مذاکرات مجلس شورای ملی/دورهٔ ۱۶/جلسهٔ ۱۳
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل متن قوانین – تصویبنامه‌ها – صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی – مذاکرات مجلس سنا
اخبار رسمی – فرامین – انتصابات – آیین‌نامه‌ها – بخشنامه‌ها - آگهی‌های رسمی و قانونی سوالات
سال ششم – شماره ۱۴۹۸
مدیر سیدمحمد هاشمی
۵شنبه ۲۴ فروردین ماه ۱۳۲۹
دوره شانزدهم قانونگذاری
شماره مسلسل ۱۳
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه ۱۳
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز یکشنبه ۲۷ فروردین ۱۳۲۹
فهرست مطالب
- ۱- تصویب صورت جلسه
- ۲- تقدیم سه لایحه از طرف آقای نخست وزیر
- ۳- نطق قبل از دستور آقایان: کهبد ـ دکتر جلالی ـ حاذقی ـ فقیه‌زاده ـ اردلان
- ۴- موقع و دستور جلسه بعد ـ ختم جلسه.
مجلس دو ساعت و ده دقیقه قبل از ظهر بریاست آقای گنجه (نایب رئیس) تشکیل گردید.
- تصویب صورت مجلس
ویرایش۱ - تصویب صورت مجلس
نایب رئیس ـ نسبت بصورت مذاکرات جلسه قبل اعتراضی نیست؟
شوشتری ـ چرا اجازه میفرمائید؟
نایب رئیس ـ بفرمائید آقای شوشتری.
شوشتری ـ در صورت مجلس قریب هفتاد و چند غلط است در نطق بنده بعقیده بنده موضوع اصل ۱۳ قانون اساسی همانطور که تذکر دادم برای مدیران ومخبرین جراید در مجلس شورای ملی این اصل از نظر انعکاس نطق و افکار عمومی که حتما باید جامعه از نطق وکیل وتصمیمات مجلس شورای ملی مطلع باشد منعکس نمی‌شود پریروز در منزل جناب آقای قائم‌الملک رفیع بودم ایرادی کردند که مجبورم تذکر بدهم گفتند این پولی که مصرف روزنامه رسمی می‌شود قریب سیصد، چهارصد هزار تومان از بودجه صرف می‌شود علاوه براینکه معنی ندارد حاضرند ارباب جرائد مثل آقای خلیلی و دیگران ماهی صد هزار تومان هم تقدیم بمجلس کنند برای اینکه کتاب برای مجلس شورای ملی خریده بشود روز بروز هم روزنامه رسمی دولت منتشر بشود آخر چه مقامی بچه کیفیتی می‌تواند، چون روزنامه‌ها مجبور نیستند ممکن است نطق‌ها را روی سلیقه بنویسند تلخیص کند هر کسی یک نوع سلیقه دارد اما این نوع از افکار که از نظر اصول مملکت داری باید در جامعه بسط و پهن شود باین معنی در صورت مجلس غلط است مثلا بنده می‌گویم نؤمن ببعض و نکفر ببعض غلط چاپ می‌کنند تمام عبارات غلط می‌گویم جناب آقای رفیع جنابش را می‌اندازند (امینی ـ جمله عربی بود) اجازه میفرمائید آیا قرآن است عرض کنم از این جهه بنده از مقام محترم ریاست و جنابعالی وهیئت رئیسه استدعا می‌کنم تصمیمی گرفته شود که این صورت جلسات غلط چاپ نشود و درخارج و در نظر ملت و مملکت منعکس نشود. باین کیفیت بنده اعتراض دارم.
نایب رئیس ـ دریکی از جلسات گذشته توضیح دادم که برای رسیدگی باین موضوع در هیئت رئیسه مذاکره می‌شود. البته مطلب در آنجا مطرح می‌شود وسعی خواهد شد که اغلاط کمتر بشوند. آقای فقیه‌زاده.
فقیه‌زاده ـ عرض می‌کنم در جلسه گذشته آقای آشتیانی‌زاده دوست عزیز بنده فرمایشاتی فرمودند که ایجاب کرد بنده اخطار نظامنامه‌ای بکنم ولی ببنده فرصت داده نشد که این اخطار نظامنامه‌ای را عرض کنم. اظهار فرمودند که در موقع مخالفت با برنامه آقای ساعد من تکفیر شدم در صورتی که بنده عرض کرده بودم الناس مسلطون علی اموالهم و انفسهم خواستم عرض کنم اگر عرضی کرده‌ام مطابق اصل ۱۵ و اصل ۱۷ قانون اساسی است اصل پانزدهم است که هیچ ملکی را از تصرف صاحب ملک نمی‌توان بیرون کرد مگر با مجوز شرعی و آن نیز پس از تامین و تادیه قیمت عادله‌است. (صحیح است) اصل هفدهم، سلب تسلط مالکین ومتصرفین از املاک و اموال متصرفه ایشان بهر عنوان که باشد ممنوع است مگر بحکم قانون (صحیح است) بنده تکفیر نکردم بنده مطابق قانون اساسی عرض کرده‌ام (صحیح است)
نایب رئیس ـ آقای تیمور تاش بفرمائید.
تیمورتاش ـ عرض کنم عرایض بنده هم تقریبا مربوط بهمان قسمیت است که آقای شوشتری فرمودند الا یک نکته آنهم این است که بنده هم تصدیق می‌کنم که تهیه صورت مجلسها کار مشکلی است مخصوصا که ما دستگاه تند نویسیمان شاید کامل نباشد وشاید از قوت بشرخارج باشد که بهمان سرعیت که گفته می‌شود آقایان هم نت بگیرند خوشبختانه این را علم و صنعت حل کرده باین معنی که بخوبی می‌شود یک دستگاه ضبط صدا در آن پشت گذاشت که از آن استفاده کرد برای اینکه واقعا این غلطهای عجیب و غریبی که ما می‌بینیم دیگر دیده نشود واما عرض بنده راجع ییک موضوع دیگر دیده نشود واما عرض بنده راجع بیک موضوع بالاخص بود و آن این است که هم در جرائد وهم در صورت مجلس مثل اینکه اینطور منعکس شده بود که من راجع بمقدار لیره‌ای را که شرکت نفت در سال می‌فروشد اینرا باحس انتقاد تلقی کرده بودند منظور بنده این نبود که از نظر توضیح خواستم عرض کنم که آن مقدار لیره‌ای که شرکت نفت می‌فروشد برای رفع حوائج خودش است وخیلی هم لازم است عرض بنده این بود که این ذخیره ارزی که طبیعه بوجود میاید در کشور باعث می‌شود که ما از تشویق صادرات خودداری کنیم در صورتیکه بایستی سعی کرد که مقدار ارزی که از صادرات بوجود می‌آید در مقابل واردات بیاید.
نایب رئیس ـ آقای مکرم.
مکرم ـ بنده راجع بصورت جلسه عرضی ندارم یک تذکر قانونی دارم اگر اجازه میفرمائید عرض کنم.
نایب رئیس ـ بعد از تصویب صورت جلسه بفرمائید آقای امینی راجع بصورت جلسه اعتراضی دارید؟ امینی ـ نخیر راجع به بلند گو خواستم توضیحی بدهم.
نایب رئیس ـ راجع بتمدید مدت نطق آقای آشتیانی‌زاده در جلسه گذشته بیاناتی فرمودند در صورتیکه من شخصا از جمله کسانی بودم که راجع بتمدید مدت نطق رای دادم ولی ایشان بایستی حق بدهند که بنده یا هر کس دیگر پشت این میز بنشیند غیر از اجرای مقررات آئین نامه و تبعیت از رای مجلس تکلیف دیگری ندارد (صحیح است) و اگر اعتراضشان راجع بآیئن نامه باشد البته آنهم تکلیفش با مجلس است و بایستی از راه قانون وارد بشوند (صحیح است) غائبین خوانده می‌شود. (غائبین جلسه روز پنجشنبه ۲۴ فروردین ماه بوسیله آقای صدرزاده بشرح زیر قرائت شد)
صورت غیبت و دیر آمدگی آقایان نمایندگان در جلسه صبح پنجشنبه ۲۴ فروردین ۱۳۲۹
غائبین با اجازه آقایان: حسین فرهودی ـ مرتضی حکمت ـ برومند ـ سلطانی. غائبین بی اجازه ـ آقایان: خاکباز، محمودی، صفوی، منصف، تصرتیان، قهرمان، ابریشمکار، سنندجی، معدل، سودآور، کوراغلی، محمد ـ ذوالفقاری، افشار. دیر آمده با اجازه ـ آقای محمد علی مسعودی یکساعت و ۳۰ دقیقه
دیرآمدگان بی اجازه ـ آقایان: اکبر یکساعت ـ تولیت ۳۰ دقیقه.
نایب رئیس ـ بنابراین صورت جلسه روز پنج شنبه تصویب شد چند نفر از آقایان تقاضای نطق قبل از دستور کرده بودند برای جلسه گذشته که با رای مجلس نوبتشان محفوظ مانده‌است (صحیح است) حالا اگر آقایان موافقت بفرمایند صحبت بشود. (اظهاری نشد).
دهقان ـ بنده اخطار قانونی دارم.
نایب رئیس ـ طبق کدام ماده؟ دهقان ـ طبق اصل ۳۲ قانون اساسی.
نایب رئیس ـ بفرمائید.
