مذاکرات مجلس شورای ملی/دورهٔ ۱۶/جلسهٔ ۱۴
روزنامه رسمی کشور شاهنشاهی ایران
شامل متن قوانین – تصویبنامه‌ها – صورت مفصل مذاکرات مجلس شورای ملی – مذاکرات مجلس سنا
اخبار رسمی – فرامین – انتصابات – آیین‌نامه‌ها – بخشنامه‌ها - آگهی‌های رسمی و قانونی سوالات
سال ششم – شماره ۱۵۰۸
مدیر سیدمحمد هاشمی
۳شنبه ۵ اردیبهشت ماه ۱۳۲۹
دوره شانزدهم قانونگذاری
شماره مسلسل ۱۴
مذاکرات مجلس شورای ملی
جلسه ۱۴
صورت مشروح مذاکرات مجلس روز سه شنبه ۲۹ فروردین ۱۳۲۹
فهرست مطالب
- ۱ - تصویب صورت مجلس
- ۲ - معرفی آقای بهنیا بمعاونت وزارت دارائی و تقدیم دو فقره لایحه بوسیله آقا نخست وزیر
- ۳- طرح و تصویب لایحه اجازه پرداخت حقوق و هزینه کل کشور بابت دو ماهه اول سال ۱۳۲۹
- ۴- تعیین موقع و دستور جلسه آینده ـ ختم جلسه.
مجلس دوساعت و ربع قبل ازظهر بریاست آقای دکتر معظمی (نایب رئیس) تشکیل گردید
- تصویب صورت مجلس
ویرایش۱ - تصویب صورت مجلس
نایب رئیس ـ صورت غائبین قرائت می‌شود (بشرح ذیل قرائت شد)
صورت غیبت و دیر آمدگان آقایان نمایندگان در جلسه صبح یکشنبه ۲۷ فروردین ماه ۱۳۲۹
غائبین با اجازه ـ آقایان: یوسف شکرائی. حسین فرهودی، مرتضی حکمت، محمدعلی مسعودی، سید مهدی پیراسته، سلطانی،
غائبین بی اجازه ـ آقایان: محمود محمودی ـ صفوی محمد علی نصرتیان ـ منصف، قهرمان، خسرو قشقائی، ابریشم گار، سالار سنندجی، معدل، سودآور،
دیرآمدگان بی اجازه ـ آقایان: حسن اکبر یکساعت. محمد هراتی ۳۰ دقیقه.
نایب رئیس ـ آقای اردلان نسبت بصورت جلسه اعتراضی دارید؟
اردلان ـ با اینکه آقایان تند نویسان کمال دقت را در صورت جلسه گذشته فرمودند معهذا یک ارقامی است که در ش اشتباه شده‌است و چون لازم است این ارقام تصحیح شود از این جهت بنده آمدم اینجا عرایضم را بکنم و خواهش می‌کنم که آقایان یادداشت بفرمایند در جلسه گذشته بنده عرایضی راجع بپشتوانه کردم ابتدا نوشته شده‌است در قانون ۲۲مرداد ۱۳۲۷ در صورتی که ۲۲ مرداد ۱۳۱۷ درست است در صفحه ۱۳ بنده عرض کردم که پشتوانه اسکناس از ارزی است که تضمین بطلا شده اینجا نوشته‌است تبدیل بطلا شده این صحیح نیست در قسمت پائین ترش گفتم که اگر اینطور نبود به پشتوانه ضرر وارد میامد اینجا طور دیگر نوشته شده بنده عرض کردم از طلاهای ما در افریقا در بانک پروتوریا، اینجا د و نبوبت اشتباه شده و نوشته شده ویکتوریا، و صحیح پروتوریا است اما در قسمت طلائی که ما در صندوق بین المللی پول داریم بکلی غلط نوشته شده و صحیح آن ۷/۷۷۵/۸۷۳/۴۸۸ گرم است در اینجا اشتباه شده باز چند سطر پائین تر عرض کردم سهامی که ما در بانک بین المللی ترمیم داریم این رقمی که اینجا نوشته شده غلط است و رقم صحیح آن این است که بنده می‌خوانم ۲۳۶۲۲۴۸۰ ریال و غیر از این اشتباه دیگر نبود خیلی معذرت می‌خواهم
نایب رئیس ـ آقای حاذقی نسبت بصورت جلسه فرمایش دارید؟
حاذقی ـ نسبت بصورت جلسات این جا مکرر آقایان نمایندگان محترم تذکراتی داده‌اند که در صورت جلسات مذاکرات صحیح و مرتب بطوریکه آقایان اداء می‌کنند منعکس نیست و تقاضا کرده‌اند مکرر که هیئت محترم رئیسه یک تصمیمی برای اصلاح انتشار صورت جلسات مجلس اتخاذ کند و عمل کنند راهش را هم پیشنهاد کردند من خواستم عرض کنم که باید علت اصلی این کار را در ک کرد بعضی تصور می‌کنند که تقصیر متوجه آقایان تند نویسها است و حال آنکه آقایان این صورت جلسات را آنطوری که بنده در جریان مجلس بودم و اطلاع دارم خوب استنساخ می‌کنند و حاضر می‌کنند نقص در دستگاه چاپخانه و چاپ این صورت جلسات است که در آنجا باید غلط گیری شود و تصحیح شود و این کار هم انجام نمی‌شود عرض کنم مجلس شورای ملی مطابق نظامنامه سه نفر کار پرداز انتخاب می‌کند وظیفه کار پردازها در نظامنامه مجلس تعیین شده و مهمترین وظیفه شان نظارت بر حسن جریان دستگاههای تا بعه مجلس است این است که از هیئت رئیسه استدعا می‌شود چون کارپردازها کار دارند، خود من در دوره چهاردهم و پانزدهم وقتی که کارپرداز بودم از اول وقت تا آخر وقت روزهائی که نوبتم بود میامدم و به مراجعات چاپخانه و کارهای دوائر رسیدگی می‌کردم حالا باید ترتیبی داده بشود که هریک از کارپردازان محترم تشریف داشته باشند و نظارت بر حسن جریان وسرعت جریان کارهای مجلس داشته باشند تا اینکه این نواقص نباشد، اما اشتباهاتی که در این قسمت بخصوص صورت مجلس هست نسبت به عرایضی که من در جلسه گذشته کردم بسیار است والان مجال توضیحش نیست برای اینکه مجددا آن بیانات باید تکرار شود ولی سه موضوعش که خیلی مهم است و باید تذکر داد ه شود موضوع اول تذکر راجع برقم بودجه‌ایست که دولت در نظر گرفته‌است برای سال مالی ۱۳۲۹ بدهد که من عرض کردم یک میلیارد ودویست میلیون تومان یا ۱۲ ملیارد ریال است و باید یک طوری بشود که یک قسمتی از این بودجه صرف کارهای عمرانی و انتفاعی بشود دوم راجع باین جمله‌ای که من عرض کردم رایی که مجلس شورای ملی و مجس سنا باتفاق بدولت داده ما بازائی نداشته ا زنظر مادی و هیچگونه تبانی ومعامله‌ای بین مجلس دولت نبوده سوای علاقه باین که دولت بتواند با پشتیبانی مجلس شورای ملی یکرشته اصلاحات اساسی مملکت بکند تا مجلسین هم بموافقت خودشان ادامه بدهند و خیلی هم مایل است که کار بکند و در غیر اینصورت برای مجلسین خیلی مشکل خواهد بود و لی چه می‌شود کرد وقتی که وزارت دارائی اعتباری در اختیار موسسات انتفاعی نمی‌گذارد و الان هم جناب آقای بهنیا اینجا تشریف دارند من شخصا و از طرف یک عده‌ای از رفقا اینجا اجازه دارم از شخص ایشان گله کنم برای اینکه در وزارت دارائی نسبت بمراجعات وکلاء مخصوصا قسمتهائی که مربوط باصلاحات است توجهی نمی‌کنند (صحیح است)..... (زنگ نایب رئیس)
نایب رئیس ـ این مربوط بصورت مجلس نیست.
حاذقی ـ عرض کردم که در صورت مجلس نوشته شده‌است که بنگاه آبیاری وظیفه خودش را انجام نمی‌دهد من عرض کردم که دولت اعتبارات انتفاعی را نمی‌پردازد بنگاه آبیاری چه می‌کند. آقای مهندس شریف امامی یک مرد شریف و لایق و شایسته ولی آخر ماه فقط حقوق اعضاء را بهش می‌دهند اما اعتباراتی که برای سدسازی یا برای کارهای مربوط به آبیاری است باو نمی‌دهند.(صدرزاده ـ در صورت مجلس هم همینطور نوشته شده‌است) در حال حاضر هم از بودجه سال گذشته بهشن نمی‌دهند و خزانه داری کل نمی‌پردازد این است که در صورت مجلس تقاضا می‌شود اصلاح شود.
نایب رئیس ـ آنچه که مربوط به صورت مجلس است اصلاح می‌شود ولی راجع به قسمت تند نویسی و چاپخانه اقداماتی شده‌است که جلوگیری بشود از این اغلاط آقای امینی هم یک توضیحاتی در همین قسمت دارند.
امینی ـ بنده متاسفم که امروز آقای حاذقی بی مهری فرمودند هم نسبت بکارپردازان و نسبت به معاون وزارت دارائی (حاذقی ـ حساب شخصی نیست) من آنچه که اطلاع دارم کارپردازان مجلس هر کدام بسهم خودشان کارهائی که مربوط به آنها است انجام می‌دهند ولی آنچه که مربوط به الان است این است که می‌دهند ولی آنچه که مربوط به الان است این است که ۳ نفر از تند نویسان لایق ما را به نظام وظیفه بردند دستگاه تندنویسی چند نفر تند نویس تازه استخدام کرده‌است که آنها هنوز کاملا وارد نیستند و سعی خواهد شد که آنها اصلاح شوند و این قسمت مرتفع بشود منظور بنده این بود که اگر درین چند روز اخیر اشتباهاتی در صورت جلسات هست نسبت به بیانات آقایان بعلت کم بودن تند نویسان و این قسمت بطورقطع تا چند روز دیگر حل می‌شود.
نایب رئیس ـ آقای آشتیانی‌زاده نسبت بصورت جلسه نظری دارید؟ بفرمائید.
آشتیانی‌زاده ـ در صورت جلسه در قسمت اول اظهارات جلسه گذشته بنده بجای ملغی است نوشته شده ((غلط است)) یکی هم در آخر اظهارت بنده گفته شده‌است که تاریخ بزرگ این جریانات را اصلاح خواهد کرد و در اینجا هم اشتباه شده‌است نوشته‌است که ((وخودش اصلاح خواهد کرد)) این دو قسمت را در صورت جلسه خواستم استدعا کنم که اصلاح بشود یکی هم راجع به تقاضای دانشجویان دانشکده پزشکی است که استدعا داشتم حالا که آقایان هستند این جا از طرف مقام ریاست هم تذکر داده شود که در این قسمت اقدام بکنند و راجع به.....
نایب رئیس ـ تمنی می‌کنم این قسمت را معمول بفرمائید در موقع صورت جلسه اعتراض باید بصورت جلسه باشد.
آشتیانی‌زاده ـ سؤالی هم از آقایان وزراء کرده‌ام.
نایب رئیس ـ بسیار خوب آقای دهقان بفرمائید.
دهقان ـ در جلسه قبل که آقای اردلان راجع به پشتوانه اسکناس صحبت می‌فرمودند اینجا یک تذکری دادند که درج نشد در صورت جلسه و بنده یاد آوری کردم و چون موضوع اسکناس فوق العاده اهمیت دارد و مورد توجه عمومی است (صحیح است) این را بنده اینجا عرض کردم و مجددا هم عرض می‌کنم آقای اردلان گفتند که امروز اسکناس ما هفتاد و هفت در صد پشتوانه دارد و بنده عرض کردم که تا میزان صد در صد از محل جواهرات سلطنتی این پشتوانه تامین است و ما یک چیزی هم اضافه داریم و این در صورت جلسه قید نشده‌است در صورتیکه از نظر جلب توجه و اعتماد عمومی لازم بود که در صورت جلسه قید بشود (صحیح است) بعد هم یک تقاضائی راجع به تعقیب پرونده‌های آقای قوام‌السطنه‌است که در کمیسیون دادگستری است تقدیم مقام ریاست می‌شود که تعیین تکلیف کنند.
نایب رئیس ـ طبق مقررات تقدیم کمیسیون می‌شود ولی مربوط بصورت جلسه نبود آقای فقیه‌زاده راجع بصورت جلسه فرمایشی دارید؟ بفرمائید
فقیه‌زاده ـ عرض کنم که تصدیق میفرمائید که مردم قبل ازاینکه صورت جلسه مذاکرات مجلس را به بینند بوسیله جراید از نطق نمایندگان مستحضر می‌شوند بنده درجلسه گذشته قبل از دستور اظهار کردم ((اعاشه آموزگاران ودبیران فرهنگ در کمال سختی است اکثر دبستانها و دبیرستانها در ولایات مزبله دانهائی است که باعث رقت است ولی اموال بی صاحب موقوفات را مثل حلوا می‌بلعند و مرکز اخلال در همین تهرانست و هر شیاد و غارتگری برای ضرورتیکه گاهی دارد)) در روزنامه‌ها نوشته شده در ولایات اغلب دبستانها وضعش بسیار بد است درعوض املاک موقوفه را مثل حلوا می‌خورند و مرکز این دزدها در تهران است بنده دزدها نگفتم این را خواستم ارباب جراید بعد از این رعایت بکنند.
نایب رئیس ـ آقای غلامرضا فولادوند راجع بصورت جلسه‌است بفرمائید.
