کلیات سعدی/بوستان/باب دهم/شنیدم که مستی ز تاب نبید

حکایت

  شنیدم که مستی ز تاب نبید بمقصورهٔ مسجدی در دوید  
  بنالید بر آستان کرم که یارب بفردوس اعلی برم  
  مؤذن گریبان گرفتش که هین سگ و مسجد ای فارغ[۱] از عقل و دین  
  چه شایسته کردی که خواهی بهشت؟ نمی‌زیبدت ناز با روی زشت  
  بگفت این سخن پیر و بگریست مست که مستم بدار از من ای خواجه دست  
  عجب داری از لطف پروردگار که باشد گنه کاری امیدوار  
  ترا می‌نگویم که عذرم پذیر در توبه بازست و حق دستگیر  
  همی شرم دارم ز لطف کریم که خوانم گنه پیش عفوش عظیم  
  کسیرا که پیری درآرد ز پای چو دستش نگیری نخیزد ز جای  
  من آنم ز پای اندر افتاده پیر خدایا بفضل خودم[۲] دست گیر  
  نگویم بزرگی و جاهم ببخش فروماندگی و گناهم ببخش  
  اگر یاری اندک زلل داندم بنابخردی شهره گرداندم  
  تو بینا و ما خائف از یکدگر که تو پرده پوشی و ما پرده در  
  برآورده مردم ز بیرون خروش تو بیننده[۳] در پرده و پرده پوش  
  بنادانی ار بندگان سر کشند خداوندگاران قلم در کشند  
  اگر جرم بخشی بمقدار جود نماند گنهکاری اندر وجود  
  و گر خشم گیری بقدر گناه بدوزخ فرست و ترازو مخواه  
  گرم دست گیری بجائی رسم و گر بفکنی بر نگیرد کسم  
  که زور آورد گر تو یاری دهی؟ که گیرد چو تو رستگاری دهی؟  
  دو خواهند بودن بمحشر فریق ندانم کدامین[۴] دهندم طریق  
  عجب گر بود راهم از دست راست که از دست من جز کجی برنخاست  
  دلم میدهد وقت وقت این امید که حق شرم دارد ز موی سفید  
  عجب دارم ار شرم دارد ز من که شرمم نمی‌آید از خویشتن  
  نه یوسف که چندان بلا دید و بند چو حکمش روان گشت و قدرش بلند  
  گنه عفو کرد آل یعقوب را که معنی بود صورت خوب را  
  بکردار بدشان مقید نکرد بضاعات مزجاتشان رد نکرد  
  ز لطفت همین چشم داریم نیز بر این بی‌بضاعت ببخش ای عزیز  
  کس از من[۵] سیه‌نامه تر دیده نیست که هیچم[۶] فعال پسندیده نیست  
  جز این کاعتمادم بیاری تست امیدم بآمرزگاری تست  
  بضاعت نیاوردم الا امید  
  خدایا ز عفوم مکن ناامید  

  1. غافل.
  2. توام.
  3. با بنده.
  4. کدامان.
  5. چو سعدی.
  6. هیچش.