دهقان ـ اگر خاطر آقایان باشد بنده چندی قبل در همین جا دو مطلب را بر طبق قانون اساسی عرض کردم یکی اینکه رسیدگی به بودجه دخل و خرج مملکت از وظایف خاصه مجلس شورای ملی است (صحیح است) ویکی هم اینکه نمایندگان مجلسین حق ندارند موظفا شغلی در خارج قبول کنند (صحیح است) بنده با این توضیح در محضر مجلس شورای ملی نظر بشخص و اشخاص نداشتم (صحیح است) قصدم این بود ماها که اینجا حافظ و ناظر قانون اساسی هستیم عملی برخلاف قانون ازمان سر نزند بعد این عرض بنده را تعبیرهائی کردند و دیدم که آقای ابراهیم خواجه نوری سناتور محترم که یکی از نویسندگان بسیار با ذوق کشور هم هستند (صحیح است) توجیه کرده بودند که من نظرم روی آقای سرلشگر زاهدی رئیس شهربانی است در صورتیکه من اینجا اسمی از کسی نبردم ولی بهر حال حالا هم عرض می‌کنم که هر نماینده مجلس شورای ملی و نماینده مجلس سنا طبق اصل ۳۲ از قانون اساسی حق قبول وظیفه در دستگاه دولتی ندارد (صحیح است) و این خلاف قانون است مسئولیت نمی‌شود باهم جمع بشود (صحیح است) کسی که مسئولیت دارد نمی‌تواند مصونیت داشته باشد کسی هم که مصونیت دارد نمی‌تواند مسئولیت داشته باشد ادامه انجام وظیفه آقای سر لشگر زاهدی که بسناتوری شناخته شده‌اند و در مجلس سنا حضور پیدا کرده‌اند در شهربانی خلاف قانون است و خلاف قانون اساسی است بنده اینجا حضور آقای نخست وزیر هم عرض می‌کنم بنده اقرار می‌کنم که ایشان یکی از روسای بسیار خوب شهربانی هم ممکن است باشند (امینی ـ حقوق نمی‌گیرند) این اشتباه است بنده عرض می‌کنم این وظیفه‌ای که در اینجا نوشته شده‌است وظیفه گرفتن حقوقی نیست انجام وظیفه‌است این ترجمه از اصل قانون بلژیک است آقای عامری هم هستند دیگران هم هستند آقایان حقوقدان‌هایمان هستند آقای دکتر هدایتی وسایر آقایان اساتید هستند (آشتیانی‌زاده ـ آقای حکیم‌الملک نباید باشد) (ملک مدنی ـ ولی اعمال نفوذ می‌کند) بنده تصریح می‌کنم گمان می‌کنم همه آقایان هم موافق باشند که این وظیفه مقصود حقوق گرفتن نیست مقصود انجام کار است، اجرای وظیفه‌است ادامه این وضعیت خلاف قانون است بنده حضور جناب آقای نخست وزیر هم حالا تذکرا عرض می‌کنم که این ترتیب نباید ادامه پیدا بکند این اشخاص یا باید در مجلس کارشان را ادامه بدهند یا بروند سر کار دولتی.
آشتیانی‌زاده ـ آقای دهقان اسم همه را ببرید امامی اهری دربار شغل دولتی نیست.
آشتیانی‌زاده ـ بنده اخطار نظامنامه دارم
نایب رئیس ـ بفرمائید.
آشتیانی‌زاده ـ عرض می‌شود که البته بنده مخالفت با مالکیت نکردم (صحیح است) نگفتم مالکیت ملغی است گفتم مالکیت باید تحدید بشود مطابق اصول دین اسلام در اسلام اگر کسی بخواهد خمس بدهد زکوه بدهد در مظالم بدهد، سهم امام بدهد صد تا ده نمی‌تواند داشته باشد بنده مواردی دارم و نمونه‌هایی دارم از این گونه مالکیت‌ها که صد ده، دویست ده، هشتاد ده، پانصد ده تهیه شده همه‌اش باحبس وزجر و شکنجه، مداخله غیر قانونی مقامات دولتی اینها مالکیت است آقای فقیه‌زاده؟ (فقیه‌زاده عجالتا که مالکیت است) حضرت علی ((ع)) اینقدر ملک داشت؟ خلفای راشدین اینقدر مالک بودند؟ این فرمایشات را نفرمائید اینها مضر است. (شوشتری ـ خروج ضرر است خروج از مضر است) عرض می‌شود مقصود بنده این است که وقتی که میگوئیم آقا بیائید مالکیت را تحدید بکنید غرضمان از الغاء مالکیت نیست اعلیحضرت همایونی هم فرمودند که املاک را باید از مالکین بزرگ وعمده باقساط خرید (کشاورز صدرـ راهش آنست که جناب آقای منصور فرمودند) آخر نمی‌شود کسی صد تا ده داشته باشد این غیر ممکن است این عملی نیست آنوقت جریاناتی که بعدا باید اتفاق بیفتد تسریع خواهد شد و اما راجع باصل موضوع تاریخ بزرگ و زمان درست خواهد کرد
نایب رئیس ـ آقای مکرم.
مکرم ـ تذکر قانونی بنده راجع باصل الحاقی بمتمم قانون اساسی است مدتی صرف وقت شد بمجلس موسسان تشکیل شد و یک تصمیمات قانونی در آنجا گرفته شد مطابق یک قسمت آخر این اصل الحاقی که اگر اجازه بفرمائید قرائت بکنم مجلس شورای ملی و مجلس سنا یک تکلیف قانونی داشته‌اند که باید در ابتدای رسمیت یافتن مجلسین اجرا می‌کردند و اقدام نشده‌است (صحیح است) و آن این است که حالا می‌خوانم، در مورد اصول چهار، پنج، شش و هفت قانون اساسی و تفسیر مربوط باصل هفتم و همچنین در اصل هشتم قانون اساسی واصل ۴۹ متمم آن با توجه بسابقه و قوانینی که نسبت به بعضی از این اصول وضع شده‌است یکبار مجلس شورای ملی و مجلس سنا که پس از تصویب این اصل منعقد خواهد شد بلافاصله پس از رسمیت یافتن مجلسین در اصول مزبور تجدید نظر خواهند نمود و برای این منظور مجلس واحدی تحت ریاست مجلس سنا تشکیل داده و اختلافات لازم را با اکثریت دو ثلث آراء کلی اعضاء مجلسین بعمل خواهند آورد (آشتیانی‌زاده – وقت زیاد است، وقت نگذشته) تا پس از اینکه از طرف اعلیحضرت همایون شاهنشاهی تاییدگردید بصحه ملوکانه موشح شده و بموقع اجرا درخواهد آمد. عرض کنم که منظور بنده اجرای قانون است آنهم اجرای قانون اساسی حالا عجله اس هست یا نیست اینجا تصریح دارد که بلافاصله پس از رسمیت یافتن مجلسین باید شروع بشود باینکار مجلسین تشکیل شد ورسمیت یافت، برنامه دولت گذشته مطرح شد و بحث شد در اطرافش تا بتعطیل برخوردیم و بعد هم دولت مستعفی شد بعدا هم که دولت جدید به مجلس معرفی شد خوشبختانه بصورت خیلی خوبی بدون اتلاف وقت برنامه شان تصویب شد و رای اعتماد هم داده شد بنظر بنده حالا یکی از نظر اجرای قانون اینکار را باید جلو بیندازیم و دیگر اینکه بطوریکه آقایان مستحضرند یک انتشاراتی هم بین مردم در محافل سیاسی و غیر سیاسی در اطراف این مطلب هست برای اینکه این وضع روشن بشود چون ممکن است از این انتشاراتی که می‌شود موجب نگرانی برای ملت ایران فراهم شده باشد یا فراهم بشود (آشتیانی‌زاده ـ بفرمائید این انتشارات چیست؟ این انتشارات در روزنامه‌ها هست محتاج بتوضیح نیست، هر روز بحث می‌شود در اطرافش. بنده می‌خواستم یاد آوری بکنم که این اصل متمم قانون اساسی نماند و فراموش نشود.
نایب رئیس ـ آقای نخست وزیر بیاناتی دارید؟ بفرمائید
ـ تقدیم سه فقره لایحه از طرف آقای نخست وزیر
ویرایش۲ ـ تقدیم سه فقره لایحه از طرف آقای نخست وزیر
نخست وزیر ـ سه لایحه‌است که تقدیم می‌شود یکی راجع به د و دوازدهم است که تقاضای فوریت شده‌است نظر باینکه در اوائل سال بودجه سال جاری تهیه نشده بود که دولت داشته فرصتی بدست نیامده بود ناچار برای دوازدهم تقاضای اعتبار شد تا اینکه بزودی بودجه کامل سال ۱۳۲۹ تهیه و تقدیم بشود لایحه دیگری هست راجع ببعضی احتیاجات ضروری که باز جنبه احتیاجات فوری که باز جنبه بودجه‌ای دارد ولی چون در آن ماده ۲ دوازدهم ممکن نبود درج بشود یک لایحه علیحده‌است. لایحه سوم مربوط است بتکمیل عده اعضاء دیوان محاسبات که چون یکعده کسر دارند باید با تصویب مجلس انتخاب بشود وعده شان تکمیل بشود (صحیح است) (حاذقی ـ دو دوازدهم با فوریت بود؟) بلی.
نایب رئیس ـ فوریت این ماده واحده مورد تقاضاست آقای نخست وزیر؟
نخست وزیر ـ بلی
نایب رئیس ـ ماده واحده قرائت می‌شود. مجلس شورای ملی ـ برای اینکه تا تصویب بودجه سال جاری پرداخت حقوق و مصارف وازتخانه‌ها و ادارات دولتی و سایر احتیاجات کشور معوق نماند ماده واحده زیر باقید فوریت تقدیم و تصویب آنرا استدعا می‌نماید.
ماده واحده ـ به وزارت دارائی اجازه داده می‌شود حقوق و کمک وسایر مزایای کارمندان و خدمتگذاران و هزینه‌های مستمر و غیر مستمر مصادف کشور را در دو ماهه اول سال ۱۳۲۸ با رعایت قانون بودجه و سایر قوانین و مقررات مالی از محل درآمد عمومی سال جاری کشور پرداخت نماید. برای پرداخت هزینه‌های مجلس سنا مبلغ سه میلیون ریال برسم علی الحساب تادیه و پس از تصویب بودجه سال جاری کشور محسوب و واریخت و از اعتبار سال ۱۳۲۸ ساختمان ابنیه دولتی خرید زمین و بنا راه‌سازی تا آخر اسفند سال ۱۳۲۹ تعهد و مصرف نماید.
نایب رئیس ـ فوریت ماده واحده مطرح است چون موضوع موضوع بودجه‌ای است یک فوری است البته اگر حالا تصویب شد می‌رود برای طبع و توزیع. آقای فرامرزی مخالفید؟
فرامرزی ـ بنده با اصل لایحه مخالفم
نایب رئیس ـ آقای کشاورز صدر
کشاورز صدر ـ بنده موافقم
نایب رئیس ـ آقای ملک مدنی
ملک مدنی ـ بنده موافقم.
نایب رئیس ـ آقای فولادوند
امیرقاسم فولادوند ـ بنده معتقدم فعلا که ابتدای شروع کار دولت است بر عکس گذشته کاری بکنید که بودجه بمجلس بیاید بنده با یک ماهش موافق هستم ولی اگر باز مثل گذشته بودجه دوماه دوماه بمجلس بیاید با همان رویه گذشته تکرار خواهد شد (صحیح است)
نایب رئیس ـ مخالف اولی آقای فرامرزی است
فرامرزی ـ بنده عرض کردم که با اصل لایحه مخالفم
نایب رئیس ـ آقای کشاورز صدر.
