قانون کنوانسیون مربوط به تالابهای بین‌المللی و تالابهای زیستگاه پرندگان آبزی
| تصمیم‌های مجلس شورای ملی درباره محیط زیست | تصمیم‌های مجلس | مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و سوم |
قانون کنوانسیون مربوط به تالابهای بین‌المللی و تالابهای زیستگاه پرندگان آبزی - مصوب ۲۸ اسفند ۱۳۵۲ مجلس شورای ملی و ۸ بهمن ۱۳۵۲ مجلس سنا - این قانون در تاریخ ۱۰ فروردین ۱۳۵۳ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.[۱]
ماده واحده - کنوانسیون مربوط به تالابهای مهم بین‌المللی به خصوص تالابهای زیستگاه پرندگان آبزی مشتمل بر یک مقدمه و دوازده ماده که از تاریخ۲۱ تیر ۱۳۵۱ (۱۲ ژوئیه ۱۹۷۲) برای امضای دول مفتوح بوده و در تاریخ ۴ شهریور ماه ۱۳۵۱ (۲۶ اوت ۱۹۷۲) از طرف نماینده ایران در پاریس به‌امضاء رسیده‌است تصویب می‌شود و اجازه تسلیم اسناد تصویب آن داده می‌شود.
قانون فوق مشتمل بر یک ماده و متن کنوانسیون ضمیمه پس از تصویب مجلس سنا در تاریخ روز دوشنبه ۱۳۵۲٫۱۱٫۸، که در جلسه روز سه‌شنبه‌بیست و هشتم اسفند ماه یک هزار و سیصد و پنجاه و دو شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی
کنوانسیون راجع به تالابهای مهم بین‌المللی به خصوص تالابهای زیستگاه پرندگان آبزی
ویرایشطرفهای متعاهد.
با علم به همبستگی انسان با محیط زیست خود.
با توجه به فعل و انفعالات اساسی اکولوژیک تالابها به عنوان تنظیم‌کننده رژیم آبها و به عنوان محل رشد نباتات بومی و زیستگاه حیوانات مخصوص به‌این مناطق بالاخص پرندگان آبزی.
با اعتقاد به این که تالابها از نظر اقتصادی و فرهنگی و علمی و تفریحی منبع پرارزشی است که انهدام آنها جبران‌ناپذیر است.
با تمایل به جلوگیری از تجاوز تدریجی به این تالابها و انهدام آنها در زمان حاضر و در آینده با علم به این که پرندگان آبزی طی مهاجرتهای فصلی ممکن‌است از مرز کشورها عبور نمایند و بدین لحاظ باید به عنوان یک منبع بین‌المللی تلقی گردند.
با اطمینان به این که حفظ و حراست تالابها و نباتات و حیوانات آن ممکن است با توأم نمودن سیاستهای ملی واقع‌بینانه با اقدامات بین‌المللی هماهنگ‌تأمین گردد.
نسبت به مقررات زیر توافق نمودند:
ماده ۱
ویرایش۱ - از لحاظ کنوانسیون حاضر تالابها شامل مردابها و باتلاقها و لجنزارها یا آبهای طبیعی یا مصنوعی اعم از دائمی یا موقت است که آبهای‌شیرین - تلخ یا شور در آن به صورت راکد یا جاری یافت شود - از آن جمله‌است آبهای دریا که عمق آنها در پایین‌ترین نقطه جزر از شش متر تجاوزننماید.
۲ - از لحاظ کنوانسیون حاضر پرندگان آبزی پرندگانی هستند که از نظر اکولوژی با تالابها پیوستگی دارند.
ماده ۲
ویرایش۱ - هر یک از طرفهای متعاهد مکلف است تالابهای حائز اهمیت سرزمین خود را که باید در فهرست تالابهای مهم بین‌المللی (که ذیلاً"فهرست " نامیده می‌شود) درج شود تعیین نماید. لیست مزبور در دفتری که به موجب ماده ۸ تأسیس می‌شود نگهداری خواهد شد. حدود هر یک ازتالابها باید به طور دقیق مشخص گردیده و در نقشه‌ای ترسیم شود. حدود مزبور ممکن است شامل مناطق ساحلی و یا کرانه‌های مجاور تالابها وجزیره‌ها و یا قسمتهایی از آب دریا که در تالابها محاط بوده و عمق آنها در پایین‌ترین نقطه جزر بالاتر از شش متر است باشد. بالاخص هنگامی که این‌تالابها و جزیره‌ها و یا آبهای دریا از نظر محل زیست پرندگان آبزی حائز اهمیت است.
