کلیات سعدی/مواعظ/تن آدمی شریفست به جان آدمیت

۱۶ – ب

  تن آدمی شریفست بجان آدمیت نه همین لباس زیباست نشان آدمیت  
  اگر آدمی بچشمست و دهان و گوش و بینی چه میان نقش دیوار و میان آدمیت  
  خور و خواب و خشم و شهوت شغبست و جهل و ظلمت حیوان خبر ندارد ز جهان آدمیت  
  بحقیقت آدمی باش و گرنه مرغ باشد[۱] که همین[۲] سخن بگوید بزبان آدمیت  
  مگر آدمی نبودی که اسیر دیو ماندی که فرشته ره ندارد بمکان آدمیت  
  اگر این درنده خوئی ز طبیعتت بمیرد همه عمر زنده باشی بروان آدمیت  
  رسد آدمی بجائی که بجز خدا نبیند بنگر که تا چه حدّست مکان آدمیت[۳]  
  طیران مرغ دیدی تو ز پای بند شهوت بدر آی تا ببینی طیران آدمیت  
  نه بیان فضل کردم که نصیحت تو گفتم هم از آدمی شنیدیم بیان آدمیت[۴]  


  1. دانم.
  2. همان.
  3. این بیت در هیچیک از نسخه‌های قدیم نیست.
  4. متن مطابقست با نسخ قدیم معتبر، و در بعضی دیگر مقطع چنین است:
      بنصیحت آدمی شو نه بخویشتن که سعدی هم از آدمی شنیدست بیان آدمیت  

    و در یک نسخه چنین است:

      تو بگوش خود بیاری سخن قبول سعدی که نصیحت تو گوید بلسان آدمیت  
      چو دُری بگوش خود کن که دگر چنین نیابی سخن حقیقت این بود و بیان آدمیت