کشاورز صدر ـ جناب آقای فولادوند فرمودند باینکه از جهت اینکه دوازدهم است مخالفم. بنده خواستم بعرض ایشان و بعرض مجلس برسانم که دولت جدید که آمده‌است با برنامه‌ای که داده‌است و با توقعاتی که واقعا برای اصلاح امور هست یکی از طرق اصلاح بودجه‌است که بایستی دقت کنند و مطالعه کنند و با کمال دقت مسائلی را که زائد است و ضروری نیست، این رقمها را بزنند و بعد بیاورند و بنظر بنده این کار حداقل یکماه و نیم طول دارد تا با دقت و مشورت با مجلس دولت این بودجه را تنظیم کند وبیاید در کمیسیون مطرح شود و بعد بیاید بمجلس بنظر بنده اگر این دوماه را تصویب کنیم تصور می‌کنم زائد نیست و شاید برسد بهمان موقعی که بودجه در کمیسیون تصویب می‌شود می‌آید بمجلس و دو مرتبه دفعه ثانی لایحه بیاورند بنظر بنده صحیح نیست
ـ نطق قبل از دستور آقایان کهبد دکتر جلالی ـ حاذقی ـ فقیه‌زاده ـ اردلان
ویرایش۳ ـ نطق قبل از دستور آقایان کهبد دکتر جلالی ـ حاذقی ـ فقیه‌زاده ـ اردلان
نایب رئیس ـ بنابراین بفوریت ماده واحده دولت رای می‌گیریم و پس از اینکه تصویب شد مطابق آئین نامه طبع و توزیع خواهد شد و خود جزو دستور جلسه آینده خواهد بود بنابراین آقایانی که موافق هستند با فوریت ماده واحده قیام کنند (اکثر برخاستند) تصویب شد آن دو لایحه تسلیمی دیگر دولت هم طبع و توزیع می‌شود و بکمیسیونهای مربوطه ارجاع خواهد شد حالا شروع می‌کنیم به نطقهای قبل از دستور جناب آقای نخست وزیر، عده‌ای از آقایان نمایندگان تقاضاشان این است که در موقع نطقهای قبل از دستور یا در پایان جلسه چند نفر از آقایان وزرا باشند برای اینکه یک تذکراتی است که آقایان می‌خواهند بعرضشان برسانند حالا اگر خود جنابعالی یا از همکارانتان بفرمائید در جلسه خیلی مناسب است
نخست وزیر ـ بنده چون کارهای فوری داشتم خواستم مرخص شوم ولی حالا می‌مانم.
نایب رئیس ـ آقای کهبد.
کهبد ـ عرایضی که بنده داشتم دو قسمت است و سعی می‌کنم بطور اختصاصی عرایضم را بعرض برسانم گرچه صحبتی که آقای نخست وزیر در جلسه قبل کردند دردها را فرمودند وعموم آقایان مخصوصا افراد و آحاد این ملت منتظر عملیات مثبت دولت هستند ولی عرایضی که بنده داشتم من باب تذکر بودو آن دو قسمت است یکی موضوع وضع کشاورزی است متاسفانه بطوریکه خود آقای نخست وزیر هم متذکر شدند کوچکترین توجهی باین موضوع نشده‌است در صورتیکه قسمت اعظم زندگی اهالی این مملکت فقط وفقط بستگیش باصلاح امور کشاورزی است. متاسفانه کوچکترین توجهی باین موضوع نشده‌است دلیلش هم همین عده زارعین است که به تهران هجوم آورده‌اند البته شاید کمی تحریک هم شده باشند ولی خوشبختانه زارع ایرانی هم قانع است و هم متدین و اگر تا اندازه زندگیش ومعیشتش اصلاح شود و بطور مسلم هیچ پیرامون کارهای بد نمی‌گردد ولی متاسفانه عواملی ایجاد شده‌است که تمام زندگی این طبقه از بین رفته‌است کشاورز اگر نان خالی داشته باشد این را بطور قطع و یقین بدانید که کاری باین حرفها ندارد ولی متاسفانه نان هم ندارد ویکی از ان کارهائی که بنده می‌خواهم توجه جناب آقای نخست وزیر جلب بشود اینست که این آقایان را وقتی که میاورند می‌خواستم استدعا کنم توجه بفرمائید چون این تذکراتی است که خود آقا هم وارد هستید اگر آقایان موافقت بفرمائید توجه بفرمائید جناب آقای نخست وزیر آمدن این زارعین وادار کردن اینها برای کارهای راه‌سازی و کارهای غیر از کشاورزی بعقیده بنده مضر است برای اینکه اینها از آن عمل کشاورزی باز می‌مانند و کار عملگی و راه‌سازی هم بلد نیستند و بالنتیجه ما احتیاج پیدا می‌کنیم باین کشاورزان در آتیه نزدیکی و اینها دیگر قادر نیستند که برگردند بکار کشاورزی، بنده از دولت جنابعالی می‌خواستم تمنی کنم بهر وسیله هست وسایل کار را در اختیاز آنها بگذارند یعنی این زارع را یک دستگاه صالحی، البته اشخاص صالح هم خیلی زیادهستند از مامورین دولت هم هستند اینها اگر بذر در اختیازشان باشد بطور قطع و یقین بدانید که مهاجرت نمی‌کنند از این مناطقی که آمده‌اند باید ببنید که چه کسر دارد وضع زندگی این چیست؟ اگر وضع زندگی این منظم باشد بنده یقین دارم که اینها برمی‌گردند و مشغول زراعت می‌شوند اگر مامورین دولت مزاحم آنها نشوند، اگر از اینها مرغ نخواهند اگر از اینها چیزهای دیگر نخواهند اینها مشغول زراع می‌شوند بنده معتقدم که خرده مالکین را باید تقویب بفرمائید، تراکتور لازم دارند به آنها بدهید قرض می‌خواهند بانک کشاورزی باید بضمانت مالک بدهد بذر می‌خواهند بضمانت مالک داده بشوند و اینها را وادار کنند بامور کشاورزی و بنده اطمینان می‌دهم اگر تدابیر فوری اتخاذ نشود شاید در آتیه بسیار نزدیکی از تمام نقاط ایران به تهران می‌آیند وروی همین تبلیغات سوئی که می‌شود که در طهران هفت تومان می‌دهند فلانقدر می‌دهند این باعتقاد بنده باید توجه عاجلی بشود و یکدستگاه مخصوصی برای اصلاح امور کشاورزی باید سریعا اقدام بکند این یک قسمت از عرایض بنده بود چون وقت خیلی کم است و بنده نمی‌خواستم زیادتر از این قسمت عرض کنم و حسن اتفاق تمام عرایضی را که بنده می‌خواستم تذکر بدهم خود آقای نخست وزیر پریروز فرمودند قسمت دوم موضوع وضع اقتصادی و عوارضی است که تحمیل بر خوراک و پوشاک مردم است در چندی قبل در همین مجلس یکی از همکاران محترم آقای صفوی پیشنهاد کردند اشخاصی که از ارز دولتی استفاده می‌کنند حق ندارند بیش از صدی پانزده استفاده کنند البته مجلس هم بانهایت حسن نیت این عمل را قبول کرد و رای داد و یکی از اشخاصی هم که رای دادخود بنده بودم ولی می‌خواهم به بینم ایا این عمل فقط درباره مردم باید بشود یا درباره همه باید بشود دستگاه دولت هم باید مشمول این قانون بشود یانه؟ برای اینکه یک کیلو چای ۱۸ ریال تمام می‌شود ۶۵ ریال عوارض از آن گرفته می‌شود بعنوان‌های مختلف و بعنوان سود بازرگانی در صورتی که قانون می‌گوید با ارز دولتی بیش از صدی ۱۵ کسی حق ندارد سود ببرد و اگر ببرد تعقیب می‌شود، ایا دولت مشمول این قانون هست یا نیست، اگر هست خواهش می‌کنم جناب آقای نخست وزیر توجه بفرمایند که خلاف قانون نشود (نخست وزیر ـ ببخشید بنده نشنیدم) همانطور که عرض کردم خدمتتان دوره ۱۵ بموجب پیشنهاد یکی از آقایان محترم آقای صفوی پیشنهاد شد که از صدی ۱۵ هیچکس حق ندارد از ارزهای دولتی که بدستش میاید استفاده کند و البته این بسیار قانون خوبی بود و همه رای دادند با نهایت حسن نیت بنده می‌خواستم سؤال کنم که آیا دولت هم مشمول این عمل هست یا خیر؟ اگر هست دلیل اینکه کیلوئی یک تومان بعنوان سود بازرگانی از این قند گرفته می‌شود چیست؟ برای اینکه بین کیلوئی ۵ر۳ الی ۴ ریال هر کیلو واردمی‌شود ودولت یک گمرکی می‌گیرد که قانونی است و یک عوارضی بابت راه می‌گیرد که آنهم قانونی است ولی یک پول تصدیق صدور می‌گیرد که این هیچ قانونی نیست، یک صدری ده عوارض سوخت می‌گیرد، این هیچ قانونی نیست یک کیلوئی یکتومان ۸ ریال می‌گیرد بابت سود بازرگانی، می‌خواستم استدعا کنم توجه بفرمائید به ببینید این مسائل چیست، مادامی قانون محترم است که همه آنرا محترم بشمارند بین دولت و مردم بنظر بنده از لحاظ قانون تبعیض و فرقی نیست بنابراین بنده می‌خواستم استدعا کنم توجه بفرمائید که قانون درباره همه یکسان باشد (صحیح است) دولت هم برای مردم کار بکند بعقیده بنده هیچ فرقی بین دولت ومردم نیست ملاحظه بفرمائید همین قماش را بنده حساب کردم تقریبا صدی چهل و هشت این قماش باید عوارض بپردازد یک صدی پانزده حق انحصار بپردازد یک صدی ده عوارض موقت بپردازند یک صدی شش پول تصدیق صدور بپردازد یک صدی سه بابت بیمه بردازد بعد هم یک صدی ۱ پول حقوق گمرکی است این را حساب کنید چند می‌شود؟ چطور می‌خواهیم هزینه زندگی را بیاوریم پائین؟ عوارض مستقیم روی دوش تمام مردم است دستور بفرمائید از این عوارض آنچه را که قانون معین کرده گرفته بشود و آنچه که قانونی نیست گرفته نشود خود بخود هزینه زندگی پائین خواهد آمد و مسلما بدانید هم آن مستخدم و هم آن بزرگتر همه در رفاه خواهند بود. یکی از عرایضی که بنده عرض کردم اشکالاتی است که خود آقا متذکر شدید و فرمودید دستگاه حکومت یعنی دوایری که ایجاد مزاحمت برای مردم می‌کنند و در واقع می‌شود گفت که حکومت در حکومت در حکومت است و این بعقیده بنده صحیح نیست، جز اجرای قانون مامورین دولت حق ندارند کار دیگری بکنند قانون مامورین دولت حق ندارند کار دیگری بکنند مامورین دولت بانواع مختلف پول از مردم می‌گیرند و ای بعقیده بنده صحیح نیست اگر مالیاتی باید گرفته بشود که دو مرکز صلاحیت وضع عوارض و مالیات را دارد که یکی همین مجلس شورای ملی است و یکی هم انجمن شهر والا عوارض دیگری نباید گرفته شود بنده این عرایضی را که کردم خواستم تذکر بدهم که مقرر بدارید مثلا همین چائی که عرض کردم کیلیوئی ۶۵ ریال گرفته می‌شود این تعقیب کلیش قطع نظر از اینکه خلاف قانون می‌شود موجب خواهد شد که قاچاق را زیاد کند یعنی برای قاچاقچی صرف می‌کند در صورتی که همین همسایه ما عراق ۲۰ فلس از هرکیلوچای می‌گیرد که ۵ر۲ ریال می‌شود، این برای قاچـــاقچی صرف نمی‌کند پس باید هم حقوق دولت محفوظ بشود و مردم بدانند که حقیقه کار قاچاق بد است و صرف برای قاچاقچی ندارد (صحیح است) بنده می‌خواستم تمنی بکنم تجدید نظری بشود در تعرفه گمرکی و مخصوصا مامورین گمرک اسباب زحمت فراهم نکنند و اسباب ترویج قاچاقچی نشوند بنده دیگر عرضی ندارم عرایض بنده البته خیل زیاد است ولی چون ایشان واقفند بتمام اسرار بنده دیگر عرضی ندارم (احسنت)
نایب رئیس ـ آقای دکتر جلالی.