۲ - تالابهایی که در فهرست درج خواهد شد باید بر اساس اهمیت بین‌المللی آنها از نظر اکولوژی - گیاه‌شناسی - حیوان‌شناسی - دریاچه‌شناسی وآب‌شناسی انتخاب گردد.
تالابهایی که برای زیست پرندگان آبزی در تمام فصول حائز اهمیت است در آغاز فهرست درج خواهد شد.
۳ - درج یک تالاب در فهرست به حقوق محفوظه حاکمیت طرف متعاهدی که تالاب در سرزمین او واقع شده لطمه‌ای وارد نخواهد ساخت.
۴ - هر یک از طرفهای متعاهد به هنگام امضاء و تودیع اسناد تصویب کنوانسیون یا الحاق به آن طبق مقررات ماده ۹ - لااقل یک تالاب را که باید نام آن‌در فهرست درج شود - تعیین خواهد کرد.
۵ - طرفهای متعاهد حق خواهند داشت تالابهای دیگری را که در سرزمینشان واقع است به فهرست اضافه نموده یا وسعت تالابهای مندرج در فهرست‌را افزایش دهند و یا به علل فوری که متضمن منافع ملی است تالابهایی را از فهرست حذف نمایند و یا وسعت تالابهای مندرج در فهرست را محدودنمایند. طرفین در اسرع وقت ممکن این تغییرات را به اطلاع سازمان یا دولتی که مسئولیتی وظائف دفتر دائمی موضوع ماده ۹ به او محول گردیده است‌خواهند رسانید.
۶ - هر یک از طرفهای متعاهد مسئولیتهای خود را در زمینه بین‌المللی جهت حفظ و حراست و مراقبت و بهره‌برداری صحیح از پرندگان آبزی مهاجرچه از نظر تعیین تالابهای واقع در سرزمین خود که باید در فهرست درج شود و چه از نظر اعمال حق خود نسبت به تغییر دادن مندرجات فهرست موردتوجه قرار خواهد داد.
ماده ۳
ویرایش۱ - طرفهای متعاهد موظف هستند نقشه‌های اصلاحی تالابها را به نحوی تنظیم نموده و به مورد اجرا گذارند که حفظ و حراست تالابهای‌مندرج در فهرست و حتی‌المقدور بهره‌برداری صحیح از آنها را در سرزمین خود تسهیل نمایند.
۲ - هر یک از طرفهای متعاهد تدابیر لازم را جهت کسب اطلاع در اسرع وقت ممکن از تغییرات شرایط اکولوژی که بر اثر تحولات تکنولوژیک آلودگی‌یا سایر تصرفات انسانی در تالابهای واقع در سرزمین خود و مندرج در فهرست پدید آمده یا در شرف پدید آمدن می‌باشد و یا وقوع آن امکان‌پذیر است‌اتخاذ خواهد نمود.
اطلاعات مربوط به این نوع تغییرات بلافاصله در اختیار سازمان یا دولتی که مسئول امور دفتر دائمی مذکور در ماده ۸ می‌باشد قرار خواهد گرفت.
ماده ۴
ویرایش۱ - هر یک از طرفهای متعاهد تسهیلات لازم جهت حفاظت تالابها و پرندگان آبزی را با ایجاد قرقهای طبیعی در منطقه تالابها اعم از این که درفهرست درج شده و یا نشده باشد فراهم و به نحو مقتضی از آنها نگهداری خواهد کرد.
۲ - هر گاه یکی از طرفهای متعاهد در مواردی که منافع ملی او فوراً ایجاب می‌کند تالابی را که در فهرست درج شده‌است حذف نماید و یا وسعت آن راکاهش دهد مکلف است تا حد امکان کمبود حاصله در این تالابها را جبران و بالاخص قرقهای طبیعی دیگری را به میزانی معادل با محل زیست قبلی‌برای پرندگان آبزی و حمایت از آنها در همان منطقه یا در محل دیگر ایجاد نماید.
۳ - طرفهای متعاهد تحقیق و مبادله اطلاعات و نشریات مربوط به تالابها و نباتات و حیوانات بومی آن را تشویق خواهند نمود.