غلامرضا فولادوند ـ عرض بنده این است که راجع به نطق آقایان نمایندگان در تمام ادوار مختلف مجلس این موضوع مورد بحث بود که گاهی یک کلمه یا یک عبارتی از قلم می‌افتد بنده عرض می‌کنم که بر ای تند نویس نوشتن نطق یک وکیل که مثلا یک ساعت حرف می‌زند که طابق النعل بالنعل نطق او را بگیرد این اصلا مقدور نیست اگر نمایندگان محترم می‌خواهند که نطقشان صحیح چاپ شود یک کمکی بکنند و رونوشتی از نطقشان را بآقایان تندنویسها بدهند که هر روز این بحث پیش نیاید واما راجع به آقای معاون وزات دارائی عده‌ای از نمایندگان نسبت بایشان نهایت عدم اعتماد را دارند و از آقای نخست وزیر خواهش دارند که ایشان را در راس مالیه نگذارند (همهمه نمایندگان ـ زنگ ممتد نایب رئیس) ایشان مامورین دزد راحمایت می‌کنند (عده‌ای از نمایندگان ـ اینطور نیست) تمام عیوب وزارت مالیه از ایشان (عده‌ای از نمایندگان ـ صحیح است) ما نمی‌توانیم این جور ساکت بنشینیم (همهمه نمایندگان)
اورنگ ـ صحیح نیست.
نایب رئیس ـ آقای فولادوند راجع بصورت جلسه بفرمائید این بیانات مربوط بصورت جلسه نیست
غلامرضا فولادوند ـ بنده ثابت می‌کنم مگر ممکن است من دروغ بگویم الان اجازه بدهید من ثابت می‌کنم.
ناصر ذوالفقاری و غضنفری ـ صحیح است
نایب رئیس ـ آقای فولادوند جنابعالی اجازه خواستید راجع بصورت جلسه و بر خلاف مقررات رفتار کردید.
غلامرضا فولادوند ـ بنده برخلاف مقررات حرف نمی‌زنم اینها بر خلاف مقررات پدر مردم را میسوزانند (همهمه نماینــدگان) من الان ثابت می‌کنم (زنگ نایب رئیس)
نایب رئیس ـ آقای فولادوند من بجنابعالی تذکر می‌دهم آقای نخست وزیر فرمایشی دارید بفرمائید.
- معرفی آقای بهنیا بمعاونت وزارت دارائی و تقدیم دو فقره لایحه بوسیله آقای نخست وزیر
ویرایش۲ - معرفی آقای بهنیا بمعاونت وزارت دارائی و تقدیم دو فقره لایحه بوسیله آقای نخست وزیر
نخست وزیر ـ بطوریکه خاطر آقایان مستحضر است وزارت دارائی فعلا تحت نظر خودبنده‌است و عنقریب هم وزیر دارائی معین می‌شود (انشاءالله) آقای بهنیا فعلا متصدی معاونت وزارت دارائی هستند و تحت نظر من کار می‌کنند تا وزیر تعیین شود. و امیدوار هستم اگر سوءتفاهمی در خاطر آقایان هست و اشکالاتی در کار دیده‌اند بخود بنده بگویند البته بزودی رفع می‌شود و یقین داریم هیچ نظری نیست جز حسن جریان امور و تشریک مساعی برای پیشرفت کار (صحیح است) (ناصر ذوالفقاری ـ بنده عرضی داشتم) دو لایحه دارم که تقدیم می‌کنم برای تصویب آقایان محترم یک لایحه برای فروش خالصجات دولتی به زارعین و خرده مالکین (نمایندگان ـ احسنت) که شرط اولش آقامت در ملکی است که مالک خواهد شد (صحیح است) (اسلامی ـ خالصه‌ای مانده است؟) بله خالصجاتی مانده‌است و یک ماده از مواد برنامه دولت است فقط املاک نیست، اراضی هم هست که وسائل آبادی در آنها فراهم می‌شود و بزارعین یعنی اشخاصی که در همان ملک مشغول فلاحت می‌شوند واگذار می‌شود (صحیح است) بانک کشاورزی هم اعتباراتی خواهد داد و خرده مالکین کمکهای مفید و موثری بکند (شوشتری ـ بفرمائید خاصه خرجی هم نکنند) منظور اصلاح و کار مفید است و الا این شرط همیشه درش مخلوط می‌باشد. لایحه دیگر مربوط است بانتخاب ۶ نفر برای هیئت نظارت سازمان برنامه (صحیح است) چنین لایحه‌ای در دوره پانزدهم بمجلس شورای ملی تقدیم شده بود ولی فرصت نشد که در همان دوره مطرح بشود و بتصویب برسد بنابراین لایحه تجدید شده‌است و حالا تقدیم می‌شود.
نمایندگان ـ بسیار خوب
کشاورز صدر ـ بفرمائید آن لایحه تقسیم خالصجات را قرائت بکنند.
- طرح و تصویب لایحه اجازه پرداخت حقوق و هزینه کل کشور بابت دوماهه اول سال ۱۳۲۹
ویرایش۳ - طرح و تصویب لایحه اجازه پرداخت حقوق و هزینه کل کشور بابت دوماهه اول سال ۱۳۲۹
نایب رئیس ـ لوایح بکمیسیونهای مربوطه فرستاده می‌شود آقایانی که در خواست نطق قبل از دستور کرده‌اند به بعد از دستور موکول می‌شود فعلا لایحه دو دوازدهم مطرح است و قرائت می‌شود. (بشرح ذیل قرائت شد)
ماده واحده ـ بوزارت دارائی اجازه داده می‌شود حقوق و کمک و سایر مزایای کارمندان و خدمتگزارن و هزینه‌های و غیر مستمر وزارتخانه‌ها وادارات و بنگاههای دولتی و سایر مصارف کشور را در دو ماهه اول سال ۱۳۲۹ درحدود دو دوازدهم اعتبارات مصوب سال ۱۳۲۸ با رعایت قانون بودجه سال مزبور و سایر قوانین و مقررات مالی از محل در آمد عمومی سال جاری کشور پرداخت نماید، برای پرداخت هزینه‌های مجلس سنا مبلغ سه میلیون ریال برسم علی الحساب تادیه و پس از تصویب بودجه سال جاری کشور محسوب و واریخت و از اعتبار سال ۱۳۲۸ ساختمان وابنیه دولتی و خرید زمین وراهسازی تا آخر اسفند سال ۱۳۲۹ تعهد و مصرف نماید. نخست وزیر و وزیر دارائی ـ علی منصور
نایب رئیس ـ آقای اسلامی. اسلامی ـ مخالفت بنده با لایحه دو دوازدهم طبق دلایلی که عرض می‌کنم یک مخالفت اصولی است (امامی خوئی ـ شما خودت هم اصولی هستی) بله بدین معنی که اگر دولتی لایحه دو دوازدهم یا یک دوازدهم میاورد و تقدیم مجلس میکرد بنده مخالفت می‌کردم چنانچه بعد کرات دوره پانزده مجلس شورای ملی مراجعه بشود ملاحظه خواهید فرمود که بنده همیشه با لایحه دوازدهم مخالفت کردیم و می‌گفتم که می‌بایستی طبق اصول و مقررات بودجه کل کشور در موعد قانونی یعنی در اسفند ماه هر سال مطابق نظامنامه مجلس برای …. (فرامرزی ـ طبق قانون اساسی) بله بر طبق قانون اساسی بمجلس بیاید و اینجا ممکن است گفته شود که این دولت تقصیر ندارد و یا در اسفند ماه مجلس تازه افتتاح شده بود ممکن نبود که این لایحه تقدیم شود بنده این قسمت را تصدیق می‌کنم که کاری که این دولت کرده غیر از این چاره‌ای نداشته ومی‌بایستی لایحه دو دوازدهم بیاورد ولی بنده ایرادم ایراد اصولی است که چرا در اسفند ماه ما گرفتار دولت بودیم و چرا در موعد قانونی مجلس افتتاح نشد که ما امروز مواجه نشویم در آخر ماه برای پرداخت حقوق کارمندان دولت لایحه دوازدهم تصویب بکنیم علتش پر واضح است برای اینکه ما در این مملکت از بعد از شهریور اشخاص اصول ومقررات را زیر پا گذاشتند بهیچوجه از آنها سوال و جوابی هم نخواستیم البته آقایان تصدیق می‌کنند که از بعد از شهریور بعضی ازدولتها آمدند و فترتی ایجاد کردند در ایام فترت هزار گونه عملیات خلاف قانون مرتکب شدند و کسی از آنها سؤالی نکرد (صحیح است) همه آقایان که اینجا تشریف دارند طعم بیعدالتی و خلاف قانون را در ایام فترت از طرف دولتهائی که مصدر کار بوده‌اند چشیده‌اند (صحیح است) متاسفانه هیچکس مطابق اصل هفتم متمم قانون اساسی که مشروطیت تعطیل پذیر نیست هیچکس در این قسمت صحبت نمی‌کند و از دولت گدشته نمی‌پرسد که آقا چرا در موعد قانونی انتخابات را شروع نکردید (حاذقی ـ بعرایض بنده توجه نفرمودید در دوره ۱۵) بله شما توجه داشتید ما آندوره گفتیم و با اینکه اکثریت نمایندگان در تهران حاضر بودند دولت گذشته و دولت سابق بمشاوره و مذاکره حتی صحبت ابطال وقت مملکت را تلف میکرد (حاذقی ـ حکومت ضعیف نتیجه اش همین بود) (امامی خوئی ـ حالا که نکردند) ما باید برای ایندگان فکر کنیم آقای امامی بنده ترسی ندارم بنده برای مردم مازندران کاری کرده‌ام که هیچ دولتی نمی‌تواند بر علیه بنده کاری بکند مگر دو سه نفر را در آنجا بکشد و بنده را تبعید کند ولی عرض بنده یک عرض اصولی است عرض می‌کنم که جای تعجب است ما همه اش این جا میگوئیم ادارات اینطورند مامور فلان است و حال آنکه ماخودمان نمایندگان مجلس و وزراء قوانین را زیر پا می‌گذاریم واز کارمندان انتظار داریم که مقررات را اجرا بکنند (دولتشاهی ـ‌مجلس که کاری نکرده ما که زیر پا نمی‌گذاریم) خود شما الان این جا بپرسید که مطابق اصل هفتم متمم قانون اساسی مجلس را چرا تعطیل کردند (صفائی ـ فعلا هم باقیمانده انتخابات را چرا تکمیل نمی‌کنند؟) یک مثالی بنده عرض می‌کنم منتسکیو در کتاب روح القوانین نوشته‌است که در یکی از ادوار قدیم باشخاص که نمامی و سخن چینی می‌کردند مدال و نشان می‌دادند.
شهاب خسروانی ـ اخطار نظامنامه‌ای دارم
نایب رئیس ـ بعد از نطق ایشان بفرمائید.
اسلامی ـ امروز هم در مملکت، ما مردم می‌بینند که اشخاص برخلاف قانون و مقررات بیشتر رفتار می‌کنند بعدا بمقاماتی می‌رسند و مناسب و مقامات عالیتری راحائز می‌شوند این است که اساسا خلاف قانون کردن معمول و مرسوم است در این مملکت بنده از آقایان نمایندگان تقاضا می‌کنم که این بدعت را بگذارید و برای نمونه هم شده یکی از گردن کلفت‌ها را بپای میز محاکمه بکشید بهمین جهه هم بنده با این لایحه مخالفم ولی چون این دولت تقصیری ندارد و تازه آمده و برای پرداخت حقوق کارمندان دولت می‌بایستی لایحه دوازدهم تصویب شود و بنده هم حرفهای گفتنی نسبت بتمام سازمان‌های اداری و غیر اداری و رشته‌های مختلف بسیاری از حرفها دارم ولی می‌گذارم آنها را برای موقع طرح بودجه یا یک موقع دیگری و فقط چند نکته را این جا تذکر می‌دهم ولی قبل از این تذکر دو موضوع است این جا عرض می‌کنم وتمنی میکن که توجه بکنید یک موضوع قابل توجهی که تذکر آن ضرورت دارد مسئله کمک مالی و اقتصادی امریکا بایران است که متاسفانه بصورت معمائی در آمده و با آنکه دولت ایران در مقابل آنهمه خسارات و صدمات ناشی از جنگ بیش از هر کشوری استحقاق کمک اقتصادی از دولت امریکا را دارد و با آنکه در منشور دول بزرگ و متفق ماکه درتهران منعقد شده صراحتا ذکری از کمکهای لازم جهت جبران خسارتهای وارد شده مع الوصف هنوز خبری از کمک و مساعدت مالی نشده در اینمورد سؤال بنده متوجه شخص آقای علاء وزیر امور خارجه‌است که تا چند وقت قبل و بخصوص در جریان مسافرت شاهانه بکشور امریکا عهده دار نیست سفارت کبرای ایران در امریکا بودند ایشان باید رکود و معوق ماندن این موضوع را روشن کنند که چه عواملی موجب این عدم موفقیت شده، بنده از دور و نزدیک از وطن پرستی آقای علاء صحبت‌هائی می‌شنوم نمی‌توانم تکذیب کنم ولی این سؤال برای بنده پیش می‌آید که ایشان با اینکه مردم وطنپرستی بودند چرا باندازه کافی در مساعد ساختن زمینه دریافت کمکهای مالی از امریکا مجاهدت لازم را ننموده‌اند و اگر واقعا این امر مهم از عهده ایشان ساخته نبد بحکم وطنپرستی لازم بود این مسئولیت را بدیگری واگذار کنند و اگر مطلب غیر از اینهاست و محضورات وعوامل دیگری در پشت پرده مانع انجام این مقصود شد مقتضی است دولت جهت روشن شدند ذهن مردم حقایق را بیان کند و یا در جلسه خصوصی بعرض نمایندگان مجلس برساند.
نایب رئیس ـ آقای اسلامی لایحه دوازدهم بودجه مطرح است.
اسلامی ـ در بودجه همه حرفی را می‌شود زد
نایب رئیس ـ نه خیر ماده ۹۰ را قرائت بفرمائید که در آن تصریح شده ناطق نباید از موضوع خارج شود.
اسلامی ـ آقای معظمی شما چون مرد اصولی هستند موافقند بفرمائید چون صحبت من بیش از نیمساعت طول نمی‌کشد.
