کلیات سعدی/بوستان/توضیح بعضی ابیات

بوستان از سعدی
تصحیح محمدعلی فروغی

توضیح بعضی ابیات

توضیح چند بیت از بوستان که شاید معنی آن بر بعضی از خوانندگان آشکار نباشد

(عدد درشت شمارهٔ صفحه و عدد ریز شمارهٔ سطر است)


۱۸۳ – اشاره بدعائیست ماثور که: سبحانک لااحصی ثناء علیک انت کما اثنیت علی نفسک.

۱۰۱۷ – اتابک محمد در سال ۶۵۸ باتابکی رسیده و در سال ۶۶۰ در گذشته است. گذشته از اینکه بوستان در سال ۶۵۵ تصنیف شده این بیت با اشعار بعد مناسبتی چندان ندارد ولی دور نیست که خود شیخ سعدی در زمان اتابکی محمد این بیت را افزوده باشد چه در بعضی از نسخه‌های قدیم هست.

۵۱۱۴ – اصلی این حکایت در سورهٔ کهف آمده بتفاسیر رجوع شود.

۷۲۶ – اشاره به ابوزید سروجی است و داستان او در مقامات حریری.

۱۱۰۶ – در مصراع دوم بعضی «گفت» را «کفت» و از «کوفتن» می‌دانند.

۱۵۴۶ – این بیت کاملاً مفهوم نیست و هرکس تأویلی میکند ما علی‌الرسم مطابق نسخه‌های قدیمی معتبر ضبط کردیم.

۱۸۸۱۰ – باید اشارهٔ باین آیه باشد: و لا یغتب بعضکم بعضا ایحب احدکم ان یاکل لحم اخیه میتا.

۱۹۴۲ – در فرهنگ‌ها نوشته‌اند قلیه خوار کنایه از قلتبان است و در این بیت باید این معنی را در نظر داشت.

۲۱۱۱۱ – ظاهراً نیکبخت نام خاص است.