۴ - طرفهای متعاهد با اعمال مدیریت صحیح کوشش خواهند نمود تعداد پرندگان آبزی را در تالابهای مربوطه افزایش دهند.
۵ - طرفهای متعاهد تدابیر لازم را جهت تربیت پرسنل ذیصلاحیت به منظور تحقیق در امور تالابها و اداره و حفاظت آنها اتخاذ خواهند نمود.
ماده ۵
ویرایشطرفهای متعاهد درباره اجرای وظائف ناشی از کنوانسیون حاضر بالاخص در مورد تالابی که در سرزمینهای بیش از یک طرفهای متعاهد واقع‌است و یا در موردی که یک حوضچه آب بین چند طرف متعاهد تقسیم شده‌است با یکدیگر مشورت خواهند نمود. در عین حال طرفهای متعاهد درزمینه هماهنگ نمودن و حمایت مجدانه از سیاست و مقررات فعلی و آتی خود مربوط به حفظ و حراست تالابها و نباتات و حیوانات بومی آنها اهتمام‌خواهند نمود.
ماده ۶
ویرایش۱ - در موارد ضروری طرفهای متعاهد کنفرانسهایی درباره حفظ و حراست تالابها و پرندگان آبزی تشکیل خواهند داد.
۲ - این کنفرانسها جنبه مشورتی داشته و بالاخص در موارد ذیل صلاحیت، خواهند داشت:
الف - بحث در مورد نحوه اجرای کنوانسیون.
ب - بحث در مورد اضافات و تغییراتی که باید در فهرست منظور گردد.
ج - بررسی اطلاعاتی که طبق بند ۲ ماده ۳ راجع به تغییرات وارده در شرایط اکولوژی تالابهای مندرج در فهرست تسلیم شده‌است.
د - ارائه توصیه‌های عام یا خاص به طرف متعاهد در مورد حفاظت و اداره و بهره‌برداری صحیح از تالابها و نباتات و حیوانات بومی آنها.
ه - ارائه درخواست به سازمانهای بین‌المللی ذیصلاحیت جهت تنظیم گزارش و آمار درباره امور بین‌المللی تالابها.
۳ - طرفهای متعاهد ترتیبی اتخاذ خواهند نمود که مسئولین اداره تالابها در هر مقام از توصیه‌های کنفرانسها درباره حفاظت و بهره‌برداری صحیح ازتالابها و نباتات و حیوانات بومی آنها اطلاع یافته و توصیه فوق‌الذکر را مورد توجه قرار دهند.
ماده ۷
ویرایش۱ - طرفهای متعاهد در هیأتهای نمایندگی خود برای شرکت در این کنفرانسها اشخاصی را انتخاب خواهند کرد که از نظر معلومات و تجارب‌مکتسبه ضمن اشتغالات علمی و اداری و یا اشتغالات مربوطه دیگر متخصص امور مربوط به تالابها یا پرندگان آبزی باشند.
۲ - نماینده هر یک از طرفهای متعاهد که در کنفرانسها شرکت می‌کنند حق یک رأی خواهد داشت. توصیه‌ها با اکثریت ساده آراء رأی‌دهندگان تصویب‌خواهد شد مشروط بر این که لااقل نصف نمایندگان طرفهای متعاهد در رأی‌گیری شرکت نمایند.
ماده ۸
ویرایش۱ - اتحادیه بین‌المللی برای حفظ و حراست طبیعت و منابع طبیعی امور دفتر دائمی را به موجب مفاد این کنوانسیون و تا زمانی که یک‌سازمان دیگر یا یک دولت با اکثریت (۳).(۲) آراء کلیه طرفهای متعاهد برای تصدی آن تعیین نشده‌است به عهده خواهد گرفت.
۲ - اهم وظایف دفتر دائمی عبارت است از:
الف - اعطای کمک برای دعوت و تشکیل کنفرانس موضوع ماده ۶.
ب - تهیه فهرست تالابهای مهم بین‌المللی و کسب اطلاعات از طرفهای متعاهد طبق بند ۵ ماده ۲ در مورد افزایش و توسعه و حذف یا محدود کردن‌تالابهای مندرج در فهرست.
ج - کسب اطلاعات پیش‌بینی شده - طبق بند ۲ ماده ۳ از طرفهای متعاهد در مورد نوع تغییرات شرایط اکولوژی تالابهای مندرج در فهرست.