نایب رئیس ـ تشخیص خروج از موضوع از صلاحیت رئیس است. اسلامی ـ بسیار خوب، ما امروز بکمک اقتصادی ا از دولت امریکا بیش از مسائل دیگر احتیاج داریم و با این وضع پریشان و آشفتگی عمومی اگر از قول و وعده دولت امریکا استفاده نکنیم بزحمت می‌توانیم چرخهای حیاتی را بحرکت در بیاوریم. نکته دیگر اینکه البته عموم آقایان نمایندگان مستحضرند که از چند ماه باینطرف وضع عمومی مملکت و اذهان عامه دچار یکنوع اضطراب ناشی از یاس و بدبینی شده وبا صحنه‌هائیکه مرتبا ظاهر می‌شود و جریانات نامطلوبی که تقریبا بخودی خود ولی در حقیقت با کمک دستهای نامرئی پیش میاید این یاس و بدبینی در افکار عامه تقویب پیدا می‌کند تاریخ سیاسی قرن اخیر ایران بروز این قبیل صحنه‌ها را مقدمه یک جریان نامطلوب و حادثه شوم می‌داند و یک مرد وارد و مطلع رابیاد دسیسه‌های قبل از هرنوع حوادث سیاسی که هروفت مقاصد ونظریات پشت پرده کشورهای بیگانه بروز آنرا ایجاب کند می‌اندازد وبنده اینطور نتیجه میگرم که این مقدمات مشوب کردن اذهان عمومی و این تشنجات که متاسفانه بدست عناصر خائن و مزدور عملی می‌شود بستگی کامل با سیاست نفت و مسئله لایحه آن دارد زیرا فلسفه سیاست انگلیس در ممالک مورد نظر اینست که در پس پرده تشنجات مقاصد خود را پرورش بدهد و از آن نتیجه بگیرد و حال دولت وقت در این موضوع حیاتی، چه تصمیمی دارد معلوم نیست. عرض کنم بطوریکه قبلا عرض کردم بنده در کلیه رشته‌های مختلف مملکت صحبت زیاد دارم ولی می‌گذارم برای وقت دیگر (آشتیانی‌زاده ـ حق دارید حرف بزنید) فقط تذکراتی را اینجا لازم می‌دانم که بعرض دولت برسانم. مسئله اول موضوع مالیاتهاست که مربوط ببودجه‌است. موضوع مالیاتها بطوریکه همه آقایان هم گفتند مالیات بایستی طوری تنظیم بشود و گرفته بشود که بطبقات پائین زیاد تحمیل نشود متاسفانه با اینکه در مملکت ما دلایل قوی و پرونده‌ها و اسنادی هست که همیشه مخصوصا در حین جنگ اشخاص گردن کلفت استفاده‌های سرشاری بردند از اینها بهیچوجه مالیات گرفته نشد و پرونده‌های آنها هم ماست مالی شد. بنده در دوره پانزدهم دوسه مرتبه این موضوع را تعقیب کردم، حتی با ارقام و شیفر در اینجا اشخاصی را که پرونده‌های بزرگی داشتند آنها را خوابانده‌اند و بایگانی کرده‌اند متذکر شدم. البته یک وقت دیگری هم این اقلام را اینجا مفصلا خواهم خواند (دکتر طبا ـ اصلا آقای نجم‌الملک سر همین موضوع رفت) یک موضوع دیگری که می‌خواستم اینجا عرض کنم اینست که وقتی یک مامورین کوچکی یک گزارش بمقام وزارت بدهند یا بیک مرجع صلاحیت داری بدهند که فلانکس کار بدی کرده‌است بلافاصله توقیف و تبعید و رسیدگی و محاکمه و بیچارگی است ولی وقتیکه یک وزیر مسئولی میاید پشت تریبون و با مدارک واسناد بگوید که در فلانجا تخلف شده بهیچوجه توجه نمی‌شود. آقای نجم‌الملک موقعیکه وزیر دارائی بودند آمدند اینجا گفتند آقا یک پرونده‌هائی هست که این پرونده‌ها را درست من اطمینان دارم که سوء استفاده‌هائی شد، مجلس اجازه بدهد که رسیدگی بکنیم، بنده همانروز هم عقیده‌ام این بود که احتیاجی باجازه مجلس نیست در مرداد یا در شهریور ۳۲۴ بود، بنده درست تاریخش خاطرم نیست که برحسب پیشنهاد آقای دکتر مصدق قانونی از مجلس گذشت که کمیسیونهای مالیاتی بتوانند با مودیان توافق کنند (اردلان ـ آذر ۲۴ بود) اذر ۲۴، بهر صورت باستناد این قانون میاید کمیسیونها با مودیان توافق کنند نه مامورین مالیه و اتفآقا همین موضوع را آقای نجم‌الملک در اینجا متذکر شدند که بسیاری از پرونده‌ها هست که مامورین مالیه در آنموقع مالیاتشان را صد میلیون تومان و پنجاه میلیون تومان نوشته بودند (بنده آنصورت را گم کردم) ولی بعد رفتند همان پرونده‌ها را با دوهزار تومان توافق کردند و این عمل اصلا برخلاف قانون شده‌است یعنی قانون گفته کمیسیون توافق کند نه مامور مالیه. متاسفانه نسبت باین موضوع رسیدگی نشد و بنده از دولت آقای منصور تقاضا دارم که این پرونده‌ها را دستور بدهند رسیدگی کنند و همان صورت ولیستی که آورده بودند بمجلس در زمان حکومت آقای حکیم‌الملک دوباره بیایند و البته اگر واقعا تخلفی شده یک بار دیگر رسیدگی بشود. مانمیگوئیم دوباره مالیات بگیرند ولی یک مرجع رسمی قانونی که دیوان محاکمات مالیه‌است رسیدگی ثانوی بکند تذکر دیگر بنده راجع بخروج ارز و پول ایران بخارج است. بنده در این موضوع خیلی حرف دارم ولی مختصرا عرض می‌کنم بنده در یک جائی خواندم یا از کسی شنیدم، البته یک اطلاع موثقی است که در زمان اعلیحضرت فقید یکی از وزرای فرهنگ گویا کسالت پیدا کرد ومی‌خواست برور بفرنگ معالجه تقاضا ی ارز کرد بعرض اعلیحضرت همایونی که رسانیدند گفتند این ارز مال مردم است برای وارد کردن کارخانجات و لوازم تولیدی و نمی‌دهیم. حالا بنده از آقای منصورالملک استدعا می‌کنم برئیس کمیسیون ارز دستور بفرمایند و ممکن است همین موضوع رابنده سؤال بکنم که صورت اسامی کسانی را که در سال ۱۳۲۸ بعناوین مختلف ارز گرفته‌اند بیاورند این را در مجلس بخوانند که ببینند بچه عناوینی و بچه طریقی ارز مملکت، پول مملکت، ثروت مملکت خارج شده‌است. یا اشخاصی در خارج هستند بعنوان نماینده تجارتی یا برای مطالعه (صحیح است) اینها پول مملکت رامی برند و بنده وشما همه می‌دانیم که آنهائی که رفته‌اند (بنده که نرفته‌ام) گفتند آنجا فقط مشغول مزاحمت مردم و تفریح هستند (صحیح است) در حالی که شما اینجا یک روزی تشریف ببرند و این مدرسه صدر و مدارس قدیمی تهران راملاحظه بکنید (شهاب خسروانی ـ بنده اخطار نظامنامه‌ای دارم) آقای شهاب خسروانی اجازه بفرمائید عرض کنم این مدارس قدیمی تشریف ببرید به بینید محصلینی که از شهرستانها می‌آیند با چه فقر و نکبت و بیچارگی زندگی می‌کنند و شاید بیش از یک وعده نتوانند در ۲۴ ساعت غذا بخورند و آنهم بآنها نمی‌رسد ولی از یکطرف ارز مملکت بطرق مختلف بنور چشمیها داده می‌شود شاید بعضیها ۳ چهار تا بچه‌هایشان در امریکا و اروپال و سویس و فرانسه مشغول تحصیل هستند (شوشتری ـ برای یاد گرفتن رقص) صحیح است عرض کنم که آوقت ما میگوئیم چرا محصلین مملکت ما یا دانشگاه گاهی متشنج می‌شود و محصلین خارج از حدود وظیفه تحصیلی بکارهای دیگر می‌پردازند اینها شکمشان گرسنه‌است آقای بروید به بینید این پول و این ارز را دولت یا باید ندهد یا باید بآنها بدهد و بنده خواهش دیگرم از آقای نخست وزیر اینست که دستور بفرمایند صورت اشخاصی که در اروپا تحصیل می‌کنند بخرج دولت و یا بعنوان مطالعه و نماینده بازرگانی هستند بیاورند و در مجلس قرائت بشود و نام گرامی ابوینشان هم نوشته شود (احسنت) (صحیح است) عرض کنم که راجع به وزارت خارجه بنده در جلسه قبل که در مجلس صحبت کردم عقیده‌ام این بود و حالا هم هست که در آنجا راباید قفل کرد چون هیچ بدرد ما نمی‌خورد یک نفری از اهالی مازندران بود این از ایام کودکی رفته بود در آلمان و اخیرا مراجعت کرد و با من صحبت میکرد، البته دروغ نمی‌گفت چون من اطمینان دارم اگر اطمینان نداشتم اینجا صحبت نمی‌کردم، می‌گفت که در آنجا من چند سال در زمانی که دولت آلمانی هیتلری سر کار بود تجارت می‌کردم و زندگی خوبی داشتم الان آمدم در فرانسه بعد رفتم د رسویس و جای دیگر می‌خواستم کسب بکنم مامورین تجارتی و نمایندگان تجارتی و مامورین سیاسی مزاحمند و نمی‌گذارند یکنفر ایرانی در آنجا کسب شرافتمند انه خودش را تعقیب بکند درصورتیکه می‌دانم د رایران نژادهای مختلف کسب می‌کنند شما تشریف ببرید در این خیابان چراغ گاز ببینید چند نژاد آنجا هستند و با کمال آزادی تجارت می‌کنند بلکه چپاول می‌کنند (صحیح است) و کسی مزاحمشان نیست اما یک ایرانی بیچاره اگر بخواهد در خارج کار بکند همین نمایندگان تجارتی و بازرگانی و سیاسی مزاحم او می‌شوند که کار نکند می‌خواست شکایت بکند دید این موضوع شکایت پذیر نیست، اینجا که انگلستان نیست که اگر یک وزیری یک تخلفی کرد بروند شکایت بکنند اینهم جالب توجه‌است جناب آقای نخست وزیر راجع به مداخلات وزارت دارائی و در سایر وزارتخانه‌ها و آقای نخست وزیر گویا در برنامه خودشان یا اینجا تذکر دادند (یکنفر از نمایندگان ـ در برنامه بود آقا) این کار را اگر بکنند بزرگترین خدمت است به این مملکت برای اینکه وزارت بازرگانی بنده باوزیر بامعاونش کاری ندارم برای اینکه هر آن این پست تغییر می‌کند من با سازمانش کار دارم امروز آقا هر وزارتخانه‌ای بودجه‌ای دارد ولی این بودجه را که می‌خواهد صرف بکند خاصه خرجی می‌کند ولی بایستی وزیر مسئولی که مسئول وزارتخانه‌است اگر اورا مسئول می‌دانید در بودجه هم آزادش بگذارید که اگر یک پل آهنی در فلانجا خراب شود درست کند. بنده من باب نمونه عرض می‌کنم که یک پل آهنی در بابلسر بود که شاید امروز یک میلیون تومان بیشتر خرجش است بین راه شاهی و بابلسر بود و خراب شد، البته این راه راه فرعی است وشاید آقایان ندیده باشند سیل آمد و یک پایه این پل شکست. برای تعمیرآن وزارت راه بودجه نداشت، دو سه سال پیش نوشتند بوزارت دارائی گفتند ما بودجه نداریم تا سیل آمد همه را برد. با چند هزار تومان آنروز ممکن بود این یک پایه درست بشود ولی وزارت دارائی وقتی موافقت کرد که تمام پل را آب برد و در دریای خزر انداخت و الان باید یکمیلیون خرج بکند و آن پل را بسازند و تازه نمی‌شود اگر آقای نخست وزیر اینکار را بکنند خیلی خوبست حالا وزارتخانه‌ها کارهای فوری رانمی‌توانند بکنند اما دروزارت دارائی هرکاری را می‌توانند بکنند بنده بعنوان نمونه عرض می‌کنم بعد از شهریور ما نه ساختمان اساسی بنا کردیم و نه می‌توانستیم ساختمانهای اساسی را که نیمه کاره بود تمام کنیم اما وزارت دارائی آمده و با این بی پولی می‌خواهد چند میلیون گویا هفت میلیون خرج کند و بنای وزارت دارائی را پشتش را سیمان بکند، خوب می‌خواهیم چه کنیم و همانطور آجری باشد بگذار بگویند وزارت دارائی ایران بنائی داردکه آجرش پیدا ست. باشد با این هفت میلیون می‌شد راه هراز را درست کنند بنده نرفته بودم، راه هراز خیلی خرابست یاراههای دیگر را اسفالت بکنند اینکار بهتر بود یا ده کارخاه وارد می‌شد، یا پشت وزارت دارائی را سیمان بکنند؟ اگر وزارت جنگ یا وزارت دادگستری می‌خواست اینکار را بکنند آیا آقای وزیر مالیه یا سازمان مملکت ما موافقت میکرد؟ (فرامرزی ـ وزارت دادگستری که کرده) این را بنده بعنوان نمونه عرض کردم اما وزارت دارائی دستش باز است و هر کاری را می‌تواند بکند بنابراین بنده این را عرض کردم که آقای نخست وزیر اطمینان داشته باشند که در این مورد مجلس پشتیبان ایشان است. (زنگ رئیس).
نایب رئیس ـ آقای اسلامی از وقت شما پنج دقیقه بیشتر نمانده‌است
اسلامی ـ در بودجه صحبت لایتناهی است
نایب رئیس ـ این بودجه نیست آقا.
اسلامی ـ یک دوازدهم هم مثل بودجه‌است.
