فرهنگ و هنر - برنامه عمرانی پنجم
| برنامه‌های عمرانی کشور | تصمیم‌های مجلس | برنامه عمرانی پنجم ۱۳۵۲ - ۱۳۵۶ |
فصل بیست و یکم - فرهنگ و هنر
هدف های اساسی
ویرایشاز آنجا که حق برخورداری از فرهنگ مانند دیگر نیازمندیهای مادی و فکری از حقوق اجتماعی انسان است، با امر رشد و توسعه ملی نیز رابطه نزدیک و‌مؤثر دارد. شناخت و حفظ هویت ملی، پاسداری از خاک مرز و بوم، کاربرد توأم با مسئولیت ابزار تولید، انضباط و وظیفه‌شناسی و سازش و تعاون‌اجتماعی همه از ارزشهای فرهنگی جامعه سرچشمه می‌گیرد و در راه نیل به هدف تمدن بزرگ نقش و مسئولیت مهمی بر عهده فرهنگ خواهد بود.
هدفهای اساسی برنامه فرهنگ و هنر در ۵ اصل بر مبنای اصول مصوب فرهنگی ایران، که همگی دارای ابعاد سه‌گانه پژوهش، آموزش و گسترش‌می‌باشد بنا گردیده است:
*الف - پژوهش فرهنگی و نگهداری و زنده کردن میراث ارزنده فرهنگی
- ب - آموزشهای فرهنگی و هنری.
- پ - گسترش فرهنگ و هنر.
- ت - ایجاد تسهیلات برای آفرینش هنری و ادبی.
- ث - روابط فرهنگی.
سیاست های و خط مشی های کلی
ویرایشتوجه به میراث فرهنگی
ویرایشتوجه به میراث ارزنده فرهنگی ضمن توسعه کمی فرهنگ از سیاستهای اصلی است. پژوهش درباره عناصر گوناگون فرهنگ آن چنان خواهد‌بود که مردم ایران بتوانند در جهانی که به سرعت دگرگون می‌گردد و تحول می‌یابد در راه حفظ اصالت فرهنگی و هویت ملی خود به صورت تکیه‌گاه‌مستحکمی از آن بهره‌مند گردند و دانشمندان و هنرمندان از مایه‌های ارزنده آن الهام گیرند.
آموزش فرهنگی و هنری
ویرایشدر امر آموزش فرهنگی و هنری توجه فقط معطوف به تربیت هنرمندان و مربیان هنری و مروجان فرهنگی نبوده بلکه تربیت و آموزش فرهنگی‌و هنری جامعه نیز مورد نظر خواهد بود و به مدد وسایل اشاعه فرهنگ کوشش خواهد شد همگان با ارزشهای فرهنگی و هنری آشنا شوند.
گسترش فعالیت های فرهنگی از نظر جغرافیایی
ویرایشتوجه به اولویت جغرافیایی و اجتماعی سیاست اصل گسترش فرهنگ را تشکیل می‌دهد. از نظر جغرافیایی لزوم توجه به مناطقی که گسترش‌فعالیتهای فرهنگی در آن جاها خاصه از نظر یکپارچگی و حفظ تمامیت کشور حائز اهمیت اساسی است در اولویت اول خواهد بود. اولویت دوم ناشی‌از ضرورت توجه به قشرهای مختلف اجتماع به خصوص جوانان و کارگران مراکز روستایی و صنعتی است رعایت اصل برابری در برخورداری از مظاهر‌فرهنگی، مورد تأکید قرار خواهد گرفت و عامل فرهنگ در جایی که بیشترین مردم کشور در آن سکنی دارند حضور و نقشی سازنده خواهد داشت.
ایجاد پیوندهای فرهنگی
ویرایشحفظ، تقویت و ایجاد پیوندهای فرهنگی در قلمرو جغرافیایی فرهنگ ایرانی و میدان نفوذ زبان فارسی، به خصوص با کشورهایی که با ایران در‌میراث فرهنگی اشتراک دارند و نیز برقراری روابط مداوم با دوستداران فرهنگ و هنر ایران در سایر کشورها، مبنای سیاست روابط فرهنگی خواهد بود.
برنامه های مشخص
ویرایشبرنامههای مشخص فرهنگ و هنر بر اساس اصول پنجگانه که در قسمت مربوط به هدفها مشخص شده طرح‌ریزی شده است.
پژوهش فرهنگی
ویرایشپژوهش فرهنگی و نگهداری و زنده کردن میراث ارزنده فرهنگی که شامل فعالیتهای زیرین خواهد بود:
:- کاوشهای باستانشناسی
- - پژوهشهای مردم‌شناسی و فرهنگ عامه فرهنگستان زبان ایران
- - فرهنگستان ادب و هنر ایران
- - بنیاد شاهنامه فردوسی
- -انجمن تاریخ
- - پژوهشهای دبیرخانه شورای عالی فرهنگ و هنر
- - مطالعه و مرمت و حفاظت آثار باستانی و هنرهای ملی.