دکتر جلالی ـ بنده همیشه سعی دارم اوقات گرانبهای مجلس شورای ملی را در مواردی برای صحبت مورد استفاده قراردهم که آن امور با مذاکرات خصوصی بجائی نرسیده باشد ولازم باشد بیشتر نظر آقایان مسئولین را جلب بکنم تا شاید بتوانم از آن نتیجه مطلوبتری حاصل کنم. از شروع مجلس شانزدهم تا بحال در یکمرتبه صحبت نتوانستم پاره‌ای از نظریات خود و مردمی که افتخار نمایندگی آنها را دارم عرض کنم و بسیاری از موارد دیگر را با مذاکرات خصوصی انجام دادم ولی چون هنوز در این چندموضوع موفقیتی فراهم نشده و تا حدی مورد اهمیت است ناچار بعرض در مجلس هستم. یکی از این چند موضوع موضوع چای است و همانطور که در صحبت گذشته خود بعرض رساندم در سالهای گذشته وزارت دارائی مبالغ هنگفتی صرف خرید محصول چای می‌نمود ولی متاسفانه طرز عملی طوری بود که تهیه کنندگان حقیقتی چای کمک مؤثری نمی‌شد و اگر می‌شد با دلالان چایهای تقلبی فرقی نداشتند و بدین جهت بازار تقلب و دزدی رواج داشت شاید بیشتر این پولها باین دسته می‌رسید حالا کار این امر بدست سازمان برنامه افتاده و شرکت و مدیر عامل و هیئت نظار و غیره پیدا کرده.... آقای تیمور تاش بنده خیلی علاقه داشتم که این قسمت را جناب آقای نخست وزیر گوش بدهند... و تصمیم داشت که فقط چای مرغوب بخرد و حال آنکه چای مرغوب منحصرا با کارخانه فراهم می‌آید و با وسائل دستی چای خوب بدست نمی‌آید. در شهسوار و رامسر هم کارخانه بحد کافی نیست بلکه قدرت کارخانجات فعلی کمتر از میزان محصول چای در حال حاضر است خوشبختانه با مذاکرات زیاد طرز عمل فعلی باین صورت درآمده‌است که سازمان برنامه برگ سبز چای را خریداری کند ولی این خریداری را موکول باین میزان نموده که کارخانجات محل بتوانند تعهد ساخت نمایند و باین وضع باز مقداری از برگ سبز در دست رعیت می‌ماند و بازاررشوه وارتشاء و اخاذی و سایر چیزها مثل همیشه رواج پیدا می‌کند بنابراین از جناب آقای منصور تمنی دارم ایشان هم که در کار برنامه ذیمدخل و علاقمند هستید دستور فرمائید اقلا برگ سبز مطلقا بدون رابطه کارخانه و غیر ان خریداری شود و اگر کارخانجات محل هم کافی نیستند فعلا از کارخانجات مجاور آن و غیره استفاده بکنند بعد هم هر چه زودتر کارخانهای مورد احتیاج باندازه کافی وارد شود تا از همین حالا که فصل خرید است خرید را شروع بکنند نه اینکه صبر کنند که موقع درو سر برود و محصول بکلی از بین برود موضوع دیگر اینکه تبلیغ اینکه چای داخلی ما قابل خوراک نیست درست نیست زیرا این رابعضی از بازرگانان برای نفع مادی خود تبلیغ می‌کنند که این چای ما خوب نیست و حال آنکه چای حقیقی ما چای خوبی است موضوع دیگر بانک کشاورزی است که از آمل تا شهسوار تمام این سه شهرستان از وجود آن محرومند و همانطور که عرض کردم رئیس این بانک رویه‌اش غیر از آن است که بفکر مردم و زارعین و کشاورزان بیچاره باشد بلکه بصرف همان پرونده‌ها که عرض شد و پرونده‌های دیگر غرق در کارهای دیگری است بهر حال شاید همه آقایان معتقدند که بانک بایستی بهتر از این کار کند چرا مردم این حرفها را در مورد سایر بانکها مثل بانک رهنی که از آن هم فقیر تر است نمی‌زنند چرا انها را طلبکار نمی‌دانند اگر یک زارع بیاید و پانصد تومان قرض بخواهد معمولا نمی‌دهند اگر هم بدهند از پانصد تومان قریب ۱۵۰ تومان بعناوین غریب و عجیب از او می‌گیرند در کجای دنیا اینقدر سود و کامزد و غیره بروام گیرنده تحمیل می‌کنند آنوقت اگر هم کسی در موقع پرداخت کمی تعلل کرد سرمایه زندگیش را حراج می‌کنند امسال شنیدم که ۷۰ فقره حراج داشته البته این حراجه مربوط بگردن کلفت‌ها نیست مربوط باشخاص بیچاره‌است مردم انتظار داشتند جناب آقای منصور آشتیانی رئیس این بانک را با خودشان ملاک و ماخذ درستی و پاکی وصحت عمل ندانسته و چنانچه اشکالی نیست بعرایض بنده و مدارکی که پیش من است توجه بفرمایند و اگر اعتقاد دارند که وجود این نوع مردم در کشور نایاب و قیمتی است لطفا در امور دیگر از ایشان استفاده کنند و حالا هم که تبریز رفته‌اند و با همکاران اداره غله شان را که با ایشان رفیق شفیق بوده‌اند همراه برده مخصوصا تمنی دارم از حضور جناب آقای منصور امر فرمایند شعبانی در شهسوار و بابل و آمل تاسیس کنند و مردم را از این بیچارگی نجات بدهند یک امر دیگر این است که من همانطور که معتقدم معایب یک دستگاه گفته شود باید همانطور نیز نواقص و گرفتاریهای آن دستگاه هم گفته شود قبلا عرض کردم که دانشکده پزشکی اصلاحاتی لازم دارد ولی باید بگویم که کار آن هم بسیار است مثلا همین موضوع پزشکیاران مسئله لاینحلی شده‌است دانشکده عده‌ای پزشکیار برای خود تربیت نموده‌است و این شرط که خدمت ایشان در تهران خواهد بود مستتر در مقررات ورودی ایشان است زیرا ایشان برای خدمت در دانشکده پزشکی تهران آمده‌اند و دانشکده تهران هم محلش تهران و حوزه عملش در این شهر است در الان نه ماه است که مشغول خدمتتد ولی حقوق نگرفته‌اند بازنشستگی دست از اشکال تراشیهای خود بر نمی‌دارد اعظم بیمارستانهای ما نیز پزشکیار احتیاج دارند از جناب آقای منصور تمنی دارم که توجهی باین موضوع فرموده سر و صورتی بکار آنجا بدهند. نامه‌ای هم پزشکیاران عرضه داشته‌اند که تقدیم مقام ریاست می‌کنم (اسلامی، صحیح است الان هم دم در هستند باید توجه عاجلی بشود) وضع خدمت انترنی، کارورزی دانشجویان دانشکده پزشکی هم بصورت بغرنجی در آمده‌است بیمارستانها و تختخوابهای متعلق ووابسته بدانشکده پزشکی تکافوی قبول کارورز نمی‌کند (صحیح است) از جناب آقای مسعود کیهان و از آقای وارسته تمنی داریم قانون که در ۱۳۱۹ گذشته و تمام بیمارستانهای تهران وابستگی بدانشکده پزشکی داشته اجراء کنند و این چند بیمارستان وزارت بهداری را که در تهران دارند با بودجه‌اش بدون پول چون اسباب زحمت خواهد شد بدانشکده واگذار کنند (صحیح است) و یا برای آموزش در اختیار دانشکده بگذارند که دانشجویان بتوانند از عمر شریف خود استفاده و عناصر مفیدی باین کشور تحویل کردند زیرا دانشجوی طب بدون وجود بیمارستان با سواد نمی‌شود بهرحال جناب آقای کیهان جناب آقای نخست وزیر باین موضوع توجه فرمایند اینها فعلا در حال تعطیل هستند جناب آقای منصور استدعا می‌کنم راضی نشوید بیشتر از این وقت شریفشان تلف می‌شود (صحیح است) موضوع دیگر نظام وظیفه معلمین و کشاورزان (صحیح است) که موجب زحمت زیادی شده‌است حالا کار معلمین بلطف آقای وزیر فرهنگ و ستاد ارتش سر و صورتی گرفته و قرار است باین که ممکن است تا پایان سال تحصیلی در احضار معلمین صرفنظر شود ولی موضوع زارعین لاینحل مانده ما حرفی نداریم ارتش مقررات مخصوص دارد که باید سعی کرد سایر شئون و تشکلیلات با آن تطبیق گردد در غیر اینصورت زحمت و زمان بیشتری حاصل خواهد شد اما بعضی امور دولت با مردم نیست مثلا من عقیده دارم اگر مقرر می‌شد که در جنوب مانند بوشهر که در آن مشغول برداشتن محصولند در اردیبهشت ماه مردم دعوت بخدمت می‌شدند عیبی نداشت و در مازندران که تازه چند روز است شروع بکشت نموده‌اند بهتر است در نیمه دوم سال احضار کنند این دیگر مربوط بآب و هوا و اقلیم است (سالار بهزادی ـ جنوب هم در نیمه دوم برداشت محصول می‌شود) و نمی‌توانیم آنرا با مقررات نظامی تطبیق بدهیم بهتر است مقررات را طوری تهیه کنید که با آن تطبیق کند این را هم باید عرض کنم که متاسفانه قانون عجیبی در مورد دیپلمه‌ها گذشته‌است یعنی فرد مشمول که دیپلمه و لیسانسیه‌است بیمار و مبتلی به ناخوشی‌های مادرزادی و بیماریهائی