نایب رئیس ـ عرض کنم که این یک لایحه‌ایست مثل سایر لوایح که طرح می‌شود و مدت نطق نباید از نیم ساعت زیادتر بشود بنابراین آقا هم متوجه باشید که پنج دقیقه بیشتر وقت ندارید.
اسلامی ـ بنده صحبت خیلی دارم ولی حرف‌هایم را نمی‌زنم فقط از آقایان اجازه می‌خواهم که پنجدقیقه وقت بنده را تمدید بکنند ۵ دقیقه فعلاوقت دارم اگر تمام نشد پنجدقیقه دیگر هم تمدید بکنند. عرض کنم که راجع ببرنامه هفت ساله بنده خیلی حرف دارم ولی خواستم یک نکته را تذکر بدهم بنده در دوره پانزدهم پیشنهاد کردم که یک لایحه بود راجع ببرنامه که آن لایحه دستور قرار بگیرد و فعالیت زیادی برای برنامه کردیم و بنده تذکراتم را قبل از اینکه آقای منصورالملک نخست وزیر بشوند بایشان عرض کردم و حالا هم شفاها و حضورا بایشان خواهم گفت و اگر خدای نخواسته توجه نشد اینجا عرض می‌کنم، فقط این نکته را ناگزیرم عرض کنم که بعضی شرکتهائی درست شده‌است که اموالی دارد این شرکت که بدرد آن شرکت می‌خورد ولی این شرکت دولتی از آن شرکت می‌خورد ولی این شرکت دولتی از ان شرکت جنس نمی‌خرد و حال آنکه جنس این دارد از بین می‌رود ومی‌رود از مردم می‌خرد. بنده این تذکرات راعرض می‌کنم که توجه بشود چون کارخانجات شمال ومازندران اثر این شرکت‌ها دارد از بین می‌رود. راجع به بنگاه جنگلها یک عوارض سنگینی بمردم تحمیل کردند که این پول را بگیرند جنگل تازه احداث بکنند این پول شده‌است اتومبیلهای جیپ وحقوق پرسنلی، مثل جاهای دیگر الان در مازندران بنده یکوقتی از مازندران مراجعت می‌کردیم یک مامور بنگاه جنگل آمده بود وچهار تا جیپ همراهش بود بنده تعجب کردم. بنده عقیده‌ام اینست که باید منحلش کرد واصلا همان وزارت کشاورزی علیه ما علیه رسیدگی بکنند (ارباب ـ کجایش علیه ما علیه‌است) بنده باوزیرش کار ندارم عرض کنم یک موضوع دیگر تصویب نامه‌ای گذشته بود که یک مقداری بر قیمت بنزین افزودند گویا در زمان آقای قوام السطنه بود، برای اینکه این عوارض صرف اسفالت کاری همان محل بشود ولی عملا دیدیم که اینطور نشده وسالی ۱۲ میلیون از این بابت در آمد حاصل می‌شود ولی در آمد مازندران یا شیراز میاید در تهران اسفالت می‌شود چهار میلیون تومان از پول شهرستانها را دادند تهران، یکدفعه این پول را گرفتند دادند بکارگران بنده از آقای وزیر راه تقاضا می‌کنم یا این عوارض راحذف کنیدیا اینکه بایستی صرف همان محلی بشود که گرفته می‌شود باید در همان محل باشدآقایان اطلاع دارند که رفتند بمازندران از ساری به بابل و بابلسر را نقشه برداری کردند ولی پولش همینطور مانده‌است عرض کنم یک مطلب دیگر راجع به رادیو است. گرچه آقای شاهرخ آمدند یک سر وصورتی برادیو دادند ولی باز خاصه خرجی‌هائی در نطق نمایندگان می‌شود بنده دیده‌ام که گاهی نطق نمایندگان را از اول تا آخر می‌خوانند ولی بعضی راهم تخریب می‌کنند بنده خواهش می‌کنم اگر آقای مخبر رادیو اینجاست اگر آنطوری که ایشان می‌خواهند نطق نماینده را پشت میکروفون بخوانند یا اصلا نخوانند بگویند فلان کس صحبت کرد بهتر است و مال آن کسانی را که می‌خواهند بخوانند (شوشتری ـ دست مرموز را پیدا کنید) اما راجع بخود این لایحه در اینجا حقوق سناتورها را برای اعتبار دوماهه سه میلیون ریال پیش بینی کرده‌اند اولا این بودجه باید بیاید بمجلس، آقا این سناتورها کسانی هستند که بنده تا آنجائیکه اطلاع دارم تا حالا آنها این مملکت را اداره کرده‌اند و بنده کمال ارادت را بآنها دارم خودشان را یک مردم اصولی می‌دانند چرا اصول را رعایت نمی‌کنند آقای وزیر مالیه و آقای نخست وزیر اینها شصت نفرند، یکی هزار تومان می‌گیرند نه می‌شود شصت هزار تومان دوماه بگیرند می‌شود صد و بیست هزار تومان ۱۰ هزارتومان هم اضافه بگیرند می‌شود ۱۳۰ هزار تومان سیصد هزارتومان چرا ما بدهیم این اعتبار ساختمانی راهم نفهمیدم که از بودجه ساختمانی مملکت است یا یک بودجه علیحده‌است بنده که چیزی نفهمیدم بعقیده بنده دولت برای اینکه کارش بهتر پیش برود و آقایان نمایندگان موافقت بکنند همین الان این کار انجام بشود وحقوق کارمندان پرداخت بشود، اولا باید این موضوع را اصلاح بکنید یعنی سه میلیون را بکنید یک میلیون و سیصد هزار تومان ثانیا دو دوازدهم را بکنید یکدوازدهم که زودتر این کار را انجام بشود. یکی هم راجع باین محصلین طب است که یک حرفهائی خیلی اساسی و حسابی دارند و گرو هم کردند ما از دولت تقاضا می‌کنیم که زودتر باین موضوع توجه بشود و اینها دلگرم باشند (صحیح است) و بدرد ممکلت بخورند (صحیح است) یک نکته دیگر که بعد از آن بخورند (صحیح است) یک نکته دیگر که بعد از آن بعرایضم خاتمه می‌دهم همه آقایان صحبت از این می‌کنند یا در روزنامه‌ها خوانده می‌شود که در بعضی شهرستانها قحطی و غلا و گرفتاری است مخصوصا بنده شنیدم و ایندفعه هم گفته شد که در کرمان گرسنه‌ها و بیچاره‌ها کاسه می‌برند د سلاخ خانه‌ها خون می‌گیرند ووقتی این خون منجمد می‌شود مبخورند الان آقای زند اینجا هستند آیاصحیح است یا نه؟ (زند ـ بلی) بسیار خوب (قاسم فولادوند ـ الان این خبر از الیگودرز رسیده که عینا اینطور شده نوشته‌اند چند نفر تلف شده‌اند) عرض کنم آقای استاندار سابق آنجا که مرد شریفی هستند تصدیق می‌کنند آذربایجان هم که چیزی پیدا نمی‌شود بنده از مجلس شورای ملی تقاضا می‌کنم دو نفر معین کنند بنده با ماشین خودم و با خرج خودم می‌برم بمازندران ببینید انجا چقدر برنج ریخته، دولت خودش چقدر برنج دارد و چقدر برنج پارسال است که پوسیده و در دریا ریخته‌اند این برنجها سابقا حمل می‌شد بروسیه و حالا نمی‌دانم چرا حمل نمی‌شود نمی‌دانمم دولت چر اینکار را نمی‌کند چرا قرارداد تجاری منعقد نمی‌کند، بنده نمی‌دانم چرا؟ این برنج مازندران از هر چیزی ارزانتر است، کیلوئی سه ریال آقا، این را دولت اجازه بدهد ببرند در آنجا بفروشند و یک مقررا یک شرایط مخصوصی قائل بشود یا خودش ببرد عوض این خریدن گندم برنج بخرد که زارعین از بین نروند. یک چیزی که برا ی دولتها و بعضی از آقایان نمایندگان شاید اشتباه شده‌است که خیلی می‌کنند فرضا مازندران اینطور است که در مازندران تما م در آمد ملک مال مالک است، ته آقا اینطور نیست در مازندران اینطوری است که هرجریبی که ده هزار مترمربع است، هر هکتار آنجا اگر سی بار، سی بار سی و یکمن آنجا محصول برداشت می‌شود یا چهل بار، حداقلش ۲۰بار است درآنجا ۵ بار مال مالک است وبقیه مال زارع است بنده این حرف را که می‌زنم برای زارع می‌گویم، آن زارع از سی بار پنج بار می‌دهد بمالک و ۲۵ بارش را می‌برد بازار می‌فروشد و قماش و شکر می‌خرد و البته اگر توجهی نشود آنجاهم مثل اذربایجان می‌شود می‌روند در کارخانه روی ۳۵ ریال مزد می‌گیرند در اینجا ما مراجعین زیادی داریم که همه می‌ایند از ما کار می‌خواهند آقایان نمایندگان هم همه می‌دانند ما اینها را بطرق مختلف قانع می‌کنیم که بروند در آنجا کار خودشان را بکنند بنده دیگر عرضی ندارم یعنی عرض که دارم صحبت من زیاد است ولی می‌گذارم برای بعد.
نایب رئیس ـ آقای شهاب خسروانی اخطار نظامنامه‌ای داده‌اید بموجب چه ماده؟
شهاب خسروانی ـ اخطار نظامنامه‌ای را که در موقعش اجازه نفرمودید.
نایب رئیس ـ وسط نطق که نمی‌شود اخطار نظامنامه‌ای کرد.
شهاب خسروانی ـ آخر راجع بهیمن موضوع بود. ماده ۱۳۸ را ملاحظه بفرمائید می‌گوید هیچگونه پیشنهاد یا بتصره یا ماده الحاقیه چه در حین تقدیم از طرف دولت و چه در موقع مذاکرات از طرف نمایندگان راجع بدوازدهم بودجه مجاز نخواهد بود و در موقع طرح آنهم بعد از توضیحات مختصر پیشنهاد کنند و جواب مختصر یکنفر مخالف اخذ رای بعمل می‌آید، این برای دوازدهم است ولی در مواقع طرح بودجه البته می‌توانند حرف بزنند اگر در هر موردی بخواهند اینقدر حرف بزنند که دولت باید تمام وقتش را تلف کند برای شنیدن حرفها
اسلامی ـ اینجا جای حرف است.
نایب رئیس ـ در آن قسمت از ماده که قرائت فرمودید با جنابعالی اختلافی ندارم ولی این در قسمت پیشنهاد است ولی چون این اصلا یک لایحه‌ای بود که تقدیم شده بود باید مذاکره بشود و حالا مجلس موافق کفایت مذاکرات والبته وقتی که پیشنهادات مطرح شد این قسمت مراعات خواهد شد.
دکتر مصباح‌زاده ـ بنده هم اخطار نظامنامه‌ای دارم، اصلا پیشنهاد مورد ندارد.
