجود خواهد بود.
- ۳ - در برنامه چهارم با تنظیم برنامه‌های لازم بر سرعت و نظم انتقال محمولات افزوده خواهد شد و همچنین در افزایش سرعت قطارهای مسافری، دربعضی از خطوط و تقلیل مدت توقف، در بعضی ایستگاهها اقدام خواهد گردید و نیز در قبول و تحویل کالاها تسهیلات اساسی با کم کردن تشریفات‌فراهم خواهد شد.
راه‌آهن برای بیمه کالاها اقدام لازم به عمل خواهد آورد و جهت انتقال کالا از انبار صاحب کالا به ایستگاه مبداء و رساندن آن از ایستگاه مقصد به انباردریافت دارنده سرویسهای لازم را ایجاد خواهد نمود.
- ۴ - راه‌آهن دارای سرویسهای مخابراتی و تجاری مجهز برای کسب اطلاع دقیق از احتیاجات بنادر و مقادیر کالاهای وارداتی با هر کشتی خواهدگردید.
- ۵ - در برنامه چهارم به منظور حل قسمتی از مشکلات مالی راه‌آهن دولت به ترمیم و جبران تخفیف‌هایی که راه‌آهن به دستور دولت به نفع ادارات‌دولتی یا بنگاههای صادراتی و نظائر آن در تعرفه قائل می‌شود به موقع اقدام خواهد نمود.
- ۶ - استقرار اصول حسابداری صنعتی در راه‌آهن و کوشش در تهیه ترازنامه‌های سالانه در رأس موعد مقرر مورد عمل خواهد بود.
ب - بهبود نگاهداری از تأسیسات و تجهیزات:
- ۱ - راه‌آهن دولتی ایران هر سال برای پنج سال بعد برنامه کامل و جامعی جهت نگاهداری و اجرای عملیات ترمیمی در مورد ابنیه و خطوط مختلف، باتوجه به فرسودگی آنها تهیه خواهد نمود.
- ۲ - سرویس و عملیات مربوط به نگاهداری واگنها و لوکوموتیوها بر طبق برنامه دقیق و صحیحی که موافق اصول فنی تهیه شده باشد در موعد مقررانجام خواهد گرفت.
- ۳ - کارخانجات تراورس‌سازی داخلی جهت تأمین احتیاجات راه‌آهن تکمیل و تجهیز خواهد گردید.
- ۴ - در مورد تأمین و تهیه بالاست راه‌آهن برنامه پنج‌ساله‌ای تهیه خواهد شد تا طبق آن کلیه احتیاجات سالانه از منابع مشخص تأمین شود.
- ۵ - به منظور تأمین کادر فنی مورد نیاز آموزشگاه اختصاصی راه‌آهن تقویت خواهد گردید. ضمناً شرائط استخدامی افراد متخصص بهبود خواهد یافت.
- ۶ - راه‌آهن دولتی ایران تا هنگامی که تعادل بین کار و تعداد کارمندان غیر فنی آن سازمان ایجاد نشده‌است از استخدام هر گونه کارمند غیر فنی‌خودداری خواهد نمود.
بنادر
ویرایش۱۲ - بنادر - به منظور بهره‌برداری حداکثر از تأسیسات بنا در قوانین و آیین‌نامه‌های خاص مالی و استخدامی و تشکیلاتی برای سازمان بنادر وکشتیرانی تهیه و اجرا خواهد شد.
الف - سازمان بنادر و کشتیرانی تحت نظر وزارتخانه‌ای که مسئول ساختمان و نگاهداری کلیه تأسیسات ارتباطی کشور خواهد بود قرار خواهد گرفت.
ب - به مقامات هر یک از بنادر بزرگ و هر بندری که سازمان بنادر لازم تشخیص دهد اختیارات قانونی در اداره کلیه امور مربوط به بهره‌برداری از بندر(نظیر راه‌آهن و سایر تجهیزات شهری و بندری) اعطاء خواهد گردید و هر یک از این بنادر به صورت واحد بازرگانی تحت نظر سازمان بنادر و کشتیرانی‌انجام وظیفه خواهد نمود.
ج - به مقامات هر بندر اجازه داده می‌شود که با بنگاههای خصوصی مجهز واجد صلاحیت قراردادی برای انجام کلیه یا قسمتی از عملیات و خدمات‌داخلی بنادر (از قبیل بارگیری و باراندازی کشتیها و حمل بارها در محوطه بنادر به گمرکات) که مغایرت با حق حاکمیت دولت ایران و وظائف اداری هربندر ندارد برای مدت معین منعقد سازد. همچنین اجازه داده می‌شود که دستگاههای خصوصی در بنادر در ساختمان تأسیسات و تجهیزات جریه وحمل و نقل داخلی بنادر سرمایه‌گذاری کنند.