که بعدا مبتلا شده‌است و معالجه امکان ندارد باید سرباز شود ودم در اطاق رفیقش که سالم بوده مستخدم وصرفا در اطاعت و انقیاد او باشد حالا حق بود لااقل آنها را بعلت این ظلم طبیعت بصورت همردیف افسرها در میاوردند. امردیگری که درشهرستانها موجب زحمت شده‌است و نمی‌دانم چطور شده که باینصورت در آمده وجود دو دستگاه نگهبانی و شهربانی است است این دو در همه امر مداخله می‌کنند (صحیح است) یعنی مردم بجای اینکه تماسشان با مامورین کم شود زیادتر شده (احسنت) دو مرتبه جلب می‌شوند دو مرتبه پرونده تشکیل می‌شود و گاهی دوباره بازداشت می‌شوند و البته اگر پیش آمد دو مرتبه هم حق و حساب می‌پردازند تمنی دارم که یکی از این دو را حذف و اجازه نفرمایند که بیش از این مردم در زحمت باشند (نایب رئیس ـ مختصر تر کنید) با مشکلی که در زیر اشاره می‌کنم عرایضم را خاتمه می‌دهم و امیدوارم که جناب آقای منصور بهمه موارد بالاخص این مطلب توجه مخصوص فرموده هر چه زودتر این کار را اصلاح فرمایند این موضوع وضع سخت کارمند ان دولت است و همانطور که در جلسه گذشته عرض کردم اگر هر چه زودتر وضع استخدامی و ترفیعات عقب افتاده آنها داده نشود و ترفیعات امسال پرداخت نگردد احوال این دسته هم کمتر از مهاجرین آذربایجان بتهران نخواهد بود نامه‌ای هم بمن لطف نموده‌اند که تقدیم مقام ریاست می‌نمایم (احسنت)
نخست وزیر ـ چون بنده کارهای ضروری و لازمی داشتم و مسبوق هم نبودم بنده را مرخص بفرمائید یکی از وزراء هم میایند.
نایب رئیس ـ خواهش می‌کنم دستور فرمائید در جلسه‌های آتی دو سه نفر از آقایان تشریف بیاورند. آقای حاذقی.
حاذقی ـ عرض مهمی که علاقمند بودم آقایان همکاران محترم توجه فرمایند موضوع تنظیم بودجه سالانه مملکتی و طرز مصرف این بودجه‌است نمایندگان محترم اکثرا هنوز نمی‌دانند که بودجه‌ای که نوشته می‌شود و بمجلس داده می‌شود و مجلس هم آنرا تصویب می‌کند آنطوریکه هست بهیچوجه در محل عمل و اجرا در نمیاید جای کمال تاسف است که بیش از ۴۸ سال از تاریخ مشروطیت ایران می‌گذرد و هنوز برای یکبار هم لایحه تفریغ کامل بودجه که نشان بدهد دولت نسبت به بودجه چه اقدامی کرده‌است هنوز بمجلس شورای ملی داده نشده و این اصل از قانو اساسی هنوز معوق وغیر مجری باقیمانده‌است حقیقت امر این است که خلاصه طرز اجرای بودجه این است که همه ماهه وزارت دارائی در مرکز و اداره‌های دارائی در شهرستانها پولی را که از مردم فقیر و بینوا و مضطر با چه وسائل و مقدماتی می‌گیرند صرفا برای حقوق و هزینه‌های شخصی می‌پردازند در حالیکه برای هزینه‌های عمرانی و انتفاعی اگر رقمی تصویب شده دیناری پرداخته نمی‌شود تا سال مالی می‌گذرد و بگویند اعتباری از سال گذشته قابل پرداخت و اجرا نسبت هیچ جای دنیا این طرز اجرای بودجه معمول نیست ودر حقیقت وضع این مملکت حقیقتا این است که در حدود ۹۹ در صد مردم مملکت از اشخاص فقیر و زحمتکش هستند از آنها مالکیت بگیرند و این مالیات صرفا صرف پرداخت حقوق و کمک هزینه و فوق العاده افراد می‌شود و کوچکترین قدمی برای بهبود اوضاع مردم مملکت و کارهای عمرانی مملکت برداشته نمی‌شود در حال حاضر بطوریکه آقایان محترم اطلاع دارند در حدود یک میلیارد و دویست میلیون تومان بودجه برای این مملکت و این مردم فقیر تهیه شده‌است آقایان همه شاهد و ناظر هستند که تمام این دستگاهها که فقط و فقط مورد استفاده یک طبقه خاص مملکت قرار می‌گیرد و برای آن طبقه ضعیف که اکثریت قاطع مملکت را تشکیل می‌دهند هیچ نفعی ندارد و سهل است جز اسباب درد سر و اشکالتراشی در کار کردن و بزحمت و رنج انداختنشان هیچ نتیجه‌ای ندارد من خواستم از آقایان همکاران محترم خواهش کنم و استدعا کنم که برای بودجه سال جاری، دولت را مکلف کنیم که این طرز بودجه نویسی و آن طرز اجرای بودجه را موقوف بکند خود آقای نخست وزیر اینجا توضیح دادند تشخیص داده‌اند علت العلل خرابی اوضاع مملکت خرابی سازمان اداری این مملکت است همه می‌دانید که بنیه این ملت اینقدر توانائی ندارد که یک میلیارد و کسری مالیات بپردازد و باین کیفیت در حقیقت نفله بشود و از بین برود و هیچ نف و سودی عاید جامعه نشود. عده انگشت شماری که اشخاص متمکن و متنفذ مملکت هستند آقایان محترم خود شاهد و واقف هستند که آنها بانواع وسائل از پرداخت مالیات شانه خالی می‌کنند عوارضی که باید بصندوق مملکت بدهند و با وسائل مختلفی نمی‌دهند بنابراین اداره‌های دارائی بسراغ همان طبقه ضعیف که اکثریت قاطع مملکت هستند می‌روند و با آن فشار و جبر و حراج کردن آخرین مایملک و کاسه و کوزه و وسائل آنها مالیاتها را جمع می‌کنند و آخر هر ماه آن مبالغی که پرداخت می‌شود صرفا همان هزینه‌های سابقی است که بجیب اشخاص ریخته می‌شود آقایان محترم تحقیق بفرمائید آیا بودجه بنگاه آبیاری مثلا سال گذشته چه قسمتش اجرا شده؟ الان عرض می‌کنم در حدود هفت میلیون بودجه آبیاری بوده‌است ۳ میلیون وکسری که مربوط بحقوق و مزایا وفوق العاده و اضافه کار و هزینه سفر و نظایر ان بوده همه ماهه مرتب بهر کیفیتی بوده‌است دریافت شده و خزانه داری پرداخت کرده‌است ولی آن قسمت مهمش که بایستی بکار کشاورزی بخورد و سد سازی بشود، بکار آبیاری مصرف شود، دیناری تاکنون که یکماه هم از سال جاری می‌گذرد پرداخته نشده بآقایان اطمینان می‌دهم که در این دوماه دیگر هم مثل سنوات پیش پرداخته نمی‌شود بنابراین بودجه آبیاری یعنی پرداخت حقوق پرسنلی حقوق اعتبار فوق العاده اعضای سایر موسسه‌های که جنبه انتفاعی ….. من البته منکر نیستم من نمی‌خواهم انتقاد از بنگاه آبیاری کنم ولی پول در اختیارش نمی‌گذارند خزانه داری فقط برای حقوق فوق العاده وسایر مزایا پول دارد ولی برای این مختصر پولی که بمصرف کار کشاورز و زارع بدرد بخورد، پول نمی‌دهد، همینطور سایر دستگاههای انتفاعی بنابراین خواستم عرض کنم اگر در اذهان مردم اینطور منعکس است که بودجه مملکت در حدود ۸۸ یا ۹۰ درصد مصرف پرسنل و صرف اشخاص می‌شود ۲۰ در صد برای کار انتفاعیش خواستم عرض کنم نمی‌رسد و بطور کلی باید گفت که در هیچ جای کره زمین و در هیچ جای دنیا شما مثل مملکت ایران نمی‌توانید پیدا کنید که بیایند طبق محاکمه از اول سال تا آخر سال ملتشان را در شکنجه و آزار و سختی بگذارند ارشان پول بگیرند و آن پول را هم صرف یک دستگاههائ کنند که آن دستگاهها فقط بنفع یکعده افراد مخصوص و روی تمایلات یکعده خاصی باشد و آن مردم فقیر بی نوا مورد ظلم و تعدی واقع بشوند هر چه فریاد و شکایت بکنند و هر چه عجز و لابه بکنند و هر چه التماس بکنند هیچ دستگاههای هم بناشد که بحرف انها توجه بکنند و حرف آنها ترتیب اثر بدهد من خواستم عرض کنم که بحرف آنها ترتیب اثربدهد من خواستم عرض کنم که ادامه این وضع برای این مملکت، آقایان محترم قابل تحمل نیست باید یک چاره جوئی بکنیم بایستی یک را چاره‌ای پیدا کرد فقط فقط آقایان یک راه چاره‌ای پیدا کرد آنهم فقط و فقط آقایان نمایندگان که ملت در پیشگاه خدا و ملت مسئول هستند موظفند یک راه حلی برای رفع این اشکال و مخصمه پیدا کنند آقای نخست وزیر هم فرمودند که تشخیص داده‌اند مجلسین هم با حسن نیت هرچه تمامتر متحدا و مجتمعا باین دولت رای داده و پشتیانی کرده ان حالا توقع دارند که این رای که داده‌اند یک مابازائی نداشته از نظر مادی و هیچگونه تبانی و معامله‌ای بین دولت و مجلس نبوده بلکه یک انتظار دارند، انتظار شان از دولت این است که از همین امروز که در حقیقت دولت با پشتیبانی مجلسین شروع بکار