پروگرام کابینه آقای مستوفی الممالک ۱۳۰۱
| پرگرام کابینه آقای قوام‌السلطنه ۱۳۰۱ | تصمیم‌های مجلس | پروگرام مشی کابینه آقای سردار سپه |
| مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهارم |
پروگرام کابینه آقای مستوفی الممالک - مصوب ۱۷ حوت ۱۳۰۱ [۱]
حوایج مملکت و اقداماتی که از طرف هیات دولت باید در رفع آن حوایج به عمل آید امروز تقریبا بر همه کس معلوم است و حاجت به شرح و بیان ندارد و کابینه های سابقه اصول آنها را بطور مختصر و مفید در پروگرام های خود درج نموده اند هیات حالیه نیز در واقع همان پروگرام ها را تعقیب خواهد کرد لیکن برای اینکه معلوم شود هیات دولت حالیه چه اموری را بالاختصاص منظور نظر خود دارد و در آن امور از نمایندگان محترم ملت مخصوصا استمداد میکند مواد ذیل به عنوان پروگرام عملی تقدیم مجلس مقدس شورای ملی میشود.
به عقیده این هیات نیل به این مقاصد برای مملکت ضرورت تامه دارد و هرچند نمیتوان گفت به سهولت ممکن است لیکن تصدیق خواهند فرمود که هیچ یک از آنها مرام و آمال دوره و دراز نیست و این هیات امیدوار است که با مساعدت مجلس شورای ملی این تعهدات را که در مقابل ملت میکند انجام دهد.
مسایل مهمه دیگر از قبیل اقدام به ممیزی و توحید مالیاتهای متعدده مملکتی و بلدی و تسویه دعاوی که نسبت به دولت میشود و اعاشه و اعمار نقاط مخروبه مملکت و بسا چیزهای دیگر نیز منظور نظر هست که هیات دولت فعلا ذکر آنها را در پروگرام خود مقتضی ندیده لیکن البته از نظر محو نخواهند شد.
در خاتمه تذکر میدهد اینکه در ماده سوم پروگرام اصلاح ترتیب سربازگیری مذکور شده به هر چند در مورد لایحه مذبوره علل و موجبات پیشنهاد آن مشروحا بیان خواهد شد عجالتا برای استحضار خاطر نمایندگان محترم توضیح میشود که یک علت عمده آن اینست که ترتیب بینچه سربازی که هشتاد سال قبل داده شده با اوضاع حالیه مملکت موافقت ندارد و تکالیف یک قسمت از اهالی مملکت به قسمت دیگر تحمیل شود.
پروگرام
ویرایش- ۱- حفظ مناسبات حسنه با دول متحابه و انجام قراردادهای تجارتی و پستی و تلگرافی با دولت روسیه به طریقی که با مصالح مملکت توافق داشته باشد و عقد قرارداد پستی با دولت افغانستان.
- ۲- تسریع در تهیه وسایل انتخابات دوره پنجم و مراقبت در صحت جریان آن.
- ۳- پیشنهاد لایحه قانونی در اصلاح ترتیب سربازگیری و تهیه وسایل نظامی از قبیل اسلحه و آیروپلان و غیره.
- ۴- سعی در انجام امر امتیاز نفت و تدارک وسایل استفاده ملت از منابع ثروتی مملکت و اهتمام در امر تاسیس راه آهن و تکمیل طرق شوسه مملکت و دایر کردن عمومی در طرق و شوارع موجوده و سعی در توازن صادرات و واردات و استخدام متخصصین برای وزارت فواید عامه.
- ۵- تقویت عملیات متخصصین مالیه در اجرای صرفه جویی های ممکن در مخارج دولت و تدارک بودجه و اصلاح ادارات مالیه و تمرکز جمع و خرج و تهیه وسیله پرداخت حقوق پس افتاده مستخدمین و سایر حقوقی که بر ذمه دولت است و تسویه و تنظیم امور بانک ایران.
- ۶- توسعه و نشر معارف و فرستادن شاگرد به خارجه برای تحصیل معلومات عالیه و فنیه و تنظیم و تکمیل تعلیمات عمومی و عالیه مملکتی و اهتمام در امر حفظالصحه عمومی.
- ۷- تکمیل قانون اصول محاکمات حقوقی بر طبق تجارب حاصله و حوایج حالیه و مطالعه در امر محاکمات جزایی و جدیت در گذراندن قانون تجارب و محاکمه وزرا و ثبت اسناد و هیات منصفه از مجلس شورای ملی.
- پاورقی: کابینه به شرح زیر در تاریخ ۲۵ دلو ۱۳۰۱ معرفی شده است:
کابینه آقای مستوفی الممالک رییس الوزرا
ویرایش- آقای مستوفی الممالک رییس الوزرا و وزیر داخله
- آقای سردار سپه وزیر جنگ- آقای محتشم السلطنه وزیر معارف
- آقای ذکاالملک وزیر امور خارجه
- آقای نصر الملک وزیر مالیه
– آقای ممتاز الملک وزیر عدلیه
- در تاریخ ۲۹ حوت آقای حاج مخبر السلطنه به وزارت فواید عامه و آقای بهاالملک به وزارت مالیه معرفی و آقای نصر الملک به وزارت پست و تلگراف منتقل و آقای ادیب السلطنه به کفالت وزارت داخله معرفی شدند.
معاونین:
- مخبر الوله معاون پست و تلگراف (۱۰ حمل ۱۳۰۲)
– محمد علی خان فرزین معاون مالیه (۱۱ حمل ۱۳۰۲)
منبع
ویرایش- ↑ مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری چهارم - ۱ تیر ۱۳۰۰ تا ۳۰ خرداد ۱۳۰۲ - چاپخانه مجلس - ص. ۳۸۹-۳۹۱