د - ارائه اطلاعات به کلیه طرفهای متعاهد درباره هر گونه تغییرات وارده در فهرست و یا در خصوصیات تالابهای مندرج در آن و اخذ تدابیر لازم به‌منظور طرح این مسائل در کنفرانس آینده.
ه - ارائه توصیه‌های کنفرانسها به طرفهای متعاهد ذینفع در مورد تغییرات وارده در فهرست و در خصوصیات تالابهای مندرج در آن.
ماده ۹
ویرایش۱ - کنوانسیون برای مدت نامحدود جهت امضاء مفتوح خواهد بود.
۲ - هر یک از اعضای سازمان ملل متحد و یا هر یک از سازمانهای تخصصی آن یا آژانس بین‌المللی نیروی اتمی و یا اعضایی که به دیوان بین‌المللی‌دادگستری ملحق شده‌اند می‌توانند با احراز هر یک از شرایط ذیل طرف متعاهد این کنوانسیون واقع گردند:
الف - امضای کنوانسیون بدون قید تصویب.
ب - امضای کنوانسیون با قید تصویب و انجام این قید.
ج - الحاق به کنوانسیون.
۳ - تصویب یا الحاق از طریق تودیع اسناد تصویب یا الحاق نزد مدیر کل یونسکو که ذیلاً "نگهدارنده" خوانده می‌شود انجام خواهد شد.
ماده ۱۰
ویرایش۱ - کنوانسیون چهار ماه پس از این که هفت دولت طبق مقررات بند ۲ ماده ۹ طرف متعاهد آن گردیدند لازم‌الاجراء خواهد شد.
۲ - سپس کنوانسیون نسبت به هر یک از طرفهای متعاهد چهار ماه پس از امضای بدون شرط تصویب آن یا تودیع اسناد تصویب یا الحاق‌لازم‌الاجراء خواهد شد.
ماده ۱۱
ویرایش۱ - مدت اعتبار کنوانسیون نامحدود است.
۲ - هر یک از طرفهای متعاهد می‌توانند پنج سال پس از تاریخی که کنوانسیون نسبت به آن طرف متعاهد لازم‌الاجراء شده‌است با تسلیم اطلاعیه‌ای به‌سازمان نگهدارنده کنوانسیون را فسخ نمایند.
این فسخ چهار ماه پس از تاریخ وصول اطلاعیه توسط سازمان نگهدارنده نافذ خواهد بود.
ماده ۱۲
ویرایش۱ - سازمان نگهدارنده در اسرع وقت ممکن - اطلاعات ذیل را به کلیه دولتهایی که کنوانسیون را امضاء نموده یا به آن ملحق شده‌اند اعلام‌خواهد نمود:
الف - امضای کنوانسیون.
ب - تودیع اسناد تصویب کنوانسیون.
ج - تودیع اسناد الحاق به کنوانسیون.
د - تاریخ لازم‌الاجراء شدن کنوانسیون.
ه - اطلاعیه‌های مربوط به فسخ کنوانسیون.
۲ - پس از لازم‌الاجرا شدن کنوانسیون سازمان نگهدارنده آن را طبق اصل ۱۰۲ منشور سازمان ملل در دبیرخانه سازمان ملل به ثبت خواهد رسانید.
بنا به مراتب امضاءکنندگان زیر که دارای اختیارات لازم می‌باشند کنوانسیون حاضر را امضاء نمودند.
کنوانسیون در یک نسخه اصلی به زبانهای انگلیسی - آلمانی - فرانسه و روسی که نسخه انگلیسی آن در مورد اختلاف نظر در تفسیر مناط اعتبارخواهد بود نزد سازمان نگهدارنده سپرده خواهد شد.
سازمان مذکور رونوشت‌های مصدق آن را به کلیه طرفهای متعاهد تسلیم خواهد نمود.
کنوانسیون فوق مشتمل بر یک مقدمه و دوازده ماده منضم به قانون کنوانسیون مربوط به تالابهای بین‌المللی و تالابهای زیستگاه پرندگان آبزی می‌باشد.
رییس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی
منبع
ویرایش- ↑ مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و سوم - ۹ شهریور ۱۳۵۰ تا ۱۶ شهریور ۱۳۵۴ - جلد دوازدهم - ص. ۵۸۶۸