کرده‌است یک راه چاره اساسی و همانی برای این کار پیدا کند. با حرف احتیاجات ممکن نیست بر طرف شود چندین سال ایت مردم حذف شنیده‌اند خسته شده‌اند، حرف شنیدن و زدن فعلا طوری شده‌است که مردم را اقناع نمی‌کند باید از دولت یک سلسله کارهای مثبت و فوری ببینند مسئله تصفیه دستگاه دولت آقا همه‌اش حرف بود دولت تا کنون یعنی دولتهای گذشته نتوانسته‌اند شهامت بخرج بدهند و تصمیماتی که گرفته می‌شود آنرا اجرا کنند قوانین مجلس بنظر دولت دارای هیچ ارزش و اقدام عملی نیست زیرا آقایان بخاطر دارند اکثرا که در دوره گدشته ما قانونی وضع کردیم در موقعی که بودجه تصویب می‌شد. دولت موظف است در ظرف ۴ ماه رسیدگی کند وسازمان مملکت تمام اعضاء اضافی دستگاهها که حقوق می‌گیرند و کار ندارند بهر اسم و رسمی که هستند آنها را تحویل وزارت فرهنگ بدهد برای اجرای تعلیمات اجباری کشور اگر قبول نکردند معلوم است احتیاج بگرفتن حقوق ندارند ملت توانائی آن را ندارد که پولش را برای صرف هوی و نفس و فانتزی تحویل اشخاص بکند که حاضر بخدمت و کار نیستند اگر احتیاج بحقوق دارند بسم الله این گو واین میدان خدمت کنید افراد این مملکت را با سواد کنید از آنها حقوق بگیرید اگر حاضر نیستید خدمت مملکت را قبول نکنید این برای این است که احتیاج بحقوق ندارید آنوقت دولت می‌تواند باقتضای قانون مملکتی که دارد کسانی که مستنکف از انجام وظیفه می‌شوند از خدمت بر کنار بکند و شر آنها را از سر بودجه ضعیف این مملکت کم کندچهار ماه گذشته دولت اجرای قانون نکرده نه تنها این قانون دهها قوانین مفید دیگری مجلس تصویب کرده ولی دولت اصلا گوشش بدهکار اجرای قوانین نبوده باید این رسم آقایان محترم از این مملکت برداشته شود که قانونی که وضع بشود و دولت آنرا اجرا نکنند (صحیح است) آقایان محترم بچه مناسبت وقتی را صرف بکنند و قوانین وضع بکنند و بعد دولت آنها را در بوته فراموشی بگذارد و فقط آنهائی را اجرا بکنند که مطابق تمایلات شخصی خودش یا با منافع عده خاصی همراه باشد باید قوانین عمومی، قوانینی که مجلس شورای ملی برای مملکت وضع می‌کند این قوانین دارای احترام باشد، آقای دکترمصباح‌زاده پیشنهادی دادند و مجلس هم تصویب کرد که در ظرف چند ماهی اقدام شود و وسائل لازم بکار برده شود که اشخاصی که از بنادر جنوب جلا وطن کرده‌اند و بخارج رفته‌اند به عمانات رفته‌اند آنها را برگردانند دولت چه اقدامی کرد هیچ اقدامی برای این کار نکرد عرض کردم هیچ اقدامی برای این کار نکرد عرض کردم بایستی دولت ببیند به مجردی که یک قانونی را نقض کرده یا عمل نکرد مورد مواخذه و بازخواست محل واقع می‌شود و از این رویه سهل انگاری و مسامحه کاری دست بردارد (صدرزاده ـموضوع قانون دیوان کیفر رابفرمائید) موضوع قانون دیوان کیفر، مجلس شورای ملی با یک علاقه‌ای برای مختصر کردن رسیدگی جرایم مامورین دولت قانون وضع شد که جرایم مامورین دولت در صلاحیت دادگاههای عادی باشد باستناء جرایم خاصی ببینید کجای دنیا معمول است قانونی که تشریفاتش طی شده و مجلس شورای ملی تصویب کرده و برای امضاء ملوکانه فرستاده شده بوسیله نخست وزیری آنوقت دولتی که بایستی قانون را بعد از توشیح ملوکانه بگیرد و اجرا کند وسائل و تشبثاتی کرد که آن قانون مراحل تشریفاتی امضایش طی نشود و اجرا نگردد و بااین عملش نشان داد که علاقه به اجرای قانون مصوب ندارد من می‌خواستم این کلمه را عرض کنم که دولت در درجه اول باید توجه به سازمان برنامه کند آقایان محترم در نظر دارند که بایک حسن نیتی قانون اجرا ؤ برنامه هفت ساله تصویب شد همه مردم هم منتظر بودند وهستند که این سازمان با یک اصول اداری و با یک علاقه و ایمان این کارهائی که بعده‌اش گذاشته شده انجام بدهد از تمام نقاط مملکت بما مراجعه می‌شود که آقا ببینید هنوز از طرف سازمان برنامه عملی اساسی بپردازد (صحیح است) و با عمل جلب اعتماد و اطمینان ملت را بکند …. (زنگ نایب رئیس)
نایب رئیس ـ آقای حاذقی وقت شما تمام شد.
حاذقی ـ همانطور که عرض مهمترین مسئله این است که جلب اعتماد مردم را به این طرزبکنند آخرین عرضی که خواستم بکنم موضوع تذکری است که آقای شهاب خسروانی در جلسه قبل فرمودند که در این مؤسسه کار می‌کنند یک مشروحه‌ای نوشته بودند وامضاء کرده بودند و آوردند بمادادند که یک روز در مجلس صحبت از اداره برق شده‌است و یکی از آقایان نمایندگان مطالبی فرمودند که موجب رنجش آنها شده‌است اعضاء برق نوشته‌اند در این مدتی که آقای مهندس نجم مشغول این کار شده‌اند با کمال علاقه در حدود وسائلی که داریم برای بهبود وضع برق تهران خدمت می‌کنیم و یک صورتی هم داده بودند که چه کارهائی انجام شده چند هزار برق جدید باشخاص داده شده و چکارهای تازه‌ای انجام شده و حالا هم با کمال علاقمندی مشغول انجام وظیفه هستند این است که میل داشتم که مجلس شورای ملی نظر مساعدی نسبت باین دستگاهی که با کمال صمیمت قعلا دارد انجام وظیفه می‌کند ابـــراز میکنـــد که با ثبات و دوام بتواند خدمت بکنند (صحیح است)
دکتر جلالی ـ بسیار زحمت کشیده‌اند.
نایب رئیس ـ آقای فقیه‌زاده.
فقیه‌زاده ـ از موقعی که برنامه دولت مطرح گردید و نمایندگان محترم هریک بنام موافق و مخالف اسم نویسی کردند بنده خواستم جزء موافقین صحبت کرده باشم برای اینکه وقت مجلس را نگرفته باشم و دولت هر چه زودتر موفق باخذ رای شده و مشغول کار گردد از نوشتن اسم در ستون موافقین خوددرای کرده و چون می‌دانم دولت جناب آقای منصور میل دارد بدردهای بیدرمان مردم رسیدگی وسائل رفاه و آسایش آنها را فراهم نماید این است که چند نکته را قبل از دستور متذکر و از دولت جناب ایشانت تقاضا دارم توجه بفرمایند (یکنفر از نمایندگان ـ دولت نیست) بعرضشان رسید در گفتن اثری هست که در نگفتن نیست (صحیح است) یکی از بلوکات قزوین بلوک رودبار والموت است که درکنار شاهرود واقع شده بقدری استعداد دارد که سالی دو محصول می‌شود از اراضی برداشت نمود ولی متاسفانه راه ندارند و حمل آن از چهار فرسنگ فاصله تا شهر قزوین خرواری پنجاه تومان کرایه بر می‌دارد و زارع بیچاره آنچه زحمت می‌کشد ومحصول عمل میاورد بواسطه نبودن را ه نمی‌تواند بمعرض فروش برساند بعلاوه در کوههای آن سامان معادن مختلفی از قبیل مس و ذغال وغیره وجود دارد که بواسطه نبودن راه درست شود البته شروع باستخراج معادن نیز خواهد شد از دولت حاضر تقاضا دارم دستور سریع و صریح برای راه‌سازی آنجا صادر فرمایند این قسمت در وزارت راه هم پرونده دارد و چند سال است که بوعده گذشته با آنکه اعلیحضرت همایونی مکرر امر براه سازی آنجا فرمودند و از دفتر مخصوص در ۲۷-۳-۲۷ تحت شماره ۲۲۸۹ بوزارت راه نوشته شده همه را بمسامحه گذارنیده امیداوریم با همت آقای دکتر اقبال آن سامان ا زبدبختی نجات یابیند و هم برای بیکاران کار تهیه شده‌است و همچنین راه بلوک زهرای قزوین است دوسال قبل اقدام بساختمان آن نمودند و پس از خرج پنجاه هزار تومان و ساختن چند پل بحال وقفه گذاشتند تقاضای اقدام عاجل نسبت براه مزبور دارم اعاشه آموزگاران و دبیران فرهنگ در کمال سختی است اکثر دبستانها و دبیر ستانها در ولایات و قصبات مزبله دانهائی است که باعث رقت است ولی اموال بی صاحب موقوفاتت را ربود مثل حلوا می‌بلعند و مرکز اختلال در همین تهران است که هر شیاد و غارتگری برای خود تکیه گاهی دارد. قزوین که روزی پایتخت بوده تا سنه گذشته ساختمان دبیرستان نداشت اگر عطیه ملو کانه نبود تصور می‌کنم تا کنون هم دارای ساختمان و دبیرستان نمی‌شد از