نایب رئیس ـ آقای ناصر ذوالفقاری
ناصر ذوالفقاری ـ بنده در اثر حیف و میلهائی که اخیرا در وزارت دارائی شده‌است عرایضی دارم و می‌خواستم عرض بکنم ولی چون هنوز پرونده‌هائی که اطلاع دارم رسیدگی نشده‌است.. (همهمه نمایندگان) (دکتر کیان ـ اینکه موافقت نیست) اجازه بفرمائید که بنده عرایضم را بکنم بعد آقای تشریف میاورند و جواب بدهند. (غلامرضا فولادوند ـ والله راجع به بهنیا حرف نمی‌زند) اجازه بفرمائید بنده عرایضم را بکنم همانطوری که بنده را تهدید کردند که عرایضم که حق مسلم ملت است اگر من در اینجا بکنم برای بنده پیش آگهی می‌فرستند همانطور آقایان دیگر هم می‌توانند فرمایشاتشان را اینجا بکنند اجازه بدهید بنده عرایضم را بکنم. بنده جسارتی نمی‌کنم. بنده شنیدم که حیف و میلهائی در وزارت دارائی شده‌است، برای اینکه رسیدگی باین موضوع تمام نشده بنده از جناب آقای هیئت استدعا دارم با اینکه دادستان دیوان کیفر یک مرد بسیار شریف و پاکدامنی است. ایشان هم دستور بفرمایند که باین چند پرونده‌ای که در اینجا عرض می‌کنم فورا رسیدگی شود. یکی موضوع مالیات بردرآمد مایر عبدالله‌است که در دیوان کیفر است در جریان است، دوم راجع به شرکت میشی صعب و خرید قماش از هندوستان است (آشتیانی‌زاده ـ و کشتی که در بنادر خلیج فارس است) سوم راجع بمعامله چوب صنعتی است که گویا با چیت ساز نامی باشد (آشتیانی‌زاده ـ الی غیرالنهایه) بلی بسیار است التبه بنده د رموقعش عرض می‌کنم بنده عرض می‌کنم که اینها رسیدگی بشود و سوء ادب هم نسبت بکسی نکرده‌ام. اما راجع به بودجه انتظار داشتم که وقتی بودجه کل کشور مطرح می‌شود بعضی مطالب لازم را بعرض برسانم. ولی متاسفانه بعلت نظر اصلاحی که دولت فعلی در بودجه دارد و این موضوع هم مستلزم دقت و رسیدگی بیشتری بودناچار دو دوازدهم بودجه مطرح شده‌است معهذا در کمال اختصار مطالب ضروری خود را بعرض میرسانم. البته همه ما این تذکرات را داده و تردیدی نداریم که بار بودجه کشور سنگین و دوش ملت ایران قادر بر تحمل آن نیست ارقام سرسام آور این بودجه از طبقه مفلوک و محروم وصول می‌گردد با ادامه این ترتیب نسل ایرانی هر روز رو به تقلیل و انقراض می‌رود وباید سرانجام بار بودجه سبک تر گردد ارقام اضافی و غیر ضروری آن حذف ومالیاتها طوری تنظیم و مقرر شود که سنگینی آن بیشتر متوجه توانگران و سرمایه داران گردد. در این تذکرات هیچکدام اختلاف نظر نداریم ولی درنشان دادن راههای مختلف و کمک بدولت اختلاف سلیقه‌هائی پیدا می‌شود. باید این بودجه با این کیفیات که عرض کردم مصروف امور عام المنفعه و تولیدی شود و فرهنگ و بهداشت اهالی ایران را قبل از هر چیز تامین نماید و در طرفی مصرف شود که صاحب آن یعنی ملت انتظار دارد. من بسهم خود از اینکه شنیده‌ام جناب آقای منصور می‌خواهد در راه سبک کردن بار بودجه قدمهائی بردارد خرسند هستم وانتظار دارم که جناب آقای منصور تا مقدور است گامهای خود را در این طریق بلندتر بردارند. ملتی که این همه مالیات می‌پردازد. ملتی که این همه وطن پرست و بردبار است حقا و جدا شایسته این همه بی مرحمتی طبقه حاکمه نیست. کشور ایران باندازه شش کشور مهم اروپائی وسعت دارد و قادر است که نان و آذوقه سالیانه افراد را بقدر کافی تهیه کند. باید خرجهای اضافی را از اقلام بودجه زد و مخارج تجملی و غیر ضروری را بحداقل ممکن رساند و و سائل دوا و بهداشت بحداکثر تهیه کرد مالاریا تراخم سل امراض مقاربتی دارد بنیان یک ملت کهن سال شش هزار ساله را بسختی میلرزاند باید با بنای بیمارستانها و تهیه دوا و توسعه بهداشت از سرنگون شدن آن جلوگیری کرد باید دولت از روی کمال حمیت و مردانگی برای روشن کردن مغزهای تاریک این کشور قدم بردارد علاقمندی بتحصیل در بین کلیه طبقات فقیر زیاد ولی بدبختانه مدرسه و معلم کم است. در بازار فرهنگ ما تقاضا بر عرضه می‌چربد باید کاری کرد که هم علم وهم معلم مقام و منزلت عظیم پیدا کنند. من از موقع استفاده کرده موضوع کودکستانها را مخصوصا یاد آور جناب آقای وزیر فرهنگ می‌سازم مردم ایران چند سالی است پی بمحاسن این بنگاهها برده‌اند ولی متاسفانه هزینه اعزام اطفال بکودکستانها برای هریک نفر گاهی از هزار ریال در ماه هم تجاوز می‌کند یا دولت باید خود بتاسیس کودکستانها درهمه شهرستانها بپردازد و یا با پرداخت کمک و تشریک کمک و تشریک مساعی با موسسات ملی استفاده از این قبیل بنگاهها را برای کلیه کودکان و نو نهالان کشور مجانی سازد. نقش آینده ایران را باید از حالا در مغز کودکان ریخت و این منظور در شرایط رقت بار خانواده‌های فقیر ایرانی جز در کودکستانها انجام پذیر نیست. در شرایط امروزی واقعا شمار دولتهای ما باید و نانوا و دوا ومعلم باشد بودجه مملکتی نیز باید قبل از هر چیز مصروف این ضروریات گردد تا ملتی بماند که لااقل بار بودجه‌ها را بردوش بگیرد. راجع بتجارت خارجی و مخصوصا تشویق صادرات دولت باید جدا مراقبت نماید و ازراه دلسوزی اقدام کند امید وارم که قانون تجارت خارجیها در ایران که از تصویب مجلس شورایملی گذشته باشدت هر چه تمامتر اجراء گردد و ببعضی نگرانیها خاتمه بخشد وضع روابط بازرگانی ما با خارج بسیار بد است با اغلب ممالک قرارداد تجارتی نداریم باید در تمام ممالک مهم وابسته‌های تجارتی داشته باشیم که با نظر وزارت امور خارجه بروند و تجاری که بعلت منافع بی شمار در کشور مربوطه و مناسبات مخصوصی با آقای سفیر کبیر این مقام را ولو افتخارا غصب کرده‌اند باید فورا تغییر نماید. امیدوارم دولت تا وقتی که می‌تواند از وجود مامورین وزارت امور خارجه برای انجام بعضی امور در خارج استفاده کند من بعد از اعزام مامورین دیگر خود داری نماید در اینجا لازم است از آقای دکتر شهید نورائی که در بسط روابط بازرگانی و اقداماتی که در دوران تصدی خود بنفع مملکت ایران انجام داده تشکر نمایم (صحیح است) باید ضمن اینکه اعزام مامورین افتخاری را برای همیشه قدغن نمود وزارت امور خارجه نیز اجازه و اختیار داد که رفتار و کردار مامورین اعزامی دولت را در همه جا مراقبت نماید و بماموریت کسانی که بر خلاف وظیفه و شئون کشور اقدام می‌کنند خاتمه دهد. درموضوع اصلاح وزارتخانه‌ها انتظار مردم اینست که بالاخره بعد از این همه تذکر و وعده و وعید باین اوضاع مغشوش و رقت بار خاتمه داده می‌شود تهیه یک قانون استخدامی جدید با دقت کامل و در اسرع اوقات ضرورت بسیار دارد. مخصوصا که تصویب نامه‌های اخیر بعوض اینکه وضع را بهتر کند بدتر و نارضایتی‌ها را بیشتر ساخته‌است اصلاح بعضی از وزارتخانه‌ها شاید قدری مشکل بنظر بیاید ولی چه خوب بود دولت جناب آقای منصور برای نمونه هم شده‌است قبلا بوزارت دارائی متوجه می‌شوند و خیلی متاسفم که در دولت ایشان این وزارتخانه مهم آنهم د رچنین موقع حساسی وزیر و حتی معاونی که وارد و بی نظر و طرف اطمینان اکثریت نمایندگان ملت ومردم باشد وجود ندارد (بعضی از نمایندگان ـ صحیح است) (فولادوند ـ چرا هست) (ناصر ذوالفقاری ـ بنده اکثریت عرض کردم) (فولادوند ـ چند نفری توقعی دارند) اگر دولت نتوانند نگرانی مردم را که از وضعیت بد این وزارتخانه‌ها و سوء استفادهائیکه در آنجا می‌شود بر طرف سازد و بطور قطع از اصلاح سایر وزارتخانه‌ها عاجز خواهد بود (صحیح است) و هر وعده که در این باره بدهد باور کردنی نیست موضوع ماموریت‌های خارج و انتخاب روسای ماموریت‌ها ورسیدگی ونظارت در کیفیت خدمت مامورین و شایعاتی که گاهی درباره بعضی ازآنان منتشر می‌شود از جمله مسائلی است که هم باید در آن تجدید نظر بیطرفانه‌ای بعمل آید و هم با مقررات خاص و حتی قانون خاصی چنان تنظیم و تثبیت گردد. که برای همیشه از آفت اغراض و مطا مصون بماند. این جا جناب آقای نخست وزیر اگر اجازه بفرمائید یک موضوعی چون راجع بوزارت خارجه‌است حضورشان عرض کنم آنهم بنده قول می‌دهم که هیچ نظرخاصی روی این جریانی که شنید ام ندارم، چون خودم افتخار عضویت وزارت امور خارجه راداشتم این است که شاید اشخاص را کم و بیش بشناسم و آن راجع به آقای شایسته وزیر مختار ایـــران در بغداد است البته نسبت بایشان نظرها خوب نیست و شاید یک چیزهائی در پرونده‌های بایگانی وزارت خارجه نسبت بایشان هست. اخیرا شنید ام که گویا علاوه بر اینکه بجای اینکه ایشان را احضار کند سمت سفیر کبیری هم بایشان داده شده بنده استدعا می‌کنم از جناب آقای نخست وزیر دستور بفرمایند دقت بیشتر و مطالعه بیشتری را هر طور صلاح می‌دانند امر بفرمایند باید در اعزام کارمندان وزارت خارجه بخارج اصل لیاقت و تحصیلات و سوابق مراعات گردد و در انتخاب روسای ماموریت‌ها مخصوصا دقت کامل بعمل آید متاسفانه عادت بر این جاری شده‌است که از خارج اشخاصی را بر وزارت خارجه تحمیل می‌کنند و مقامات حساس و مهمی مانند سفارت و وزارت مختاری را بایشان می‌دهند و چون اغلب فاقد کاریر واطلاعات و سوابق کار وزارت خارجه می‌باشند منظوری را که دولت و ملت دارد بر نمی‌آورد و کارمندان شایسته خود وزارت خارجه را نیز مایوس می‌سازند. اصل بیم و امیدوار در هر وزارتخانه‌ای مستقر ساخت لیاقت و پاکدامنی را تشویق و خیانت و بی علاقه گی را مجازات نمود. دروزارت خارجه اغلب سعی شده‌است که جلوی ترقی تحصیل کرده‌ها را بگیرند و حس ابتکار و استعداد و حاضر خدمتی راخفه سازند باید حقوق مامورین وزارت خارجه د رخارج طوری تعین شود که در محل ماموریت خود رفته و آبرومند زندگی کنند و بر آبروی دولت وملت خود بیفزایند و در عوض هر وقت کوچکترین اعمال با تقصیری از جانب آنان مشهود گشت و مورد مواخذه شدید قرار گیرند کارمندان تحصیل کرده و جوان وزارت امور خارجه همگی آماده همکاری وتشریک مساعی در راه انجام چنین اصلاحاتی هستند و اطمینان می‌دهند که در راه عظمت و بهبود وزارت خانه خود با هر وزیری که چنین منظور مقدسی را دنبال نماید از صمیم قلب کمک نمایند (احسنت) (اردلان ـ در بسیاری از جاها ما وزیر مختار لازم نداریم) بر عکس عده‌ای بنده معتقدم که همه جا وزیر مختار باید داشته باشیم، عرض کنم امور سیاسی یک چیزی است که باید همه جا وزیر مختار داشته باشیم با این وضع سیاسی و روابطی که امروز در دنیا معمول است با این طیاری که ۲۴ ساعته می‌توانید همه جا بروید لازم است که درهمه جا نماینده داشته باشید.
نایب رئیس ـ پیشنهادی از طرف آقای نبوی دائر بکفایت مذاکرات رسیده‌است که قرائت می‌شود. مقام محترم ریاست مجلس شورای ملی راجع بلایحه ۲ دوازدهم پیشنهاد می‌کنم پس از بیان یک موافق و یک مخالف رای بکفایت مذاکرات گرفته شود،
صدرزاده ـ و در همین زمینه هم پیشنهادی از طرف آقای کشاور صدر و آقای مهدی ارباب رسیده‌است
نایب رئیس ـ آقای نبوی بفرمائید.
نبوی ـ بنده توضیح زیادی در این باب نمی‌خواهم عرض کنم لایحه ۲ دوازدهم اساسا یک امر استثنائی بوده همه آقایان هم موافقند که این عمل تکرار نباید بشود و بایستی هر چه زودتر بودجه مملکتی بیاید بکمیسیون بودجه آقایان محترم هم اگر بحثی دارند در اطراف بودجه موقعی که می‌آید بمجلس بفرمایند در اطراف آن نظریات خودشان را بگویند زیرا در موقعی که باید بودجه مجلس داده می‌شد متاسفانه مجلس تعطیل بود و تشکیل نشده بود و دولت هم متاسفانه نتوانست دولت گذشته، بودجه را بمجلس تقدیم کند و آن مرادی که بنده و سایر آقایان نسبت بتقدیم بودجه داریم که قبل از سال بودجه تقدیم شود بعمل نیامد دولت سابق بودجه را تائید کرده بود و در راه تقدیم بمجلس بود متاسفانه نشدحالاهم آقای منصور چاره‌ای جز این ندارند که بودجه را بصورت دو دوازدهم بیاورند بمجلس برای اینکه یک ماه و نیم گذشته‌است مستخدمین دولت هم امروز طوری نیستند که حقوق بگیرند و دوماه بدون حقوق زندگی کنند وضع ادارات و سایر مخارج ضروری مملکت هم طوری است که باید حتما داده شود باین جهت جناب آقای نخست وزیر هم چاره‌ای نداشتند جز اینکه لایحه‌ای بصورت دو دوازدهم بیاورند و روی این قسمت هم مذاکرات مفیدی شد البته لایحه بودجه هم در آینده خواهد آمد با آقایان هر تذکری که دارند خواهند فرمود بنابراین بنده استدعا می‌کنم آقایان اجازه بدهند امروز این موضوع تمام شود چون بقدر کافی هم در اطرافش صحبت شده‌است و مطابق آئین نامه داخلی مجلس هم پیشنهادی نمی‌شود در این مورد داد آق پس تغییری در وضع این لایحه بهیچوجه میسر نیست و هر چه بیشتر از این صحبت شود وقت مجلس گرفته خواهد شد این است که اجازه بفرمائید بکفایت مذاکرات رای گرفته شود و باین موضوع امروز خاتمه داده شود.
دکتر مصباح‌زاده ـ بنده اخطار دارم.
نایب رئیس ـ بفرمائید.
دکتر مصباح‌زاده ـ بنده می‌خواستم عرض کنم که در مورد ۱ دوازدهم یا دو دوازدهم آئین نامه قیدکرده که هیچگونه پیشنهادی قابل قبول نیست چه از طر ف دولت و چه از طرف نمایندگان و همچنین پیشنهاد آقای نبوی هم قابل طرح نبود باید پس از اینکه یک موافق و یک مخالف صحبت کرد به آن یک دوازدهم باید رای گرفته شود و اگر غیر از این باشد کاملا بر خلاف ماده ۱۳۸ آئین نامه‌است (صحیح است).
نایب رئیس ـ اجازه بفرمائید جواب با رئیس مجلس است، پیشنهادی که اینجا نوشته شده‌است داده نخواهد شد مقصود این است که لایحه یکدوازدهم فقط باشد (صحیح است) چون سابقا معمول بود که وکلاء پیشنهادات مختلف می‌گردند فرض بفرمائید اضافاتی با اینکه پیشنهاد راهسازی وامثال آن می‌کردند و حالا برای اینکه ۱ دوازدهم عاری از اینها باشد این قید در نظامنامه شده‌است ولی دلیل بر این نمی‌شود که اصول وضع قوانین که عبارت باشد از مذاکره در کفایت مذاکرات و این تشریفات از بین برود واین اخطار وارد نیست و چون ماده هم روشن نیست بنابراین ماده ۲۲۰ برای آقایان قرائت می‌شود که آقایان ملتفت باشند و رفع اشکال بشود و چون روشن نیست این موضوع با نظر رئیس است. (ماده ۲۲۰ بشرح زیر قرائت شد)
ماده ۲۲۰ ـ در مواردی که در مفاد این آئین نامه اختلافی حاصل شود حل اختلاف با هیئت رئیسه‌است و در حین انتقاد جلسه نظر رئیس قاطع خواهد بود.
