کلیات سعدی/بوستان/باب هفتم/به طفلی درم رغبت روزه خاست

by سعدی

حکایت

	بطفلی درم رغبت روزه خاست			ندانستمی چپ کدامست و راست
	یکی عابد از پارسایان کوی			همی شستن آموختم دست و روی
	که بسم‌الله اول بسنت بگوی			دوم نیت آور سوم کف بشوی
	پس آنگه دهن شوی و بینی سه بار			مناخر بانگشت کوچک بخار
	بسبابه[۱] دندان پیشین بمال[۲]			که نهیست در روزه بعد از زوال
	وز آن پس سه مشت آب بر روی زن			ز رستنگه موی سر تا ذقن
	دگر دستها تا بمرفق بشوی			ز تسبیح و ذکر آنچه دانی بگوی
	دگر مسح سر بعد از آن غسل پای			همینست و ختمش بنام خدای
	کس از من نداند درین شیوه به			نبینی که فرتوت شد پیر ده؟
	شنید این سخن دهخدای قدیم			بشورید و گفت ای خبیث رجیم[۳]
	نه مسواک در روزه گفتی خطاست؟			بنی آدم مرده خوردن رواست؟
	دهن گو ز ناگفتنیها نخست			بشوی، آنکه[۴] از خوردنیها بشست[۵]

***

	کسیرا که نام آمد اندر میان			بنیکوترین نام و نعتش بخوان
	چو همواره گوئی که مردم خرند			مبر ظن که نامت چو مردم برند
	چنان گوی سیرت بکوی اندرم			که گفتن توانی بروی اندرم
	و گر شرمت از دیدهٔ ناظرست			نه ای بی‌بصر، غیب‌دان حاضرست؟
	نیاید همی شرمت از خویشتن			کزو فارغ و شرم داری[۶] ز من

---

1. بمسواک.
2. ممال.
3. در بعضی از نسخه‌های بجای این دو بیت مطلب در دو بیت و چنین است:

   	بگفتند با دهخدای آنچه گفت			فرستاد پیغامش اندر نهفت
   	که ای زشت کردار زیبا سخن			نخست آنچه گوئی بمردم بکن

4. ای که.

5. 	دهن گو ز ناگفتنیها بشوی			نخست آنگه از خوردنیها بشوی

6. که حق حاضر و شرمت آید.