توجهات مخصوص اعلیحضرت همایونی و عطیه ملوکانه بحمد الله دارای دبیرستان و یک دبستان ابرومند گردید که مختصر نواقصی دارد که بایستی وزارت فرهنگ رفع نماید از جناب آقای وزیر فرهنگ که از هر جهه شایسته و مورد اعتماد و علاقه‌است تقاضا دارم در هر دو قسمت موقوفات و فرهنگ توجه بفرمایند. در پشت گوش پایتخت در چند بلوک قزوین مالاریات خانه و لانه کرده بادامس مرگ جان مردم را درو می‌کنند که مکرر در مکرر بعرض اولیای امور رسیده توجهی نشده می‌گویند واقصی بلاد ایران ماورین برای مبارزه اعزام شده باشد برای شنیدن آواز دهل است که از دور خودش است والا چگونه در این چند فرسخی اقدامی نکرده و نمی‌کند که لااقل مردم شاهد عینی باشند تا گر در چند دهستان قزوین مزارع نمونه یا چند صد تراکتور بهرام بوام و کرایه یا بقیمت ارز تمام شده در دسترش مردم بگدارند نصف آذوقه تهران تامین می‌شد و وعده می‌کنند که در سیستان و بلوچسستان مشغول اقدام هستند خدا کند که چنین باشد تا آقای ارباب مهدی چه بگویند من از آقای وزیر بهداری در قسمت مالاریا و از آقای وزیر کشاورزی در قسمت مزارع نمونه تراکتور تقاضای اقدام فوری دارم. در سنوات اخیر بقدی مشکلات برای طبقه دهقان فراهم شده که وضع زراعت بکلی مختل گردیده (صحیح است) آفات ارضی و سماوی هم کمک کرده بواسطه نیامدن محصول از خارج گندم وارد کردند بنظر من یکی از اقدامات خدا پسندانه دولت گدشته وارد کردن گندم برای نجات میلیون نفوس از مرگ بود ولی اگر خدای نکرده اقدام اساسی در قسمت کشاورزی نشود که رفع نیاز از خارج نکند و این عمل خیر عمل مرگ محسوب می‌شود همه آقایان محترم می‌دانند که نیاز زندگانی طبقه دهقان متصاعد شده ولی نتیجه رنج آن که پنجاه سال قبل عاید او می‌شد امروز کفاف زندگانی او را نمی‌کند و می‌باید بر در آمد افزود و هیچ علاجی میسر نیست جز آنکه طرز عمل چاره نیست در وضع حاضر اعاشه دهقانان گذشته از غلات مختصری که می‌برند از نگاهداری چند گاو و گوسفند است که استفاده منیمایند که ثروتمندان عجالتا بواسطه کمی عده آن در فکر انحصار این قسمت نیفتاده و می‌توان گفت که منحصرا بهره را زارعین می‌برند که آنهم از برکت پروانه ورود روغن نباتی تیشه به ریشه منافع این قوم زدند حقیقه انسان جیرت می‌کند که هیچ مغزی نیست که اندیشه کند اگر بنا شود در بهای بی دروازه این مملکت را بهمین عنوان بازگذاریم و متایحتاج اولیه زندگاین را که در این کشور تهیه می‌شود از خارج وارد کنیم عاقبت بکجا خواهم رفت سالی شاید ده میلیون تومان یا بیشتر اتومبیلهای سواری آخرین مدل شیک وارد می‌شود ولی عشر آن تراکتور که مایحتاج لاطم و قطعی امروز است وارد نمی‌کنند وقتی این اوضاع دلخراش را می‌بینیم بروح پاک شاهنشاه کبیررضا شاه رحمت می‌فرستیم و از خداوند تعالی آن رفاه و آسایش را می‌خواهیم من یقین دارم اگر می‌خواستند می‌توانستند این اوضاع از همر فرو ریخته را بسر و سامان بیاورند من در لیاقت ایرانی تردید ندارم بانک ملی از مؤسساتی است که ایرانی اداره می‌کند بایستی انصاف داد که مثل بهترین مؤسسات اروپائی اداره شده (صحیح است) از جناب آقای منصور که علاقمند باصلاح هستند استدعا دارم بر خلاف دولتهای گذشته مراقبت فرمایند ادارات و موسسات صنعتی ما روی مدل بانک ملی اداره شود. (شهاب خسروانی ـ عوارض زیاد است) خوشبختانه اینکه جناب آقای دکتر نخعی تشریف آورده‌اند بمجلس و البته این استدعای ما رابعرض دولت میرسانند که توجه عاجلی بشود بنده بیش از این عرضی ندارم. (احسنت)
نایب رئیس ـ آقای اردلان ناظر اندوخته اسکناس گزارشی راجع به پشتوانه اسکناس دارند تقاضا دارد موافقت شود بیاناتی بفرمایند.
نمایندگان ـ بفرمائید.
اردلان ـ طبق معمول همه ساله این گزارش بعرض مجلس شورای ملی می‌رسید و یک ارقامی است شاید هم خسته کننده باشد ولی از لحاظ ممکلت بعقیده بند لازم است که بعرض برسد نمایندگان محترم هم یک قدری توجه بفرمایند در قانونی که در بیست و دوم اسفند ۱۳۱۰ و همچنین ۲۲ مرداد ۱۳۱۷ از مجلس شورای ملی گذشته مقرر شده‌است که دونفر ناظر اندوخته اسکناس هر سال از طرف مجلس شورای ملی معین بشوند و در خود قانون تصریح شده‌است که چه وظایفی را انجام بدهد در اردیبهشت سال گذشته جناب آقای عباس نراقی و بنده افتخار این خدمت را از طرف مجلس شورای ملی پیدا کردیم وحالا اجازه بفرمائید گزارش سالیانه را بعرض نمایندگان محترم برسانم. اولین وظیفه‌ایکه نمایندگان مجلس شورای ملی دارند حفظ و نگاهداری پشتوانه اسکناس است، اسکناسی که در دست مردم است یک پشتوانه دارد و این پشتوانه‌اش زیر کلید این نظار اندوخته اسکناس است که بنده یکی از آنهاهستم پشتوانه اسکناس از چند چیز تشکیل شده از ارزی است که تضمین بطلا شده‌است بطلا از عین طلا است و از جواهرات اگر آقایان اجازه بفرمایند بنده راجع بهر کدام توضیحاتی بعرض برسانم، درسال گذشته در تاریخ ۱۸ سپتامبر ۱۹۴۹ برابر ۲۷ شهریور ۱۳۲۸ دولت انگلستان نرخ لیره را تنزل داد یعنی هر یک لیره که برابر۰۳ر۴ دولا بود از آن تاریخ به بعد هر یک لیره ۸۰ر۲ دلار شده چون نرخ طلا در امریکا تغییر نکرد و مانند سابق هریک اونس طلا ۳۵ دلار بود بنابراین هریک اونس طلا از ۳ر۱۷۲ شلینگ که بود به ۲۵۰ شلینگ ترقی یافت مادر آن تاریخ یک مقدار لیره داشتیم بنابراین لازمه‌اش این بود که لیره‌های ما اضافه بشود و الا پشتوانه اسکناس ضرروارد میاید و در آن تاریخ مدیر کل بانک ایران بانگلستان رفتند و این لیره‌های ما تضمین بطلا شده بود این تفاوت را مدیر کل بانک گرفتند و بنابراین موجودی لیره ما ۹۹۴ر۴۸۴ر۱۱ لیره و ۱۷ شلینگ ۱ پنس بود و این تفاوت را بما دادند و حالا موجودی لیره پشتوانه ما ۱۶/۳۲۰/۶۴۸ میلیون لیره و ۵ شلینگ و ۷ پنس است بنابراین ما از تغییر نرخ لیره ضرر نکردیم بلکه ۴/۸۳۵/۶۵۳ میلیون لیره و ۸ شلینگ و ۶ پنس هم بما دادند و بنده باید در اینجا عرض بکنم که جدیت و علاقمندی مدیر کل بانک ملی ایران در بدست آوردن این مبلغ تاثیر قطعی داشته‌است وبنده باید که حقیقت را بعرض برسانم گذشته از این لیره‌ای که ما برای پشتوانه داریم یک مقداری دلار داریم در اتحاد جماهیر شوروی در مسکو داریم این دلاری که ما الان در مسکو داریم ۰۳۸-۵۷۵-۷ دلار و چهار ده صدم دلار است که این دلار با این لیره پشتوانه می‌شود پشتوانه ارزی اسکناسی که ما درجریان داریم که مبلغ ریال آن برابر است ۱/ ریال این را از حیث ارز است و اما طلا در حال حاضر ۱۱۱/۱۰۲/۸۹۶/۲۳۴ گرم طلای خالص داریم که این طلا پشتوانه اسکناسهای ما است این طلاها یک قسمتش در خزانه بانک ملی ایران زیر کلید نظار اندوخته اسکناس است که یکی از آنها بنده هستم یک قسمتش در افریقای جنوبی درژوهانسبورگ در بانک پرتوریا است یک مقدارش در کانادا در شهر اتاوا در بانک کانادا است یک مقدار طلائی در مسکو داریم البته بنده صورت ریز آنچه طلا الان درخزانه بانک و آنچه در ژوهانسبورگ و پرتوریا هست و آنچه در اتاوا در کانادا هست و آنچه در مسکو هست اینجا حاضر دارم اگر آقایان هر وقت لازم داشته باشند ممکن است که بعرضشان برسانم، در مسکو یک مقدار دلار داریم که بعرض رسانــــدم یک مقـــدار هم طلا داریم طلای ما در مسکو ۱۱/۱۹۶/۰۷۰/۳ کردم طلای خالصی است که به نرخ رسمی ریال اگر تسعیر کنیم ۲۰/۸۸۴/۳۰۶/۴۰۶ ریال این طلائی است که در مسکو داریم باضافه آن دلاری که بعرض رساندم علاوه بر این پشتوانه طلا مقداری طلا ما در صندوق بین المللی پول داریم و این طلا که ما در صندوق بین المللی داریم بابت.....