به شرکتها کشتیرانی، اتاقهای بازرگانی و مؤسسات حمل و نقل اجازه داده می‌شود که در بنادر به هزینه خود اسکله و انبار بسازند تا در مرحله اول خودآنها استفاده کنند و در مراحل بعد از طرف سازمان بنادر و کشتیرانی، طبق شرائط خاص، مورد استفاده قرار گیرد.
د - در تعرفه‌های مربوط به انبارداری تجدید نظر خواهد شد تا از انبارهای ترانزیتی به صورت انبارهای طویل‌المدت استفاده نشود.
ه - برای تأمین کادر فنی ضروری علاوه بر ایجاد و تقویت آموزشگاه فنی برای تعلیم کادر مقررات خاص استخدامی تنظیم و تدابیر لازم اتخاذ خواهدگردید.
و - در جهت بهبود هدایت کشتیها و حداکثر بهره‌برداری از اسکله‌های موجود هر یک از بنادر به شبکه‌های مخابراتی برای ارتباط با کشتیها، به‌محض ورود به آبهای ایران و داخل کشور مجهز خواهند شد.
ز - برای نگاهداری تجهیزات و تأسیسات بندری سازمان بنادر و کشتیرانی برنامه مشروحی هر سال برای ۵ سال آتیه - با در نظر گرفتن استهلاک‌ماشین آلات و احتیاجات ترمیمی دیگر تهیه نموده و به مورد اجرا خواهد گذارد.
فرودگاهها
ویرایش۱۳ - فرودگاهها - برای بهبود بهره‌برداری و نگاهداری از فرودگاههای کشور در تشکیلات و اختیارات دستگاههای مسئول نگهداری و بهره‌برداری‌تجدید نظر می‌شود.
همچنین تکمیل کادر فنی مورد توجه قرار می‌گیرد. بدین منظور سیاستهای اجرایی زیر مورد عمل قرار خواهد گرفت:
الف - به اداره کل هواپیمایی کشور اختیارات مالی و استخدامی بیشتر داده خواهد شد.
ب - اداره کل هواپیمایی کشوری موظف به تهیه برنامه نگاهداری دقیق فرودگاهها برای مدت ۵ سال خواهد بود ولی اجرای این برنامه در مورد باندهای‌پرواز و ابنیه فنی دیگر طبق مشخصات تعیین شده در این برنامه برای مدت مزبور به پیمانکاران واجد صلاحیت واگذار خواهد شد.
مؤسسات فروشنده وسائل و تجهیزات مخابراتی ملزم به سرویس و نگهداری مستمر آن وسائل و تجهیزات برای مدت پنج سال خواهند گردید و در این‌مدت اداره کل هواپیمایی کشوری موظف خواهد بود که کادر فنی برای نگاهداری این وسائل تربیت نماید.
ج - برای تأمین کادر فنی مورد نیاز آموزشگاههای اختصاصی تقویت و تجهیز خواهند گردید.
د - اداره کل هواپیمایی کشوری موظف خواهد بود که هر چه زودتر لایحه جدید هواپیمایی کشوری را که با پیشرفت و توسعه بهره‌داری از فرودگاهها وازدیاد خطوط هواپیمایی و شرائطی که هواپیماهای نوع جدید ایجاب می‌نمایند مطابقت داشته باشد به ضمیمه آیین‌نامه‌های مربوط تهیه و به دولت‌تسلیم نماید.
ه - هزینه کلیه خدماتی که هواپیمایی کشور برای دستگاهها و شرکتهای دولتی انجام می‌دهد از طرف این مؤسسات به هواپیمایی کشوری پرداخت‌خواهد گردید.
اعتبارات عمرانی
ویرایشاعتبارات عمرانی فصل حمل و نقل و ارتباطات در برنامه چهارم
۱۴ - در برنامه چهارم مبلغ ۸۰ میلیارد ریال به بخش ارتباطات اختصاص داده شده‌است.
جدول زیر بندهای مختلف بخش ارتباطات و هزینه‌های تقریبی هر یک را به تفکیک نشان می‌دهد.
جدول: دوره ۲۲ - جلد ۴ - صفحه ۲۲۰۵