نایب رئیس ـ بنابراین نظر بنده این است که عمل شود که اینجا آقای امامی مخالف بودند،
نورالدین امامی ـ خیر.
نایب رئیس ـ آقای شوشتری مخالفید با کفایت مذاکرات؟
اردلان ـ بنده مخالفم.
نایب رئیس ـ آقای مهدی ارباب مخالفید؟
مهدی ارباب ـ خیر، شوشتری ـ بنده مخالفم.
نایب رئیس ـ بنده از شما پرسیدم چرا جواب ندادید بفرمائید.
شوشتری ـ عرض کردم که بنده مخالفم ولی ملتفت نشدید. بسم الله الرحمن الرحیم. بنده اصولا با این نوع از حرفهائی که یکقدری بوی کدورت ازش میاید و ممکن است بین نمایندگان محترم ایجاد کدورت کند دوری می‌جویم (احسنت) و مناسب شان مجلس و نمایندگان نمی‌دانم در مطالب اساسی و نظریاتی که با نفع جامعه ووظیفه و ودیعه‌ای که ملت به آنها سپرده یابد طوری رفتار کنند که خدای ناخواسته در خارج همان دستهای مرموز هم بصورت دیگر جلوه ندهند، شایسته نمی‌دانم، از اینجهت وارد فروع نمی‌شوم، نمی‌گویم فلان آقا بد است یا خوب است آقایان نمایندگان یا هیئت محترم دولت (به جناب آقای منصور با اینکه رای موافق ندارم و از جلسه رفتم بیرون) ولی ممکن نیست از ادب خارج شوم، عرض کردم تذکر می‌دهم اینجا این عیب را دارد آنجا آن عیب را دارد (نایب رئیس ـ آقا راجع بکفایت مذاکرات بفرمائید) اجازه بفرمائید و این موضوع ۲ دوازدهم یک موضوعی است که آقایان یک شبهه‌ای برایشان پیدا شده بعقیده من باید نظامنامه هم اصلاح شود ما نمی‌توانیم بودجه را، چه یک جزئش را چه یک روزش را، چه سیصد و شصت روزش را بگوئیم فرق دارد در سیصد و شصت روز می‌شود بطور تفصیل صحبت کرد ولی در یک روز نمی‌توان صحبت کرد، نه این از نظر قضائی آقایان قضات دور است ((کل الصید فی جوف الفری)) تمام بودجه‌است مال ۳۶۰ روز بودجه‌است و مال ۲ دوازدهم هم بودجه‌است من مخالف نیستم باپرداخت این موضوع ولی باید حل بشود، باید روشن بشود، با اینکه یک مخالف و یک موافق صحبت کرد کافی باشد ممکن است دولتهائی بیایند هی دو دوازدهم، هی دو دوازدهم بیاورند و بعضی از آقایان توجه نکرده یک موافق صحبت کند وبعد مخالف صحبت کند بودجه همینطور سربسته برود بنده که با کفایت مذاکرات مخالفم، برای این است که یک شبهه پیدا شده این معنی باید تشریح و روشن بشود تکلیفش از این جهت بنده عرض می‌کنم در مسئله ۲ دوازدهم همینطوری که آقای نبوی فرمودند برای یکدفعه‌است و ممکن نیست مجلس موافقت کند برای اینکه دیگر تجدید شود چون اصلاحات اساسی مملکت اگر اینطور در بست ۲ دوازدهم.... (کشاورز صدر ـ اینکه مربوط به ۲ دوازدهم نیست عرض کردم راجع بکفایت مذاکرات است چه بکنم، اگر بنا بشود بیک دوازدهم تمام بشود آن موضوعات مثلا ساختمانهای مملکت، راهسازی که آن کارخانه درست بشود آن بنگاه درست بشود. آبیاری درست بشود. هی اینطور بگذرد و بعد هم بگویند سال مالی دارد منقضی می‌شود، فصل منقضی می‌شود منظور آقایان نمایندگان انجام نمی‌شود پرداخت دیون مردم نمی‌شود همه را ناراضی می‌کند یک صورت دیگر هم این است که بنده می‌خواستم استدعا کنم از جناب آقای منصور، هیئت محترم دولت، از تمام نمایندگان محترم که نسبت بهمه آنها ارادت دارم همشان را مصروف کنند بیست روز بیست و پنج روز دیگر، یک ماه بیایند بنشینند توی کمیسیون بودجه تمام امور را تعطیل کنند این امر را انجام دهند مردم منتظرند این مجلس قدمهای اساسی بردارد (حاذقی ـ نظامنامه هم همین را می‌گوید) بلی نظامنامه هم همین را می‌گوید ببخشید آقای حاذقی بنده تازه آمده‌ام. بلد نیستم بچه آخوند هستم بچه ملایم خرد خرد انشاءالله یاد می‌گیرم، نظر کلی من این است که مجلس شورا یملی کا راساسی بکند وبتمام معنی دولت را هم قبضه بکند در بغل بگیرد ویا بیشتر بفشار بگذارد، ولی ما آنها را نصیحت کنیم اما خودمان خرما بخوریم نمی‌شود، کمیسیون بودجه هم باید بنشیند این کار را تمام کند و باین سروصد هی بیائیم عمر مجلس و مملکت را بحرفهای خارج از فکرمان و وظیفه مان اشغال کنیم بعقیده بنده اجازه بفرمائید بعد از این صحبت نشود اگر آقایان قانع شدند و این مسلم شد که دیگر این موضوع ۱ دوازدهم و یا ۲ دوازدهم تجدید نمی‌شود. مانعی ندارد و اگر بنا شود اینطور، بنده صاف می‌گویم تمام مستخدمین فقیر مملکت با اینکه بعد از ایام عید مقروضند مایل نیستند پولی بگیرند که بصورت دیگر مملکت در بیاید بنفع مملکت مصرف نشود.
نایب رئیس ـ مدت صحبت ایشان تمام شد رای می‌گیریم بکفایت مذاکرات آقایانی که...
حاج آقا رضا رفیع ـ بنده تذکری دارم. باید در موقع خودش عرض می‌شد.
نایب رئیس ـ بفرمائید.
حاج آقا رضا رفیع ـ من مخالف بودم و می‌خواستم گفته شود که دولت بداند امروز که بدودوازدهم رای دادند باید در نشر داشته باشید که اینطوردر تمام دوازده ماه بهمین صورت خرج نشود من می‌خواهم دولت بداند یک اعتباری است اصلاحاتی را که می‌خواهد بکند کارهائی را که می‌خواهد بکند راهسازی شروع بکند، ادارت زیادی را که باید حذف بکند بداند که این سندیت برای دولت ندارد و بفهمد که این اصلاحات را برای ماههای دیگر باید بیاورد (صحیح است).
نایب رئیس ـ رای می‌گیریم بکفایت مذاکرات آقایانی که موافقند قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد.
گنجه‌ای ـ بنده یک تذکر نظامنامه‌ای دارم.
نایب رئیس ـ بفرمائید. گنجه‌ای ـ آقایان همه شان یک یک ناظر اجرا آئین نامه هستند، یعنی هر موقعی که از این مقررات آئین نامه تخلفی شد همه آقایان حق دارند که این تذکر را بدهند حالا که کفایت مذاکرات تمام شد و رای دادیم باید عرض کنم که این ماده واحده مطابق آئین نامه تنظیم نشده و البته دولت هم در اینجا نمی‌شود گفت تعمدی داشته نه شاید توجهی نداشته والان بنده توضیح می‌دهم نظامنامه می‌گوید و تصریح دارد که هیچگونه پیشنهاد یا تبصره‌ای یا ماده الحاقیه چه در حین تقدیم از طرف دولت و چه د رموقع مذاکرات از طرف نمایندگان مجاز نخواهد بود یعنی دولت هم در ضمن تقدیم این ماده واحده نمی‌تواند پیشنهاد دیگری اینجا بکنند ولی متاسفانه بنده می‌بینم که اینجا نوشته‌است برای پرداخت هزینه‌های مجلس سنا مبلغ سه میلیون ریال برسم علی الحساب تادیه و پس از تصویب بودجه سال جاری کشور محسوب و واریخت.. (بعضی از نمایندگان ـ پیشنهاد تجزیه شده‌است) و از اعتبار سال ۱۳۲۸ ساختمان ابنیه دولتی و خرید زمین و بنا و راهسازی تا آخر اسفند سال ۱۳۲۹ تعهدو مصرف نماید، معنی این را من اینطور فهمیدم اگر چه جمله هم کاملا رسا نیست ولی اینطور مستنبط است که بقیه اعتبارات سال ۲۸ را دولت مجاز است تا آخر ۲۹ مصرف بکند (صحیح است) درصورتی که این یک پیشنهاد دیگری است و مربوط به یک دوازدهم نیست، مقصود از دوازدهم این است که در موقع تنظیم آئین نامه رعایت کردند مواقع ضروری را مثل حالا که پیش آمده‌است ولی چون لازم است هزینه‌های مستمر و ضروری داده شود دولت لازم است هزینه‌های مستمر وضروری داده شود دولت هم دستش بسته نباشد یک ماده واحده‌ای میاورند و اینجا مخصوصا تصریح دارد لایحه دوازدهم گفتند چند دوازدهم این ناظر بر این است که یک دوازدهم حالا اگر بنده عرضی ندارم ولی منظور من این است که این مطلبی که برخلاف آئین نامه‌است تجزیه شود وبعد از تجزیه و روی آن رای بدهیم.
نایب رئیس ـ اخطار آقای گنجه که فرمودند کاملا وارد است برای اینکه این قسمت ذیل ماده دو دوازدهم اصلا تطبیق با آئین نامه نمی‌کند و بنده با این اخطار گمان نمی‌کنم که قابل رای باشد ولی یک تذکری دارم که این قسمت اصلاح می‌شود چون می‌گوید دو دوازدهم بودجه کل کشور بنابراین هم شامل قسمت مجلس شورای ملی وهم مجلس سنا خواهد بود با این توجه که البته طبق مقررات قانون اساسی باید قبلا بودجه‌های مجلس سنا و این قسمتها تشریفاتش بعمل بیاید و لی برای اینکه بتوانیم با قسمت اول رای بگیریم که هم مال مجلس شوری و هم مال مجلس سنا است بنده خواستم پیشنهاد کنم که آخر این ماده اصولا حذف بشود چون اصولا قابل رای نیست
نخست وزیر ـ اجازه میفرمائید.
نایب رئیس ـ بفرمائید.