نایب رئیس ـ اکثریت نیست تامل بفرمائید (پس از چند لحظه اکثریت حاصل شد)
اردلان ـ عرض می‌کنم غیر از طلائی که ما دریک بانک ملی ایران ودر خارج ودر افریقای جنوبی و در کانادا ودر مسکو داریم یک مقدار طلا در صندوق بین المللی پول داریم بابت سهمیه دولت ایران در آنجا مطابق قانونی که از مجلس شورای ملی گذشته‌است واینهم جزء پشتوانه اسکناس ما است این طلا مقدارش ۷/۷۷۵/۸۷۳/۸۴۸ گرم طلای خالص است که مبلغ ریالی آن مساویست ۲۸۲/۱۸۷/۴۹۸/۹۲ ریال البته این ارقام یکقدری خسته کننده‌است ولی آقایان توجه بفرمائید که در این جا باید بعرض برسد بموجب قانون دیماه ۱۳۲۴ و فروردین ۱۳۲۷ مبلغ ۲۳۶۲۲۴۸۰ ریال هم سهام داریم باز هم برای پشتوانه اسکناس ما مقداری جواهر داریم آقایان نمایندگان محترم بعضی تشریف آورده و جواهرات سلطنتی را در خزانه دولتی ملاحظه فرموده‌اند هرکدام از آقایان هم که ندیده‌اند ومایل باشند می‌توانند تشریف بیاورند این جواهرات که در بانک ملی ایران است اینها یک صورت ریز خیلی منظمی دارد که همین نظار مجلس شورای ملی موظفند آنها را با دفاتر همیشه کنترل نمایند جواهرات سلطنتی تامیزان ۳۴۴/۲۰۱/۵۸۱/۲۰ ریال و همچنین یک میلیارد و چهار صد میلیون ریال از بابت پشتوانه تضمین شده بنابراین اسکناسهائی که در دست مردم است که مبلغ ۷۸۰۰ میلیون ریا ل است یک پشتوانه ارز تضمین شده بطلا دارد و مقداری طلا دارد مقداری هم جواهرات که رویهمرفته ۷۷ در صد اسکناسی که در دست مردم است ما پشتوانه داریم (یکنفر از نمایندگان ـ نقره نداریم؟) خیر نقره نداریم مجموع این پشتوانه را که حساب میفرمائید ۷۷ درصد طلا است این است که در هیچ کجای روی زمین شاید چنین پولی باین خوبی نباشد (صاحب‌جمع ـ آقای اردلان اینها را نفرمائید ممکن است دولت بفکر نشر اسکناس بیفتد) ولی بدبختانه با وجود این وضعی که باید نیست و البته این دلایل دیگری هم دارد که عرض می‌کنم در مقابل این ۷۸۰۰ میلیون ریال اسکناس که ما پخش کردیم بنده اقلام مربوط به ۱۵ اسفند عـــرض می‌کنم دو قسمت است یک قسمت در دست مردم است یک قسمت در صندوقهای بانک آنچه در دست مردم است ۵/۹۳۲/۲۴۵/۸۶۰ ریال و آنچه در دست بانک است ۱۸۶۷۷۵۴۱۴۰ ریال است که جمع این دو رقم می‌شود ۷۸۰۰ میلیون ریال اسکناس (صفائی ـ با بحران اقتصادی چرا بانک این یک میلیارد را در جریان نمی‌گذارد) عرض کنم یک وظیفه مجلس شورای ملی بنمایندگان محول فرمودند که باید بعرض برسانم وظائف دیگر از عهده ما خارج است بنده آنچه وظیفه‌ام بود عرض می‌کنم البته در این تراز نامه‌هائی که بانک ملی ایران منتشر می‌کند ملاحظه بفرمائید که سه قسمت در این ترازنامه‌ها هست یک قسمت اسکناسی است که در دست مردم است یک قسمت هم در دست بانک است یک قسمت هم بنام اندوخته نوشته‌است یک میلیارد ریال، بنده وقتی از طرف مجلس شورای ملی ببانک ملی رفتیم راجع باین اندوخته پرسیدم که این یک میلیارد اندوخته اسکناس کجا است گفتند همچو اسکناس و جود خارجی ندارد و این فقط یک رقمی است که در این صورت نوشتیم (صفائی ـ یعنی چه ندارد در صورت سازی است مگر؟) بنده نظر خودم را عرض کردم و نظرم این بود که مادامی که یک میلیارد ریال اندوخته اینجا نیست در این تراز نامه‌ها نوشته نشود و حساب هم نشود ولی مدیر کل محترم بانک ملی اتفآقا عقیده‌اش در این قسمت با عقیده من جور نبود ایشان عقیده شان بر این بود که این رقم باید باشد (صفائی ـ یعنی رقم موهوم) بنده دلایلی آوردم دلایلی هم ایشان آوردند نه من توانستم ایشان را قانع کنم ونه ایشان و موقع هم مقتضی نبود مجلس شورای ملی نبود فترت بود شایسته نبود که بین بانک ملی ایران و ناظر اندوخته اسکناس خدای نکرده یک اختلاف عقیده شدیدی که موجب تضعیف بانک ملی می‌شد بوجود آید و بنده نه صلاح خودم نه مجلس را می‌دیدم که در اینموضوع پافشاری بکنم این بود که بسکوت برگذار شد ولی از طرفی بین بانک ملی وبند ه که مختصری از حساب اطلاع دارم اشخاص دیگری هم در این ممکلت هستند که بتوانند این موضوع را بافراست و دقت مطالعه بفرمایند من در عقیده خودم ایستاده‌ام و می‌گویم مادامی که یک میلیارد اندوخته که نه منتشر شده و نه وجود خارجی دارد گذاردن این مبلغ در توی ترازنامه و جمع بستن به ۸۸۰۰ میلیون ریال اسکناس این درست نیست در صورتی که رقم حقیقی ۷۸۰۰ میلیون ریال است این البته وظیفه بنده بود که باید بعرض بمجلس شورای ملی برسانم و این اسکناسهائی که در دست مردم است آقایان مسبوق هستند آنها رواج که پیدا می‌کند بعضی کهنه و بعضی پاره می‌شوند آنها را میاورند به هیئت نظارت اندوخته اسکناس تحویل می‌دهند و اسکناس نو تحویل می‌گیرند و هیئت نظارت اندوخته اسکناس هم یکی از وظایفش این است که این اسکناسها را دسته بندی می‌کندبه پنج ریالی ۱۰۰ریالی. ۵۰ ریالی و روزهای معینی آنها را در کوره‌های بزرگی میسوزاند بنده خواستم بعرض برسانم که این وظیفه را بنده بخوبی انجام داده‌ام و تا آن دقیقه آخری که آن اسکناس آخری خاکستر نشده بود بنده از آن جلسه خارج نمی‌شدم و در مقابل اسکناسی که سوخته می‌شد از طرف هیئت نطارت اندوخته اسکناس اسکناس نو داده می‌شد این است که باید آقایان توجه فرمایند که محال است یک اسکناسی بکسی داده شود که درمقابل آن اسکناسی سوخته نشده باشد ونابود نشده باشد (شوشتری ـ الان چقدر در دست مردم است) در تاریخ ۱۵ اسفند ۱۳۲۸ر ۵۹۳۲۲۴۵۸۶۰ ریال اسکناس در دست مردم است و ۱۸۶۷۷۵۴۱۴۰ ریال اسکناس در بانک است که مجموعش هفت میلیارد وهشتصد میلیون ریال است در سال گذشته یعنی سال ۱۳۲۸ ما دو میلیارد ریال اسکناس کهنه سوزاندیم یعنی دو میلیارد را در هر جلسه ۵۰۰میلیون ر ۶۰ میلیون ر ۳۰ میلیون بطوریکه عرض کردم با کمال دقت شماره کردیم و بعد در کوره‌ها ریختیم و آتش زدیم و بعد البته برای اینکه این اسکناسهای سوخته شده در مقابلش هم اسکناس نو داده شد الان در خزانه بانک که بنده افتخار عضویت در هیئت نظارت اندوخته آنرا دارم ۵۶۲۴ میلیون ریال اسکناس نو از پنج ریالی، ده ریالی، صد ریالی موجود هست ولی البته این اسکناسها را با کمال دقت زیر کلید خودمان نگاهداشتیم هر وقت اسکناسی که پاره شده بما دادند و سوزاندیم آنوقت اسکناس تازه پخش می‌شود این است که آقایان محترم و مخصوصا مردم این مملکت باید مطمئن باشند که اسکناس بدون اجازه مجلس شورای ملی پخش نمی‌شود مگر در مقابلش اسکناسی سوخته بشود و ۷۷ درصد پشتوانه دارد و بنده خواستم در آخر عرضم از حسن مراقبت و علاقمندی که کلیه اعضاء بانک ملی ایران در نگاهداری دفاتر چه دفاتر اسکناس و چه دفاتر جواهرات بکار می‌برند اینجا عرض کنم و باور بفرمائید که بانک ملی ایران بهترین نمونه ادارات و موسسات مملکتی است د رهر ساعتی هر وقتی شما بخواهید هر حسابی را به بینید آنحساب را بطور روشن بشما می‌گویند که چقدر پول هست و چقدر پول نیست (صحیح است) این بود که در گزارش سالیانه که بنده بعرض برسانم خیلی هم معذرت می‌خواهم که این ارقام باعث خستگی آقایان شده‌است (احسنت)
شهاب خسروانی ـ بنده تذکر قانونی دارم
نایب رئیس ـ مختصر بفرمائید.
شهاب خسروانی ـ بسیار مضر مختصر است تذکر بنده این است که در سال گذشته نمایندگان محترم اطلاع دارند که قانونی گذشت که اطبای وزارت بهداری برای دوسال بشهرستانها بروند متاسفانه با اینکه هیئت مدیره وزارت بهداری از مردمان شریف هستند غالب آن بشهرستانهای اطراف می‌روند حالا یک موضوعی که خواستم عرض بکنم این است که وزارت فرهنگ آمده‌است این قانون را درباره پزشکیارانی که اینجا دارند زحمت می‌کشند و در مریضخانه‌ها خدمت می‌کنند عمل کرده هشت ماه هم هست بآنها حقوق نداده‌اند استدعای من این است که این نامه‌ای که تقدیم می‌شود عطف توجهی بشود و حقوقشان را هم بدهند و قانونی که تصویب شده مخصوص پزشکها است (دهقان ـ در قانون هم تصریح دارد)
- موقع و دستورجلسه بعد ـ ختم جلسه
ویرایش۴ - موقع و دستورجلسه بعد ـ ختم جلسه
نایب رئیس ـ چون مطلب دیگر نداریم جلسه امروز را ختم می‌کنیم جلسه آینده روز سه شنبه پس فردا ساعت ۹ صبح دستور هم ماده واحده مربوط به دو دوازدهم (نیم ساعت به ظهر مجلس ختم شد)
نایب رئیس مجلس شورای ملی ـ جواد گنجه