کلیات سعدی/غزلیات/آفتابست آن پری رخ یا ملایک یا بشر

۲۹۳– م

  آفتابست آن پریرخ یا ملایک یا بشر قامتست آن یا قیامت یا الف یا نیشکر  
  هَدّ صبری ما تولی رَدّ عَقلی ما ثنا صاد قلبی ما تَمشیّ زاد وجدی ما عَبر  
  گلبنست آن یا تن نازک نهادش یا حریر[۱] آهنست آن یا دل نامهربانش یا حجر  
  تِهت و المطلوب عندی کیف حالی ان نآ؟ حِرت و المامول نحوی ما احتیالی ان هجر؟  
  باغ فردوسست گلبرگش نخوانم یا بهار جان شیرینست خورشیدش نگویم یا قمر  
  قُل لِمن یَبغی فراراً مِنه هل لی سُلوة ام علی التقدیر انی ابتغی، اَین المفر؟  
  بر فراز سرو سیمینش چو بخرامد بناز چشم شورانگیز بین تا نجم بینی بر شجر  
  یکره المحبوب وصلی اَنتهی عما نهی یَرسم المنظور قتلی اَرتَضی فیما اَمَر  
  کاش اندک مایه نرمی در خطابش دیدمی ور مرا عشقش بسختی کشت سهلست اینقدر  
  قیل لی فی الحب اَخطار و تحصیلُ المنی دولة القی بمن القی بروحی فی الخطر (؟)  
  گوشه گیر ای یار یا جان در میان آور که عشق تیربارانست یا تسلیم باید یا حذر  
  فالتنائی غصة ما ذاق الاَمن صبا و التدانی فرصة ما نال الا من صبر  
  دختران طبع را یعنی سخن با این جمال آبروئی نیست پیش آنِ[۲] آن زیبا پسر  
  لَحظک القتال یَغوی فی هلاکی، لاتدع عطفک المیاس یسعی فی بَلائی، لاتذر  
  آخر ای سرو روان بر ما گذر کن یکزمان آخر ای آرام جان در ما نظر کن یکنظر  
  یا رخیم الجسم لو لا اَنت شخصی، ما انحنی؟[۳] یا کحیل الطرف لو لا انت دمعی، ما انحدر؟  
  دوستیرا گفتم اینک عمر شد گفت ایعجب طرفه میدارم که بی دلدار چون بردی بسر؟  
  بَعضُ خِلّانی اَتانی سائلا عَن قصتی قلت لا تَسْلُ صفارُ الوجه یغنی عن خبر  
  گفت سعدی صبر کن یا سیم و زر ده یا گریز عشق را یا مال باید یا صبوری یا سفر[۴]  


  1. تجدیدنظر: گلبنست آن یا تن نازک میانش یا حریر
  2. حسن، روی.
  3. شکل غلط قبلی: ... انت شخصی، ...
  4. در قدیمترین نسخه‌ها این غزل ۱۵ بیت بیشتر نیست (دو بیت فارسی یک بیت عربی بترتیب) و ابیات ۶، ۸، ۱۰، ۱۴، را ندارد و با اینکه ابیات اصلی ظاهراً همان ۱۵ بیت است از اکثریت نسخ پیروی کردیم.