| | | | | | |
|
ای ضیاء الحق حسام الدین بیار |
|
این سوم دفتر که سنت شد سه بار |
|
|
بر گشا گنجینهی اسرار را |
|
در سوم دفتر بهل اعذار را |
|
|
قوتت از قوت حق میزهد |
|
نه از عروقی کز حرارت میجهد |
|
|
این چراغ شمس کو روشن بود |
|
نه از فتیل و پنبه و روغن بود |
|
|
سقف گردون کو چنین دایم بود |
|
نه از طناب و استنی قایم بود |
|
|
قوت جبریل از مطبخ نبود |
|
بود از دیدار خلاق وجود |
|
|
همچنان این قوت ابدال حق |
|
هم ز حق دان نه از طعام و از طبق |
|
|
جسمشان را هم ز نور اسرشتهاند |
|
تا ز روح و از ملک بگذشتهاند |
|
|
چونک موصوفی باوصاف جلیل |
|
ز آتش امراض بگذر چون خلیل |
|
|
گردد آتش بر تو هم برد و سلام |
|
ای عناصر مر مزاجت را غلام |
|
|
هر مزاجی را عناصر مایهاست |
|
وین مزاجت برتر از هر پایه است |
|
|
این مزاجت از جهان منبسط |
|
وصف وحدت را کنون شد ملتقط |
|
|
ای دریغا عرصهی افهام خلق |
|
سخت تنگ آمد ندارد خلق حلق |
|
|
ای ضیاء الحق بحذق رای تو |
|
حلق بخشد سنگ را حلوای تو |
|
|
کوه طور اندر تجلی حلق یافت |
|
تا که می نوشید و می را بر نتافت |
|
|
صار دکا منه وانشق الجبل |
|
هل رایتم من جبل رقص الجمل |
|
|
لقمهبخشی آید از هر کس به کس |
|
حلقبخشی کار یزدانست و بس |
|
|
حلق بخشد جسم را و روح را |
|
حلق بخشد بهر هر عضوت جدا |
|
|
این گهی بخشد که اجلالی شوی |
|
وز دغا و از دغل خالی شوی |
|
|
تا نگویی سر سلطان را به کس |
|
تا نریزی قند را پیش مگس |
|
|
گوش آنکس نوشد اسرار جلال |
|
کو چو سوسن صدزبان افتاد و لال |
|
|
حلق بخشد خاک را لطف خدا |
|
تا خورد آب و بروید صد گیا |
|
|
باز خاکی را ببخشد حلق و لب |
|
تا گیاهش را خورد اندر طلب |
|
|
چون گیاهش خورد حیوان گشت زفت |
|
گشت حیوان لقمهی انسان و رفت |
|
|
باز خاک آمد شد اکال بشر |
|
چون جدا شد از بشر روح و بصر |
|
|
ذرهها دیدم دهانشان جمله باز |
|
گر بگویم خوردشان گردد دراز |
|
|
برگها را برگ از انعام او |
|
دایگان را دایه لطف عام او |
|
|
رزقها را رزقها او میدهد |
|
زانک گندم بی غذایی چون زهد |
|
|
نیست شرح این سخن را منتهی |
|
پارهای گفتم بدانی پارهها |
|
|
جمله عالم آکل و ماکول دان |
|
باقیان را مقبل و مقبول دان |
|
|
این جهان و ساکنانش منتشر |
|
وان جهان و سالکانش مستمر |
|
|
این جهان و عاشقانش منقطع |
|
اهل آن عالم مخلد مجتمع |
|
|
پس کریم آنست کو خود را دهد |
|
آب حیوانی که ماند تا ابد |
|
|
باقیات الصالحات آمد کریم |
|
رسته از صد آفت و اخطار و بیم |
|
|
گر هزارانند یک کس بیش نیست |
|
چون خیالاتی عدد اندیش نیست |
|
|
آکل و ماکول را حلقست و نای |
|
غالب و مغلوب را عقلست و رای |
|
|
حلق بخشید او عصای عدل را |
|
خورد آن چندان عصا و حبل را |
|
|
واندرو افزون نشد زان جمله اکل |
|
زانک حیوانی نبودش اکل و شکل |
|
|
مر یقین را چون عصا هم حلق داد |
|
تا بخورد او هر خیالی را که زاد |
|
|
پس معانی را چو اعیان حلقهاست |
|
رازق حلق معانی هم خداست |
|
|
پس ز مه تا ماهی هیچ از خلق نیست |
|
که بجذب مایه او را حلق نیست |
|
|
حلق جان از فکر تن خالی شود |
|
آنگهان روزیش اجلالی شود |
|
|
شرط تبدیل مزاج آمد بدان |
|
کز مزاج بد بود مرگ بدان |
|
|
چون مزاج آدمی گلخوار شد |
|
زرد و بدرنگ و سقیم و خوار شد |
|
|
چون مزاج زشت او تبدیل یافت |
|
رفت زشتی از رخش چون شمع تافت |
|
|
دایهای کو طفل شیرآموز را |
|
تا بنعمت خوش کند پدفوز را |
|
|
گر ببندد راه آن پستان برو |
|
برگشاید راه صد بستان برو |
|
|
زانک پستان شد حجاب آن ضعیف |
|
از هزاران نعمت و خوان و رغیف |
|
|
پس حیات ماست موقوف فطام |
|
اندک اندک جهد کن تم الکلام |
|
|
چون جنین بد آدمی بد خون غذا |
|
از نجس پاکی برد ممن کذا |
|
|
از فطام خون غذااش شیر شد |
|
وز فطام شیر لقمهگیر شد |
|
|
وز فطام لقمه لقمانی شود |
|
طالب اشکار پنهانی شود |
|
|
گر جنین را کس بگفتی در رحم |
|
هست بیرون عالمی بس منتظم |
|
|
یک زمینی خرمی با عرض و طول |
|
اندرو صد نعمت و چندین اکول |
|
|
کوهها و بحرها و دشتها |
|
بوستانها باغها و کشتها |
|
|
آسمانی بس بلند و پر ضیا |
|
آفتاب و ماهتاب و صد سها |
|
|
از جنوب و از شمال و از دبور |
|
باغها دارد عروسیها و سور |
|
|
در صفت ناید عجایبهای آن |
|
تو درین ظلمت چهای در امتحان |
|
|
خون خوری در چارمیخ تنگنا |
|
در میان حبس و انجاس و عنا |
|
|
او بحکم حال خود منکر بدی |
|
زین رسالت معرض و کافر شدی |
|
|
کین محالست و فریبست و غرور |
|
زانک تصویری ندارد وهم کور |
|
|
جنس چیزی چون ندید ادراک او |
|
نشنود ادراک منکرناک او |
|
|
همچنانک خلق عام اندر جهان |
|
زان جهان ابدال میگویندشان |
|
|
کین جهان چاهیست بس تاریک و تنگ |
|
هست بیرون عالمی بی بو و رنگ |
|
|
هیچ در گوش کسی زیشان نرفت |
|
کین طمع آمد حجاب ژرف و زفت |
|
|
گوش را بندد طمع از استماع |
|
چشم را بندد غرض از اطلاع |
|
|
همچنانک آن جنین را طمع خون |
|
کان غذای اوست در اوطان دون |
|
|
از حدیث این جهان محجوب کرد |
|
غیر خون او مینداند چاشت خورد |
|