اهم اقدامات پیشنهادی در‌این اصل عبارتند از: ایجاد مرکز ملی پژوهشهای باستانشناسی و تاریخ و هنر ایران، اقدام در جهت تأمین نیروی انسانی در رشته‌های باستانشناسی و‌مرمت آثار باستانی به خصوص با تجدید نظر در دروس و برنامه‌های آموزشی دانشگاه‌های ایران، تأسیس مرکز ملی پژوهشهای مردم‌شناسی و فرهنگ‌عامه و اقدام در جهت حفظ بافت تاریخی شهرهای باستانی و اصالت آن با تدوین قانون خاص در این مورد و بررسی نیازهای فرهنگی جامعه و‌چگونگی ایجاد هماهنگی میان اقدامات و فعالیتهای فرهنگی کشور.
آموزش فرهنگی و هنری
ویرایشآموزش فرهنگی و هنری شامل آموزش هنری، آموزشهای سمعی و بصری - موزه و کتابخانه، در این قسمت عمده اقدامات پیش‌بینی شده‌عبارتند از افزایش تعداد پذیرش هنرجویان حداقل به دو برابر تعداد فعلی، تأسیس لااقل ۴ دانشسرای مقدماتی هنر در مراکز استانها، تکمیل و تجهیز‌ساختمانها و تأسیسات مراکز آموزش هنری، تکمیل و تجهیز و ایجاد مراکز سمعی و بصری و متعلقات آن، ایجاد باشگاه‌های فعالیتهای فرهنگی و‌هنری، ایجاد مدرسه عالی موزه‌داری، تکمیل موزه‌های موجود، ایجاد موزه‌های جدید، احداث ساختمان جدید کتابخانه ملی با گنجایش ۳ میلیون جلد‌کتاب و ۲۰۰ باب کتابخانه‌های درجه ۱ و ۲ و ۳ در سراسر کشور.
گسترش فرهنگ و هنر با فعالیت های نگارش
ویرایشگسترش فرهنگ و هنر با فعالیتهای نگارش، امور سینمایی و تولید فیلم و فعالیتهای صحنه‌ای. اهم اقدامات پیش‌بینی شده در این امور عبارتند‌از ایجاد خانه‌های فرهنگ شهری، ایجاد 30 مرکز جدید در شهرستانها اعطای وام به مؤسسین سینما در شهرستانها و شهرک‌ها و تولیدکنندگان فیلم‌های‌ایرانی و ایجاد استودیو مجهز سینمایی، احیاء تقویت و توسعه نمایشهای سنتی، تهیه انتشارات و کتب ساده‌نویسی شده و تقویت کتابخانه‌های عمومی‌و کتابخانه‌های خانه‌های فرهنگ، تقویت و ایجاد ادارات و نمایندگی‌های فرهنگی در کشور.
تسهیلات برای آفرینش هنری و ادبی
ویرایشایجاد تسهیلات برای آفرینش هنری و ادبی که
- - کمک به برگزاری نمایشگاه‌ها برای عرضه آثار هنری
- -ایجاد خانه رفاه هنرمندان و نوازندگان
- - تشکیل و تأسیس گالریهای دولتی و
- - خرید آثار ارزنده هنری هنرمندان برای موزه‌ها و نمایشگاه‌ها از اهم اقدامات آن خواهد بود.
روابط فرهنگی
ویرایشروابط فرهنگی که اهم اقدامات آن به شرح زیر پیش‌بینی گردیده است:
:- احیاء و تقویت زبان فارسی در فلات ایران و کشورهای همجوار،
- - ایجاد خانه فرهنگ ایران در حیدرآباد (دکن) و
- - توسعه روابط فرهنگی و تبادل کتاب،نشریات، دانشجو و استاد.
سرمایه گذاری و اعتبارات عمرانی
ویرایشکل اعتبارات فرهنگ و هنر از ۴،۴ میلیارد ریال در برنامه چهارم (شامل ۱،۵ میلیارد ریال از محل بودجه عمرانی و ۲،۹ میلیارد ریال از محل بودجه‌عادی) به ۱۵،۹ میلیارد ریال در برنامه پنجم بالغ می‌گردد.
جدول شماره ۱ اجزاء اعتبارات فوق را در برنامه پنجم نشان می‌دهد.
در جدول شماره ۲ کل سرمایه‌گذاری ثابت بخش عمومی و بخش خصوصی در فرهنگ و هنر منعکس است.
ضمناً اعتبارات آموزشهای اختصاصی هنر در برنامه آموزش پیش‌بینی گردیده است.
جدول: دوره ۲۳ - جلد ۸ - صفحه ۴۵۶۰ الی ۴۵۶۲
نگارخانه
ویرایش-
پریسا در نخستین برنامه جشن هنر شیراز -
برنامه جشن هنر شیراز، ۱۹۷۷ -
رام نارایان در جشن هنر ۱۹۷۰
-
برنامه جشن هنر شیراز در حافظیه -
تمبرپستی جشن هنر شیراز ۱۳۵۵