صفائی ـ این ماده ۱۳۸ بدجوری تفسیر شده اینطور نیست؟
نخست وزیر ـ البته آنچه که مربوط به آئین نامه‌است تشخیص آن با آقایان محترم است بنده عرضی ندارم ولی یک توضیح می‌خواستم عرض کنم راجع بقسمت اخیر این ماده واحده صحبت سنا را که فرمودند وراه حلش را، همانطور مخارج دو ماهه سنا گمان می‌کنم تامین می‌شود اما راجع بقسمت بعد از آن بنظرم تصورشده‌است که یک اعتباری است که برای امسال خواسته می‌شود برای کار ساختمان ابنیه و راهسازی در صورتیکه این از اعتبارات سال ۲۸ است برای اینکه کارهای ساختمانی هیچوقت نمی‌شود متوقف بشود یک اعتباری برای یک ساختمانی تصویب می‌شود این قاعدتا هم نباید محدود بسال بشود بایدعمل بشود تا این بنا، تا این راه تمام شود عادتا این جور شده که این اعتبارات ساختمانی هم مثل اعتبار حقوق اجزاء آنهم آخر سال بند میاید در صورتیکه هنوز اعتبار تمام نشده هنوز آن بنا هم ناقص است این اصلا مخالف ماهیت موضوع است که همیشه هم ما در جریان کارها سعی کرده‌ایم یک اجازه‌هائی تحصیل کرده‌ایم خوب اعتباری تصویب شده برای راه برای بنا خوب این اعتبار باید جریان داشته باشد و بمصرف برسد تا این بنا و راه با تمام برسد حالا این جمله آخر ماده واحده ناظر بر این موضوع است اعتباری نیست که حالا ما بخواهیم برای سال ۲۹ این ازاعتبارات باقی مانده سال ۲۸ است که بودجه آن هم تصویب شده‌است منتهی برای این که این ساختمانی وابنیه به اتمام برسد واشکالی در جریان دارائی نداشته باشد اینجا اشاره شد ه وگمان می‌کنم سابقا هم مجلس محترم شورای ملی تایید و تصویب کرده‌اند در دو دوازدهم‌های سابق تایید و تصویب کرده‌اند در دو دوازدهم‌های سال پیش هم مال وزارت راه را یک جا تصویب کردند، این سابقه هم هست و کاملا هم منطقی است و من تمنی دارم که در این قسمت آقایان توجه بفرمایند بجهت اینکه هم یک کارهائی را می‌کند امورناقص می‌ماند وهم منظور اصلی ما که بکار واداشتن بیکاران است عملی می‌شود وتسهیل این کارها است که بیشتر در ساختمانها مورد پیدا می‌کند. بنده در موضوع فرمایشاتی که آقایان کردند اگر چه مذاکرات کافی شده بین آقایان ولی تصور کردم که من مجاز باشم نسبت به بعضی موضوعاتی که اظهار فرمودند برای روشن شدن موضوع و افکار واذهان یک چند کلمه‌ای عرض کنم اولا تاخیر تقدیم بودجه را چنانکه آقایان خودشان هم مسبوق هستند تصور نمی‌کنم بنده باید توضیحاتی عرض کنم همینقدر خاطر آقایان مسبوق باشد که از نقطه نظر اهمیت این کار ومسئولیتی که داریم ناچار هستیم دقتهای زیاددر امر بودجه بکنیم بودجه که تا تشکیل این دولت سابقا تمام نشده بود و بتصویب نرسیده بود ما وارد شدیم بامر بودجه ویکی از اولین کارهای مهم ما اینست که تاثیر دارد در تمام قضایا و خیلی مهم است بنده اجمالا می‌توانم عرض کنم که وضع مالی ما چندان آسان نیست همینقدر بطور اجمال عرض می‌کنم و مستلزم یک امعان نظر ودقت مخصوصی است برای اینکه اساس بودجه ما بایستی محکم باشد (صحیح است) مخارج وعایداتمان باید توازن داشته باشد و توازن واقعی داشته باشد که بتوانیم بالاخره تکیه کنیم باین عمل بودجه و بعلاوه مصارفی که در بودجه گذاشته می‌شود حتی الامکان بایستی که از افراط تفریط دور باشد یعنی بیک مصارفی برسانیم پولمان را که ضرورت دارد و از مصارف زائد صرفنظر کنیم احتیاجات را در نظر بگیریم بطور واقعی مطابق برنامه‌ای که داریم بنابراین تصدیق میفرمائید که در دوسه هفته اول تشکیل یک دولتی با وجود اینکه موقع هم موقع تعطیل بوده‌است و گرفتاریهای دیگر هم بود ما نمی‌توانستیم یک بودجه‌ای را آنطور که عرض می‌کنم تقدیم می‌کنیم ونخواستیم یک چیز سطحی و ظاهری باشد بنابراین ناچار بودیم که دقت کنیم مراقب اینکار بودم ومقدمات بررسی در امر بودجه شروع شده که الان هم در جریان است و انشاءالله سعی می‌کنم که هر چه زودتر ولی دیگر از اواسط اردبیهشت زودتر نخواهد بود این را هم با تردید عرض کردم برای اینکه خیلی دقت و بررسی لازم دارد در هرحال در اردیبهشت ماه بودجه را تقدیم خواهیم کرد. اظهاراتی شد راجع بکمک اقتصادی امریکا که بنده لازم می‌دانم خاطر آقایان مستحضر باشد که ما از این کمک مایوس نیستیم ولی البته طول کشیده‌است می‌خواستم علت این طول مدت را عرض کنم برای اینکه موضوع تحصیل کمک اقتصادی موکول بیک مقدماتی است که بایدآن مقدمات دقیقا تهیه شود چند سال اخیر که همیشه این صحبت بوده‌است هنوز وارداصل مقدمات نشده بودند از وقتی که سازمان برنامه تشکیل شد مبانی تهیه این مقدمات تاحدی فراهم شده‌است بجهه اینکه این مقدمات مربوط می‌شود به تهیه یک طرحها و یک نقشه‌ها و یک حسابهای فنی دقیقی که باید دستگاه ما داشته باشد و دستگاه اینکار موجود نبود تا سازمان برنامه تاسیس شد و بتدریج این قسمت‌های فنی آماده شد برای کار و بمحض اینکه آماده شد شروع کردند به تهیه این طرحها برای توضیح عرض می‌کنم این طرح عبارتست از آن کارهائی که در رشته‌های مختلف بایستی که بانجام برسد یعنی باید آماده عمل باشد فرض بفرمائید در رشته کشاورزی، در رشته آبیاری، در رشته‌های صنعتی ومعدنی، در رشته‌های سدبندی وجنگلبانی همه این رشته‌ها مستلزم تهیه یک طرحهای اساسی است این طرحها بایستی تهیه بشود تا بآن مقامات اقتصادی ارائه بشود وآنها هم بررسی بکنند چون وام وام اقتصادی است بالاخره باید مبنای اقتصادی باشد مبنای اقتصادی هم طرحها ونقشه‌های مطالعه شده و فنی است مثلا فرض بفرمائید یک طرحـــی برای ســــد بندی و آبیاری تهیه شده‌است این تهیه نقشه ابتدای مقدماتش یکسال طول دارد تا برود آنجائی که باید آب جمع شود (صحیح است) ببخشید من یک قدری مفصل عرض می‌کنم (بفرمائید) برای اینکه مکرر دیده‌ام یک اشتباه هست در اذهان، می‌خواهم برای یکمرتبه برای آقایان روشن بشود ومستحضر شوند که درست دقیق بشوند به جنبه‌های فنی آن یک سدی می‌خواهند بسازند این سد یک سال طول دارد تا این که آن محل را دقیقا مطالعه بکنند ببینند این جا برای سد سازی مناسب هست یا نه، یک رودخانه‌ایست می‌خواهند جلویش را به بندند یکسال باید آب این رودخانه را در نظر بگیرند در فصول مختلف ببینند وضعف فشار این آب چقدر است برای چه؟ برای اینکه وقتی آن دیوار را جلوی آن می‌گذارند سد را آب نباید و ببرد و آنوقت برای گذاشتن این دیوار مطالعات طبقات الارضی می‌شود میاورند و آنها را تجزیه می‌کنند برای اینکه استقامتش را بدانند استقامتش را که فهمیدند برای آب هم که اندازه گیری شد آنوقت نقشه می‌کشند که این دیوار عرضش چند متربایدباشد ارتفاع وطولش چند متر باید باشد چندمتر آب باید جمع بشود و کجا باید جمع بشود و با این اب چکار باید کرد و چه استفاده‌ای می‌دهد یک همچو نقشه‌هائی لازم است برای اینکه روی این نقشه‌ها بایدوام خواست بحرف کسی وام نمی‌دهند این نقشه‌ها را باید مطالعه بکنند و آن طرف وام دهنده هم بسنجد حساب عمل و خرجش را، حساب استفاده و در آمد و بهره برداریش را، و در نتیجه سنجش کند این وامی که گرفته شد چه جور بر می‌گردد یعنی این عملی که می‌شود عمل مفید باشد و این بمرور چند ساله، اصل و فرع این خرج را استهلاک بکند ملاحظه بفرمائید مدارکی که ما طبق آن مدارک وام می‌خواهیم باید از این قرار باشد باید اینها تهیه بشود حالا بآقایان عرض کنم چند فقره از این مدارک تهیه شده‌است در سازمان برنامه در قسمت آبیاری و تاسیسات صنعتی است تهیه ماشین آلات و غیره چند فقره‌است شاید پنج شش فقره این طرحها تهیه شده و اینها حالا مدارکی است، مدارکی است که می‌توانیم بموجب آنها وام بگیریم. تلگراف شد بامریکا نمایندگان بانک بین المللی بیایند زیرا که آنها هم باید در این طرحها نظر بدهند ادارات فنی و مشاورین فنی هستند آنها هم بیایند این مدارک و این نقشه‌ها و طرحها را وقتیکه دیدند و تصدیق کردند آنوقت وام داده شود حالا ملاحظه بفرمائید اظهار یاس نباید کرد این کارها یک حسابی دارد یک مراحلی دارد که باید طی شود این مرحله اولش بود مثلا سد کرج (ابتهاج جریانی که مطالعه شه مهم نیست) مهم است آقا مهم وغیره مهم ندارد، تصور می‌کنم مهم است سد کرج یک مطالعه‌ایست که دو سال طول می‌کشد یکی یکسال طول می‌کشد یکی سه سال طول می‌کشد الان در مغان دارند مطالعه آبیاری از پارسال تا حالا می‌کنند این نقشه قطعی نیست این چند نقشه دارد و این نقشه برداری‌ها آن اندازه هم که خودمان قانع شویم کافی نیست باید فرستاد به بنگاههای خیلی مهم اروپائی و خارجی برای اینکه آنها هم نظر بدهند برای این که این کارها ی ابدی است کارهای اساسی است آنها هم باید درش نظر بدهند. این که گفته شد مهم نیست بعقیده من مهم است بجهه این که این راه باز بشود ولو این که ۵ و ۶ فقره پیشنهاد هست ولی این دنبالش خواهد آمد اینجا که آمدند و این قسمت اول بجریان صحیح افتاد دنبالش هم دارند تهیه می‌کنند و در رشته‌های مختلف طرحها و نقشه‌های فنی تهیه می‌شود این دنبالش میاید دیگر این جریان در واقع تامین شده‌است باب این معاملات باز شده این شرحی که بنده دادم برای جلب توجه آقایان بود که بدانند قضیه ما ازچه قرار است زود نبایداظهاریاس کرد و ما امیدوار هستیم که در این قضیه وام از بانک بین المللی وکمک اقتصادی استفاده کنیم (انشاءالله) بیاناتی هم فرمودند راجع بوضع مالیاتها و ترتیب وصول مالیاتها که اینها را می‌خواهم عرض کنم که موضوعاتی است که در برنامه ما قید شده وبرنامه ما هم امیدوارم که یک برنامه باشد که رویش عمل کنیم چنانکه بنده الان که حضور آقایان هستم یک مقدار از این کارها بجریان افتاده یعنی تهیه لوایح شده یکی از آنها همین لایحه‌ای بود که امروز تقدیم کردم خوب، اینها علائم اجرای برنامه‌است بنده بیک کلمه نمی‌خواهم بطور کلی ومطلق بگویم که برنامه را داریم اجرا می‌کنیم ما برای اجرای برنامه این مراحل را باید طی کنیم (انشاءالله) مطالعه بکنیم لوایح قانونیش هم بنظر آقایان برسد وتصویب شود و باجرا برسد البته در وصول مالیاتها هم دقت کامل خواهیم کرد و مراقبت داریم که مطابق قانون وصول شود بدون تبعیض البته همه باید بقدر مراتب خودشان حقوق دولت را بدهند حقوق دولت هم آن حقوقی است که بمصرف احتیاجات ملت می‌رسد بنابراین، این دینی است که بملت دارند بجامعه خودشان دارد البته بدون حرف باید بدهند بدیهی است که رسیدگی و تحقیق وتشخیص هم باید بموازین عادلانه و قانونی باشد نه افراط بشود نه تفریط راجع بمامورین فوق العاده‌ای که رفته‌اند برای مطالعات وتحصیل اینها، خوب یکعده‌ای قبلا رفته‌اند وباید هم البته دقت شود دولت نظر ندارد که پول بیخود خرج بکند امیدوارم دقتهائی بشود که آنچه در هر قسمتی زائد و در واقع بمصرف حقیقی نمی‌رسد جلوگیری شود صرفه جوئی بشود برای کارهای مفید و برای کارهای تولیدی ونافع (اسلامی ـ صورت اسامی آنها را بیاورید بمجلس) حالا در این باب دقت می‌کنم و با آقا هم علیحده صحبت می‌کنم. راجع به اصلاحات وزارت امورخارجه اظهاراتی کردند البته بنده نمی‌گویم که این قسمت مبرا از عیب و نقص است البته همه وزارتخانه‌های ما محتاج باصلاح و امیدواریم که در وزارت خارجه هم که کمال اهمیت را برای حفظ حقوق مملکت دارد دقت کافی شود برای رفع نواقص واصلاح تشکیلاتی و از این جهه چون در برنامه ما هم هست اصلاح سازمان اداری کشور شامل همه این مراحل می‌شود بنده لازم نمی‌دانم که بطور تفصیل عرض کنم. موضوع عدم دخالت وزارت دارائی در سایر وزارتخانه هم در برنامه ذکر شده همان عقیده را داریم وهمان عمل را هم می‌کنیم البته برای اینکار همانطور که عرض کردم بایستی در یک مقدار از قوانین ومقررات تجدید نظر کرد و آن راهم الان در وزارت دارائی مشغول هستند و مراقب هستیم که انشاء الله بمیزان و اساس صحیح این کار را درست کنیم بطوری که اسباب تسهیل و پیشرفت کار همه وزارتخانه‌ها بشود و خود وزارت دارائی هم از این سنگینی بار کارش خلاص