| | | | | | |
|
شاید که حال و کار دگر سان کنم |
|
هرچ آن به است قصد سوی آن کنم |
|
|
عالم به ماه نیسان خرم شده است |
|
من خاطر از تفکر نیسان کنم |
|
|
در باغ و راغ دفتر دیوان خویش |
|
از نثر و نظم سنبل و ریحان کنم |
|
|
میوه و گل از معانی سازم همه |
|
وز لفظهای خوب درختان کنم |
|
|
چون ابر روی صحرا بستان کند |
|
من نیز روی دفتر بستان کنم |
|
|
در مجلس مناظره بر عاقلان |
|
از نکتههای خوب گلافشان کنم |
|
|
گر بر گلیش گرد خطا بگذرد |
|
آنجا ز شرح روشن باران کنم |
|
|
قصری کنم قصیدهی خود را، درو |
|
از بیتهاش گلشن و ایوان کنم |
|
|
جایی درو چو منظره عالی کنم |
|
جایی فراخ و پهن چو میدان کنم |
|
|
بر درگهش ز نادره بحر عروض |
|
یکی امین دانا دربان کنم |
|
|
مفعول فاعلات مفاعیل فع |
|
بنیاد این مبارک بنیان کنم |
|
|
وانگه مر اهل فضل اقالیم را |
|
در قصر خویش یکسره مهمان کنم |
|
|
تا اندرو نیاید نادان، که من |
|
خانه همی نه از در نادان کنم |
|
|
خوانی نهم که مرد خردمند را |
|
از خوردنیش عاجز و حیران کنم |
|
|
اندر تن سخن به مثال خرد |
|
معنی خوب و نادره را جان کنم |
|
|
گر تو ندیدهای ز سخن مردمی |
|
من بر سخنت صورت انسان کنم |
|
|
او را ز وصف خوب و حکایات خوش |
|
زلف خمیده و لب خندان کنم |
|
|
معنیش روی خوب کنم وانگهی |
|
اندر نقاب لفظش پنهان کنم |
|
|
چون روی خویش زی سخنآرم، به قهر |
|
پشتش به پیش خویش چو چوگان کنم |
|
|
ور خاطرم به جایی کُنْدی کُنَد |
|
او را به دست فکرت سوهان کنم |
|
|
جان را چو زنگ جهل پدید آورد |
|
چون آینه ز خواندن فرقان کنم |
|
|
دشوار این زمانهی بد فعل را |
|
آسان به زهد و طاعت یزدان کنم |
|
|
دست از طمع بشویم پاک آنگهی |
|
از خفته دست بر سر کیوان کنم |
|
|
گر در لباس جهل دلم خفته بود |
|
اکنون از آن لباسش عریان کنم |
|
|
وین جسم بیفلاحت آسوده را |
|
خیزم به تیغ طاعت قربان کنم |
|
|
ور عیب من ز خویشتن آمد همه |
|
از خویشتن به پیش که افغان کنم؟ |
|
|
خیزم به فصل و رحمت یزدان حق |
|
دشوار دهر بر دلم آسان کنم |
|
|
اندر میان نیک و بد خویشتن |
|
مانندهی زبانهی میزان کنم |
|
|
هر ساعتی به خیر درون پارهای |
|
بفزایم و ز شرش نقصان کنم |
|
|
تا غل و طوق و بند که بر من نهاد |
|
در دست و پای و گردن شیطان کنم |
|
|
گر دیو از آنچه کرد پشیمان نشد |
|
من نفس را ز کرده پشیمان کنم |
|
|
گر نیست طاقتم که تن خویش را |
|
بر کاروان دیو سلیمان کنم |
|
|
آن دیو را که در تن و جان من است |
|
باری به تیغ عقل مسلمان کنم |
|
|
از قول و فعل زین و لگامش نهم |
|
افسار او ز حکمت لقمان کنم |
|
|
گر تو نشاط درگه جیلان کنی |
|
من قصد سوی درگه رحمان کنم |
|
|
سوی دلیل حق بنهم روی خویش |
|
تا خویشتن به سیرت سلمان کنم |
|
|
زی اهل بیت احمد مرسل شوم |
|
تن را رهی و بندهی ایشان کنم |
|
|
تا نام خویش را به جلال امام |
|
بر نامهی معالی عنوان کنم |
|
|
زان آفتاب علم و دل خویش را |
|
روشن به سان ماه به سرطان کنم |
|
|
وز برکت مبارک دریای او |
|
دل را چو درج گوهر و مرجان کنم |
|
|
ای آنکه گوئیم به نصیحت همی |
|
ک «این پیرهن بیفگن و فرمان کنم |
|
|
تا سخت زود من چو فلان مر تو را |
|
در مجلس امیر خراسان کنم» |
|
|
اندر سرت بخار جهالت قوی است |
|
من درد جهل را به چه درمان کنم؟ |
|
|
کی ریزم آبروی چو تو بیخرد |
|
بر طمع آنکه توبره پر نان کنم؟ |
|
|
ترکان رهی و بندهی من بودهاند |
|
من تن چگونه بندهی ترکان کنم؟ |
|
|
ای بد نصیحت که تو کردی مرا |
|
تا چون فلان خسیس و چو بهمان کنم |
|
|
گیتیت گربهای است که بچه خورد |
|
من گرد او ز بهر چه دوران کنم |
|
|
از من خسیستر که بود در جهان |
|
گر تن به نان چو گربه گروگان کنم؟ |
|
|
دین و کمال و علم کجا افگنم |
|
تا خویشتن چو غول بیابان کنم؟ |
|
|
از فضل تا چو غول بمانم تهی |
|
پس من چگونه خدمت دیوان کنم؟ |
|
|
این فخر بس مرا که به هر دو زبان |
|
حکمت همی مرتب و دیوان کنم |
|
|
جان را ز بهر مدحت آل رسول |
|
گه رودکی و گاهی حسان کنم |
|
|
دفتر ز بس نگار و ز نقش سخن |
|
برتر ز چین و روم و سپاهان کنم |
|
|
واندر کتاب بر سخن منطقی |
|
چون آفتاب روشن برهان کنم |
|
|
بر مشکلات عقلی محسوس را |
|
بگمارم و شبان و نگهبان کنم |
|
|
زادالمسافر است یکی گنج من |
|
نثر آنچنان و نظم از اینسان کنم |
|
|
زندان ممن است جهان، من چنین |
|
زیرا همی قرار به یمگان کنم |
|
|
تا روز حشر آتش سوزنده را |
|
بر شیعت معاویه زندان کنم |
|