شرح حال رجال ایران/اللهیارخان قلیچی
الله‌یار اللهیارخان[۱] قلیچی یا قلیچه[۲] از امرای و بزرگان خراسان بوده در سال ۱۲۱۰ هـ. ق. که آغا محمدخان قاجار برای ضمیمه کردن خراسان بسایر قسمتهای ایران به‌خراسان رفت و شاهرخشاه افشار کور را که چندان اقتداری از خود در آن حدود و سامان نداشت از سلطنت خلع کرده با کوچ و بنه بمازندران فرستاد[۳] و الله‌یار خان قلیچه حاکم سبزوار از آغا محمد خان اطاعت نموده و به نزد او آمد و مورد لطف او واقع شد لکن پس از کشته شدن آغا محمد خان (۱۲۱۱ هـ.ق.) بجانشین وی (فتحعلیشاه) چندان اعتناء و انقیادی نداشت و چندین جنگ با دولت نمود و در این جنگها خسارات فراوانی به اهالی سبزوار وارد آمد. در سال ۱۲۱۵ هـ.ق. با اینکه بشفاعت شاه زمان پادشاه افغانستان تعهد کرده بود که پس از رفع محاصره سبزوار خود برای اظهار اطاعت و انقیاد بدربار حاضر خواهد شد دولت دست از محاصره کشید و منتظر آمدن او شد لکن او از آمدن جدا استنکاف ورزید فتحعلیشاه دوباره در این سال ابراهیم خان قویونلو (ظهیرالدوله) را با بیست هزار نفر و عده‌ای از سرکردگان لشکری خود از قبیل پیرقلیخان شامبیاتی – ابراهیم خان دولو و حسینخان قاجار قزوینی را به محاصره سبزوار و دفع اللهیارخان قلیچه فرستاد. الله یارخان پس از کشته شدن قلیچ آقا برادرش در جنگ با ترکمنان در سال ۱۲۱۶ هـ. ق. از قدرت و اقتدار او خیلی کاسته شد و سرانجام در این سال مجبور گردید که به عباس میرزا نائب‌السلطنه متوسل شده تا بتوسط او مورد عفو و بخشایش قرار گیرد و همین کار را هم کرد و بعد فتحعلیشاه دختر او را برای خود خواستگاری نمود و برای انجام این کار میرزا اسدالله مستوفی نوری پدر میرزا آقاخان اعتمادالدوله را روانه سبزوار نمود و او این کار را صورت داد و دختر او را که طرلان خانم زن چهاردهم فتحعلیشاه است بحباله نکاح او در آورد و پس از این وصلت موافقتی کامل بین شاه و الله یارخان ایجاد گردید و دیگر از اطاعت شاه خارج نشد و پس از کسب اطمینان با اهل و عیال و بستگان خود بتهران آمد و مورد عفو و نوازش قرار گرفت و فتحعلیشاه قریه اشتهارد قزوین را که سابقاً نیز مسکن طائفه قلیچی بود برای سکونت وی باو واگذار نمود و میرزا محمد خان قیاقلوی قاجار بجای وی بحکومت سبزوار تعیین شد.
- ↑ سرجان ملکم انگلیسی در جلد دوم صفحه ۱۱۹ و ۱۲۴ تاریخ ایران تألیف خود نام این شخص را علی‌یار خان نوشته و اشتباه است.
- ↑ قلیچی یا قلیچه شعبه‌ای از اویماق تقتمش است که از بزرگترین قبائل دشت قیچاق Ouralo - Altaique بوده است.
- ↑ شاهرخشاه بمازندران نرسید و بواسطه شکنجه‌ها و آزار وحشیانه‌ای که از طرف آغا محمد خان به او وارد آمده بود در میان راه در دامغان در گذشت و معلوم نیست که در کجا مدفون است.