بشود و بکارهای اصلی خودش برسد، در باب برنامه ۷ ساله و شرکت‌ها هم ملاحظه میفرمائید این شرکتهائی که سازمان برنامه تاسیس کرد، با پول خود برنامه‌است اینها یک شعبی هستند از کار برنامه منتهی صورت شرکتی دارند برای اینکه د رامورشان تسریع بشود بیلان مرتب بدهند هرسال و عمل تجارتی بکنند که بهره برداریشان بصرفه تمام بشود و یک مقدار هم باین نتیجه رسیده‌ایم، الان کارخانه‌هائی که در حال ورشکست بوده‌اند بیک درجه‌ای کارشان پیشرفت کرده که دارند دخل و خرج می‌کنند بعضی‌هاشان هم منفعت می‌دهند و البته این کار باید تکمیل شود. حالا اینها بین خودشان معاملات دارند چون اداره دولتی که نیست هر شرکتی یک حسابی دارد یک دخل و خرجی دارد، هر چند که همه متعلق بسازمان برنامه هستند و لی حسابهای اینها جداست و اگر یک چیزی احتیاج دارند از همدیگر می‌خرند، (اسلامی ـ توجه نفرمودید بنده چه عرض کردم) (اقبال ـ گفتند ازخارج می‌خرند) اشیائی را که خودشان دارند از خارج می‌خرند خوب این را من باید تحقیق کنم (اسلامی ـ بنده عرض کردم که رسیدگی بشود) که به بینیم آیا لزومی داشته یا نداشته این را روشن می‌کنم بنده معکوس فهمیدم. راجع به بنگاه جنگلها یک اظهاری فرمودند که اگر اجازه بفرمائید خیلی اشتباه است می‌دانید جنگلها یک منبع ثروت کشور ما است، ومتاسفانه هیچ درش دقت نشده توجه هم نشده (صحیح است) و قسمت عمده اش از بین رفته و کار جنگل هم با این وسائل درست نمی‌شود که مثلا در طهران ما یک بنگاه جنگلبانی درست کرده‌ایم، این از آن حرفهاست کار جنگل یک کاری است خیلی فنی و خیلی باید درش دقت کرد. سازمان برنامه تشکیلات این کار را داده‌است در مرحله اول آنجائی که جنگلهای مهمی داشته نواحی شمال، نواحی جنوبی دریای خزر آنجا در نظر گرفته شده برای جنگلبانی، این یک دستجات متحرکی لازم دارد و اینها وسایط نقلیه می‌خواهند اینها را اگر دیده‌اند که چند عدد جیب داشته‌اند شاید همه اش را هم ندیده‌اند برای کارشان است جنگلها قسمت بندی شده‌است. یک نواحی دارد هر ناحیه‌ای مسئولیتی دارد یک نگاهبان‌هائی دارد باید باین سرکشی بشود بکارهاشان رسیدگی بشود و غالبا هم متحرک هستند و این جیب‌ها بیخود تهیه نشده برای احتیاجات ضروری است و خیلی هم دقت شده‌است. آقا فرمودند وزارت کشاورزی مقصود من این بود که توجه داشته باشند این پول از وزارت کشاورزی نیست منتهی سازمان برنامه پولش را طوری خرج می‌کند که وزارتخانه‌های دیگر هم بکار بیفتد، یعنی در واقع تشریک مساعی بشود قوه فنی و مالی درسازمان است قوه اجرائی در وزارتخانه‌ها است ما همچو ترتیب کردیم که بعدها هم تشریک مساعی بکنند برای اینکه بعداز هفت سال این سازمان برنامه مدتش خاتمه پیدا می‌کند و بایستی بعد از آن وزارتخانه‌های ما آماده باشند برای این طرز عمل و مجهز باشند و آموخته باشند بنظر بنده هم این ترتیب خوبی است که داده‌ایم برای اینکه ما نمی‌خواستیم که یک دستگاه اجرائی و یک ادارات زیادی در سازمان برنامه درست بشود و همین‌هائی که در سازمان برنامه هست حالا به تدریج توسعه پیدا کند بآن اندازه احتیاجات فنی که دارد قسمت اداری ندارد قسمتها تمام قسمت‌های فنی است قسمت ادارای ندارد نمی‌شود گفت ندارد ولی خیلی کم دارد، بقدری است که آن قسمت فنی را راه ببرد اما راجع بعوارض نفت و بنزین واعتبارات راهسازی عوارض نفت و بنزین درست است که برای اسفالت است، اسفالتکاری بایستی بشود ولی باید توام باشد با راهسازی بجهت اینکه تا راهی اساسی ساخته نشود وزیر سازی نداشته باشد رویش را اسفالت کردن مثل بعضی راهها می‌شود که درست کرده‌اند، بنابراین این اسفالتکاری و راهسازی را با یکدیگر توام کردیم و از مجموع اینها یک برنامه راهسازی دارد تهیه می‌شود هنوز تمام تمام نیست و این اعتباراتش بایستی قطعی بشود (اسلامی ـ راه هراز رادر نظر بگیرید) همه منظور شده اشت، یک نقشه راهسازی کامل است با دقت تمام راههای لازم مملکت در آن معین شده و در ظرف ۶ سال بایستی ساخته بشود اعتبارش هم به ۶ سال تقسیم می‌شود ودر مقابلش یک دستگاه حسابی فنی مجهزی سر این کار خواهد بود که دیگر مثل ماشین این کار پیش می‌رود انشاء الله بعد از ۶سال یک راههای خوبی داریم و همه راههای لازم جزو آن خواهد بود (دکترجلالی ـ بعضی راهها را مثل راه هراز برای سالهای بعد می‌گذارند خواهش می‌کنم جلو بگذارید) این راه عقب هم نیست دقت هم شده حالا می‌خواستم عرض کنم که این اعتبار اسفالتکاری را الان نمی‌توانیم تفکیک کنیم از اعتبار راهسازی زیرا باهم است چرا؟ برای اینکه باید راههای اساسی ساخته شود و رویش اسفالت بشود و آنوقت برای اینکه یک عمل اسفالتکاری هم شده باشد در نظر است که در شهرها آنجاهائی که راه به شهر می‌رسد یک مقدار مسافتی قبل از ورود بشهرها اسفالت بشود که بعد هم بتدریج برسیم دنباله اش را بگیریم که تمام راهها اسفالت بشود غیر از این نمی‌توانستیم کا ردیگری بکنیم برای اینکه اسفالت کاری خرج زیادی دارد واگر بخواهیم این پول را بگذاریم در یک راه سایر جاها محروم می‌مانند و فایده‌ای هم ندارد یک کلیاتی هم هست که چون بنده نمی‌خواهم تصدیع بدهم عرض نمی‌کنم راجع بعمل ارزاق، عمل بهداشت، عمل فرهنگ، بالاخره تمام اموری که مورد احتیاج جامعه و ملت است آقایان مطمئن باشند که در ضمن تهیه بودجه منظور می‌شود (احسنت) و محتاج نیست که بنده اینجا شرح بدهم و بعلاوه این دو دوازدهم است برحسب ضرورت و احتیاج که شرح دادم و یک فرصتی است برای اینکه ما بتوانیم بیشتر دقت کنیم د رآن بودجه‌ای که منظور آقایان است مطابق احتیاج و یک قسمت از در آمد کشور هم صرف همین کارها می‌شود در سازمان برنامه این قسمتها هست عمران هست، تولید هست، فرهنگ هم دارد منتهی فرهنگش مربوط است بامور روستائی بزندگی روستائی، بجهه اینکه فرهنگ عمومی مربوط بوزارت فرهنگ است ولی در سازمان برنامه ما قسمت فرهنگ داریم مخصوصا مربوط است بقسمتهای روستائی بمدارس ابتدائی روستائی که بچه کشاورزها باید در آنجا درس بخوانند هم سواد پیدا کنند و هم عمل کشاورزی را در آن مدارس ابتدائی یاد بگیرند این یکی از برنامه‌های بسیار مفید سازمان برنامه‌است برای اینکار پول هم گذاشته‌اند وسایل هم فراهم کرده‌اند کمک می‌کنیم بوزارت فرهنگ راجع بقسمت بهداشت اکنون سازمان برنامه … البته وزارت بهداری هم کار می‌کند اقدام می‌کند ولی سازمان برنامه هم عملیات بسیا رمفیدی را شروع کرده‌است اکنون مبارزه بامالاریا در بعضی از قسمتهاشروع شده‌است با تشکیلات مرتب و وسائل مجهز خوب اینها نشان می‌دهد که دولت می‌خواهد کار کند و منظور آقایان را انشاء الله تامین کند و بخواست خداوند وتوجهات اعلیحضرت همایونی احتیاجات مبرم و ضروی جامعه را کاملا بودجه اتم و اکملی تامین بکند البته بعد از مدتی حالا شروع می‌کنیم ما نباید وقت را تلف کنیم ولی این کارها یک حداقل مدتی لازم دارد که این را آقایان باید در نظر داشته باشند (صحیح است، احسنت)
جمعی از نمایندگان ـ رای، رای
نایب رئیس ـ بیاناتی را که آقای نخست وزیر فرمودند راجع بضرورت آن قسمت اعتبارات ساختمانی کاملا صحیح است و مورد احتیاج است ولی از نظر نظامنامه یک اشکالی دارد و آن این است که یک ماده الحاقیه‌است ببودجه ودولت هم باید زودتر کارش نسبت باین قسمت معین بشود خواستم استدعا کنم که این قسمت بطور جداگانه بکمیسیون بودجه ارجاع بشود تا ضمن قوانین دیگر بیاید و تصویب بشود و بعقیده بنده تا حدود دو دوازدهم که می‌توانند برای این قسمت خرج بکنند (امینی ـبودجه مجلس هم جزو این دو دوازدهم هست) بنده هم تذکر دادم که بودجه مجلس شورای ملی و سنا در حدود این دودوازدهم پرداخت خواهد شد.
نخست وزیر ـ بنده عرض کردم که البته ما تابع آئین نامه مجلس هستیم و بنده اصراری ندارم همینقدر خواستم توضیح عرض کنم که کیفیت قضیه از چه قرار است حالا اگر اینطور که میفرمائید با آئین نامه منافات دارد ما اصراری نداریم واین را می‌گذاریم در قانون متمم بودجه.
نایب رئیس ـ بنابراین اشکالی نیست ماده واحده قرائت می‌شود ورای گرفته می‌شود (ماده واحده بشرح زیر قرائت شد). ماده واحده ـ بوزارت دارائی اجازه داده می‌شود حقوق وکمک سایر مزایای کارمندان و خدمتگزاران و هزینه‌های مستمر و غیر مستمر ادارات و بنگاههای دولتی و سایر مصارف کشور را در دو ماهه اول سال ۲۹ در حدود دو دوازدهم اعتبارات مصوب سال ۱۳۲۸ با رعایت قانون بودجه‌های سال مزبور و سایر قوانین و مقررات مالی از محل درآمد عمومی سال جاری کشور پرداخت نماید (صحیح است)
نایب رئیس ـ رای گرفته می‌شود با ورقه عده حاضر ۸۷ نفر است. (اخذ آراء بعمل آمده و نتیجه بقرار ذیل حاصل گردید)
اسامی رای دهندگان ـ آقایان آشتیانی‌زاده ـ مهدوی ـ صدری ـ کشاورز صدر ـ اردلان ـ مجتهدی ـ دکتر مجتهدی ـ رضوی ـ بهادری ـ دکتر هدایتی ـ دولت آبادی ـ گنجه امامی خوئی ـ حکیمی ـ اورنگ ـ اکبر ـ مصباح‌زاده ـ پالیزی ـ امینی ـ افشار امامی اهری ـ دولتشاهی ـ فرامرزی ـ شوشتری ـ عرب شیبانی ـ ذوالفقاری ـ دکتر علوی ـ حمیدیه ملک مدنی ـ دکتر علی جلالی ـ گودرزی ـ امیر نصرت اسکندری ـ ابتهاج ـ عزیز زنگنه ـ فقیه‌زاده ـ سلطان العلماء ـ نبوی ـ گنابادی ـ ارباب ـ افشار ـ صادقی ـ بوداغیان ـ عماد تربتی ـ حاذقی ـ دکتر نبوی ـ بزرگ نیاـ فولادوند ـ ناظرزاده ـ محسن طاهری ـ عباس آصف ـ تیمورتاش ـ صاحب جمع ـ قرشی ـ قبادیان ـ عبدالصاحب صفائی ـ دکتر کاسمی ـ ظفری ـ ثقه الاسلامی ـ خاکباز ـ جرجانی ـ جبیب پناهی ـ شهاب خسروانی ـ دکتر راجی ـ شکرائی ـ غضنفری ـ امیری ـ سالار بهزادی ـ دکتر طاهری ـ دکتر کیان ـ مخبر فرهمند ـ موقر عامری ـ کهبد ـ دهقان ـ هراتی ـ آقای کراوغلی ـ صدرزاده ـ دکتر سید امامی ــ محمد علی مسعودی ـ احمد دهقان ـ رفیع.
اسامی آقایان موافقین ـ آقایان: دکتر کیان، کشاورز صدر، فتحعلی افشار، ابوالحسن رضوی، ابوالحسن حکیمی، حسن اکبر، سعید مهدوی، سید محمدعلی شوشتری، فولادوند، صدرزاده، ابوالقاسم امینی، نورالدین امامی، پالیزی، عبدالوهاب اقبال، دکتر سید امامی، دکتر علی جلالی، دکتر هدایتی، عبدالحسین مجتهدی، موسی گودرزی، دولت آبادی، امیر نصرت اسکندری، صفائی، مهدی ارباب، دکتر مجتهدی، عزیز، اعظم زنگنه، عرب شیبانی، آرام بواغیان، ناصر صدری، عماد تربتی، بهادری، محمد علی مسعودی، حبیب پناهی، ابتهاج، حسن علوی، احمد حمیدیه، گرگانی، قراگزلو، امامی اهری، دکتر راجی، مجید موقر ـ جواد عامری ـ یوسف شکرائی ـ ابوالفتح دولتشاهی ـ ناصر ذوالفقاری ـ فقیه‌زاده، محسن گنابادی، محمد عباسی، حسن نبوی، ابوالفضل حاذقی ـ احمد دهقان، دکتر احمد نبوی، محسن طاهری ـ محمد رضا آصف، بهاءالدین کهبد، شهاب خسروانی، طاهری، دکتر کاسمی، عبدالرحمن فرامرزی، ناصر قلی اردلان، ملک مدنی، امیر قاسم فولادوند، محسن افشار، صادقی، علی بزرگ نیا، غضنفری، عسگر صاحب جمع، ناظرزاده، اورنگ، تیمور تاش، موسی ثقه الاسلامی، دکتر طاهری محمد قرشی، حسین خاکباز، سالار بهزادی، مخبر فرهمند، علیمحمد دهقان، هراتی، حسین کوراوغلی
مخالف: آقای آشتیانی‌زاده ـ سفید بدون اسم دو ورقه.
نایب رئیس ـ عده حاضر ۸۷ نفر لایحه دولت با کثریت ۸۱ رای تصویب شد (مبارک است)
ـ تعیین موقع و دستور جلسه بعد ختم جلسه
ویرایش۴ ـ تعیین موقع و دستور جلسه بعد ختم جلسه
نایب رئیس ـ حالا اگر آقایان اجازه می‌فرمایند جلسه آتیه روز ۵ شنبه، دستور انتخاب دونفر نظار بانک و انتخاب اعضای دیوان محاسبات ولی من قبلا می‌خواستم اگر آقایان موافق باشند چون گزارش کمیسیونهای هنوز نرسیده‌است جلسه را یکشنبه تعیین کنیم (صحیح است) بنابراین جلسه روز یکشنبه نوبت آقایان هم برای نطق قبل از دستور محفوظ خواهد بود. (جلسه مقارن ظهر ختم شد)
نایب رئیس مجلس شورای ملی ـ دکتر معظمی
نگاه کنید به
ویرایشقانون اجازه پرداخت دو دوازدهم حقوق و هزینه کل کشور بابت دو ماهه اول سال ۱۳۲۹